SAAIE
BOEL?
Ook koningin Beatrix kan
gezag tijdelijk neerleggen
HP
uit de weekbladen
HN
LE SöIR
Belgische abortuswet
einde van lange strijd
Koningin Elizabeth kan
'even' haar land uit
Een verloren goed
ELSEVIER
PE TIJD
flÖENE
Hl
- BINNENLAND £eidóe<2ou/ia/nt donderdag 5 april 1990 pagina 5
Drie keer ontsnapt
ASSEN Een 23-jarige inbreker uit Assen is
sinds zijn arrestatie vorige week drie keer
ontsnapt en even zo vaak weer opgepakt. De
dief was betrapt tijdens een inbraak, maar
wist tijdens het verhoor op sokken razendsnel
het politiebureau te verlaten. Begin deze week
werd hij weer bij een inbraak aangehouden en
verbleef hij wat langer in de cel. Gisteren ont
snapte hij opnieuw, via een raam, maar agen
ten konden net voorkomen dat hij naar bene
den sprong. Daarop kreeg de man handboeien
om, maar ook die konden hem niet weerhou
den van een derde poging. Boven aan de trap
van het bureau liet hij zich plotseling voor
over vallen en viel tien meter naar beneden.
Zijn verwondingen leken zo ernstig dat hij
naar een ziekenhuis werd vervoerd, waar hij
tijdens het nemen van röntgenfoto's, door een
raam naar buiten dook. Een kwartier later
werd hij in de kraag gevat.
Recht op uitkering
voor raadsleden steden
DEN HAAG Gemeente
raadsleden in grotere plaat
sen krijgen recht op uitke
ringen wegens ziekte, ar
beidsongeschiktheid en
werkloosheid. Ruim voor de
zomervakantie presenteert
het kabinet een vernieuwde
versie van een oude notitie
over de materiële rechtsposi
tie van raadsleden, wethou
ders en statenleden. Die ligt
er nog van de vorige rege
ring. Voor raadsleden van
kleinere plaatsen verandert
er niets, aldus staatssecretaris
De Graaff-Nauta gisteren in
de Tweede Kamer.
Geen smartegeld voor
secretaresse Janmaat
DORDRECHT De Staat der Nederlan
den, de Anne Frankstichting en de gemeen
ten Amsterdam en Leerdam zijn niet ver
antwoordelijk voor het lichamelijk letsel dat
de voormalige secretaresse van het kamer
lid Janmaat (Centrumdemocraten) vier jaar
geleden opliep bij ongeregeldheden in Kedi-
chem. De Stichting Schadevergoeding Me
vrouw Schuurmans had twee miljoen gul
den smartegeld geëist, maar de vordering is
gisteren door de rechtbank in Dordrecht af
gewezen.
In een poging de bovenverdieping van het
door demonstranten in brand gestoken hotel
Cosmopolite te verlaten, raakte mevrouw
W.B. Schuurmans, de huidige partner van
Janmaat, dusdanig gewond, dat later een
been moest worden afgezet.
Vel zomerpostzegels met
misdruk als extra prijs
DEN HAAG Het Fonds Zomerpost
zegels looft een vel zomerpostzegels
met één misdruk uit als prijs in de
prentbriefkaartenactie die het Fonds
momenteel voert. De misdruk heeft
inmiddels een waarde van ongeveer
450 gulden. Bij het drukken van de zo
merpostzegels, die dinsdag zijn uitge
geven, is op elk linker drukvel van
100 postzegels van 55+30 cent een mis
druk ontstaan. De c van cent boven de
tweede 5 van het getal 55 ontbreekt.
Toen de PTT de misdruk ontdekte wa
ren de zendingen naar de postzegel
handelaren en plaatselijke comités van
het Fonds Zomerpostzegels al de deur
uit. De misdrukken in de vellen die
naar postkantoren en agentschappen
zijn gestuurd zijn direct verwijderd.
Baby overlijdt
na schietpartij
TILBURG In het Sint
Elisabethziekenhuis in Til
burg is gisteren het tweeja
rig meisje overleden dat op
27 maart ernstig gewond
raakte bij een schietpartij
in het Sint Catharina-zie-
kenhuis in Eindhoven.
