„Mooi of lelijk telt niet,
als de waarde maar toeneemt"
Eigen produkties blijven raamwerk TROS-uitzendingen
Sarah Vaughan was zangeres
met een goddelijke stem
KUNST ALS INVESTERING
KUNST/RTV £üdM(2owumt DONDERDAG 5 APRIL 1990 PAGINA 16R1
Van Gogh-tekening
geveild voor 7,5 ton
LONDEN/AMSTERDAM De teke
ning „Laan van Populieren" van Vin
cent van Gogh is gisteren bij Sotheby's
in Londen verkocht voor een bedrag
van ruim 750.000 gulden. De geschatte
waarde lag tussen de 125.000 en
155.000 gulden. De tekening (19,7 bij
11,7 centimeter) is uitgevoerd in pot
lood, pen en inkt en opgehoogd met
wit. De tekening is afkomstig uit een
Nederlandse particuliere collectie.
Van Gogh zou de „Laan met Populie
ren" in oktober 1884' in Nuenen heb
ben getekend. De schilder woonde in
die tijd weer bij zijn ouders. De Nue-
nense periode wordt gezien als de be
langrijkste van zijn verblijf in Neder
land.
Lubberhuizenprijs
1989 voor Atte Jongstra
AMSTERDAM De Geertjan Lub
berhuizenprijs 1989 gaat naar Atte
Jongstra (33) voor zijn literaire proza
debuut „Psychologie van de zwavel".
De prijs bestaat uit een bedrag van
tienduizend gulden. De prijs van de
Marten Toonder Stichting wordt dit
jaar voor de zesde keer toegekend. De
jury is van mening dat zijn onder
scheiden werk de positieve eigen
schappen van het debuut - een per
soonlijke inzet, een beweeglijke stijl
en een levendige fantasie - paart aan
de kenmerken van een voldragen
schrijverschap: vorminzicht en een
doordachte visie. De uitreiking is op 3
mei in de Amsterdamse Nieuwe
Kerk.
AMSTERDAM Wat
moet je doen en wat moet
je zeker nalaten, wanneer
je in kunst wilt investe
ren? Daarop gaf een sym
posium dat gisteren bij So
theby's in Amsterdam
werd gehouden, nauwe
lijks antwoord, hoewel het
er wel over zou gaan. Het
kwam zelfs niet tot een
beknopte handleiding, al
kwam dit symposium, zij
het bij toeval, wel op een
bijzonder actueel moment,
zo pal na de opening van
de twee grote Van Gogh-
exposities. Toch werden
enkele opmerkelijke en
bruikbare gedachten uit
gesproken die de moeite
van het overwegen waard
zijn, in de meest letterlijke
zin.
Kunst is, in tegenstelling tot
obligaties, aandelen, goud en
mineralen niet onderhevig aan
koersdalingen. Een waardevol
kunstvoorwerp - dat hoeft
niet altijd een schilderij te
zijn - zal altijd zijn waarde be
houden en er te zijner tijd al
leen in waarde op vooruit
gaan. „Maar als iemand be
wust in kunst wil 'investeren,
zal hij dat op lange termijn
moeten doen", zei Jeremy
Eckstein van Sotheby's, Enge
land. Die werd aangevuld door
Sacha Tanja die voor de NMB
kunst aankoopt: „Het gaat dan
om kunst kopen, in de kluis
leggen, verkopen en geld ver
dienen".
Maar welke kunst. Sacha Tan-
ja gaf een mooie hint: „Volg de
kunstenaar. Kijk naar Wat je
mooi vindt, ga naar z'n exposi
ties en praat met 'm en let er
goed op, of hij veel exposeert.
In dat geval is er een moge
lijkheid dat zijn kunst waarde
heeft, die er op termijn alleen
maar hoger op wordt". Maar
Eckstein had al gezegd, dat in
tegenstelling tot de meeste an
dere vormen van investeren
waarin op betrekkelijk korte
termijn flink verdiend kan
worden, kunst tijd nodig heeft
om te rijpen. „Veel tijd".
Bewust investeren in kunst
heeft weinig te maken met
liefde voor of houden van
kunst en alles met zakendoen.
