Seksuele misdadiger heeft
n gevangenis geen leven
EG-top Dublin
zal niet praten
over akkerbouw
CfiidócSomatit
fEDERLAND GEEN UITZONDERING
l\D krijgt geen
Steun voor aanpak
Timinaliteit
[amer houdt vast aan garanties jongerenbanen
Beoogd hoogleraar
beschuldigd van plagiaat
Onderzoek
naar pril
begin van
bevruchting
Kamer verwonderd over capaciteitsproblemen NS
[NNENLAND
VRIJDAG 6 APRIL 1990 PAGINA 3
rotest tegen kuikens
s paasattractie
AARDINGEN Kuikens in de etalage: het
at zo lief en schattig maar eigenlijk is het zie-
Kuikens zijn geen paasattractie, maar horen
de kippenren, vindt het Anti Diergebruik Ko-
ee. Het Komitee bindt de jaarlijkse strijd aan
c en de winkeliers die het kuiken inzetten in de
;rn\ jd om de klanten. De woede richt zich dit-
al tegen Vroom en Dreesman in Vlaardingen,
ar bij de ingang een bak staat met „paaskui-
is". Een lokkertje voor het publiek dat de
kens aandoenlijk vindt, goedkoop gebruik
i de kwetsbaarheid en schattigheid van de
ren, vindt de actiegroep. Bedrijfsleider Van
stel van V en D Vlaardingen neemt de klacht
ieus: „Als het dit soort reacties oproept
eten we ons erop beraden of we dit in de toe
rist nog moeten doen". Overigens worden de
n d kens volgens hem uitstekend verzorgd.
Zo'n veertig docenten
van de lerarenopleiding
Ubbo Emmius in Gronin
gen hebben zich gisteren
'ziek' gemeld. In de aula
van de school lagen zij in
bed. De leraren zeggen
zich doodziek te voelen
van de op handen zijnde
verhuizing van de oplei
ding naar Leeuwarden.
Ze verwachten dat veer
tig procent van de leer
krachten daardoor zijn
baan verliest. Bovendien
vrezen ze een verregaan
de achteruitgang van de
kwaliteit van het onder
wijs.
FOTO: ANP
Vrijwilligers VOC-schip werken weer
AMSTERDAM Het conflict tussen de vrijwillige bouwers
van het VOC-schip 'Amsterdam' en het bestuur van de stich
ting 'Amsterdam bouwt Oostindiëvaarder' is opgelost. De vrij
willigers zijn vanochtend weer aan het werk gegaan. Door ae
medewerking van diverse sponsors zijn er nu toch in totaal 93
plaatsen beschikbaar gekomen voor de vrijwilligers. Die gooi
den het bijltje er bij neer toen bleek dat de meesten van hen
Record aantal vrouwen in Kamer
DEN HAAG De Tweede Kamer telt sinds gisteren een re
cord aantal vrouwen: 39. Dit is het gevolg van de beëdiging
van mevrouw M. Kamp die de plaats inneemt van oud-minis
ter Nijpels die op zijn beurt tot burgemeester van Breda is be
noemd. Mevrouw Kamp (47) maakt haar come-back in de
Tweede Kamer. Zij was al lid van 1982 tot september 1989.
Nederlands vliegtuigje
stort neer in Schotland
SCHIPHOL Een Nederlands sportvlieg
tuigje van het type Cessna 210 is gisteren
neergestort in het heuvelachtige gebied bij
het Schotse plaatsje Fintry, dichtbij Glas
gow. De twee inzittenden, piloot Sybe van
den Knapp en zijn co-piloot Driwi Hoexum,
kwamen om het leven. Het vliegtuig vloog
van Texel naar Glasgow en werd vanwege
het slechte weer omgeleid naar Edinburgh.
Het wrak is in een ravijn gevonden door een
helikopter van de Britse luchtmacht. Het
was daar brandend ingestort, nadat het toe
stel tegen een berg van zo'n zeshonder me
ter hoogte was gevolgen. Uit het laatste ra
diocontact dat er is geweest, zou zijn geble
ken dat het vliegtuig te kampen had met ijs
afzetting op de vleugels.
