Leidse Courant | 1990 | 23 april 1990 | pagina 5

Gijzelaar mocht
drie jaar lang
alleen fluisteren

ankele vrede
in Nicaragua

Solidariteit wil snel
presidentsverkiezingen

Moskou ontkent totale
blokkade van Litouwen

iUITENLAND

CekUcSouoatit

MAANDAG 23 APRIL 1990 PAGINA 5

i New York elk uur
en roofovervallen

;W YORK In New York vindt
;e zes minuten een gewapende roofo-
■al plaats. Volgens cijfers van de
li, de Amerikaanse federale politie,
rden in 1989 ruim 93 duizend over-
len gemeld. Dat was acht procent
;r dan in het jaar ervoor en leverde
York de twijfelachtige eerste
ats op in de Amerikaanse statistieken
?r roofovervallen. De nummers twee
drie zijn Detroit en Washington. De
Ijnemende criminaliteit heeft tot ge-
dat steeds meer burgers een vuur-
pen aanschaffen. Ook de omzet in
;elvrije vesten is aanzienlijk geste-
i. Wat het aantal moorden betreft,
nt Washington op de eerste plaats en
w York op de negende.

U

i
ri

der i.

h :g

dl p

ordt?.

Radicaal Popov gekozen
als burgemeester Moskou

MOSKOU De hervormingsgezinde
econoom Gavril Popov (54) is geko
zen tot burgemeester van Moskou.
Hij kreeg de steun van 280 van de
442 afgevaardigden van de stadsraad,
waar de radicalen bij verkiezingen
vorige maand de meerderheid won
nen. De 54-jarige voorzitter van de
Stadssovjet is van Griekse afkomst,
lid van de communistische partij en
van het Congres van Volksafgevaar
digden. Daar behoort hij tot de Inter
regionale groep rond Boris Jeltsin.
Hij steunt het Democratische Plat
form, een factie die de CPSU op haar
congres deze zomer wil omvormen
tot een parlementaire partij naar
westers model.

Kansen van Peres
lijken verkeken

JERUZALEM De leider van Li
kud, Yitzhak Shamir, lijkt opnieu-
premier van Israël te worden. Gister
avond spraken zes leden van de reli
gieuze Shas-partij zich in principe uit
voor Shamir. Hiermee lijkt de kans
op een premierschap voor de leider
van de Arbeiderspartij, Shimon Pe
res, vrijwel verkeken. Peres, bij wie
de formatieopdracht rust, moet voor
donderdag zijn plannen aan president
Chaim Herzog overhandigen. De
noodzakelijke steun van 61 zetels in
de Knesseth lijkt onhaalbaar. Shamir
daarentegen weet inmiddels zestig
van de 120 parlementsleden achter

Vakantie in Nederland
voor kinderen Tsjernobyl

DEN HAAG Als de plannen van de stichting 'Kinderen
van Tsjernobyl' slagen, zullen de komende jaren in de zomer
maanden steeds enkele honderden Russische kinderen tussen
de zes en twaalf jaar voor een vakantie naar Nederland ko
men. De stichting werkt hiervoor samen met Pax Christi, dat
al een grote ervaring heeft met soortgelijke campagnes voor
onder meer Oostduitse en Ierse kinderen. De stichting is op
gericht door Veronique-presentatrice Tineke de Nooy, die
half mei twee tv-programma's vanuit de Sovjetunie maakt. In
de Oekraïene lijden ongeveer 1,5 miljoen mensen aan de ge
volgen van de ramp in de kerncentrale van Tsjernobyl in
april 1986. Een mars ter herdenking van de ramp, in de
hoofdstad van de Oekraïene, Kiev, is een demonstratie van
Oekraïens nationalisme geworden. Overal werd gezwaaid
met de blauw-gele vlag van de republiek en de betogers scan
deerden „onafhankelijkheid".

