Oecumenische bezieling bij hervormde
unstschilder Piet de Boer
m
35
m
/j
I0UR
IIAAL
REGEL
RECHT
EN OMGEVING
Qeid&aQowuvnt
VRIJDAG 20 APRIL 1990 PAGINA 13
jjpDSEANTONIUSKERK KREEG AANGRIJPENDE REEKS VAN KRUISWEGSTATIES
LANGS
OMWEGEN
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
So.'ï
I. 123
(ai); 1 zijn atelier boven op
w Ier staat op de ezel
schilderij met lijst,
interieur van de
se Pieterskerk met
processie-achtige
in een zijbeuk. „Een
rooms beeld", denk
ïog, „zo met die kleri-
aankleding". Maar
hoor: wat daar aan
it lopen is iets futuro-
sch, iets dat waar
in jnlijk nooit werke-
eid zal worden ook.
is de herinwijding
de St. Pieterskerk
Leiden. Ik hoop op
herinwijding; ooit,
fineer dan ook. Zoals
nu is, is het een
Aldus is het in de
van de maker van
olieverfdoek, Piet de
»r uit Leiden Zuid-
Wat hij in verf
opgezet heeft iets
t itieks, iets middel-
ws. Op de Boers aan
zie ik in een
van het onwerkelij
Bn
Ming
ke een priester in super
plie die een processiek-
ruis draagt, naast een di
aken met een walmend
wierookvat en links een
predikant in het zwart
die de bijbel onder de
arm heeft en aan diens
rechterhand staat een fi
guur uit de oosterse or
thodoxie. Opzij de zan
gers of koorknapen in
rode gewaden, de uitrus
ting van de huidige Can-
torij van Joop Brons, or
ganist en cantor van de
Hooglandse kerk en aan
stichter der Leidse Even
songs naar Anglicaans
voorbeeld.
Dat zou het moeten gaan
worden, in de St.Pieters-
kerk van Leiden. Ooit. Nu
kijkt Piet de Boer (58) wat
stroef: „Ik heb veel be
zwaar tegen de naam Pie
terskerk op het ogenblik.
De hele boel is verpest, ver-
nacheld, ontwijd. Voor mij
is deze kerk verworden tot
een gotische evenementen
hal, met een rommelmarkt
boven de graven van gene
raties mensen die in alle
wijding op de opstanding
liggen te wachten. Er staat
soms iemand te galmen:
„Mijn wiegie was een stijfs-
elkissie", terwijl boven zijn
hoofd op het orgel de tekst
staat: „Looft God met psal
men en gezangen", psalm
150. Ik kom niet meer in
die kerk, tenzij hij opnieuw
gewijd wordt".
„Herinwijding"
Nu is Piet de Boer, voor mij
verrassenderwijs, niet ka
tholiek. Hij is van hervorm
den huize. Zijn vader ja, die
was katholiek, maar beken
de zich later, toen hij met
een protestantse vrouw
trouwde, tot de reformatie.
Piet zelf is lid van de ker-
keraad van de Pieterskerk
geweest. Vandaar zijn opge
wonden aversie tegen de
huidige gang van zaken en
zijn verlangen naar de
„herinwijding" „want
mijn vader heeft z'n kinde
ren wel heel wat katholieke
zaken duidelijk gemaakt,
zoals Allerzielen en Aller
heiligen". Piet de Boer
heeft een sterk oecumeni
sche inslag. Vandaar ook de
kruisjes en kruisen en
beeldjes in zijn atelier bo
ven. Eigenlijk was het geen
wonder, dat De Boer twee
jaar geleden werd uitgeno
digd kruiswegstaties te ont
werpen en te vervaardigen
voor de Antoniuskerk aan
de Boshuizerlaan-Vijf Mei
plein in Zuid-West.
Piet de Boer is een vroege
vogel, wiens dag om half
zeven 's morgens begint. Hij
zit dan doorgaans om half
negen al in z'n atelier. Fris
van de lever, 's Middags
doet hij meestal boodschap
pen, hoorde ik van zijn
vrouw. Hij is oud-gediende
van de Leidse Rotogravure
die 30 jaar terug nog aan
het Galgewater stond. Iets
van de vakman zit dus in
hem. „Maar zodra ik een
potlood kon vasthouden
ging ik al tekenen. Ik ben
nu kunstschilder en maak
etsen en aquarellen en ik
boetseer". En dan niet eens
katholiek. Ik blijf het maar
frappant vinden van zo'n
gedreven kunstenaar die de
herinwijding van de Pie
terskerk apocrief op doek
heeft aangebracht.
