IZuster Annie wil haar geschonden
missieziekenhuis weer opbouwen
ALLER
/LEKDS)
LANGS
OMWEGEN
REGEL
RECHT
Scheiding: zoveel mogelijk
overeenstemming bereiken
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
EIDEN OMGEVING £aidóQ<Bowuvtlt vrijdag 6 april 1990 pagina 13
Droomfabriek
De Droomfabriek houdt
zondag een open dag ter
gelegenheid van de start
van het cursusseizoen. Do
centen geven demonstra
ties en open lessen. Nieu
we cursussen zijn de cur
sus Capoeira (Braziliaans
dansenen Lambada. Om
14.00 uur beginnen de de
monstraties en lessen. De
laatste demonstraties be
ginnen om 17.30 uur. De
Droomfabriek is gevestigd
aan de Oude Singel 56 in
Leiden.
Excursie
Een weidevogel-excursie,
die houdt het Instituut
voor Natuurbeschermings
educatie (IVN) op zondag.
Er wordt gefietst langs de
Zijldijk in de richting van
de Kaag. Start: 9.00 uur bij
de LOI in Leiderdorp.
Vakan tiebeurs
Het team stedelijk volwas-
senenwerk houdt een va
kantiebeurs voor alleen
staande ouders met kinde
ren. De beurs wordt ge
houden in het Volkshuis,
Apothekersdijk 33a in Lei
den op maandagavond van
half acht tot half tien en
dinsdag 10 april van 9.30
tot 11.30.
Postzegels
De Leidse postzegelvereni
ging De Postzegelvrienden
houdt maandag de maan
delijkse veiling-, ruil- en
contactavond. De bijeen
komst heeft plaats in wijk-
gebouw De Linde aan de
Herenstraat 64 in Leiden.
De zaal gaat open om 19.00
uur. Vanaf 19.30 uur kun
nen te veilen kavels wor
den bezichtigd.
Bingo
Prachtige prijzen, waaron
der een overvolle bood
schappenmand, die zijn te
winnen tijdens de grote
bingomiddag in buurthuis
't Spoortje aan de Ber-
nhardkade 40 in Leiden.
De bingo, die op zondag
plaats heeft, wordt georga
niseerd door carnavalsver
eniging De Spoorbumpers.
De aanvang is 14.00 uur.
Tuya
Luis Barros, een zanger en
dichter uit Uruguay treedt
zondag op in het Zuid-
Amerikaans centrum
Tuya aan de Hogewoerd
75 in Leiden. Het optreden
begint om half drie en de
toegang voor volwassenen
bedraagt vijf gulden.
Ontspannen
De Ouderen Aktiviteiten
Commissie Leiden Zuid-
West houdt zondag voor
55-plussers een ontspan
ningsmiddag in verzor
gingstehuis Rijn en Vliet.
Drumfanfare VIOS uit
Zoeterwoude brengt een
gevarieerd programma. De
bijeenkomst begint om
14.30 uur en duurt tot
16.30 uur. De toegang be
draagt twee gulden. Men
sen die vervoer nodig heb
ben, kunnen zich opgeven
bij het dienstencentrum
Zuid-West, telefoon: 071-
768711.
Ruilbeurs
Collector Service houdt
zondag een ruil- en verza-
melbeurs in het Antonius
Clubhuis aan de Lange
Mare. Verzamelaars van
postzegels, munten, an
sichtkaarten, penningen,
oude boeken, materiaal
over het koningshuis, pla
teel en allerhande curiosa
kunnen er van 10.00 tot
16.30 uur terecht.
Wandeltocht
De achtste wandeltocht
van Buurthuis Groenoord
wordt morgen en zondag
gelopen. Deelnemers kun
nen kiezen uit afstanden
van 5, 10 en 15 kilometer.
Er kan voor alle afstanden
worden gestart tussen 8.30
en 14.00 uur. Voor de kort
ste twee afstanden geldt
een uiterste tijd van 15.00
uur. Het vertrek is bij
buurthuis Groenoord aan
de Pasteurstraat 23.
