Ruimtelijkheid,
daar draait het om'
Lange en kleine
Nederlanders
worstelen met
standaardmaten
Goed
verwilderde
tuin
ontstaat
niet vanzelf
Prijswinnaar Miriam Nahon
en haar aaibare kastje
iriam Nahon, 23 jaar en derdejaars studente dat eenvoudig door doe-het-zelvers kan wor-
an de Haagse Academie voor Beeldende den gemaakt. Het is van 28 maart tot 8 april
lunsten, won begin dit jaar de eerste prijs in te bezichten op de Huishoudbeurs in Amster-
ontwerpwedstrijd van de Nederlands dam. Dè bouwtekening, die onder meer daar
ond van Interieurarchitecten. De opdracht te koop is, kost vijf gulden,
as een multi-functioneel meubel te maken
MME]
bor DICK HOFLAND
!N HAAG In de hal van
ir woning heeft ze net
ote stukken meubelplaat
n de trap gesloopt.
iardoor kwam de oude
apleuning met van die
gfijne, versierde spijltjes
;er tevoorschijn. En ineens
is het een heel andere trap.
i een heel andere hal. Het
irfecte voorbeeld van wat
iriam Nahon bedoelt met
Séimtelijkheid. „Het begrip is
oeilijk te omschrijven, maar
je zoiets als deze trap ziet,
ineens heel duidelijk wat ik
mee bedoel".
uimtelijk! zo omschrijft ze ook
kar prijswinnende meubel. Een
(oeilijk te definiëren soort kastje,
(ewel het in principe toch ge-
Don vier poten heeft en een paar
les. Maar de truc is dat ze daar-
ee zo aan het spelen is gegaan,
t er iets is ontstaan dat er nog
De jury zei: „Je hebt ge-
ihnen omdat het nergens op
Kt". En het aardige is, dat ieder-
In die het meubel voor het eerst
Jt er ogenblikkelijk aan wil zit-
ji om te kijken hoe het in elkaar
zit en hoe het werkt. Een aaibaar
kastje dus.
Hoewel, het woord 'kastje' bevalt
haar niet zo erg. Ze praat liever
over: meubel. Of desnoods: op-
bergmeubel. Voor cd's bijvoor
beeld, of kleding, of gereedschap.
„Het doet er niet zoveel toe wat je
er in stopt", zegt ze, „het belang
rijkste is dat je kunt zien hoe het
in elkaar zit. Je kunt er doorheen
kijken, het is een open, heldere
constructie. Heel ruimtelijk, heel
luchtig, echt iets van deze tijd.
Vind ik. Ach, eigenlijk mag je er
alles van zeggen".
MDF-hout
De basis van het meubel bestaat
uit mdf-hout ofwel geperste plaat.
Dat wordt gebruikt voor de vier
'poten', de lades en de dwarslig
gers waar de lades overheen schui
ven. Dit hout kan naar eigen
smaak worden gespoten. De
dwarsverbindingen, die voor de
stevigheid zorgen, worden ge
vormd door draadeinden (eindelo
ze schroefdraad), die in elke ijzer
handel te koop zijn. Het geheel
wordt vastgezet met moeren.
Ook de handvaten zijn „Voor
de eenheid" van draadeinden,
die met behulp van een bank
schroef gelijkmatig om een houtje
kunnen worden gebogen. Bovenop
ligt een plaat van draadglas en het
geheel stdat op wieltjes. Miriam
Nahon: „Het meubel is zo gecon
strueerd, dat het moeiteloos is te
koppelen; in de breedte en in de
hoogte. Als je wilt zou je er dus
ook een soort wandmeubel van
kunnen maken".
De computer speelde een belang
rijke rol bij het ontwerp. Alle mo
dellen zijn er ingevoerd om de
verhoudingen kloppend te krijgen
en om te zien hoe het er in ver
schillende kleuren uit zou zien.
