Massale steun uit Westen
blijft uit voor Litouwen
Franse premier voert
anti-raeismecampagne
Buitenland
Weerstand groeit tegen onderzoek Stasi-verleden
VS en Cuba
vechten
in de ether
Ira-kidnapper van Herrema weer op vrije voeten
EAV0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
Als u graag lekker slaapt,
moet u nu even wakker worden
£cicUc6owuvnt
WOENSDAG 28 MAART 1990 PAGINA 7
echts in
longarije
oopt op
leerderheid
-u JDAPEST Het De-
S ocratisch Forum (cen-
im-rechts) en de Unie
n Vrije Democraten (li-
x raai), de twee partijen
bij de Hongaarse ver
dingen van afgelopen
ïdag als sterkste uit de
s kwamen, maken zich
voor een onderlinge
ijd om in de tweede
rkiezingsronde van 8
ril een absolute meer-
rheid te halen.
ide partijen voelen er wei-
Al voor samen een regering
vi vormen en zien beide kan-
i om alleen te gaan regeren
ir het behalen van de abso-
meerderheid. Zondag 8
;il wordt een tweede ver-
zingsronde gehouden. Vol-
is de jongste gegevens van
it Democratisch Forum op
11 procent, gevolgd door de
v5 lie van Vrije Democraten
t 21,38 procent. De Onaf-
ikelijke Partij van Kleine
■ren behaalde 11,76 procent
i de stemmen en de Socia-
ïsche Partij, de erfgenaam
de oude communistische
•tij, 10,89 procent. De partij
i de communisten van de
Ie stempel slaagde er niet in
kiesdrempel van vier pro-
Si; it te halen en krijgt dus
-n parlementszetels. Het-
fde geldt voor de Sociaal-
iocratische Partij.
konvooien met
aedsel
ereiken
ongergebieden
i Eritrea
A.BET Idris Omar
jjnnikt als hij een volle
met opschrift „Ameri-
lanse Tarwe" op zijn ka-
eel laadt. „In 1984 was
droogte net zo erg. Het
jrschil is dat wij deze
er voedsel krijgen", al-
<k is de 65-jarige boer uit
iet noorden van Etiopië.
r is één van de misschien
fejniljoen mensen in Eritrea
woedsel krijgt van hulpor-
Blsaties die werken aan de
nt waar de opstandelingen
overhand hebben, ondanks
'htaanvallen, militaire of-
ïsieven en politiek geharre-
Begin dit jaar waar-
asS luwden hulpverleners voor
ramp, vergelijkbaar met
hongersnood van 1984/85
in circa een miljoen mensen
erven aan honger, oorlog en
kten. Maar de hulporganisa-
zijn snel opgetreden om te
orkomen dat mensen door
nger gedreven op grote
ndi ïaal zouden gaan rondtrek-
de gebieden in Noord-
iopië die in handen zijn van
opstandelingen,
itributie blijft een probleem
ir in het vervallen Afabet,
nen Omer en 760 andere
iaden iedere maand 15 kilo
3ten|aan komen halen bij de
nisatie van het Eri-
Volksbevrijdingsfront
JLF). Het EPLF vecht voor
onafhankelijk Eritrea en
151 heersen bijna de hele pro-
De enclave van de
opische regering in de
•gvlakte raakte verleden
helemaal geïsoleerd
in de troepen van het EPLF
havenstad Massawa inna-
m, de enige toegang tot zee
or het regeringsleger. De
A heeft naar eigen zeggen
000 ton graan in de haven-
in-® aangetroffen, voldoende
""".000 mensen een maand
ig te voeden. Het grootste
el van de 50..000 ton voedsel
in Massawa lag opgeslagen
echter door brand vernie-
d. In Afabet bidt Omer dat
regen dit jaar overvloedig
vallen en dat de gevechten
lemen zodat hij in staat zal
o dit jaar verder door te ko-
0 in zonder voedselhulp. „De
.en komt in juni. Wij hopen
op, maar het is de wil
n God, niet ons besluit".
