f
{Behandel jongens nu eens als meisjes"
Bitterzoete
bevrijding
'itzen houdt vast aan
iv-kaart voor studenten
Verbazing over uitspraak Maij
dat rekeningrijden toch doorgaat
CckbcSoirumt
Kabinet komt Kamer tegemoet
bij aftrek woon-werkverkeer
DERZOEK WIJST OP VERSCHILLENDE STRAFMAAT
ift voor
™;vluchte
e ibreker
Minister zet
mes in
wegenplannen
GEZONDHEIDSZORG DEMONSTREERT IN DEN HAAG
Geen jolige toestanden, dit is een dodenmars!
IENLAND
VRIJDAG 27 APRIL 1990 PAGINA 3
end weekeinde
op de weg
ftAG Het komende
zal het druk zijn
Nederlandse wegen,
oot aantal Nederlan-
rijpt Koninginnedag
er op uit te trekken,
uitenlanders die een
e eekeinde vrij hebben
fviering van 1 mei,
v vaarschijnlijk ons be-
Belangrijke evene-
zijn het bloemencor-
,ie^e Bollenstreek (zater-
>t Nationale Museum-
d, talrijke festivitei-
Koninginnedag
ag) en de Van Gogh-
stellingen in Amster-
iop de Hoge Veluwe.
So
Naar school op
koninginnedag
OLST De honderd leerlingen
van de Aloysiusschool in Olst
moeten op koninginnedag door
een fout gewoon naar school. Bij
het opstellen van het lesrooster is
naar het schema van vorig jaar ge
keken, maar over het hoofd gezien
dat koninginnedag toen in een
weekeinde viel, erkent school-di-
recteur A. Renders. Volgens Ren
ders zijn de ouders en leerlingen
van de basisschool al geruime tijd
geleden op de hoogte gebracht van
de omissie. Op enkelen na had nie
mand er problemen mee. Ook de
leerkrachten zijn akkoord. De
school mag nu een andere dag vrij
DEN HAAG Het ka
binet komt de Tweede
Kamer tegemoet bij de
beperking van de belas
tingaftrek voor het
woon-werkverkeer.
Werknemers mogen zelf
plaatsbewijzen voor het
openbaar vervoer kopen.
De kosten hiervan mo
gen op basis een 'forfai
tair' bedrag worden af
getrokken, aldus staats
secretaris Van Amels-
voort (financiën) van
morgen in de Tweede
Kamer.
Tot nog toe wilde het kabinet
niet verder gaan dan het vol
ledig aftrekbaar maken van
de ov-jaarkaart. Maar de coa
litiepartners CDA en PvdA
wilden dat er meer aftrek
mogelijkheden kwamen voor
openbaar-vervoerreizigers.
Het kabinet heeft ingezien
dat „de praktijk bij dit idee is
gebaat", aldus Van Amels-
voort, die de forfaitaire be
dragen overigens niet noem
de.
Wel moet de administratie
van de werkgevers aan
strengere eisen gaan voldoen
om de controle door de fiscus
makkelijker te maken. Het
liefst ziet het kabinet dat zo
veel mogelijk werknemers
een ov-jaarkaart kopen.
Bouw van nieuw
'Sophia' bij
Dijkzigt begonnen
ROTTERDAM Op een
terrein naast het academisch
ziekenhuis Dijkzigt in Rot
terdam is gisteren begonnen
met de bouw van het Sophia
Kinderziekenhuis. Het nieu
we gebouw, dat in 1993 klaar
moet zijn, gaat het oude kin
derziekenhuis aan de Gor-
delweg vervangen. Met de
bouw is een bedrag van 156
miljoen gulden gemoeid, dat
op 10 miljoen gulden na door
het rijk is verstrekt. Het
nieuwe ziekenhuis krijgt
ruim 300 bedden.
lan
?ei
ach1-
abc
'ERDAM „De
socialist Lafontaine
Af" nakkelijker door een
iee,y in een witte jurk
icjjren neergestoken dan
een donkere man in
wart pak. Een vrouw
pjjt in principe als on-
dig gezien en kan
eenvoudiger door een
van beveiligings-
en komen".
he Tineke Willemsen en Els
chie, beiden verbonden
an]vakgroep Sociale Psy-
[ie van de Universiteit
msterdam, spreekt hier-
het verschil in normen
va iee de maatschappij te-
jtgiiannen en vrouwen aan-
aajnsen en Van Schie de-
p verzoek van de minis-
van justitie en welzijn,
naar de strafmaten
jongens en voor meisjes;
aar kwam een soortgelijk
lil uit naar voren. Jon-
31 ussen de vijftien en acht-
An jaar zijn agressiever en
dan meisjes
un leeftijd, maar worden
Tineke Willemsen (I) en Els van Schie (r).