Cursussen
Bij de Droomfabriek aan
de Oude Singel (tel. 071-
133883) beginnen weer
verschillende nieuwe cur
sussen. Vanavond gaat een
training in zelfhypnose
van start onder leiding
van Roberto Martelli.
Maandag begint een cur
sus rootsdance en dinsdag
en donderdag kan worden
begonnen met een cursus
salsa-dansen.
Kindervrijmarkt
Kinderen tot zestien jaar
kunnen op Koninginnedag
meedoen aan een zogehe
ten vrijmarkt. Burgemees
ter en wethouders van
Leiden hebben besloten
een dergelijke markt te
houden in de omgeving
van het Stadhuisplein.
Aanmelden kan op het
kantoor van de markt- en
havendienst aan de Admi
raal Banckertweg.
1 In deze rubriek geeft de Leidse rechtswin-
!j kei informatie over alledaagse juridische
problemen.
- Deze week: echtscheiding
Met gepaste trots overhandigt
ambtenaar van de burgerlijke
land H. Fase de cijfers: Er
wordt weer meer getrouwd in
".eiden. Vanaf 1980 daalde het
lantal huwelijken gestaag met
als absoluut dieptepunt.
JSinsdien is er een toename en
1 was weer een goed jaar.
Nu is trouwen een kleine
moeite. Even in ondertrouw
ineer geen bezwaren
irijzen, kan binnen enkele we
lken het huwelijk voltrokken
worden: „De procedure is ta
melijk eenvoudig. Als je de
iespas weglaat, sta je binnen
Brie minuten weer buiten.
Het huwelijk stelt zo bezien
jniets voor", aldus Fase. Helaas
Jkomt nog één op de drie hu
welijken aan een voortijdig
«inde en dan blijkt een schei
ping minder eenvoudig.
jOp het Rapenburg bevindt
Jzich het kantoor Geelkerken
*n Linskens. Mr. Perfors is
.daar advocaat. Ze is gespecia
liseerd in familierecht en
heeft aan het graf gestaan van
mening huwelijk. „Mijn eerste
gesprek met de cliënt duurt
meestal het langst. Wie krijgt
de kinderen en de woning,
hoe wordt het vermogen ver
deeld en hoeveel alimentatie
moet er betaald worden? Zo'n
gesprek duurt al gauw een
uur, maar als de mensen
daarna trillend buiten staan,
weten ze vaak niets meer.
Daarom krijgen ze enkele da
gen later een brief toege
stuurd waarin alles nog eens
duidelijk op een rijtje wordt
gezet. Ik begin meestal met de
kinderen. Bij wie gaan ze wo
nen? Hoe zal de omgang met
de andere ouder worden gere
geld en welke onderhoudsbij
drage moet er betaald wor
den?"
Als ouders van mening ver
schillen, wordt door de rech
ter advies ingewonnnen bij de
Raad voor de Kinderbescher
ming. De Raad voert gesprek
ken met de ouders en neemt
contact op met bijvoorbeeld
onderwijzers en de consulta
tiearts. Er wordt advies uitge
bracht. In bijna alle gevallen
zal de rechter dit opvolgen.
„Als het kind twaalf jaar of
ouder is, wordt het door de
rechter gehoord. Dat weegt
ook mee bij zijn beslissing. De
ouder die het kind krijgt toe
gewezen wordt voogd, de an
der toeziend voogd. De eerste
krijgt ook meestal de woning.
Soms is het nodig dat er al tij
dens de procedure met spoed
regelingen worden getroffen
aangaande alimentatie, toe
wijzing van de kinderen of
het gebruik van de woning.
Er kan dan aan de rechtbank
worden verzocht om een
voorlopige voorziening. Wan
neer zo'n voorziening is ge
troffen zal de rechter die situ
atie heel vaak handhaven in
zijn uiteindelijke vonnis."
