'finale
svW
Nr. 15
Cryptogram
M
m m mj
in n mm
£eidóc@oiuatit
ZATERDAG 21 APRIL 1990 PAGINA 34
Oplossing Paaspuzzel
De twee sleutelwoorden zijn:
TREFZEKERHEID en DANKBE
TUIGING
De winnaars van de Paaspuzzel zijn:
Mevrouw C. Stuifzand, De Sitterlaan
123, 2313 TM Leiden.
A. Berk, Titus Brandsmastraat 7,
2382 XL Zoeterwoude/HR.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 15 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
2. Min familielid? (12).
8. Laag en vervelend geliefde (7).
9. Gereedschap waarmee een metselaar
roffelt? (7).
11. Insekt in de gedaante van een
bekoorlijk meisje? (4).
12. Vogeltje dat in goede lichamelijke
conditie is (5).
13. Slecht gereedschap? (4).
16. Wat een opschepper om ons een
stempel te geven! (7).
17. Zo hard geregend dat het precies
past? (7).
18. Gezwollen aangemoedigd (7).
21. Men vocht terug bij de Belgische
stad met een hamertje (7).
23. Schoen waarin men kan wonen (4).
24. Men bedoelt een weide (5).
25. Dat vogeltje kan in Keulen geen
maat houden (4).
28. Die delfstof zult u bij het erf niet
vinden (7).
29. Niets voor een kereltje dat ze bruin
bakt? (7).
30. Niet lang voor het slot ontstond
hierdoor brand (12).
VERTICAAL:
1. Explosie op een oude vissersschuit?
(14).
2. De staat pakte weer wat van de boer
(7).
3. Zijn kinderen zijn zeker niet de
kleinste! (4).
4. Heel gewoon gaan er zoveel in een
dozijn (7).
5. Vergadering waarop men een plaats
neemt (7).
6. Gebouw met rondjes in Essen (4).
7. Gevechtstoestel? (14).
Naam
Adres
Postcode Woonplaats
10. Glazuur om u gezond te houden?
(5).
14. Die invloedrijke man is ook een
beetje van ons (5).
15. Vertegenwoordiger die soms in het
geheim werkt (5).
19. Maak een kuil, edelman! (5).
20. Apparaat om een paartje aan te
moedigen? (7).
21. Voor zo'n baken is beton naar onze
mening ongeschikt (7).
22. Het is serieus en helemaal niet
grappig! (7).
26. Stof die de huid afstroopt? (4).
27. Voor dit kledingstuk krijgt u minder
zonder nummer (4).
Ladderwedstrijd.
Vandaag de zevende ronde van dit sei
zoen. Alvorens u de nieuwe vraagstuk
ken aan te bieden, volgen hier eerst de
oplossingen van de zesde ronde.
21. Pennings. 1.37-31. (Ook 1.20-15 is
goed) n.k. 2.20-15 28x48 of 26x46
3.15x4 48x25 4.24-20 25x14 5.22-
18 13x22 6.4x5+. De heer Christi-
aans uit Zutphen merkt terecht op
dat wit hier ook kan winnen niet
1.33-29 28x17 2.20-15 10-14 3.30-
25. Zwart kan dan namelijk niet
voorkomen dat wit door diens
lange vleugel heen breekt. Een va
riant: 3...7-12 4.29-23 17-22 (ook
13-18 5.24-19 verliest) 5.23-19
14x23 6.25-20! enz. met gewonnen
spel voor wit.
22. Prins. 1.39-34 30x37 2.35-30
23x43 (gedwongen.) 3.47-41 24x44
4.33x42 36x38 5.50x48 met winst.
23. Prins. 1.36-31 n.k. 2.37-32 28x30
of 27x47 3.32-28 22x33 4.38x20
47x49 5.35x11 n.k. 6.26x8 16x7 of
15x24 7.8-2 en in deze fraaie mo
tiefstand staat wit gewonnen, bij
voorbeeld 49-35 8.2x16 35-30
9.50-44 enz., of 7...49-16 8.2x35
9.48-43 enz.
Goed is in de diagramstand even
wel ook 1.34-30 28x39 2.43x34:
daar wit een gezonde schijf voor
staat is winst zeer aannemelijk
(Christiaans).