Bij de schietpartij vorige
week schoot een man zijn
vrouw en zichzelf dood. Hij
had het waanidee dat hij
zelf en zijn familie aan een
ernstige ziekte leden. De
man vuurde ook op zijn
tweejarig dochtertje, dat
daardoor ernstig hersenlet
sel opliep.
MILIEU-INSTITUUT:
„Glimmende
auto's en
grote luxe
raken uit"
WASHINGTON Het
broeikaseffect, de aantas
ting van de ozonlaag, de
voortgaande vervuiling
van land, lucht en water.
Een greep uit de milieu
problemen die om een op
lossing vragen, als we de
aarde tot een leefbare pla
neet willen houden. Hoe
ziet de wereld eruit, als
we daarin slagen?
Het Worldwatch Institute, een
in Washington gevestigd cen
trum voor milieustudie, signa
leert overal een groeiend mi
lieubewustzijn. Het instituut is,
in tegenstelling tot bijvoor
beeld de Nederlandse over
heid, niet pessimistisch over
een goede afloop. In zijn jong
ste jaarverslag heeft het insti
tuut zijn gedachten laten gaan
over het aanzien van een we
reld zonder milieuproblemen.
Het centrum projecteert die in
het jaar 2030. Volgens het cen
trum kan dan een samenle
ving zijn ingericht, waarin de
elementaire levensbehoeften
worden vervuld zonder het
milieu en het leven van toe
komstige generaties op het
spel te zetten.
De miliebewuste samenleving
van de toekomst zal volgens
het centrum het gebruik van
fossiele brandstoffen als steen
kool, aardolie en aardgas gro
tendeels hebben uitgebannen.
Belangrijkste energieverschaf
fers zijn dan zon en wind. Ook
andere al bestaande schone
vormen van energie, zoals wa
terkracht, getijdenenergie en
warmte-krachtkoppeling zul
len verder worden uitge
bouwd. Aan een voorspelling
over de rol van kernenergie
waagt het centrum zich niet.
De toekomstige generaties au
to's krijgen ultra-zuinige moto
ren met een verbruik van een
liter brandstof voor 100 kilo
meter en meer. Maar de nieu
we vindingen van de auto-in
dustrie zullen niet kunnen
verhinderen dat de rol van de
auto als koning van de weg
voorgoed voorbij is. Een goed
geregeld qpenbaar vervoer en
de fiets zijn de vervoersvor
men van het jaar 2030. Ook de
wegwerpmaatschappij zal tot
het verleden gaan behoren.
Eenmalige verpakkingen van
voedingswaren zijn verdwe
nen. Bier in blik en melk in
pakken is niet meer te krijgen
en de fles is overal weer in ere
hersteld.
De Worldwatch-ontwerpers
van dit ideaalbeeld erkennen
dat er nog heel wat zal'moeten
gebeuren voor de milieube
wuste samenleving een feit is
en- dat daarvoor een „nieuw
normenbesef" nodig is. Daarin
zal geen plaats meer zijn voor
een gemakzuchtige levensstijl,
die wordt gedicteerd door ma-
teriele genotzucht. We gaan
naar een veel soberder samen
leving waarin „glimmende
nieuwe auto's en overbodige
luxe niet meer geaccepteerd
worden", voorspelt Worl
dwatch.
DEN HAAG Koning
Boudewijn van België is
tijdelijk teruggetreden,
omdat hij een voorstel
voor liberalisering van de
abortuswet in zijn land
niet wilde ondertekenen.
Kan iets dergelijks ook in
Nederland gebeuren?
Artikel 36 van de Nederlandse
grondwet geeft de koning(in)
het recht zijn ofhaar „konink
lijk gezag tijdelijk neer te leg
gen". Mr. Eric Jurgens, staats
rechtgeleerde en grondwetspe
cialist van de PvdA-fractie,
trekt daaruit de conclusie dat
de 'Belgische oplossing' zono
dig ook in Nederland kan wor
den toegepast.