Grapjes en avontuur zijn er
niet bij, zoals uit de vele
woorden bleek en uit het soort
publiek: ernstig luisterend, be
schaafd en intelligent zakelijk,
gekleed in dun tweed, overwe
gend slank, goed gekapt en in
getogen. Hoewel de verstaan
baarheid van sommige woord
voerders uitgesproken te wen
sen overliet, werd in stilte van
plaats verwisseld, zonder een
woord van protest hoewel daar
alle aanleiding voor was, geen
humpje, geen kuchje, geen
lachje. Investeren in kunst is
een ernstige zaak voor geld-
verdieners.
Zoals vice-president W. Joseph
Houlihan van GIM Algemeen
Vermogensbeheer uitstekend
verwoordde: „Het is volmaakt
onbelangrijk of kunst mooi of
smaakvol is, het mag te groot
en heel lelijk zijn, als de waar-
deontwikkeling maar goed is".
Waaraan hij er de prettige
kant van beleggen in kunst
toevoegde; „Kunst heeft geen
last van koersdalingen, kunst
is stabiel"..Hij had bovendien
de gunstige ervaringen aan
zijn kant: „Het rendement van
verkochte kunst ligt boven de
twintig procent".
Immaterieel
Sacha Tanja liet horen dat het
bij grote ondernemers ook an
ders kan, al zal geen enkel be
drijf zich aan kunst wagen,
wanneer er van zichtbaar ver
lies sprake is. Tanja, als hoofd
van de kunstafdeling van de
NMB: „Mensen werken harder
in een prettige omgeving,
mensen hebben er plezier in,
als hun omgeving mooi is"
Grote instellingen zoals de
NMB krijgen regelmatig
kunstenaars op bezoek die hun
werk aanbieden en soms is
daarvan bij die instellingen
iets terug te vinden. Waarbij
voorop staat dat de bedragen
die aan kunst worden uitgege
ven, op het totaal niet van be
lang zijn. Een andere woord
voerder van de NMB: „Er zijn
directeuren die het gewoon
leuk vinden kunst voor hun
bedrijf te kopen, zolang er
geen sprake is van verlies.
Uiteindelijk komt kunst het
bedrijf ten goede, het kan bij
dragen aan het gunstige ge
zicht van je bedrijf, al zal nie
mand van bank veranderen,
omdat die ander een kunstcol
lectie heeft".
Tanja: „We maken een keuze.
We beperken ons tot heden
daagse kunst, dat bovendien in
de belangstelling staat van het
publiek. En zo maken we ge
bruik van de immateriële
waarde van kunst, door het
publiek ervan te laten genie
ten. Bovendien 4werken onze
VERONIQUE BRENGT HONDERD DAGEN SPEELFILMS
HILVERSUM Een
hoog gehalte aan eigen
produkties vormt ook in
de zomerprogrammering
van de TROS-televisie het
raamwerk. Toch is de filo
sofie van de bespelers van
de drie Nederlandse net
ten en daarmee die van de
TROS gewijzigd. Gezien
de moordende concurren
tie van Véronique wordt
uit een ander vaatje getapt
en is de TROS-program-
mering op de eerste plaats
gebaseerd op de noodzaak
het bestel zo krachtig mo
gelijk te maken. Pas in
tweede instantie is er het
streven met een zo sterk
mogelijke TROS-dinsdag
en vrijdag te komen.
Op dinsdag blijft 'Belfeur' in
de middag gehandhaafd, in
juni zal het magazine echter
naar de vooravond verhuizen
en in juli en augustus onder
broken worden in verband
met het later beginnen van de
middaguitzendingen op dins
dag. Nieuw op de dinsdagmid
dag is 'Groen en grondig', een
serie voor agrarisch Neder
land, terwijl voorafgaande aan
de Wereldkampioenschappen
Voetbal in Italië de Engelse
produktie 'World Cup Confi
dential' wordt uitgezonden.
De avond-programmering
wordt vanaf 15 mei'veertien
weken lang gedpmineerd door
de Australische serie 'Return
to Eden'. De omroep herhaalt
êerst de oude delen en plakt
daar direct de nieuwe serie in
blokken van anderhalf uur
aan vast. Aardig is ook de aan
koop bij het Amerikaanse tele
visie-bedrijf ABC van 'Ameri
ca's funniest home video's'. Op
Goede Vrijdag is de eerste af
levering te zien met de bedoe
ling dit programma in het
winterseizoen te continueren.
Nieuw is de comedy-serie
'Dear John', terwijl het 'TROS
tele-archief' terugkeert.