24. BurggraafT. 1.43-38 18x27 2.38-32
27x38 3.42x33 31x42 4.47x38
36x47 5.38-32 47x29 6.32-28
23x32 7.34x23 19x28 8.30x8 2x13
9.39-33 28x39 10.40-34 39x30
11.35x4 13-19 12.4-27 32x21
13.26x6 19-23 14.6-1 23-28 15.1-
29 28-32 16.29-42 14-19 17.42-15
19-23 18.15-20 enz. met winst.
De stand na deze ronde: 1. Schone-
veld, Almen 325,5; 2. Prins, Zwolle
318,5; 3. Pruijs, Emmeloord 300; 4.
Van den Belt, Zwolle 295; 5. Van de
Brink, Heerde 365,5; 6. Cloosterman,
Schipluiden 256; 7. Visser, Deventer
232,5; 8. Knotters, Zwolle 220; 9. De
ters, Deventer 198; 10. Van de Beek,
Wij he 183,5; 11. Stoel winder, Apel
doorn 161,5; 12. Huisjes, Gorssel 158;
13. Alfring, Beerta 142,5; 14. Lelie
veld, Leidschendam 131; 15. Christi
aans, Zutphen 131; 16. Schokker, Ol-
demarkt 122,5; 17. Ten Kate, Zwolle
113; 18. Groenenberg, Amersfoort
108,5; 19. Heuveling, Ermelo 102,5;
20. Haijtink, Brummen 94; 21. Nieu-
wenhof. Wapenveld 89,5; 22. Lam
berts, Brummen 78; 23. Adam, Putten
71; 24. Van Os, Ermelo 70; 25. Koop
man, Finsterwolde 56.
Winnaar is dus geworden de heer
Schoneveld uit Almen. Van harte gefe
liciteerd, en u kunt uw prijs tegemoet-
zien.
Uit het feit dat iedereen alle vraag
stukken wist op te lossen, mag mis
schien worden geconcludeerd dat de
problemen van deze ronde niet zo heel
moeilijk waren. Daarom nu eens een
wat zwaardere serie. De vier nieuwe
opgaven lijken me alle vrij pittig,,
maar wellicht zult u met het probleem
van de Brabander Van den Boogaard
nog de meeste moeite hebben.
Dc cijfcrstanden:
25. PRINS: Zwart (10): 1, 8, 10, 13. 14, 20, 26,
29. 34, 40.
Wit (11): 11, 17, 23, 25, 28, 31, 37, 38, 42, 47 en
50.
26. VAN DEN BOOGAARD: Zwart: 6. 7, 12, 13,
15. 16. 29, 34. 35. 36, 39 en 40.
Wit: 20. 21, 27. 28. 32, 37, 38, 45. 47, 48, 49 en
50.
27. BURGGRAAFF: Zwart (13): 5. 9. 12, 13. 14.
17, 18. 19. 20. 24. 26. 35. 41.
Wit (14): 21. 23. 25. 27. 28. 29, 32, 33. 34, 37, 43,
46. 48. 49.
28. PRINS: Zwart (16): 8. 9. 10, 15, 17, 18, 22,
24, 26. 27. 28. 29. 32, 33. 35. 36.
Wit (15): 16. 20, 37, 38. 39, 40. 41, 42, 43, 44, 45,
46, 47. 48 en 49.
Veel succes. De oplossingen weer bin
nen vier weken naar mijn adres: W.
van der Kooij, Maaspoortweg 137,
5235 KC Den Bosch.
if O 'li
VAN DEN BOOGAARD
üi
tjÊ m ts_
6 1 JRW?
P S 8 fi i
I B 8 S 1
s m m m
i i s i i
s a
BURGGRAAFF
- 4
Ut ül 11^
1 Q BJCMBl
til B B 6
Albanië ook uiterst karig
met zegels
Het lijkt wel of er in Albanië (Shqiperise)
grote papierschaarste heerst, zo weinig ze
gels worden er op dit moment gedrukt. In
het begin van de jaren tachtig waren de
oplagen al uiterst laag (twaalf- tot dertig
duizend per serie) voor een land met zo
veel inwoners (zo'n twee miljoen); sinds
1986 is het aantal zelfs onder de 10.000
gedaald. Menigmaal gebeurt het zelfs dat
een serie zegels in geen grotere oplage dan
40 vel (4000 stuks) wordt gedrukt.
