Duitse eenwording
moet 2 juli feit zijn
Solidariteit verdeeld over steun aan regering
Ruzies in Nicaragua bij machtsoverdracht
li
™JITENLAND
CeidócSomoiot
WOENSDAG 25 APRIL 1990 PAGINA 5
lobutu voert in Zaïre
leerpartijenstelsel in
nue
ïSHASA President Mobutu Sese
o van Zaïre heeft gisteren een eind ge-
I ikt aan het een-partijstelsel dat twintig
van kracht is geweest. Om te begin-
zullen drie politieke partijen worden
'n jelaten. De Volksbeweging voor de Re-
jtie (MRP) zal niet langer de staatspar-
:ijn, maar een gewone partij naast de
eren. Er komt een overgangsregering
het land zal regeren tot er verkiezin-
gehouden kunnen worden. Tiendui-
den mensen gingen in de hoofdstad
ishasha de straat op om het besluit van
jutu te vieren. Vanaf november 1965
n tuurde Mobuto de voormalige Belgi-
Kongo alsof het zijn persoonlijk ei-
dom was.
Argentijnse
president stopt
Condor-2 project
BUENOS AIRES President Car
los Menem van Argentinië heeft
gisteren gezegd dat het in 1984 be
gonnen Condor-2 raketproject
voorlopig is stopgezet. Een van de
redenen hiervoor was de door de
Verenigde Staten en andere rege
ringen geuite oppositie tegen het
project, aldus Menem. Volgens het
Argentijnse ministerie van defensie
zou de Condor-2 raket worden ge
bruikt voor de lancering van satel
lieten. Volgens buitenlandse wape
nexperts kan de raket echter ook
worden gebruikt als kern- of che
misch wapen.
Armeniërs herdenken
massamoord van 1915
MOSKOU Honderdduizenden Sovjet-
Armeniërs hebben gisteren de slachtoffers
herdacht van de massamoord op Arme
niërs door de Turken in 1915. Uit heel de
Sovjetunie waren Armeniërs naar de Ar
meense hoofdstad Jerevan gekomen om
ddel te nemen aan de herdenking bij het
genocide-monument, net over de grens
met Turkije. Volgens Armenië heeft het
Ottomaanse Rijk in 1915 1,5 miljoen Ar
meniërs vermoord. Turkije heeft dit altijd
ontkend en alleen toegegeven dat het
Turkse leger moest ingrijpen tegen op
standelingen. De jaarlijkse herdenking
heeft in Armenië een nieuwe betekenis
gekregen sinds twee jaar geleden de con
flicten met etnische Turken in de buurre-
publiek Azerbajdzjan oplaaiden.
Opstandige officieren in
Sudan ter dood gebracht
KHARTOUM In Sudan zijn gisteren
28 legerofficieren door een vuurpeloton
ter dood gebracht wegens medeplichtig
heid aan de couppoging van maandag.
Zeventien van de 28 ter dood gebrachte
officieren waren in actieve dienst, de rest
was gepensioneerd. De snelle executies
van de officieren onderstreept de vastbe
slotenheid van de Sudanese leider luite
nant-generaal Omar Hassan al-Bashir om
geen oppositie tegen zijn heerschappij te
dulden. De Sudanese junta, die bestaat
uit vijftien man, verkreeg zelf de macht
door een bloedige coup in juni vorig jaar
tegen de democratisch gekozen regering
van premier Sadeq al-Mahdi.
Antisemieten bedreigen
Hongaars parlementslid
BUDAPEST Een vooraanstaand Hongaars parle
mentslid, Miklós Tamas van de Alliantie van Vrije
Democraten, is onder politiebescherming gesteld om
dat hij en zijn familie met de dood bedreigd worden.
De dreigementen komen van een onduidelijke antise
mitische beweging die opgekomen is sinds Hongarije
de democratie omarmde. Het parlementslid, dat van
joodse afkomst is, ontving brieven met het dreigement
dat zijn twee jaar oude dochter „opengereten" zou
worden op 5 mei, de dag waarop de Russische antise
mitische Pamjatbeweging dreigt een pogrom te hou
den. Hoewel Tamas tijdens de recente verkiezings
campagne al overspoeld werd met antisemitische drei
gementen, heeft de huidige golf van dreigbrieven vol
gens hem een nieuwe en zeer beangstigende dimensie.
