et een
opblaaspop
oor de Coentunnel
Moeten we nog langer naar dit geklets luisteren?
CcidócSouAont
JONTROLE IS BOTTLE-NECK BIJ CARPOOLEN EN SPITSVIGNET
lEUWi
Files kosten al bijna een miljard
tOEREN VOEREN ACTIE DOOR ALLEEN MAAR AANWEZIG TE ZIJN
'VVD van oudsher een arme partij'
tJNENLAND
VRIJDAG 20 APRIL 1990 PAGINA 3
NV stemt in
iet NS-cao
er vi wl
mljo e,
i de
nd
ten.
irbou
JTEN Een grote meerderheid van de
fsgroep spoorwegen van de Vervoers-
FNV heeft gisteren in Houten inge-
met het principe-akkoord voor een
re cao bij de NS. Alleen de afdelingen
jrdam en Hengelo en de werkplaats
stricht stemden tegen het op 3 april be
te akkoord. Gezien de behaalde resulta-
in de sociale paragrafen (onder meer
overuren-regeling, werkgelegenheids-
5 en kinderopvang) ging een grote
rderheid akoord. Ook de Vervoersbond
stemt naar alle waarschijnlijkheid in
het principe-akkoord. Het streven van
oorwegvakbond FSV om het resultaat
rhet cao-overleg open te breken is daar-
onhaalbaar geworden.
Een
bestuurslid
van de
Vervoersbond
FNV telt de
stemmen
tijdens een
vergadering in
Houten over
het principe-
akkoord voor
een nieuwe
cao bij de
Nederlandse
Spoorwegen.
Van de
aanwezigen
stemden er 51
voor en 7
tegen.
FOTO: ANP
Studenten moeten
schade betalen
GRONINGEN De Informatiseringsbank in
Groningen gaat de schade die vorige week
donderdag werd aangericht tijdens een bezet
ting door studenten verhalen op de ongeveer
twintig bezetters. Daarvoor is de landsadvo
caat ingezet. De schade wordt geraamd op
420.000 gulden en overtreft daarmee eerdere
schattingen. Er is voor 320.000 gulden ver
nield aan interieur en apparatuur en de scha
de doordat de medewerkers een ochtend lang
niet konden werken bedraagt ongeveer een
ton. De uitbetalingen die in april verricht
moeten worden komen op tijd, nadat eerder
werd gevreesd dat die door de bezetting ver
traagd zouden worden. Ook de verzending
van de eindexamenopgaven van middelbaar
beroepsonderwijs en algemeen vormend on
derwijs zullen op tijd plaats vinden.
Vijf jaar cel
geëist voor
moord vioolbouwer
AMSTERDAM „Een beangstigende, koe
le, professionele houding". Zo typeerde de
Amsterdamse officier van justitie, L. Nuis,
gisteren het gedrag van de 26-jarige man die
vorig jaar de 45-jarige vioolbouwer B.M.
Möller, tijdens een nachtelijke overval in
diens woning doodschoot. De verdachte
hoorde vijf jaar tegen zich eisen. Daarnaast
vorderde de officier tbs met dwangverple
ging, omdat op grond van psychiatrische
rapportage is gebleken dat de Hilversum
mer geen controle heeft over zijn agressieve
driften en de kans op herhaling groot moet
worden geacht. Enkele mededaders, inclu
sief de tipgever, kregen al eerder gevange
nisstraffen opgelegd.
Winkeloverleg mislukt,
derde dag van acties
UTRECHT Op de derde dag van stakingen in
het grootwinkelbedrijf is vandaag in circa 18 za
ken het werk neergelegd. Het zwaartepunt van
de acties lag in de provincie Utrecht, maar ook
bij de Hema, Albert Heijn en Peek en Cloppen-
burg in het winkelcentrum In de Bogaard in
Rijswijk lag het werk stil. Dat gebeurde nadat
het overleg tussen de werkgevers in de super
markten (VGL en Vakcentrum) en de diensten
bonden FNV en CNV over de winkelsluitingstij
den niets had opgeleverd. Bestuurder A.
Steyaert van de Dienstenbond FNV kondigde
na afloop aan dat de acties zich nog meer zullen
richten op het grootwinkelbedrijf en in het bij
zonder Albert Heijn, die fervent voorstander
van langere openstelling is en een dominante
positie inneemt binnen de Raad voor het Filiaal-
en grootwinkelbedrijf.