Even ter oriëntering, in Nederland, een
land met zeven maal zoveel inwoners is
de oplage van een zegel 3500 maal hoger.
Ook voor andere landen is het aantal van
- bijvoorbeeld - die 4000 bijzonder laag.
Toch versturen de Albanezen ook post
(dc meeste mensen wonen op het platte
land) en moet er een postzegel worden ge
plakt. Alleen doen ze het, gezien de opla
gecijfers, wat rustiger aan.
Een verklaring voor het lage aantal is
moeilijk te verkrijgen. Geraadpleegde ver
zamelaars weten het niet, evenmin is het
bekend bij de Kontakigroep Oost-Europa.
Het land zit, ook filatelistisch, op slot, zo
wordt duidelijk bij een rondje Nederland
se filatelie. Afgaande op de schaarse mo
menten dat de Albanese posterijen buiten
de landsgrenzen zegels verkopen (op post-
zcgcltentoonstellingen) blijken de oplagen
daadwerkelijk laag, na één dag is 'het lo
ket' uitverkocht.
RELATIEF
Hoewel de oplagen klein zijn, is het aantal
uitgiftes aan de hoge kant. Eigelijk al
sinds het begin jaren zestig, toen de filate
lie een grote vlucht nam, onder meer van
wege de toenemende welvaart, verschij
nen er zo'n beetje maandelijks nieuwe ze
gels en bloks. Wat dat betreft doet Alba
nië niet onder voor haar vroegere com
munistische buurlanden.
In 1963 kende het land 87 nieuwe uitgif
ten, waarbij menige zegel een oplage had
van enige tienduizenden stuks. Daardoor
kwam het totaal op enkele miljoenen.
Tien jaar later, in 1973. kwamen nog al
tijd 69 nieuwe zegels uit. Helaas geeft de
Michel-catalogus van die tijd geen oplage
cijfers. Aan te nemen is dat de oplagen
niet veel veranderden. In de jaren tachtig
Albanië vereerde Lenin in 1964 met
serie van twee, waarvan hier de f
waarde.
daalden de aantallen sterk, maar ook
aantallen uitgiftes (tot bijvoorbeeld 25 iij
1986). Nederlands zit daar overigens nog
steeds onder met zo'n twintig zegels per
jaar.
Wellicht is de algemene crisis in de post]
zegelwereld ook tot Albanië doorgedron
gen. Dat kan overigens betekenen dat he
land weliswaar de grenzen potdicht hield)
maar voor export van zegels toch gaatjes
vond.
Soms brengt een land alleen de langlopen
de serie in grote aantallen uit en worded
de gelegenheidszegels in kleine oplagen
verspreid. Voor Albanië geldt dat hoogst
waarschijnlijk niet, omdat de langlopende
serie (de nieuwste serie is van 1986) zekef
postfris, maar ook gestempeld uiterst
zeldzaam is. Albanië stelt de verzamelaar
in het westen soms voor verrassingen. Zo'
"ontdekte' het Westduitse postzegelvak
tijdschrift 'Michel Rundschau' enkele jaj
ren geleden een 'nieuwe' serie. Het gaa
om zegels uit 1970, die zeer mondjesmaat
boven komen drijven. De Michel noteer)
ze overigens voor tweehonderd tot drie
honderdvijftig gulden per stuk. Waar
schijnlijk gaat het om een uitgave die na
enige weken is teruggetrokken. Volgens de
Michel zijn de zegels zes weken verkocht
Albanië is niet inpopulair, zeker bij the-
matische filatelisten zijn de zegels ge<
vraagd.
Herdenkingsmunt
alfabetisme-jaar
De Canadese gouden 100 dollar herden
kingsmunt 1990 staat in het teken van
het Internationale jaar van het alfabetis
me dat is uitgeroepen door de Verenigde
Naties.
Centraal staat hierbij het streven van de
VN naar 'functionele geletterdheid'.
