Aanslag lijkt zonder
politieke motieven
760,-
Contra's weigeren
wapens af te geven
Andriessen: EG moet eerst eigen evenwicht vinden
Lezeri
service
COTED'AZll
4ÏTENLAND
Ceidae Commit
DONDERDAG 26 APRIL 1990 PAGINA 7
itouwen wil
Ichtstreeks
jindel met
[)vjet-steden
SKOU Litouwen
x jeert onder de econo-
jche blokkade van de
jet-regering uit te ko-
door afzonderlijke
Jraken te maken met
;eden Moskou, Lenin-
|£}1 en Lvov.
34j ïeeft de Litouwse premier
miera Prunskiene be-
11», igemaakt. Deze steden,
drie met een progressief
32 bestuur, hebben een te-
14.1 aan elementaire levens-
119.! ielen, terwijl Litouwen
8t overschot aan vlees en
'g heeft.
35^ ïskiene staat aan het
43. d van een nieuw gevormd
139. i-blokkade-comité", dat de
lgen van de economische
50- kade tegen Litouwen zo-
315] mogelijk moet beperken.
182. Kremlin besloot vorige
39 c de gas- en olieleveran-
aan Litouwen sterk te re-
ren, omdat de republiek
57.1 maart eenzijdig de onaf-
celijkheid uitriep,
jitouwse premier zei voor
X» 0-Vilnius dat arbeiders in
42 lie-industrie in het Siberi-
69 Tjoemen toestemming
51 en hebben om olie te ver-
ielen tegen vlees uit Li-
!nn. Het is vooralsnog niet
lijk hoe afzonderlijke be-
n in de Sovjetunie zich
ïn onttrekken aan de
ade die het Kremlin
ingesteld. Het gaat im-
om staatsbedrijven.
78.5tens Algirdas Brazauskas,
88.5jjr van de Litouwse com-
va sffistische partij en voorzit-
Hjxan een crisis-comité voor
219'ojgie, zijn al ruim 7.500
I07.0fcen werkloos geworden
3194evolg van de economische
^Skade. Na 1 mei zou dat
,78Sal kunnen oplopen tot
46!$0 of meer. De Sovjet-re-
74.5bgskrant Izvestia voorspel-
M^at begin volgende maand
Q^hele reeks Litouwse be-
70 5fen verlamd zal zijn. Maar
MXlljn inmiddels ook tekenen
ONfde Sovjet-economie zelf
•^ongeschonden uit de strijd
de weerspannige repu-
137.# tevoorschijn zal komen.
24.3nvloedrijke Literatoernaja
47.(%ta schreef dat de blokka-
'®^an Litouwen ook Estland,
Telend, Kaliningrad en het
157'ipd rond Pskov zal treffen,
88.dals de militaire Sovjet-ba-
in Litouwen.
1100.0
'giilin
65.&ens minister Van den
is het niet waarschijn-
17idat de kwestie Litouwen
'*de orde komt op de Euro-
84.0 topconferentie, komende
79}dag in Dublin. Hij ver
arde gisteren in de Kamer
197sde twaalf regeringsleiders
24.duwen alleen maar zullen
96.jreken indien de gemeen-
^•Jppelijke verklaring van
^'Jlopen zaterdag als gevolg
nieuwe gebeurtenissen
t worden aangescherpt. In
^^erklaring werd grote zorg
U de ontwikkelingen uitge
raken en werd de Sovjetunie
gBite gevraagd de verminde-
^^van de olie- en gastoevoer
fedaan te maken. Minister
J den Broek herhaalde dat
linziens Litouwen humani
st hulp moet krijgen als het^
torn vraagt, ongeacht of dit
invloed is op de ontspan-
i. Hij ging niet in op een
ïestie uit de Kamer om olie
ijiumanitaire hulp te ver-
kecutie van
iiokkelaars
fcndahuiden
^[ING In de zuidelijke
73pese provincie Sichuan zijn
20 fe mensen geëxecuteerd op
35|huldiging van handel in
^ame pandahuiden. Een
55tde beschuldigden had vier
73)en verkocht voor een be-
van 155.000 gulden. De
r, die als tussenpersoon
geerde voor een smokkel-
le in Hongkong, had de
Jen gekocht. Wetenschap-
waarschuwen herhaalde-
lat pandaberen een zeld-
diersoort vormen die
dertig jaar geheel zal zijn
fstorven.