Het vervolg van het ver
haal. „Ik heb door mijn
werk een vrij grote bekend
heid gekregen in Zuid-
West, ook bij de mensen
van de Antoniusparochie.
Ik was in september '88 op
een parochievergadering,
toen een lid van de paro
chieraad me namens pas
toor Douma vroeg of ik een
ontwerp kon maken voor
een kruisweg. Het was een
uitdaging. Ik heb toen
schets-ontwerpen gemaakt
in zwart-wit. Het zijn negen
weergaven van staties ge
worden, zo zou ik het wil
len noemen in mijn eigen
visie. Maar de eerste zes
hebben een tijdlang in de
kerk gehangen om beoor
deeld te worden door de pa
rochianen van de Antonius.
Tenslotte maakte ik ze defi
nitief in tekenkrijt met
olieverf, een gecombineer
de techniek".
Er is vrij veel over te doen
geweest in de parochie,
„maar uiteindelijk heeft
men mijn staties geaccep
teerd; 60 tot 70 pet. was er
vóór en van de rest was er
een deel tegen en anderen
kon het niet schelen", aldus
Piet de Boer, die zegt erg
veel goede reacties te heb
ben gekregen. „Toen ze
eenmaal in hun kleur daar
hingen zei menigeen: „We
hadden ons nooit voorge
steld, dat het zó zou kunnen
zijn". De Goede Week en
Pasen zijn inmiddels voor
bij, maar de staties van De
Boer hebben hun plek ge
vonden.
Piet de Boer maakte de sta
ties met een formaat van 50
bij 70 cm. „Bij de statie van
Jezus' sterven, bijvoorbeeld,
heb ik een beeld van de
mensheid gegeven zoals ze
nu is: geïnteresseerd of niet
belangstellend. Waar Jezus
het kruis gaat dragen zie je
de schone handen van Je
zus en onze vuile handen
die hem het kruis opleg
gen".
Overal komt de symboliek
tot uitdrukking in De Boers
staties. „Jezus ter dood ver
oordeeld"; een geteisterde
mens. Er waren er die zei
den: „Die statie is niks; daar
worden mijn kinderen bang
van". Dan dacht De Boer
maar: „Dat worden ze zeker
niet als ze naar de televisie
kijken? Maar die terreur is
al ingeburgerd". Piet de
Boer heeft zijn staties niet
uit de mouw geschud: „Ik
was er de hele dag mee be
zig, ook geestelijk. Twee
jaar lang. Die twee kopjes
boven het tafereel met Si
mon van Cyrene, vraagt u?
Wel, dat zijn de zoons van
Simon: Rufus en Alexan
der. Die vind je bij Marcus
15: 21".
Negen staties
Een traditionele Kruisweg,
zoals die in de roomse kerk
ontwikkeld is, bestaat uit
veertien staties. Maar in de
Antonius zullen de ontbre
kende vijf staties er niet bij
komen. Piet de Boer: „Op
de eerste plaats is daar ei
genlijk geen ruimte meer
voor en ten tweede waren
het vijf afbeeldingen die
niet expliciet in de bijbel
beschreven worden, zoals
het (drie keer) vallen van
Jezus onder het kruis, de
kruisiging zelf met die
nagelen en de begrafe
nis". Maar Piet de Boer (die
in mei in de Hooglandse
kerk gaat exposeren met als
thema de vijftig jaar na de
tweede wereldoorlog) is al
erg gelukkig, dat hij als be
lijdend hervormd kerklid
heeft kunnen bijdragen aan
een synthese zoals die voor
christenen wenselijk is en
waar rooms en niet-rooms
in elkaar over kunnen
vloeien. „Ik ben ook blij,
dat in de reformatorische
kerken steeds meer ruimte
komt voor liturgische bele
ving en niet alleen maar
het starre luisteren naar
een verhaal. Maar toch, die
rommelmarkt in de Pieters
kerk blijft me prikken.
Daar heb ik geen goed
woord voor. Nee, dat kan
voor mij niet". Maar een
ideëel begin is er, met het
schilderij van de interker
kelijke „herinwijding" in
olieverf bij kunstenaar Piet
boven op zolder.
is ter dood veroordeeld.
Jezus krijgt het kruis te dragen
Simon van Cyrene helpt het kruis dragen.
