Steeds meer natuursteen in interieur
De stillevens van Geer Pouls
Yvon Koopman is
bezeten van papier
BloemkUnstenaar tovert met vazen
Menhir is specialist in graniet
'Terug naar de mooie
tijd van Art Déco'
Peter van Zoetendaal poseert in The Frozen Fountain bij zijn eigen
ontwerpen: de Brancusi-kast en de handgemaakte houten tafel met
marmeren blad.
The Frozen Fountain op zoek naar unica
door EVELIEN BAKS
AMSTERDAM Terug naar
de mooie tijd van Art Déco.
Dat is de trend volgens Peter
van Zoetendaal, één van de
ontwerpers van The Frozen
Fountain in Amsterdam.
„Een soort Neo Déco", zegt
hij.
De Rotterdammer' is verbonden
aan de winkel The Frozen Foun
tain, gevestigd aan de Utrechtse
straat in hartje Amsterdam. Hij is
één van de Nederlandse ontwer
pers die hier de gelegenheid krij
gen om - hun meubels en kunst
voorwerpen te etaleren. Eén a
twee dagen per week is hij er bo
vendien om de winkel te runnen.
„Heerlijk werk", reageert Van
Zoetendaal. „En klanten vinden
het heel erg leuk als ze de ontwer
per zelf kunnen ontmoeten die
hun het een en ander kan vertel
den over de meubels". The Frozen
Fountain, die nu het zesde jaar is
ingegaan, is volgens de Rotterdam
mer een centrum voor Nederland
se ontwerpers, die geen aansluiting
kunnen vinden bij fabrikanten.
Waar verder veel wordt verricht
als trendsetter maar waar toch een
sfeer heerst, die terug wil naar de
mooie tijd van Art Déco.
„We proberen hier iedereen die
leuke dingen maakt, een kans te
geven", zegt hij. „Maar we probe
ren wel dingen te zoeken, die een
relatie hebben met meubels". The
Frozen Fountain doet op dit mo
ment veel met kasten en dressoirs
uit de Art-Décotijd (jaren twintig).
Er is zelfs een filiaal aan de le
Van der Helststraat in Amsterdam,
waar alleen maar dit meubilair
wordt aangeboden.
Marmer
De oude kasten worden hier opge
knapt. Ze krijgen een nieuw bin
nenwerk en worden opnieuw ge
polijst. „Er is ontzettend veel vraag
naar oude dressoirs, die we in ons
filiaal marmeren. Marmer is echt
dé trend. Wij hoeven daarop niet
in te spelen want dat deden we
vijf jaar geleden al", aldus Peter
van Zoetendaal.
Het publiek neigt volgens hem
weer meer naar de duurzame ma
terialen zoals hout en marmer.
„Dat komt ook doordat ze allemaal
wat unieks willen hebben. Iets dat
niemand anders heeft. Met die
oude kasten kan dat dus, want dat
is allemaal handwerk. Ze gaan ook
meer op afwerking letten. Kortom
luxe wensen, waarvoor mensen
wel bereid zijn geld neer te tellen.
Wie hier binnenstapt, schrikt niet
van de prijs. Want laten we eerlijk
zijn, voor een unicum betaal je nu
eenmaal wat meer".
The Frozen Fountain heeft voor
namelijk meubilair in huis. Verder
wat lampen, een enkel kunstvoor
werp en wat tapijten langs de
wanden, die in opdracht van de
winkel in kleine oplagen in India
worden geknoopt. The Frozen
Fountain werkt hiervoor samen
met het in Rotterdam gevestigde
Art Carpet. „Ook voor de kleden
geldt: terug naar Art Déco. Grijs
gaat er echt uit".
Roest
In de collectie valt verder het wat
roestige tuinmeubilair op, dat de
deur uitgaat als stoeltjes voor bin
nen. The Frozen Fountain laat de
ijzeren stoeltjes en tafels in Portu
gal vervaardigen, stopt ze vervol
gens in Amsterdam in een zout-
zuurbad en krijgt dan de roestige
exemplaren, die als zoete broodjes
over de toonbank gaan. Een laagje
autolak moet de roest verder in
toom houden.
„De mensen willen kunnen zien
dat het echt roest is, daarom ge
bruiken we een transparante lak",
zegt Van Zoetendaal. „Die stoelen
zijn een echt succes. We hebben ze
ook geleverd aan een Italiaans r
taurant in Antwerpen, die er zijn
hele zaak mee vol heeft gezet. Feit
is dat het publiek af wil van dat
seriematige, dat gelikte. Het moet
apart zijn en mooi uiteraard".