VANDAAGi
IN HET
êeriI HAAG „Kom
aan door de spits dank zij
ieft iry. Ideale reispartner,
lu n it niet, zeurt niet aan
hoofd. Realistisch
1 rkomen. Opblaasbaar",
automobilist uitge-
wordt Oom Agent
lisleiden kent zijn fan-
1 gisgeen grenzen. In
vertlerika, waar vrije auto-
en en voor carpoolers be-
n, is het meenemen
een pop in de auto
beproefde methode
ekker snel langs de
te kunnen razen.
iter Maij-Weggen heeft
;r groot vertrouwen in de
illéndheid van de Ne-
idse automobilist. Van-
erdedigt zij in de minis-
d een voorstel om de
bereikbaar te hou-
voor het autoverkeer,
indi bij denkt de verkeersmi-
op r hoge ogen te kunnen
zittii n met het stimuleren van
bev
DEN HAAG Door files en
vertragingen op de Nederland
se hoofdwegen zijn de kosten
door langere reistijden vorig
jaar opgelopen tot 975 miljoen
gulden. Dit heeft het Neder
lands Centrum voor Onder
zoek, Advisering en Onderwijs
op het gebied van verkeer en
vervoer (NEA) in Rijswijk be
rekend in opdracht van het
ministerie van verkeer.
In vergelijking met 1988 zijn
de totale filekosten in 1989
met 8 procent gestegen. In dat
jaar bedroegen de kosten van
'reistijdverliezen' volgens de
NEA ruim 900 miljoen gulden.
De onderzoekers van het NEA
stellen dat een steeds belang
rijker deel van de filekosten
op rekening komt van files die
ontstaan op beruchte knelpun
ten in het wegennet: 73 pro
cent in 1989. De stijging van
de filekosten zou in 1989 nog
groter zijn geweest als een
aantal knelpunten niet zou zijn
opgelost. In dit verband wor
den met name genoemd de
Schipholtunnel (A50), de
Woeste Hoeve (A50) en de
Rondweg Breda (A58).
Minister Maij verwacht succes van het stimuleren van carpoolen, het laten meerijden van collega's
in de auto.
FOTO: ARCHIEF SP
carpoolen, het laten meerijden
van collega's in de auto.
Maij's liberale voorgangster
Smit-Kroes is de uitvindster
van het 'gezellig samen naar
het werk'. Zij lanceerde samen
met het bedrijfsleven een lan
delijke campagne carpoolen,
met als doel méér mensen in
minder auto's te laten rijden
en aldus de files te verminde
ren. Het ei van Columbus: car
poolen kost de overheid geen
cent en de deelnemers bespa
ren op hun benzinekosten.
Carpoolen kan bovendien on
middellijk ingevoerd worden,
terwijl uitbreiding van het
openbaar vervoer meerjarige
miljardeninvesteringen vergt.
Razend populair is het car
poolen tot groot verdriet van
Smit-Kroes echter nooit ge
worden. Maij-Weggen wist bij
bestudering van de dossiers
meteen waar het aan lag: car
poolen moest nog extra aan
trekkelijk gemaakt worden.
Via een fiscale bevoordeling
(belastingvrije kilometerver
goeding door de werkgever)
en het aanleggen van vrije
carpoolbanen. Volgend jaar al
wordt de eerste baan geopend
op de A-l tussen Muiden en
Amsterdam.
Ook de vier nieuwe tunnels
die Maij-Weggen wil bouwen
om de Randstad te ontsluiten
moeten vrije stroken voor 'sa-
menrijders' krijgen. Forensen
die in hun eentje in de auto
rijden moeten uit de nieuwe
tunnels worden geweerd, ont
hulde zij na afloop van overleg
met gemeente- en provincie
bestuurders in het Bestuurlijk
Overleg Randstad (BOR). Daar
komt echter opblaasbare Hen
ry weer om de hoek kijken.
Het controleren van carpoolen
en voorkomen van fraude is
één van de grootste bottle
necks bij de verkeersplannen
van Maij-Weggen. Zij vindt
dan ook de nodige tegenspe
lers op haar weg: minister Kok
van financiën, die een water
dichte -financiering van de
nieuw te bouwen tunnels eist.
Minister Alders van milieu,
die weinig vertrouwen heeft
in de verkeersregulerende
maatregelen van zijn collega
en liever een paar tunnels
schrapt en minister Hirsch-
Ballin van justitie die niet
weet waar hij de politiemen
sen vandaan moet halen om al
die opblaaspoppen door te
prikken.
