Geen halvering
aantal kernwapens
79,-
Litouwen binnen enkele jaren toch onafhankelijk
Abortuswet zeer omstreden
Mandela
stemt in
met zenden
van troepen
PLEZIERJACHT
'n hele dag èn nacht aan boord
van het m.s. Koningin Beatrix
StenaLme
Jozefzoon: We leven nog dank zij ontsnapte politieman
- BUITENLAND
QtidwQowuvnt
WOENSDAG 4 APRIL 1990 PAGINA 7
Ex-koning even
naar Roemenië
BUKAREST Ex-koning Michael
van Roemenië, die sinds 1947 in bal
lingschap leeft, zal dit jaar de Paas
dagen doorbrengen in zijn geboorte
land. Dat is in welingelichte kringen
rond de koning vernomen. Koning
Michael I en zijn vrouw Anna reizen
op 12 april uit Genève naar Buka-
rest. Zij zullen een paar dagen in Bu-
karest doorbrengen en verschillende
delen van het land bezoeken. De
Roemeense regering is via diploma
tieke kanalen ingelicht over zijn
k«mst. Michael moest na de machts
overname door de communisten in
1947 afstand doen van de troon. Hij
leeft in ballingschap in Zwitserland.
(Vervolg van de voorpagina)
BRUSSEL Koning Boudewijn
staat overigens niet alleen in zijn
verzet tegen de nieuwe abortus
wet. De Belgische politiek heeft er
vele jaren over gebekvecht. Tal
van wetsontwerpen werden afge
wezen. Volgens de nieuwe wet
wordt abortus gelegaliseerd als er
sprake is van een noodsituatie
vóór de twaalfde week van de
zwangerschap. Enkele grote poli
tieke partijen hebben zich, on
danks hun principiële bezwaren,
bij de wet neePgelegd om een wet
telijke oplossing te vinden voor
vrouwen die in dringende noodsi
tuaties verkeren. Het is in België
deze eeuw een keer eerder voorge
komen dat de koning tijdelijk van
zijn taken werd ontheven. Dat ge
beurde na de capitulatie van Bel
gië in 1940, toen Koning Leopold
III weigerde het land te verlaten
en vervolgens door de Duitse in
vallers krijgsgevangen werd ge
maakt. De Belgische hoogleraar
staatsrecht Rimanque stelde van
morgen dat de regering oneigen
lijk gebruik heeft gemaakt van ar
tikel 82 van de grondwet. Dat arti
kel is volgens hem bedoeld voor
het geval de koning geestelijk of
lichamelijk niet in staat is te rege
ren. Bovendien stelt artikel 82 dat
het parlement gevraagd moet wor
den een regent aan te wijzen. Dat
is niet gebeurd. Premier Martens
zal morgen in het parlement een
verklaring afleggen over de han
delswijze van de regering.
Israël waarschuwt Baghdad
met lancering spionagesatelliet
JERUZALEM Israël heeft gisteren met de lancering van een
satelliet een duidelijke waarschuwing afgegeven aan de Iraakse
president, Saddam Husayn. Die dreigde de joodse staat voor de
helft te vernietigen als Jeruzalem ooit iets tegen Irak onder
neemt. De satelliet, Ofek-2, werd ergens in het centrale deel van
Israël gelanceerd. Journalisten mochten van de militaire censor
niet de precieze plaats bekendmaken. Niemand spreekt tegen
dat de Ófek-2 een spionagesatelliet is, zoals het Amerikaanse
weekblad Time berichtte. Demissionair minister van buiten
landse zaken Moshe Arens liet over de bedoeling weinig twijfel
bestaan. Hij zei dat de lancering bewijst dat de defensietechnolo
gie van Israël op een hoog peil staat, „ik zou zeggen op een veel
hoger peil dan in Irak". De Iraakse ambassadeur in Rome zei
gisteren dat er een „reëel gevaar" bestaat van een Israëlische
aanval op Iraakse onderzoeksinstallaties. Israël zou volgens hem
zo de arabische landen in hun wetenschappelijke en technologi
sche ontwikkeling willen dwarsbomen.