Het kamerlid zegt geamuseerd
naar het gebeuren in Brussel
gekeken te hebben. „Een
mooie vondst van premier
Martens en de zijnen om een
koningscrisis te voorkomen",
meent hij. Jurgens is er name
lijk van overtuigd dat het be
treffende artikel (82) in de
Belgische grondwet niet voor
dit doel is geschreven „Maar
nu het één keer is gebeurd, is
er sprake van een nieuwe
staatsrechtelijke ontwikke-
ling".
Ook voor het Nederlandse ka
binet is dat van belang, denkt
Jurgens, voor het geval het
weer eens in conflict komt
met de koning of koningin.
Als in Nederland het staats
hoofd tijdelijk zijn of haar ge
zag neerlegt, wordt dit overi
gens niet - zoals in België -
door het kabinet overgeno
men. In eerste instantie gaat
het gezag naar de Raad van
State. Duurt de 'koningloze'
periode langer dan een paar
dagen, dan moeten kabinet en
parlement een regent benoe-
Vier van Breda
Voorwaarde voor de toepas
sing van de 'Belgische' metho
de in Nederland is wel dat het
staatshoofd van goede wil is.
„Want hij of zij moet zelf het
initiatief nemen. Anders dan
in België kan het kabinet bij
Crist: consiitutionncUc Ir Roi a reinst-
dc cohtrcsigncr la l«i sur l'avtirlrmrnt
LA LIBRE BELGI0UE
Le Roi o refuse dc signer
la loi sur l'avortcmc't
Imagination
ft.
Uiteraard was er gisteren op de voorpagina's van de Belgische
kranten ruimschoots aandacht voor de constitutionele crisis. 'La
libre Belgique' kwam zelfs met een speciale editie uit. foto: ap
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
BRUSSEL Met de gis
teren door de Belgische
regering ondertekende
abortuswet is het 123 jaar
geleden wettelijk ingestel
de verbod op abortus op
geheven. De nieuwe wet
markeert het voorlopige
einde van een lange strijd
die in 1970 begon. Toen
werd in België een vere
niging opgericht die zich
vóór abortus en tégen het
wettelijk verbod op het
gebruik van voorbehoed
middelen uitsprak.
In 1971 werd een eerste wets
voorstel ingediend dat echter
geen schijn van kans .maakte.
Wel werd twee jaar later het
gebruik en het in bezit hebben
van voorbehoedmiddelen uit
het Belgische wetboek van
strafrecht geschrapt. In 1973
volgde een tweede abortus
wetsontwerp dat nooit in be
handeling kwam omdat de een
jaar later aantredende rege
ring Tindemans een staats
commissie aan het werk zette
die uitvoerig advies moest uit
brengen. Van dat advies is
echter nooit gebruik gemaakt.
Volgens de nieuwe wet blijft
abortus officieel verboden.
Maar een vrouw die naar
haar eigen oordeel én dat van
haar arts in een „noodsitu
atie" verkeert kan gedurende
de eerste twaalf weken van
haar zwangerschap bij een arts
om een zwangerschapsonder
breking verzoeken.
Ook na de twaalfde week is
abortus toegestaan, maar dan
alleen wanneer de gezondheid
van de vrouw ernstig gevaar
loopt of als is komen vast te
staan dat haar kind een ernsti
ge en ongeneeslijke kwaal
heeft. Voor een ingreep na de
twaalfde week van de zwan
gerschap is bovendien het ad
vies van een tweede arts no
dig.
De nu aangenomen wet voor
ziet in de oprichting van een
evaluatiecommissie die over
twee jaar om een nieuw ka
merdebat over zwangerschaps
onderbreking kan vragen.
ons het staatshoofd daartoe
niet dwingen", legt mr. Jur
gens uit. Artikel 82 van de
Belgische grondwet geeft de
ministerraad het recht het
staatshoofd uit zijn grondwet
telijke positie te zetten. In het
begin van de Tweede Wereld
oorlog is dat gebeurd, toen de
vader van koning Boudewijn,
koning Leopold III, in Duitse
krijgsgevangenschap raakte.