STERDAM In de
Igelse Strangeways-ge-
jigenis zijn het afgelo-
weekeinde volgens
altijd niet bevestigde
Jichten zeker twintig
'detineerden omge-
jicht door hun mede-ge-
ngenen. De slachtoffers
Jiden zijn veroordeeld
J>r een seksueel misdrijf.
in Nederland worden
igelijke gevangenen
br hun 'collega's' met
nek aangekeken en
ook gepest.
1 blijkt ondermeer uit de
'fsief gedrukte citaten tussen
ijerstaand verhaal. Ze zijn
i Klaas, veroordeeld we-
meervoudige verkrach-
en komen uit het boek
angénen; de werkelijk
heid achter de tralies' van
Boudewijn Chorus en René
van der Velden.
Iemand die in Nederland is
veroordeeld voor een zeden
misdrijf als verkrachting en
incest hangt dat in de gevan
genis niet aan de grote klok.
Want op de zogeheten 'pikor
de', de hiërarchie onder gede
tineerden staan seksuele delin
quenten onderaan. „Inbreken
wordt gezien als een 'kunde'.
Een seksueel delict niet. Dat is
meer een teken van onmacht,
van het niet kunnen beheer
sen van je driften", zegt Erik
Roedema (43), sinds negen jaar
humanistisch raadsheer in de
Amsterdamse 'Bijlmerbajes'.
„Seksuele delinquenten wor
den bovendien direct be
schouwd als kinderverkrach
ters. En dan denkt een andere
gedetineerde al gauw: stel dat
het mijn kind was. In die ge-
dachtengang staan gevange
nen niet alleen, hoor. Ga maar
eens na hoe er buiten de ge
vangenis over verkrachting en
incest wordt gedacht. Dat is
niet anders".
„Ik begreep dat mijn delict
niet zou worden gepikt in de
bajes. In het huis van Bewa
ring van Rotterdam kon ik
mijn delict nog makkelijk ver
zwijgen, want ik zat er maar
drie weken. Toen daar een be
waarder bleek te werken die
familie was van één van mijn
slachtoffers, werd ik overge
plaatst naar Haarlem
Roedema wijst er op dat de op
stand in de Engelse Strange-
ways-gevangenis die nog al
tijd niet is beëindigd, natuur
lijk niet is begonnen om de ge
vangen te vermoorden die een
seksueel misdrijf hadden ge
pleegd. „Het is meer een uiting
van een enorme onvrede".
De geestelijk verzorger noemt
de Engelse gevangenis een
schoolvoorbeeld van hoe het
niet moet. „Veel te veel men
sen in een gebouw uit 1865.
Meerdere gevangenen in één
cel, die er vaak 22 uur achter
een niet uit mogen. Totaal
geen faciliteiten of mogelijk
heden om tot bezinning te ko
men. Te gek voor woorden".
„In Haarlem heb ik mijn delict
vrij lang geheim kunnen hou
den. Daarom had ik al aardig
wat bekenden toen het uit
kwam. Een paar makkers ble
ven gewoon doen, maar het
merendeel liet me ineens links
liggen
De Nederlandse gevangenissen
zijn niet te vergelijken met die
in Engeland. Een voorstel om
twee gevangenen in een cel te
huisvesten, stuitte enkele jaren
geleden ,op een muur van
weerstand. Het cellentekort
moest maar op een andere ma
nier worden opgelost, zo oor
deelden de critici.
Roedema: „Ik denk dat de pi
korde door het Nederlandse
systeem niet zo aan de opper
vlakte komt. Gedetineerden
kunnen bijvoorbeeld in ge
spreksgroepen nader tot el
kaar komen. Dat verandert de
opvatting over het zedenmis
drijf niet, maar kan wel meer
begrip kweken voor de men
sen die er voor zijn veroor
deeld. Daarmee voorkom je
ook problemen".
„Eén persoon behandelde me
als lucht. Als ik op de ring
geen stapje voor hem opzij
deed, zou hij me hebben plat
gelopen. Ik heb een paar peni
bele maanden gehad, maar ik
ben nooit geslagen. Bij een
man die voor kinderverkrach
ting zat, hebben ze over zijn
kleren geplast en hij werd bij
na verzopen onder de douche.