FORMATIEPOGING
PERES MISLUKT
JERUZALEM De leider van de Israëlische
Arbeiderspartij, Peres, heeft zijn formatieop
dracht teruggegeven aan president Herzog.
Peres probeerde een nieuwe regeringscoalitie
te formeren sinds zijn partij op 15 maart de
coalitie met het Likudblok schipbreuk liet lij
den. Het 15 maanden oude kabinet viel over
de weigering van Likud een Amerikaans
plan voor Israëlisch-Palestijnse vredesbespre
kingen te aanvaarden. De verwachting is dat
premier Shamir nu de opdracht krijgt, maar
de kans dat hij wel slaagt is maar een fractie
groter. De verwachting is verder dat demis
sionair minister van defensie Rabin zal trach
ten munt te slaan uit het falen van zijn partij
genoot Peres en zal proberen het leiderschap
van de partij te verwerven.
BOSTON Een verenigd Europa' zal een
derde blok worden dat vriendelijke be
trekkingen onderhoudt zowel met de Sov
jetunie als met de Verenigde Staten.
Dat toekomstbeeld voor de Europese Ge
meenschap, als een nog steeds groeiende
machtsfactor, heeft de EG-commissaris
van buitenlandse zaken Frans Andriessen
gisteren geschetst in een lezing op de Har
vard universiteit in Boston.
Andriessen hield de jaarlijkse Paul Henri
Spaak-rede die in vorige jaren door Euro
pese staatslieden als de Spaanse premier
Philippe Gonzales en de voormalige Fran
se premier Raymond Barr is gehouden.
Spaak was in de jaren vijftig en zestig on
der meer de Belgische minister van bui
tenlandse zaken, secretaris-generaal van
de NAVO en een van de leidende Europe
se politici. Volgens Andriessen zal het
machtsevenwicht in de wereld steeds meer
bepaald worden door economische macht,
en steeds minder door militaire macht.
„De Verenigde Staten zijn nog steeds de
grootste militaire macht in de wereld,
maar hun positie loopt terug als gevolg van
de groeiende economische macht van an
dere landen", aldus Andriessen. De EG
krijgt groter politiek aanzien in de wereld,
ook in de Verenigde Staten. Maar de EG is
nog niet in staat in de internationale poli
tiek het spel mee te spelen, omdat de EG
nog onvoldoende politieke identiteit heeft.
Dat komt omdat de politieke integratie
van Europa achterloopt bij de economische
integratie. Daarom is volgens Andriessen
de EG nog geen volledige partner voor een
echte politieke dialoog.
Andriessen bepleit voorlopig geen verdere
uitbreiding van de EG. Hij wijst de sugges
tie van de hand dat uitbreiding van de EG
gewenst is als tegenwicht tegen politieke
en economische overheersing van een ver
enigd Duitsland. „Dat zou eerder het pro
ces van integratie ontregelen en geen en
kele vorm van evenwicht brengen", zei
Andriessen. Omdat een verdere uitbrei
ding van de EG de gemeenschap onbe
stuurbaar zou maken bepleit Andriessen
associatieverdragen met de Sovjetunie,
Hongarije, Tsjechoslowakije en Polen en
nauwe samenwerking met de EFTA-lan-
den (de Alpenlanden en Scandinavië), die
naar nauwere economische en politieke sa
menwerking moeten streven.
Onderzoek naar schending
mensenrechten in Chili
SANTIAGO De Chileense president Ayl-
win heeft een commissie ingesteld om de
schendingen van de mensenrechten onder
zijn voorganger, generaal Augusto Pinochet,
te laten onderzoeken.