Mensen geven volgens hem weer
de voorkeur aan natuurlijke mate
rialen. Veel hout vooral, ook in de
collectie van The Frozen Fountain,
die overigens werkt als een gale
rie. Ontwerpers kunnen er hun
spullen etaleren en pas als ze zijn
verkocht, wordt er afgerekend
met de winkel.
door EVELIEN BAKS
ROTTERDAM Alles wat
hij maakt, zegt Geer Pouls,
moet 'guts' uitstralen. Ofwel
gewoon lef, want aan zomaar
een bloemstukje heeft deze
Limburger geen boodschap.
Verlepte tulpen, onkruid of
een vaas gevuld met vaasjes:
Pouls houdt zich aan geen en
kele regel. Maar het succes is
er niet minder om want de
bloemkunstenaar van Brutto
Gusto (letterlijk slechte
smaak) is ook in de Randstad
inmiddels een bekende ver
schijning.
Anderhalf jaar geleden opende
Pouls in Rotterdam zijn galerie an
nex winkel aan de Oostkousdijk.
„Ik liep er langs, het stond leeg en
het was goedkoop", verklaart hij
kort en bondig zijn keuze voor de
achteraf gelegen lokatie. Temid
den van dichtgetimmerde panden
en oude woningen valt de kunst
zinnige etalage van Brutto Gusto
daarom des te meer op.
De winkel zelf, of eigenlijk galerie,
is een verantwoorde opeenhoping
van vazen, vazen en nog eens va
zen. In alle mogelijke vormen, ma
ten en kleuren. Van uiterst fraai
tot ronduit afschuwelijk. „Hoe le
lijker, hoe beter", zegt Geer Pouls.
Hij maakt een vergelijking met
smartlappen: „Of Koos Albers een
smartlap zingt of Freek de Jonge
dat doet als parodie. Dat is een he
melsbreed verschil. Nou, ik wil die
van Freek de Jonge wel maken.
En zo moet je mijn werk beschou-
Chagrijnig
VooV de vazen struint hij markten
af in binnen- en buitenland. Voor
al bij onze zuiderburen is nogal
eens wat te halen. „Ik zie alles in
vazen", legt de kunstenaar uit.
„Daar train je je op. In principe
wil ik geen efikel criterium aan
leggen. Het is zelfs zo erg dat als ik
eens niets heb kunnen vinden op
de markt, ik helemaal chagrijnig
word. Ik ben gefascineerd door va-
Zijn opvallende creaties zijn op di
verse plaatsen te zien. „Het was ei
genlijk mijn bedoeling om een ser
vicebedrijf op te zetten en met
abonnementen te gaan werken,
maar op een gegeven moment
kwamen er zo vaak mensen langs
dat ik er maar een winkel van heb
gemaakt", zegt Pouls.
Hij werkt het liefst met seizoen-
bloemen en het is dus ook niet
verwonderlijk dat zijn galerie in
deze tijd van het jaar nauwelijks
bloemen herbergt. Er zijn eigenlijk
geen bloemen, waaraan Pouls een
hekel heeft. „Ik werk alleen niet
veel met wit, simpel omdat het
geen kleur heeft", legt hij uit.
„Wat ik wel jammer vind is dat
die hele ordinaire dingen als bij
voorbeeld goudsbloemen niet meer
worden aangeboden".
Over de kwaliteit van de bloemen
is hij niet echt te spreken. „Bloe
men worden niet meer met liefde
gekweekt zodat je bijna wordt ge
dwongen om ze zelf te kweken",
vervolgt Pouls. „Maar daar ben ik
geen man voor. Ik organiseer lie
ver dan dat ik op een landje moet
gaan zitten wroeten".
Ikebana
Na de middelbare tuinbouwschool,
belandde Geer Pouls in Berlijn en
trok, toen hij eenmaal de keuze
had gemaakt verder te gaan met
bloemschikken, vervolgens naar
Japan om een opleiding Ikebana te
volgen. „Je zult een bepaalde ba
siskennis moeten hebben. Het is
door EVELIEN BAKS
MOLENAARSGRAAF
Een 17e-eeuwse boerderij
net buiten
Molenaarsgraaf. Een
gammele houten deur
geeft toegang tot de
werkplaats van Menhir
Steen Natuursteen Design.
Het drie jaar oude bedrijf
is in zijn korte bestaan een
specialist geworden op het
terrein van natuursteen.
,,Er zijn in Nederland zo'n
driehonderd bedrijven die
zich hiermee bezig
houden. Zo'n
tweehonderd daarvan zijn
gespecialiseerd in
grafwerk en circa dertig
in de grove bouw zoals
gevels van gebouwen.
Maar op het gebied van
interieur wordt heel
weinig gedaan. En dat is
waar wij op inspringen",
aldus René de Vaal, die
Menhir heeft opgericht.
