Jonge Turk niet meer
brave, zwijgende Ali"
Wie gaat er voor hen door het vuur?
Vrouwen leven
gezonder
dan
mannen
Nederland eist garantie VS tegen executie militair
BINNENLAND
QeidwQowuvnt
DINSDAG 3 APRIL 1990 PAGINA 3
Koningin Beatrix verricht te Oos
terhout de officiële opening van
het nieuwe gebouw van de
Werkplaats Arbeid voor Allen
(WAVA), een organisatie waarin
negen Noord-Brabantse ge
meenten samenwerken om de
Wet Sociale Werkvoorziening uit
te voeren. De WAVA voert loon-
opdrachten uit en heeft zelf
campingmeubilair in produktle,
grotendeels bestemd voor de
KAMER HOUDT VAST AAN
12.000 JEUGDBANEN
PEN HAAG De Tweede Kamer staat er op dat
minister De Vries van werkgelegenheid in het
overleg met werkgevers, vakbeweging en de ge
meenten vasthoudt aan de doelstelling komend
jaar 12.000 jongeren een gegarandeerde baan in de
Icollectieve sector te geven. Dat hangt af van de ba-
nen voor jongeren die het bedrijfsleven schept. Het
I leerlingwezen moet 7500 jongeren opnemen en
voor scholing met behoud van uitkering en via tra
jectbemiddeling nog eens 3000. In het landelijk be-
stuur van de arbeidsbureaus hebben zowel de vak
beweging als de werkgevers al aangegeven dat dit
te hoog gegrepen is. Maar de Tweede Kamer vindt
dat de overheid, de derde bestuurspartner, zich
maximaal moet inzetten voor banen in het
bedrijfsleven opdat de gemeenten niet gedwongen
worden als bezemwagen te fungeren en alle jonge-
ren die bij bedrijven buiten de boot vallen aan ga
rantiebanen te helpen.
„Rioolbelasting moet
5 keer zo hoog worden'
HILVERSUM De rioolbelasting zal de komende
jaren vijf keer zo hoog moeten worden om de pro
blemen als gevolg van achterstallig onderhoud aan
de riolering aan te pakken. Dat heeft voorzitter
Van Wijnbergen van het Waterschap Limburg gis
teren gezegd in KRO's Brandpunt. Nu betaalt de
Nederlander gemiddeld 100 gulden. Dat moet min
stens 500 worden, ervan uitgaande, dat niet alleen
het achterstallig onderhoud, maar ook de milieu
vervuiling door riolering aangepakt moet worden.
Bij een onderzoek in de Gooi- en Vechtstreek is
vastgesteld dat het grondwater op sommige plaat
sen ernstig is vervuild door lekkage van de riole
ring. Als gevolg daarvan heeft men onlangs een
aantal waterputten buiten werking moeten stellen.
Volgens VROM wordt de achterstand bij de ver
vanging van riolering geraamd op 4 tot 6 miljard
gulden.
Politici lopen niet
hard voor zwakzinnigen
MAASTRICHT Geestelijk gehandicapten
en hun ouders vormen een groep die weinig
politiek gewicht in de schaal kan leggen. Dat
verklaart volgens prof. J. Hubben waarom in
ons land duizenden geestelijk gehandicapten
op wachtlijsten staan en vaak jaren op opna
me wachten, zonder dat politici zich hierover
bijzonder druk maken. Hubben sprak van
middag bij de vestiging van de bijzondere
leerstoel in de zwakzinnigenzorg aan de
Rijksuniversiteit Limburg. Als er rond harto
peraties wachtlijsten ontstaan ,,is het land te
klein en verdringen de politici elkaar als
pleitbezorgers van de hartpatiënt", aldus
Hubben. Hij zei dat het grondwettelijk ge
waarborgde recht op gezondheidszorg toch
ook voor geestelijk gehandicapten geldt.
Vermoorde vrouw ook
seksueel misbruikt
ONDERBANKEN Aan de moord op
de 20-jarige Margot Rademakers uit
Schinveld, gemeente Onderbanken, is
toch een seksueel misdrijf voorafgegaan.
Na sectie op het stoffelijk overschot was
eerst meegedeeld dat er geen sprake was
geweest was van een seksueel misdrijf.
Nader onderzoek heeft nu het tegendeel
aangetoond. De 21-jarige dader uit de
zelfde woonplaats als het slachtoffer
heeft verklaard dat hij de vrouw in een
opwelling met geweld meegenomen
heeft naar een bosje. De politie vermoedt
dat het slachtoffer uit angst niet heeft
durven gillen. Wel heeft zij geprobeerd
te vluchten. Uit vrees de dader door
haar zou worden aangeven heeft hij haar
met meerdere messteken van het leven
beroofd.