Hiermee wordt bedoeld dat men het le
zen en schrijven zodanig moet leren be
heersen dat men in staat is om beter te
kunnen functioneren in het sociale en
economische leven. Een veel gehanteer
de maatstaf is: „Een ieder hoort in staat
te zijn met begrip kranten, bulletins, ad
vertenties en belastingbiljetten te lezen
en een brief te kunnen schrijven". Ne
derland kent ongeveer 800.000 volwasse
nen die niet aan deze maatstaf voldoen.
Het ontwerp van de gouden 100-dollar-
herdenkingsmunt is afkomstig van John
Mardon uit Ontario, die eerder de ont
werpen verzorgde voor twee Olympische
munten (de biathlon en de bobslee
munt), alsmede voor de zilveren dollar
van 1989 (ontdekkingstocht over d|
MacKenzie rivier).
De keerzijde van de munt laat een Eski
mo-moeder zien die haar baby op tradi
tionele wijze op de rug draagt en mö
haar kind Eskimo-tekens schrijft. De te
kens boven dc afbeelding staan voor 'al
fabetisme' in de taal van de Eskimo's
De munt getuigt van Canada's uniek
bijdrage aan de geletterde wereld: de ge
boorte van een geschreven taal.
i Het ontwerp van de munt kreeg zijn dei
finitieve vorm mede door directe sa
menwerking met het ITC (Inuit Tapiri
sat of Canada), de nationale organisatii
die de belangen van Eskimo's in Canadl
vertegenwoordigt. Met behulp van hel
ITC zijn bijvoorbeeld de Eskimo-teken]
op de munt zo nauwkeurig mogelijk af
gebeeld. Verder heeft een lid van ha
ITC. Martha Flaherty, met haar bab]
model gestaan voor de ontwerper on
een nauwkeurige afbeelding van de de
tails te garanderen.
De oplage van de munt is beperkt td
60.000 stuks, of het aantal munten dal
tot en met 15 december van dit jaa
wordt besteld. Deze oplage is de laagst
sinds de start van de serie in 1976.
Romex
hebben geen problemen
hielen van natuurlijke systemen, ook
Amerikaanse (superieure) systemen als
breakthrough en Romex hebben daar
geen hinder van. Romex (genoemd naar
dr. George Rosenkranz uit Mexico), is
zelfs ten dele opgebouwd rond de 19-21
unbalanced, die met 1 SA wordt ge
opend (kan ook 19-20 balanced zijn).
We zullen het debacle van 14 dagen ge
leden, waar in een butlerwedstrijd een
aantal malen 1 klaver +6 werd ge
speeld, er eens bijhalen en laten zien hoe
Romex dat oplost.
WEST
OOST
A B 9 2
V 10 8 3
V 3
V 9 7 5
A H 5
V 9 4 3
A H V 10 3
8 2
WEST
OOST
1 SA 1)
2 KI 2)
2 Ru 3)
2 Sch
3 Ha 4)
4 Sch!
1). 19-21.
2). afwijzend (0-5).
3). Stayman.
4). fit (in schoppen) met slechts 4 verliezers. Dat
3 harten in deze situatie geen eigen kleur is, is
nogal logisch, want wat heeft 3 ruiten (Stayman)
dan voor zin gehad?
In plaats van Stayman kan west ook di
rect 2 schoppen bieden, aangevend dat-
ie slechts één hoge kleur heeft.
WEST
1 SA
2 Sch
4 Sch
1). „Ik heb nog wel iets..."
OOST
2 KI
3 Sch 1)
Een bijkomend voordeel van Romex is,
dat alle openingen van één in een kleur
gelimiteerd zijn tot maximaal 18 punten.
En de 1 SA-herbieding is 12-16, met
Crowhurst (Checkback).
In 'The bidder's game' van Rosenkranz
Truscott) wordt dit interessante sy
steem duidelijk uiteengezet. Het kent
ook niet de zwakten die de sterke-kla-
versystemen hebben: de vuilnisbak die
de 1 ruiten-opening moet zijn. Het is
geen systeem voor huis-, tuin- en keu
kenbridgers. Alleen mensen met ambitie,
die bereid zijn om te studeren, en die
vrij veel spelen, hebben er iets aan.
