Brand Deense veerboot
mogelijk aangestoken
11
ïMj
f 'W
Pronk: opschorting hulp
heeft executies voorkomen
PvdA-voorzitter Sint
hekelt partijgenoten
Krappe zege Nieuwe
Democratie in derde
Griekse verkiezingen
Voorhoeve krijgt zware kritiek van Vonhoff
BINNENLAND/ BUITENLAND
CeidócSouatwit
MAANDAG 9 APRIL 1990 PAGINA I
Havel nog niet
naar Nederland
DEN HAAG Het bezoek
van de Tsjechoslowaakse pre
sident Vaclav Havel aan Ne
derland op 22 en 23 mei is
voor onbepaalde tijd uitge
steld. Dit heeft te maken met
Havels gezondheid en met
verplichtingen in eigen land,
aldus een woordvoerder van
de Rijksvoorlichtingsdienst.
De president herstelt van een
hernia-operatie die hij op 24
maart onderging. Eerder gaf
hij te kennen dat hij vóór de
verkiezingen op 8 en 9 juni, de
eerste vrije verkiezingen in 40
jaar tijd, in Tsjechoslowakije
wilde blijven.
Philips in hoger beroep
tegen miljoenenboete YS
EINDHOVEN Philips gaat in hoger'
beroep tegen de uitspraak van een fede
rale rechtbank in Miami. Die legde Phi-;
lips afgelopen vrijdag een boete op van
87 miljoen dollar (bijna 170 miljoen gul
den) omdat het bedrijf de markt voor ro
terende scheerapparaten zou hebben wil
len monopoliseren. De zegsman van Phi
lips ontkent dit ten stelligste. De kwestie
was bij de rechtbank aanhangig gemaakt
door Windmere, een Amerikaanse con
current van Philips. „Het is in de Vere
nigde Staten gebruikelijk dat zakelijke
geschillen voor de rechter worden uitge-
vochtèn. De rechtsgang bevindt zich nu
in de eerste fase. Omdat Philips in hoger
beroep gaat hoeft de boete nog niet te
worden betaald", aldus de woordvoer
der.
Huishoudbeurs
trok 332.000
bezoekers
AMSTERDAM De Huis-
houdbeurs in de RAI in Am
sterdam heeft dit jaar ruim
332.000 belangstellenden ge
trokken. In 1989 kwamen
ruim 290.000 bezoekers naar
dezelfde beurs. De Huis
houdbeurs duurde dit jaar
echter één dag langer de vo
rige. Het advies om naar de
beurs te komen met het
openbaar vervoer is volgens
de RAI goed aangeslagen.
Maar liefst 57 procent van
de bezoekers maakte ge
bruik van trein, tram of bus.
Restaurants Brussel serveren apevlees
BRUSSEL In minstens twee restaurants in Brussel
wordt apevlees geserveerd en in een winkel wordt ge
droogd en gerookt apevlees verkocht. Dat heeft de Bel
gische dierenbescherming ontdekt. De eigenares van de
winkel zegt toestemming te hebben voor het importeren
van de apen, die afkomstig zijn uit Zaïre, maar dit wordt
ontkend door het ministerie van landbouw. De bescher
ming van apen is in internationale verdragen vastgelegd
en de handel in apen staat onder toezicht van de over
heid. De dierenbescherming is van plan de rechter te
vragen stappen te ondernemen tegen de verkoop van
apevlees, na naar eigen zeggen vergeefs de hulp te heb
ben ingeroepen van de Belgische douane en de Belgi
sche luchtvaartmaatschappij Sabena, die op Zaïre vliegt.
Douanebeambten op de luchthaven van Brussel ver
klaarden geen tijd te hebben om actie te ondernemen
tegen illegale voedseltransporten, waarvan ze het be
staan wel vermoedden. De twee Brusselse restaurants
hebben behalve apevlees ook slangevlees en krokodille-
vlees op het menu staan. De winkel verkoopt het ape
vlees voor ongeveer 40 gulden per kilo.
Britse rijken steeds rijker
LONDEN De welgestelden in Groot-Brittannië worden al
maar rijker. In het afgelopen jaar wisten de 200 rijkste Britten
hun vermogen te vergroten met 38 procent tot in totaal omgere
kend 160 miljard gulden, zo heeft de „Sunday Times" gemeld.
