ti-roddelfloppy heeft
heel veel bronnen"
Veerdijken waren mensenoffers
iNDERS
U£
JAAR
.KE DAG
Aantal kanonnen
en tanks kan fors
worden verminderd
AGBNENLAND
£eidóe (Sou/tont
VRIJDAG 27 APRIL 1990 PAGINA 5
utendijk: VVD66
voor liberalisme
Ij HAAG Een fusie tussen de
j en D66 is heilzaam voor het in-
;uele gehalte van het Neder-
e liberalisme en behoort op ter
tot de mogelijkheden. Dat stelt
jd-fractievoorzitter in de Eerste
van de VVD, G. Zoutendijk,
blad 'Liberaal Reveil' van
[week. „De VVD hoort in het
|en. Dan behoort een fusie met
tok tot de mogelijkheden, aldus
indijk. Volgens de ex-senator is
ior de VVD geen plaats meer
le rechterkant van het CDA nu
partij „zich steeds meer ontwik
tot een conservatieve volkspar-
ie af en toe een sociaal gezicht
ien om de kerken niet te veel
ich te vervreemden.
'E'
Van de Scheur uit
Leidse U-raad
LEIDEN Ex-AbvaKabovoorzitter
Jaap van de Scheur heeft in een brief
aan de voorzitter van de Raad van de
Rijksuniversiteit Leiden aangekon
digd dat hij opstapt uit de Universi
teitsraad. Hij kan de werkzaamheden
voor de raad niet combineren met
zijn werkzaamheden als lid van de
gemeenteraad in Rotterdam, waar hij
dinsdag wordt geïnstalleerd. Van de
Scheur werd in september door het
ministerie van onderwijs en weten
schappen tot lid van de universiteits
raad benoemd. Die benoeming zorgde
destijds in Leiden voor opschudding
omdat niet alle leden van de univer
siteitsraad zich met zijn komst kon
den verenigen.
D66 uiteindelijk geen
winnaar verkiezingen
DEN HAAG D66 is uiteindelijk niet de win
naar van de raadsverkiezingen geworden, in
de zin dat de partij de in maart behaalde stem
menwinst ook heeft omgezet in een evenredige
verhoging van het aantal wethouderszetels.
Dat is de mening van W. Derksen, hoogleraar
bestuurskunde in Leiden. Volgens Derksen is
het opvallend dat bij de samenstelling van de
nieuwe gemeentebesturen nauwelijks naar
programma's wordt gekeken, maar puur ge
talsmatig worden gewerkt. „Daarmee wordt bij
de kiezer de indruk gewekt dat het ook in de
lokale politiek gaat om het spel van de macht
in plaats van idealen en hart voor de stad".
Het verbaast Derksen dat onder meer de PvdA
op deze manier politiek bedrijft, omdat juist de
laatste partij zo zwaar is afgestraft wegens haar
machtsspelletjes.
Gids met betrouwbare genezers
DEN HAAG Nederland telt ongeveer 1500 na
tuurgenezers, zoals homeopathen, acupuncturisten,
iriscopisten en magnetiseurs. Steeds meer mensen
met lichamelijke of geestelijke klachten gaan bij na
tuurgenezers te rade, soms uit nieuwsgierigheid,
soms uit onvrede met de reguliere geneeskunde
maar in veel gevallen als zij al door gewone artsen
zijn opgegeven. Er zit echter veel kaf onder het na
tuurgeneeskundig koren.
Daarom heeft de Vereniging van Natuurgeneeskun
dig Therapeuten (VNT) onlangs een register samen
gesteld met de namen, adressen en vaardigheden
van haar leden.
De VNT, een vereniging die dit jaar tien jaar bestaat,
telt momenteel bijna 300 leden. De selectieprocedure
is bijzonder streng. Men kan pas tot de VNT toetre
den als aan zware eisen van kennis, kunde en be
trouwbaarheid is voldaan. „Wij willen de beunhaze
rij, die helaas op dit gebied nog veel voorkomt, be
strijden", aldus VNT-bestuurslid Anne Marie Buis-
Turnhout.