Mr. Perfors probeert cliënten
ervan te overtuigen dat het
belangrijk is dat over de ge
volgen van de echtscheiding
zoveel mogelijk overeenstem
ming wordt bereikt. Bij een
meningsverschil kan de rech
ter niet veel meer doen dan
knopen doorhakken, wat
soms voor beide ouders onbe
vredigend is. Zo is het van be
lang dat ouders samen beslis
sen over een omgangsrege
ling. Bij wekelijks terugke
rende ruzies over het afhalen
en terugbrengen van kinde
ren is niemand gebaat.
Ook de hoogte van de alimen
tatie vormt niet zelden een
twistpunt. Deze wordt vastge
steld aan de hand van de
draagkracht van de alimenta-
tieplichtige (meestal nog de
man) en de behoefte van de
alimentatiegerechtigde. De
alimentatie wordt zoveel mo
gelijk aangepast aan de le
vensstandaard tijdens het hu
welijk. „Voor kinderen die
gewend waren om te hockey
en en te tennissen kan een
hogere alimentatie worden
gevraagd", aldus Perfors.
De alimentatie ten behoeve
van de kinderen gaat in prin
cipe voor. Bij kinderen tussen
de 6 en 12 jaar is een bijdrage
van zo'n 250 gulden per
maand gebruikelijk. Vaak
moet de vrouw een aanvul
lende uitkering aanvragen bij
de sociale dienst. Als blijkt dat.
de man niet genoeg bijdraagt
in het onderhoud van ex-
vrouw en kinderen, zal men
het er niet bij laten zitten. De
sociale dienst heeft een zelf
standig recht om alimentatie
te vorderen.
Het is een veel voorkomend
misverstand dat na de echt
scheiding de alimentatie voor
eens en voor altijd vaststaat.
Wanneer de omstandigheden
gewijzigd zijn, kan men om
een herziening verzoeken. Als
de man hertrouwt en een
nieuw gezin sticht of wanneer
zijn inkomen sterk is gedaald,
kan het moeilijk zijn de ali
mentatie op te blijven bren
gen.
Met een nieuw huwelijk van
de vrouw vervalt haar recht
op alimentatie. Het lijkt in dat
geval slimmer om te gaan sa
menwonen, want het is heel
moeilijk aan te tonen dat de
nieuwe vriend bijdraagt in
het huishouden. Voor kinde
ren eindigt de alimentatie in
ieder geval op hun 21ste ver
jaardag. Tot op heden is de
alimentatie voor de vrouw
van onbeperkte duur. Er is
een wetsvoorstel in de maak
om die, afhankelijk van de
duur van het huwelijk, te be
perken tot maximaal 12 jaar.
Als partijen in gemeenschap
van goederen zijn gehuwd,
dan wordt deze door het echt-
scheidingsvonnis ontbonden.
Zeker als er sprake is van een
bedrijf kan de verdeling een
hele klus worden. Meestal zal
er een notaris bij betrokken
worden. Mr. Perfors verbaast
zich erover hoe weinig vrou
wen op de hoogte zijn van het
reilen en zeilen van het gezin.
En dan blijken belangrijke
papieren ook opeens „ver
dwenen". „Daar schrik je
soms van. Als je dus plannen
hebt om te gaan scheiden,
maak dan kopieën van alle
belangrijke papieren zoals
bank- en giro-afschriften,
verzekeringspolissen, hypo
theekaktes en dergelijke. Pro
beer een soort schaduwadmi-
nistratie samen te stellen. Ik
ben als advocaat helemaal af
hankelijk van de informatie
die de cliënt geeft. Alleen dan
kunnen wij ons werk goed
doen. We zijn geen detecti
ves."
MICHEL SIEBES
Oeganda, in het zuidwesten van het land staat het ziekenhuis
van zuster Annie. TEKENING: PR
rj DE VECHTLUST VANEEN VOORSCHOTENSE RELIGIEUZE
d
Op 26 januari dit jaar ar
riveerde zuster Berna-
dette Westgeest in ons
land voor een verlof van
enkele maanden. Eens
in de drie jaar doen zus
ters als zij dat. Maar
deze keer kwam de zus
ter met ziekteverlof;
,iets met een been,
trombose zeg maar".
