„Zuivelbond laat melk
liever in de sloot lopen"
CNV wil sluitingstijd winkels in cao
'Kies exact' bedreiging
voor verzorgend beroep
f)ost-Europa moet nog zeker jaar wachten op leningen
OU
VVD: NS-
taking
e zwaar
[liddel
-iINNENLAND
SaidóaQoivuvnt
ZATERDAG 7 APRIL 1990 PAGINA 3
'ervolg van de voorpagina)
ïn SN HAAG Het VVD-
cijmerlid Jorritsma vindt
„niet goed verteer-
rrjar'' dat de Federatie
n oor weg Vakvereniging
v5V) haar leden oproept
iandag het werk neer te
[gen, terwijl er al over
stemming is bereikt
Igjisen werkgevers en
»rknemers over de cao
n machinisten en con-
cteurs.
Nederlandse Spoorwegen
'fe) bereikten deze week een
hencipe-akkoord met de ver-
irsbonden van FNV en
en de Vereniging van
»er Personeel. In het ak-
>rd is een loonsverhoging
jenomen van 2,75 procent
1 april en nog eens een
art procent per 1 januari
1. De FSV, die ongeveer de
ft van het rijdende NS-per-
eel vertegenwoordigt,
mt daarmee geen genoe-
Zij wil een loonsverho-
g van 4 procent voor haar
;n. Om haar argumenten
cht bij te zetten houdt de
V maandagmorgen op alle
iri angrijke knooppunten ac-
•ergaderingen. De vakvere-
ving verwacht dat de leden
alle plaatsen het werk zul-
neerleggen.
gens Jorritsma is een der-
i jke staking, waarbij het to
ni treinverkeer wordt plat-
een veel te zwaar
Idel voor datgene wat men
bereiken. „Het is voor het
de spoorwegen he-
nliaal niet goed. Het maakt ze
trouwbaar. Ik hoop dat
dat de machinisten en
iducteurs verstandig zullen
i en geen gehoor geven aan
-Moproep", aldus Jorritsma.
bijlA en PvdA waren gister-
m ind niet voor commentaar
aja|eikbaar.
Hisie ABN-
tjmro kost
00 banen"
[STERDAM De fusie
ge len de ABN en de Amro
,t jhk zal waarschijnlijk 5000
fidsplaatsen kosten en lei-
tot de sluiting van tachtig
Vl honderd kantoren. Dit
n ft directeur dr. J. Post van
Instituut voor Beleggings-
itegie gisteravond in KRO's
ndpunt verklaard. Bestu-
sf ing van talrijke andere fu-
;nij in het bedrijfsleven leidt
?t 1 de stelling dat de totale ef-
isency van de organisatie na
fusie in grote lijnen over-
1 "komt met de doelmatigheid
i het beste bedrijf voor de
ie. De Amro bank wordt
erechouwd als de efficiëntst
aiende bank. Post veron-
stelt dat de afslanking met
sb* 0 banen op een totaal van
^rs 700 (voor beide banken) in
lin£e fot drie jaar zal plaatsvin-
0r i. Waarschijnlijk zijn ge-
l00 ongen ontslagen niet nodig,
dat de mobiliteit onder het
an poneel in het bankwezen
jnder groot is. Banken
ken over het algemeen
vrij jong personeel. Het
loop binnen de bankkanto-
is circa twintig procent per
Terug uit
de dood
De twee jaar oude
Martha Kamphuis uit
Emmen is weer thuis.
Het meisje werd zes
weken geleden in het
plaatselijke ziekenhuis
doodverklaard, nadat ze
een half uur in het water
had gelegen. Het kind
was al afgelegd in
afwachting van de
begrafenis-ondernemer,
toen een verpleegster
nog leven meende te
zien. In een Utrechts
ziekenhuis lukte het
artsen Martha weer tot
leven te wekken.
FOTO: ANP
Lota doet
concessie
DEN HAAG Bedrij-
ven met een vestiging in
Zuid-Afrika worden niet
langer door Lota-ge-
meenten uitgesloten,
tenzij ze de EG-gedrags-
code schenden. Die con
cessie doet Lota (Lagere
overheden tegen apart
heid, waaronder Den
Haag, Leiden en Delft)
als ze volgende maand
overlegt met de minis
ters Dales en Van den
Broek van binnen- en
buitenlandse zaken over
het anti-apartheidsbeleid
van gemeenten.
