tinalè
Nr. 14
Ruitenpuzzel
ZATERDAG 7 APRIL 1990 PAGINA 33
Oplossing vorige puzzel
ü/TË
De winnaars van de puzzel nr. 13 zijn:
J.C. Bakker, NOorderhemweg 25,
2371 EB Roelofarendsveen.
Th. Wessendorp De Knegt, Meerhof 9,
-/«( 2321 TG Leiden.
.?7I Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Ui
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 14 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
Rondom de genummerde vakjes dienen woorden
van vier letters van navolgende betekenis te wor
den ingevuld. Alle antwoorden lezen in de rich
ting van de wijzers van de klok. De beginletter
van het eerste antwoord komt in het vakje boven
het cijfer 1. Het vakje waarin de beginletter van
de overige antwoorden komt, dient door combi
natie met de letters van de omringende antwoor
den te worden vastgesteld. Bij juiste oplossing
vormen de letters op de buitenrand - te beginnen
met de letter in het vakje boven het cijfer 1 en
verder gaande in richting van de wijzers van de
klok - een spreekwoord.
Deel van een theepot.
Tijdvak van 100 jaren.
Verdriet.
Regelmaat.
Metaal.
Spoorstaaf.
Deel van de voet.
Les der ervaring.
Open plaats in een bos.
Zonderling.
Gebogen.
Glasachtig mineraal.
Sierspeld.
Biersoort.
Geneesheer.
Land in Azië.
Uitheems vaartuig.
Titel van de vroegere keizer van Iran.
Tibetaans leeuwhondje.
Dichtbehaarde huid van sommige roofdieren.
Doorzichtig weefsel.
Massa van vergruizelde steen.
Oorsieraad.
Kegelvormig.
Het spreekwoord luidt:
Naam
Adres
Postcode Woonplaats
25. Hooistapel.
26. Ringvormig koraaleiland.
27. Bouwmateriaal.
28. Anders gekleurde plaats op een oppervlak.
29. Deel van een schip.
30. Wachthuisje bij een tramhalte.
Stormloop verzamelaars
op misdruk zomerzegel
En? Gevonden? Filatelistisch Nederland
zocht en vond (soms) het 'ceetje' zoals
de misdruk van de 55 cent zomerzegel is
gaan heten vanwege het gemis van de 'c'
boven de waarde-aanduiding van 55
cent.
Eigenlijk voor het eerst in de filatelisti
sche geschiedenis wist Nederland vanaf
de eerste dag van uitgifte dat er een mis
druk met bekende oplage (zo'n 1500 tot
2000) op de markt was. En voor ieder
een te krijgen. Een kwestie van heel snel
naar de postzegelhandelaar en zomerze-
gelcomité.
De misdruk zorgde voor een recordver-
jycoop van de zomerzegels. De beperkte
■oplage en het massaal bekend raken was
r er de oorzaak van dat maar weinigen
een misdruk in handen kregen. Daarbij
zitten naar verhouding erg veel postze-
I gelhandelaren. Die haalden na het be
kend worden direct het missend 'ceetje'
uit de verkoopcollectie.
ZELDZAAM
Over de prijs van de misdruk doen de
wildste geruchten de ronde. Zelfs bij
professionele filatelisten liggen de schat
tingen ver uiteen. Veilinghuis Van Die
ten (dat veel misdrukken veilt) houdt
het op een inzet van zes tientjes. En de
opbrengst zal ietsje meer zijn, zo schat
de woordvoerder van het bedrijf. Menig
posthandelaar zit hoger met prijzen tot
rond de 1000 gulden.
Van Dieten baseert zijn prijsstelling op
de oplage van de nieuwste misdruk. Te
genover 1500 tot 2000 zonder ceetje
staan er hooguit een twintig van bijvoor
beeld ongetand aan een zijde of ontbre
kend zwart. Die zijn pas echt zeldzaam,
aldus de woordvoerder van Van Dieten.