Doodstraf
wegens handel
in pandahuid
PEKING In de Chinese
provincie Sichuan zijn begin
deze week twee boeren te
rechtgesteld nadat zij ter dood
waren veroordeeld wegens het
verhandelen van huiden van
reuzenpanda's. Twee mede
plichtigen kregen levenslange
gevangenisstraf, aldus het Ju
ridisch Dagblad. In Sichuan en
het aangrenzende Tibet wonen
naar schatting nog maar 1000
reuzenpanda's. De Chinese au
toriteiten hebben de jacht op
deze dieren verboden.
Mladenov gekozen tot
nieuwe president Bulgarije
SOFIA Het Bulgaarse parlement heeft de her
vormingsgezinde politicus Petar Mladenov geko
zen tot president. Mladenov was al president van
de staatsraad, die gisteren officieel werd ontbon
den. Onder de communisten fungeerde de staats
raad in feite als het wetgevende orgaan. Het par
lement ging gisteren ook akkoord met wetgeving
waardoor democratische verkiezingen mogelijk
worden, waaraan door meer partijen kan worden
deelgenomen. Met de amendementen op de grond
wet ligt het politiek pluralisme nu constitutioneel
vast en is Bulgarije een „democratische, parlemen
taire en wetsgetrouwe staat" geworden, aldus het
Bulgaarse persbureau BTA. De verkiezingen wor
den gehouden op 10 en 17 juni. De Bulgaarse com
munistische partij heeft laten weten haar naam
officieel te hebben veranderd in Bulgaarse Socia
listische Partij.
START-AKKOORD BLIJFT ACHTER BIJ VERWACHTINGEN
WASHINGTON De
Verenigde Staten en de
Sovjetunie sluiten dit jaar
een verdrag ter verminde
ring van hun strategische
kern wapenarsenaal. Maar
zij blijven ver verwijderd
van hun doel de weder
zijdse hoeveelheid strate
gische kernwapens te hal
veren.
Volgens de Amerikaanse
krant Washington Post bevin
den de onderhandelingen zich
in de afrondende fase. De
krant baseert zich op uitlatin
gen van ambtenaren van de
regering-Bush en onafhanke
lijke deskundigen.
Het START-overleg staat
waarschijnlijk ook hoog op de
agenda van de driedaagse ge
sprekken tussen de ministers
Sjevardnadze en Baker, die
vandaag is begonnen. De mi
nisters zullen naar verwach
ting verder aandacht besteden
aan de voorbereiding van de
topontmoeting "tussen de presi
denten Bush en Gorbatsjov,
die voor komende zomer ge
pland staat.
Volgens de Washington Post
houdt het akkoord in dat de
VS bijna de gehele bestaande
hoeveelheid strategische kern
wapens mogen behouden. Ver
der wordt de produktie van
nucleaire bommen voor kruis
raketten, onderzeeërs en bom
menwerpers nauwelijks aan
banden gelegd.
Daarentegen wordt het aantal
op land en in silo's gestatio
neerde zware kernwapens van
de Sovjetunie sterk beperkt.
Maar Moskou mag de produk
tie van nieuwe mobiele land-
gestationeerde kernwapens en
moderne onderzeeërs voortzet
ten en het aantal bommenwer
pers en kruisvluchtwapens op
voeren.
De onderhandelingen voor het
Strategie Arms Reduction Tre
aty (START) begonnen acht
jaar geleden. Sovjetpresident
Michail Gorbatsjov en de
voormalige Amerikaanse pre
sident Ronald Reagan stelden
als doel dat een START-ak-
koord moest leiden tot een
halvering van de wederzijdse
hoeveelheid strategische kern
wapens.
De ministers Baker en Sje
vardnadze zullen zich in Was
hington ook moeten buigen
over een mogelijk akkoord
over conventionele ontwape
ning tussen NAVO en War
schau Pact, waarover in We
nen wordt gesproken. De
hoopvolle geluiden van de af
gelopen maanden hierover zijn
de laatste weken nagenoeg
verstomd. Volgens westerse
waarnemers moet de stilstand
in de besprekingen voorname
lijk op het conto van de Sov
jetunie worden geschreven. Na
de overrompelende reeks ont
wapeningsvoorstellen waarop
Sovjet-leider Michail Gorbats
jov de wereld de afgelopen ja
ren vergastte, lijkt het Krem
lin nu vooral op de rem te wil
len trappen. De gewijzigde
Sovjet-houding heeft volgens
diplomaten in Wenen vooral
te maken met de ontwikkelin
gen rond de Duitse hereniging.