bun n
Linkse partijen staken
coalitie-overleg Peres
JERUZALEM De drie kleine
linkse partijen die hun steun hadden
toegezegd aan leider Peres van de
Arbeiderspartij om een coalitierege
ring te vormen zonder het rechtse
Likud-blok van Shamir hebben hun
i coalitie-overleg met Peres opge
schort. Hierdoor lijkt voor Peres de
kans verkeken om binnen de door
president Herzog gestelde termijn
van vijf weken een coalitie op poten
te krijgen. Peres liet weten liever
aan te sturen op vervroegde verkie
zingen dan het Likud-blok een kans
te geven een coalitieregering te vor
men. De demissionaire premier Sha
mir verklaarde zich echter tegen
vervroegde verkiezingen.
(Van onze correspondent Rink Drost)
OOST-BERLIJN Onder de politici in de DDR
groeit de weerstand tegen een onderzoek naar het
Stasi-verleden van de nieuw gekozen afgevaardig
den in de Volkskammer, het Oostduitse parlement.
Met name de conservatieve 'Alliantie voor Duits
land', die bij de verkiezing op 18 maart net niet de
absolute meerderheid haalde, blijkt geen enkele
haast te maken met het onderzoek. De PDS, recht
sopvolger van de communistische 'Stasi-partij'
SED, sluit zich bij die koers aan.
Vanuit Bonn krijgen de politici voor wie het on
derzoek (dat door een internationale commissie ge
houden zou moeten worden) niet zo nodig hoeft,
een flinke ruggesteun. De christendemocratische
Westduitse minister van binnenlandse zaken Wolf
gang Schauble pleitte gisteren voor een grootmoe
dige amnestie voor 'iedereen die in het verleden in
het geheim voor de gehate staatsveiligheidsdienst
in de DDR heeft gewerkt. Alleen kapitaalmisdrij-
ven zouden nog vervolgd moeten worden.
Alleen de sociaaldemocratische SPD, tegen wier
voorzitter Ibrahim Böhme ook verdenkingen zijn
geuit, en de burgerrechtspartijen dringen aan op
grote haast. Zij willen de onderzoeken afgerond
zien voor de installatiezitting van de Volkskam
mer. Die staat voor volgende week dinsdag op de
agenda.
SPD-voorzitter Böhme liet gisteren weten zijn
plaats als parlementslid weer in te nemen. Böhme
kwam tot die beslissing nadat de onderzoekscom
missie die toezicht houdt op de ontbinding van de
binnenlandse veiligheidsdienst „Stasi", had be
kendgemaakt dat zij geen belastende bewijzen te
gen Böhme kon vinden.
De socialistische voorman wil echter het voorzit
terschap van de SPD pas weer op zich te nemen
als hij inzage heeft gehad in de dossiers van de on
derzoekscommissie. Böhme was zaterdag beschul
digd van banden met de Stasi waarna hij maandag
besloot af te treden als partijvoorzitter en parle
mentslid. Nadat Böhme zijn beslissing bekend had
gemaakt, verklaarde de parlementsfractie van de
Oostduitse sociaal-democraten (SPD) bereid te zijn
om „onmiddellijke" coalitiegesprekken met de
christen-democratische CDU aan te gaan. De CDU
had de SPD al eerder gevraagd deel te nemen aan
een nieuwe regering waarin ook de andere twee
partijen van de christen-democratische Alliantie,
de DSU en Demokratischer Aufbruch, en de libe
ralen zitting hebben.