Om de tunnels te kunnen be
talen wil Maij-Weggen de ac
cijnzen op brandstoffen verho
gen (in stapjes tot 20 cent),
spitsvignetten invoeren en in
1994 het rekening rijden (elek
tronische tolheffing) introdu
ceren. Een echt waterdichte fi
nanciering leveren deze voor
stellen echter niet op. Hogere
benzineaccijnzen maken het
tanken „over de grens" nóg
aantrekkelijker: vorig jaar
miste de staat al voor 250 mil
joen gulden aan accijnzen door
dit weglek-effect.
De controle op de spitsvignet
ten (wie heeft er wel een en
wie niet) is ondoenlijk zonder
een forse uitbreiding van het
politie-apparaat, de invoering
van rekeningrijden is niet al
leen technisch maar ook poli
tiek nog zeer omstreden. Bo
vendien is er nog het pro
bleem van de collectieve las
tendruk. Die mag niet stijgen,
zo is in het regeerakkoord af
gesproken. Alléén de autokos
ten verhogen zou echter wèl
dat effect hebben. En voor
compenserende belastingverla
gingen, zoals -aanpassing van
het btw-tarief, voelt minister
Kok niet veel. Hij heeft im
mers al kopzorgen genoeg
over het wegwerken van de
miljardentegenvallers die zich
de komende jaren aandienen.
Minister Maij-Weggen krijgt
er dus vandaag nog een harde
dobber aan om haar verkeers
plannen veilig door de minis
terraad te loodsen. Bovendien
beginnen de private financiers
van de tunnels de alarmklok
te luiden. Als Maij-Weggen
immers het autoverkeer in de
nieuwe tunnels wil terugdrin
gen (via de aanleg van car
poolbanen en aparte rijstroken
voor bus- en vrachtverkeer),
komt er dan nog wel voldoen
de tolgeld binnen om de ex
ploitatiekosten te dekken? Hoe
zal de minister al deze bezwa
ren ondervangen?, vragen de
verkeerswoordvoerders in de
Tweede Kamer zich intussen
vertwijfeld af. Pas eind deze
maand weten zij meer: dan
onthult Maij-Weggen haar
lang verbeide Structuursche
ma Verkeer en Vervoer, het
eerste plan van haar hand
waarin het verkeersbeleid in
samenhang uit de doeken wor
den gedaan. En dan is het nog
maar een kwestie van afwach
ten voor de eerste Amerikaan
se Henry's het Nederlandse
verkeersbeeld zullen verrij
ken.
PAUL KOOPMAN
Auto wordt i
kxuisraket van
jaren 90
DEN HAAG Het kabinet
komt met een besluit tot de
bouw van nieuwe tunnels in
de Randstad „dichtbij een zeer
groot conflict". Dat zei prof. L.
Reijnders van de stichting Na
tuur en Milieu gisteren op een
bijeenkomst over de Dag van
de Aarde, die dit weekeinde
over de hele wereld wordt ge
houden.
De milieubeweging vindt dat
het autoverkeer in ons land
minstens moet worden gehal
veerd. Minister Maij van ver
keer en waterstaat gaat echter
uit van groei van het aantal
autokilometers met 35 procent
in het jaar 2010. De milieube
weging verwacht de komende
jaren grote groepen mensen op
de been te kunnen brengen,
die strijden tegen het verkeer-
en vervoersbeleid van de rege-
spelde V. Vintges van de Na
tionale Milieuaktie. Morgen
vindt zoals gemeld in de
Schiedam de eerste demon
stratie tegen 'de auto' plaats.
Reijnders verwacht dat onge
veer tweeduizend mensen zul
len deelnemen aan het symbo
lisch afgraven van het dijkli-
chaam van Rijksweg 19. Nu
het talud er toch al ligt zijn
verscheidene milieugroeperin
gen en de gemeente Schiedam
voorstander van het aanleggen
van een sneltram, waardoor
Rotterdam en Den Haag mi
lieuvriendelijk met elkaar
kunnen worden verbonden.
Hoe de acties en demonstraties
voor een beter milieu de ko
mende jaren eruit gaan zien
wilde Reijnders nog niet losla
ten. Manifestaties rond de
bouwputten van de tunnels
liggen volgens hem voor de
hand. „De milieubeweging
kan dit soort maatregelen niet
langer over haar kant laten
gaan. Het zal hard tegen hard
zijn", aldus Reijnders.
e fui
nder
HAAG Op het
in Den Haag staan
tweeduizend actie
lende boeren al twee
te luisteren naar de
Jtten in de kamercom-
voor landbouw,
1 concreets is er nog
gezegd, op deze don-
iagmiddag. Actieleider
Dijkstra stapt op de
gevftoging en richt het
201 rd tot de kleumende
had( te mensen, moeten we nog
an r ir naar dit geklets luiste-
of djBesluiten worden er van-
toch niet genomen. Wat
sch t nu toe hebben gezegd,
an en ze ook in twee
ioek den kunnen zeggen. La-
ïgsp ve lekker naar huis gaan,
r o ijn verkleumd. Vanavond
wbo n we ons beraden op ver
stappen". De landbou-
weten het wel. „Actie!