Als in Nederland de koning
(in) bij een conflict met het
kabinet niet bereid is tijdelijk
terug te treden, ontstaat een
zeer moeilijke situatie. Welis
waar geeft artikel 35 aan kabi
net en parlement het recht te
verklaren dat de koning(in)
„buiten staat is het koninklijk
gezag uit te oefenen", maar
mr. Jurgens meent dat dit arti
kel alleen maar kan worden
toegepast als de koning(in)
echt lichamelijk of geestelijk
ziek is. „Het zou een kabinet
niet lukken om daarmee een
onwillig maar verder gezond
staatshoofd buiten spel te zet
ten. Zoiets krijg je nooit door
de Tweede Kamer". In zo'n
geval zit er volgens Jurgens
niets anders op dan dat één
van de partijen het hoofd
buigt. „Dat wil zeggen dat de
regering haar voorstel intrekt
of wijzigt of dat de koning(in)
aftreedt".
Na 1945 is het in Nederland
een paar keer voorgekomen
dat het staatshoofd zich - met
succes - verzette tegen een be
sluit van het kabinet. Het be
kendst is het 'verbod' van ko
ningin Juliana in het begin
van de jaren vijftig om het
doodvonnis te voltrekken aan
de 'Vier (oorlogsmisdadigers)
van Breda'. Ondanks anders
luidende 'adviezen' (besluiten)
van de minister van justitie, de
CHU'er mr. H. Mulderije, die
de steun had van het gehele
kabinet, wilde de vorstin de
gratieverzoeken van Lages,
Fischer, Aus der Fünten en
Kotalla inwilligen. Bij de for
matie van het tweede kabinet-
Drees haalde de politiek bak
zeil. Men ging op zoek naar
een minister van justitie die de
gratiebesluiten wel voor zijn
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDENIn Groot-Brittan-
nië zal een probleem als waar
mee België deze week worstelt
zich niet gauw voordoen. Ko
ningin Elizabeth II is namelijk
danig verknocht aan haar
baan en positie; zij wil deze op
geen enkele manier in gevaar
brengen.
Net zoals de onze moet de
Britse monarch volledig on
partijdig blijven ten aanzien
van zijn ministers, parlement
en land. Gewetensbezwaren
tellen niet mee: het koning
schap is een instelling waarbij
geen rekening wordt gehou
den met persoonlijke gevoe
lens van welke aard dan ook.
Koningin Elzabeth die tegelijk
het titulaire hoofd van de
Anglicaanse Kerk van Enge
land is, plaatste in 1967 zonder
enig protest haar handteke
ning onder de Britse abortus
wet, die een stuk verder gaat
dan de Belgische versie. De
vorstin werd toen niet ge
vraagd wat zij ervan dacht en
zij sprak ook niet haar mening
uit, want het ging om een be
slissing die door haar regering
en parlement was genomen.
Mocht zich in Groot-Brittannië
toch ooit een gelegenheid
voordoen waarin de regerende
vorst het zou aandurven te
weigeren eën wet te tekenen,
dan kan deze gevaarlijke klip
Koningin
Elizabeth.
foto: anp
worden omzeild door een
beroep te doen op „Letters Pa
tent" (speciale vergunningen)
die gelden wanneer de koning
of koningin in het buitenland
vertoeft. Er dienen dan staats
raden aangesteld te worden
om de belangrijkste koninklij
ke taken uit te voeren. In het
onwaarschijnlijke geval dat de
vorst gewetensbezwaren zou
koesteren, zou deze dus voor
korte tijd naar het buitenland
gestuurd kunnen worden.
rekening wilde nemen. Dat
werd de PvdA'er mr. L.A.
Donker.
Echte monarchie
Uit deze geschiedenis leidt
professor J.J. Vis, hoogleraar
staatsrecht in Groningen, af
„dat Nederland in laatste in
stantie nog steeds een echte
monarchie is". Willens en we
tens, meent Vis, want ook bij
de laatste grondwetswijziging
was het parlement voor hand
having van de koninklijke
handtekening onder wetsont
werpen.