De raadsheer weet niet hoe
noch hoe vaak seksuele delin
quenten worden 'getreiterd'.
„Het komt zeker voor", zegt
hij. „Maar de verhoudingen
onder de gevangenen zijn niet
alleen afhankelijk van het
misdrijf waarvoor men is ver
oordeeld. Veel belangrijker is
je gedrag. Over het algemeen
kun je zeggen dat seksuele de
linquenten als mens veel meer
moeten 'geven' om door de an
dere gevangenen te worden
geaccepteerd. We hebben bij
voorbeeld een man gehad die
een kind had verkracht en
vermqord. Zijn gedrag werkte
niet mee. Hij heeft na verloop
van tijd dan ook gevraagd om
overplaatsing".
Roedema benadrukt dat de be
waking in Nederlandse gevan
genissen te allen tijde probeert
te voorkomen dat een gedeti
neerde wordt 'gepakt'. „Als ie
mand bang is, kan-ie bescher
ming krijgen. Dan hoeft hij
bijvoorbeeld niet meer met an
dere gevangenen onder de
douche. Of hij wordt overge
plaatst".
„Dat is een heel ander systeem
dan bijvoorbeeld in de VS. De
beelden die je wel eens in
speelfilms ziet, zijn grotendeels
juist. De bewaking probeert
vanuit een afgezonderde ruim
te controle uit te oefenen en
mengt zich niet onder de gede
tineerden. Voor pesterijen en
HAAG VVD-fractie-
;itter Voorhoeve heeft
;ren in de Tweede Kamer
steun gekregen van de
iringsfracties CDA en
bij zijn poging om het
et te vragen meer geld
trekken voor de ermina-
itsbestrijding.
irhoeve trachtte een aantal
ties van deze strekking
genomen te krijgen tijdens
spoeddebatje, dat hij had
gevraagd naar aanleiding
de onlangs gepubliceerde
iltaten van een internatio-
slachtofferenquête. CDA
PvdA onthielden zich ech-
van steun aan de VVD-mo-
een van de moties vroeg
orhoeve het kabinet de ko
lde jaren extra geld, opio
id tot 500 miljoen gulden in
4, uit te trekken voor de
trijding van de criminali-
Hij sloot daarmee aan bij
ipraken die CDA-fractie-
voorzitter Brinkman afgelopen
weekeinde voor de radio had
gedaan. CDA-woordvoerder
Van den Burg rekende de
VVD-leider echter voor dat
hetgeen Brinkman had gezegd
overeen komt met hetgeen al
door de regeringspartijen is
besloten. Volgens hem loopt
het extra bedrag in 1994 zelfs
op tot 550 miljoen gulden.
PvdA-kamertid Swildens he
kelde de opstelling van Voor
hoeve, omdat zijn partij uitein
delijk de afgelopen zeven jaar
in het kabinet heeft gezeten en
er in die tijd ook niet veel ex
tra geld voor de strijd tegen de
crminaliteit was.
Vrijwel de hele Kamer en mi
nister Hirsch Ballin (justitie)
waren het met elkaar eens dat
de gegevens uit het onderzoek
verontrustend zijn. Maar
Hirsch Ballin hield de Kamer
voor dat nu -niet op korte ter
mijn hersteld kan worden wat*
in enige decennia scheef is ge
groeid.
uringsdienst actief op Koninginnedag
HAAG De inspecteurs van de keuringsdiensten van wa-
zien op Koninginnedag met gemengde gevoelens het oranje-
jflnetje opgaan, zeker als het daardoor warm wordt. Op die dag
er namelijk heel wat ondernemende lieden die op vrijmark-
en braderieën snacks als satés en loempia's aan de man
^pigen en het niet zo nauw nemen met de hygiënische eisen.
Algemene Directie van de Rijkskeuringsdienst van Waren
daarom een „meer intensieve controle" in het vooruitzicht.
Smachtend kijkt
de vijfjarige
gorilla Sindy
naar het glas
champagne
waarmee een
bezoeker een
dronk op haar
uitbrengt.
Helaas voor
haar blijft het bij
kijken. Een
groot glazen
raam scheidt het
publiek van het
nieuwe gorilla
huis in Artis dat
gisteren officieel
in gebruik is
genomen. Het
nieuwe
onderkomen
bestaat uit een
binnen- en
buitenverblijf.