Het bedrijf, waar inmiddels acht
personen werkzaam zijn, werkt
nauw samen met ontwerpers on
der wie Huib de Jong van het Rot
terdamse Art Constructions, be
kend als ontwerper van vele eta
blissementen zoals Sorbonne, het
Doelencafé, Cambrinus en Plan-C.
In al deze lokaliteiten is veel na
tuursteen aan te treffen van Men
hir. Verder werkt het bedrijf veel
samen met de DAD-groep, geves
tigd in de Pannekoekstraat.
Afrika
Menhir werkt voornamelijk met
graniet, dat vanuit de gehele we
reld wordt betrokken. Het tradi
ders dan plavuizen leggen. Dit
vergt een andere techniek. Ook op
de kwaliteit moet je niet bezuini
gen. Van onze acht mensen is er-
altijd eentje op pad om andermans-
ellende op te knappen. Voor ons
wel leuk, maar het komt de naam
van natuursteen niet ten goede".
René de Vaal werkt nu al zo'n ze
ven jaar met natuursteen. Aanvan
kelijk als restaurateur in Amster
dam, waar hij oude grachtenpan
den onder handen nam. Drie jaar
geleden besloot hij Menhir op te
richten. Onlangs werden alle me
dewerkers mede-eigenaar van de
onderneming en De Vaal ver
wacht in de komende jaren nog
een fikse uitbreiding van het be
drijf.
Natuursteen is in alle kleuren van
de regenboog verkrijgbaar. Nieuw
is het blauwe graniet, dat Menhir
uit Brazilië haalt. „We ontdekken
steeds meer", zegt De Vaal. „Er
zijn ver over de 10.000 soorten
steen. Het komt overal vandaan en
is onuitputtelijk. We weten bij
voorbeeld al jaren dat er goede
steen in het Oostblok zit. Bulgarije,
Roemenië en de Sovjetunie. Din
gen, die hier nog nooit verwerkt
zijn. Dat zal straks waarschijnlijk
wel kunnen".
De vraag naar het tijdloze natuur
steen neemt met de maand toe.
Het publiek is op zoek naar aparte
dingen en is bereid daarvoor te be
talen. „We doen nu veel afwer
king met afgehakte kanten of bol:
lingen. Dat is puur handwerk. Wat
duurder natuurlijk maar ver
schrikkelijk mooi".
Het gebeurt nogal eens dat Menhir
al te enthousiaste klanten moet af
remmen: „Mensen die alles in
steen willen hebben. Onzin, want
dat wordt gewoon te kil". Het be
drijf ontwerpt tevens meubels, zo
als salontafels. De prijzen hiervan
liggen tussen de 900 en 1400 gul
den, voor een eettafel moet 2000
tot 3000 gulden worden neerge
legd.
net als met modeltekenen. Als je
geen portret kunt tekenen, zul je
ook geen abstract werk kunnen le
veren. Eerst teruggaan naar de
oorspronkelijke vormen".
Het bloemschikken terugbrengen
in de kunst, daar draait het bij
Pouls allemaal om. Bij hem geen
keurig geschikt boeketje maar wel
stillevens als een wilde takkenbos
in een ijzeren emmer en verlepte
tulpen in een vaas, die hij voor an
derhalve gulden op de markt op
de kop heeft getikt. „Ik probeer
wel eens hele smerige boeketten te
maken. Maar ik ben nog net niet
slecht genoeg".
Pouls is, voor zover hij weet, de
enige bloemkunstenaar van Ne
derland en wordt daarom van vele
kanten benaderd om een stilleven
te creëren. Door het Centraal Mu
seum in Utrecht werd hij samen
met een aantal andere kunstenaars
gevraagd iets met het museum te
doen: „We kregen elk een vprtrek
te doen en ik koos voor de kamer
van de etalagepoppen. Ik heb ze
allemaal bloemetjesjurken aange
daan en daartussen enkele giganti
sche boeketten geplaatst".
tionele marmer wordt steeds min
der toegepast. „We zijn altijd op
zoek naar nieuw natuursteen",
vervolgt De Vaal. „We halen bij
voorbeeld graniet uit India, Brazi
lië, Portugal, Afrika en komen
met kleuren terug waarvan men
dacht dat ze niet bestonden".
Het bedrijf werkt vaak met eigen
ontwerpen. Pas na bestelling
wordt het graniet naar Molenaars
graaf gehaald. Van een groot blok
steen uit de berg worden platen
gezaagd, die in Nederland worden
bewerkt.
„Natuursteenbedrijven zijn over
het algemeen erg behoudend in
hun werk en klassiek, hetgeen
zich uit in het gebruik van wit
marmer. De soort die we allemaal
kennen. Menhir is één van de wei
nige bedrijven die zich speciali
seert in het zogeheten multicolour.