Anno 1990 kan koningin Bea
trix wetsvoorstellen torpede
ren door simpelweg te weige
ren haar handtekening te zet
ten. Alle wetten en koninklij
ke besluiten worden door de
Koning en door één of meer
ministers of staatssecretarissen
ondertekend, zo schrijft artikel
47 van de grondwet voor. Dit
artikel vindt zijn oorsprong in
de politieke ontwikkelingen
van de vorige eeuw. Met de
grondwetsherziening van 1848
kwam een einde aan de schier
absolute macht van de koning.
Prof. Vis is minder verheugd
dan Jurgens over de manier
waarop de politiek in België
het machtsmonopolie van de
vorst heeft doorbroken. „Dat
is een wel heel merkwaardige
oplossing. Ze zetten de koning
tijdelijk in de kast".
Vis, die in de Eerste Kamer zit
voor D66, vertolkt daarmee de
in progressieve kring vaak ge
huldigde opvatting dat het in
een moderne democratie niet
passend is voor een erfelijk
vorst om zich met de inhoud
van het kabinetsbeleid te wil
len bemoeien.
RIK IN 'T HOUT
SUSKE EN WISKE
DE BEZETEN BEZITTER
(c) Standaard Uitgeverlj/Wavery Productions
Bouwers VOC-
schip staken
nog steeds
AMSTERDAM De vrijwilli
gers die bouwen aan de replica
van het VOC-schip 'Amster
dam' blijven staken. Zij doen
dat zo lang niet tegemoet
wordt gekomen aan hun eis
om ruim 90 plaatsen voor de
vrijwilligers te reserveren aan
boord van 'hun' schip bij de
intocht van de Sail-parade 9
augustus. Het werk ligt al een
week stil. Er is onvoldoende
plaats op het schip, omdat aan
de bedrijven en instellingen
die het schip sponsoren ook
plaatsen zijn beloofd. De vrij
willigers zeggen dat ze 160.000
manuren hebben gestoken in
het project. Dat komt volgens
hen overeen met een sponsor
bedrag van 11 miljoen gulden.
Een gesprek tussen de stakers
en het bestuur van de 'Stich
ting Amsterdam bouwt Oost-
Indiëvaarder' heeft de partijen
gisteren niet dichter bij elkaar
gebracht.
Koop dan snel een staatslot en wie weet heeft u binnenkort het
kleurrijkste bestaan dat er is. U heeft nog 3 dagen voor de verkoop van
deze maand sluit. U vindtde verkoopadressen in de Gouden Gids.
Wacht niet, er is immers geen mooier lot dan een staatslot
GELUK IS NOG 3 DAGEN TE KOOP.
Tja, Van Gogh. Alleen De
Groene deed wat iedereen
zou moeten doen: kijken.
„Juist onder jongef kunste
naars van onze tijd is het
verlangen voelbaar naar in
tensiteit, naar een mogelijk
heid om ernstige, existentiële
zaken aan de orde te stellen.
Daarom ervaren we de door
Van Gogh opgeroepen ont
roering tegelijk als een verlo
ren goed".
„Eén ding haden we ons
voorgenomen: geen letter
over Van Gogh". HP ging
toch overstag toen de redactie
de 'negerversie' van De
Aardappeleters zag. Dat leid
de tot een verhaal over de
groepstentoonstelling Black
USA die zaterdag wordt geo
pend in het Museum Over-
holland, pal naast het Van
Gogh-museum. HP ging op
onderzoek naar de 'vergeten
kunst', van Harlem tot de
Bronx. Benny Andrews: „Ik
beschouw alles in een raciale
context. Blanken vergeten
gemakkelijk dat je als zwarte
in de Amerikaanse samenle
ving gedwongen bent tot een
schizofreen bestaan: nu eens
gewoon burger, dan weer de
getekende zwarte. Wij leven
in een maatschappij die zich
ooitr, om de slavernij te ver
antwoorden, geleerd heeft dat
wij minder zijn dan menselij
ke wezens en dat slijt maar
heel langzaam. Het zit onder
huids, zoals bij iemand the
straling heeft opgelopen in
een kerncentrale: van gene
ratie op generatie erft het ef
fect een beetje minder over".