Het vermoeden bestaat dat Arabische krachten geïn
filtreerd zijn in de beweging.
danks de massale aanwezigheid van veiligheidstroepen (foto) gaan enige duizenden jonge Roe-
nen door met hun demonstraties in Bukarest tegen de regering. Zij eisen met name het aftreden
i president Ion lliescu, door sommige demonstranten uitgemaakt voor ,,de herrezen Ceauses-
Illiescu wordt ervan beschuldigd dat hij de communisten aan de macht wil houden bij de
kiezingen die op 20 mei worden gehouden, lliescu heeft verklaard dat hij niet zal toestaan dat
i stel vagebonden de openbare orde en vrede verstoren". foto: ap
mdsbergis:
borstel Moskou
lopagandastunt
irvolg van de voorpagina)
DSKOU De Litouwse
esident Landsbergis
eft het voorstel van
\skou om de onafhanke-
heid voor de Baltische
(ubliek met twee jaar
te stellen afgewezen.
BONN De Westduitse
bondskanselier Helmut
Kohl en de Oostduitse
premier Lothar de Maizie-
re hebben 2 juli officieel
vastgesteld als streefda
tum voor de economische,
monetaire en sociale een
wording van hun beide
landen.
De koppeling markeert een gi
gantische stap op de weg naar
volledige eenwording van bei
de staten, die ontstonden na de
nederlaag van nazi-Duitsland
in de Tweede Wereldoorlog.
De internationale problemen
die de eenwording schept zul
len op 5 mei in Bonn aan de
orde komen, als overleg
plaatsvindt tussen de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken Baker en diens
Sovjet-ambtgenoot Sjevard-
nadze, samen met hun Britse
en Franse collega's alsmede de
ministers van buitenlandse za
ken van de DDR en de Bonds
republiek. Centraal bij dat be
raad staat ongetwijfeld de
kwestie van de toekomstige
militaire status van Duitsland.
Begin juli was al eerder ge
noemd als de streefdatum voor
de economische, monetaire en
sociale eenwording, maar tot
dusver was bilaterale bevesti
ging hiervan uitgebleven. Het
nieuws werd wereldkundig
gemaakt door Dieter Vogel,
woordvoerder van de West
duitse regering, gedurende het
eerste bezoek van De Maiziere
in zijn hoedanigheid van Oost
duits premier aan Kohl.
De regering in Bonn maakte
eerder bekend dat delegaties
uit beide Duitslanden vandaag
in Oost-Berlijn bij elkaar ko
men voor onderhandelingen
over een monetaire unie. Bij
dat overleg wordt in eerste in
stantie uitgegaan van het
Westduitse voorstel over de
wisselkoers voor de Ost-mark.
Bonn stelde deze week Voor
om Oostduitse lonen en pensi
oenen om te zetten in D-mar-
ken tegen een koers van een
op een.
Vogel kondigde aan dat de
Westduitse delegatie onder lei
ding zal staan van Hans Tiet-
meyer, een van Kohls voor
naamste adviseurs en een
voormalig plaatsvervangend
secretaris van het ministerie
van financiën. De Oostduitse
delegatie staat onder leiding
van plaatsvervangend parle-
mentssecretaris Gilnther
Krause.
Regeringswoordvoerder Hans
Klein maakte bekend dat de
Bondsrepubliek een speciale
commissie in het leven heeft
geroepen om een voorstel op
tafel te leggen voor de eerste
verkiezingen in een verenigd
Duitsland. De commissie telt
vertegenwoordigers van alle
partijen uit de Westduitse re-t
geringscoalitie en zal zich con
centreren op staatsrechtelijke
problemen. Kohls CDU is er
voorstander van de eerste ver
kiezingen voor het verenigde
Duitsland eind 1991 te houden,
na de nationale Westduitse
verkiezingen van december
1990. De FDP streeft naar ver
kiezingen voor een verenigd
Duitsland begin 1991 en wil de
verkiezingen van december
1990 laten vervallen.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken James Ba
ker houdt met zijn collega's
binnen de NAVO op 3 mei een
speciale bijeenkomst over de
Duitse eenwording en de ont
wikkelingen in Oost-Europa.