Meisjes worden na een uiting
van ongewenst gedrag eerder
bestraffend toegesproken en
krijgen ook eerder een maat
schappelijk werkster op be
zoek dan jongens. Dit alles, zo
vinden de psychologen, onder
het rriotto van „bescherming
van het arme ontspoorde meis
je". Een uitbrander, en verder
„Nooit meer doen, hoor". Hoe
veel dramatischer is het lot
van de jongen, die na een dief
stal of een nachtje niet thuis
komen veel eerder kan reke
nen op slaag of contact met de
kinderrechter.
Wie zou denken dat de onder
zoekers Willemsen en Van
Schie na hun bevindingen
FOTO: DIJKSTRA zouden pleiten voor hardere
Het onderzoek van Willemsen
en Van Schie, waarvan de re
sultaten gisteren bekend wer
den, kostte vier jaar tijd. In die
jaren werkten zij drie fasen
uit. In Leiden en Delft legden
zij aan zevenhonderd middel
bare scholieren vragen voor
als: Jan steelt een fiets. Welke
straf zou hij daarvoor moeten
krijgen? De andere helft van
de scholieren kreeg dezelfde
vragen voorgeschoteld, maar
nu met meisjesnamen. De ant
woorden van beide partijen
bleken niet ver uiteen te lo
pen.
Anders ligt dat bij hun ouders
en bij de professionele hulp
verleners als politie, docenten
en kinderrechters. Ook i
er vreemd genoeg ook harder
en anders voor gestraft door
hun ouders, de politie of de
kinderrechter. „Wanneer een
meisje van die leeftijd van
huis wegloopt, schakelen ou-
"ders veel eerder de politie in
dan bij jongens", zo luidt een
bevinding van de beide psy
chologen. „Wat verder op
valt", zo voegen Willemsen en
Van Schie eraan toe, „is dat de
bezorgde instanties bij meisjes
ook direct een link leggen met
seksuele relaties die in het
verleden strijdpunt waren in
het gezin. De oorzaak van hun
gedrag wordt direct bij slechte
vriendjes gelegd, terwijl dat
volgens ons volstrekt irrele
vante informatie is voor bij
voorbeeld een politie-dossier".
straffen voor meisjes, heeft het dertehuizen waar Willemsen
mis. Het omgekeerde is het ge- observaties deed, bleken ver
val: jongens zouden dezelfde schillende normen gehanteerd
begripvolle behandeling te worden voor meisjes dan
moeten ondergaan als meisjes, voor jongens. Samengevat val-
zo stellen de psychologen. „De len ze volgens Willemsen on
hardere straffen die voor jon
gens gelden, leiden absoluut
niet tot minder "crimineel ge
drag. Integendeel, uit onder
zoek blijkt dat jongens veel re-
cidiver zijn dan meisjes".
der „sekse-stereotiepe opvat
tingen". „Jongens in kinderte
huizen krijgen vaker op hun
kop voor pesterijtjes en sto
rend gedrag. Ze doen dat ook
vaker. Maar meisjes worden
vaker beloond voor gedrag dat
als positief ervaren wordt.
Agressief en vandalistisch ge
drag van jongens wordt nogal
eens stoer gevonden. Vrienden
moedigen het dan ook aan.
Maar de jongens worden er
wel- meer verantwoordelijk
voor gesteld dan meisjes. Bij
die laatsten wordt meer op het
gewéten ingepraat".
Wat nu eigenlijk het effect is
van de verschillende straffen,
kunnen ook- Willemsen en
Van Schie niet zeggen. „Dat
zou interessant nader onder
zoek vergen", zo stellen zij.
