inderen moeten kritischer
éaar tv-geweld leren kijken
CecdócSomont
Yoor 37e keer
land uitgezet
Sinnen 20 jaar al weer
ie bij nieuwe tunnels'
mons noemt luchtbrug hartpatiënten ongewenst
Planbureau verbaasd over hoogte wir-tegenvaller
Verslaafde pleegde
lafhartige" moord
Den Haag wil af van slap imago
Deurwaarder jaagt op
zwartrijders in trein
Gil
inenland
WOENSDAG 18 APRIL 1990 PAGINA 5
derhuidse chip maakt
ltoirfraude onmogelijk
SBREE Met de eerste elektronische registra-
jn een paard is gisteren een belangrijke aanzet
ren tot een fraudebestendige identificatie van
n. Het systeem, waarbij onderhuids een chip met
ratienummer wordt ingeplant in de hals van
aard, kan namelijk op grote schaal ook op ande-
eren worden toegepast. Uit het snel en pijnloos
ilante registratienummer kan heel gemakkelijk
jehulp van een apparaatje, aangesloten op een
y1 ale computer, worden afgelezen wat er met het
kken dier aan de hand geweest is. Frauduleuze
natie over dieren met betrekking tot afkeuring
ïettelijke ziekten is daarmee volgens Nedap,
Irijf dat het systeem heeft ontwikkeld, uitge-
Het per chip ingeplante registratienummer is
niet meer te verwijderen, tenzij met een
ire verwonding van het dier.
FIOD nam boekhouding
onrechtmatig in beslag
ALKMAAR De Alkmaarse rechtbank heeft
gisteren een slagersbedrijf uit Schagen vrijge
sproken van belastingfraude. Voor die fraude
had de officier van justitie 250.000 gulden boete
geëist tegen het bedrijf. Daarnaast had hij ge
pleit voor zes maanden celstraf en een boete
van 50.000 gulden tegen de directeur. De recht
bank vond dat ambtenaren van de Fiscale In
lichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD), die op
2 maart 1988 een huiszoeking bij de slagerij
verrichtten, dat niet hadden mogen doen op
grond van de Algemene Wet inzake Rijksbelas
tingen.
Daarmee achtte de rechtbank de huiszoeking
en het daarbij vergaarde bewijsmateriaal on
rechtmatig verkregen. Bij gebreke aan ander
bewijs voor de belastingfraude sprak de recht
bank het bedrijf en de directeur vrij.
Geen bacterie
veteranenziekte
bij marine
DEN HAAG Er is geen legionella
bacterie aangetroffen in het waterbassin
van de school voor bescherming tegen
nucleaire, bacteriologische en chemische
wapens en bedrijfsveiligheid in Den
Helder. De marine had opdracht gege
ven het water te onderzoeken nadat be
gin deze maand bij een militair in de
marinestad de veteranenziekte was ge
constateerd. De marine handhaaft de
eerder uitgevoerde preventieve maatre
gelen bij de school, zoals verhoging van
de temperatuur van de boiler waarop
het leidingsysteem van de douches is
aangesloten.
HENGELO Een 26-jarige, illegaal
in ons land verblijvende Libanees is
afgelopen weekeinde naar zijn zeg
gen voor de 37e keer door de politie
het land uitgezet. Telkens wordt de
man bij Roosendaal de grens overge
zet naar België, waar hij vandaan
komt, om even later weer vrolijk Ne
derland binnen te komen. Afgelopen
weekeinde werd hij slapend in een
Hengelose portiek aangetroffen. Te
genover de politie verklaarde hij in
Nederland te willen wonen. De poli
tie bracht de man echter terug naar
België. Een woordvoerder laconiek:
„Zo zijn de regels".
In bankkluis gevangen
WIJK BIJ DUURSTEDE Twee
medewerkers van de Verenigde
Spaarbank in Wijk bij Duurstede
moesten gisteren door de politie be
vrijd worden uit de kluis van hun fi
liaal.