'Koningin Elizabeth is nog altijd de rijkste van het land. Haar
vermogen werd vorig jaar 1,5 miljard pond sterling (f 4,7 mil
jard) groter en eind vorig jaar was de vorstin goed voor 6,7 mil
jard pond (bijna f 21 miljard). De stijging is voornamelijk het
gevolg van de waardestijging van haar kunstschatten en haar
aandelenbezit. De hertog van Westminster deed het ook niet
slecht. Hij staat met 4,2 miljard pond (ruim f 13 miljard) op de
tweede plaats. Zijn vermogen bestaat voor een groot deel uit
grond op eersteklas lokaties in Londen. De lijst van rijkste Brit
ten wordt nog steeds gedomineerd door de adel. Van de 200
meest vermogenden hebben er 104 hun bezit geërfd. Paul
McCartney komt ook voor op de lijst. Hij wordt geschat op 350
miljoen pond (ruim f 1 miljard). Mick Jagger is goed voor 75
miljoen pond (f 235 miljoen). Wie op de lijst wil komen dient
minstens vijftig miljoen pond (f 157 miljoen) te bezitten. Vorig
jaar was dat nog dertig miljoen pond (f 94 miljoen).
(Vervolg van de voorpagina)
LISEKYL De rederij
VR-DANO, de eigenaar
van de Deense veerboot
Scandinavian Star, gaat
ervan uit dat de brand op
de boot is aangestoken. De
eerste onderzoeken beves
tigen de verklaring van
de kapitein, Hugo Larsen,
dat op meer plaatsen tege
lijk brand was uitgebro
ken.
Politiechef Roar Onso wilde
echter niet speculeren over de
mogelijkheid van brandstich
ting. Kortsluiting of kabel-
brand als mogelijke oorzaak
van het vuur worden niet uit
gesloten. Er waren verscheide
ne berichten over loshangende
elektriciteitskabels op plaatsen
waar bij een veerboot alarm
knoppen horen te zitten.
Volgens sommige passagiers
werkte het schip maar „half*,
daar men tijdens de vaart nog
bezig was met het verbouwen
van het schip. Het twintig jaar
oude schip, dat een dienst on
derhield tussen Miami en de
Bahamas, was net- begin van
de maand uit het Caribisch ge
bied in Europa gearriveerd
Nog vrijdag had de vakbond
van Noordeuropese vervoers-,
werknemers uitdrukkelijk de
Scandinavian Star als voor
beeld genoemd van omgevlag-
de schepen waarvan de veilig
heidsvoorwaarden niet vol
doen aan de Scandinavische.
Zowel in Oslo als Kopenhagen
gaven verantwoordelijke func
tionarissen van de zeevaartin
specties toe dat het schip voor
zijn eerste vaart tussen Oslo en
■■gfp;®!*".
Br WÊT
In de Zweedse haven Lisekyl waren blusboten gisteren de hele
dag in de weer om het vuur op de Deense veerboot Scandina
vian Star te bedwingen. FOTO: epa
Frederikshavn niet werd geïn
specteerd.
Juist in de afgelopen weken is
er in Scandinavië veel te doen
geweest over de ongemeen fel
le concurrentiestrijd tussen
veerboten. De steeds terugke
rende vraag was of de veilig
heid van de passagiers daar
niet onder te lijden zou heb-
Portugees
Dat de bemanning uit Noren,
Filipino's en Portugezen be
stond, maakte de reddings
werkzaamheden aan boord
nog moeilijker. „Toen het
brandalarm werd gegeven
vroeg ik een bemanningslid
wat ik moest doen, maar hij
sprak alleen Portugees", aldus
een passagier.
Een Portugese matroos vertel
de dat veel passagiers, nadat
zij door het alarm uit hun
slaap waren gerukt, in paniek
op het kabinedek rondrenden
zonder te weten wat te doen.