Sportverslaggever
J. Bax waarnemend
burgemeester
MAASLAND Sportverslagge
ver J. Bax (PvdA) is gisteren be
noemd tot waarnemend burge
meester van Maasland. Het is de
bedoeling dat de Bax deze functie
tot september vervult. De tijdelij
ke aanstelling is een gevolg van
de benoeming per 1 april van de
huidige burgemeester, mevrouw
W.H.J. Bloemendaal-Lindhout tot
burgemeester van Culemborg.
Bax, bekend als radio-verslagge
ver van NOS Langs de Lijn en
NCRV, was de afgelopen 23 jaar
raadslid in 's-Gravenzande. Bij de
jongste verkiezingen werd hij op
een onverkiesbare plaats gezet.
Trabantjes op
de Keukenhof
LISSE Tientallen Oost
duitsers zijn de afgelopen da
gen met een bus of Trabant
naar de Keukenhof afge
reisd. Vroeger werd er nog
wel eens incidenteel een Sko
da 'van achter het ijzeren
gordijn' bij het bloemenpark
geparkeerd. Nu zijn daar
voor het eerst Trabantjes bij
gekomen. De Oostduitsers,
voornamelijk uit Oost-Ber-
lijn, waren zeer onder de in
druk van de bloemenpracht.
Jammer genoeg hadden zij in
veel gevallen te weinig D-
Marken voor een doosje bol
len voor thuis.
Extra geld voor
LEIDS ONDERZOEK NAAR ARBEIDSMARKT VOOR ALLOCHTONEN
strijd tegen
analfabetisme
DEN HAAG Het kabi
net wil het extra geld dat
is uitgetrokken voor het
basisonderwijs aan vol
wassenen vooral besteden
aan de bestrijding van an
alfabetisme. Het gaat om
een bedrag van 31 miljoen
gulden in 1991.
Dit zei minister Ritzen van on
derwijs vanmiddag tijdens een
manifestatie in het kader van
het Jaar van de Alfabetisering
|in de Ridderzaal in Den Haag.
Van de twaalf miljoen Neder
landers boven de vijftien jaar
kunnen er volgens schattingen
tussen 500.000 en de één mil
joen niet of maar slecht lezen
of schrijven, aldus Ritzen. Na
der onderzoek moet uitwijzen
wat daarvan precies de oorza
ken zijn.
Vooruitlopend op dat onder
zoek wil het kabinet dat het
probleem van analfabetisme
alvast op twee manieren wordt
aangepakt. In het kader van
de operatie Sociale Vernieu
wing moet de nadruk liggen
op „preventie", op het voorko
men dat het aantal analfabe
ten verder stijgt. Daarnaast
ziet het kabinet een 'curatieve'
taak voor de overheid; de hui
dige analfabeten moet lezen en
schrijven worden geleerd.
Minister D'Ancona van WVC
zei dat de onverschilligheid te
genover analfabetisme in ons
land plaats moet maken voor
wat meer idealisme. „Als de
'culturele elite zo overtuigd is
'van de waarde van het boek,
maar diezelfde elite niet be
reid is die waarde uit te dra
gen, dan zou het wel eens zo
I kunnen zijn dat we in ons hart
f helemaal niet zo overtuigd zijn
van de hoogheid van die waar
de. En dat zou dan wel weer
I eens een signaal kunnen zijn
dat de leescultuur van binnen
aan een verzwakking onder-
hevig is", aldus de minister.
WASSENAAR „Jonge
Turkse werknemers zijn
niet meer die brave zwij
gende 'Ali's' waar werk
gevers vroeger zo goed
mee uit de voeten kon
den", zegt de Leidse on
derzoeker drs. F. Buijs.
„Zij zijn weerbaarder, kri
tischer en 'Hollandser'
dan de vorige generatie,
maar dit valt in het werk
in hun nadeel uit".
Buijs en zijn collega Arends,
beiden werkzaam bij het Cen
trum voor Onderzoek van
Maatschappelijke Tegenstellin
gen (COMT) van de Rijskuni-
versiteit Leiden, deden onder
zoek naar de positie van jonge
Turken op de arbeidsmarkt.
Zij presenteerden vandaag in
Wassenaar de uitkomsten van
hun studie tijdens het symposi
um „Breng eens wat kleur in
uw bedrijf".