Het tweetal kwam daar opgesloten te
zitten nadat de kluisdeur in het slot
was gevallen. De bankmedewerkers
sloegen alarm via een knop in de
kluis die in verbinding staat met het
politiebureau. De politie meende aan
vankelijk met een overval van doen
te hebben en rukte uit. Bij de bank
aangekomen zag men door een ruitje
van de kluis een bankmedewerker
staan zwaaien. De twee konden ge
makkelijk worden bevrijd, omdat de
sleutels van de kluis op de balie la
gen.
Kloostermuur
blijft behouden
BREDA Het restant van de
15e eeuwse kloostermuur die vo
rige week is ontdekt in de Breda
se binnenstad, zal behouden blij
ven.
De vondst is van groot belang
voor de geschiedenis van Breda.
Na de vondst zag het er naar uit
dat de meubelfirma Hendrikx
deze week zou beginnen met de
sloop van het pand waarin de
muur opgenomen bleek te zijn.
Hendrikx heeft de stadsarcheo-
loog nu alsnog in de gelegenheid
gesteld het onderzoek naar het
Middeleeuwse klooster af te ron-
OP ZEVEN KLEUTERS BEHOORT TOT ZWARE KIJKERS
0%
)EN
Behalve dik
kinderen van
lurig tv-kijken ge-
luidt de
p-i lusie van een onder
in-I van de Amerikaanse
lemie voor Kinderge-
kunde. Moet de buis
.maar uit? Nee, zeggen
jrlandse wetenschap
die zich bezig houden
de relatie tussen ge-
I op tv en agressie bij
eren. „Het apparaat
ten is geen echte op-
ng. Dat is voorbarig
wereldvreemd. We
>n kinderen leren kri-
om te gaan met tv-
ild".
vervelende van de (hon-
in) onderzoeken over de
ed van tv-geweld op het
g van kinderen is dat de
msten elkaar vaak tegen-
:en. Die invloed is er ze-
maar hoe en in welke
de dagelijkse confronta-
let gewelddadige tv-beel-
ip de kinderziel uitwerkt,
iver spreken de geleerden
elkaar sinds jaar en dag tegen.
Er zijn talrijke onderzoeken
die een reeks van theorieën en
hypotheses over schadelijke
invloeden bevestigen, maar
daar staan zeker zoveel onder
zoeken tegenover die het te
gendeel beweren en bijvoor
beeld de opvatting ondersteu
nen dat tv-geweld juist een
goede uitlaatklep is voor
agressie.
Zware kijkers
Vorig jaar keek een gemiddeld
Amerikaans kind 25 uur tele
visie in de week. Voor Neder
land spreken de jongste cijfers
van 10 uur per week, een ge
middelde dat de laatste jaren
snel stijgt. Eén op de zeven va
derlandse kleuters behoort in
middels tot de zware kijkers,
zoals de NOS-afdeling Kijk
en Luisteronderzoek de groep
omschrijft die 8,5 uur of meer
in de week kijkt. Van de kin
deren van tien jaar en ouder
hoort het overgrote deel tot
die categorie. Opvallend daar
bij is het verband tussen kijk
tijd en milieu. Hoe 'lager' op
leidingsniveau, beroep en soci
ale klasse van de ouders, hoe
meer hun kinderen kijken.
Dat langdurig 'hangen voor de
buis' zwaarlijvigheid bevor
dert, zoals recent onderzoek
onder Amerikaanse tv-kijker-
tjes aantoont, zal geen kind
willen tegenspreken. Evenmin
dat het de schoolprestaties van
veel kinderen negatief beïn
vloedt. Maar dat het ook ge
welddadig of agressief gedrag
veroorzaakt, is een omstreden
conclusie.
Volgens kinderpsycholoog dr.
Jan van Spaendonck kun je
wel met zekerheid zeggen dat
het kijken naar gewelddadige
tv-series (en video-films)
agressie in de hand werkt.