De commissie voor „waarheid en verzoe
ning", waarin drie rechtse advocaten zitting
hebben die Pinochet in het verleden hebben
gesteund, zal ook terreuraanslagen tegen het
militaire bewind onderzoeken. Een rapport
zal binnen zes tot negen maanden beschik
baar zijn. De commissie zal aanbeveligen
doen over schadevergoedingen voor de
slachtoffers van de dictatuur, maar zal vol
gens Aylwin niet betrokken worden bij even
tuele rechtszaken die uit het rapport kunnen
voortvloeien.
(Vervolg van de voorpagina)
KEULEN De Westduit-
se politicus Oskar Lafon-
taine heeft de aanslag op
zijn leven overleefd; on
duidelijk is echter nog hoe
zijn kansen zijn om in de
verkiezingsstrijd van de
cember aan te treden te
gen zijn rivaal, Helmut
Kohl. De verwachting is
dat daarover pas in de ko
mende weken helderheid
zal ontstaan.
De vraag die de Westduitsers
momenteel vooral bezighoudt
is of de dader politieke motie
ven heeft gehad. Dat zou de
toch al bestaande politieke
spanningen rond de komende
Duitse eenwording alleen
maar versterken. Vooralsnog
lijken er echter geen politieke
motieven in het spel te zijn.
Volgens het Keulse blad 'Ex
press' is de dader, de 42-jarige
Adelheid Streidel-Fischer, van
beroep verpleeghulp. De bu
ren van de vrouw verklaarden
tegenover de krant dat zij aan
achtervolgingswaan leed en
meermaals om wapens Jieeft
gevraagd om zich tegen man
nen te kunnen verdedigen.
Politiewoordvoerder wilden
niet zeggen of de vrouw reeds
eerder was veroordeeld of dat
zij onder psychiatrische be
handeling stond, zoals de tv-
zender ZDF gisteravond meld
de. De televisie bracht de da
der uitgebreid in beeld. Ze zat
na haar daad heel kalm op een
stoel, keek zwijgend in de ca
mera en reageerde niet op de
vragen die haar toege
schreeuwd werden door poli
tiemensen en leden van de
veiligheidsdienst.
Het zou voor de Westduitse
SPD een ramp zijn, als Lafon-
taine niet op tijd hersteld is om
deel te kunnen nemen aan de
Bondsdagverkiezingen van de
cember. Hij geldt als een van
de populairste politici van
Westduitsland en zeker een
van de schilderachtigste. Ook
al is hij pas 46; hij kan terug
blikken op een flitsende loop
baan. Zijn lengte hij meet
slechts 1.69 m maar vooral
zijn strijdlust hebben hem de
bijnaam 'Napoleon van Saar
land' opgeleverd.
Veel Westduitsers zijn het met
Lafontaine eens dat de rege
ring in Bonn de eenwording te
hoge prioriteit geeft en het
land te snel in niet in kaart ge
brachte wateren loodst. Dat
gevoelen heeft geleid tot voor
spellingen dat Lafontaine zijn
SPD bij de verkiezingen van 2
december wel eens een zege op
de CDU van Kohl zou kunnen
bezorgen.
Lafontaine schijnt er een ge
noegen in te scheppen het
beeld van de voorzichtige di
plomatieke politicus te versto
ren mét veelal prikkelende en
schokkende uitspraken. Zo
keerde hij zich consequent teJ
gen de massale aanwezigheid
van de NAVO in de Bondsre
publiek en pleitte voor alter
natieven op defensiegebied.
Hij heeft ook ooit voorspeld
dat West-Duitsland nog eens
een werkweek van twintig
uur zal kennen. Lafontaine is
gescheiden en kent als vrijge
zel een intensief liefdesleven,
datde sensatiebladen in de
Bondsrepubliek ruim van stof
voorziet.
Met een hoogwerker werden de laatste gevangenen van het dak van de Strangeways-gevangenis
gehaald. foto: ap
Bezetting eindigt met dans op gevangenisdak
MANCHESTER Na 25
dagen is gisteren een ein
de gekomen aan de muite
rij in de Strangeways-ge
vangenis bij de Engelse
stad Manchester. De over
gave was voor de Britten
rechtstreeks te zien op het
televisiejournaal van de
BBC.