In bedrijf
Op vrijdagavond is 'TROS Ak-
tua in bedrijf' een nieuweling
die in een vijf-wekelijkse fre
quentie vanaf augustus is te
zien. Ook start de TROS, een
jaar na het overlijden van Si
mon van Collem, weer met
een filmrubriek. Hij wordt
vanaf 1 juni eens in de vier
weken uitgezonden. Nieuw op
de vrijdag is de satirische 'Da
vid Thomas show' en de serie
'In the heat of the night'. Aan
sport zal de TROS de komende
zomer niet veel aandacht be
steden omdat het WK Voetbal,
Wimbledon, de Tour de Fran
ce en EK Atletiek de liefheb
ber al genoeg biedt. Wel wordt
weer een groot aantal oude
successen gecontinueerd of op
nieuw uit de kast gehaald als
'De familie Oudenrijn', 'De
DD show', 'Linda', 'De eerste
de beste', 'Te land, ter zee en
in de lucht' en de laatste afle
veringen van 'Jongbloed
Joosten'.
Veronique
Veronique maakte zijn zomer-
prögrammering ook gisteren
bekend. In het decor van het
succesvolle „Prijzenslag" vlo
gen opnieuw d£ kijkcijfers de
aanwezigen om de oren. Het
begint vervelend te worden,
vooral ook omdat die cijfers ei
genlijk alleen van belang zijn
voor de reclame-wereld. Daar
bij liet Veronique gisteren in
de studio van John de Mol
Produkties zien, hoe het Ame
rikaanse systeem van de pres
tatie-wedloop ook bij de com
merciële zender wordt toege
past. Als een soort autoverko
pers of vertegenwoordigers
vielen Hans van der Togt en
Hans Kazan in de prijzen. Bei
den omdat hun spelletjes dage
lijks meer dan een miljoen kij
kers trekt. Hans van der Togt
die met 1.3 miljoen kijker-fa
voriet is, kreeg een achtdaagse
reis naar Tunesië aangeboden,
terwijl de televisiezender-
arme Kazan een satelliet-scho
tel in ontvangst mocht nemen.
Kan hij eindelijk naar zijn ei
gen spelletje kijken.
Het zomerseizoen loopt bij Ve
ronique van 1 juni tot en met
15 september. Hoewel de satel
lietzender heel hard roept dat
er deze zomer eindelijk een tv-
station is dat niet in herhaling
valt, kan Veronique die slogan
niet waarmaken. Behalve dat
het de eerste zomer is, waar
door logischerwijs herhalingen
zijn uitgesloten, komt de zen
der toch met een aantal be
hoorlijk oudbakken series als
'Love boat', 'Columbo' en 'Hill
street blues'. De Luxemburgse
Nederlander beweert dus wel
iswaar met zestien nieuwe
programma's te komen, maar
dat moet met een behoorlijke
korrel zout worden genomen.
De filmliefhebber zit in elk
geval goed, want Veronique
brengt honderd dagen ofwel
zes dagen per week een rol
prent op het scherm als 'Nobo
dy's perfect', 'Batman' en
'High noon'. Van de series
blijkt 'Rescue 911' de meeste
kijkers te trekken. Het pro
gramma wordt in de zomer
dan ook gewoon voortgezet.
De 'Ontbijtshow' en de succes
volle '5 uur-show' vervallen in
het zomerseizoen. Toch gaan
de twee presentatrices van
laatstgenoemde programma
niet al die tijd op vakantie.
Dieuwertje Blok krijgt op het
best bekeken uur van de dins
dagavond haar eigen show en
Viola van Emmenes neemt het
roer op donderdagavond van
haar over met 'De vakantie
show'. De 'Ontbijtshow' mag
dan vervallen, ontbijttelevisie
blijft bestaan. De periode tus
sen zeven en negen
morgens wordt gevuld
nieuws. „We brengen nu
wereld in een kwartier",
programma-directeur
Hendriks.