Zuster Bernadette van
de congregatie Francis-
aaricanessen van Breda, de
voortreffelijke „zieken
zusters", die onder ande-
EN]jre eens het St.Elisabeth-
(ai)]ziekenhuis in Leiden, la-
et Ster in Leiderdorp, be
stierden en vele patiën-
isten voor zich innamen.
'zo1|Die zusters gingen nooit
20 verloren, al dunden
ihaar gelederen uit.
Je Nederlandse congregatie
pielde eens 600 leden. Nu zijn
?net er hooguit nog een klei
de 300.
Dramatisch
YLcfcuster Bernadette streek
aal neer in het moederhuis „Ma-
•'•yria Mater Dei", Maria Moe-
VLCfer Gods. „Weer even
jlhuis", noemt ze dat. Het
j, werlof zou nogal dramatisch
3; werlopen. Ze was een goede
'1-3tynaand terug, toen haar via
jgjiie gebruikelijke kanalen
0i ijverd medegedeeld, dat
,5,2i,haar" ziekenhuis, het
onJt.Francis Hospital bij Muto-
5®- ^ere, in het zuidwesten van
iiet centraal Afrikaanse land
,k' ibeganda, door brand goed-
ilaaraeels verwoest was. In één
th oklap kreeg haar (ziektever
lof het karakter van een
j5' ^creet om Hulp. „Help ons!",
box want de /Élap van een explo-
15. tie kwam hard aan.
"E
Fanatiek
larrjAnnie Westgeest, van de
ia-alkenburgse weg, eens
the oorschoten, nu Leiden, is
:o. jaar. Een halve eeuw ge-
ÏDEOeden woonde ze tegenover
45, fle Haagsche Schouw en zag
%\3 de vroege ochtend van 10
1940 Duitse parachutis-
uit de bijna al blauwe
mei vallen. „Die drongen
k ohs huis binnen en van-
de zolder schoten ze op de
ederlandse recruten die op
TUDfcen werden afgestuurd. Een
reselijk gezicht was het",
r 1: herinnert Annie Westgeest
45 na jaaf n0£' "ef Wa~
„.'^en heel jonge jongens bij,
zo.frg fanatiek ook, met muni-
cridie (waarschijnlijk steelhand-
'"'P^ranaten, T.P.) in hun korte
[aarzen en patronen om hun
4 nek. Ze waren erg ruw en
zaf/e kropen voor ze weg,
^ETfyiuchtten naar een ander
ki<1dres vlakbij. Dat was onze
0. 'zjennismaking met de oorlog
,'ST^aarvan we niet wisten wat
wo. liet was. We hadden daar
za zlooit bij stilgestaan. Maar
Oen liepen we langs lijken
lie naast de weg en in een
eppel lagen, Nederlandse
.jrgers, misschien wel bu-
°'n^len" weet het niet meer".
llog voor het einde van die
>orlog, in '45, trad Annie in
>ij de Zusters van Breda. Ze
vilde naar de missie en er
radaren familieleden die al bij
5 .Breda" zaten. Dus werd ze
Uofuster van Breda. In '47
verd Annie geprofest als
De |uster Bernadette en nam ze
Heer als haar goddelijke
[ruidegom aan. Daarom
raagt ze nog steeds een
bijqouden ring om haar linker
lit. jingvinger. Zuster Annie is
;en jog steeds monogaam en de
ithechting toegedaan, met
ildei|en zekere hang
giijontemplatieve op z'n tijd.
nd
!h (ikrep
htm<urj
km. moeten afleggen, terwijl
er dan nog maar beperkte
hulp aanwezig is".
Inderhaast zijn allerlei hulp
middelen aangeboord. Zo
wordt de hele sterilisatie ge
daan in het buurland Ruan
da. Maar dit halen en bren
gen vraagt veel tijd en
brengt ook veel onkosten
mee. Diesel is duur en
schaars, de auto lijdt veel op
de slechte wegen en het pas
seren van de grens (er is nu
eenmaal bureaucratie, cor
ruptie en nog meer van die
nare dingen) kost ook geld.