Baker zal-de NAVO-vergade-
ring aandoen op weg naar de
Bondsrepubliek, voor de be
sprekingen op 5 mei. Volgens
een woordvoerder van de
NAVO staan op 3 mei de ont
wikkelingen in Midden- en
Oost-Europa, de Oost-West re
laties en de Weense onderhan
delingen over wapenbeheer
sing op de agenda.
/er
een telefonisch vraagge-
k met Veronica-radio zei
ïdsbergis: „Dit is geen
iseirstel, maar een propagan-
waruc voor de westerse lan-
Over de economische
elajkkade tegen Litouwen con-
eerde Landsbergis dat niet
dichtdraaien van de olie
gaskraan door Moskou het
stigste is voor de republiek,
ar de werkloosheid als ge-
van de blokkade. De
rkloosheid zal „nog niet
ïdaag, maar binnen enkele
'en of weken een groot pro
em worden",
president reageerde daar-
e expliciet op berichten dat
skou ermee zou instemmen
de Baltische republiek de
ifhankelijkheidsverklaring
11 maart voor twee jaar in
kast zou leggen. Het afgelo-
weekeinde had hij hebben
en doorschemeren wel een
■de",1
gelijke mogelijkheid te
^rwegen, als basis voor on-
handelingen met het
emlin. Moskou zei maandag
ti ?t langer meer vast te hou-
aan de eis dat Litouwen
onafhankelijkheidsverkla-
„herroept".
Russische geheime dienst
B heeft intussen dé contro-
op de grens tussen de Sov-
unie en Litouwen ver-
e"J ïerpt. Ook zijn de patrouilles
de kustwateren van de af-
llige republiek opgevóerd.
.u-)lgens het Russische persbu-
5 au Tass is de verscherping
rechtvaardigd door de on-
rschepping van munitie op
april. Aan boord van .het
ltssische schip Marat Kozlov,
van de Bondsrepubliek
lar Litouwen op weg was,
;rden 240.000 patronen voor
:htgeweren gevonden.
GDANSK Het vakver
bond Solidariteit maakt
moeilijke tijden door en
smaakt de veelal wrange
gevolgen van legitimiteit
en macht. Terwijl con
gresgangers in Gdansk
driftig debatteren over
een ontwerp-handvest,
woedt op een ander ni
veau een bittere strijd
over de steun van het
vakverbond, aan de rege-
ring-Mazowiecki.
Het tweede congres dat het
verbond ooit organiseerde, zou
volgens plan gisteren worden
afgerond, maar de beraadsla
gingen zijn vandaag voortge
zet. Volgens Andrzeg Slowik,
een voorman uit de textielstad
Lodz die is uitgegroeid tot de
voornaamste ideologische te
genstander van Lech Walesa,
winnen zijn ideeën over de
toekomstige rol van het vak
verbond steeds meer steun on
der de 487 afgevaardigden.
Slowik is van mening dat Soli
dariteit zich voortaan uitslui
tend moet bezighouden met
vakbondsvraagstukken en
moet ophouden met het ne
men van verantwoordelijkheid
voor het regeringsbeleid.
Slowik eindigde bij de zater
dag gehouden stemming over
het voorzitterschap van Soli
dariteit na Walesa op de twee
de plaats. Hij meent dat Wale
sa momenteel het verbond
misbruikt als een middel om
het presidentschap in de wacht
te slepen. „Des te eerder Wale
sa ons verlaat, des te groter de
kans dat Solidariteit behouden
kan blijven", aldus Slowik. Hij
wijst erop dat de kans groot is
dat Solidariteit samen met de
regering-Mazowiecki ten val
wordt gebracht.
Slowiks oppositie binnen het
vakverbond is gebaseerd op de
gevolgen van het hervor
mingsbeleid van de regering
voor de werkgelegenheid. Al
leen al in Lodz zijn gedurende
de zes dagen van het congres
zeker verscheidene honderden
mensen werkeloos geworden,
zo betoogde hij. De hervormin
gen hebben over geheel Polen
dit jaar geresulteerd in werk
loosheid voor bijna 300.000
mensen. De ontslagen vloeien
voort uit het intrekken van
overheidssteun voor staatsbe
drijven die verliesgevend zijn.