Missionaris VS
in Libanon
doodgeschoten
KASHAYA FOUKHAR
De Amerikaanse missionaris
William Robertson is giste
ren in zijn huis in zuid-Liba-
non vermoord. Broryien bij
de veiligheidsdienst zeiden
dat drie gemaskerde perso
nen gisteravond om half ne
gen Robertsons huis in het
dorp Rashaya Foukhar wa
ren binnengedrongen en de
Amerikaan onder de ogen
van zijn vrouw en vier kin
deren hadden doodgescho-
(Door onze correspondent
Alexander Münninghoff)
MOSKOU/VILNIUS
Wie doet het meest of zijn
neus bloedt? In de milli
meter voor millimeter stij
gende spanning tussen de
vrijgemaakte republiek
Litouwen en Gorbatsjovs
Sovjetmachtscentrum in
Moskou, blijft het koppige
idee dat men niets met el-
kaars overwegingen te
maken heeft de boven
toon voeren.
De Litouwers, die geen moge
lijkheden hebben om hun pas
uitgeroepen onafhankelijkheid
waar te maken, negeren met
de moed der wanhoop nachte
lijke invallen van het Sovjetle-
ger, in hospitalen waar gedes
erteerde Litouwse soldaten
met geweld naar hun onder
deel worden teruggesleurd.
Negeren, dat wil zeggen: er is
eenvoudig geen machtsmiddel
voorhanden om de eigen zeg
genschap te realiseren, en dus
kan hun president Landsber-
gis niet meer doen dan een
protestnotS sturen aan zijn col
lega Gorbatsjov over het 'ont
voeren' van Litouwse jongens
door Sovjetsoldaten, en zeggen
dat ze terug moeten komen.
Intussen gaat het nieuwe Li
touwse parlement door met tot
diep in de nacht vergaderen
en het aannemen van wetten
die Moskou nooit zal accepte
ren. De redding wordt door
Vilnius gezien in de massale
steun van de democratische
buitenwacht, maar die blijft
uit. Een paar dringende nota's
van Scandinavische landen.
Lech Walesa, en een op eieren
lopende Bush, dat is de oogst
voorlopig. „Is het Westen al
weer bereid om Litouwen aan
de Sovjetunie te verkopen?",
vroeg Landsbergis zich giste
ren vertwijfeld af.
Het antwoord is al eerder uit
het zelfverzekerde Moskou ge
komen: „Het Westen steunt de
perestrojka en wil Gorbatsjov
niet nog met extra problemen
opzadelen", zei regerings
woordvoerder Gerasimov on
langs met een scherp gevoel
voor opportuniteit. De vrij
kaart voor Gorbatsjov lijkt dus
zeker: als de Sovjetpresident
maar blijft doorgaan met te
verzekeren dat hij geweld in
principe zal uitsluiten, zal hij
het verzet in Litouwen kun
nen smoren. Vooral als er
geen duidelijke definitie van
geweld is gegeven: gisteroch
tend vielen er vier gewonden,
waaronder twee patrouilleren
de Litouwse politie-agenten
die tussenbeide wilden komen
toen in het hospitaal van Vil
nius deserteurs werden opge
pakt. Ze werden door de Sov
jetcommando's zodanig in el
kaar geramd dat ze meteen de
vrijgekomen bedden in het
door hen bewaakte object kon
den betrekken.
Geen geweld? In Litouwen
denkt men daar anders over,
en het feit dat er nog zo'n 2000
Litouwse deserteurs zijn on
dergedoken doet vrezen dat
een escalatie onvermijdelijk is.
Sovjetgeneraal Varennikov
heeft immers gezegd, dat hij
de deserteurs ('vluchtelingen'
in Litouwse nieuwspraak) stuk
voor stuk zal opsporen. En van
zijn standpunt bezien heeft hij
ook groot gelijk: het gaat im
mers om Sovjetsoldaten die in
dertijd de eed aan de USSR
hebben afgelegd.
Weergave
President Gorbatsjov doet in
tussen of hij helemaal geen
probleem in Litouwen heeft.
Hij zag er weliswaar afgetobd
uit, met zwarte vermoeid-
heidsvlekken onder de ogen,
toen hij gisteravond een inter
view aan de staatstelevisie gaf.