Actie!
De With uit Cothen, een
e tussen Houten en Wijk
buurstede, applaudiseert.
heb toch iets meer hoop
egen", zegt hij even later
en borreltje. „A
artijen hebben in het de-
'eel aandacht besteed aan
oblematiek van de akker-
'er. Ik denk dat ze nu wel
je bij zullen draaien,
diien niet direct dit jaar,
wel in de volgende ja-
Vith (56) is er 's ochtends
acht uur niet bij als de
ehtse boeren 'hun' com-
iris van de koningin Bee-
laerts van Blokland een petitie
en een symbolische 'laatste
strohalm' aanbieden. Ze willen
dat minister Braks meer geld
beschikbaar stelt om de pro
blemen in de graanteelt (over-
produktie, dalende prijzen) op
te lossen.
Braks wilde daar in de ko
mende vijf jaar negentig mil
joen gulden extra voor uittrek
ken. En dat is veel te weinig,
vinden de boeren. Beelaerts
van Blokland zegt het 'te
goedkoop' te vinden om achter
de petitie te gaan staan. Een
commissaris van de koningin
heeft immers weinig te zeggen
over het landbouwbeleid.
Fooi
„Negentig miljoen is niet meer
dan een fooi", zegt De With la
ter in de trein naar Den Haag.
„Met dat bedrag kun bijna
niets doen. Het Landbouw
schap heef{ berekend dat je
jaarlijks zeker honderd mil
joen extra moet uittrekken om
de prijs van graan op peil te
houden. En ook de commissie-
De Koning komt op een veel
hoger bedrag uit dan die ne
gentig miljoen".
De With, lid van de akker
bouwcommissie van het Ko
ninklijk Nederlands Land-
bouw-Comité, is sinds 1968
boer. Daarvoor werkte hij acht
jaar bij de ontginning van de
Flevopolders. In loondienst en
dat beviel niet. „De mentaliteit
stond mij niet aan. Als we in
de schaftkeet zaten en het
dreigde een beetje, dan hield
men een glas buiten de deur.
Viel er een druppeltje op, dan
Via een luidspreker op het Plein luisteren boeren in de regen naar het debat in de kamercommissie voor landbouw.
zei men: Jongens, het regent
buiten. We blijven binnen".
Een boer is zijn eigen baas, al
zijn de dagen lang. ,,'s Zomers
ben je buiten tot het donker
wordt, 's Winters is het iets
rustiger, al kost het onderhoud
van je machines veeltijd.
Maar ik houd niet bij hoeveel
uur ik werk. Mijn werk is
mijn hobby, ik zou niets an
ders willen".
Hij werkt in loondienst voor
andere boeren en heeft zelf
twintig hectare grond. Vijf
hectare is elk seizoen gereser
veerd voor het graan. „Bij de
huidige prijs hou je er nauwe
lijks iets aan over. Het verve
lende is: je kunt het voor de
vruchtwisseling niet missen.
Je moet graan blijven verbou
wen om je grond in goede con
ditie te houden. Als je alleen
aardappels en suikerbieten
teelt, raakt je grond binnen de
kortste keren uitgeput. Boven
dien: als iedereen overschakelt
op bijvoorbeeld aardappelen,
onstaat daar weer een over
schot van. Dan verleg je het
probleem alleen maar".
Aanwezig
In Den Haag heeft de Mobiele
Eenheid bezit genomen van
FOTO: CORNÉ SPARIDAENS
het Binnenhof. Eén ingang is
afgesloten; twee waterkanon
nen staan waarschuwend in de
hoeken en de politie te paard
schuilt voor de aanhoudende
regen. Ze hoeven niet in actie
te komen. De boeren zeggen
verontrust te zijn, maar opper
vlakkig is daar niets van te
merken. Behoudens wat vuur
werk bestaat het actievoeren
vooral uit aanwezig 'zijn.
Actieleider Klaas Dijkstra
weet de gemoederen om twee
uur wat op te peppen, maar
daarna is het wachten op het
debat in de kamercommissie
dat op drie uur begint. Menig
actievoerder doodt die tijd in
een café.