Volgens commercieel directeur F. van
Ketwich van Joh. Enschede is het zeker
60 jaar geleden dat zo'n groot aantal
misdrukken door alle controles is ge
slipt. Van Ketwich is echter niet uit het
veld geslagen. Sterker nog, hij ziet enkele
voordelen in de misser. De ploegen van
elk 20 controleurs met veel ervaring
worden eventjes met de neus op het feit
gedrukt dat ze toch niet alles opsporen.
„En nu zal het wel weer 60 jaar niet
meer voorkomen". De controleurs zijn
getraind in het opsporen van fouten.
Veelal gaat het om een missende kleur
of foute tandingen. Het nazien van de
zegels op foutjes is puur handwerk. Dat
wordt overwegend door vrouwen ge
daan. Van Ketwich: „Die zijn misschien
wat preciezer en meer geïnteresseerd in
het werk".
De PTT dacht in eerste instantie dat een
dergelijke misdruk voor het laatst begin
deze eeuw was geconstateerd. Dat blijkt
Het 'ceetje' (zie pijl) waar half Nederland naar zocht en slechts door enkele honderden
mensen is gevonden. FOTO: ANP
een misverstand. Bijna elk jaar komen
er zegels - na uitgifte - boven water met
een misdruk. Vaak is er een zijde onge
tand waar eigenlijk tandjes hadden
moeten zitten. In andere gevallen ont
breekt een kleur of een woord.
De prijzen van dergelijke zegels liegen er
niet om. Ze variëren van een slordige
'9
Karpov-Timman
Voor veel schakers waren de afgelopen
weken niet de prettigste. De nederlaag
van Timman deed al pijn, maar dit werd
vaak versterkt door collega's op het
werk, die snerende opmerkingen maak
ten over onze topman. Alsof zijn verlies
de schuld was van de gewone Hollandse
schaker. Bij een 6l/2-21/2-uitslag kan
meestal volstaan worden met de opmer
king dat de verliezer geen schijn van
kans had. Timman probeerde daar nog
wat aan te doen, door na afloop te ver
klaren dat hij vooral van zichzelf verlo
ren had. Een vreemde opmerking die
weinig recht doet aan de kracht en repu
tatie van zijn tegenstander. Iedere scha
ker weet dat spelen tegen sterke tegen
standers een extra druk betekent. Stellin
gen die tegen eenvoudiger opponenten
geen probleem hadden opgeleverd, blij
ken juist dan moeilijk te zijn. Het is al
leen wereldkampioenen gegeven om, te
gen spelers van het kaliber Karpov, ook
zichzelf te blijven.
Dit alles neemt niet weg dat Timman op
enkele momenten wel de kans gehad
heeft om de strijd een spannender aan
zien te geven. We zullen drie fragmenten
bekijken.
J. TIMMAN-A. KARPOV
Eerste matchpartij.
Zie diagram 1.
Stelling na de 18e zet van wit.
Met zijn laatste zet, 18.Ph4, heeft Tim
man een nieuwtje in een overbekende
stelling gelanceerd, waarvan altijd ge
dacht werd dat deze vanwege zwart's
volgende zet onmogelijk was. Na deze
partij is dat oordeel niet veranderd.
18...Pxe4! 19.Pxe4 Lxe4 20.Lxe4 d5!
Direct nemen op h4 faalt op 21.Lh7+!
21.Tae3 Tae6 22.Lg6?!
Dit zal Timman voorbereid hebben,
maar het maakt weinig indruk op de ex-
wereldkampioen. Na het normale
22.Lxd5 Dxd5 23.Txe6 zou wit niets be
reikt hebben.
22...Dxh4 23.Txe6 Txe6 24.Txe6 fxe6
25.Le3 Df6 26.Dg4?
Na 26.Lbl met de dreiging op de witte
velden binnen te vallen zou wit compen
satie hebben voor de pion. Na de tekst
zet worden alle witte dreigingen eenvou
dig ontzenuwd.