Enfin, de ramp met de
brand was net iets teveel
voor de missiemensen. Zus
ter Bernadette Westgeest:
„Memisa is bereid een hel
pende hand te bieden met
medicijnen en instrumenta
rium, maar u zult zich een
voorstelling kunnen maken
van onzè benarde situatie.
Een hele vleugel moet op
nieuw gebouwd en ingericht
worden. De patiënten kun
nen maar niet „even worden
verwezen". Er is een uiterst
beperkt openbaar vervoer
een open, kleine bestelwa
gen overbelast en zonder
enige beschutting voor weer
en wind en tropische buien.
Om maar niet te spreken
van alle andere ongemak
ken die daarmee gepaard
gaan".
Inmiddels zit zuster Annie
Westgeest met haar been en
nu ook geestelijke aandoe
ningen midden in een zie
kenverlof. Ze besteedt haar
tijd (ze is even, voor een
paar dagen, terug bij familie
op de Rijndijk) aan het vra
gen om hulp. In Oeganda zal
het haar congregatie daar
niet aan ontbreken. „Ik leef
daar samen met een vrien
delijk, dankbaar volk en ik
heb nu al van de superinten
dant via een brief te horen
gekregen: „Al ben je half
lam, kom toch maar bij ons
terug; we zullen je helpen".
Zulke mensen hebben we
daar in Mutolere". Overi
gens is zuster Westgeest, als
nog steeds blonde Oegande-
se, erg hoopvol gestemd aan
gaande de bedoelingen en
het streven van de huidige
president Museveni, die de
spookbeelden van zijn direc
te voorgangers lijkt te kun-
Als ze niet „van Breda" was
geweest, had ze Trapistinne
willen worden. „Maar na '47
werd ik klaargemaakt voor
de missie, als verlos- en ver
pleegkundige. Ik werkte ze
ven jaar in het Ignatiuszie-
kenhuis in Breda en daarna
was er een opleiding aan de
Vroedvrouwenschool in
Heerlen. Vervolgens ging ik
zeven maanden naar Enge
land, naar Preston, in de
buurt van Liverpool om er
de Engelse taal te leren en
ook Engelse diploma's te ha
len".
ZAlRE
nen overwinnen en het eens
bloeiende toerisme wil te
rughalen. Afrika, in de der
de wereldgebieden, is niet zo
gemakkelijk de vaart der
volkeren binnen te stoten.
Je moet als verwende wes
terling hele cultuurpatronen
tot de jouwe zien te maken.
En dan kun je misschien
maar beter gaan kegelen in
de Nieuwe Wetering, of
bloemen kweken voor de
veiling in Aalsmeer of de
Veen.
Vechtlust
Maar de geprofeste Annie,
die monastiek Bernadette
genoemd wordt, blijft het
van een andere kant bekij
ken. Die ontploffing in haar
„statie" heeft alleen maar
haar door het gebed ge
schraagde vechtlust en soli
dariteitsgevoel opgewekt. Ze
kreeg van haar „frontge
bied" schriftelijk te horen:
„We zijn begonnen bij nul
en nu zijn we na 32 jaar
weer terug bij nul". Het
bouwmateriaal zal, per
vrachtauto, van 12 uur rij
den vandaan gehaald
moeten worden. Het zij zo.
Zuster Annie, met haar bin
dingen aan de Rijndijk, voelt
zich erg betrokken bij de re
cente gebeurtenis in Mutole
re. Ze hoopt op steun van
haar gefortuneerde thuis
front en doet „een beroep op
de bekende Nederlandse
vrijgevigheid in rampsitua
ties".
Ik kan alleen maar haar op
roep overnemen: „Ik voel
me verplicht hiervoor te
werken, terwijl de eigen in
breng van die mensen toch
al groot is". Zo is het al zo
wat eeuwen gegaan met de
lui die in deze streken stand
vastig in het geloof bleven
en van generatie op genera
tie een hele traditie hebben
opgebouwd. Ze zijn er nog
steeds, en doen denken aan
een hecht onderbouwd ver
leden. Wie aan de noden
van zuster Annie en haar
lotgenoten in Oeganda tege
moet wil komen storte, als
bijdrage voor de wederop
bouw, op girorekening 108
94 13, of bankrekening 520
34 4804 ABN. Bij voorbaat
hartelijk dank, vanover de
soms kortgesloten evenaar.