„Dat is niet alleen mijn over
tuiging, maar het blijkt ook uit
onderzoeken. Dat soort brutale
programma's drijft latente
agressieve gevoelens van de
kijkers waarschijnlijk op".
Het gaat hem te ver om de tv
als de grote boosdoener aan te
wijzen voor het onmiskenbare
feit dat de agressie en geweld
dadigheid onder jongeren de
laatste jaren is toegenomen.
„Ik ben ervan overtuigd dat
dat vooral te maken heeft met
het wegvallen van duidelijke
normen in de maatschappij die
mede worden bepaald door ge
zin, kerk of geestelijke en poli
tieke stromingen. De gemeen
schap verliest ziin samenhang.
We zijn mobieler geworden.
We verhuizen meer. We door
breken culturele patronen. Er
is vooral in de grote steden
een massale samenleving ont
staan die minder structuur
heeft dan kleine gemeen
schappen en die in sommige
opzichten stuurloos wordt.
Emoties kunnen dan gemak
kelijk doorslaan".
Kritisch
w Marcel Vooys van
de Universiteit van Leiden is
na eigen onderzoek en dat van
anderen tot de slotsom geko
men dat je kinderen beter
kunt leren kritisch met tv-ge
weld om te gaan dan de buis af
te zetten. De meeste kinderen
kijken ongevraagd en vaak bij
afwezigheid van de ouders.
„Geweld is nu eenmaal onder
deel van het leven. Wat je
moet doen is kinderen duide
lijk maken dat de gevolgen er
van ernstiger zijn dan wat op
de buis vaak wordt gesugge
reerd. In breder verband kun
je zeggen dat je kinderen moet
opvoeden met kritisch media
De meeste
kinderen
kijken
ongevraagd en
vaak bij
afwezigheid
van de ouders
naar de
televisie.
FOTO: PERSUNIE
gebruik. Je moet ze niet alleen
leren om te gaan met geweld,
maar om alle informatie die op
hen afkomt op waarde te
schatten".
Vooys wijst in dit verband op
een experimenteel lespakket
dat zijn vakgroep algemene
pedagogiek voor de Neder
landse Schooltelevisie heeft sa
mengesteld. De kinderen die
dit lesmateriaal voorgeschoteld
kregen, werden ook gecon
fronteerd met mensen die ge
weld aan den lijve hadden on
dervonden. Onder hen was ie
mand die in elkaar was gesla
gen en maanden later nog al
tijd met de gevolgen zat opge
scheept. Ook kwamen de kin
deren met een politieman in
aanraking die er niet over
heen kon komen dat hij ie
mand had moeten neerschie
ten. „Het heeft ziin effect niet
gemist. De kinderen onder
kenden na afloop dat televisie-
geweld een ongeloofwaardig
beeld van de werkelijkheid
weergeeft. Twee iaar na dit
lesprogramma hebben wii een
groot deel van de betrokken
kinderen opnieuw onder
vraagd. En ook toen nog von
den ze geweld op tv een onge
loofwaardige vertoning".
ÏHAAG De bouw
vier nieuwe tunnels
e Randstad zal leiden
meer woon-werkver-
Ook een verhoging
de autokosten met
ig procent en het re-
eren van aparte rijba-
voor carpoolers, bus-
en vrachtverkeer kan
'aanzuigende werking'
de tunnels niet teniet
Dit schrijft een
itelijke werkgroep van
ministerie van ver
en waterstaat in een
lie naar de ontwikke-
van verkeersstromen
lederland.
[ens de nog vertrouwelijke
zorgt de aanleg van een
tde Coentunnel in 2010
ruim dertig procent méér
werkverkeer. Ook de
lertunnel bij Velsen en
ide Beneluxtunnel bij Rot-
am trekken extra verkeer
De ambtenaren voorspel-
verder dat binnen twintig
nieuwe files bij de tunnels
laan. De conclusies staan
gespannen voet met de
voorwaarden die Amsterdam
en Rotterdam aan de bouw
van de tunnels verbinden. Bei
de steden eisen dat het woon
werkverkeer niet of nauwe
lijks toeneemt, omdat men an
ders vreest voor meer opstop
pingen in de steden zélf.