In het nieuwe casino van Donald Trump in Atlantic City, de Taj Mahal, staan meer dan drieduizend gokautomaten.
Trump opent
grootste
casino
ter wereld
ATLANTIC CITY De
Amerikaanse miljardair
Donald Trump heeft gis
teren zijn derde casino ge
opend in de Verenigde
Staten. Naar zijn zeggen is
het complex, dat de naam
Taj Mahal heeft gekregen,
het grootste casino ter we
reld.
Op de openingsdag stonden
nieuwsgierigen in lange rijen
voor de ingang. Het complex
kostte bijna 2 miljard gulden,
is 6,8 hectare groot, heeft
1.250 kamers en meer dan
3.000 gokautomaten. Zolang
Trump nog geen officiële
vergunning heeft voor zijn
casino mag er alleen met na-
maakgeld worden gespeeld.
Donald Trump is de laatste
tijd vooral in het nieuws
vanwege zijn opzienbarende
scheiding. De beide echtelie
den lijken hun scheiding lie
ver via de media dan in de
rechtzaal uit te willen vech
ten. Trumps echtgenote Iva-
na eist de helft van zijn bezit
op, dat volgens haar onge
veer 10 miljard gulden be
draagt.
PIETERMARTIZBURG
ANC-leider Nelson
Mandela heeft gisteren
zijn instemming betuigd
met de beslissing van pre
sident De Klerk om troe
pen naar de provincie Na-
tal te sturen. Hij voegde
daar echter wel aan toe
dat de regering met de
zwarte leiders had moeten
overleggen.
De ANC-leider eiste het ont
slag van het hoofd van de
Zuidafrikaanse politie omdat
hij „niet coöperatief is en geen
sympathie heeft voor de aspi
raties van de zwarten". Man
dela noemde geen namen,
maar journalisten gaan ervan
uit dat hij doelde op minister
Adriaan Vlok van Wet en
Orde, die verantwoordelijk is
voor de politie. „Wij zien geen
Nelson Mandela
oplossing totdat deze man van
zijn functie is ontheven", aldus
Mandela. Hij wilde niet zeggen
of hij in zijn gesprek met De
Klerk morgen het aftreden
van Vlok zal eisen.
Algemeen wordt verwacht dat
het overleg tussen Mandela en
De Klerk zal draaien om het
geweld in de zwarte woonwij
ken en de beslissing van het
ANC de officiële besprekingen
met de regering die op 11 april
plaats zouden vinden uit te
stellen.
KREMLIN-ADVISEUR ARBATOV VOORSPELT:
AMSTERDAM Als de
bevolking van Litouwen
nu haar onafhankelijk
heidsverklaring intrekt,
zal deze Baltische staat
binnen enkele jaren toch
op eigen benen kunnen
staan. Deze verwachting
sprak de gezaghebbende
Kremlin-adviseur voor
buitenlandse zaken Geor-
gi Arkadijewitsch Arba-
tov, gisteren uit na afloop
van het congres 'Global
Panel' in Amsterdam.
Arbatov toonde zich uiterst be
zorgd over de recente ontwik
kelingen in Litouwen. „Laten
we hopen dat de zaak niet ver
der escaleert", zei hij, verwij
zend naar het Russische be
sluit de grenzen tussen Litou
wen en Polen te sluiten. Maar
tegelijk wilde hij zich niet la
ten verleiden tot het doen van
een uitspraak over de kans dat
geweld gebruikt zal worden
om de Litouwse nationale as
piraties te onderdrukken.
„Ons uitgangspunt is: geen ge
weld. Maar de Litouwse onaf
hankelijkheidsverklaring is
voor president Gorbatsjov een
zeer belangrijk en pijnlijk pro
bleem. De leiders in deze re
publiek hebben de vrede en
toekomst van vele duizenden
families op het spel gezet. Als
er dramatische ontwikkelin
gen komen, kan dat ook nog
de top tussen Bush en Gorbats
jov in juni doorkruisen".