Ik had het net over een vuilnisbak. Met
Acol is ook iets dergelijks aan de hand.
Enkele tientallen jaren geleden was Acol
een agressief Engels biedsysteem. Wat
momenteel vooral hier in Nederland zo
wordt genoemd, is daar een lauw aftrek
sel van. Deze 'Dutch Acol' ('polderacol')
is wel geschikt om bridge mee te leren,
maar niet geschikt om je hele bridgele-
ven mee te slepen. Daarvoor is het te
veel een puntensysteem en dat kent veel
blinde hoeken.
INTERPOLIS
Het twintigste jaar van het Interpolis
Bridgetoernooi is de magische grens van
10.000 paren in de voorronden doorbro
ken. In Nederland is alleen Ruitenboer
een grotere bridgemanifestatie. Daaraan
doen dit jaar zo'n 17.000 paren mee.
Uit de Interpolis-finale een aardig spel:
NOORD
4 A 9 5
A V 9
A H 8 7
4 9 5 4
ZUID
4 V 6 2
H B 10 7 6 5
10 6 3 2
4 -
Zuid is leider in 4 harten en west (die
heeft klaver geboden) start met klaver
aas. Hoe moet je zo'n spelletje afspelen
in een parenwedstrijd? Je gaat een rui
tenslag verliezen, tenzij VB kaal zit, en 1
en 2 schoppenslagen. Om dat laatste
draait het spel natuurlijk. Het speelplan
moet zijn: de klavers strippen en hopen
dat de troeven 2-2 zitten, want dan kan
je een van beiden met ruiten ingooien.
Slag 1: klaver getroefd
Slag 2: harten naar hartenaas
Slag 3: klaver getroefd
Slag 4: harten naar hartenvrouw (troe
ven vallen 2-2)
Slag 5: klaver getroefd.
Nu ruitenaas en ruitenheer en ruiten na.
Oost komt aan slag met ruitenvrouw en
speelt in de negende slag schopenboer
na. De finale dus. Die slag laat je hou
den en nu kunnen OW het niet meer
goed doen. Schoppen 10 kan je dekken
en een kleine schoppen laat je doorlo
pen.
Een kostbare overslag. Met 10 slagen
scoor je precies het gemiddelde (31-31).
Met 11 zit je daar zwaar boven (51-11).
Zo lag het hele spel:
O/NZ
NOORD
A 9 5
A V 9
A H 8 7
9 5 4
WEST
OOST
H 8 3
B 10 7 4
V 8 3
V 4 2
B 5
V 9 4
A H B
862 V 10 7 3
ZUID
V 6 2
V H B 10 7 6 5
10 6 3 2
-
Hans Kreijns legde deze speelfiguur bin
nen de minuut op tafel. Andere leiders
gingen op de schoppenkleur af en scoor
den niet meer dan het midden.
Corr. p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lisse.
Joel Lautier
In het Franse Lyon schitterde het
Franse talent Joel Lautier, tijdens het
zonetoernooi. Met zijn 17 jaar is hij
de jongste grootmeester die de schaak
wereld gekend heeft. De verwachtin
gen in Frankrijk zijn hoog gespannen;
men hoopt met hem een kandidaat
voor de wereldtitel te hebben. Deze
hoop is niet helemaal onterecht als we
de staat van dienst van het jonge ta
lent bekijken. Twee jaar geleden won
hij verrassend de jeugd wereldtitel
vöör de bekende superster Boris Gel-
fand. Er volgden enkele fraaie resulta
ten in grootmeestertoernooien, die
hem de grootmeestertitel bezorgden.
Een eigenschap die zowel positief als
negatief op zijn schaaktoekomst kan
werken is zijn verregaande arrogantie.
Hij laat geen gelegenheid voorbij gaan
om te vertellen dat hij Kasparov zal
opvolgen. Hoewel zelfvertrouwen be
langrijk is voor een topspeler, is het
ook goed om in te zien hoe lang de
weg naar de wereldtop nog is. Over
een paar jaar weten we meer.