26...Ld6 27.h4 Pc6 28.Le8 Pel 29.Ld7
Pf5 30.h5 Kf7 3l.Lc8 Kei 32.b3? c5!
33.De2 cxd4 34.Ld2 d3 35.Ddl Dh4
36.g3 Pxg3!
Wit gaf het op.
A. KARPOV-J. TIMMAN
Vierde matchpartij
Zie diagram 2.
Stelling na de 51e zet van wit
Wit's laatste zet, 51.Dhl, was een ris
kante poging om iets te bereiken, het
geen de match een ander aanzien had
kunnen geven.
51...Db4 52.h4?! Dxb3 53.hxg5 fxg5
54.Dxh7 Dxa4 55.De7 Dc6 56.Dxg5 a4
57.De7 Dd6 58.Dxd6 Pxd6 59.Ldl Lb5?
In de pionnenrace verspeelt Timman
een belangrijk tempo. Na de partij wa
ren de beide spelers het erover eens dat
zwart met 59. .b5 had kunnen winnen.
60.Pe2 a3 61.Pel Kc7.
De afgegeven zet. Het geplande 61...Lc4
faalt op 62.f6! a2 63.Pxa2 Lxa2 64.g5 en
de witte pionnen zijn niet meer te stop
pen. De afgebroken stelling werd een ne
derlaag voor Timman's secondanten
team. De Russen hadden de moeilijke
stelling beter doorgrond.
62.Kg3 Pc4 63.Le2 Le8 64.KT4 Pb2
65.Kg5 Pd3 66.Pb3 a2 67.Pal b5 68.Ldl
b4 69.Lb3 Pel 70.Lxd5 Kd6 71.Lc4 Lb5.
Na deze zet kan zwart alleen nog op stu
dieachtige wijze remise maken, eenvou
diger was 71...b3 72.Lxb3 Pxb3 73.Pxb3
Kd5 74.Kf6 Kc4 75.Pal Kc3 met remi-
72.Lg8 Ke7 73.KT6 Kf8?
Ligterink gaf de volgende fraaie remise
variant: 73...b3! 74.Lxb3 Pxb3 75.Pxb3
Lc4 76.Pal Kf6 en wit kan niet verder
komen, daar zwart na 77.g5+? Kxf5
78.g6 Kg4 79.g7 Kf3 80.Kh7 Kxe3 net
op tijd is en zelfs wint!
74.Le6 Ld7 75.g5 b3 76.g6.
Zwart gaf het op.
J. TIMMAN-A. KARPOV
Zevende matchpartij
Zie diagram 3.
Stelling na de 21e zet van zwart
Timman had de opening zeer knap ge
speeld en kon nu met het fraaie 22.Txe4!
dxe4 23.Pg3! Dc8 24.Pxe5 goede winst
kansen verkrijgen. In plaats daarvan
speelde Timman 22.f3? met hetzelfde
idee, maar Karpov speelde sterk
22...Pxc3! 23.bxc3 Dxh5 24.Txe5 Dh4!
en had geen problemen om de partij re
mise te houden.
Na deze teleurstelling verloor Timman
de laatste twee partijen; hij was psycho
logisch geknakt. Het winnen van zo'n
kanjer was onmogelijk gebleken.
OPGAVE Zie diagram 4.
Oplossing vorige week.
19.Txf7! Txf7 20.Dxg6+ Kg8 21.Tfl Pd5
22.Pxd5! Txfl+ 23.Kxfl Dxg6 24.Pf6+!
en zwart gaf het op.
Corr.adres: Leo Hofland, C.Fockstraat
113, 2613 De Delft.
1000 gulden tot 3250 gulden. Het gaat
dan echter om zeer kleine hoeveelheden
zoals de hooguit twintig waar Van Diq-
ten op doelt.
Slagen hebben
entrees nodig
Als leider moet je op het moment dat
de startkaart open en bloot op tafel
ligt, een aantal vragen stellen:
a. hoe is het contract waar we in zit
ten?
b. hoe is de start?
c. hoe moet ik, gelet op a. en b. èn op
het type wedstrijd, mijn speelplan
maken?