Miriam Nahon: „Ik heb voor het
basismodel gekozen voor een groe
nachtige granietkleur om er zo
doende een meerwaarde aan te ge
ven. Maar je zou het ook zwart
kunnen spuiten, dat kan in bepaal
de interieurs ook heel erg mooi
zijn". Bij het ontwerp hoort een
kostenberekening; de prijsvraag
vereiste dat. De kosten komen op
net geen tweehonderd gulden, in
clusief de dure wieltjes en het dure
draadglas, maar exclusief de even
eens dure spuitbusverf.
Hard Werken
Tja, hoe ontstaat zo'n meubel.
Moeilijk te zeggen. „Ik heb altijd
wel een bepaalde geordendheid in
mijn hoofd, terwijl anderen mis
schien alles in een grote bak gooi
en. Maar het werkelijke meubel
krijgt pas vorm als ik ga schetsen".
Al tekenend ontwerpen. Maar
denk niet dat het vanzelf komt.
Ontwerpen is, dat leer je wel op
school, hard werken. Je moet snel
tot een idee komen en dat idee in
vormen omzetten. Dat is dan weer
het leuke van zo'n prijsvraag; op
school ben je met veel dingen tege
lijk bezig, hier kun je je helemaal
op toeleggen. En als je dan wint,
ja, dan is dat een enorme stimu
lans. Of het iets bewijst? „Nou, in
élk geval dat er dan toch heel wat
mensen zijn ingetrapt".
Denk niet dat ze er nu al is. Of dat
ze al een volledig eigen stijl heeft
ontwikkeld. Hoewel, ze weet heel
zeker dat ze niet snel iets zal ma
ken dat ze niet in d'r eigen huis
wil hebben. „Want je hebt, natuur
lijk, een eigen smaak. En je maakt
nu eenmaal eerst wat je zelf mooi
en goed vindt". Dat is óók weer
het leuke van die prijs, die ze
kreeg voor iets dat ze helemaal
naar eigen idee heeft gemaakt.
Toch is het niet meer dan een ontT
wikkeling, het make-up-meubel
waarmee ze nu alweer bezig is zal
er totaal anders uitzien. Want ont
werpen is een proces, elke dag leer
je weer nieuwe dingen over vor
men, ritmes, verbindingen. Je ziet
hoe een boom zich vertakt of
merkt hoe leuk het kan zijn naar
het interieur te kijken bij een
slecht tv-programma.
Meedraaien
Ze heeft heel veel zin om mee te
gaan draaien in het ontwerperswe
reldje. Hoe precies weet ze nog
niet, maar het zal haar niet verba
zen als het binnenhuisarchitectuur
wordt. En wie haar dan inhuurt,
moet geen kastje verwachten dat
'tegen de muur geplakt staat'. Een
echte Nahon is open, moet in de
Miriam Nahon
en haar meubel:
„Het doet er
niet zoveel toe
wat je er in
stopt. Het
belangrijkste is
dat je kunt zien
hoe het in
elkaar zit".
ruimte kunnen staan, daar kun je
doorheen kijken, omheen lopen.
Alle kanten moeten meedoen.
Maar het moet geen object alleen
zijn, het moet wel degelijk een
functie hebben. Want het gaat ook
om hoe je dingen gebruikt en dat
moet je er aan kunnen zien
„Want ik ben een kind van deze
tijd". Een 'kind' met prijs of
geen prijs al een grote mate
van standvastigheid. „Ik kan het
nog wel veel gladder en gelikter
maken, maar daar heb ik dus geen
Jr PETER KULCHE
LFT „Ik ben een ramp
r de meubelindustrie".