Mazowiecki's coalitiekabinet
kwam voort uit de politieke
overeenkomst die Walesa in
augustus '89 met de toenmalige
communistische machthebbers
sloot. De voornaamste taak die
de regering kreeg toebedeeld
was het vinden van een uit
weg uit de economische crisis,
die het land al een decennium
teistert. De ironie wil dat het
medicijn dat de regering de
economie laat slikken, speciaal
de arbeidende bevolking in de
grote steden treft. En dat is
met name de groep waaruit
Solidariteit zijn aanhang be
trekt. Slowik zegt dat hij het
over het algemeen wel eens is
met de hervormingen die de
regering doorvoert, maar dat
hij meer aandacht wil voor de
typische werknemersbelangen,
zoals omscholingsprogramma's
en alternatieven voor fa-
briekssluitingen.
De afgevaardigden lieten
maandag de gelegenheid onbe
nut om het verbond geheel uit
de politiek terug te trekken en
er weer een echte vakbond
van te maken. Zij gaven hun
goedkeuring aan een resolutie
waarmee Solidariteit de optie
houdt een eigen politieke par
tij op te richten en kandidaten
voor het parlement te steunen.
(ADVERTENTIE)
Miele inbouwapparaten voor
optimaal komfort in uw kouken
intimi
Miele-Keuken-Centrum "Leiden".
Korevaarstraat 11tel. 071 -149859.
MINDER DODEN VEERBOOTRAMP
OSLO De Noorse politie heeft het uiteindelijke dodental als
gevolg van de ramp op de veerboot Scandinavian Star op 158
gesteld. Het cijfer werd al eerder verlaagd tot 161. Alle slachtof
fers zijn inmiddels geïdentificeerd.
MANAGUA Een dag
voordat zij officieel als
president geïnstalleerd
zou worden had Violeta
Chamorro nog de handen
vol aan meningsverschil
len binnen haar eigen
coalitie van veertien oppo
sitiepartijen, de UNO.
Terwijl op het vliegveld van
Managua al ettelijke buiten
landse hoogwaardigheidsbe
kleders arriveerden om de
feestelijkheden van vandaag
bij te wonen, vielen in de
UNO harde woorden over de
concessies die Chamorro aan
de sandinisten had gedaan.
De overgang van de sandinis-
tische revolutionaire regering
naar de rechtse democratisch
gekozen regering van Cha
morro verloopt niet zonder
problemen.
Een van de nijpende kwesties
is het leger dat onder com
mando blijft staan van de hui
dige minister van defensie, ge
neraal Humberto Ortega de
broer van de sandinistische
leider Daniel Ortega. Humber
to Ortega, die net als alle an
dere militairen zijn partij- en
staatsfuncties heeft moeten
neerleggen, zal als comman
dant van de strijdkrachten
verantwoording verschuldigd
zijn aan Chamorro, die minis
ter van defensie in het nieuwe
kabinet wordt.
De politieke raad van de UNO
liet gisteren al weten Ortega
als legerleider „onaanvaard
baar" te vinden. Zij vrezen dat
hierdoor de bereidheid van de
contra-rebellen om zich over
te geven af zal nemen. De con
tra's en leden van de UNO-
coalitie hebben er meerdere
malen op aangedrongen dat
•het leger wordt gezuiverd van
sandinisten.
Ook op media-gebied proberen
de sandinisten een dikke vin
ger in de pap te houden. Na de
verkiezingsnederlaag heeft de
sandinistische regering in al
lerijl het verbod op particulie
re omroepen opgeheven. De
pro-sandinistische krant El
Nuevo Diario heeft inmiddels
een eigen televisiestation op
gezet. Ook het nieuwe station
Channel 4 wordt geleid door
een vooraanstaande sandinist.