Speculant betaalt ruim
miljard gulden boete

NEW YORK De Amerikaanse fi
nancier van zogenoemde junk bonds,
Michael Milken, heeft met justitie
een regeling bereikt in een varv de
grootste fraudezaken uit de geschie
denis van Wall Street. De speculant
bekende schuld op zes aanklachten
en verklaarde zich bereid een bedrag
aan boetes te betalen van totaal 600
miljoen dollar (ruim 1,1 miljard gul
den), waarmee hij van verdere
rechtsvervolging wordt ontslagen.
Tegen Milken liepen 98 aanklachten.
Milken was een van de topmannen
van het Amerikaanse effectenbedrijf
Drexel Burnham. In 1988 werd hij
beschuldigd van fraude en misbruik
van voorkennis in de effectenhandel.

Stephanie gaat
in juni trouwen

PARIJS Prinses Stephanie
van Monaco, de eigenzinnige
jongste dochter van prins Rainier
en de inmiddels overleden Grace
Kelly, stapt in het huwelijksboot
je. De aanstaande echtgenoot van
de 25-jarige prinses is geen pop
muzikant, coureur of playboy -
zoals eerdere vrienden - maar
een onbekende Franse makelaar.
Volgens het paleis is de gelukki
ge de 26-jarige Jean-Yves Le
Fur, die aan het hoofd staat van
een vastgoedbedrijf in Parijs.
Volgens zegslieden van het paleis
in het kleine vorstendom zal het
huwelijk in juni plaatsvinden.
Een datum werd niet genoemd.

Onzichtbaar'

It Amerikaanse 'Stealth'-vliegtuig heet onzichtbaar te zijn. Voor
1 radar, wel te verstaan. Want op een luchtmachtbasis in de
Inerikaanse staat Nevada mochten journalisten en andere be-
rigstellenden het merkwaardig vormgegeven toestel van dicht-
1 bekijken.

foto: afp

!4. R

!8-53(Van onze corespondente
Toni Annemarie Heijn)

-184,

SaSEXICO-STAD Wan-
159 fer Pres^ent Daniel Or-
>een'ga woensdag de macht
d. cterd raagt aan mevrouw
erseioleta Chamorro, is dat
veel opzichten een his-
_risch moment. Nooit
[rder in de geschiedenis
in Nicaragua werd de
~~kcht, na eerlijke verkie-
ngen, op vreedzame wij-
overgedragen aan een
llitieke tegenstander,
ivendien begint, op de dag
3oyJi de machtswisseling, de
(28 (tmanteling van de contra-
:airdePen' ^at betekent einde-
rerlr vrec*e na hen Jaar burger-
tooifl°g- Maar de overwinning
js in mevrouw Chamorro op 25
£acpruari, wordt door velen ge-
0 Jn als een Pyrrusoverwin-
'z(Pg- Ze versloeg dan wel met
jterJi ruime meerderheid de
assjidinistische kandidaat, Da-
assr Ortega; de problemen
Jar ze voor staat zijn enorm:
a economie in duigen en een
menleving waar de politieke
bfj militaire strijd grote ver-
d^eidheid en wantrouwen ver-
'et Irzaken. Bovendien is het
ndinistisch Front, FSLN, de
Dotste oppositiepartij en een
litieke en sociale kracht
irmee terdege rekening
ttet worden gehouden.
grootste probleem is de
ikomst van het sandinistisch
jer en de politie. Beide in-
llingen komen voort uit de
ijd tegen de Somoza-dicta-
ur en vormen een machtsba-
van de sandinisten. Voor
FSLN is het onaanvaard-
ar dat contra's of voormalige
en van de Nationale Garde
n Somoza het leger en de
itie overnemen. Het FSLN
er uitendelijk mee ak-
ord dat het leger weliswaar
ak wordt ingekrompen,
iar dat de structuur blijft ge-
ndhaafd. Officieren mogen
ïn functie meer vervullen
een politieke organisatie.
:t ministerie van defensie,
geleid door generaal Hum-
rto Ortega, zal door een bur-
r worden overgenomen,
oleta Chamorro heeft ook al
rklaard dat geen enkele

voormalige contra-strijder op
genomen zal worden in het le
ger of in haar regering.