Bruintjes is met zijn 2
leter 21 de langste
ft pderlander. Als extreem
pg of extreem klein persoon
lel je je in je eigen huis niet
tijd even gemakkelijk: „Je
lit van je stoel, je kunt je
i >nen niet kwijt onder de
ttafel en krijgt koude
[eten als je op bed ligt".
meubelwereld gaat uit van
standaardmaat van 1,82 meter,
ijl in de praktijk die gemid-
Ide lengte op 1,86 kan worden
iteld. Vast staat dat ten minste
irhonderdduizend mannen
Ierland langer zijn dan 1,90 me
en vijftienduizend
iger zijn dan 1,80 meter. De in-
itrie is daar niet op ingesteld,
'gewone' stoel bijvoorbeeld, is
ir een langer iemand heel onge-
id en kan tot rugklachten lei-
aldus de 'reus' Bruintjes, te-
is PR-man van de Klub van
ige Mensen.
;onoom Elle Ellens van TNO
onderzoek naar de ongemak
voor de hele kleine en hele
ite Nederlanders met standaard -
ibilair. „We weten tegenwoor-
dank zij rapporten van de
iringsdienst van de krijgsmacht,
de gemiddelde lengte van de
lerlanders (let wel: mannen)
zo'n drie millimeter per .jaar
Ineemt. Daarbij blijven de ma-
van de meubelindustrie ver
Iter".
leintje
ben zelf ook geen kleintje met
n 2,03 meter, ik ervaar aan den
'e hoe lastig het kan zijn een af-
jkende lengte te hebben". Voor
jonoom Ellens was het nooit
ittig afwassen: „Ik heb die ver
lende kastjes boven de gootsteen
direct uitgesloopt en aan de zij-
nt gehangen. Ik kon niet eens in
n afwasteiltje kijken. Met die
ukenkastjes worstelen veel Ne-
'landers. Ontwerpers moeten
ter rekening houden met men-
met extreme lichaamslengten",
ch wordt er het een en ander
louwd voor mensen met buiten-
'one maten.
enkele jaren geleden zagen we
het fout zat met het formaat
n de meubels. Er wordt te klein
i 'abriceerd". H.J. Rijs van ASS
Houten, heeft een bedrijf waar
orheen stoelen voor gehandicap-
werden gebouwd. Toen het be-
jf merkte dat het aanbod van
ïgepaste meubels achterbleef en
tdingzaken 'voor grote maten'
paddestoelen uit de grond re-
i, dook ASS in het gat in de
irkt en ging bouwen voor de 'gi-
ïten' onder de Nederlanders.
ASS-huiskamerstoel, een
•ednieuw produkt van ASS,
wordt in de zaak met behulp van
stelschroeven aangepast aan de
specifieke eisen van de extreem
lange of brede klant. Daarmee
wordt een heel belangrijk pro
bleem voor de grote Nederlander
uit de weg geruimd: rugklachten.
Portemonnee
Dat het inderdaad voor mensen
boven de 1,90 meter mogelijk is
om prettig te zitten en liggen wil
de Klub voor Lange Mensen laten
zijn in een stand op de komende
Huishoudbeurs in de RAI (tot 8
april). Rob Bruintjes: „We tonen
het publiek een aangepast bed, ta
fel, stoel en zelfs een verlengd lig
bad. Het kan dus wèl. Je moet al
leen goed zoeken in de meubelwe
reld en een flink gevulde porte
monnee meebrengen. Of zelf alles
op een grotere schaal bouwen"
Nederland telt naar schatting vijf
tienduizend kleine mensen; man
nen onder de 1,51 meter, vrouwen
onder de 1,45 meter. Ook voor hen
is het niet mogelijk even bij het
warenhuis een klapstoel van twee
tientjes te kopen.
De Rotterdamse Tiny Schijvens is
1,30 meter. Ze probeert zo goed als
dat kan haar leefomgeving aan te
passen aan haar beperkte lengte:
„Ik probeer in elk geval stoelen te
kopen, waarvan ik makkelijk de
poten kan afzagen. Stoelen met
spijltjes waarop ik m'n voeten
kwijt kan, vind ik gewoon niet
mooi".