Evenals de bemanningsleden
die pas een week op het schip
werkten en nog geen geza
menlijke brandoefening had
den gehouden. „Volgens de re
gels worden die om de veer
tien dagen gehouden", aldus
Ole Hansen, directeur van de
Dano Line. Hierdoor kon het
gebeuren dat er gistermiddag
nog ten minste twee reddings
boten hoog in de takels hingen
van de nog steeds smeulende
Scandinavian Star. Op de be
richten dat de bemanning nog
voor de ramp had geklaagd
over de slechte veiligheids
voorzieningen, die ook door de
passagiers waren gelaakt, wil
de Hansen niet reageren.
Europees Parlement
Andermaal is gebleken dat bij
een ramp met een veerboot de
passagierslijsten nooit volledig
zijn als gevolg van bijvoor
beeld dubbele en last minute-
boekingen en lifters als verste
kelingen in vrachtwagencabi
nes. Vooral die verstekelingen
zaten deze keer als ratten in
de val.
De politie in Zweden, Dene
marken en Noorwegen kon
digde een gezamenlijk onder
zoek aan. Ook zal een speciale
commissie, onafhankelijk van
de politie, een onderzoek naar
de ramp instellen.
De voorzitter van de Deense
zeeliedenvakbond, Preben
Möller Hansen, zei gisteravond
dat hij de ramp met de Scandi
navian Star zal voorleggen aan
het Europese Parlement en de
Europese Commissie in ver
band met het ernstige veilig
heidsrisico door het bemannen
van schepen met mensen uit
derde landen die de nodige be
roepsopleiding missen en niet
weten hoe te reageren in
noodsituaties.
„Ik ben geen racist, maar ik
vind dat de bemanning te snel
het schip heeft verlaten, ter
wijl er nog passagiers aan
boord waren", zei Hansen.
„Ook de houding van de kapi
tein, een Noor, is onaanvaard
baar. „Hij is een bandiet, die
alleen maar aan zichzelf denkt
en nooit het gezag over een
schip zou hebben moeten krij
gen".
Minister Pronk krijgt van plaatselijke bestuurders uitleg over een landbouwontwikkelingsproject in
het dorp Tangeran, veertig kilometer ten westen van Jakarta. foto: anp
JAKARTA Minister
Pronk van ontwikkelings
samenwerking heeft het
idee dat de opschorting
van de 27 miljoen gulden
aan extra hulp aan Indo
nesië als protest tegen de
executie van vier politieke
gevangenen in februari
heeft gewerkt.
Pronk is ervan overtuigd dat
mede ten gevolge van die op
schorting en de druk die ver
volgens door de twaalf EG-
landen en enkele andere lan
den op het Indonesische regi
me is uitgeoefend, nieuwe exe
cuties in maart zijn voorko-
De bewindsman zei dat giste
ren in Jakarta op de derde dag
van zijn bezoek aan Indonesië.
Pronk ontkende daarmee dat
hij, als hij deze week alsnog
zijn handtekening zet onder de
overeenkomst voor de 27 mil
joen gulden hulp, de directe
koppeling tussen ontwikke
lingshulp en mensenrechten
loslaat.
Rond 11 maart ontstonden ge
ruchten dat zes politieke ge
vangenen uit hun dodencel
waren gehaald om te worden
geëxecuteerd. Zoals bij de vier
die in februari zijn terechtge
steld, ging het om mensen die
ter dood waren veroordeeld
wegens hun vermeende be
trokkenheid bij de communis
tische couppoging in 1965. De
geruchten bleken niet te wor
den bewaarheid.
Doelend op president Suharto
zei Pronk gisteren: „Uiteinde
lijk is er meer dan één die be
slist". Hij zei dan ook nooit een
garantie te kunnen krijgen dat
nieuwe executies niet zullen
plaatsvinden. „Wie zo'n garan
tie vraagt, is politiek naïef",
aldus de bewindsman. Wel
kan ons land op basis van de'
relatie die we met Indonesië
hebben het probleem aan de
orde stellen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG PvdA-
voorzitter Sint vindt het
een slechte zaak dat haar
partijgenoten in sommige
steden bij de vorming van
nieuwe colleges van bur
gemeester en wethouders
CDA en/of D66 weren.
„De argumenten die ge
bruikt worden zijn scha
delijk voor het beeld van
de PvdA", vindt Sint.