Crisis

De nieuwe regering erft van
de sandinisten een torenhoge
inflatie en een tekort op de be
talingsbalans van 500 miljoen
dollar. Behalve het bestrijden
van de inflatie is prioriteit
nummer een het financieren
van de landbouwcyclus van
dit jaar, die eind mei begint.
Het gaat daarbij zowel om de
verbouw van voedsel voor de
bevolking, als om exportpro-
dukten als katoen, suikerriet
en bananen, die voor de
broodnodige deviezen moeten
zorgen.

De Nicaraguanen stemden op
25 februari met een 'maar'. Ze
rekenden erop dat de UNO op
korte termijn voor economi
sche verbetering zal zorgen.
Maar de vakbeweging neemt
het zekere voor het onzekere.
De afgelopen dagen gingen
onderwijzers, gezondheidswer
kers, functionarissen van de
posterijen en de telefoondienst
massaal in staking. Zij eisen
loonsverhoging en de onmid-
delijke ontmanteling van de
contra's. „Het is rechtvaardig
dat de arbeiders meer willen
verdienen", reageerde Daniel
Ortega, „maar we moeten er
rekening mee houden dat Ni
caragua zich zulke loonsverho
gingen nu niet kan veroorlo-

De nieuwe regering zal irf ie
der geval kunnen rekenen op
steun uit de Verenigde Staten.
De regering Bush heeft het
handelsembargo, dat sinds vijf
jaar van kracht was, opgéhe-
ven en het Amerikaanse Con
gres heeft voor dit jaar 300
miljoen dollar economische
hulp goedgekeurd. Mogelijk
komt daar later nog meer bij
voor allerlei sociale projecten.
Ook Japan heeft al fikse steun
toegezegd.

De samenstelling van een
nieuwe regering is nog vol
strekt onbekend. Er gaan ge
ruchten in Managua over een
machtsstrijd tussèn de veertien
partijen van de regeringscoali
tie UNO. De benoemingen zul
len pas vlak voor de machtso
verdracht worden bekendge
maakt.

(Vervolg van de voorpagina)

DAMASCUS Op fluis
tertoon, een gevolg van
een jarenlang verbod om
luid te praten, stond de
Amerikaanse ex-gijzelaar
Robert Polhill gisteren de
pers te woord. „Sorry, lui
der kan ik niet spreken.
Normaal praten ben ik
verleerd", aldus Polhill op
de persconferentie in de
Syrische hoofdstad Da
mascus.

Polhill zag er vermagerd en
bleek uit. Hij keek verdwaasd
maar blij in het flitslicht van
de fotografen. „Ik wil u zeg
gen dat ik vanavond een zeer
gelukkig man ben. Ik dank de
regering van Syrië en presi
dent Assad voor de hulp die zij
geboden hebben om mij vrij te
krijgen en terug te brengen in
de echte wereld," zei hij met
een nauwelijks hoorbare stem.
Polhill zei tijdens zijn gevan
genschap goed te zijn behan
deld. „Het had veel erger ge
kund, wij werden niet mishan
deld, dankzij degenen die ons
bewaakten, die probeerden
ons iets te geven binnen hun
eigen beperkingen", verklaar
de hij. Polhill zei zich op de
been te hebben gehouden door
zijn woede te bewaren: „Ik
was kwaad om wat mij werd
aangedaan, dat ik werd weg
gevoerd van mijn vrouw en
familie, vrienden en studen
ten. En ik probeerde boos te
blijven, omdat ik wist dat als
ik mijn woede zou verliezen,
ik een soort plant zou worden,
en dat wilde ik niet".

In een vraaggesprek met de
Syrische tv zei Polhill dat de
vreugde over zijn vrijlating
„onvolledig" is, daar hij zich
ernstige zorgen maakt over
het lot van „mijn vrienden en
anderen die zich nog steeds in
de situatie bevinden waarin ik
heb geleefd". Polhill zei niet te
weten waar zijn collega's
Steen en Turner waren, maar
zei zich wel zorgen om hen te
maken. „Ik hoop dat zij zullen
worden vrijgelaten en dat dit

hoofdstuk van de geschiedenis
zal worden afgesloten."