„Het aanpassen van meubels voor
kleine mensen is voor ons niet
interessant. Het is commercieel
nauwelijks haalbaar, je moet je
hele produktielijn omgooien", al
dus C.M. van Rees van Van Rees
Meubels in Leidschendam. „Ik
kan me eigenlijk maar één klant
herinneren die daar specifiek om
vroeg. Met veel pijn en moeite
Voor kleine
mensen valt er
in de keuken
heel wat aan te
passen, onder
meer de
werkhoogte.
hebben we voor haar een eethoek
op schaal gebouwd. Ze was er dol
blij mee".
Thuiswerken
Dat het belangrijk is dat mensen
(groot en klein) over een goede
maat meubilair beschikken illus
treert Ellens van TNO: „Vooral in
de toekomst zal het thuiswerken
een grote vlucht nemen. Door de
toename van het aantal files wordt
het immers steeds moeilijker de
werkplek te bereiken", voorspelt
hij. „Mensen zullen dus thuis ach
ter een beeldscherm plaatsnemen
en daar hun werk gaan doen. Be
langrijk is dat het meubilair en de
werkomgeving in de woning aan
dezelfde eisen voldoen die ook
voor de kantooromgeving gelden.
Ik ben bang dat de thuiswerker
zioh onvoldoende bewust is van de
gevolgen van een ongezonde
werkhouding. Na de laatste belas
tingmaatregelen zijn dergelijke
voorzieningen niet meer aftrek
baar. Ik maak me dan ook geen il
lusies dat de thuiswerker zal wil
len investeren in goed meubilair.
Controle op naleving daarvan kun
je wel helemaal vergeten".
Speciale fondsen voor extreem
lange of kleine mensen bestaan
niet. Een superlang of -klein per
soon is vaak tweemaal zo duur uit
als zijn 'normale' landgenoot. Rob
Bruintjes: „Toen we bij de over
heid aanklopten voor een subsidie,
kregen we het advies ons aan te
melden bij de Interdepartementale
Werkgroep voor Gehandicapten
van het ministerie van WVC. Je
wordt daar van het kastje naar de
muur gestuurd".
Meubelindustrie'en Vadertje Staat
hebben tot nu toe nog geen rede
lijk antwoord op de behoeften van
de Nederlandse 'reuzen' en 'dwer
gen'.
Rob Bruintjes heeft 3
lang moeten zoeken 52
voor hij een stoel naai
zijn maat had s
gevonden.
Het valt om de
drommel niet
mee een tuin zo
door te verwaarlozen
FRITS dat het ook nog
BROMBERG leuk blijft.
Een goed verwilderde tuin
kan prachtig zijn, zeker
wanneer het accent komt te
liggen op 'goed'. Want het
valt om de drommel niet mee
een tuin zo te (laten)
verwaarlozen dat het ook nog
leuk blijft. Blijft! Want het
gaat om de lange termijn,
zowel voor de eigenaar als
voor anderen die ongewild
moeten meegenieten.
Het is een misverstand te denken,
dat de tuinbezitter achter zijn
raam zonnig kan gaan zitten pin
da's pellen, in de veronderstelling
dat de natuur van zijn tuin auto
matisch iets moois maakt. Dat doet
de natuur niet. Die maakt van
elke tuin een rotzooitje of een kale
troep die niets met prettig ver
waarloosd te maken heeft. Nog af
gezien van de overlast bij (over-
)buren die na afloop van de bloei
tijd met het overgewaaide zaad
van onkruid komen te zitten.
Een bekende schrijver in het
Drentse Haren die onbekend wen
ste te blijven, wist heel goed, hoe
hij zijn tuin ten eigen bate kon Ja-
ten verwilderen. Zijn huis droeg,
heel toepasselijk, de naam van 't
Woeste Hoekje. Want woest was
het en gordijnen had hij niet no
dig. Het geboomte in zijn tuin be
hoedde hem voor inkijk en zelfs in
de winter hield hij, door achterlig
gende groeisels, nog zoveel groen
over dat zijn hoekhuis verscholen
bleef. De bekende schrijver had in
elk geval begrepen dat voor een
woeste tuin die woest moest blij
ven, voorwaarden bestonden
waaraan hij bij de aanleg van zijn
tuin al kennelijk had voldaan.