Vorige week zijn we met een speelpro-
bleempje geëindigd dat deze kwestie
leuk demonstreert. Zuid heeft in de
vierde hand met 1 SA geopend en
daar blijft het bij. West komt uit, met
hartenboer.
NOORD
A H 9 7
8 3
10 9 8
10 8 6 2
ZUID
10 8 2
T A H V 2
B 5 3
H B 4
Vragen a. en b. kunnen door de leider
zeer positief worden beantwoord en
dat heeft konsekwenties voor vraag c:
gewoon ervoor zorgen dat 1 SA bin
nenkomt en dat betekent in slag 2 kla
verheer op tafel leggen. Iemand die nu
in schoppen oversteekt naar de dum
my (noord) om de klaversnit te ne
men, kijkt verkeerd tegen dit spel aan.
Oost of west komt aan slag en speelt
dan schoppen na, eventueel na het in
casseren van de ruitenslagen waar ze
recht op hebben, en de vierde klaver
op tafel wordt onbereikbaar.
Ook vanaf slag 2 de schoppens ont
wikkelen is geen goed speelplan. Dan
zal de tegenpartij waarschijnlijk eerder
7 slagen hebben dan de leider. De zuid
die in slag 2 klaverheer naspeelt, weet
hoe een bridgewedstrijd in elkaar zit.
Er is absoluut geen uitzicht op 8 sla
gen en dan moet je ook in een paren-
wedstrijd snel je 7 slagen vastleggen.
Zo lag dit spel, dat vrijwel overal in
1 SA-1 eindigde:
W/- NOORD
A H 9 7
8 3
10 9 8
10 8 6 2
WEST OOST
63 V B 5 4
B 10 9 5 ¥764
A V 4 2 H 7 6
V 7 5 A 9 3
ZUID
10 8 2
A H V 2
B 5 3
H B 4
Eigenlijk een uiterst simpel spelletje,
d.w.z. na een hartenstart. Het is met
voor niets dat op een aantal systeem-
kaarten bij de 1 SA-opening staat: 15-
17 (vierde hand 12-14). Na:
WEST NOORD OOST ZUID
pas pas pas I Ha
pas 1 Sch pas 1 SA
zal west misschien wel niet met harten
uitkomen, met alle gevolgen van dien.
ACHILLESHIEL
In een butlerwedstrijd kregen 8 gevers
onlangs deze hand:
9 2
A 1
V 3
A H 5
A H V 10 3
Wat moet je daarmee in een natuurlijk
systeem?
Precisiebieders kennen deze proble
men niet: die openen 1 klaver en krij
gen daarna alle tijd en ruimte om hun
hand te omschrijven. In een natuurlijk
systeem moet je kiezen tussen openin
gen die geen van alle voldoen: 1 of 2
klaver, 2 ruiten (semi-forcing laag) of
2 SA. Zo lag dit spel verder:
Z/-
NOORD
V 10 8 3
975
V 9 4 3
8 2
WEST
OOST
6 4
H 7 5
A V 10 4
2 fHB86
10 7 6
B 8 2
7 6 4
B 9 5
ZUID
A B 9 2
3
A H 5
A H V 10 3
Een aantal malen ging het: 1 klaver -
pas - pas - pas. Met 6 overslagen ge
maakt. Nog erger was dit biedverloop:
ZUID WEST NOORD OOST
2 KI pas 2 Ru pas
3 KI pas pas pas
Mancheforcing is mancheforcing. Al
leen na een herbieding van 2 SA
„mag" er gepast worden. Slechts een
maal werd de schoppenmanche be
reikt.
Natuurlijke systemen kennen 2 van
deze achilleshielen: de 15-17 handen
met een hoge vijfkaart en de handen
met 19-22 unbalanced, zoals deze.