President George Bush heeft
verheugd gereageerd op de
vrijlating van zijn landgenoot
Robert Polhill, maar voor
vriéndelijke gebaren naar Iran
ziet hij geen reden. „Daarvoor
moet eerst een einde komen
aan de gijzeling van nog zeven
andere Amerikanen", aldus
Bush. Volgens Bush heeft
vooral Syrië zich ingezet voor
de vrijlating van Polhill. „De
rol van Teheran is veel min
der duidelijk". Sprak Bush
eerder dank uit aan het adres
van de regeringen van Syrië
èn Iran voor hun hulp, nu
noemde de Amerikaanse pre
sident de vrijlating een „on
voltooide missie". Hoewel
Bush Syrië, Iran en de ont
voerders sinds zijn ambtsaan
vaarding steeds heeft aange
moedigd met de belofte dat
„goede wil met goede wil be
loond wordt", zei hij dat alle
gegijzelde Amerikanen in Li
banon vrijgelaten moeten
voordat er sprake kan zijn van
een gebaar van goede wil van
Amerikaanse kant. „Ik maak
geen gebaren. Ik drijf geen
handel met gijzelaars", zei
Bush.

De klaarblijkelijke rivaliteit

tussen diverse groeperingen en
regeringen in het Middenoos
ten rond 'het gijzelaarspro
bleem' geeft de Amerikanen
alle reden tot pessimisme. De
regering van Iran, die van Sy
rië, de PLO, de Islamitische
Jihad, allemaal eisen -ze de eer
op voor 'het gebaar van goede
wil' dat met de vrijlating van
Polhill zou zijn gemaakt.

Voor de vrijlating van alle ze
ven Amerikaanse en tien an
dere westerse gijzelaars in Li
banon zou een grootscheepse
en gecompliceerde internatio
nale overeenkomst nodig zijn.
Dé gevangenen zijn in handen
van uiteenlopende en elkaar
bevechtende moslimgroeperin
gen, wier eisen onder meer de
vrijlating betreffen van vier
honderd Arabische gevange
nen in Israël en van een aan
tal in Kuwayt opgesloten ter
roristen. De recente verhevi
ging van de strijd in Libanon
tussen door Syrië en Iran ge
steunde facties, maakt zo'n
'deal' nog onwaarschijnlijker.
De langst in Libanon vastge
houden Amerikaan is de jour
nalist Terry Anderson, wiens
vijfde verjaardag als gijzelaar
onlangs in de Verenigde Sta
ten in een zeer emotionele sa
menkomst van familie, colle
ga's en politici is herdacht.

Een zichtbaar vermoeide Robert Polhill (I) werd gisteren in Da
mascus verwelkomd door de Syrische minister van buitenlandse
zaken Al Sharaa (r). foto: ap

„Ik ben de grootste democraat van de wereld", zegt de man op de cartoon, die Lech Walesa moet
voorstellen. Op de cartoon wordt de draak gestoken met Walesa's ambities voor het president
schap en zijn veel bekritiseerde autoritaire gedrag. Walesa zelf moest er desondanks toch
op lachen. foto: ap

GDANSK Het congres
van het Poolse vakver
bond Solidariteit heeft
zijn zaterdag herkozen lei
der Lech Walesa, die ver
snelde hervormingen wil
en president wil worden,
gisteren een steun in de
rug gegeven.

Het eist vervroegde presi
dentsverkiezingen volgens al
gemeen vrij kiesrecht alsmede
„volkomen vrije" algemene
verkiezingen, beide te houden
in het voorjaar van 1991. De
ambtstermijn van de huidige
president, Wojziech Jaruzelski,
loopt officieel pas in 1995 af.
Premier Tadeusz Mazowiecki
pleitte op het congres overi
gens voor geduld. „De hervor
ming van de structuren moet
methodisch worden aangepakt
om te voorkomen dat de staat
gedestabiliseerd raakt".

Lech Walesa werd zaterdag
met ruime meerderheid her
kozen tot voorzitter van de
vakbond. Bij de geheime stem
ming in het landelijke congres
van Solidariteit kreeg hij 362
van de 467 stemmen. Zijn ri

valen voor het voorzitterschap
van de vakbond, Andrzej Slo-
wik en Tomasz Wojcik, liet hij
ver achter zich. Zij kregen res
pectievelijk 52 en 25 stemmen.