Voor de AVRO-microfoon gaf
Sint gisteren als voorbeelden
Leiden en Nijmegen, waar res
pectievelijk D66 en CDA bui
ten de collegevorming werden
gehouden. In Leiden heeft
D66 forse winst geboekt, maar
dreigt niettemin buiten het
nieuwe college te worden ge
houden. In Nijmegen is het
CDA de grootste partij, maar
gaat naar het zich laat aanzien
ook de boot missen.
„Er worden argumenten ge
bruikt die mij in elk geval niet
aanspreken", aldus Sint. Dat
D66 bijvoorbeeld niet voldoen
de kwaliteit zou kunnen leve
ren is volgens haar niet steek
houdend. „De kiezer heeft ge
sproken en geoordeeld dat D66
een fikse winst moest krijgen,
dat heb je te respecteren. Er is
geen tweede weging door de
PvdA nadat de kiezer aan het
woord is geweest".
Haast
Overigens vindt Sint niet dat
de verkiezingsnederlaag van
de PvdA op 21 maart jongstle
den een aanleiding is om meer
haast te maken met de aanpak
van de verstarde partijorgani
satie. „Het heeft geen zin om
in blinde paniek vooruit te
hollen", zei zij afgelopen zater
dag in het dagblad Trouw. Zij
reageerde daarmee op uitspra
ken van het PvdA-kamerlid
Bert Middel, die vindt dat de
partij nog vóór de verkiezing
van de Provinciale Staten in
maart volgend jaar de „volle
dig naar binnen gerichte orga
nisatie" moet opengooien. Sint
is het wel met Middel eens dat
er maatregelen nodig zijn om
het contact met de kiezers te
herstellen.
Dodenherdenking Buchenwald
Op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam hebben zaterdag naar schatting 150 mensen de
jaarlijkse herdenking bijgewoond ter nagedachtenis van de slachtoffers van het concentratiekamp
Buchenwald. Het is dit jaar 45 jaar gelden dat Buchenwald werd bevrijd. In dit kamp zijn veel
Nederlandse verzetsstrijders, politieke gevangenen en joden omgekomen. foto: anp
ATHENE De centrum
rechts Nieuwe Democratie
heeft bij de verkiezingen
in Griekenland de helft
van de 300 zetels in het
parlement gewonnen.
Over de uitslag van één zetel
wordt nog gestreden, zodat het
vanochtend nog niet geheel
zeker was of de ND na de der
de stembusgang van de Grie
ken in 10 maanden nu op ei
gen kracht een regering kan
gaan vormen.
Partijleider Mitsotakis rea
geerde met de verklaring dat
zijn partij de winnaar is ge
worden, hoewel zij maar een
krappe meerderheid zal krij
gen. Hij zei te verwachten
woensdag al een nieuwe rege
ring gereed te kunnen hebben.
„Het Griekse volk heeft van
daag zijn keus bepaald en
Nieuwe Democratie aan de
zege geholpen," zo zei de
triomferende partijleider.
De einduitslag zal pas aan het
eind van de middag bekend
worden. Het resultaat van ND
is met 46,96 procent maar een
zeer lichte verbetering van de
46,19 procent bij de verkiezin
gen in november, wat goed
was voor 148 zetels. De sociaal
democratische PASOK van
ex-premier Papandreou kreeg
38,6 procent, een achteruit
gang van ruim twee procent.
De communistische alliantie
kreeg 10,2 procent en een aan
tal kleine partijen en onafhan-
kelijken waren goed voor ge
zamenlijk 4,2 procent, wat ook
voor een belangrijk deel ten
koste lijkt te zijn gegaan van
de ND.
De krappe zege van ND lijkt
onvoldoende om de belang
rijkste politieke taken, herstel
van het vertrouwen in rege
ring en economie, effectief ter
hand te nemen. Verkiezingen
in juni en november vorig jaar
resulteerden voor geen van de
partijen in een parlementaire
meerderheid.
r
Van Lede vindf]
loonstijging
wèl
verantwoord
(Vervolg van de voorpaginit
DEN HAAG Werkg
versvoorman Van Le<['
van het VNO vindt dat
loonstijgingen in h
bedrijfsleven nog stee ai
„verantwoord" zijn.
grotere loonstijging!111
doen zich juist voor bij
overheid en niet bij de bj,
drijven.