15-17 met een hoge vijfkaart moet je
ofwel met 1 SA openen en daarna een
mechanisme inbouwen waarmee naar
de vijfkaart kan worden gevraagd of je
moet de herbiedingen aanpassen. Met
19-22 dient geïmproviseerd te worden.
Maar aan de één-opening moeten wel
bovengrenzen gesteld worden, anders
wordt er met grote regelmaat iets
hoogs en moois gemist.
Corr. p/a Léharstraat 10, 2162 AC Lis-
Halve Finales
Doordat ik vrij uitvoerig heb stilge
staan bij de tweekamp tussen Tsjizjov
en Sijbrands, is er in deze rubriek nog
weinig aandacht geschonken aan de
Halve Finales. Het enige dat u daar
van gezien hebt zijn de partijen van
Teer van de eerste twee ronden.
In de betreffende rubriek van 3 febru
ari schreef ik toen dat deze Bossche
naar na zijn schitterende start van 7
uit 4 zich vrijwel zeker voor de finale
zou plaatsen, en dat is inderdaad ook
gebeurd.
Doorgaand in dezelfde stijl behaalde
hij uit de negen partijen maar liefst 15
punten, en werd daarmee algeheel top
scorer. Op de tweede plaats eindigde
in zijn groep de Groningse grootmees
ter Scholma.
In de andere groepen gingen de vol
gende spelers naar de finale over: in
groep 1. H. Jansen en A. van Leeu
wen; in groep 2 Van der Wal en Meij
er en in groep 4 plaatsten zich Van
den Borst en Van der Tak. Dit achttal
vormt samen met de eerste zes van de
finale van 1989, Stokkel, Van Aalten,
Clerc, Krajenbrink, Bies en G. Jansen,
het deelnemersveld van de komende
finale. Gespeeld wordt in Den Helder
van 7 tot en met 21 april (de zondagen
zijn vrij). De partijen beginnen om
13.00 uur, met uitzondering van 7
april (12.30), 14 en 21 apnl (beide
11.00). De speellokatie: schouwburg
„De Kampanje" Bemhardplein 10
Den Helder.
Bij wijze van voorproefje op het ko
mende titelgevecht, wil ik u deze en de
volgende week alsnog een en ander uit
de Halve Finales laten zien.
P. OUDSHOORN-H. JANSEN
Tweede ronde HF 1990 groep 1.
I.32-28 17-21 2.37-32 21-26 3.34-29
26x37 4.42x31 20-24 5.29x20 15x24
6.40-34 18-23 7.44-40 10-15 8.31-27
12-18 9.41-37 7-12 10.37-31 11-17
II.46-41 6-11 12.41-37 17-21 13.47-42
21-26 14.34-29 23x34 15.40x20 14x25.
Typisch Jansen. Met deze zet kiest hij
nadrukkelijk voor omsingelen. 16.45-
40 5-10 17.39-34 10-14 18.50-45 14-20
19.43-39 4-10 20.49-43 9-14 21.27-22
18x27 22.31x22. Als reactie op zwarts
afwachtende spel zet wit een Hoog
land-aanval in. 1-6 23.37-31 26x37
24.32x41 12-17 25.41-37 16-21 26.37-
32. Mogelijk want 26... 19-23 27.28x19
17x37 28.42x31 komt, hoe zwart ook
slaat, op een grote vereenvoudiging
neer. 21-26 27.42-37 3-9 28.34-29 20-
24 29.29x20 15x24 30.39-34 14-20
31.43-39 8-12 32.36-31. Wit ver
scherpt de strijd. 8-12 33.31-27 24-30
34.35x24 19x30 35.27-21. Om niet
met 12-18 opgesloten te worden. 30-35
Zie het diagram.
36.48-43? Hierna forceert zwart schijf
winst. Achteraf had wit 36.34-29
35x44 37.39x50 moeten doen: na 20-
24 38.29x20 15x24 heeft hij dan
39.48-42. 35x44 37.39x50 20-24 38.34-
29. Dit kost een schijf, maar de witte
stand was al niet meer te verdedigen.