Vanavond overleggen de drie
betrokken provincies, de
Randstadgemeenten, het mi
nisterie, de NS en het streek
vervoer in het 'Bestuurlijk
Overleg Randstad' (BOR) over
de tunnels. In een brief aan
het BOR waarschuwt de Zuid-
hóllandse Milieufederatie er
voor dat het openbaar vervoer
uiteindelijk het kind van de
rekening wordt bij alle ver
keersplannen in de Randstad.
De kosten van de aanleg van
nieuwe wegen en tunnels
dreigt namelijk volgens de mi
lieufederatie miljarden gul
dens hoger uit te vallen dan
was berekend. Bovendien zijn
de inkomsten uit maatregelen
als rekeningrijden, het spits-
vignet en hogere brandstof
prijzen, nog lang niet zeker.
De federatie is bang dat als de
tunnels en wegen eenmaal zijn
aangelegd er geen geld meer
over is voor uitbreiding van
het openbaar vervoer.
Fiets terug
De Amsterdamse stadsreiniging haalt eens in de zoveel tijd in de
grachten 'vermiste' fietsen boven water. Het resultaat is overwel
digend: dekschuiten vol. Maar er valt niet meer op te rijden en
alles gaat daarom naar de officiële vuilnisbelt.
FOTO: ANP
tECHT Het initiatief
de Stichting Nederlandse
patiënten en een Maas-
itse hartchirurg om pa-
ten in Londen te opereren,
snomen zonder dat is on-
oeht of er nog andere be
talingsmogelijkheden in
erland waren. De organi-
van hartpatiënten noch
academisch ziekenhuis
waar de chirurg in loondienst
is, hebben de alternatieven
goed bekeken. Bovendien is
met de ziektekostenverzeke
raars niet genoeg overleg ge
voerd.
Dat hebben staatssecretaris Si
mons van volksgezondheid en
minister Ritzen van onderwijs
en wetenschappen geantwoord
op schriftelijke vragen van de
CDA-kamerleden Janmaat-
Abee en Tuinstra. De Stichting
Nederlandse Hartpatiënten
startte begin dit jaar een lucht
brug naar Londen omdat de
wachtlijst in Maastricht onaan
vaardbaar lang was geworden.
De patiënten zijn in Londen
geopereerd door de Maas
trichtse hartchirurg dr. K.
Prenger. Deze 'noodgreep' was
voor het regionale ziekenfonds
ZZL/VGZ aanleiding met alle
partijen rond de tafel te gaan
zitten. In dat overleg is vorige
maand besloten dat het zie
kenhuis meer hartoperaties
mag uitvoeren en daarvoor
ook de kosten vergoed krijgt.
De luchtbrug is inmiddels
weer opgeheven.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De extra
overschrijding van drie
miljard gulden op de wir
is zelfs voor directeur
Zalm van het Centraal
Planbureau (CPB) een
volslagen verrassing.
„Wij hadden in ons econo
misch beeld voor 1991 wel
aangegeven dat het resultaat
van het wir-onderzoek de cij
fers zou kunnen beïnvloeden.
Het zat er natuurlijk in dat er
nieuwe tegenvallers zouden
aankomen. Maar ik ben ver
baasd over de hoogte van het
bedrag", aldus Zalm.
Het christelijk werkgeversver
bond NCW concludeert op ba
sis van eigen berekeningen dat
de nieuwe tegenvaller hooguit
enkele honderden miljoenen
guldens zal zijn. Directeur-se
cretaris Lempers: „Ik neem
aan dat het kabinet zal inzien
dat de soep niet zo heet wordt
gegeten als-ie tijdens de paas
dagen is opgediend. Wij heb
ben goede argumenten om aan
te nemen dat onze cijfers juist
zijn". Volgens het NCW zullen
veel minder ondernemers een
wir-premie aanvragen dan nu
wordt verwacht.
