Concert met 2000 stemmen in Statenhal Congresgebouw 'HET IS DE KUNST ZE ZACHT TE LATEN ZINGEN' Summiere aanwijzingen in testament Garbo Cervantes-prijs naar Roa Bastos Rushdie rechtstreeks op radio Diederiks Auction veilt unieke vervalsingen van Miguel Canals Marcel van Dam: „Hilversum blijft scherm domineren" Verbleekte subtiliteiten bij Heart Leidse Courant: voor meer dan nieuws alleen. Een krant voor u! KUNST/RTY CeidóeGomcmt VRIJDAG 27 APRIL 1990 PAGINA NEW YORK Greta Garbo, die een groot deel van haar leven doende is geweest buiten de publiciteit te blijven, geeft ook in haar testament weinig van zichzelf bloot. De bezittingen die de filmster aan haar nicht en de vier kinderen van de nicht heeft nagelaten, worden in het testament omschreven als „meer dan 500.000 dollar". Gray Reisfield, die in New Jersey woont en door Garbo werd omschreven als „mijn liefste levende familielid" krijgt samen met haar kinderen niet alleen al het geld, maar ook alle rechten op de naam en films van Garbo. De enige andere persoon die in het testament bij name wordt genoemd is Ake Frederiksson uit Oxelosund in Zweden, die door Garbo wordt omschreven als „een mogelijk buitenechtelijk kind" van haar overleden broer Sven Alfred Gustafson. Fredriksson en „alle anderen zijn onterfd die op een of andere manier met mij ver want zijn of beweren te zijn'", aldus Garbo in haar laatste wils beschikking. Sotheby's koopt galerie voor 280 miljoen NEW YORK Het veilinghuis Sotheby's heeft aangekondigd voor ongeveer 280 mil joen gulden een galerie in Manhattan op te kopen. Het gaat om de galerie van de vorig jaar overleden Pierre Matisse, zoon van de schilder Henri Matisse. In de galerie bevin den zich in totaal 2300 werken, van onder meer Joan Miro, Alberto Giacometti en Marc Chagall. Het is waarschijnlijk de grootste kunstverkoop in één keer uit de ge schiedenis. De aankoop gebeurt in joint ven ture met de Newyorkse kunsthandelaar William Acquavella. Een deel van de wer ken zal via de veiling worden verkocht, maar Acquavella zei ook van plan te zijn in ternationale tentoonstellingen te organise ren en een aantal doeken via handelaren in het buitenland te verkopen. ALCALA DE HENARES De Pa- raguayaanse auteur Augusto Roa Bas tos is gisteren onderscheiden met de Cervantes-prijs, de hoogste literaire onderscheiding voor Spaanstalige li teratuur. Bastos zal de 175.000 gulden die bij de prijs hoort gebruiken om zijn boeken in een betaalbare uitgave uit te brengen in Paraguay. Tijdens de dictatuur van generaal Alfredo Stroessner bracht Roa Bastos tiental len jaren in ballingschap door. Zijn meest bekende werk is „Yo, El Su premo" (Ik, de baas), over het leven van de 19de-eeuwse Paraguayaanse dictator Jose Gaspar Rodriguez de Francia. Museumweekend met muziek AMSTERDAM Het lan delijk museumweekend wordt in het Amsterdamse Rijksmuseum muzikaal bijgestaan. In een tiental zalen van het museum zul len studenten van het Sweelinck Conservatori um Amsterdam oude, klas sieke en nieuwe muziek uitvoeren. De zalen zijn geselecteerd op de akoesti sche mogelijkheden. De uitvoeringen vinden onder andere plaats in de afde ling Aziatische Kunst, Beeldhouwkunst en Kunstnijverheid en in de afdeling Nederlandse Ge schiedenis. Susan Tyrrell niet op Holland Festival AMSTERDAM De voorstellingen van „My rotten life", de soloshow die de Amerikaanse actrice Susan Tyr rell op 12, 15, 16 en 17 juni in het ka der van het Holland Festival in Car ré zou geven, zijn uitgesteld tot het festival van 1991. De