Maar in zijn weergave van de
eerste bijeenkomst van de Pre
sidentiële Raad (een nogal ge-
melperd gezelschap van ver
trouwelingen, dat duidelijk be
doeld is om de macht van het
partijgebonden Politburo over
te nemen) kwam Gorbatsjov
het woord Litouwen niet over
de lippen. Economie, landher
vorming, herstel van de open
bare orde: dat waren volgens
Gorbatsjov de prioriteiten ge
weest.
Wel bracht de tv nog een kort
verslag over een pro-Moskou
demonstratie, gistermiddag in
Vilnius voor het parlements
gebouw. De ongeveer 20.000
aanhangers van het centrale
gezag hielden zich rustig en er
waren geen provocaties dit
in tegenstelling tot de opge
klopte voorspellingen van het
Litouwse volksfront Sajudis,
dat voor de zoveelste keer de
vonk in het kruitvat ver
wachtte. Maar die blijft uit
de tactiek van Moskou lijkt ge
richt op het steeds meer aan
halen van de knelband, zonder
dat je nu precies kunt aange
ven waar de geweldsgrens
wordt overschreden.
Zoals Sovjet-defensieminister
Jazov gisteren in Parijs zei, op
de vraag of er krachtige maat
regelen in Litouwen genomen
zullen worden: „Wat bedoelt u
met krachtig?" Jazov zei er
ook bij, dat journalisten die
willen weten wat er in Litou
wen aan de hand is er maar
naar toe moeten gaan. Dat zei
Jazov ruimschoots nadat Mos
kou een tijdelijk verbod op het
reizen van alle buitenlanders
naar de omstreden republiek
had uitgevaardigd. De definië
ring van glasnost wordt er niet
gemakkelijker op.
HAVANA De VS en Cuba
hebben een nieuw strijdperk
gevonden: de ether. Tien mi
nuten nadat het door Amerika
gefinancierde tv-station Marti
vanuit Florida was begonnen
met het doorgeven van een
proefuitzending aan Cuba,
probeerden de autoriteiten in
Havana het signaal al te blok
keren. De kijkers in Havana
kregen slechts hét testbeeld te
zien en een kort stukje van
een show in het Spaans. Elders
kon het programma na een
korte onderbreking helemaal
worden gevolgd. Deze onef
fenheid weerhield de Cubaan
se regering niet van een sar
castische verklaring over de
eerste uitzending van het tot
TV Menti (Spaans voor TV
Leugen) herdoopte station:
„Voor de VS was dit debuut
niet erg indrukwekkend".
Cuba ziet de uitzendingen als
elektronische agressie, be
stemd om het communistische
regiem van Castro te destabili
seren. Washington zegt dat
Marti zorgt voor vrije infor-
Brandweer in hongerstaking
Met hun helmen demonstratief op de grond voor zich zijn de brandweerlieden in Hong Kong giste
ren een zesdaagse hongerstaking gestart omdat de regering weigert op hun eisen in te gaan. De in
totaal 700 stakers eisen dat hun werkweek wordt teruggebracht van 60 naar 48 uur. Daarnaast
eisen ze een ploegendienst van 12, in plaats van 24 uur.
FOTO: EPA
DUBLIN Eddie Gallagher, toe hij was veroordeeld, uitge- Herrema, die een Akzo-vesti-
het IRA-lid dat in 1975 betrok- zeten. Met de ontvoering pro- ging in Ierland bestierde, on-
ken was bij de ontvoering van beerde Callagher destijds de gedeerd vrij. De inmiddels ge-
de Nederlandse fabrikant Tie- vrijlating te bewerkstelligen pensioneerde en in Nederland
de Herrema, is vandaag vrijge- van drie IRA-leden die in Ier- wonende Herrema zei in een
komen. Callagher heeft veer- se gevangenissen vastzaten. Na reactie voor de Ierse radio blij
tien van de twintig jaar waar- ingrijpen van de politie kwam te zijn voor Callagher. „Ik
denk dat hij al lang genoeg in
de gevangenis heeft gezeten".
Van enige wrok tegen zijn
ontvoerder is geen sprake.