De gedetineerden werden ten
slotte met een hoogwerker van
het dak gehaald. Paul Taylor,
de 29-jarige zelf-verklaarde
leider van de opstandelingen,
was de laatste die zich van het
dak liet plukken. Maar dit ge
schiedde pas nadat hij op het
steile dak een dansje had uit
gevoerd. Woordvoerder Mike
Gander van binnenlandse za
ken zei dat de gevangenen een
medisch onderzoek ondergaan
voor zij naar een andere in
richting worden overgebracht.
Gisterochtend drongen meer
dan honderd speciaal opgelei
de bewaarders de 120 jaar
oude inrichting binnen en be
zetten de hoger gelegen ver
diepingen van de cellenblok
ken, die door de opstandige
gedetineerden waten gebarri
cadeerd. Een 17-jarige gedeti
neerde gaf zich 's ochtends
over, maar de laatste vijf ble
ven nog verscheidene uren
verzet bieden.
De opstand begon op 1 april
tijdens een dienst in de kapel
van de overvolle gevangenis.
De muiters stichtten verschei
dene brandjes en richtten
enorme vernielingen aan in de
inrichting. De muiterij kostte
een gedetineerde, die een
hoofdwond had opgelopen, het
leven. Een bewaarder die een
administratieve functie be
kleedde overleed na de eerste
nacht aan een hartaanval.
UIT PROTEST TEGEN AANBLIJVEN ORTEGA
EL ALFARO Uit pro
test tegen het aanblijven
van de sandinistische ge
neraal Humberto Ortega
als commandant van het
Nicaraguaanse leger heb
ben vierhonderd contra-
strijders geweigerd de wa
pens neer te leggen. De
contra's, die zich met fi
nanciële steun van de
Verenigde Staten acht jaar
tegen de sandinistische re
gering hebben verzet, zeg
gen hun wapens pas neer
te leggen als alle sandinis
ten uit het leger verdwe
nen zijn.
De weigering van de contra's
wierp een grote schaduw op de
feestelijkheden waarmee de
installatie van Violeta Cha-
morro tot president van Nica
ragua gisteren omringd was.
In het bomvolle honkbalsta
dion van Managua, waar de
machtsoverdracht plaats had,
bleek dat ook de UNO (Cha-
morro's eigen partij) niets ziet
in haar poging de sandinisten
op deze manier aan de nieuwe
regering te verplichten. Onder
luid gejoel van de UNO-aan-
hangers maakte Chamorro be
kend dat Humberto Ortega de
ontmanteling van de contra-
strijders moet coördineren die
op 10 juni voltooid moet zijn.
Verder kondigde Chamorro,
die zelf het ministerie van de
fensie gaat beheren, aan dat
het leger beduidend inge
krompen zal worden. De
dienstplicht wordt afgeschaft.
Een deel van de defensie-uit
gaven zal besteed worden voor
de economische opbouw van
het land, aldus Chamorro.
„De dag van vandaag mar
keert het einde van militaris
me en burgeroorlog. We gaan
nu toewerken naar een Nica
ragua zonder tirannen, zonder
leugens. Nicaragua gaat defini
tief zijn wapens begraven.
Nooit meer zullen we de stem
van het kanon horen".
De feestélijke installatie van
Chamorro werd bijgewoond
door ongeveer honderd huidi
ge en voormalige staatshoof
den en politici uit het buiten
land. Onder hen de Ameri
kaanse vice-president Dan
Quayle, die zowel met gejuich
als met boegeroep ontvangen
werd. Verder zaten er in het
stadion zo'n 20.000 aanhangers
van zowel de UNO als de poli
tieke partij van de sandinisten,
de FSLN. Beide groepen wa
ren duidelijk herkenbaar aan
respectievelijk de blauw-witte
en de rood-zwarte partijvlag
getjes en t-shirts.