In zijn dankwoord verzekerde
Walesa, die Solidariteit al vanf
de oprichting in 1980 leidt, dat
het vakverbond nog moeilijker
tijden te wachten staat dan
voorheen. Anderzijds, aldus
Walesa, heeft Polen eindelijk
de kans dichter bij Europa te
komen. „We zijn niet slechter
of armer dan anderen. Alles is
in onze handen. Polen is in
onze handen", zo verklaarde
hij.

Grapjes

Eerder op de dag had Walesa
voor het eerst tegenover het
congres verklaard dat hij be
reid is een gooi naar het Pool
se presidentschap te doen. Vo
rige week had hij van dit
voornemen gewag gemaakt
toen hij publiekelijk de huidi
ge president Jaruzèlski bekri
tiseerde voor het trage tempo
van de hervormingen in Po
len.

Walesa verpakte zijn ambitie
voor het presidentschap in

grapjes en kwinkslagen. Een
maal verhuisd naar het presi
dentiële paleis zou hij zijn
vrienden van het vakverbond
daar uitnodigen. „Zou dat niet
fantastisch zijn? We kunnen
het ons permitteren. We heb
ben zoveel voor Polen ge
daan", aldus de voormalige
electriciën.

Hij voer tevens uit tegen de
mensen die zich openlijk had
den afgevraagd of Walesa wel
het juiste karakter en de intel
lectuele capaciteiten heeft om
president te worden. „De in
tellectuelen zijn bang, maar ik
kan hen vertellen dat ik thuis
al leer lezen. Mijn tragiek is
dat de arbeiders me niet meer
als arbeider zien en dat ande
ren zeggen dat ik nog geen
wetenschapper ben".

Tijdens het congres herhaalde
Walesa zijn kritiek op de hui
dige regering. „Tot zover heeft
onze overwinning politieke
winst gebracht, maar de men
sen die twaalf uur per dag
werken, merken weinig van
de vrijheid. Na deze overwin
ning moeten we de mensen
snel voedsel geven en geen
werkloosheid en prijsstijgin
gen", aldus Walesa.

(Vervolg van de voorpagina)

MOSKOU Het is nog
onduidelijk of de Sovjetu
nie inderdaad is overge
gaan tot een totale blok
kade van Litouwen, of dat
er alleen sprake is van
een heftige psychologi
sche oorlogsvoering.

De Litouwse vice-premier
Ozolas, die zaterdag verklaar
de dat alle aanvoer naar de re
publiek zou worden gestopt,
moest later toegeven dat hij
hiervoor nog geen officiële be
wijzen had.

Wel hield Ozolas vol dat Mos
kou opdracht zou hebben ge
geven het transport over de
weg en het spoor naar Litou

wen te staken. Andrei Giren-
ko, een secretaris van het cen
traal comité van de Sovjet
communistische partij die in
Litouwen was voor overleg
met de Moskou-getrouwe par
tij, ontkende gisteren de totale
economische boycot. Volgens
hem is alleen de toevoer van
olie en gas gestaakt. „Plannen
voor een totale blokkade be
staan niet", aldus Girenko. Er
was geen onafhankelijke be
vestiging te krijgen voor de le
zing van de Litouwse regering,
noch die van Girenko.
Intussen verblijft de Litouwse
premier Prunskiene nog steeds
in Scandinavië. Zij heeft
toonde zich ingenomen met
deze veroordeling. Tot dusver
re heeft zij noch van Noorwe
gen, noch van Denemarken
concrete steun ontvangen.

HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES

N1817 In de buurt van de grot kunnen Rob en Olivier niet
Jjven. Niet alleen omdat hun vlet dan kans loopt verpletterd te
)rden tegen de rotsen, maar bovendien dreigt het gevaar, dat
it zich in de grot ophopende gas tot ontploffing kan komen,
gjaarvoor is maar één enkel vonkje nodig en dan gaat de boel de
cht in. Maar met de vlet de zee opgaan Is ook een waagstuk,

vooral, omdat de lucht betrekt en er kennelijk zwaar weer op
komst is. Robs enige hoop is gevestigd op de „Gona", die be
trekkelijk dicht in de buurt is. Wanneer hij oostelijk aanhoudt
heeft hij de meeste kans het schip in zicht te krijgen. Maar zal de
tanker niet hetzelfde gevaar lopen om in de grot te stranden als
de andere schepen, die onder bevel van een Van Noort stonden?