Zie bijvoorbeeld de loom
van het spoorwegpersoneL-.
van vier procent, zei Van Le
zaterdag voor de TROS-rac
in reactie op de waarschuwi
van premier Lubbers afge
pen vrijdag dat de koppelil
van de uitkeringen aan de
nen door de huidige loonei:
in gevaar dreigt te komen,
het regeerakkoord hebl
CDA en PvdA aft
dat een onverantwoorde st
ging van de lonen een uitzi
dering kan betekenen op
doorgaan van de koppeling.
Ook minister Kok van fin;
ciën waarschuwde dit wee
einde voor een te snelle loo
ontwikkeling. Als de berel
ningen van het Centraal PU
bureau van een loonstijgi
van 3 tot 3,5 procent word F
bewaarheid, krijgt het kabii n
dit najaar een „forse rel n
ning" gepresenteerd, zei Ko
Maar CNV-voorzitter Hofste
en PvdA-voorzitter Sint vi0(
den het ook nog veel te vrots
om nu al te roepen dat de kcid
peling te duur zal worden v<
de overheid. Volgens Hofste
is er dit jaar sprake gewe
van een „zeer verantwoor
loonontwikkeling. De winst1
in het bedrijfsleven groei rf
zelfs extra". Hij vindt dat 1
kabinet zich daarom ook alt
zijn beloften moet houdin
„Een man een man, een woo
een woord".
Sint erkende dat de Ion 1
meer zijn gestegen dan is vo at
zien. Maar ze wees erop dat 1
koppeling voorlopig kan w 1
den betaald uit de hogere pf°
mie- en belastingontvangst *e
die voortvloeien uit de hog<et
lonen. De koppeling is voor n
PvdA „een heel hard punDn
zei Sint.
ETA-terreup
is werk
van Franse
Basken
r rh
(Van onze correspondent
Edwin Winkels)
MADRID Spanje heeft
verbazing gereageerd op de
kentenissen van de 32-jairc
Fransman Henri Parot, die
afgelopen twaalf jaar in
dracht van de terreurbeweg
ETA meer dan twintig aan:
gen heeft gepleegd, die aan
mensen het leven kostten,
plaatste de Fransman in 1
een bomauto voor de woon
zerne van de guardia civil
Zaragosa. Bij de explosie k\jn
men elf mensen om het lev
onder wie vijf kinderen,
september vorig jaar schoot
rot in hartje Madrid de offic ei<
van justitie Carmen Tagle d t
het hoofd.
Parot werd vorige week bij
routine-controle gearresteéig
toen hij met een met 300 k ïhj
explosieven geladen auto
weg was naar Sevilla om c
het hoofdbureau van politie
te blazen. Na de arrestatie :r\
Parot zijn in Frans Baskenla
nog eens dertien mensen op id
pakt, de meeste van hen oi ee
leden van de ETA. Eén vei
bleef al drie jaar als monnik
een benedictijnenklooster
Spaanse politie is stomverba nd
over de aanwezigheid m nti
Fransen in het commando je:
de ETA. Zijn de meeste El ie:
leden bij de politie bekeien
geen van deze Fransen komt
een terroristen-register
Daardoor konden zij in Zu
Frankrijk een gewoon lev
leiden. Vrijwel allen hadc
een normale baan en reisc jp
regelmatig, in opdracht van
ETA-leiding, naar Spanje
een bomauto te plaatsen of
het Baskenland en in het c(
trum van Madrid moorden
plegen.
>lg
rii
SUSKEENWISKE
[7u/re mithinrs mpenvrcltrs m mtochtCast mldruitn optorltfï][
DE BEZETEN BEZITTER
(c) Standaard UitgeverlJ/Wavery Productions
VVD-VERGADERING STOMVERBAASD
(Van onze
parlementaire redactie)
AMERSFOORT VVD-
fractieleider Voorhoeve
heeft zaterdag op de par
tijraad van de liberalen in
Amersfoort zware kritiek
gekregen van de Groning
se commissaris van de ko
ningin Vonhoff.