„We zouden in de EG toe
moeten naar produktie-beper-
king", zegt De With bij een
kopje koffie. „Elk land een be
paald graanquotum. Daarmee
voorkom je overproduktie en
kun je de prijs stabiliseren. Nu
probeert men de produktie te
beperken door een subsidie te
geven op braakliggend land,
maar veel boeren willen daar
niet aan. Ze zijn bang om af
hankelijk van de staat te wor
den. Bovendien is er de angst
dat braakliggende grond niet
zal worden meegeteld bij een
eventueel quotumstelsel".
De produktie-beperking zal
dwingend opgelegd moeten
worden, want hoe solidair men
nu ook is, 'in wezen zijn boe
ren natuurlijk eikaars concur
renten'. „Als je ziet dat je
buurman minder graan gaat
verbouwen, denk je direct: nu
kan ik wel wat uitbreiden. Ja,
zo werkt het toch?"
Terug op het Plein is het lang
wachten op het antwoord van
Braks aan de commissie-leden.
Als blijkt dat er geen concrete
antwoorden te verwachten
zijn, maakt Dijkstra een einde
aan de actiedag. In de trein
zegt De With: „Ik heb geen
spijt dat ik ben gegaan. Maar
zo'n dag geeft natuurlijk wel
minder voldoening dan een
dag werken".
ERIK VAN DER STRUJJS
door WILLEM RUSTIER
oriPvr did zo
STOM B£MT
ZJT OM
66£N MI6IM6
RR UHI6KEY
TE HAC.ENI
als naar de financiële positie
van deze partij wordt gekeken.
Vanaf het moment van op
richting tot nu toe heeft de
VVD de eindjes aan elkaar
moeten knopen. In vergelij
king met het CDA en de PvdA
staat de partij er het slechtst
voor, zo concludeert R.A.
Koole in Jaarboek 1989 van
het Documentatiecentrum Ne
derlandse Politieke Partijen
van de Rijksuniversiteit van
Groningen. CDA en PvdA slo
ten het boekjaar 1988 af met
een reservevermogen van en
kele miljoenen, terwijl de
VVD het jaar beëindigde met
een exploitatietekort van ruim
een half miljoen, aldus het
Jaarboek. De financiële basis
van de VVD is volgens Koole
altijd zwak geweest. Waar an
dere partijen ten tijde van de
verzuiling nog wel eens kon
den terugvallen op verwante
maatschappelijke organisaties,
stond de VVD tamelijk geïso
leerd. Pas na 1970 klaarde de
financiële situatie tijdelijk op
door de groei van het ledental
onder Wiegel. Geleidelijk aan
is de VVD afhankelijker ge
worden van contributiegelden.
Collega Buck
stapt op na
aids-nieuws
EINDHOVEN Prof.dr. C.
van Boeckel, lid van de vak
groep die zich bij de Techni
sche Universiteit Eindhoven
bezig houdt met een nieuwe
methode ter bestrijding van de
ziekte aids, beëindigt zijn deel
tijd hoogleraarschap aan die
universiteit. Van Boeckel is
het niet eens met de manier
waarop prof. Buck namens de
universiteit vorige week ge
wag maakte van een nieuwe
vinding in de strijd tegen aids.
Van Boeckel zegt in een ver
klaring dat hij als specialist
twijfelt aan de 'vinding' dat
chemisch veranderde DNA-
moleculen het aids-virus kun
nen bestrijden. Volgens Van
Boeckel is geenszins zeker dat
de moleculen van Buck in
chemisch opzicht zuiver zijn.
Ook prof. Van Boom van de
rijksuniversiteit Leiden uitte
recent deze twijfels.
Buck ontkent dat er sprake is
van onenigheid in de vak
groep. „Verschillen van me
ning over wetenschappelijk
onderzoek" zijn er natuurlijk
altijd, maar die tref je overal
aan". In tegenstelling tot me
dedelingen in de pers staat
professor Goudsmit volgens
hem volledig achter de experi
menten.
Duizenden extra
telefooncellen
ROTTERDAM De PTT
wil in de komende vier jaar
het aantal openbare telefoons
in ons land fors uitbreiden.
Het bedrijf streeft ernaar
voor 1995 per jaar zo'n drie
duizend telefooncellen en
andere openbare telefoons te
plaatsen.
Nu zijn er in Nederland nog
circa 6200 openbare telefoons
waarvan 5600 in straatcellen.
De uitbreiding zal voorna
melijk geschieden met kaart-
telefoons, telefoons waarbij
met een telefoonkaart be
taald moet worden. Ir. W.
Dik, de voorzitter van de
raad van bestuur van de
PTT, maakte dit vanochtend
bekend in Rotterdam, waar
hij de Van Gogh-telefoon-
kaart ten doop hield.