Illegaal
spoorgrint
in Culemborg
CULEMBORG Het Culem-
borgse bedrijf Sanderse wordt
ervan verdacht vanaf 1988
ruim 100.000 ton verontreinigd
spoorgrint illegaal te hebben
gestort in de Redichemse
Waard in Culemborg, die in
open verbinding staat met de
Lek. De stortingen van het
spoorgrind, dat afkomstig was
van de Nederlandse Spoorwe
gen, hadden plaats zonder de
vereiste vergunningen. Tegen
een van de directeuren en en
kele ambtenaren is proces-ver-
baal opgemaakt wegens omko
ping.
'Talen spreken beter
door drank en valium'
TILBURG Een vreemde taal spre
ken gaat veel makkelijker wanneer
iemand ontspannende middelen, zo
als alcohol en valium, heeft gebruikt.
Als een spreker voor zijn toespraak
in een vreemde taal enkele glazen
drank of een pilletje valium tot zich
neemt, wordt de onbewuste en onno
dige geremdheid om te overdrijven
opgeheven, wat de uitspraak in de
meeste gevallen enorm ten goede
komt. De Tilburgse taalkundigen dr.
G. Meijers en dr. R. van Hout conclu
deren dat uit het onderzoek dat de Is
raëlische psycholoog Alexander Z.
Guiora vandaag op de Katholieke
Universiteit in Brabant zal presente-
Maatschappijleer
niet snel examenvak
TILBURG Het vak maatschappij
leer zal op korte termijn op niet meer
dan één op de tien scholen voor
voortgezet onderwijs als examenvak
worden aangeboden. Dat concluderen
onderzoekers van de Katholieke Uni
versiteit Brabant (KUB) uit een en
quête onder vierhonderd directeuren
van scholen voor mavo, havo, vwo en
lbo. In januari liet staatssecretaris
Wallage (onderwijs) de Tweede ka
mer weten dat de scholen het vak
maatschappijleer per 1 augustus als
eindexamenvak kunnen gaan aanbie
den. De scholen moeten dat zelf we
ten; het hoeft niet. De eerste examens
worden afgenomen in 1992 (mavo en
lbo) en 1993 (havo en vwo).
VOEDINGSBOND FNV VERWIJT WERKGEVERS ONWIL:
NOORDWIJK/WOER
DEN De Voedingsbond
FNV verwijt de werkge
vers in de zuivelindustrie
onwil bij het treffen van
maatregelen om de gevol
gen van de staking zo
goed mogelijk op te van
gen. Volgens bestuurder
A. Lagarde laten de werk
gevers „de melk liever in
de sloot lopen" dan af
doende maatregelen te
De Koninklijke Nederlandse
Zuivelbond FNZ wijst de be
schuldiging van de hand. „Wij
hebben tijdens het overleg met
de bonden het achterste van
onze tong niet laten zien, maar
u kunt er van op aan dat we
druk bezig zijn met maatrege
len", aldus FNZ-woordvoerder
T. Brouwers.
Maandagochtend gaan werk
nemers van 27 zuivelbedrijven
(meer dan de helft van het to
taal) voor onbepaalde tijd in
staking uit protest tegen het
eindbod van de werkgevers
voor de nieuwe cao. Van de
20.000 werknemers in de zui
velindustrie zijn er 12.000 bij
een bond aangesloten. Het was'
gisteren niet duidelijk of de
werkgevers de bonden nog
uitnodigen om in het weekein
de een principe-akkoord te be
reiken en zo de staking te be
zweren. De staking zal ook de
kaasproduktie zo goed als lam
leggen. De werknemers van
de weiproduktenfabriek in
Borculo gaan ook staken. Als
de kaasfabrieken het restpro-
dukt wei niet kwijt kunnen,
vallen de fabrieken vrijwel di
rect stil.
De stakingsactie is niet gericht
op de consument, maar die
kan zeker bij een langduriger
actie de gevolgen wel aan den
lijve ondervinden. Hamsteren
heeft weinig zin. De produktie
is afgestemd op een constante
afvoer, dus de consument zou
na korte tijd toch door zijn
voorraad heen zijn.