one-woman- show van Tyrrell gaat over de scha duwzijde van het leven in Holly wood. De regie zou in handen zijn van René Daalder. Met name de am bitieuze plannen voor het décor ble ken op korte termijn echter niet te realiseren, aldus het festival. „My rotten life" was gepland als co-pro- duktie van de VPRO-televisie, het Koninklijk Theater Carré, All Art Productions en het Holland Festival. LONDEN Salman Rushdie, die verschijning van zijn roman 'Duive verzen' door de inmiddels overled Iraanse leider Khomeini vogelv werd verklaard, is vandaag voor 1 eerst sinds Khomeini's oproep reel streeks in een radio-uitzending opj treden. Hij beantwoordde op de BB radio vragen van journalisten. Sir I de verschijning van 'Duivelsverzi 0n< leeft Rushdie, die weigert om te u ken voor de islamitische kritiek, Een kopie van de hand van de Spaanse schilder Canals: 'De Vi oolspeler' van Chagall* DEN HAAG Vincent van Gogh, Chagall en Pi casso. De schilderijen van deze drie meesters zijn een greep uit de 216 schil derijen die maandag 7 mei door het Haagse veiling huis Diederiks worden ge veild. Het zijn niet de ori ginele meesterwerken, maar de door Miguel Ca nals (64) geschilderde, bij na perfecte, replica's. Voor een leek is het ver schil niet te zien. De hele voorraad van de Spaanse Canals wordt In de Waalse Kerk op het Noordein de geveild. Veilingmeester M. Diederiks: „De Spaanse schil der wil geld verdienen en een veiling is dan de snelste weg". Maar niet de ongevaarlijkste. De schilderijen moeten naar een andere eigenaar en voor hoeveel... dat is voor zowel de schilder als de veilingmeester een verrassing. Gewoonlijk wordt bij veilingen een bo demprijs afgesproken, het ob ject kan in dat geval nooit voor minder dan die prijs de jdeur uitgaan. De Canals kun nen zelfs voor een habbekrats in iemands bezit komen. Veel mensen zijn geïnteres seerd in een kopie van een be kende kunstenaar, vaak om verschillende redenen. Diede riks: „Canals schildert vaak in opdracht van verzamelaars. Zij hebben het origineel, dat kan in de kluis en de Canals gaat aan de muur". Een andere re den: „In Nederland zijn bijna geen originele meesterwerken. Is er nog wel één, kan bijna niemand die betalen, hm..al leen Heineken misschien. Een Canals is dan een prima alter natief". Op de vraag of een veiling van kopieën niet indruist tegen de idealen van een veilingmees ter antwoordt Diederiks: „Ik vind het bijzonder knap wat die man doet. Hij weet zelfs het kunstwerk zo oud te doen lijken als het origineel is. Het is in het verleden nog maar weinig mensen gelukt om goed te kopiëren. En Canals wil zijn werk absoluut niet voor echt door laten gaan. Andere men sen hebben wel geprobeerd de boel te misleiden, Han van Meegeren bijvoorbeeld". Canals doet er inderdaad van alles aan om te vermijden dat zijn kopieën als vervalsingen worden gebruikt. Zo voorziet hij elk doek aan de achterkant van een lakstempel met zijn eigen handtekening. Ook de lijsten merkt hij met zijn naam. Bovendien wordt alles wat hij maakt fotografisch ge registreerd. Diederiks: „Toch zijn de 'vervalsingen' van Ca nals een beetje uniek. Wan neer hij een kopie maakt van een bekende meester, maakt hij er maar één". Een veiling van alleen maar kopieën is in Nederland nog nooit voorgekomen. Marcel Diedriks waagt zich eraan. „In de eerste plaats is een veiling ervoor om kunst te verkopen. En in de tweede plaats vind ik het leuk, het is een uitdaging. Het is moeilijk in te schatten wat de schilderijen op gaan brengen. Gemiddeld