Maar duidelijk is dat het lot
van de jongen in deze verbete
ring behoeft. „Behandel jon
gens nu eens een keer als
meisjes", zegt Tineke Willem
sen, want zo'n aanpak zou vol
gens haar beter effect kunnen
hebben dan de gangbare me
thoden. „Kijk maar naar de
HALT-projecten, waar jongens
vervangende, alternatieve
straffen krijgen opgelegd. De
resultaten die daarmee' ge
boekt worden zijn uitstekend".
JEAN-PIERRE GEELEN
ea STERBERG Een
linee en een directeur
Sterrenberg, inrich-
voor zwakzinnigen-
in Huis ter Heide,
in ongewild een van
ik verdachte man
de politie 'gesmok-
De man was woens-
ontkomen na een
ipse klopjacht
de politie. De inbreker
Ie nadat zijn auto op
inelweg over de kop
jen de bossen bij
rrenberg in. Hij liep bij
instelling naar binnen
vertelde dat hij bij het
nvóbmen in het bos zijn
de osleuteltjes had verlo-
bisi. De predikant en de
oecteur moesten naar
:a echt en boden de man
aro i lift aan.
eba
vijl
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG CDA-ver-
keersspecialist drs. Ben
Hennekam is verbaasd
over de uitspraak van mi
nister Maij-Weggen dat zij
het rekeningrijden toch
op korte termijn wil in
voeren. „Ik kan me niet
voorstellen dat ze er in
derdaad mee wil door
gaan, althans niet voor de
korte termijn". Volgens
Hennekam is de bood
schap van de Kamer heel
duidelijk geweest: „Mo
menteel is er in de Twee
de Kamer geen steun voor
het rekeningrijden".
Hennekam doelde erop dat
het CDA onoverkomelijke
bezwaren heeft, evenals de
VVD, en dat de PvdA zeer
grote aarzelingen toont. Ook
premier Lubbers zou inmid
dels tot de slotsom zijn geko
men dat het niet verstandig
is het rekeningrijden op de
korte termijn in te voeren.
De minister-president zou
hierover dinsdag tijdens ver
trouwelijk overleg met de
verkeersspecialisten van
CDA en PvdA en minister
Maij geen misverstand heb
ben laten bestaan. Maar
Maij-Weggen verklaarde gis
terochtend in AVRO Radio
journaal dat zij het rekening
rijden toch wil invoeren.
Hennekam denkt dat zijn
partijgenote bedoeld heeft te
zeggen dat zij door wil gaan
met het studeren op de mo
gelijkheden om rekeningrij
den op de lange termijn op'
verantwoorde wijze te kun
nen invoeren. „Studeren en
onderzoeken staat een ieder
vrij", aldus Hennekam.
De Bovag en Rai hebben in
middels verheugd gerea
geerd op het niet invoeren
van het rekeningrijden. De
organisaties vinden dat er nu
gewerkt moet worden aan
andere manieren om de mo
biliteit in de spits te verbete
ren. De voorkeur gaat daar
bij uit naar de invoering van
een combi-kaart. Dat houdt
in dat een automobilist bij
aanschaf van een abonne
ment voor het openbaar ver
voer korting krijgt op de mo
torrijtuigenbelasting.
:i/H HAAG Minister
kjjen van onderwijs pie-
di er niet over zijn voor
heen om studenten van
openbaar-vervoer-
'r,s0|rt te voorzien in te
ken. Vooralsnog voelt
we zich gebonden aan het
ract dat hij heeft ge
in met de Nederlandse
arwegen en de andere
'oersondernemingen
en zei dit gisteren in een
tie op de uitlatingen van
Tweede-Kamerleden Ver-
(PvdA) en Lansink
k) dat zij de minister niet
ijn plan zullen vastpinnen
Ie NS niet aan hun ver-
itingen lijken te kunnen
oen. Ritzen zei „geen an-
logische en politieke keu-
e hebben dan door te gaan
het project. Hij wees erop
dat Vermeend en Lansink zich
kennelijk niet hebben gereali
seerd dat het ministerie voor
grote schadeclaims komt te
staan als zij bet contract op
zegt.