In de zomerperiode
„Prijzenslag" naar zeven uur
avonds verschoven en doet
Amerikaanse soap 'The
and the beautiful' zijn
Van maandag tot en met
dag zijn de belevenissen
de families Forrester en
te zien om vijf over half
Er zijn voorlopig 260
ringen aangekocht. En
Joop van den Ende,
met John de Mol de
leverancier is van V
programma's is deze
ook Sandra Reemer van
partij. Zij presenteert vanaf
terdag 14 juli de
show'. Om ook de knappe
pen voor Veronique te
nen, start op 7 juni een
kwis bij de satelliet onder a
titel 'Het meesterbrein'. Joo|
van den Ende keek de formu
le van het programma af bij d
BBC waar het als 'Master
mind' het kijkvolk bezighoud
Tenslotte probeert Veroniqu
ook het antwoord te vinden oj
de vraag: zijn mannen bete
dan vrouwen? Wie precies wi
weten hoe het zit, moet vana
6 juni kijken naar 'De beter
HANS PIË
Yves Montand moet
bloedproef voor
vaderschap ondergaan
PARIJS Op last van de rechter zal de Fran
se acteur Yves Montand zich moeten onder
werpen aan een bloedonderzoek om vast te
stellen of hij de natuurlijke vader is van een
14-jarig meisje. Montand en de moeder van het -
meisje, de voormalige actrice Anne Florange, hadden verscheidene ja
ren een intieme relatie nadat zij elkaar in 1972 bij het maken van een
film in Zuid-Frankrijk hadden ontmoet. De 68-jarige Montand kan
weigeren de bloedproef te ondergaan, maar zal in dat geval „alle gevol
gen van die weigering moeten dragen", waarschuwde het rechtscol
lege. Florange eist als tegemoetkoming in de kosten van het grootbren
gen van het meisje een miljoen francs (circa 320.000 gulden). Montand
was 33 jaar gehuwd met de Franse actrice Simone Signoret, die in 1985
overleed, en had bij haar geen kinderen. In 1988, op 67-jarige leeftijd,
werd hij vader toen zijn huidige vriendin, Carole Amiel, een baby
kreeg.
Sovjetunie stelt
„Amsterdam Prijs'Tn
AMSTERDAM In de Sovjetunie is een nieu
we filmprijs in het leven geroepen die ge
noemd is naar onze hoofdstad. De „Amsterdam
Prijs" zal jaarlijks worden uitgereikt aan de
meest belovende Sovjet-filmer van dat jaar. De
prijs is een initiatief van de Vereniging van
Filmmakers in de Sovjetunie, als blijk van
waardering voor het werk van het Internatio
nale Documentaire Festival in Amsterdam. De
prijs gaat voor het eerst naar T. en O. Hami-
dovs, voor hun documentaire „Zo is het Le
ven". De film brengt het leven in beeld van
een Sovjetrussische vrouw die haar inkomen
moet verdienen als stratenveger. In de prijs is
inbegrepen een studiereis naar Amsterdam en
een vertoning van de winnende film op het
festival, dat dit jaar van 6 tot en met 13 decem
ber gehouden wordt.
Investeren in kunst: keus genoeg, maar het is belangrijk te weten of die artiest ook veel exposeert.
FOTO: DIJKSTRA
VARA best bekeken omroep
HILVERSUM De VARA was in het eerste kwartaal
van dit jaar de best bekeken omroep, zo blijkt uit de
kijkcijfers. In de top 25 van best bekeken programma's
staan tien uitzendingen van de VARA, waarvan zes bij
de eerste tien.
Uit de cijfers blijkt dat de meeste tv-kijkers het afgelo
pen kwartaal afstemden op 'Zeg 'ns Aaa', direct ge
volgd door 'Doet ie 't of doet ie 't niet'. De andere
VARA-programma's in de top-tien zijn 'Sonja', 'Lingo'
'De baas in huis' en 'Achter het Nieuws'. 'Doet ie 't of
doet ie 't niet' kreeg van de kijkers ook het beste waar
deringscijfer, samen met 'Ook dat nog' van de KRO,
een 7,4. Voor het eerst in de geschiedenis van de drie
Nederlandse zenders, heeft het eerste net het
meraat van TROS, Veronica en AVRO op
met straatlengte voorsprong verslagen. Opvallend
de kijkcijfers is dat Veronique in de top 25 geen enkele
keer voorkomt. Het probleem voor de commerciële
zender is dat ze alleen maar door mensen met kabel of
schotelantenne te ontvangen is.
eigen mensen in een mooie
omgeving beter".
De NMB heeft tot op heden
geen enkel aangekocht werk
verkocht. Tanja: „Dat is de be
doeling ook niet, we willen er
niet rechtstreeks aan verdie
nen, we hopen onze bank op te
frjssen en te verfraaien. Al
leen weten we wel precies
waar we aan zijn begonnen,
we zullen altijd algemene
kunst aankopen, nooit antro
posofische of kerkelijke kunst.