De bouw heeft
2,7 mijoen
gulden gekost.
FOTO: ANP
N HAAG De Tweede
ner heeft gisteren minister
Vries van sociale zaken en
kgelegenheid opgedragen
t te houden aan het plan
de komende jaren 12.000
geren aan een gegarandeer
de baan te helpen in de collec
tieve sector. Een ruime meer
derheid in de Kamer steunde
een motie van die strekking
van D66-kamerlid Schimmel.
De uitvoering van dit plan ge
beurt onder de verantwoorde
lijkheid van de landelijke ar
beidsbureaus. Vakbonden en
werkgevers in de besturen van
deze bureaus krabbelen terug
wat betreft het afgeven van
keiharde garanties voor ba
nen. Hierdoor is de „sluitende
aanpak van de jeugdwerkgele
genheid", zoals is neergelegd
in het regeerakkoord, op het
spel komen te staan.
Bij het geven van hun steun
aan de moties namens hun
fracties verwezen de woord
voerders van de regeringspar
tijen CDA en PvdA naar de
afspraken die gemaakt zijn in
het kader van het regeerak
koord over de aanpak van de
jeugdwerkloosheid en de prio
riteit die aan bestrijding daar
van is gegeven.
Iemand die in Nederland is veroordeeld voor een zedenmisdrijf wordt in de gevangenis door zijn
collega's met de nek aangekeken en vaak ook gepest.
„Mijn medegedetineerden heb
ben niet van mij gehoord
waarvoor ik zat. Een bewaar
der moet me hebben verraden.
Wie anders? Onder de bewaar
ders zaten ware bloedzuigers.
Die bloedzuigers kweken haat
in de bajes. Geschikte bewaar
ders waren er ook hoor".
Roedema vouwt zijn handen
en glimlacht: „Bewaarders die
een delict bekendmaken, ter
wijl de veroordeelde zelf dat
juist geheim wil houden? Ik
kan daar geen uitspraak over
doen, omdat ik niet kan bewij
zen dat het wel of niet ge
beurt. Ik kan me in elk geval
geen enkel geval herinneren.
Ik geloof ook niet dat het ge
beurt. Een bewaarder die aan
gevangene A vertelt waarvoor
gevangene B is veroordeeld,
verliest zijn geloofwaardig
heid. En waarom zou een be
waarders zoiets doen. Hij weet
dat het tot meer spanningen
kan leiden, terwijl hij er juist
baat bij heeft als de sfeer op
zijn afdeling goed is".
„Gedetineerden komen er
eerder achter via de recht
bank. Vanmorgen moesten elf
mensen naar het gerechtshof.
Daar is familie bij en wordt er
snel zoiets gezegd als 'nou, wat
die man voor je heeft gedaan
daar lusten de honden geen
brood van'. Bovendien staan
de rechtbankverslagen de vol
gende dag in de krant, zodat je
met een beetje puzzelen snel
kan weten wat mensen op hun
kerfstok hebben".
ERIK VAN DER STRUIJS
(Vervolg van
de voorpagina)
DEN HAAG Minister
Braks van landbouw acht
de kans 'minimaal' dat de
akkerbouwproblematiek
aan de orde komt op de
extra Europese top op 28
april in Dublin. Formeel
staat er nog niets vast,
maar de bewindsman ba
seert zijn indruk op gelui
den uit zijn directe omge
ving.
De minister zei dit gisteravond
na afloop van politiek beraad,
waaraan naast minister-presi
dent Lubbers ook de land-
bouwspecialisten van CDA en
PvdA in de Tweede Kamer en
het Europees Parlement deel
namen.
Tijdens het beraad is gespro
ken over het advies dat de
commissie van goede diensten
vorige week heeft uitgebracht
over een oplossing van het
conflict tussen kabinet en ak
kerbouwers. Een van de ad
viezen was het uitoefenen van
druk door de Nederlandse
overheid op andere EG-lidsta-
ten om het functioneren van
het stabilisatiemechanisme,
waarmee de Europese graan-
produktie en de kosten daar
van moeten worden beheerd,
op de agenda in Dublin te krij
gen.