Herrema ziet zelfs uit naar een
ontmoeting met de man die
hem achttien dagen lang gij-
Met BB op
de foto
Verbaasd kijkt
Martial, een
zeehondje van
zeven maan
den oud, in het
rond als zijn
kist op het
strand bij
Cayeux wordt
opengescho
ven door Bri
gitte Bardot en
de fotografen
elkaar verdrin
gen voor hij in
de zee ver
dwijnt. Voor
Martial, die
vanaf septem
ber in het Frie
se Pieterburen
is behandeld,
hoeft al die pu
bliciteit niet zo
nodig. Het eni
ge wat hij wil, is
terug naar de
zee.
FOTO: AP
PARIJS De Franse pre
mier Rocard heeft de lei
ders van de grote politie
ke partijen dringend uit
genodigd voor een buiten
gewone vergadering over
het toenemend racisme en
de vreemdelingenhaat in
Frankrijk. Dit naar aan
leiding van een verontrus
tend rapport van de advi
serende regeringscommis
sie van de mensenrechten,
dat gisteren aan Rocard
werd aangeboden. De
laatste jaren neemt het
aantal gevallen van racis
tisch geweld en bedreigin
gen ernstige proporties
aan, zo blijkt uit het rap
port.
Na samenspraak met de diver
se politieke leiders, uitgezon
derd Le Pen van het extreem
rechtse Front National, wil
Rocard begin volgende week
een anti-racistisch actieplan
presenteren. Tijdens de plech
tige presentatie van het rap
port in zijn ambtswoning deed
premier Rocard een 'oorlogs
verklaring' aan de 'plaag' van
het racisme. De geconstateerde
verbreiding en vooral de gelei
delijke acceptatie van het zo
geheten 'zachte' racisme
(muurteksten, beledigingen en
pamfletten) baarde hem grote
zorg. „We moeten de spiraal,
die van onbegrip naar xenofo
bie leidt en van xenofobie tot
racisme, absoluut doorbreken",
aldus de premier, die ook de
Franse pers opriep waakzamer
te zijn in de verslaggeving. Hij
kondigde in dat verband maat
regelen aan tegen de 'exploita
tie van het racisme'. Jean-Ma-
rie Le Pen en zijn geestver
wanten konden zich ongetwij
feld herkennen in Rocards
kwalificatie „sociale pyroma
nen die alleen haat willen
zaaien".
Bij 53 racistische gewelddaden
in Frankrijk vielen vorig jaar
een dode en dertig gewonden.
Dit jaar kwamen al drie men
sen om het leven, onder wie
een Marokkaanse scholier die
moedwillig werd overreden
door een dronken automobi
list, na tot op de stoep te zijn
achtervolgd. Een kok schoot
twee Marokkaanse broers
neer, van wie een overleed.
Een brigadier van politie werd
korte tijd in hechtenis gehou
den, nadat hij een jonge Ma
rokkaan had doodgeschoten
'die na arrestatie had gepro
beerd de benen te nemen.
Noordafrikanen
Het aantal bij de politie aange
geven beledigingen en bedrei
gingen steeg van 77 in 1987
naar 239 vorig jaar. De stijging
houdt wellicht verband met
een nationale controverse
rond de vraag of islamitische
schoolmeisjes wel of niet met
een hoofddoek in de klas mo
gen zitten. Aanvankelijk wer
den enige meisjes van school
geweerd, maar later werden
dergelijke maatregelen op last
van de centrale regering onge
daan gemaakt.
Bij een kwart van de gevallen
van agressie waren extreem
rechtse skinheads betrokken.
In tachtig procent van de ge
vallen richtte het geweld zich
tegen Noordafrikanen. Vol
gens het onderzoek is 75 pro
cent van de Fransen van me
ning dat er te veel Noordafri
kanen in Frankrijk zijn. Onge
veer vier miljoen van de 55
miljoen burgers in Frankrijk
zijn immigranten en de grote
meerderheid daarvan zijn
moslims uit Noord-Afrika.