Overigens zei Ritzen nog geen
signalen te hebben ontvangen
van de NS- en de overige ver
voersbedrijven dat zij niet aan
hun verplichtingen kunnen
voldoen. Alleen als de ver
voersbedrijven zich beroepen
op overmacht kan het ministe
rie van het contract af. Voor
lopig beschouwt Ritzen de po
litieke signalen uit de Tweede
Kamer als „een aanmoediging
om met open vizier de con
tractpartners tegemoet te tre
den", als zich problemen voor
doen.
Een tweede ontbindende voor
waarde in de overeenkomst
geldt als er in het parlement
geen meerderheid voor het
plan te vinden zou zijn. In de
Tweede Kamer is het inmid
dels aangenomen. De Eerste
Kamer behandelt het volgende
Oeso-rapport
Het rapport van de Organisa
tie voor Economische Samen
werking en Ontwikkeling
(Oeso) over het Nederlandse
onderwijs ziet Ritzen als een
ondersteuning van het kabi
netsbeleid. Wat betreft de
Oeso kan er in het basisonder
wijs, maar ook in het voortge
zet onderwijs niet meer wor
den bezuinigd. Op welke on
derdelen van de onderwijsbe
groting dan wel moet worden
gesnoeid wilde Ritzen niet zeg
gen. Dat er moet worden be
zuinigd staat vast. Ritzen heeft
nog minstens een tekort van
1,4 miljard gulden dat over
zijn begroting moet worden
versleuteld.
Minister Maij was gisteren ook aanwezig op het Nationaal Ver-
keersveiligheidsproces in Amsterdam. Naast haar mr. P van Vol
lenhoven die het congres eveneens toesprak en mr. P. Nouwen,
voorzitter van de ANWB.
FOTO: ANP
DEN HAAG Minister
Maij-Weggen heeft het
mes gezet in een groot
aantal wegenplannen van
haar voorgangster Smit-
Kroes. Blijkens een nog
vertrouwelijke nota van
het ministerie van ver
keer en waterstaat wor
den in totaal tien nieuwe
verbindingen geschrapt,
waarvan drie in de Rand
stad.
In het nieuwe Structuursche
ma Verkeer en Vervoer (SVV)
worden minder strenge eisen
gesteld aan de 'fijnmazigheid'
van het hoofdwegennet in Ne
derland, zo blijkt uit een con
cept-nota voor het verkeersbe
leid in de komende 20 jaar. De
oude plannen die nog door het
vorige kabinet ontwikkeld
zijn, zouden volgens de nota
tot een te grote versnippering
van landschappelijk schoon
leiden.
In de Randstad zijn geschrapt
de A-8 tussen Zaanstad en Be
verwijk, de A-24 tussen Maas
sluis en Vlaardingen en de A-
24 (Rotterdam-Nieuwekerk).
Bij Amersfoort is de verbin
ding A-6 tussen Holendrecht
en Muiderberg van de kaart
en verder de ombouw van de
A-37 tot autosnelweg tussen
Hoogeveen en de Duitse grens.
Joods gezin van vijf personen dat twee jaar lang in Tilburg heeft
ondergedoken gezeten.
FOTO: A. TEUNS
EXPOSITIE IN JOODS HISTORISCH MUSEUM
AMSTERDAM Op hei
Waterlooplein in Amster
dam hangen verschillende
affiches. „Wie dit niet
vergeet", staat er op één,
en daarbij is een grote
vier afgebeeld, „viert
straks feest", en daarbij
staat een grote vijf. Met
andere woorden: „Kom
naar het bevrijdingsfesti
val op het Waterlooplein".
Daarnaast hangt een an
der affiche, waarop een
ander plein is afgebeeld,
dat van de Hemelse Vrede
in Peking. Er staat een
man op, die met een bood
schappentas in de hand
een rij tanks tegenhoudt.
In het Joods Historisch
Museum, twintig meter
verderop, hangt die foto
aan de muur, als onder
deel van de gisteren door
prins Bernhard geopende
tentoonstelling 'Bevrijdin
gen'. Het smaakt bitter
zoet, als de combinatie
van 4 en 5 mei.