De volgende zuivelbedrijven
beginnen vanaf maandagoch
tend stakingen voor onbepaal
de tijd: Melkunie in Woerden,
Maasdam, Rotterdam, Amster
dam en Hilversum, De Jong in
Noordwijk, CC Friesland in
Leeuwarden, Frico in Leeu
warden, Warga en Wolvega,
Takomst in Wolvega en Dron-
rijp, Goede Verwachting in
Workum, Zuid-OostHoek in
Winschoten en Oosterwolde,
Domo in Groningen, Marum
en Beilen, Twee Provinciën in
Geerkensklooster, Novak/Tuk
in Steenwijk, HMS in Uitgeest,
Coberco in Arnhem en Lo-
chem, NCZ in Meppel, Wei-
produkten in Borculo, Van
Heel in Kampen en Ormet in
Enschede.
(Van onze sociaal-
economische redactie)
AMSTERDAM De
Dienstenbond-CNV wil
dat in de cao voor de de
tailhandel wordt vastge
legd dat er door het win
kelpersoneel na zessen
niet meer mag worden ge
werkt.
Als dat niet haalbaar blijkt,
sluit de bond niet uit dat haar
leden „zich vol overgave op
het actievoeren storten". De
bond maakte dat gisteren be
kend nadat het overleg tussen
consumentenorganisaties en
werkgevers- en werknemers
organisaties in de detailhandel
over de meest wenselijke win
kelsluitingstijden was mislukt.
De Dienstenbond-CNV had de
discussie over de Winkelslui
tingswet opnieuw aangezwen
geld, omdat het eerder bereik
te compromis over verschui
ving van de sluitingstijd naar
half zeven, niet door de CNV-
leden werd geaccepteerd. Tij
dens het overleg bleek dat de
overige gesprekspartners er
niet voor te porren waren van
hun eerder ingenomen stand
punt af te stappen. Ook voor
een tweede koopavond in
plaats van de 'half-zeven-vari-
ant' voelden zij niets.
Volgende week ontvangen alle
cao-partners een brief waarin
wordt aangedrongen op het in
cao's vastleggen van arbeidsu
ren. „Elke minuut na zessen,
beschouwen we als overwerk.
Daarvoor zal navenant moeten,
worden betaald. Die gratis af-
helpkwartiertjes behoren dan
ook tot het verleden", aldus
een woordvoerder van de
Dienstenbond.
Burgemeester
Nijpels
Drs. Ed Nijpels is in
elk geval van plan
acht jaar als
burgemeester van
Breda aan te blijven.
Bij zijn installatie
gistermiddag zei de
ex-milieuminister
(VVD) in een korte
toespraak dat hij de
bestrijding van de
hoge criminaliteit in
Breda één van de
belangrijkste
actiepunten voor de
komende jaren vindt.
Na afloop van de
installatie volgde een
druk bezochte
receptie in de Grote
Kerk van Breda. Zijn
vrouw Ingrid was één
van de eersten die de
geketende Nijpels
feliciteerden.
foto: anp
De Surinaamse parlementsvoorzitter Jaggernath Lachmon wordt op Schiphol afgehaald door de
Surinaamse ambassadeur in Nederland, Cyril Ramsikor. foto: anp
Lachmon: „Akkoord Kourou is mij heilig"
SCHIPHOL De Surinaamse
parlementsvoorzitter Jagger
nath Lachmon heeft gisteren
bij zijn aankomst op Schiphol
een krachtig beroep op Neder
land gedaan om Suriname te
helpen bij de oplossing van
zijn problemen. Hij heeft zijn
hoop gevestigd op minister
van buitenlandse zaken Van
den Broek die, aldus Lach
mon, één van de weinige Ne
derlanders is die begrijpt wat
er in Suriname aan de hand is.
Lachmon wist niets te zeggen
over de rol van het leger bij de
arrestatie vorige week van
Junglecommando-leider Ron
nie Brunswijk Brunswijk en
tien van zijn mannen. Over de
toenemende cocaïnehandel in
Suriname zei hij slechts dat hij
niets wist omdat hij „niet in
criminele kringen verkeert".