Het onderzoek concentreerde
zich op een vijftigtal Turken,
allen wonend in de oude stads
delen van Dordrecht. „Het is
niet zozeer een breed onder
zoek; het unieke is het tweezij
dige karakter. Er werd zowel
met Turkse jongeren als met
Dordtse werkgevers uitvoerig
gesproken over wederzijdse
ervaringen op de werkvloer",
aldus Buijs.
Uit de gesprekken is gebleken
dat de meeste Turkse jongeren
op het werk gediscrimineerd
worden. Reacties daarop lopen
uiteen van een uitgesproken
aanpassingsstrategie tot actief
verzet. Aanpassingsgedrag kan
worden onderscheiden in een
actieve en passieve vorm. De
actieve aanpassers proberen
-contacten te leggen met Ne
derlanders en proberen zich
op de hoogte te stellen van de
Nederlandse maatschappelijke
ontwikkelingen. Passieve aan
passers stellen zich afstande
lijk op, hetgeen vooral herken
baar is bij de eerste generatie
gastarbeiders. Actief verzet be
staat uit „flink tegengas ge
ven" tot in enkele gevallen het
gebruik van geweld, aldus
Buijs.
De onderzoekers vinden het
opvallend dat juist de Turken
die zich 'vernederlanst' heb
ben, door werkgevers nog
steeds als 'vreemd' worden be
schouwd. Buijs: „Werkgevers
laten zich soms nog leiden
door cliché's over de gastarbei
der van twintig jaar geleden.
Ze zien in de 'aangepaste'
Turk niet meer de voor hen
aantrekkelijke kenmerken
van de hardwerkende gezeg-
gelijke gastarbeider".
Gekleurd werk
Uit de gesprekken met de
Turkse jongeren blijkt dat zij
het slecht kunnen verkroppen
geen vaste baan te kunnen
krijgen. Veel Turken komen
door hun achtergrond, oplei
ding en taalbeheersing niet
verder dan 'gekleurd werk'.
Veelal zijn dat uitzendbaantjes
in bedrijven waar nauwelijks
carrièremogelijkheden zijn.
Buijs: „Het zijn meestal
schoonmaakbedrijven, lom
penhandels of metaalbedrijfjes
waar ze zonder enig perspec
tief smerig werk moeten ver
richten. De jonge Turken heb
ben daarbij nauwelijks aan
sluiting op het Nederlandse
onderwijs- en opleidingssys
teem. Ook binnen de bedrij
ven wordt hun weinig moge
lijkheden geboden", meent
De onderzoekers ontdekten tij
dens de gesprekken met vrou
welijk allochtonen dat zij rede
lijk veel aandacht hebben voor
cursussen en speciale opleidin
gen. „De meao en zelfs de poli
tieschool zijn favoriet bij deze
Ondanks sociale vernieuwingen laten werkgevers zich nog leiden
der van twintig jaar geleden.
vrouwen. Ik ben benieuwd in
hoeverre zij over twee drie
jaar hun plannen hebben kun
nen waarmaken. In goed on
derwijs zit de toekomst voor
deze groep", aldus Buijs.
Maar de Leidse onderzoeker is
somber wat betreft de effekten
van de huidige maatregelen
van overheid en bedrijfsleven
om allochtonen aan een baan
te helpen. „Die zogenaamde
sociale vernieuwingen en quo
teringsmaatregelen brengen
volgens mij niet veel verbete
ring. Nee, van het bedrijfs
leven verwachten wij eigenlijk
nog het minst. Er wordt veel
gepraat, maar Turkse jongeren
blijven de boot missen".
PETER KULCHE
Oudste man
overleden
VELDHOVEN De oudste
Nederlandse man, Cornelis
Jansen uit Veldhoven, is over
leden. Hij is 106 jaar gewor
den. Cornelis Jansen werd op
22 februari 1884 geboren in
het Gelderse Ubbergen. Sinds
1920 woonde hij in Veldhoven.
Onlangs kwam de man nog in
het nieuws toen hij zijn heup
had gebroken en het zieken
huis aanvankelijk weigerde
hem op te nemen. De oudste
inwoner van Nederland is
Trijntje Jansma-Boskma, die
108 jaar is. Zij woont bij haar
zoon in het Friese dorpje Fe-
anwéldsterwél.