In het zonetoernooi konden de Neder
landse grootmeesters Van der Wiel,
Van der Sterren en Piket de jonge top
per moeilijk stoppen. De manier waar
op Lautier zijn partijen won maakte
grote indruk en doet vermoeden dat
we hier inderdaad met een toekomsti
ge WK-kandidaat te maken hebben.
In de volgende partij zien we hem pas
sief openingsspel gedpldig, maar lijn
recht afstraffen.
J. LAUTIER-R. MEULDERS
Tsjigorin verdediging.
I.d4 d5 2.c4 Pc6.
Richard Meulder is een leraar Engels
te Antwerpen, die met deze zet de
monstreert geen tijd te hebben de mo
derne openingstheorie te volgen. Ook
bij de sympathieke Belg zal bekend
zijn dat deze opening niet geweldig is
voor zwart, maar wat moet een ama
teur met beperkte vrije tijd anders?
3.Pc3 e5 4.cxd5 Pxd4 5.e3 Pf5 6.Pf3
Ld6 7.e4 Pfe7.
De zwarte stelling ziet er ongezond
uit. Het is leuk om te zien hoe Lautier
met simpele middelen zijn voordeel
uitbouwt.
8.Le2 a6 9.a4 Lg4 10.Pd2 Lxe2
ll.Dxe2 Pf6 12.Pc4 Pd7?!
Dit is te passief. Zwart had met
12...Pg6 de komende opmars op de
koningsvleugel moeten bemoeilijken.
13.f4 Pg6 14.f5 Pgf8 15.Le3 Pf6
16.Pa5!
Inleiding tot een „tweefronten"-strijc
Zwart moet op de damevleugel verde
digen. waarna wit op de koningsvleu
gel toeslaat. Dit is mogelijk omdal
zwart, wegens het gebrek aan ruimte
moeilijker kan manoeuvreren.
16...Dc8 17.Dc4 P8d7 18.b4 h6 19.Tbi
0-0 20.0-0 Pe8 21.Tfcl Pdf6 22.De!
Kh7 23.DO b6 24.Pc4 Dd7 25.g4.
Nu is de tijd aangebroken de andei
vleugel aan te vallen; de zwarte stul
ken staan zo slecht opgesteld, dat
geen fatsoenlijke verdediging mei
valt te organiseren.
25...g5 26.Kf2 Kg7 27.h4 Ph7 28.Th|
Pef6 29.Pe2 b5 30.Pd2 a5.
Meulders probeert tegenkansen te krij
gen op de damevleugel, maar de zwaï
te koning is al reddeloos verloren.
31.Dh3 Th8 32.Pg3 axb4 33.hxgl
Pxg5 34.Dh4 Pxg4!?
Het enige om de strijd te rekken, wi
slaat echter keihard door de zwarti
verdedigingslinie heen.
35.Dxg4 f6 36.Ph5+ Kf7.
Zie diagram 1.
37.Pxf6! Kxf6 38.Txh6+! Txh
39.Dxg5+ Kf7 40.Dxh6 Tg8.
En zwart gaf tegelijkertijd op.
In het volgende fragment zien we Lai
tier onze vaderlandse hoop voor c
toekomst, Jeroen Piket, van het boi
vegen. Gezegd moet worden dat Piki
in Lyon slecht in vorm was.
Zie diagram 2.
J. LAUTIER-J. PIKET
Stelling na de 21ste zet van zwart.
22.c5! Txc5!? 23.f4!
Sterk gespeeld. Piket had gerekend o
23. Lxc5 dxc5, waarna zwart enij
compensatie heeft voor de kwaliteij
Lautier gaat recht op de koning af
bekommert zich niet om materiaal.
23...Pg6 14.Lxf6 gxfó 25.Pg4 Tdc
26.Pxf6+ Kf8 27.Txd6.
Zwart heeft hier aanzienlijk mi
voordeel dan in de stelling met
pluskwaliteit. Het lijkt simpel, mi
toch is het alleen de toppers gegevd
om goede stellingen, als de diagram
stelling, zo snel in een punt om te zd
ten.
27...Dc8 28.Tedl Ke7 29.Dd4 e
30.fxe5 Pxe5 31.b4.
Zwart gaf het op.