De Sovjetunie heeft een goede
relatie met het westen brood
nodig om zijn eigen problemen
op te kunnen lossen, geeft Ar
batov, één van de architecten
van Gorbatsjovs buitenland
politiek, onomwonden toe. „In
het algemeen is het besef
doorgedrongen dat veiligheid
vooral een politiek probleem is
dat je ook politiek moet oplos
sen. De macht van het militai
re apparaat is in feite zeer be
perkt als je praat over gebie
den die groter zijn dan de
Falklands, Granada of Pana
ma".
Volgens Arbatov heeft de
Amerikaanse president Bush
zich tot dusverre zeer reëel op
gesteld met betrekking tot het
Litouwse probleem. Geen en
kel westers laiid heeft de Li
touwse staat immers erkend,
hetgeen de Kremlin-adviseur
toeschrijft aan de ontspanning
tussen Oost en West en het ge
groeide begrip voor de proble
men waarmee Gorbatsjov
kampt. „Goddank komt ook
de hereniging van Duitsland
op een moment waarop we
kunnen zeggen: de koude oor
log hebben we achter de rug".
Als de onderhandelingen met
de Litouwse leiders op gang
komen, zal de uitkomst uitein
delijk een volledige afschei
ding zijn, meent Arbatov.
„Maar dan wel op basis van
een nieuwe Sovjetwetgeving.
Men kan niet eenvoudig een
ultimatum stellen en zeggen:
nu zijn we onafhankelijk. Er
moeten vele zaken geregeld
worden, zoals de ontmanteling
van militaire installaties, de
positie van minderheden in
Litouwen en het gebruik van
de strategisch zeer belangrijke
haven van Vilnius. Maar uit
eindelijk zal de uitkomst zijn:
afscheiding".
Volgens Arbatov ligt de kiem
van het separatisme in de Sov
jetunie in het Stalin-tijdperk,
toen een Russificatie-politiek
werd gevoerd die inhield dat
hele volksstammen gedwón
gen werden te verhuizen. Le
nin stond een multi-culturele
federatie van relatief onafhan
kelijke staten voor ogen maar
Stalin heeft deze principes he
laas verlaten en een in feite
unitaire staat gecreëerd. Daar
voor betalen we nu de prijs,
een hele hoge".
PAUL KOOPMAN
(ADVERTENTIE)
Vertrek élke vrijdag en zaterdag t/m 30 juni a.s.
01747-4140
/bê.
li Heel ander dagje uit: live muziek, casino's, restaurants, bars, bioscopen, tax-free shops, entertainment, pub-bezoek in Engeland, prima hutten; 'n fijne n
uise. Vraag de speciale folder bij uw reisburo of bel: I Hoek van Holland - Harwich
AMSTERDAM Dat jun
glecommandoleider Ron
nie Brunswijk en zijn me
dewerkers tijdens hun ar
restatie van vorige week
niet door de militairen
zijn vermoord is te dan
ken aan de ontsnapping
van een politieman die de
regering heeft kunnen
waarschuwen.
zei Eddy Jozefzoon, advi
seur van Brunswijk en een
van de gearresteerden, gister
avond bij aankomst op Schip
hol.
„Er bestond een plan om ons
te liquideren. De helikopter
stond klaar om ons af te voe
ren naar Apoera in West-Suri-
name waar wij doodgeschoten
zouden worden", aldus Jozef
zoon, die vorige week twee et
malen door de militairen is
vastgehouden in Ford Zeelan-
dia.
Brunswijk en tien van zijn
medewerkers werden vorige
week door de legerleiding ge
arresteerd. Daarbij kwamen
twee lijfwachten van Bruns
wijk om het leven. Een politie
man die de groep Brunswijk
had begeleid naar het kabinet
van legerbevelhebber Desi
Bouterse wist te ontsnappen
en heeft groot alarm geslagen.
„Het is aan de druk van de re
gering, maar zeker ook van de
Nederlandse en de Ameri
kaanse ambassade te danken
dat wij nog leven", aldus Jo
zefzoon.
Brunswijk en zijn mannen wa
ren in Paramaribo voor vre
desbesprekingen met de rege
ring. Volgens Jozefzoon is de
schok van de arrestatie zo
groot dat „er nog veel moet
gebeuren willen wij weer aan
de onderhandelingstafel
plaatsnemen".