Etty niet in
gemeenteraad
AMSTERDAM Walter Etty
gaat geen deel uitmaken van
de nieuwe Amsterdamse ge
meenteraad. De huidige
PvdA-wethouder zal zich op 1
mei wel laten installeren in de
raad maar nog diezelfde mid
dag zijn ontslag aanbieden. Hij
doet dit om op die raadsverga
dering zijn fractie de mogelijk
heid te bieden elf stemmen uit
te brengen - wethouder A.
Wildekamp is namelijk ziek.
Etty, die na de verkiezingen
door de gewestvergadering
werd weggestuurd, zei giste
ren: „Misschien dat ik wel een
vak ga leren".
Helft Marokkanen in
Nederland analfabeet
UTRECHT Ruim de helft van de Marok
kanen in Nederland kan niet of nauwelijks
lezen en schrijven. Dit geldt zowel voor de
eigen taal als voor het Nederlands. Dat is
voor een deel te wijten aan de moeilijk toe
gankelijke basiseducatie, aldus het Neder
lands Centrum Buitenlanders. Naar schat
ting één tot acht procent van de volwassen
Nederlanders is analfabeet. Voor Marokka
nen ligt dat percentage dus veel hoger: 58
procent. Slechts één op de vijf analfabete
Marokkanen maakt gebruik van de voorzie
ningen in de basiseductie. Er zijn niet ge
noeg speciale activiteiten voor het alfabeti-
seringswerk, het NCB. Er zijn lange wacht
lijsten voor mensen die een cursus willen
doen. Maar ook blijkt het moeilijk de men
sen daarvoor te motiveren.
TS DAN DE WAARHEID OP 12 VIERKANTE CENTIMETER
'LLE„In zo'n blad
Privé wordt bij voor-
d wel verteld dat Rob
üjs z'n been heeft ge
ien en hoe erg dat al-
aal is. Maar waarom is
van de trap gedon-
i? Dat vertellen wij:
vaarheid".
er. de prestigieuze naam
il Mediation Centre
gt een in Zwolle gevestigd
ijQe met niet minder dan
directeuren op Koningin-
g een concurrent op de
Ast voor onze vaderlandse
elpers: „De waarheid op
ïkentff vierkante centimeter".
et al bijzonder als daarin
e-Nyaarheid en niets dan de
rheid wordt vermeld, nog
lijker is dat het
id" uitsluitend op
>ydisc verschijnt.
- vijftien gulden kunnen
11 ebbers van het wel en
van artiesten, topsporters
indere bekende Nederlan-
i wekelijks zo'n schijfje
ichaffen. Het viertal, drie
i de qn en een dame, twijfelt er
aan dat -de „anti-roddel-
py" gretig aftrek zal vin-
i „We starten met een op-
van 3.000, maar verwach-
over een jaar op 400.000 te
n", stelt Michel Zwolle
ve>er blikken of blozen.
Zijn compagnon, Carlo van In-
gelgem, met een onvervalste
Belgische tongval en volgens
eigen zeggen getrouwd met de
computer: „Er zijn in Neder
land zo al 200.000 computerfa
naten die de floppy alleen al
kopen omdat het een nieuw
produkt is.
Onzin
De deuren die „De waarheid"
wil openen zijn niet alleen die,
die voor anderen gesloten blij
ven, maar vooral de deuren
die de artiesten zelf op een
kier wensen te zetten. „Er
wordt heel veel over artiesten
geschreven en heel veel waar
ze niet happy mee zijn. In Sto
ry, Privé en Weekend staat
voor 95 procent onzin".
„Bij ons is het de artiest zelf
die een verhaal schrijft, hij be
paalt zelf wat wel of niet ge
schreven wordt. Ik weet van
verscheidene artiesten die uit
gebreid in één van die bladen
hebben gestaan, dat ze nooit
een journalist hebben gezien.