En toen hem werd voorgehou
den dat het vredesakkoord
van Kourou van juli 1989 met
voeten getreden werd was ziin
stoïcijnse antwoord: „Het ak
koord van Kourou is mij hei
lig". Hij zei „hoopvol gestemd"
te zijn over het vredesproces
in Suriname.
DIRECTEUR OUDERENBELEID WVC:
UTRECHT Voor een
geslaagd ouderenbeleid
zal er beter moeten wor
den samengewerkt tussen
instellingen en zal het
imago van het verzorgen
de beroep danig moeten
worden opgepoetst.
„Een campagne als 'Kies
exact' is heel mooi, maar is te
gelijkertijd een bedreiging
voor het aanbod op de arbeids
markt", zo zei drs. P. Penne-
kamp, directeur Ouderenbe
leid van het ministerie van
WVC gisteren tijdens een sym
posium in Utrecht waar des
kundigen de balans opmaak
ten van drie jaar werken aan
'zorg-op-maat'. Een zorgverle
ning die is toegesneden op de
veranderde leefsituatie van
ouderen: dichtbij in de wijk,
waar ouderen zolang mogelijk
zelfstandig willen blijven wo
nen. De zorg-op-maat vergt
een verregaande samenwer
king tussen allerlei instanties:
huisartsen, verpleeghuizen,
kruiswerk, gezinszorg, wo-
ningbouwcoörporaties.
En juist aan die samenwerking
schort het nogal eens. Van de
325 verpleeghuizen die Neder
land telt, heeft de helft inmid
dels een samenwerkingsove
reenkomst gesloten, maar het
opgeven van de zelfstandig
heid gaat vaak schoorvoetend.
„Samenwerken betekent wat
inleveren van jezelf en dat
vinden veel instellingen moei
lijk. Het vraagt een omslag in
denken en handelen van men
sen: niet de instelling maar de
oudere mens moet centraal
worden gesteld", aldus Penne-
kamp.
Hij noemt het vraagstuk van
de verregaande samenwerking
en de schrale arbeidsmarkt de
grootste obstakels voor een ge
slaagd 'zorg-op-maat-beleid'.
„Steeds meer huizen hebben
moeite om aan personeel te
komen. En dan kun je wel
geld en goede ideeën hebben,
maar als je niet voldoende
mensen hebt om ze uit te voe-
Volgens Pennekamp heeft het
beroep van verzorgende een
slecht imago: hard werken
voor weinig geld. „Er wordt
P vrij jong personeel. Het f i van de eersten die de king tussen allerlei instanties: Volgens Pennekamp hee
loop binnen de bankkanto- j geketende Nijpels huisartsen, verpleeghuizen, beroep van verzorgend,
is circa twintig proeent per W' feliciteerden. kruiswerk, gezinszorg, wo- slecht imago: hard w
f Ji foto: anp ningbouweoörporaties, voor weinig geld. „Er
n s
e uixj tt a AP/PARTTS maandag in Parijs de laatste schap van de bank. Zoals be- 'ijnen overeenstemming be- De bank wil de spelregels van rentetarieven. Dank zij de for- vierde van het aandelei
een nt i j hand aan de statuten van de kend heeft Nederland oud-mi- reikt. Er moeten nog enkele de vrije-markteconomie han- se reserves van de bank kan taal.
rcn\ Gosteuropese landen bank, die een startkapitaal van nister van financiën Onno Ru- 'osse eincjjes aan elkaar wor- teren, zo staat in de statuten, tegen relatief lage tarieven Ruding was een jaar g«
?en eten zéker een jaar ge- 23 miljard gulden (10 miljard ding en de stad Amsterdam in den geknoopt, zoals over de geld aangetrokken worden. nog zeer terughoudend
[i ld oefenen voor zij de ECU) krijgt. „Het wordt de de aanbieding. vraag in hoeverre de Sovjetu- Vooral projecten in de private Het leningsplafond van de het plan voor de opri
heel beperkt tegen het beroep
van verzorgende aangekeken.
Een traditioneel vrouwenbe
roep. En daar is de overheid
ook schuldig aan. Samen met
de beroepsgroepen moeten we
in voorlichtingsbrochures la
ten zien wat het vak echt in
houdt", aldus Pennekamp.