misschien een paar duizend gulden. Ik heb zelfs geen schattingslnst gemaakt, gewoon omdat dat niet mogelijk is". De schilder uit Barcelona zal zelf ook bij de veiling aanwe zig zijn. Waarschijnlijk is hij er al tijdens de kijkdagen, van donderdag 3 mei tot en met zondag 6 mei. Wie weet komt zijn onvervalste hoop om zijn 'vervalsingen' duur te verko pen nog uit ook. LIESBETH WITTEMAN DEN HAAG In Groot-Brittannië is het een bekend verschijnsel: massa-koorconcerten of 1000-stemmen'-uitvoe- ringen. Daar stond dan ook de wieg van het 'festival van mannenko ren', van 's werelds grootste mannenkoor bestaande uit 8 Neder landse mannenkoren en 18 mannenkoren uit Wales, dat binnenkort geformeerd wordt en op 11 mei een concert geeft in de Statenhal van het Congresgebouw in Den Haag. Een dag later volgt nog een concert in Apeldoorn. Een record, want samen staan dan 2000 mannen op het podium. „Zoiets is in de hele wereld nog niet eerder vertoond, ook in Groot-Brit tannië niet", zegt trots initia tiefnemer Nan van Groenin gen. Hij is dirigent van drie mannenkoren in Zoeter- meer, Drachten en Veenen- daal. Drie jaar geleden lo geerde hij in een hotel in Londen dat beheerd werd door een lid van het Gwalia Mannenkoor. Zo kwam het contact tot stand dat resul teerde in een concertreis van het Gwalia koor naar Nederland in '88. Van Groe ningen hoorde toen ook van de TOOO-stemmen'-manifes- taties. Dat jaar organiseerde hij in de Rotterdamse Doe len het eerste concert met duizend stemmen in ons land. Het werd een groot succes. En dat succes stimu leerde hem en zijn twee Britse vrienden Wynne Da- vies en John Evans, grote namen op het gebied van het organiseren van concertrei zen, tot de plannen van een gezamenlijk festival met 2000 stemmen. De Neder landse koren waren er direct voor te vinden, evenals de mannenkoren uit Wales. De duizend Nederlandse mannenstemmen worden geleverd door het Katwijks Chr. Mannenkoor Jubilate en het Rijnlands Chr. Man- Nan van Groeningen (midden) geflankeerd door Wynne Davies (links) en John Evans, samen verantwoordelijk voor het koorconcert met 2000 stemmen in de Haagsè ötatenhal. foto: pers unie nenkoor Vox Humana, alle- twee van Sander van Ma rion, het Zoetermeers Man nenkoor, het Drachtster Mannenkoor Gode zij d'eer en het Ritmeester Veenzan- gers Mannenkoor, alle drie onder leiding van Nan van Groeningen, het Aalsmeers Mannenkoor Con Amore (dirigent Theo van den Hoorn), het Harderwijks Mannenkoor De Veluwe Zangers (dirigent Mario Tel- nekes) en het Chr. Mannen koor De Lofzang uit Heerde (dirigent Klaas Jan Mulder). Wales De koren uit Groot-Brittan nië zijn afkomstig uit Zuid en West-Wales. Het giganti sche koor zal afwisselend ge leid worden door Wendy Halden, Sander van Marion en Nan van Groeningen. Volgend jaar brengen de '1000 Dutch Voices' een te genbezoek aan Groot-Brit tannië en geven daar dan sa men met de koren uit Wales een concert in de befaamde Royal Albert Hall in Lon den. De zangers zullen tijdens het concert in Den Haag op het orgel begeleid worden door Klaas Jan Mulder. Solisten op dit concert zijn de voca listen Marco Bakker, Vicki Brown en Mary Loyd Da- vies, de pianisten Louis van Dijk en Jan Veentje en een blaasensemble. Zanger, dirigent en concer torganisator Nan van Groe ningen, steekt niet onder stoelen of banken heel wat werk te hebben aan de orga nisatie van de twee concer ten. Een paar voorbeelden: met zo'n honderd bussen trekken de zangers door Den Haag en Apeldoorn, de BBC wil opnames maken en verlangt