Jezus sterft aan het kruis.
apenburg 19
gemjat
2hei
;houc
?moe
o in
even
de p kk<
jsdagochtend, half elf. Wat
vennig neemt de gedaagde
tl lts op de voorste bank.
n mand vindt het prettig om
ir de rechter te verschijnen
ook deze rechtenstudent
nt hier duidelijk niet voor
plezier. De rechter, mr.
Haan, bladert door de
en kijkt vervolgens
z'n brilleglazen naar de
,e aagde: „Ha» ik zie dat we
ega's zijn". De student gaat
meer rechtopzitten.
i sprankje hoop dat meteen
bodem wordt ingeslagen,
ag ik u dan bij deze wat
geven?" vervolgt de rech-
„Ik zie dat u zich hier tot
richt in persoon. Zeer on-
iruikelijk. Men schrijft:
lelachtbare". Ook de ver-
i zitting verloopt voor ge
lde verre van voorspoe-
Hij huurde een kamer bij
Stichting Studentenhuis-
it ting en zou een maand
nr te weinig hebben be-
lld. De student denkt daar
1 anders over. De Stichting
n daar geen genoegen mee
daarom zitten beide partij-
nu op Rapenburg 19; het
jei^itongerecht van Leiden.
de
Alledaagse juridische problemen worden behan
deld in deze rubriek van de Leidse Rechtswinkel.
Vandaag een bezoek aan de kantonrechter.
1 Zijl
bedr
uitkefc"
nds.
keu
finar
met
eken
igg<
naar
Pvd/P
eten
)9 de
de regel worden
n^itonrechter eenvoudige za-
voorgelegd: „vorderin-
tot 7 5.000.-, arbeidsza-
en huurgeschillen. De
[tijen zijn niet verplicht
door een advocaat te la-
vertegenwoordigen zoals
bij de Rechtbank het ge-
is. Maar voor veel zaken is
door een des-
is ndige onontbeerlijk. In de
iktijk is dat meestal een ad
it, maar in principe kan
iedereen machtigen. Het
het de bedoeling dat de
op de zitting zoveel mo-
mondeling wordt uit-
igezet. Ook onze student
lig is
•ilhjk
voert zijn eigen verweer: „Ik
heb aan al mijn verplichtin
gen voldaan. Soms wel wat te
laat, maar u weet hoe dat gaat
in studentenkringen. U bent
toch ook student geweest? Ik
heb alles betaald".
De rechter heeft wel begrip
voor de financiële problemen
van studenten, maar: „U heeft
uw huiswerk niet goed ge
daan. Ik heb hier een hele
stapel giroafschriften van u,
maar waar is het sommetje? U
moet gewoon optellen wat u
aan huur heeft betaald en dat
vergelijken met wat u ver
schuldigd bent. Denkt u dat
ik hier voor u ga zitten reke
nen? Straks komen ze met
schoenendozen vol! En die
kan ik dan gaan doorspitten?
Wat denkt u wel".
„Ik beroep mij op artikel
1430", probeert de student
nog, „omkering van de be
wijslast. De Stichting moet be
wijzen dat ik niet betaald
heb". De rechter raakt nu
echt geïrriteerd: „Artikel
1430? Dat is hier toch hele
maal niet van toepassing.
Heeft u de jurisprudentie er
wel op nagelezen? U kunt
toch niet zomaar een artikel
op mijn tafel gooien. Maar
misschien heeft de eisende
partij er wat op te zeggen?"
De heren van de Stichting
hebben daar geen behoefte
aan: „Op dat gezemel gaan we
niet in. De huurder moet be
wijzen dat hij zijn huur heeft
overgemaakt. Hoe kunnen wij
nou ooit bewijzen dat iemand
niet heeft betaald. Het is altijd
hetzelfde met die studenten".
De gedaagde pruttelt nog wat
na, maar het lot lijkt bezegeld;
vonnis in zes weken.
Na de zitting praat ik nog wat
na met rechter De Haan.
Rechters zijn ook mensen; hij
rookt een sigaretje. „De kan
tonrechter is een laagdrempe
lige rechter. De mensen
moeten op eenvoudige wijze
bij mij terecht kunnen", ver
telt hij, „maar soms heb ik het
idee dat mensen hier ten on
rechte zitten. Goeie advocaten
proberen buiten de rechtszaal
tot een oplossing te komen.