Volgens Vonhoff heeft Voor
hoeve de VVD vorig jaar bij
de Tweede-Kamerverkiezin
gen ernstige schade berokkend
door in een veel te vroeg stadi
um naar het CDA te lonken.
„Dat heeft een groot deel van
onze kiezers van ons ver
vreemd", zei de prominente li
beraal Vonhoff tot de stomver
baasde vergadering.
Het kader van de VVD was
bijeengekomen voor een nabe
schouwing op de gemeente
raadsverkiezingen die voor de
liberalen een zeer ongunstige
uitslag lieten zien. De VVD
bleef ten opzichte van de ka
merverkiezingen weliswaar
stabiel, maar verloor in totaal
ruim 250 raadszetels. Partij
voorzitter Ginjaar en Voorhoe
ve stelden dat de nederlaag is
veroorzaakt door zowel lande
lijke als plaatselijke effecten.
Vonhoff wees echter op de:
„bijzonder vervelende ontwik
keling" bij de kamerverkiezin
gen en gaf daarvan Voorhoeve
persoonlijk de schuld. Het was
voor het eerst dat Voorhoeve
op een partijbijeenkomst in het
openbaar ernstig werd bekriti-
„Voorhoeve heeft de VVD in
een hoek gedrukt door de
PvdA bij voorbaat als coalitie
partner uit te sluiten", aldus
Vonhoff, die meent een grote
stroming binnen de VVD te
vertegenwoordigen. „Daardoor
hebben wij te veel prijsgege
ven. We zaten te vast aan het
CDA. De grote winst van D66
is een ernstig punt van kritiek
op ons". Volgens Vonhoff
moet zijn kritiek niet worden
gezien als een poging Voor
hoeve weg 'te werken, maar
als een waarschuwing voor de
toekomst.
Voorhoeve ontkende dat hij
een fout had gemaakt. Volgens
de fractieleider was het logisch
dat hij snel voor het CDA
koos, omdat het verkiezings
program van de christen-de
mocraten dichter bij dat van
de VVD lag dan het program
van de PvdA. „Vonhoff neeft
onvoldoende aandacht besteed
aan de situatie waarin de VVD
verkeerde", aldus Voorhoeve.
„Onze achterban wilde graag
dat ons eigen program zoveel
mogelijk zou worden uitge
voerd. Dat kon het beste met
het CDA". Voorhoeve maakte
duidelijk dat de programver
gelijking ook bij de volgende
kamerverkiezingen de maat
staf is. „Daarbij leggen we
geen blokkade voor welke
partij dan ook".
Voorhoeve richtte zijn pijlen
liever op het CDA/PvdA-ka
binet. De VVD-leider noemde
het bezuinigingsplan van mi
nister Kok van financiën on
verantwoord. Voor de VVD is
het absoluut onacceptabel dat
het financieringstekort van
het rijk volgend jaar stijgt. „Er
zitten ernstige fouten in het
regeerakkoord", aldus Voor
hoeve. „De VVD krijgt gelijk
met haar stelling dat de auto
matische koppeling van lonen
en uitkeringen een financiële
tijdbom legt onder het regeer
akkoord". Ook laakte Voor
hoeve Koks idee om de
overschrijding op het bedri
leven te verhalen. Daarna
zei hij dat de lange serie
afgemaakte milieu- en
keersplannen van het kabin
dë lachlust opwekt. „Ned
land wil de poort van Eur<
zijn, maar het kabinet ma
er een tolhuis van".
Ook VVD-voorzitter Gin,
haalde uit naar het kabil
Volgens Ginjaar moeten d( jj
beralen hard werken aan
imago van hun partij, zodal
VVD weer gezond is bij de i
tenverkiezingen in maart
gend jaar. „Het zou niet
eerste keer zijn dat een coal
na de statenverkiezing
breekt", aldus Ginjaar. „1 n"
moet de VVD in staat zijn 1(jj
regeren". Ginjaar meent n
de VVD bij de volgende
merverkiezingen 30 zetels
halen, 8 meer dan nu.
iht«