Ja- Jaap van der Ploeg directeur RVD
DEN HAAG Jaap van der Ploeg, de vroegere chef van de
I politieke redactie van het NOS-journaal en thans woordvoerder
van de minister van defensie, wordt directeur van de Rijksvoor
lichtingsdienst (RVD). Van der Ploeg volgt volgend jaar juli Di-
|recteur Voorlichting Fred Lörtzer op, die met vut gaat. Het ligt
in de lijn der verwachtingen dat Van der Ploeg de hoofddirec
teur van de RVD, Hans van der Voet, zal opvolgen wanneer
deze over vijf jaar met pensioen gaat. Bij de Rijksvoorlichtings
dienst werken 150 personen.
DEN HAAG De rege
ring van de Verenigde
Staten beraadt zich dezer
dagen over de kwestie
rond de Amerikaanse
luchtmachtsergeant die in
ons land tot 6 jaar cel en
tbs is veroordeeld wegens
moord op zijn vrouw. Ne
derland is bereid de ser
geant uit te leveren als de
VS vooraf de garantie ge
ven dat hij niet ter dood
zal worden gebracht.
Vooralsnog willen de VS
deze garantie niet geven.
Afgelopen vrijdag ontstond
rond de sergeant een diploma
tiek incident toen een groep
Amerikaanse militairen van
de luchtmachtbasis Soester-
berg, waar de man gelegerd
was, de veroordeelde bij het
huis van bewaring in Utrecht
stond op te wachten. Zij wil
den hem meenemen naar
Soesterberg zodra zou blijken
dat de sergeant - op grond
van een uitspraak die de Hoge
Raad die dag zou doen - op
vrije voeten zou komen. De
Hoge Raad, die zich onder
meer moest buigen over de
vraag of de man aan zijn eigen
land mocht worden uitgele
verd, oordeelde echter dat uit
levering ongewenst is omdat
hij in de VS de kans loopt we
gens zijn misdaad te worden
geëxecuteerd.
Na overleg met minister Van
den Broek (buitenlandse za
ken) ontbood staatssecretaris
Kosto gisteren de Amerikaan
se ambassadeur Wilkins op het
ministerie van justitie. Daar
overhandigde Kosto de ambas
sadeur de letterlijke tekst van
de uitspraak van de Hoge
Raad. In het gesprek dat daar
op volgde zette Kosto het
standpunt van de Nederlandse
regering uiteen: alleen als de
VS garanderen dat de sergeant
niet ter dood zal worden ge
bracht (hij mag dus in het ui
terste geval wèl ter dood wor
den veroordeeld, maar de straf
mag niet worden uitgevoerd)
is Nederland bereid hem uit te
leveren. Wilkins beloofde
daarop dat zijn regering zich
hierover zal beraden.
De actie van de Amerikaanse
militairen kwam in het over
leg slechts kort ter sprake.
Kosto maakte duidelijk dat
Nederland de zaak als afge
daan beschouwt, omdat de
verantwoordelijke militairen
hun excuses hebben aangebo
den en hebben verklaard dat
het absoluut niet hun bedoe
ling was geweest de veroor
deelde te ontvoeren en uit
handen van de Nederlandse
justitie te houden.
Krakers versus
slopers
De tijdelijke bewoners van de
villa Eikenbroek, het voormali
ge kantoor van de Leger Film
dienst in Heemstede, koeste
ren zich met huisdier in het
voorjaarszonnetje in de tuin.
De villa is sinds kort eigendom
van een projektontwikkelaar
die het zwaar verwaarloosde
pand wil slopen. Krakers uit
het hele land steken daar nu
een stokje voor. Ze knappen,
zoveel dat kan, het gebouw op.
FOTO: ANP
(Vervolg van de voorpagina)
UTRECHT Uit het
hart-onderzoek van het
NIPO kwam naar voren
dat 700.000 Nederlanders
(zes procent) een zodanig
leef- en eetgedrag hebben
dat ze kans lopen op hart
en vaatziekten. Dat komt
dan vooral door het ro
ken, het gebrek aan extra
lichaamsbeweging, leven
in stress en overgewicht.
Vrouwen leven en eten
beduidend gezonder dan
mannen. Daardoor zullen
ze ook ouder worden.
Meer mannen (38 procent) dan
vrouwen (29 procent) stoppen
met roken. Hoe ouder de on
dervraagde groep, hoe groter
het percentage stoppers. Van
de 60-jarigen of ouder is 44
procent gestopt. Bijna vier mil
joen Nederlanders (33 procent)
gebruiken regelmatig produk-
ten met dierlijke vetten zoals
roomboter en vet vlees. Vrou
wen zijn daarbij iets terughou
dender. Naarmate de leeftijd
stijgt, lijkt men wat vetter te
gaan eten. Opvallend is het
hoge percentage gebruik van
dierlijke vetten in de drie gro
te steden (40 procent).