En vorige week werd bekend
■pc AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
N1819 Wanneer het schip straat Magelhaes invaart, wijzigt
an Noort zijn koers enigszins, want hij heeft nu al in zo'n lange
|d niets van Rob en zijn zoon gehoord, dat hij in elk geval in de
uurt van de geheimzinnige grot wil gaan kijken of hij de „Vrij-
eid" soms ziet. Herhaaldelijk heeft hij Rob al via de radio opge-
>epen, maar geen antwoord gekregen. Het weer is aanvankelijk
lil en nevelig, maar dan steekt de wind weer op en de volgende
p°e(
dag begint het te stormen. Voortdurend loopt Van Noort de ra
diohut binnen om te vragen of er nog geen bericht is van de
„Vrijheid", maar de marconist moet hem telkens weer teleurstel
len. Geregeld roept hij kapitein Rob op, maar antwoord komt er
niet... Wanneer hij op de brug komt, meldt de uitkijk, dat hij aan
stuurboord een drijvend voorwerp heeft waargenomen.
Extreem-nationalisten aan macht in Kroatië
(Van onze correspondent
Gert van Wijland)
BELGRADO Dat de ex
treem-nationalisten een over
winning zouden behalen tij
dens de parlementsverkiezin
gen in Kroatië stond eigenlijk
bij voorbaat al vast. Maar dat
de partij van oud-generaal
Franjo Tudjman al na de eer
ste ronde op een absolute
meerderheid kan rekenen,
vinden veel Joegoslaven toch
wel een beetje teveel van het
goede.
Hoewel nog niet alle stemmen
zijn geteld, is duidelijk dat de
uiterst rechtse Democratische
Unie van Kroatië verreweg de
grootste partij in het parle
ment vari de deelrepubliek zal
worden. Tweede blok is de
communistische partij, die het
op zich overigens beter doet
dan verwacht. De meer gema
tigde nationalistische centrum
rechtse Coalitie van Volksove
reenstemming - voor de ver
kiezingen nog aangeduid als
derde hoofdstroming - lijkt
daarentegen slechts een hand
jevol kandidaten te behouden.
Met name de Servische min
derheid in Kroatië maakt zich
grote zorgen over de opkomst
van de nationalisten. Tijdens
de campagne heeft Tudjman
duidelijk gemaakt dat de Ser-
ven weinig goeds te verwach
ten hebben van zijn partij. Hij
zegt weliswaar alle rechten
van elke minderheid te garan
deren, maar benadrukt in een
adem dat „het natuurlijk niet
zo kan zijn dat een kleine
groep bevoorrechte niet-Kroa-
ten hier de dienst uitmaakt."
Waarnemers sluiten niet uit
dat de oud-generaal, ooit door
Tito wegens een al te nationa
listisch gedachtengoed uit zijn
rang ontslagen, zijn eigen Ko
sovo zal creëren. Dat is de re
den geweest voor de half mil
joen Serven in Kroatië om en
masse op de - voorheen ver-
De nieuwe Ni
caraguaanse
president Vio
leta Chamorro
begroet de
vertegenwoor
digers van bei
de Duitslanden
die vandaag de
machtsover
dracht bijwo
nen.
foto: afp
dat de officiële 'staatsradio
door de sandinistische rege
ring is ontmanteld voordat hij
onder controle zou komen van
de UNO-regering.
De 61-jarige Chamorro staat
een moeilijke taak te wachten.
Voorlopig is democratie in Ni
caragua, een land dat sinds de
onafhankelijkheid in 1821 vrij
wel onafgebroken door autori
taire regimes is bestuurd, nog
een tenger plantje waarvan
nog moet worden afgewacht of
het wortel schiet.
guisde - communistische partij
te stemmen, zo lijkt het.
Het nationalisme in Kroatië is
ironisch genoeg echter een re
actie op het streven van de
eveneens zeer nationalistische
Servische leider Milosevic
naar hegemonie in Joegosla
vië: 'Zonder Milosevic geen
Tudjman', is haast een adagi
um onder waarnemers aan het
worden. Algemeen is ook de
opvatting dat het Kroatisch
nationalisme veel gevaarlijker
is dan de meer gestructureerd
Sloveense stroming, die twee
weken eerder in Slovenië de
oppositie aan een absolute
meerderheid hielp. De andere
republieken zijn uiteindelijk
niet van belang. Het zijn im
mers altijd al de Serven en de
Kroaten geweest, die de dienst
hebben uitgemaakt in Joego
slavië. Zij beslissen in laatste
instantie over het voortbestaan
van de federatie, over oorlog
en vrede.
door Roger Simons
Dallas Palace
LONDEN Dallas Palace,
het riante nieuwe landhuis
van Fergie en Andy in de
omgeving van Windsor, is
bijna af. De hertog en hertogin
van York nemen er wellicht al
volgende maand hun intrek.