Na 38.43-39 11-16! 39.22x11 16x7
mag hij namelijk niet 40.21-16 doen
vanwege 25-30 41.34x25 24-29
42.33x24 7-11 enz. 11-16 39.22x11
16x7 40.29x20 15x24 41.28-23 26x17
42.23-19 25-30 43.19x8 2x13 en met
een schijf meer won zwart later de
partij.
A.VAN LEEUWEN-R.VAN DE PAL
Derde ronde HF 1990 groep 1.
I.32-28 19-23 2.28x19 14x23 3.37-32
10-14 4.41-37 5-10 5.34-29 23x34
6.39x30 14-19 7.44-39 10-14 8.40-34
16-21 9.31-26 11-16 10.32-28 20-25
II.30-24. In de partij Gantwarg-Sij-
brands WK 1988, werd deze zet eerst
na 12.45-40 18-22 13.50-45 12-18 ge
daan. 19x30 12.35x24 18-22 13.45-40
12-18. Een alternatief is 14-20.14.50-
45 7-12. Via omwisseling van zetten is
de partij weer terug in het verloop van
het genoemde duel Gantwarg-Sij-
brands. 15.34-29 14-20 16.39-34 9-14
17.43-39 14-19 18.49-44 19x30 19.29-
23 18x29 20.33x35 22x33 21.39x28
21-27! Nu mag 22.37-31 niet vanwege
17-22 23.28x17 12x21 gevolgd door
20-24, 24-30 en 13-18 enz. met dam
op 50. 22.38-32 27x38 23.42x33 13-19
24.34-30. Met deze zet verlaat wit de
finitief Gantwarg-Sijbrands, waarin
24.47-42 werd gespeeld. 25x34
25.40x29 12-18 26.44-39 8-13 27.45-40
2-8 28.40-34 4-9 29.37-32 1-7 30.47-42
8-12? Een foutzet in prima stelling.
31.26-21! en zwart gaf op, zonder dat
m m m i
*jê mjê s
m m m m i
i li
o o m i m
„I u u sws i
S C 1
it m m
m
s m a af a
a «jol
lsL_iI__8
16x47 32.28-23 19x28 33.33x2 47x24
34.2x30 nog werd uitgevoerd.
Combinatieve afwikkelingen kwamen
dit jaar veelvuldig in de Halve Finales
voor. Nog een voorbqeld:
H. SPANJER-R. HEUSDENS
Tweede ronde HF 1990 groep 3.
I.32-28 20-24 2.34-30 16-21 3.31-26
18-22 4.38-32 11-16 5.43-38 6-11 6.37-
31 21-27?! 7.32x21 16x27. Zie het dia
gram. 8.26-21. Ongetwijfeld gespeeld
in de veronderstelling dat zwart zich
ergens heeft vergist. Maar dat zou ech
ter niet het geval blijken: 17x37 9.28x6
27-31! 10.41x32 24-29! 11.36x27 19-23
12.33x24 23-28 13.32x23 15-20 Want
aan direct 13...7-11 14.6x17 12x25
heeft zwart niets vanwege 15.23-18
13x22 16.24-19 14x23 17.35-30 enz.
met gelijkspel. 14.24x15 7-11 15.6x17
12x25. Zwart staat nu een schijf ach
ter, maar hij zal die met aanvalsspel
terugwinnen. 16.42-38 13-19 17.46-41
19x28 18.41-37 9-13 19.44-39 8-12
20.49-43 14-19 21.47-41 2-7 22.41-36
7-11 23.36-31 10-14 24.31-27 1-7
25.38-33 12-17 26.33x22 17x28 27.43-
38? Nu volgde opnieuw een combina
tie: 4-10! 28.15x4 11-17 29.4x2 19-24
30.2x30 25x41 31.27-21 28-32 32.21-
17 41-47 33.17-11 32-37 34.11-6 37-41
35.6-1 41-46 en met twee dammen
won zwart later het eindspel.
'CcidocSouAont