Twaalf procent van de Neder
landers (1,4 miljoen) drinkt ge
middeld meer dan twee glazen
alcohol per dag. Dit is onder
mannen drie keer zo hoog (18
procent) als bij vrouwen. Het
vaak en veel drinken komt
iets minder voor bij jongeren
(tot veertig jaar) dan Dij oude
ren. Zeven miljoen mensen ga
ven aan niet of nauwelijks al
cohol te drinken.
Gevraagd naar de bloeddruk
antwoordde acht procent (bij
na een miljoen mensen) dat
die te hoog is. Bijna een kwart
zei daarover niets te weten.
Ruim vier miljoen Nederlan
ders vinden zichzelf te zwaar;
acht procent doet daar niets
aan. Bij de vrouwen ligt het
percentage dat te zwaar is of
zich te zwaar vindt veel hoger
dan bij mannen: 41 procent te
genover 30 procent bij de man-
Meer dan zeven miljoen Ne
derlanders gaven aan zich
meestal prettig en tevreden te
voelen. Drie procent (0,3 mil
joen) voelt zich voortdurend
opgejaagd en geprikkeld. Het
hoogste stresspercentage komt
voor bij de groep van 40 tot 60
jaar.
Het koopgedrag bij ouderen is
bewuster dan bij jongeren.
Twee miljoen mensen letten
nooit op de samenstelling van
het produkt, drie miljoen zeg
gen er altijd naar te kijken.
ADVERTENTIE
Brandweerlieden weten nooit tevoren wanneer zij in actie moeten komen.
Soms gaan er dagen voorbij dat er niets te blussen valt.
Gelukkig maar, want brandweerlieden hebben een gevaarlijk beroep,
waarvoor veel geoefend moet worden. En ze doen ook aan preventie en
voorlichting.
Brandweerlieden moeten altijd alert zijn. Of het nu gaat om een ontploffing
in een chemische fabriek of een uitslaande brand op drie hoog achter.
Net als veel andere ambtenaren zijn
talrijke brandweerlieden lid van Abva
Kabo, de grootste bond in de collec
tieve sector. AbvaKabo is een sterke
bond die voor zijn 270.000 leden
door het vuur gaat.
Persoonlijk, door advies en indivi
duele rechtsbijstand.
Collectief, door zich sterk te maken
voor goede arbeidsvoorwaarden.
AbvaKabo ziet het belang van het
werk van zijn leden. En dat is een
algemeen belang, want de collectieve
sector is onmisbaar in onze samen
leving.
AbvaKabo is niet partijgebonden,
maar beslist niet neutraal. En zeker
niet kleurloos. AbvaKabo heeft een
visie op de samenleving.
Een visie hoe het anders kan.
rD:
Naam
I
j Woonplaats
Naam werkgever
I
i
i
i
i
i
^^1 AbvaKabo
I IX' vakbond die zoqjt v
Stuur deze bon in een envelop
zonder postzegel aan
AbvaKabo. Antwoordnummer
10018. 2700 VB Zoetermeer
Financiën bereid tot studie autovergoeding vrijwilligers
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
Kok en staatssecretaris
Van Amelsvoort van fi
nanciën zijn bereid een
oplossing te zoeken voor
het probleem rond de ki
lometervergoeding voor
mensen in het vrijwilli
gerswerk.
Het Landelijk Steunpunt Vrij
willigerswerk (LSW) in
Utrecht heeft bij het ministe
rie van financiën aan de bel
getrokken omdat het aantal
vrijwilligers drastisch dreigt te
dalen nu de kilometervergoe
ding als gevolg van het plan-
Oort ook voor hen slechts 44
cent rnag bedragen. Veel vrij
willigers (bijvoorbeeld dege
nen die bejaarden vervoeren
of maaltijden bezorgen) heb
ben tot voor kort een hogere
kilometervergoeding gekre
gen. Nu moeten zij voor elke
vergoeding van meer dan 44
cent belasting betalen.
Omdat de autokostenvergoe
ding voor vrijwilligers de eni
ge vergoeding is die zij ont
vangen, dreigen velen er nu
de brui aan te geven. Het LSW
heeft de bewindslieden dan
ook verzocht een uitzondering
te maken voor vrijwilligers,
zodat deze een onbelaste kilo
metervergoeding van meer
dan 44 cent kunnen behouden.
'GAAIBAAI'