De foto's, documenten en
kunstwerken waaruit de ten
toonstelling is opgebouwd,
verschaffen allerminst een
triomfantelijk beeld. De be
vrijding, die in de herinnering
van veel Nederlanders louter
bestond uit Canadese chocola
de en Amerikaanse sigaretten,
betekende voor duizenden Ne
derlandse joden het vergeefse
wachten op familieleden. En
wat Ania Bien betreft, een van
acht hedendaagse kunstenaars
wier werk tentoon hangt, is
van echte bevrijding geen
sprake zolang zij op straat (in
dit geval in New York) nog
geconfronteerd wordt met ha
kenkruizen. Om nog maar te
zwijgen over de foto uit China,
symbool van een vrijheid ver
pletterd onder tanks.
Bevrijding is meer dan het di
recte moment van overwin
ning, zo blijkt uit de tentoon
stelling, en daardoor verliest
het ook veel van haar glans,
vooral voor joden. Briefje van
de voorzitter van de Joodsche
Gemeente van Oldenzaal:
„Geachte mejuffrouw. Het
spijt mij zeer U een treurige
mededeeling te moeten doen.
Uw broer, die sedert ca. tien
dagen uit Duitschland was
aangekomen is overleden".
'Belangrijke mededeeling' van
de kampcommandant van
Westerbork: „Niemand mag
het kamp verlaten". Bericht
van de expediteurs Blauwhoe
den veem-Vriesseveem: „U
ontvangt hierbij, droog en
goed geconditioneerd, van
Theresiënstadt een rugzak Ba-
Anti-semitisme
Bevrijding? Van de Duitsers,
ja. Maar de 5500 Nederlandse
joden die in concentratiekam
pen zaten, moesten eerst maar
zien hoe ze op eigen kracht
naar huis kwamen en vervol
gens niet zelden een jarenlan
ge juridische strijd voeren om
hun bezittingen terug te krij
gen. De ontvangst in Neder
land was niet bepaald harte
lijk. „Het is opvallend dat bij
veel Nederlanders, uitzonde
ringen daargelaten, de 'anti-
gevoelens' bij de terugkeer
van de joden sterker waren
dan gedurende de oorlog of
daarvoor: 'de goede joden zijn
dood, de slechte zijn terugge
komen'. De eerste na-oorlogse
maanden kenden een voor Ne
derland ongekende golf van
anti-semitisme", zo staat in de
catalogus.
Op de tentoonstelling is een
video te zien, waarop me
vrouw Ruth Wallage-Binheim
vertelt hoe ze bevrijd werd uit
Auschwitz en hoe het haar
daarna nog jaren kostte om
zich echt 'vrij' te voelen. „Ik
was helemaal niet bevrijd. Dat
is heel moeilijk, het gebruik
van dat woord bevrijding. Ik
bedoel, je was zo dood van bin
nen, je kon niet meer lachen,
je kon niet meer huilen, niets
raakte je eigenlijk meer, dat
was in de loop van de jaren
echt allemaal doodgemaakt.
De eerste keer dat ik er be
wust over gepraat heb, is on
geveer tien jaar geleden. Toen
las ik in een huis-aan-huis-
blaadje dat er in een kerk ge
sproken zou worden over zio
nisme. Ik ben er gewoon naar
toe gegaan, omdat ik wilde ho
ren wat er van gezegd werd.
Het was een heel rationeel
verhaal. Niet mijn verhaal. Ik
zei: misschien mag ik iets zeg
gen? Ik ben jood en ik ben zio
nist. Toen viel er een stilte. En
ik beit gaan praten en gaan
praten, en ik zei erbij: mis
schien heb ik enig recht van
spreken, want ik heb zelf met
één been in het crematorium
gestaan. Het bleef stil, dus ik
bleef maar praten. Dat was
voor het eerst na de oorlog dat
ik een soort bevrijding voelde.
Ik had iets kunnen vertellen
waarnaar geluisterd werd en
dat was voor mij heel erg be
langrijk".
STEVO AKKERMAN
f)
(Vervolg van
de voorpagina)
DEN HAAG Eigenlijk
was het een pure afgang.
Aan dat gevoel konden de
duizenden teleurgestelde
actievoerders zich niet
onttrekken. Ze hadden
het allemaal voor zoete
koek geslikt. Hij praatte
wel, de staatssecretaris,
maar hij had niets gezegd.