Het moet verder gewoon mooi
zijn, hoe breed dit begrip ook
Waarop een ander van de
NMB: „Al kunnen-tijden ver
anderen. Zelfs als blijkt dat
Zangeres Gloria
Estefan verliet
gisteren in een
rolstoel het
ziekenhuis
waarin ze twee
weken geleden
werd
opgenomen na
een verkeers
ongeluk waarbij
ze haar rug
brak. De 32-
jarige zangeres
van de Miami
Sound Machine
verklaarde
tegenover de
massaal
toegestroomde
pers spoedig
weer te zullen
optreden.
Volgens de
artsen zal
volledig herstel
zeker een half
jaar vergen.
FOTO: AP
aangekocht werk van een
paalde kunstenaar opeens
weldig in prijs is gestegen,
len we niet verkopen; het
relatief altijd om een
van wat er in zo'n bank
gaat. Maar je weet nooit
een andere directeur
besluit".
FRITS
Estefan uit
ziekenhuis
LOS ANGELES/DEN
HAAG Haar fans
noemden haar de vrouw
met de goddelijke stem:
Sarah Vaughan, die-giste
ren op 66-jarige leeftijd in
Los Angeles overleed aan
longkanker.
Met die zwoele stem, haar
aparte stijl en fabuleuze
techniek vierde de Ameri
kaanse jazz-zangeres in
ternationaal jarenlang
triomfen. Ze stond borg
voor uitverkochte zalen,
zoals op het jaarlijkse
North Sea Jazz-festival in
Den Haag waar ze ettelij
ke keren optrad.
North Sea Jazz-organisator
Paul Acket noemde de dood
van Vaughan gisteren „een
enorm verlies. Met Ella Fitz
gerald behoorde zij tot de twee
grootste jazz-zangeressen die
er ooit bestaan hebben".
Acket heeft de op 27 maart
1924 in Newark (New Jersey)
geboren Sarah Lois Vaughan
vaak naar Nederland gehaald.
Vorig jaar zou ze weer op zijn
jazzfestival komen, maar om
gezondheidsredenen zegde ze
af. Daarom wilde Acket haar
volgens eigen zeggen voor dit
jaar niet uitnodigen. „Dat was
me te gevaarlijk".
Vaughan zou dit jaar echter
wel in Nederland optreden en
wel op 5 juli op het Drum In
ternational Jazz Festival van
Jazz Inn Theaterprodukties in
Amsterdam. Het optreden zou
in Carré plaatshebben onder
de titel „Sarah is back in
town".
Ella Fitzgerald noemde Sarah
Vaughan eens „het grootste
zangtalent ter wereld". „Sas
sy", zoals vrienden haar wel
noemden, blonk vooral uit in
scatsinging, waarbij ze letter
grepen een beetje voor zich uit
zong.
Sarah Vaughan, dochter van
een timmerman en een was
vrouw, werd geboren in Ne
wark (New Jersey) waar ze
zich als jong meisje aansloot bij
een kerkkoor. Haar echte car
rière begon toen ze in 1943 een
zang wedstrijd in Harlem in
New York won. Earl „Fatha"
Hines „ontdekte" haar bij die
gelegenheid en trok haar aan
om op te treden met zijn band.
„Ze kwam op, als een kouwe
kikker, zonder één moment
een spier te verroeren en
zong", zei hij:
In 1944 vormde Vaughan een
duo met Billy Eckstine, maar
een jaar later gingen zij al
weer uit elkaar en begon de
zangeres aan een solo-carrière
die haar de nodige successen
opleverde. Talloze plaatopna
men én radio-optredens volg
den, en toernee op toernee.
Afgezien van jazz-liedjes zong
ze ook populaire liedjes zoals
„Sometimes I feel like a mo
therless child".
Sarah Vaughan trad verder
ook op met de befaamde
Count Basie, met wie ze enke
le grote hits had. Enkele daar
van zijn „Perdido", „Lover
man", „I cried for you" en
„Little man". Een van haar
laatste plaatopnamen betrof op
muziek gezette gedichten van
Karol Wojtyla, de tegenwoor
dige paus Johannes Paulus II.
De bedoeling was dat de zan
geres op 5 juli zou optreden in
Carré in Amsterdam, onder de
titel: „Sarah Vaughan is back
in town", een verwijzing naar
haar wegblijven vorig jaar op
het Northsea Sea Jazz-festival.
Die hoop is ijdel gebleken: de
zangeres was zaterdag opgeno
men in een ziekenhuis maar
volgens een kennis die ano
niem wilde blijven, verliet ze
dat dinsdag omdat ze thuis
wilde èterven.