M. de Goey van Eurotuin in Wate
ringen: „Iemand die geen tijd
heeft om veel aan zijn tuin te doen
en daarom kiest voor de voordelen
die een verwilderde tuin kan heb
ben, zal in elk geval zijn vaste
planten met zorg moeten uitkie
zen, wil hij geen ruzie met de bu
ren krijgen. Om het gezicht, maar
ook om het onkruid dat uit zijn
tuin kan overwaaien".
„Sommige planten blijven uit zich
zelf letterlijk binnen de perken en
zijn dus bruikbaar. Maar er zijn
ook soorten die de neiging hebben
andere dood te woekeren, waar
door je na een poosje niet meer
dan twee of drie soorten over
houdt en dat kan ook de bedoeling
niet zijn. Dovenetel, bereklauw,
dat soort dingen (aar er zijn te veel
soorten om ze allemaal te noemen)
moeten worden afgeraden".
„Er bestaat mooi onkruid dat het
in een tuin goed doet en met wei
nig moeite is bij te houden, maar
ook onkruid dat onder de grond
uitloopt en dus niet is bij te hou
den. Dat komt op waar het wil en
je krijgt het nooit meer weg. Als
het om heesters en bomen gaat, zal
er gesnoeid moeten worden. An-,
ders groeit het maar door en krijg
je mooie volle kruinen en kale
stammen; niet zo'n leuk gezicht en
meestal niet volgens de bedoeling.
Als op de goede manier wordt ge
snoeid blijven bomen en heesters
op de gewenste hoogte en blijven
ze ook aan de onderkant vol".
Wie een mooi verwilderde of ver
waarloosde tuin wil, kan gewoon
wat rondkijken om ideeën op te
doen. De Goey: „Het zijn vaak van
die ouderwetse boerentuinen, die
mooi verwilderd zijn. Maar ik
denk dat er destijds, bij de aanleg,
echt wel goed over is nagedacht.
Want tenzij je geluk hebt. ontstaat
een verwilderde tuin die er ook
nog leuk uitziet, niet vanzelf".
Schets
De Goey adviseert tuinbezitters
die al dan geen verwilderde tuin
willen, eerst een schets te maken
van het bedoelde. „Wie daarmee
komt, geven we natuurlijk gratis
advies. Maar je kunt ook naar een
bibliotheek stappen. Over alle on
derwerpen zijn boeken geschre
ven, maar hoeveel kosten die wel
niet en hoe weinig is daaruit voor
de lezer nu echt van belang. Ter
wijl alles in de bibliotheek is te
vinden. En", zegt De Goey, „die
fotokopieerapparaten zijn ook niet
voor niks uitgevonden".
Hoewel ten minste één boekwerk
je apart de aandacht vraagt: 'Het
groene woordenboek' voor natuur-
en tuinliefhebbers van Frans
Lammers. De auteur zegt aanvan
kelijk machteloos tegenover zijn
eerste eigen tuin te hebben ge
staan. Zijn naslagwerkje is gevuld
met alle technische en vaktermen
die hij kon vergaren uit tuinboe-
ken, tijdschriften, van zaadzakjes,
uit kwekerscatalogussen en uit de
mond van vaklieden. Achter elk
trefwoord staat kort wat het bete
kent en een eenvoudige uitleg, al
les in normaal Hollands. Soms
staan er cursief gedrukte woorden
in; wanneer ook die worden opge
zocht krijgt de gebruiker nog meer
wetenswaardigs over dat onder
werp waardoor, aldus de auteur,
het onthouden wordt vergemakke
lijkt. Het werkje is redelijk volle
dig en met een béétje gevoel voor
tuin en groen kan zelfs de tocht
naar de bibliotheek worden uitge
steld.