Het CPB, de financieel-econo-
mische denktank van het ka
binet, ziet nog geen aanleiding
het economisch beeld 1991 bij
t,e stellen. Wel zegt Zalm dat
de bestrijding van het finan
cieringstekort in gevaar kan
komen door de nieuwe tegen
valler. „De drie miljard bete
kent op zich een verslechte
ring van het schema voor het
terugdringen van het tekort",
aldus Zalm.
Het CPB wacht af wat het ka
binet zal besluiten over de
compensatie. „Het is denkbaar
dat de drie miljard over een
aantal jaren wordt uitge
smeerd", zegt Zalm. „Dan
wordt de aanslag op het finan
cieringstekort minder groot".
Momenteel heeft het volgens
Zalm geen zin dat het CPB
nieuwe berekeningen maakt.
„We hebben meer gegevens
nodig dan alleen een bedrag
van drie miljard. Eerst moet
het kabinet beslissen wat het
wil. Op basis van ons econo
misch beeld '91 heeft het mi
nisterie van, financiën vol
doende informatie om de rijks
begroting op te stellen".
De vakcentrales FNV en CNV
vinden dat de overheid de mil
jarden-tegenvaller op het
bedrijfsleven moet verhalen.
CNV-voorzitter H. Hofstede
pleit voor een tijdelijke verho
ging van de vennootschapsbe
lasting. Maar de FNV vindt
dat een te algemene maatregel.
De goeden zouden dan onder
de kwaden moeten lijden, al
dus de FNV, die verklaarde
het „vanzelfsprekend" te vin
den dat de werkgevers worden
aangeslagen voor de budgeto
verschrijding op de wir.
1*)
UTRECHT Officier van jus
titie mr. M. van Capelle heeft
gisteren voor de rechtbank in
Utrecht twintig jaar gevange
nisstraf en onvoorwaardelijke
terbeschikkingstelling geëist
tegen een 36-jarige Amster
damse heroïne- en cocaïnever-
slaafde. De man wordt ver
dacht van moord en geweldda
dige diefstal met dodelijke af
loop. Op zoek naar buit om
een schuld aan zijn dealer te
kunnen betalen had de ver
dachte vorig jaar aangebeld bij
een 81-jarige oud-tante in
Delft. Met ether bedwelmde
hij haar. Toen de man het huis
met enkele kostbaarheden
verliet, bleek de vrouw te zijn
overleden. Toen de verslaafde
opnieuw schulden had ge
maakt bij zijn dealer, kwam
hij op het idee om, opnieuw
gewapend met ether, een be
zoek te brengen aan een 75-ja-
rige Vinkeveense vrouw. Toen
zij niet onmiddellijk bedwelmd
raakte en om hulp schreeuw
de, sloeg hij haar met een fles
op het hoofd. De vrouw over
leefde de klap niet. Dit geval
kwalificeerde de officier als
moord. De verslaafde had de
uitwerking van ether inmid
dels kunnen weten en boven
dien had hij de vrouw ook nog
geslagen. De officier noemde
de daden lafhartig en wreed.
ISKE EN WISKE
DE BEZETEN BEZITTER
Standaard Ultgeverlj/Wavery Productions
DEN HAAG Met Den
Haag zelf is weinig mis,
met het saaie imago van
de stad des te meer, meent
de Stichting Toerisme
Den Haag. En dus is een
nieuwe reclameleus be
dacht, die de zinnen van
de toerist opnieuw moet
prikkelen: „Den Haag
bruist...".
„Het is een kwestie van ver
kooptechniek", dat wilde di
recteur J. Tieleman tijdens een
persconferentie wel toegeven.