vlakbij de concert zalen een landingplaats, in die concertzalen moet plaats gemaakt worden voor 20 rij en van elk 100 zangers. „Het is een hele klus, een hele onderneming ook, maar bijzonder prettig om te doen. De koren zijn dan ook stuk voor stuk heel enthousiast", zegt Van Groeningen, die in samenspraak met de koren een programma heeft sa mengesteld met voor de pau ze 'serieus' werk en na de pauze populaire liederen. De 2000 mannenstemmen zullen samen o.a. de twee volkslie deren en Verdi's Slavenkoor laten horen. Daarnaast tre den de acht koren uit Ne derland en de achttien uit Wales nog afzonderlijk op. Kwaliteit „Het publiek krijgt een con cert voorgeschoteld dat zijn weerga niet kent. En dan denk ik niet alleen aan het gigantisch aantal mannen dat zingt maar ook aan de kwaliteit. Want reken maar dat er op hoog niveau gezon gen zal worden. Het is daar bij de kunst om die 2000 zacht te laten zingen", zegt Van Groeningen. Omdat het een flink tijdje duurt voordat alle 2000 zan gers op hun plaats staan, gaan de deuren van de beide concertzalen reeds 18.45 uur open. Om het publiek bezig te houden is voor een voor programma gezorgd met o.a. draaiorgel en een harpiste. Verwacht wordt dat zowel de Statenhal (6000 plaatsen) als de Americahal (4000 plaatsen) uitverkocht zal zijn. Van Groeningen tenslotte: ,,A1 met al is het iets wat in het Guinness Book of Re cords kan komen te staan. Maar in de toekomst zullen ook dergelijke concerten niet meer ongewoon zijn. Nu al heb ik plannen om Neder landse politiekoren en poli- tiekoren uit Wales tot een groep van 2000 zangers te formeren. Maar met 2000 heb je toch wel de grens be reikt, denk ik". Het door Canals gecopieerde werk 'Boerenhuizen In Aries" van .Van Gogh. AMSTERDAM „De pu blieke omroep zal het scherm in Nederland blij ven domineren. Als ik commercials zou plaatsen zou ik het wel weten". Vara-voorzitter Marcel van Dam hield gisteren de Bond van Adverteerders tijdens een ledenvergade ring in Amsterdam voor dat het een „belegen vooroordeel is" dat Hil versum slaapt of in paniek Van Dam sprak in een gezel schap van reclamemakers en adverteerders dat de laatste tijd steeds meer kritiek laat horen op de STER en vaak veel goeds te zeggen heeft over Veronique. Hij ontkende niet dat het aandeel van Hil versum in de slag om de kij kers de laatste weken zakt en dat Veronique in de lift zit, maar volgens Van Dam wordt dat in het najaar allemaal te ruggedraaid. In de zomer kunnen de pu blieke omroepen zich nu een maal niet permitteren om veel geld in de programma's te ste ken, maar de samenwerking en coördinatie waartoe de Hil- versumse omroepen zich heb ben gezet zal in het wintersei zoen niet onopgemerkt blijven, meent Van Dam. Hij schetste de opgang van de Vara die in 1985 nog in grote problemen verkeerde en die nu marktlei der is in Hilversum. „Bij de collega-omroepen gaat het ge leidelijk aan ook zo. Dat pro ces is gaande", aldus Van Dam. Henri Roemer, bestuurslid van CLT/RTL, de Luxemburgse moeder van Veronique, voor spelde dat het aantal van 67 Europese stations dievia de satelliet uitzenden, zich in twee jaar tijd zal verdubbelen. Dat zal een grote vraag' naar programma's betekenen, maar Europeanen gaan nauwelijks meer televisie kijken zodat de gemiddelde kijkdichtheid per zender verder zal afnemen. Veronique bevecht haar deel van de kijkersmarkt dan ook ten koste van de Hilversumse en de internationale stations. Roemer voorspelde evenwel dat de reclamemarkt fors zal groeien. „Dat is gebeurd in an