De uitnodiging van Brunswijk
aan president Ramsewak
Shankar om naar Moengo te
komen is, aldus Jozefzoon, be
doeld om de politieke situatie
in Suriname te bespreken en
niet om de vredesonderhande
lingen te hervatten.
Jozefzoon: „Brunswijk heeft
de deur niet dichtgegooid,
maar wij hebben tijd nodig om
na te denken". Dat bij de ar
restatie twee lijfwachten zijn
doodgeschoten legt Jozefzoon
uit als bewijs dat de militairen
wilden laten zien „dat er maar
één baas is en dat is Bouterse".
De lijken van de lijfwachten
zijn zaterdag aan het jungle
commando overgedragen. Vol
gens Jozefzoon zijn beide man
nen van dichtbij in het gezicht
geschoten.
Eddy Jozefzoon
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
QN1802 Ofschoon Rob de jonge Olivier van Noort niet al te
angstig wil maken, kan hij hem toch niet verhelen, dat hun beider
toestand niet zo erg rooskleurig is. Er komen maar weinig sche
pen in deze buurt en als ze niet zelf kunnen zenden, zullen ze
moeten wachten, tot er toevallig een schip aan de horizon op
duikt.... Maar Olivier heeft al weer een nieuw journaal genomen
en met hese stem leest hij voor. Dit is het journaal van het drie-
mastvolschip „Maria". Ook Rob luistert geboeid. De „Maria",
een betrekkelijk kleine Indië-vaarder, vertrekt in Augustus 1880
uit Rotterdam. Kapitein is een zekere Evert van Noort en het
schip heeft Batavia als bestemming.
Studentenleidster
ontvlucht China
BOSTON Chai Ling, een
van de leiders van de Chinese
democratiseringsbeweging, is
er waarschijnlijk in geslaagd
naar Europa te ontkomen. Dit
heeft een woordvoerder van
hét China Information Center
vanochtend in Boston in de
Verenigde Staten verklaard.
Chai Ling staat op de lijst van
de 21 meest gezochte „misda
digers" in de Volksrepubliek
China wegens haar rol in de
vorig jaar juni bloedig onder
drukte protestdemonstraties op
het Tiananmen Plein in
Beijing. Wat er met haar was
gebeurd bleef de afgelopen
tien maanden ongewis sinds de
tanks in de nacht van 4 op 5
juni over het plein rolden en
honderden, zo niet duizenden
mensen omkwamen. Het Chi
na Information Center coördi
neert de democratiseringspo
gingen van Chinese vluchte
lingen in het buitenland.
Theoloog volgt Böhme op als SPD-ost leider
OOST-BERLIJN Richard
Schröder is gisteren door de
Oostduitse SPD gekozen tot
nieuwe fractievoorzitter.
Schröder volgt Ibrahim Böh
me op, die maandag aftrad als
partij- en fractievoorzitter. De
nieuwe leider van de SPD, de
46-jarige theoloog Schröder,
werd met grote meerderheid
door fractie van de SPD geko
zen. Hij was lange tijd vice-
ijractievoorzitter en hij heeft al
jaren goede contacten met
Böhme. Tegen journalisten zei
Schröder dat hij niet wist waar
Böhme zich bevindt maar „ik
ben er zeker dat hij nog steeds
ziek is". De SPD ontkende het
bericht in de Frankfurter All-
gemeine Zeitung van gisteren
dat Böhme vorige week een
zelfmoordpoging heeft gedaan.
De voormalige Oostduitse par
tijleider Erich Honecker is gis
teren naar een Sovjet-sapatori-
um in het district Potsdam ge
bracht. Volgens het Westduitse
blad „Bild" is de gezondheids
toestand van Honecker die aan
een niertumor lijdt, opnieuw
achteruit
Jarige Kohl
Tijdens een
drukbezochte
receptie in de
Beethovenhal-
le in Bonn
wordt de West
duitse bonds
kanselier en
voorzitter van
de CDU, Hel
mut Kohl, gefe
liciteerd met
zijn 60e ver
jaardag door
de president
van de Bonds
republiek Ri
chard von
Weiszacker.
CDU-fractie-
voorzitter Al
fred-Dregger
roemde tijdens
de festiviteiten
de regerings
leider als „de
succesvolste
bondskanse
lier van na de
oorlog", naast
Konrad Ade
nauer".
FOTO: EPA