Met afgunst ziet hij handenvol
geld gaan naar campagnes die
meisjes moeten stimuleren
exacte vakken te kiezen op
school. Maar een voorlich
tingscampagne is niet voldoen
de om het beroep van verzor
gende aantrekkelijk te maken.
Volgens Pennekamp moet te
gelijkertijd worden gewerkt
aan een betere beloning, meer
maatschappelijke waardering,
toekomstperspectief voor ver
zorgenden en beter manage
ment. „Met management be
doel ik mogelijkheden aange
ven op de werkplek zelf: kin
deropvang bijvoorbeeld of
aanvullende scholing voor 45-
jarigen".
MONIQUE VAN DE VEN
:n haag/parijs
Oosteuropese landen
eten zéker een jaar ge-
oefenen voor zij de
ste leningen tegemoet
inen zien van de Euro-
Bank voor Herstel en
twikkeling. Drs. ing. C.
as, topambtenaar van
ministerie van finan-
n en Nederlandse dele-
ieleider bij de onder-
hdelingen over de op-
titing van de bank,
lakte gisteren ook be
id, dat de Sovjetunie
d zal kunnen lenen na
vrijwillige wachttijd
drie a vier jaar.
btenaren van niet minder
veertig landen leggen
maandag in Parijs de laatste
hand aan de statuten van de
bank, die een startkapitaal van
23 miljard gulden (10 miljard
ECU) krijgt. „Het wordt de
laatste onderhandelingsronde
op ambtelijk niveau. Daarna
moet de politiek het overne
men", aldus Maas. Behalve de
24 bij de OESO aangesloten in
dustrielanden nemen Malta en
Cyprus, acht Comeconlanden,
Egypte, Israël, Korea, Liech
tenstein, Mexico en Marokko
deel in het aandelenkapitaal
van de bank.
De ondertekening van de op
richtingsverklaring is gepland
op 11 mei, maar wordt waar
schijnlijk opgeschort tot 31
mei, als de ministers van de 24
OESO-landen bijeen komen.
Vóór die datum moet er duide
lijkheid komen over de vesti
gingsplaats en het voorzitter
schap van de bank. Zoals be
kend heeft Nederland oud-mi
nister van financiën Onno Ru-
ding en de stad Amsterdam in
de aanbieding.
Welke landen de kandidatuur
van Ruding zullen steunen is
een goed bewaard geheim. De
Nederlandse lobby zet zich in
elk geval fors voor de oud-mi
nister in. „Wij zijn optimis
tisch", zegt Maas, maar tekent
daar onmiddellijk bij aan: „De
keuze van de vestigingsplaats
en voorzitter wordt uiteinde
lijk niet op rationele maar po
litieke gronden genomen".
Sovjetunie
Over de doelstellingen en
werkwijze van de bank alsme
de over de zeggenschaps- en
eigendomsverhoudingen heb
ben de ambtelijke delegaties
de afgelopen dagen in grote
lijnen overeenstemming be
reikt. Er moeten nog enkele
losse eindjes aan elkaar wor
den geknoopt, zoals over de
vraag in hoeverre de Sovjetu
nie geld kan lenen van de Eu
ropese Bank en op welke wijze
de VS hun bijdrage (10 procent
van het aandelenkapitaal) zul
len storten, in ECU of in dol
lars.
Maas: „De Sovjetunie heeft
vrijwillig afgezien van het
doen van leningen in de eerst
komende drie a vier jaar.
Maar de vraag is nog, wat
doen we erna? Het kan na
tuurlijk niet zo zijn dat de Sov
jetunie het overgrote deel van
de middelen opslokt, ten koste
van de overige Oosteuropese
landen. Voorlopig ligt er com
promis op tafel dat bepaalt dat
geen van de Oosteuropese lan
den meer dan 20 a 25 procent
van het kapitaal mag lenen".
De bank wil de spelregels van
de vrije-markteconomie han
teren, zo staat in de statuten.
Vooral projecten in de 'private
sector' komen voor financie
ring in aanmerking. Verder is
bepaald dat landen die geld
willen lenen „op weg moeten
zijn naar een meerpartijende-
mocratie, de markteconomie
moeten versterken en een
rechtsstaat moeten ontwikke
len". Volgens deze vrij globale
formulering komt overigens
ook de Sovjetunie voor lenin
gen in aanmerking.