Verontrustend mag heten dat
drie kwart van de Fransen
meent dat „het gedrag van
sommigen soms racistische re
acties, tegen die personen, kan
rechtvaardigen". Over het al
gemeen vinden de Fransen
wel dat tegen racisme moet
worden opgetreden, maar
slechts een zeer kleine groep is
bereid zich hiervoor persoon
lijk in te zetten.
Na de drie dodelijke confron
taties begin deze maand heeft
het racistische geweld in
Frankrijk weer nieuwe slacht
offers geëist. In de Parijse
voorstad Antony werd vorige
week vanuit een rijdende auto
enige keren met hagel gescho
ten op drie Noord af rikaanse
scholieren. De meisjes die een
islamitische hoofddoek droe
gen bleven ongedeerd, maar
een 31-jarige Tunesiër die in
de buurt stond werd in de
schouder geraakt. Gisteren
werd bekend dat in de stad
Grenoble een militante van
SOS-racisme het ziekenhuis is
ingeslagen. Een man, gemas
kerd met een blauw-wit-rode
sjaal (de Franse driekleur),
sloeg de 45-jarige Frangaise
van Algerijnse origine met een
boksbeugel en een plastic
knuppel in elka&r. Bij elke
klap kreeg ze te horen: „Deze
is van Le Pen", „deze krijg je
voor SOS-Racisme", „deze
voor de socialisten" enzovoort.
In het ziekenhuis moesten 67
hechtingen in haar voorhoofd
worden aangebracht.
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
«i ]I 6 Zo komen de wapens, die bestemd waren voor ver-
,ir! Kln9 van de Britse forten op Kaap de Goede Hoop, in handen
een inlandse vorst, die een opstand beraamt tegen het En-
bewind. De vorst is schatrijk en hij betaalt de muiters met
fortuin aan juwelen en andere kostbaarheden. De constabel
•Brt 00tsman hebben zich in officiersuniformen gestoken en
- raen met veel onderscheiding in het paleis van de vorst ont
vangen. Wanneer de „Surprise" weer zee kiest laten zij huive
rend de kostbaarheden door hun handen glijden. Ze zijn schat
rijk! Maar waar nu heen? Terug naar huis, naar Engeland? Dat is
onmogelijk. „Laten wij koers zetten naar de West-lndiën," stelt
de bootsdman voor; „daar kunnen wij met de Kaapvaart nóg -rij
ker worden!"
Autobom in Peru
LIMA In Peru voert de
linkse guerrillabeweging Lich
tend Pad zijn geweldsacties op
in een poging de presidents
verkiezingen van 8 april te sa
boteren. Gisteren ontplofte in
Huacayo, een kleine 200 kilo
meter ten oosten van de
hoofdstad Lima, waar presi
dentskandidaat Alfonso Bar-
rantes zou spreken, een auto
bom. Er vielen vier gewonden.'
Op aanraden van de politie
had Barrantes de bijeenkomst
op het plein afgezegd. De rege
ring riep vorige week de nood
toestand uit in Lima, waardoor
burgerrechten buiten werking
zijn gesteld. De belangrijkste
presidentskandidaat voor de
verkiezingen van 8 april is de
schrijver Mario Vargas Llosa,
de leider van de centrum
rechtse coalitie Democratisch
Front. Vorig jaar oktober kwa
men 330 mensen om toen
Lichtend Pad probeerde de ge
meenteraadsverkiezingen in
Peru te saboteren.
(ADVERTENTIE)
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 7 april of zolang de voorraad stre
Prachtig donzen dekbed. Gevuld met
65% dons en 35% donsveertjes.
Carré gestikt, dus de vulling kan niet
verschuiven. 1-persoons 135 x 200 cm.
Van 229,- voor 159,-
2-persoons 200 x 200 cm.
Van 339- voor 259,-
Lits-jumeaux 240 x 200 cm.
Van 399,- voor ^99
Comfortabel halfdons hoofdkussen.
Van 89,- voor 59,-
't Wordt steeds leuker bij V&D-^