Als er een tijdje niets over je
geschreven is, ben je zo ineens
zwanger. Vier weken later
blijkt het een miskraam te zijn
geweest. Zo willen wij niet
werken", verzekert Van Ingel-
gem.
„Die bladen worden nu, alleen
gelezen omdat er niets anders
is", meent Van Ingelgem. „Wij
willen positief zijn, nieuws
brengen waar de lezer iets aan
heeft. We willen bij voorbeeld
samenwerken met de lokale
pers in bepaalde gemeenten
waar families van artiesten
wonen. Die achterban woont
niet in het Gooi, maar de ou
ders van een bekende ster
kunnen nog veel belangrijker
zijn. Als wij over de ontwen
ningskuur van André Hazes
schrijven, vertellen we er ook
bij waarom hij aan de drank is
geraakt".
Persoonlijk
Michel Zwolle (28) stelt zich
zelf voor als het zakelijk brein
achter Royal Mediation Cen
tre. „Mijn interesse voor de
showbusiness komt uit de tijd
dat ik een illegale radiozender
had. Ik heb met diverse arties
ten samengewerkt".
Carlo van Ingelgem (36) is
twaalf jaar in het Belgische
RTV-wereldje werkzaam ge
weest en was acht jaar presen
tator in de showbizz. Gerdine
van Ingelgem is 20, getrouwd
met Carlo, zette een eigen be-
drijQe op in exclusieve relatie
geschenken en is een fan van
Anita Meijer.
Jeroen Burger, eveneens 20,
werd in het Gooi geboren. „Hij
kent ze persoonlijk...".
„De waarheid kan ook span
nend, ook sensationeel zijn",
merkt Zwolle op. „Wij gaan er
vanuit dat wat de artiest ver
telt, waar is. Anders beliegt hij
zijn eigen fans. Maar dat wil
niet zeggen dat we klakkeloos
overnemen wat de artiest
schrijft. We trekken dat wel
na, maar we zijn natuurlijk
geen detectivebureau. We heb
ben ook geen behoefte aan zie
lige verhalen als iemand ziek
is. Iedereen is wel eens ziek,
dus een artiest ook. We be
schikken over heel veel bron
nen, meer dan Story en Pri
vé".
Inhoud
Voor de eerste editie, die van
af maandag bij onder meer
benzinestations en boekhan
dels verkrijgbaar is, zijn zo'n
dertig bekende Nederlanders
benaderd om mee te werken.
Maar het vergt nogal wat
overredingskracht om de in
houd van de eerste floppy bo
ven water te krijgen. Uiteinde
lijk is het Zwolle die éen tipje
oplicht: „Het wordt voorname
lijk een informatief exem
plaar. Er komt een reportage
over Het Zwarte Gat; Anita
Meijer en Koos Alberts wer
ken mee; enkele voetballers
uit de eredivisie en Leo Been
hakker. We zijn heel actueel,
daarom kunnen we nu nog
niet met zekerheid de hele in
houd vertellen".
DICK LANING
lbur9 ADVERTENTIE
9-| ADV
^Bloemencorso
.Koninginnedag...
Kom naar
Keukenhof!
Here dag open van 8 tot 8
ierf ^ssa's tot 18.30 u).
terdag 28 april bloemencorso
de bollenstreek
Is-sneldienst vanaf NS station
(den
irede(TRA Binnenexpositie: Parade
p Narcissen
>-lijn 02521-19144
EUKENHOF
Met bezem
paraat en gehuld
in een stofjas
staat
staatssecretaris
Kosto van justitie
bij het Crimobiel
in Haarlem. De
bewindsman
stelde dit mobiele
meldpunt voor
kleine
criminaliteit
gisteren officieel
in gebruik. De bus
wordt bemand
door een
medewerker van
het gemeentelijk
bureau
criminaliteits
preventie, bij wie
Haarlemmers met
vragen en
opmerkingen
over vandalisme
en onveiligheid in
hun wijk terecht
kunnen.
foto: anp
Ode aan bevrijders
Dit tafereeltje doet nog het meest denken aan de verlichte miniatuurmolens in een souvenirwinkel.