Het domein, een cadeau van
prins Andrews moeder
koningin Elizabeth, draagt de
benaming Sunninghill Park.
Maar omdat Fergies
toekomstige eigen woning
opvallend veel gelijkenis
vertoont met het bekende type
van de Amerikaanse ranch,
werd het landhuis door
roddelkranten Dallas Palace
gedoopt.
Er wordt beweerd dat de
waarde van dit nieuwe
koninklijke eigendom meer
dan vijf miljoen pond
bedraagt. Een hoop geld voor
een huis met twaalf
slaapkamers in (wat de
Engelsen noemen) „mock-
Tudor", ofwel nagebootste
Tudor-stijl. Er zijn ook Britse
kranten die Fergies
aanstaande verblijf de
spottende bijnaam „Chateau
Tesco" geven. Tesco is een
Engelse onderneming van
supermarkten, die in het
zuidoosten des lands enkele
grote nieuwe vestigingen heeft
geopend waarvan de stijl een
beetje aanleunt tegen die van
de Amerikaanse boerderijen.
Er zijn buitenlanders die de
stijl „echt Engels" vinden,
maar voor veel Britten heeft
de Chateau-Tescostijl iets
ordinairs. Ze vinden het
tekenend voor Andy en Fergie
dat ze voor hun eerste eigen
nestje de keus hebben laten
vallen op een stijl die weinig
of niets gemeen heeft met het
culturele erfdeel van de natie
waarmee alle rechtgeaarde
bewoners van dit eiland
weglopen.
Hoe dan ook, Sarah „Fergie"
Ferguson hertogin van
York heeft
binnenhuisarchitect Nina
Campbell opgedragen voor
500.000 pond van Dallas
Palace een echt paleis te
maken. De prinses brandt van
ongeduld om haar droomhuis
te kunnen betrekken. Ze plant
een feestelijke opening,
waarop de Yorks al hun
vrienden zullen inviteren.
Elton John, Billy Connolly,
diens vrouw Pamela
Stephenson en nog vele
andere showbiz-sterren
kunnen een koninklijke
uitnodiging verwachten. Dat
die uitnodiging hen een duur
cadeau zal kosten, hebben ze
er graag voor over.
House-warmingparties zijn
hier erg in de mode. Sommige
Britten nemen het bijwonen
van een dergelijke party heel
ernstig op. Nadat ze hebben
aangebeld, kloppen ze even
eerbiedig op een van de muren
en zeggen hardop: „God
zegene dit nieuwe huis!".
Is het mooi weer op hun
„house-warmingday". dan
zullen Andy en Fergie hun
gasten allicht laten genieten
van de heerlijke buitenlucht
op hun fraaie terras bij het
zwembad. Voorwaarde is wel
dat de wind uit de goede
richting komt. Vlakbij de
luxueuze „swimming-pool" is
namelijk een schutting
waarachter het land begint
van een boer, die precies op
die plek een vieze oude
gierkuil in gebruik heeft.
Vooral in de zomer stijgen uit
die kuil bijzonder
onwelriekende luchtjes op.
„Dat is al jaren zo", zeggen de
plaatselijke bewoners. „Maar
wij buitenmensen zijn het
gewend!".
Fergie en Andy zullen dus
binnenkort met volle teugen
kunnen genieten van de
kwalijke geuren die over hun
landgoed zweven telkens
wanneer de wind uit de
verkeerde richting komt. Met
de gierkuil zo dichtbij, zal zelfs
een frisse duik in het
koninklijke zwembad vaak
geen feest meer zijn.
In het rustige deel van
Berkshire waar Andy en
Fergie gaan wonen, wordt
voorspeld dat de hertogin van
York vrij spoedig'zal
protesteren tegen de
pretbedervende stank. Fergie
is geen katje om zonder
handschoenen aan te pakken,
maar de eigenaar van de oude
gierkuil kan zijn mond ook
goed opendoen. Hij beschouwt
de kuil als een onmisbaar
onderdeel van zijn
landbou wonderneming.
„Dat kan nog best leuk
worden", zeggen de inwoners
van Windsor vol verwachting.