dere landen waar commerciële televisie is geïntroduceerd en dat zal ook in Nederland ge beuren", meent hij. Concert van Heart met Ann Wilson (zang), Nancy Wilton (zang, gitaar), Howard Leese (gitaar), Denny Car- massi (drums) en Mark Andes (bas gitaar). Ahoy', Rotterdam. Voorpro gramma: Thunder. Gisteravond. Als tijdens de eerste toe gift de nieuwe single 'All I wanna do is make love to you' klinkt, werpen de schijnwerpers hun stralen gulzig het publiek in en ontstaat even de indruk dat Heart de tekst van het lied alsnog in praktijk wil brengen met een goed ge vuld Ahoy' in Rotterdam. Maar daar is het dan al te laat voor, want na een uur en vijftien minuten kan de mensenmassa het niet meer opbrengen aan die hunkering tegemoet te komen. Het blijft een on beantwoorde liefde. Heart trad op als onderdeel van het Benson Hedges Mu sic Festival, dat zaterdag in de zelfde zaal Tom Jones laat zien. De Canadese vijfmans formatie maakte een wat uit gebluste indruk, waardoor zij het concert, ondanks zijn ge luidskwaliteit, niet boven de middelmaat kon uittillen. En dat is jammer want de nieuwe elpee 'Brigade' leek zoveel meer belofte voor de toekomst in zich te dragen dan de twee vorige langspelers. Eindelijk waren de zusjes Wilson weer van het recht-toe, recht-aan- pad afgeweken, om de tijden van 'Dog and Butterfly' te la ten herleven. Gisteravond le verde het echter niet meer dan wat verbleekte subtilitei ten op. De mooiste momenten waren wanneer Nancy haar akoesti sche gitaar tevoorschijn haalde om deze tonen ragfijn door het electrische geweld van gitarist Howard Leese te weven en Ann haar hele gewicht in de strijd gooide. Op die momen ten ook werden inmiddels stoffig geworden composities van een nieuwe glans voor zien. Ze waren, in tegenstel ling tot nieuwer werk, speels, bruisten en deden terugver langen naar de tijd dat Heart zonder veel muzikale kracht patserij de overwinning pro beerde op te eisen. Hoewel de groep een strak muzikaal patroon afwerkte, dat technisch klonk als een klok, sprong de vonk niet echt over. Dat was mede te wijten aan de lange pauzes tussen de nummers, hoewel Ann haar best deed deze met wat lollige praterij op te vullen. Uiteinde lijk kwam de groep toch uit straling en muzikale kracht te kort. Dat neemt echter niet weg dat Ann met haar hoge, geknepen vocalen, nog altijd over een van de mooiste stem men uit de muziek-industrie beschikt. Met wat meer speelse inter pretaties van het eigen werk en wat meer risico had het concert gemakkelijk kunnen uitgroeien tot een parel tussen de zwijnen. Nu bleef het een modderbad. Dat gold niet voor het voorprogramma Thunder. Hoewel nog wat onervaren op de grote podia, is een toast aan hun adres op z'n plaats. Op een gezonde toekomst. HANS PIËT Tentoonstelling over Oranje tijdens Wereldoorlog BAARN In het Oranje Mu seum in Baarn is van 30 april tot eind juni de tentoonstelling „Oranje in Nederland 1940- '45" te bezichtigen. Zij laat zien hoe er een hechte band bestond tussen het Nederland se volk en de koninklijke fa milie tijdens de bezettingsjaren met clandestien verscheen verzetsgedichten, rijmprenten, illegaal verschenen literatuur en foto's. Het museum heeeft een en ander in bruikleen ge kregen van het Rijks Instituut voor Oorlogs Documentatie en van een particuliere verzame laar. Het museum is geopend van maandag tot vrijdag van tien tot vijf uur en in het weekeinde van twaalf tot vijf uur. Maandag is het gesloten. Nieuwe zet STEI "u atc in concurrentie |ve met Veronique HILVERSUM