„Maar je moet ergens begin
nen om een impasse te door
breken". H. van de Weg (alge
meen directeur) gaf aan waar
de impasse uit bestaat: „Men
sen zien Den Haag als een def
tige, statige ambtenarenstad,
waar de koningin wil wonen.
We zijn erop uit dat beeld weg
te nemen". De oude slagzin
„Koninklijke Stad aan Zee"
willen ze zo snel mogelijk ver
geten. Dat nooit meer. Van nu
tot ver in de toekomst zal de
toerist het weten: „Den Haag
bruist...! The Hague sparkles...!
Den Haag schüumt...!".
Het punt is volgens Van de
Weg dat Den Haag die poten
tie al lange tijd heeft, maar he
laas is het de toerist nooit vol
gens de wetten der marketing
onder de neus gewreven. Dat
gaat veranderen. Met ingang
van 6 juli wordt televisiekij
ken^ Nederland drie jaar lang
door"reclameboodschappen ge
wezen op het bruisende van
Den Haag. Daarmee gaat een
oud plan van de VVV defini
tief in première. Via de beeld
buis kan de kijker kennis ma
ken met de sterke punten van
Den Haag: dag- en verblijfs-
toerisme, cultuur, winkels en
vergaderaccommodatie.
Ook heeft de Stichting Toeris
me plannen ontwikkeld om de
buitenlandse markt te bestor
men. Amerikaanse zakenlie
den worden bij voorbeeld met
financieel aantrekkelijke ar
rangementen naar Den Haag
gelokt. De buitenlandse toeris
ten kunnen vanaf volgende
maand 24 uur per dag, 7 dagen
per week zonder wachttij
den per telefoon toeristische
informatie inwinnen. In zijn
moedertaal kan de beller door
het draaien van aanvullende
nummers zelf het onderwerp
kiezen waarover hij geïnfor
meerd wil worden. Op de
band, die voortdurend gewij
zigd kan worden, is „voor vele
uren" aan tekst ingesproken.
De Stichting Toerisme heeft
een aantal nieuwe elementen
aan de evenementenkalender
van dit jaar toegevoegd. De ge
dachten van de alledaagse toe
rist gaan dan al snel uit naar
de badplaatsen Scheveningen
en Kijkduin. In Schevenmin-
gen speelt zich in september
voor het eerst een internatio
naal songfestival af. Nieuw in
de binnenstad is het project
„Den Haag a la carte" (Haagse
restaurants presenteren zich
medio mei op het Plein).
Swingend
DEN HAAG Treinrei
zigers die meermalen be
trapt worden op zwartrij
den en niet reageren op
aanmaningen, kunnen
voortaan rekenen op een
bezoek van de deurwaar
der. De Nederlandse
Spoorwegen (NS) en justi
tie willen op deze manier
de plaag van het zwartrij
den effectiever bestrijden.
De mogelijkheid deurwaarder
en incassobureau in te schake
len is opgenomen in een nieu
we richtlijn die het openbaar
ministerie (OM) en de NS met
ingang van volgende maand
gaan hanteren. De regeling
geldt alleen notoire zwartrij
ders, die meerdere boetes en
aanmaningen op het nachtkas
tje hebben liggen.
Volgens de NS werden alleen
al vorig jaar ruim 150.000 ge
vallen van zwartrijden door
verwezen naar de spoorwegpo
litie. Daarvan werden weer
73.000 zaken doorgesluisd naar
justitie. De overige zwartrij
ders vielen door procedurefou
ten of het opgeven van valse
naam of adres tussen wal en
schip.
De NS en het OM hebben be
sloten tot een actiever vervol
gingsbeleid, niet alleen om de
financiële schade te beperken,
maar ook om het vandalisme
en geweld in de treinen terug
te dringen. Uit onderzoek
bleek vorig jaar dat tachtig
procent van de agressie in trei
nen te maken heeft met
plaatsbewijzen.