Dictators en gorillas
Toen was het zover: in 1958
vertrok sister Bernadette
naar Oeganda, het wonder
schone, arme derde wereld
land in Afrika, het land van
dictatoren als Idi Amin (nie
mand weet waar die tegen
woordig uithangt, al denkt
men aan het naburige Zaïre,
waar vandaan nog steeds ge-
rampokt wordt) en Obote.
Het land ook van uitgedoof
de vulkanen en gorillas. Het
ligt hoog en daarom is de
temperatuur best te harden:
tot hooguit 30 graden, en 's
nachts kan het er behoorlijk
koud zijn. De tijd vliegt. In
'87 vierde zuster Westgeest
alweer haar 40-jarig kloos-
terfeest.
Maar toen „kwam het been"
en pal daarboven op de klap,
die op donderdag 22 febr.
het hospitaal van St.Francis
zo goed als lam legde. Pater
Arie v.d.Hulst, Voorschotens
Montfortaan en welbekend
met die streek omdat hij er
gewerkt heeft (hij zit nu in
het bestuur der Montforta-
nen in Rome) was zeer be
gaan met deze ramp. Ik be
doel maar: de mensen van
het oude, uitgerekte Voor
schoten, inclusief de Rijn
dijk, zijn erg solidair. Maar
nu gaat het erom het
St.Francis ziekenhuis met al
Zuster Bernadette Westgeest (geheel links) bij een feestje in een nog ongeschonden St.Francis
Hospital te Mutolere.
Hevige brand
Op donderdag 22 febr.'90
ging er iets mis: „Een zware
explosie gevolgd door een
hevige brand", was de me
dedeling die zuster Annie
Westgeest in het Bredase
moederhuis bereikte. „Een
hele vleugel ging verloren.
Dit betekende dat twee ope
ratiekamers de vernieling
ingingen, benevens de steri
lisatiekamer, de linnenka
mer, instrumentenkamer, de
dokterskamer voor patiënte-
nonderzoek, vier magazij
nen, een hal, spoelruimte en
twee toiletten; een narcose-
toestel, operatielamp en en
kele instrumenten heeft
men, via ramen, nog kunnen
redden. Na afloop", aldus
vernam zuster Bernadette,
alias Annie Westgeest, „bood
het geheel een zeer treurige
aanblik. Helaas is een onzer
zusters het slachtoffer ge
worden. Zij is met ernstige
brandwonden naar Neder
land vervoerd en wordt nu
in het Brandwonden Cen
trum te Rotterdam ver
pleegd".
Het StFrancis Hospital ver
zorgde in '88 nog 1587 grote
operaties en 1093 kleinere.
„In '89 lagen deze getallen
veel hoger, maar die zijn nog
niet exact bekend. Aan ons
hospitaal is sinds 1986 een
opleiding tot verpleegsters
en verloskundigen verbon
den. Voor deze studenten
valt een groot vacuum in
hun praktische opleiding.
Mede uit dit oogpunt is een
snelle wederopbouw drin
gend gewenst. Hetzelfde
geldt voor de patiënten die
nu voor een behandeling 75
Het verwoeste entree van het missieziekenhuis in zuidwest Oeganda.
die Nederlandse inbreng een
helpende hand te bieden.
Zuster Bernadette belandde
in Mutolere een jaar nadat
haar medezusters in '57 be
gonnen waren met het mis
sieziekenhuis. Een hospitaal
met 200 bedden, vijf Neder
landse zusters (onder wie
Bernadette Westgeest van de
Haagsche Schouw en Judith
Bakker uit Roelofarends-
veen), acht inlandsezusters
en nog heel wat in de op
leiding en een staf van
drie artsen, van wie twee
Oegandezen en een missie
arts, uitgezonden door de
Memisa, welke helpende in
stelling voor het eerst een
brand in een missiezieken
huis in de derde wereld te
verwerken kreeg.