De StJ! heeft weer een nieuwe zet dacht in de concurrentiesti jy: met Veronique. Adverteerdjos die in de maanden juli of b< gustus televisiezendtijd heb! gekocht kunnen een e> E groot aantal minuten bijkof30 tegen de helft van de normrcl" prijs, aldus een bekendmakoo van de STER. Wie wel tel(jdg< siereclamezendtijd heeft |15 boekt in dit jaar, maar niet.15 juli of augustus, kan dat laa(30 alsnog doen met een kortjoo van 40 procent. Bij de indelhfw over netten, dagen en blokliOO wordt zoveel mogelijk meti05 wensen van adverteerders tha kening gehouden, aldus ,10 STER. De STER staat de lantii ste tijd bloot aan felle kritijlO Reclamebureaus adviseiool hun klanten steeds meer h15 reclamegelden aan Veroni^50 te besteden. De beschikte STER-zendtijd wordt ook|pri: lang niet meer ten volle beir- Inmiddels zijn de tarieven aangepast. BK Residentie Orkest verrast met PJ Hindemith en Fau§° Concert door het Residentie Orf00 met medewerking van Auguatin (.ht may (viool). Werk van Mandeis*^ Bartholdy, Fauré en Hindemith. Ijrqe gent: Paul Daniel. Gehoord in Stadsgehoorzaal op 26 april. lD|( He i18' Midzomernachtsdroco3 ouverture (opus 21) van FM Mendelssohn Bartholdy diens vioolconcert in e (oLd 64) vormden de twee aantijg kelijke onderdelen van programma voor de pauzeP" het al weer een na laatste cl" cert in de Meesterserie dat £0L teravond in de Stadsgehoorfap werd gegeven. 6sd De voor het vioolconcert ajPu: getrokken solist Augustin r6^ may ontpopte zich al bij Js eerste inzet als een onverbetooc lijke vrijbuiter. Niet dat l voor deze volkomen uitge?'1 lanceerde muziek nadelig (ing pakte. De soms gevaarlijk g^gc ritmische vrijheden die Dunss zich veroorloofde, voerden^8 spanning geregeld aanzien^ op. Deze vrijheden in het tf30' po waren een logisch uitvlii 2 sel van een persoonlijke en fko verve uitgevoerde contrastrfisc interpretatie. Dat de virtuT daarbij soms erg gemakkefoo over een aantal details hio gleed, werd hem door het rijke en enthousiaste pubfe van harte vergeven. Jam" dat het orkest, dat zich ovp- gens een adequate begeleitw* toonde, de violist bij al te 02 verwachte tempoversnelling niet altijd kon bijhouden, j c dat vooral de tweede violen.10 de houtblazers parten speeljW In de orkestsuite van Mend sohn, daarin niet gehin<|^ door eigenzinnige solis kwam het Residentie OrH- tot een natuurlijk adem[£ musiceren. De meesterhi van de Britse Paul Daniel ida toonde zich hier in deg£h1 spel waarin de grote lijn stfl|irT overtuigend doorklonk, zoiL dat aan een sierlijke afwerp van de kleinere frasen tetye werd gedaan. am Zeer de moeite waard was 1 volgens de suite 'Pelléas et re lisande' (opus 80) van Gatfrc j Fauré. De toverachtige gl van dit sterk poëtische I kwam in de zaal, door de inj d sieve samenwerking tussen rigent en musici, herhaaldr^ heel zuiver door, waarbij!.9 blazers en vooral de eerste 1 in hun vloeiend gebrachte fk tijen zich bijzonder onf>r scheidden. w Paul Hindemiths Symffk 1 'Mathis der Maler' vormdeBb allerminst kinderachtige sl"1 stuk van het concert. Zijn tf dende en geladen muzikalePdi vond in het orkest een bepc pende leerling, die vervolft{ zijn meester zeer geconr treerd en met volle overgaf"" kracht en vindingrijkheid 1 beerde te evenaren. Met veerkrachtige vertolking I de afwisselend lyrische en se suite werd opnieuw de dacht gevestigd op de zelda vertrouwdheid met twinti eeuwse muziek die het HafiE orkest telkens weer aan deM/ legt. l— TOM STRENGZ< mo E01

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 16