Voordat Chamorro de eed af
legde, lanceerde de sandinisti
sche partijleider en aftredende
president Daniel Ortega een
scherpe aanval op de Verenig
de Staten. Ortega veroordeelde
in zijn laatste officiële rede als
president de Verenigde Staten
voor hun steun aan de contra's
in wat hij noemde een „on
rechtvaardige en wrede oor
log". Hij verklaarde met na
druk dat de Verenigde Staten
Violeta Chamorro krijgt de presidentiële sjerp omgelegd door de vertrekkende Nicaraguaanse pre
sident Daniel Ortega.
„dienen op te houden met het
dicteren van het beleid aan de
Nicaraguanen" en beklem
toonde: „Hier beslissen wij
over ons eigen beleid".
Witte Huis-woordvoerder
Marlin Fitzwater zei gisteren
dat de VS, die tien jaar lang de
sandinisten bestreden en de
contra's gesteund hebben, alles
zullen doen om de nieuwe re
gering te helpen.
Als steun aan Chamorro's
bewind besloot de Amerikaan
se president George Bush me
dische noodhulp ter waarde
van 2,5 miljoen dollar aan Ni
caragua te geven en maakte
een einde aan de beperking
van de aanschaf van suiker,
het laatst overgebleven onder
deel van de Amerikaanse han
delsboycot tegen het Midden-
amerikaanse land.
Li Peng verlaat
Moskou zonder
slotcommuniqué
MOSKOU De Chinese pre
mier Li Peng heeft vandaag
zijn bezoek aan Moskou afge
sloten zonder een gezamenlijk
slotcommuniqué, zoals bij der
gelijke gelegenheden wel ge
bruikelijk is. Dat wijst erop dat
de landen niet op alle punten
tot overeenstemming zijn ge
komen. Niettemin noemde Li
Peng zijn bezoek succesvol.
Nieuwe gasexplosie
dreigt in Cameroun
PARIJS Vier jaar na een
gasramp, die ruim 1700 men
sen het leven kostte, dreigt
een nieuwe dodelijke kool-
dioxyde-eruptie bij het Nyos-
meer in Cameroun. Dit heeft
een wetenschappelijk team uit
Frankrijk geconcludeerd. In
het mei-nummer van het tijd
schrift 'Wetenschappen en toe
komst' meldt het team dat eer
ste onderzoeksresultaten uit
wijzen dat de vrees voor een
nieuwe ramp gerechtvaardigd
is. In de bodem van het meer
ligt een gasbel van zeker 200
miljoen kubieke meter kool-
dioxyde, twee keer zoveel als
de hoeveelheid die vrijkwam
bij de ramp in augustus 1986.
Dit cijfer correspondeert met
de gegevens van Italiaanse en
Japanse onderzoekers.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
steJ820 Het is ondertussen donker geworden en er staat een
e Jke stroom. En wat is dat voor een vreemde lucht, die hier
s hfit? A|s Van Noort niet beter zou weten, zou hij denken een
allucht waar te nemen, maar dat kan toch niet?... Met een
amklicht speurt hij de zee af. Waar is het drijvende voorwerp?
daar ziet hij het ook. Maar het is een boot! Kijk, er zitten
twee mannen in en een hond. Maar dat moeten Rob en zijn zoon,
Olivier, zijn! Rob probeert de tanker te praaien, maar in de ster
ke wind gaat zijn stem verloren. Van Noort zet met een ruk de
telegraaf op „Stop". Het schip mindert vaart en ligt even later
stil. Maar tegelijkertijd maakt de sterke stroom zich meester van
het schip.
ADVERTENTIE
1 O-daagse luxe touringcarreis
Vertrek: maandag 14 mei
U logeert in Le Grand Hotel te Bormes les
Mimosas, een prachtig bloemendorp, op
ong. 7 km van zee gelegen. De verzorging
is op basis van halipension. Alle kamers
zijn voorzien van douche en toilet. Toe
slag 1-persoonskamer f 175,-
Inclusief «overnachting op heen- en te
rugreis «excursies naar onder meer Saint
Tropez «Les Gorges du Verdon «Nice en
Monaco «afscheidsdiner.
TELEFOON 070 - 3 190 882
Exclusief mevt. entreegelden «verzeke-
ringen «lunches «persoonlijke uitgaven.
«rSUTHOFF PERS