In werkelijkheid is dit feestelijke viertal echter op ware grootte te bewonderen in het dorp Groot-
Amers in de Alblasserwaard. De vier poldermolens zijn verlicht als ode aan de bevrijders. Het niet
alledaagse schouwspel is nog tot en met 5 mei te zien. foto: anp
Pronk shockeert
Indië - veteranen
DEN HAAG De Twee-
de Kamer heeft gisteren
tijdens een mondeling
overleg met minister Ter
Beek van defensie, minis
ter Pronk van ontwikke
lingssamenwerking ver
oordeeld voor zijn ontact
volle gedrag ten opzichte
van oorlogsveteranen tij
dens zijn recente bezoek
aan Indonesië.
Wat de bewindsman met name
wordt verweten is het gesprek
dat hij voerde met de „deser
teur" Poncke Princen. Het
CDA-kamerlid Paulis vindt
het moeilijk uit te leggen dat
de regering zegt serieus bezig
te zijn met de erkenning van
het werk van oud-militairen
in Nederlands-Indië, terwijl
tegelijkertijd „een verrader de
facto wordt gerehabiliteerd".
Het VVD-kamerlid Van
Heemskerck wees in dit ver
band nog op het bezoek van de
minister aan het graf van oud-
president Sukarno. Soldaat
Princen kreeg tijdens de poli
tionele acties sympathie voor
het Indonesische verzet, liep
over en werd actief in het ver
zet tegen Nederland.
Ter Beek zei begrip te hebben
voor de gevoelens van de vete
ranen. Hem waren de ingezon
den brieven in de kranten niet
ontgaan, en ook op zijn eigen
departement waren de nodige
protesten binnengekomen. Ter
Beek liet doorschemeren dat
de zaak voor hem extra gevoe
lig ligt, omdat Pronk als zijn
waarnemer fungeert. Hij be
loofde de kamercommissie
Pronk te wijzen op de veront
waardiging die zijn handels
wijze bij de veteranen heeft
opgeroepen.
MINISTER TER BEEK IN Z'N SAS:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Zoals het
er nu naar uitziet zal de
Nederlandse krijgsmacht
240 kanonnen en 180
tanks kunnen afstoten als
gevolg van een nog te
sluiten 'Weens' akkoord.
Defensieminister Ter
Beek heeft dat gisteren
bekend gemaakt na ont
vangst van een rapport
van Saceur, de opperbe
velhebber van de NAVO-
strijdkrachten in Europa.
Ter Beek, die afgelopen week
einde van het kabinet de op
dracht kreeg voor honderden
miljoenen extra te bezuinigen,
is zeer tevreden over het
NAVO-rapport. De minister
heeft berekend dat Nederland
zijn artilleriegeschut met ruim
dertig procent kan inkrimpen,
terwijl het gemiddelde reduc
tiepercentage voor de NAVO-
landen op slechts elf ligt.
Daarnaast zal er ook nog eens
twintig procent van het aantal
Nederlandse tanks 'gede-acti-
veerd' kunnen worden. Een
deel (126) wordt echt afgesto
ten en de rest verdwijnt in op-
Wat betreft andere wapensys
temen is er nog weinig zeker
heid. Over pantservoertuigen
bijvoorbeeld moet men in We
nen nog een definitie-overeen
stemming zien te bereiken.
Waarschijnlijk zal Nederland
op dit punt relatief wat min
der kunnen reduceren dan an
dere NAVO-leden, „omdat we
er ook minder van in voorraad
hebben. We komen wat dat
onderdeel betreft denk ik uit
op elf procent", aldus minister
Ter Beek.
Afspraken in Wenen over
vliegtuigen zullen voor Nede-
rand geen grote gevolgen heb
ben. „Daaronder zullen de NF-
5-vliegtuigen gaan vallen die
we toch al afgestoten hadden".
Wat betreft de gevechtsheli-
copters is er volgens de minis
ter opnieuw sprake van een
definitieprobleem. „We weten
nog steeds niet of ook onze 61
Alouettes eronder zullen val
len".