Braks verklaarde na afloop
van het overleg dat er geen af
spraken zijn gemaakt. Van
daag zou de ministerraad pra
ten over het advies van de
commissie. Braks gaat er van
uit dat het kabinet uiteindelijk
volgende week donderdag een
standpunt bepaalt.
Een groep akkerbouwers met
circa twintig trekkers demon
streerde gisteravond in alle
rust voor het ministerie van
landbouw, waar het overleg
plaatsvond.
NIJMEGEN De Utrechtse hoofddocent antropologie, dr.
W.E.A. van Beek, heeft zich teruggetrokken als kandidaat hoog
leraar culturele en sociale antropologie aan de Katholieke Uni-
tuurwetenschappen aan de Open Universiteit in Heerlen. Het
plagiaat werd aangekaart door het universiteitsblad van Nijme
gen. Volgens een woordvoerder van de universiteit is uit onder
zoek en ha „open overleg" met de betrokkene vast komen te
staan dat publikatie van de leertekst onaanvaardbaar is, omdat
verwijzing naar de herkomst van de geciteerde teksten ont
breekt.
NIJMEGEN Aan de
Katholieke Universiteit in
Nijmegen wordt dit jaar
begonnen met een voor
Nederland nieuw onder
zoek naar het prille begin
van de bevruchting en de
voortplanting bij mensen.
Dat maakte dr. H. Vemer
vanmiddag bekend bij de
aanvaarding van zijn leerop
dracht „follikelrijping en
ovulatie". Dr. Vemer is sinds
vorig jaar bijzonder hoogle
raar aan het Nijmeegse Insti
tuut voor Gynaecologie en
Obstetrie.
Vemer gaat onderzoeken in
hoeverre het hormoon gona-
dotrofine invloed heeft op de
eirijping en eisprong in de ei
erstok zelf.
Dat doet hij door geselecteer
de groepen vrouwen die een
reageerbuisbevruchting krij-
De uitkomst van het onder
zoek is van belang om on
vruchtbare vrouwen nog be
ter te kunnen helpen. Daar
naast kan aan de hand van
het onderzoek, zo verwacht
Vemer, selectieve anticon
ceptie toegepast worden door
kunstmatig een stof te ont
wikkelen die de eicel ontoe
gankelijk maakt voor zaad
cellen. Die kennis zal vol
gens Vemer vooral van be
lang zijn voor de gezinsplan-
>lkte gebie-
AAIBAAI'
door WILLEM RITSTIER
DEN HAAG De Twee
de Kamer heeft gisteren
bezorgd gereageerd op de
problemen die de NS
heeft met de invoering (1
januari 1991) van de OV-
jaarkaart voor studenten.
De NS heeft onvoldoende
capaciteit en wil dat op
lossen door het verschui
ven van onderwijstijden
en het inzetten van bus
sen.
Vooral het CDA-kamerlid
Lansink ergert zich aan de
nieuwe ontwikkelingen. De
NS had volgens hem al vorig
jaar bij het afsluiten van het
contract kunnen weten dat er
extra capaciteitsproblemen tij
dens de spits zouden kunnen
ontstaan. „Voor ons geldt: con
tract is contract", aldus Lan
sink. Hij betreurde het dat er
geen boeteclausule in het con
tract is opgenomen.
Ook hekelde Lansink de „fou
te prognosecijfers" van hét mi
nisterie van verkeer, op basis
waarvan NS het contract in
dertijd afsloot. Hij wilde van
de NS volstrekte duidelijk
heid. „Daar zit iets niet goed,
en de onderste steen moet bo
ven", aldus de CDA'er.
Minister Maij-Weggen (ver
keer en waterstaat) bestrijdt
deze opvatting. Volgens haar
had niemand „deze autonome
groei kunnen voorzien". Zij
introduceerde gisteren het be
grip „superspits", een toename
van het reizigersverkeer tus
sen 07.45 uur en 08.15 uur.
Uiteindelijk ging de Kamer er
mee akkoord dat minister Rit-
zen (onderwijs) en de NS met
de onderwijsinstellingen gaan
praten over een verschuiving
van de aanvangstijden van het
onderwijs. Het gaat volgens de
bewindslieden om verschui
vingen van een half uur
eerder of later.