„We zijn een stelletje
doetjes!", riep een actie
voerder die op het podium
in het grote Haagse Bos de
microfoon had gegrepen.
Dat bos waren ze ingestuurd,
omdat het naastgelegen Malie
veld net was ingezaaid. Tussen
de bomen was een podium met
reusachtige luidsprekers neer-
lAIBAAI
door WILLEM RITSTIER
WêêI iK\«.ece
KAMEKtgATTEWi
Geen verdere
treinstakingen
UTRECHT De spoor-
wegvakbond FSV ziet af
van verdere stakingen bij
de Nederlandse Spoorwe
gen om zijn bezwaren tegen
de nieuwe cao kracht bij te
zetten. De bond onderte
kent de cao echter niet en
zal proberen de uitvoering
van de afspraken te blokke
ren, zo heeft bestuurder H.
in het Panhuis gisteren
meegedeeld.
gezet. „Henk Patat" was aan- WIO behoort daar niet toe
wezig, er klonk muziek en er hebben al zondagsdiensten,
klonk kritiek. „We lijken wel werkonderbrekingen en opna-
een kudde makke schapen die mestops aangekondigd als de
zich naar de slachtbank laat werkgevers niet voor 1 mei
leiden. Als we een pleintje be- met betere aanbiedingen over
zetten, staan er ineens dertig de brug komen. De actie van
fotografen om ons heen. Dat gisteren was een „privé-ange-
soort zaken moeten we meer legenheid" van de VVIO,
doen! Laat het publiek het waar de bonden niet bij be-
maar voelen". De menigte trokken werden,
juichte. „Ik begrijp jullie te- j-x
leurstelling dat we bij het Bin- JJOaeniïiarS
nenhof niet naar binnen kon- Toen de hele demonstratie nog
den. Maar buiten hebben we moest beginnen, had Roerade
een petitie aangeboden en de stoet op het hart gedrukt:
staatssecretaris Simons erkent „Dit is een dodenmars, dus
onze problemen...", sprak Anja
Roerade, vertegenwoordigster
van de actiegroep Verplegen-
den en Verzorgenden in Op
stand (VVIO).
De menigte lachte, luid en ho-
geen leuzen en jolige toestan
den". De duizenden demon
stranten (zwarte kleren, wit
geverfde gezichten) gingen hij los kwam van de menigte,
vervolgens op weg naar het Na een korte knokpartij met
Binnenhof. Rouwend „om de de politie en een snel bezoek
hem betreft wordt het pro
bleem van de wachtlijsten op
gelost, er komen meer handen
aan het bed en het nodige
wordt gedaan om het imago
van de beroepsgroep op te
schroeven. Maar geen woord
over de gevraagde loonsverho
ging (zes procent; daarnaast
twee procent voor secundaire
arbeidsvoorwaarden).
Vering
Nadat de bewindsman in zijn
dienstauto was gestapt, pro
beerden de demonstranten nog
even of de vering van het
voertuig in orde was. De auto
waggelde langzaam voort tot
nend. Net op^ tijd vervolgde duizenden collega's die het aan Sociale Zaken, keerden de
vak vanwege de werkdruk en laatste rouwende actievoerders
slechte betaling de rug toe ke- terug naar het Haagse bos. De
ren". En niet te vergeten bezems, scheppen en papier-
j.-_ 'i prikkers stonden al gereed.
Want als de boel niet brand
schoon zou worden achtergela
ten, kon de VVIO van de ge-
Roerade dat de woorden van
Simons in feite niets te beteke
nen hadden. En: „Laten we de
eenheid bewaren. Ook ik wil
het Binnenhof bezetten. Er
moeten hardere acties ko
men". En warempel, de me
nigte juichte weer, blij en op
getogen. Wat die harde acties
precies inhouden, is niet be
kend. De vakbonden de
„vanwege al die collega's die
in de ziektewet terecht zijn ge
komen".
Voor het poortje van het Bin- o_
nenhof kreeg ook Simons die meente Den Haag een reke-
boodschap te horen. De staats- ning voor schoonmaakkosten
secretaris wil doen wat „bin
nen zijn vermogen" ligt. Wat