De kosten kunnen anders
hoog oplopen. Het ging hier
net om een huurschuld van
zo'n 350 gulden, maar dat
worden er nu wel 1.000".
De verliezer kan worden ver
oordeeld tot betaling van de
kosten van de winnende par
tij. Maar de kosten die de
rechter berekent zijn vaak la
ger dan wat de advocaat zijn
cliënt in rekening brengt.
Soms is procederen econo
misch niet verantwoord.
Rechter De Haan: „Men hoeft
zich hier niet door een advo
caat te laten vertegenwoordi
gen, dus iedereen kan zelf het
woord doen. Ik plak er wel
een juridisch etiketje op. Als
iemand mij vertelt „Ik ben
hem wel geld schuldig, maar
ik krijg ook nog honderd gul
den van hem", dan heeft hij
wegens een persoonlijke
rechtsvordering een eis in re
conventie ten bedrage van-
....Dat is typisch voor het kan
tongerecht. Gewone mensen
hebben nu eenmaal niet die
juridische kennis. Ook pro
beer ik zoveel mogelijk te ko
men tot een minnelijke schik
king. Vaak hebben beide par
tijen een beetje gelijk, dan
kunnen ze beter wat water in
de wijn doen".
Tegen het vonnis van de kan
tonrechter kan men in hoger
beroep bij de rechtbank. „Als
een gerenomeerde rechter er
daar anders over denkt, heb
ik er geen problemen mee.
Wordt mijn vonnis gekraakt
door een jong broekie dan is
dat minder plezierig. Men
maakt binnen de rechterlijke
macht tegenwoordig zo snel
promotie. Vroeger duurde dat
jaren. Ervaring van onschat
bare waarde".
Het is de bedoeling dat de
kantongerechten in de toe
komst worden ondergebracht
bij de Rechtbank. In eerste
aanleg kan men dan terecht
bij een alleensprekende rech
ter, in hoger beroep komt
men bij de meervoudige ka
mer (meerdere rechters). Het
is natuurlijk maar de vraag of
deze rechters in hoger beroep
nog wel geheel objectief naar
de zaak zullen kijken. Ze
moeten oordelen over een
vonnis uitgesproken door een
collega-rechter die werkt in
hetzelfde gebouw en met wie
ze in de pauze nog gezellig
hebben zitten lunchen. Vol
gens rechter De Haan zal het
allemaal wel meevallen: „Het
lijkt een ingrijpende reorgani
satie, maar in de praktijk zal
er wel niet zo heel veel ver
anderen. Er komt misschien
een ander bordje op de deur".
MICHEL SIEBES
Bibliotheekdag
Jaqueline Stoop vertelt mor
gen in de openbare biblio
theek van Leiderdorp tus
sen half elf en twaalf uur
over alfabetisering in La-
tijns-Amerika. Tevens leest
zij voor uit literatuur uit de
Derde Wereld. De biblio
theek haakt daarmee in op
een van de twee thema's
van de landelijke biblio
theekdag: Steun aan het bi
bliotheekwerk in ontwikke
lingslanden". Deze maand is
in de bibliotheek een ten
toonstelling te zien over al
fabetisering in Nederland en
on twikkelingslanden.
Bibliotheekdag (2)
Ter gelegenheid van de lan
delijke bibliotheekdag houdt
niet alleen de openbare bi
bliotheek in Leidschendam
open huis, maar ook de aan
grenzende Vrije Akademie.
In het gebouw aan het Fluit-
polderplein worden oude bi
bliotheekboeken en platen
verkocht en is er een veiling
van speciale boeken. Er zijn
muziek- en dansuitvoerin-
gen, een openbare les teke
nen en een demonstratie zij
deschilderen terwijl ook een
sneldichter aanwezig is. De
Vrije Akademie houdt een
expositie van werk van cur
sisten en in een andere
ruimte wordt de shorttrac
ker Richard Suyten gepor
tretteerd. Het open huis
wordt bovendien aantrekke
lijker gemaakt met een vi
deo-presentatie en een lote
rij. Bibliotheek en Vrije
Akademie zijn van tien tot
vier open.