Communistische hervormer nieuwe president Slovenië

BELGRADO De commu
nistische hervormer Milan
Kucan wordt vrijwel zeker de
nieuwe president van Slove
nië, de noordelijkste deelrepu
bliek in Joegoslavië. Hij ste
vent in de gisteren gehouden
tweede ronde van de verkie
zingen op een ruime zege af.
Nadat gisteren twintig procent

van de stemmen was geteld,
stond Kucan op 56 procent en
zijn tegenstander, de centrum
rechtse DEMOS-leider Joze
Pucnic, op 43,5 procent van de
stemmen. De opkomst in Slo
venië, dat geldt als de politiek
en economisch meest ontwik
kelde deelrepubliek, bedroeg
zeventig procent.

Ook in de buurrepubliek
Kroatië, waar gisteren de eer
ste vrije verkiezingen van na
de oorlog werden gehouden,
ging de bevolking massaal
naar de stembus. Volgens de
eerste cijfers bedroeg de op
komst 75 procent. In Kroatië
ging het gisteren voor de 3,4
miljoen kiezers om gemeente

raden en de eerste ronde van
de verkiezing voor twee van
de drie kamers in het parle
ment. Vandaag komt de derde
kamer aan de beurt. Twee we
ken later gaan de partijen die
boven de kiesdrempel van ze
ven procent komen door naar
de tweede ronde.

Watersnood

Noodweer heeft in Australië voor grote overstromingen gezorgd.
In Charleville in de staat Queensland moest er een helikopter aan
te pas komen om bewoners van de daken van hun huizen te red
den. Ook de staten New South Wales en Victoria zijn ernstig ge
troffen door, volgens meteorologen, het zwaarste noodweer in
honderd jaar. Bij de overstromingen is voor zover bekend een
dode gevallen. Daarnaast zijn veel dieren, vooral schapen, omge
komen. De materiële schade is enorm. foto: afp

Hoofdcommissaris van Brussel gearresteerd

BRUSSEL De hoofdcom
missaris van de Brusselse ge
rechtelijke politie, Frans Rey-
niers, is dit weekeinde gear
resteerd. Hij wordt verdacht
van oplichting en valsheid in
geschrifte en het gebruikma
ken van valse bewijsstukken.
Ook wordt hij beschuldigd van
„ongeoorloofde politie-praktij-
ken". Reyniers werd aange
houden nadat in zijn woning

huiszoeking was verricht. De
hoofdcommissaris is opgeslo
ten in de gevangenis van Nij-
vel. Reyniers die tot de be
kwaamste speurders van Bel
gië wordt gerekend, kwam vo
rige maand ook al in opspraak
omdat hij contacten onder
hield met dubieuze figuren.
Hij is het hoofd van de groot
ste brigade van de gerechtelij
ke politie in België.

Aristocraten
in cel
wegens
'barbaarse'
fraude

BIRMINGHAM In
Groot-Brittannië ziin vier
telgen uit een adellijk ge
slacht dit weekeinde de
gevangenis ingedraaid om
dat zij hun tante voor 1,7
miljoen gulden hadden op
gelicht. Barones Susan de
Stempel, de kwade genius
achter het familiecomplot,
kreeg zeven jaar cel voor
de volgens de rechter „ab
soluut barbaarse behande
ling" van haar tante, lady
Margaret Illingworth.
Lady Illingworth sleet
haar dagen in een bejaar
dentehuis, waar zij in 1986
zonder een cent overleed.
De familieledengaven
haar de goedkoopst moge
lijke begrafenis, terwijl zij
het fortuin verbrasten.
Daartoe vervalste barones
de Stempel 67 documen
ten, waaronder Lady II-
lingworths testament. De
barones bekende schuld
zonder een spoor van emo
tie, maar haar gezinsleden
ontkenden elke betrok
kenheid.

(ADVERTENTIE)