De tweede 'noodzaak' voor
HP om toch 'iets' aan Van
Gogh te doen was een be
richtje in de krant dat de vo
rig jaar overleden rijke dame
Liesbeth Ribbius Peletier (98)
uit haar omvangrijke nala
tenschap drie Van Goghs ge
schonken bleek te hebben
aan de Staat. Inderdaad, zo
maar iemand die ze niet op
de veiling heeft gegooid. Ze
was ondermeer de belangrijk
ste SDAP-vrouw tussen de
twee wereldoorlogen en uit
het portret komt ze naar vo
ren als iemand die wel domi
nant was, maar niet deed.
Meer Juliana dan Wilhelmi-
Het geld van de sponsors is
helemaal niet nodig, de Van
Gogh-tentoonstelling betaalt
zichzelf. Bezoekers (80 pro
cent) en overheid (20 procent)
dekken de kosten, de spon
sors mogen bijna gratis meer
ijden en betalen niet de ten
toonstelling, maar hun eigen
publicitaire circus. Vrij Ne
derland heeft het allemaal
piekfijn uitgerekend.
Mieke van der Hoeven lijkt
voornamelijk te bestaan bij de
gratie dat ze leefde met Si
mon Vestdijk. „Wat ik ben
geworden werd ik door Si
mon. En ik heb twee schitte
rende kinderen. Niemand
heeft ze van hem. Ik alleen.
Om mijn kinderen meer te
begrijpen moet ik meer van
Simon begrijpen. Daarom
moet ik meer van hem we
ten, dus moet ik zijn werk be
studeren". Hier mag het nog
worden gezien als een vere
deld campingspelletje, in Azië
worden badmintonspeelsters
Eline Coene en Astrid van
der Knaap behandeld als
Gullit en Van Basten. „De
hele tijd tv-ploegen om ons
heen en elke dag enorme
stukken in de krant. Met
köppen als: Nederlands team
gaat winkelen. Bij ons is het
altijd zo rustig en beschaafd".
handig zijn te weten dat er al
een première aan vooraf is
gegaan. U zult mij weinig
mooie dingen horen zeggen
over de jeugd; aan dat Mans-
holtcomplex, dat meeheulen,
lijd ik niet. Ik ben het geheel
met Annie Romein eens, die
vaak het woord van een En
gelse dichter aanhaalde: De
jeugd is een overschat sei-
Een grote meerderheid van
de Tweede Kamer staat wan
trouwend ten opzichte van
een verenigd Duitsland. En
dat komt allemaal door de
oorlog. Elsevier enquêteerde
de volksvertegenwoordiging,
waar 65 procent bij zichzelf
anti-Duitse gevoelens consta
teerde. De kans op 'een mili
taire expansie' van het vere
nigde Duitsland (understate
ment voor Derde Wereldoor
log?) acht overall 36 procent
mogelijk. Een andere vorm
van 'zwarte kunst': Public
Enemy. Een popgroep met
onverholen militairisme in
boodschap en optreden. Voor
man Chuck D. beschouwt de
groep als de enige met een
zwarte stem vanuit een zwart
standpunt die doordringt tot
de zwarte jeugd, die niet
meer naar de middelbare
school gaat. Een hoogleraar
massacommunicatie: „De
vrije woordenstroom van
haatdragende stoere-mannen-
praat die de rap zo kenmerkt,
is een uitgesproken voorbeeld
van sociaal gedrag uit de on
derklasse, éen reactie op de
afnemende verwachtingen
van miljoenen Amerikaanse
kinderen die in de jaren tach
tig vergeten zijn naar busi
ness schools te gaan". Nou,
Jacob Dekker niet hoor. Die
brengt Van Gogh aan de man
als geen ander; via Van Gogh
International BV. „Zo'n naam
heeft een toegevoegde waar
de, prikkelt de fantasie. In
Japan lag hij goed: men
waardeerde de schilder en
zijn werk. In Amerika hoort
Van Gogh in het rijtje van
jachten, kaviaar en champag
ne. Van Gogh is Sotheby's
Auctions, hoog gepositio
neerd, een statussymbool. In
Europa overheerst de associa
tie met het impressionisme,
met bloemen en vrolijke
kleuren. Maar in Nederland
is hij de held van de sociale
I revolutie. Van Gogh is De
Aardappeleters, dus die con
notatie is slecht".