Bibliotheekdag (3)
Leden van de Noord wijkse
bibliotheek kunnen morgen
boeken, waarvan de uitleen
termijn verstreken is, boete-
vrij inleveren. Bekende
Noordwijkers lezen na elf
uur voor uit een door hen
zelf gekozen boek of dragen
een gedicht voor. Ook wordt
aandacht besteed aan de bi-
bliotheek-aan-huis-dienst en
wordt een doorlopende de
monstratie gegeven van di
verse soorten hulpmiddelen
voor mensen die slechtziend
zijn. Noordwijkers van 65
jaar en ouder kunnen mor
gen gratis lid worden van de
bibliotheek. Dit abonnement
is geldig tot 1 januari 1991.
De bibliotheek is tot twee
uur geopend.
Bibliotheekdag (4)
In het kader van de landelij
ke bibliotheekdag houdt de
bibliotheek van Noordwij-
kerhout morgen van tien
tot drie uur open huis. Op
tredens zijn er onder andere
van de Gefanim Volksdans
groep en leerlingen van
dansschool John en Gemma
de Boer. Ook is er een de
monstratie en tentoonstel
ling Origami en een infor-
matiekraam van de postze
gel vereniging.
Bibliotheekdag (5)
De bibliotheek aan de Ho
meruslaan in Oegstgeest
besteedt morgen extra aan
dacht aan het ontwikke
lingsproject in Kalibogo.
Door verkoop van cd's en
boeken wil men zoveel mo
gelijk geld bijeen brengen
voor het project. Cd's kosten
f5, boeken 1,50Ook wordt
op deze dag de uitslag van
de verhalenwedstrijd be
kendgemaakt en is er elk
half uur een rondleiding
door de bibliotheek.
Bibliotheekdag (6)
De bibliotheek van Sassen-
heim grijpt landelijke bi
bliotheekdag aan voor de
viering van het tienjarig be
staan. De festiviteiten wor
den morgenochtend om hall
elf geopend door burge
meester De Jonge. Morgen
kan men boeken en cd's le
nen, afgeschreven boeken
kopen of een voordelig
proefabonnement nemen.
Tussen elf en twee uur geeft
Coby den Hartog een de
monstratie origami en te
kent Wouter Koster karika
turen. Voorts zijn er ten
toonstellingen van oude en
bijzondere boekenleggers en
kan men de geschiedenis
van de bibliotheek Sassen-
heim in foto 's en tekeningen
zien. Voor de jeugd van 8 tot
en met 12 jaar is er een puz-
zeltocht uitgezet. Vanaf elt
uur kan worden gestart en
voor twee uur moet de op
dracht zijn uitgevoerd. De
prijsuitreiking is om hall
drie. Ook worden de prijzen
voor de mooiste kleurplaten
en en boekenleggers uitge
reikt.
Bibliotheekdag (7)
Bibliotheek De Aarlezer aan
het Beukenpad in Ter Aar
koppelt de activiteiten van
de landelijke bibliotheekdag
aan die van de open dag wa
terrecreatie. Watersportver
enigingen uit Ter Aar pre
senteren zich in De Aarle
zer, pentekeningen van Vic
ky Born illustreren de pre
sentatie van de nieuwe ka
noroute en van tien tot
twaalf uur kunnen boeken
die te laat worden terugge
bracht, gratis worden inge
leverd. Op nieuwe abonne
menten wordt een korting
van 25 procent verleend. In
de voorleesruimte staan
twee schaalmodellen van
VOC-schepen opgesteld en
hangen vijf schilderijen in
zeventiende eeuwse stijl van
Kees van Leeuwen. Corrie
van der Vlugt-Schouten uit
Alphen demonstreert het
aanbrengen van collages op
eieren. Verder is er een ex
positie in het kader van Ter
Aartistiek met beelden,
houtsnijwerk, poppen, schil
derijen, foto's en tekenin
gen. De bibliotheek is geo
pend van tien tot vier uur.
Bibliotheekdag (8)
In de bibliotheek aan de
Schenkelweg in Zoeterwou-
de worden zaterdag tussen
tien en twee uur diverse ac
tiviteiten gehouden. Van
half elf tot één uur is er een
demonstratie knipkunst
door Frouke Goudman-Cu
pido. Tevens is er een ten
toonstelling van deze kun
stenares te bezichtigen. Tus
sen elf en twaalf uur kun
nen kinderen zich laten
schminken door Sigrid van
der Wiel en Hennie van der
Wel. Leerlingen van de
plaatselijke muziekschool
geven tussen twaalf uur en
half een onder leiding van
Hans Pietersen een uitvoe
ring. Riet en Jolanda Witte
geven tussen één en twee
uur een demonstratie kalli-
gra veren.