Rente
Transacties worden, zo is de
bedoeling, tegen „marktcon
forme voorwaarden" afgeslo
ten, hetgeen betekent dat de
bank zijn geld uit de interna
tionale kapitaalmarkt aantrekt
en weer uitzet tegen geldende
rentetarieven. Dank zij de for
se reserves van de bank kan
tegen relatief lage tarieven
geld aangetrokken worden.
Het leningsplafond van de
bank bedraagt twee miljard
ECU (4,6 miljard gulden) per
jaar gedurende de eerste vijf
jaar.
De landen die het meeste geld
in de bank stoppen krijgen
ook het meest te vertellen
over de politiek van de nieuwe
instelling. De eigendomsver
houding is nog niet tot achter
de komma geregeld, maar de
twaalf EG-landen krijgen
ruwweg 51 procent van de
aandelen (Nederland 2,5 pro
cent), de VS 10 procent, Japan
8,6 procent, Canada 3,5 pro
cent, de Sovjetunie 6 procent,
en overige Oosteuropese lan
den samen 5,3 procent. Be
langrijke beslissingen worden
genomen met een meerder
heid van tweederde of drie
vierde van het aandelenkapi
taal
Ruding was een jaar geleden
nog zeer terughoudend over
het plan voor de oprichting
van een aparte ontwikkelings
bank voor Oosteuropa. Hij
vreesde dat een nieuwe Euro
pese bureaucratie geschapen
zou worden en de instelling te
traag van de grond zou ko
men. Wat dat laatste betreft
heeft Ruding gelijk gekregen;
de eerste leningen kunnen
volgens Maas op z'n vroegst
over twaalf maanden de deur
uit. Over de bureaucratische
omvang is dit bekend: de bank
krijgt 23 directeuren, één
voorzitter en circa 300 perso
neelsleden. Om de 'overhead
kosten' te beperken heeft de
delegatie van Nederland voor
gesteld dat de landen met een
directiezetel zélf de kosten van
deze posten betalen.
PAUL KOOPMAN
AAIBAAI'
door WILLEM RITSTIER
ADVERTENTIES
Wij willen u graag wat vertellen...
Engelse stijlmeubelen
uwe modellen en uitvoeringen in stof, leer of
alcantara.
In een stijl
de feestelijke
Paas-show
van 11 t/m 14 april en op 2e paasdag.
Jeantique
Engelse stijlmeubelen-Waddinxveen,
Kerkstaat 23 (bij Dorpstraat)
tel. 01828-11919.
aanwinsten tijdens
Haal
cultuur
in huis
Open universiteit
Cultuur
wetenschappen
studeren aan de
Open universiteit
Informatiemiddag
cultuurwetenschappen, dinsdag
10 april tussen 17.00 en 19.30 uur
Studiecentrum Open universiteit
Lange Houtstraat 11, Den Haag
(070)3614701
Andriessen
reageert koel op
noodkreet over
winkelmisdaad
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
Andriessen van economi
sche zaken heeft koeltjes
gereageerd op een nood
kreet van het CDA-ka-
merlid Smits over het toe
nemende aantal roofover
vallen op winkels.
In zijn antwoord op een aantal
schriftelijke vragen van Smits
verwijst de bewindsman her
haaldelijk naar zijn collega
Hirsch Ballin van justitie, die
de eerstverantwoordelijke is
op het gebied van de misdaad
bestrijding.
Andriessen erkent weliswaar
dat „de zware criminaliteit
zich verplaatst van de bank en
de benzinepomp naar de win
kel", maar hij weigert het
CDA-kamerlid toe te zeggen
dat hij extra geld zal uittrek
ken voor maatregelen om de
winkelcriminaliteit terug te
dringen. Voor dit jaar zegt An
driessen op zijn begroting
„voldoende ruimte" te hebben
ter ondersteuning van projec
ten op het terrein van crimi
naliteit en bedrijfsleven. Er
zijn de afgelopen jaren volgens
hem al 135 lokale projecten ter
verbetering van de veiligheid
in winkels gerealiseerd. Ook
zijn in 35 winkelbranches der
gelijke preventieprojecten
gaande.