Maar over het geheel genomen
vindt Ter Beek dat Saceur aan
de Nederlandse wens om tot
een soort uitruil van de ver
schillende wapencategorieën
te komen, goed gehoor heeft
gegeven. „En daarover ben ik
zeer in mijn sas", aldus een
glimmende Ter Beek. In We
nen onderhandelen de Vere
nigde Staten en de Sovjetunie
over een vermindering van
conventionele bewapening.
Naar verwachting zal er aan
het einde van het jaar een eer
ste akkoord worden bereikt.
ARTSENCOMMISSIE:
„Pasgeborene
niet tot elke
prijs blijven
behandelen"
UTRECHT Behoud van le
ven tot iedere prijs, ook als dat
blijvend ondraaglijk lijden met
zich meebrengt, kan niet als
zinvol medisch handelen wor
den beschouwd. De genees
kunde zou daardoor in haar
tegendeel verkeren en ernstig
lijden oproepen in plaats van
opheffen.
Een commissie van de artsen
organisatie KNMG zegt dit in
een nota over levensbeëindi
gend handelen bij „zwaar-de-
fecte" pasgeborenen. Twee
jaar geleden heeft ze over dit
onderwerp al een discussieno
ta uitgebracht. De reacties
daarop zijn verwerkt in de
nieuwe nota.
Dat heeft niet geleid tot een
standpuntwijziging. Wel tot
meer nadruk op de morele
aanvaardbaarheid van het tot
elke prijs in leven houden van
zwaar-defecte pasgeborenen.
Dit is gedaan omdat hier en
daar de indruk bleek te be
staan dat de commissie er voor
zou zijn, bij deze kinderen op
grote schaal een actieve vorm
van levensbeëindiging toe te
passen. De commissie acht dat
alleen in uitzonderingsgeval
len moreel aanvaardbaar.
De kunstgrepen waarmee pa
tiëntjes tegenwoordig aan de
dood kunnen worden ontrukt
mogen volgens de commissie
alleen worden toegepast op
grond van een weloverwogen
en zinvol doel. Ze moeten
weer worden gestaakt als dat
doel niet te verwezenlijken
lijkt. Anders zou er sprake zijn
van mishandeling.
Omdat het stellen van een
zorgvuldige diagnose en prog
nose tijd kost, wordt in twijfel
gevallen vaak met alle be
schikbare middelen gepro
beerd het kind in elk geval zo
lang in leven te houden. De
commissie vindt dat de behan
delend arts verantwoordelijk
blijft voor de gevolgen van dat
ingrijpen. Dat betekent dat hij
bereid moet zijn om de behan
deling te staken als het onder
zoek een prognose oplevert
die, als ze vlak na de geboorte
was gesteld, aanleiding zou
zijn geweest om niet te behan-
ADVERTENTIE-
EEN
BEURS IN
UW BELANG
MET HEEL VEEL TE ONTDEKKEN
Donderdag, vrijdag èn uierdag... is de schitte
rende Haagse Statenhal een oase van goede
diensten en produkten voor gehandicapten.
Makkelijk bereikbaar met auto, tram en bus.
Ondergrondse parkeergarage en faciliteiten
voor gehandicapten Vragen staat vrij. Neem
rustig de tijd.
DONDERDAG 26, VRIJDAG 2?
EN ZATERDAG 28 APRIL
OPENINGSTIJDEN
donderdag 11.00 -22.00 uur I
vrijdag 11 00-18.00 uur
STATENHAL - DEN HAAG
JSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER
m mn mi ims viami wi6in Kortrmn sons m ncrsin U6£n~\CC**" Pas opBerths, uier 10 'n fckke uitltrlocrist
r7voor hcmalUen is J
(c) Standaard UitgeverlJ/Wavery Productions
CONSERVATOR DRENTS MUSEUM PROMOVEERT IN LEIDEN
Er zijn veel meer veenlijken gevonden dan er nu worden be
waard. De meeste hebben het museum nooit gehaald. Histo
risch besef was vroeger in het veen ver te zoeken. Na ont-1
dekking werd een lijk achteloos teruggeworpen, op een
kerkhof begraven of tot geneesmiddel vermalen. Daardoor is
waardevolle archeologische informatie voorgoed verloren ge
gaan.