De Vlaamse schrijver Bob
van Laerhoven is een soort
anti-Van Gogh: „Mijn groot
ste illusie was gelezen wor
den over de hele wereld.
Daarom schreef ik Nachtspel
destijds ook in het Engels. Nu
is mijn droom gelezen te wor
den". De manier waarop
voetbalcoach Thijs Libregts
aan de kant is gezet, is voor
De Tijd van een grote door
zichtigheid. Hij moest het
vuile werk opknappen (kwa
lificatie voor het WK in Ita
lië) en aan het eind wachtte
hem een oprot-premie. Het
dreigde even mis te gaan om
dat Libregts niet weg wilde.
Het vervolg is bekend, de
rechter moest uiteindelijk be
slissen. Weinig fraai allemaal.
Theo Aalbers, voorzitter van
FC Utrecht: „Als ik Thijs Li
bregts was, was ik niet naar
de rechter gegaan, maar had
ik er in Zeist een paar onder
de tafel geveegd". Historicus
M. Brandts, nog enige tijd
voorzitter van de Adviesraad
voor Vrede en Veiligheid is
een beetje knorrig. „We leven
in een samenleving die aan
kennis van het verleden te
weinig .waarde hecht. We
worden omringd door jonge
ren, voor wie de hele wereld
een première is - die uit
drukking is niet van mij
hoor, maar van pater Van
Kisldonk - en dan kan het
Geen Van Gogh in HN-ma-
gazine - alleen een cartoon:
Wat!!? 't Is al april 1990 en u
heeft nog niets van Van
Gogh in huis - maar toch
ook weer wel. Dominee Okke
Jager over eeuwig leven; oer-
vervelend of spannend?
Chruchill zei: „De eerste vijf
honderd jaar ga ik vissen,
maar dan weet ik het ook
niet meer". Jager maakt het
niet gemakkelijker: „Als wij
doorleven door de dood heen,
is dat niet omdat onze ziel
voortleeft, maar omdat het
verhaal doorgaat waaraan wij
onze nieuwe naam te danken
hebben. Ons voortbestaan is
een voortvertellen. Omdat
het verhaal de verteller
maakt, blijft de verteller le
ven zolang het verhaal duurt.
Het verhaal houdt ons gaan
de".
An Rutgers van der Loeff:
„Ik heb het gevoel dat grote
woorden als Schepping en
God verkeerd zijn. Onmete
lijk raadselachtige dingen
kun je niet definiëren. We
zijn opgenomen in een kos
misch gebeuren waarvan we
hegin noch eind kunnen zien.
Alles wat mensen daarover
verzinnen, is wensdromerij".
Jonge filosofen verenigden
zich in de Keplerkreis en
houden zich daar bezig met
vraagstukken van politieke
cultuur. Ze constateren dat
het politieke debat steeds
meer terrein verliest aan het
gescherm met macro-econo
mische modellen en interna
tionale juridische verdragen.
Pakken statistische gegevens
versluieren waar het eigen
lijk om zou moeten gaan. De
gewone burger is een consu
menten-mentaliteit aange
kweekt en de overheid is zo
druk doende te bepalen of
een individu twintig, dertig
of veertig procent arbeidson
geschikt is, dat de moraal uit
de politiek is verdwenen.
En omdat De Groene altijd
een verstandig blad is ge
weest, ging het dus kijken
naar Van Gogh. „Slechts wie
van steen is, kan onverschil
lig blijven. Het werk van
Vincent van Gogh zoals dat
ter herdenking van zijn hon
derdste sterfdag bij elkaar is
gebracht, zal maar weinigen
onberoerd laten. De onver
flauwde kracht overrompelt
zelfs ons, het publiek aan het
einde van de twintigste eeuw,
dat toch zo is gehard in het
zien".
DICK HOFLAND