ASSEN Conservator W.A.B.
van der Sanden van de afde
ling archeologie van het
Drents Museum startte in 1987 mensenoffers, als hoogwaardi
een uitvoerig onderzoek naar ge offergaven voor bovenna-
blijfselen van in het veen ver
dwaalde personen. De veenlij
ken moeten worden gezien i
ouderdom, geslacht en leeftijt
van de veenvondsten, de
doodsoorzaak en de maat
schappelijke status. Gisteren
promoveerde hij in Leiden tot
doctor in de pré- en proto-his-
torie op het proefschrift 'Mens
en Moeras, veenlijken in Ne
derland van de bronstijd tot en
met de Romeinse tijd'.
In het geval van de veenlijken
blijkt het niet te gaan om ge
wone begravingen of over-
tuurlijke machten. De voor
werpen die in het veen gevon
den zijn, zoals wapens, siera
den, munten en aardewerk,
golden eveneens als offerga
ven voor hogere machten. Zo
wordt duidelijk dat de venen
en veentjes van de toenmalige
bewoners van Noord-Neder
land niet zo maar landschap
pelijke elementen vormden,
maar werden gezien als offer-
plaatsen. Door wie en aan wie
de mensenoffers werden ge
bracht en ter gelegenheid
waarvan blijft onduidelijk.
In het noorden van het land
zijn er, behalve de acht van
het Drents Museum, nog der
tig andere veenlijken gevon
den die tot de pre-middel-
eeuwse groep gerekend kun
nen worden. Deze zijn echter
niet bewaard gebleven. De
oudste vondst dateert van
1791. Toen werd tijdens verve
ningswerkzaamheden in Kib-
belgaarn, gemeente Veendam,
het tot mummie geworden li
chaam van een volwassen,
naakte man ontdekt. Buiten de
officiële instanties om werd dit
lichaam verkocht aan de 'han
delsjood' Isaak Moses. Deze
kocht overal waar hij kon in
de veenkoloniën lijken van
mensen en dieren op die bij
werkzaamheden tevoorschijn
waren gekomen. Hij voerde ze
dan in zijn hondekar af om ze
na droging bij zijn klanten te
bezorgen: apothekers en mars
kramers. Die vermaalden op
hun beurt de lijken en ver
kochten het poeder als genees
middel. Van der Sanden wist
de informatie over deze ver
dwenen lijken te achterhalen
door oude krantenberichten te
lezen.
Van der Sanden wil met zijn
dissertatie in de' eerste plaats
de waas van geheimzinnigheid
rond de veenlijken wat laten
optrekken. Twaalf onderzoe
kers hebben een specialistisch
deel van het werk voor hun
rekening genomen. Hun bij
dragen zijn in het-boek opge
nomen.
In 1904 werd het 'paar van
Weerdinge' gevonden. Uit on
derzoek is nu echter duidelijk
geworden dat het hier om
twee mannen gaat. Van de
acht veenlijken in het Drents
Museum vertoont er een spo
ren van verwonding, de rech
ter figuur van het 'paar van
Weerdinge'. Vermoedelijk is
hij gestorven door een mes
steek. Het meisje van Yde
heeft een band om de hals.
Mogelijk is zij gewurgd.
Alle lijken zijn via de Cl4-me-
thode (radioactief isotoop) op
ouderdom onderzocht. Het
veenlijk van Emmer-Erfschei-
denveen blijkt, zoals eerder
via weefsel- en pollenonder-
zoek was vastgesteld, het oud
ste van Nederland te zijn. Het
dateert uit de midden-bron-
stiid. DN A-onderzoek van de
lichamen leverde niets op.
Conservering in het veen is
kennelijk funest voor het
DNA.
BAREND STRANG
I