Dat is er wel, maar je moet er
moeite voor doen om het naar Ne
derland te halen", legt De Vaal uit.
De vraag naar de gekleurde gra
nietsoorten neemt volgens hem
zonder meer toe: „Graniet heeft
vele voordelen. Het is tien keer zo
hard als marmer. Gegarandeerd
dat het er over twintig jaar nog
net zo mooi bijligt als nu". Daar
aan hangt uiteraard wel een pas
send prijskaartje, dat voor een
vloer neerkomt op circa 200 gul
den per vierkante meter. Volgens
De Vaal echter spendeert men
steeds meer geld aan de inrichting
van de woning. Een investering
van enige tienduizenden guldens
in een granieten vloer is geen uit
zondering meer.
Beknibbelen
Wie besluit zijn vloer met natuur
steen te bekleden, kan volgens De
Vaal ook maar beter niet proberen
te beknibbelen op de investering.
„Marmer leggen is iets geheel an-
Fantastico vorig jaar was een groot
succes. Binnen tien minuten was
alle 'kunst uit de muur' weg. Veer
tig vakjes, gevuld met kleine ob
jecten en collages, bleken het doel
wit van een grote horde mensen.
Ruzies
„Er ontstonden complete echtpa-
renruzies", vertelt Yvon Koop
man. „Ik wist niet dat het zo uit de
hand zou lopen. Ik had 400 dinge
tjes gemaakt voor die tien dagen.
Mensen waren zo bang dat ze niets
te pakken zouden krijgen. Het leu
ke is wel dat er nu een heleboel
mensen in de stad rondlopen, die
iets van je hebben. Bovendien
maak ik die broches van de kunst
automatiek nu voor een winkel in
Gouda". Die broches maakt ze
overigens niet van papier maar
van houtjes, die ze van het kerk
hof haalt.
De kunstenares was tijdens 650
jaar Delfshaven nadrukkelijk aan
wezig. Behalve de 'poolparts', als
onderdeel van het project 'Olie op
de golven', liet ze tijdens het eerste
weekeinde van september maar
liefst 600 zwarte papieren bootjes
te water in de Aelbrechtskolk. Ge
vuld met gekleurd zand leverden
de bijeengedreven bootjes een op
merkelijk schouwspel.
„Ik doe altijd van alles door el
kaar", vertelt Yvon Koopman.
„Ook heel veel performances. Met
papier. Het liefst doe ik dingen,
waarbij aan het eind van mijn per
formance een kunstwerk over
blijft". Een gebrek aan ideeën kan
deze kunstenares niet worden ont
zegd. Tot nu toe loopt het, zoals ze
zelf zegt, als een trein. „Soms heb
ik zoveel ideeën dat ik niet weet
welke ik moet kiezen".
Yvon Koopman maakt overigens
al een jaar of tien kunst, maar
treedt er pas sinds een paar jaar
mee naar buiten. Ze maakt objec
ten, reliëfs en installaties, waarvan
een groot gedeelte in huis kan
worden toegepast. Voor haar
kunstwerken gebruikt ze naast pa
pier van alles, zoals bereklauw-
stengels, gekleurd zand en beplak
te jasbeschermers.
Ze vindt het erg leuk om installa
ties te maken voor speciale ruim
tes. „Mensen vragen je, omdat de
sfeer die ik schep past. Dat vind ik
een goed teken. Het sprookjesach
tige trekt mij aan en kennelijk ben
ik niet de enige".
Bloemkunstenaar Geer
Pouls: 'Een beetje
parodie'.
Zagen, hakken en polijsten: het bewerken van natuursteen is puur ambachtelijk werk.
ROTTERDAM Een
bijzettafel, bescheiden zetel of
gewoon kunst? De
donkergroene 'poolparts' van
Yvon Koopman kunnen alle
drie zijn.
De Rotterdamse kunstenares
maakte al eerder de 'poolparts'
voor het 650-jarig bestaan van
Delfshaven vorig jaar. Ze zijn ge
maakt van honingraatkarton en
bedekt met een glasplaat ogen ze
als een vijver, of zoals Yvon zelf
zegt als een mystieke onderwater
wereld. Ze is gefascineerd door
sprookjes en mystieke sferen.
Yvon Koopman is dol op papier.
Haar werkruimte annex woning is
ermee bezaaid en het aangrenzen
de 'heksenhok', een grote ruimte
even beneden straathoogte, puilt
uit van papier en karton. Ze is een
papierkunstenares, die zeven da
gen per week in de weer is.
De voormalige lerares handvaar
digheid, die sinds maart vorig jaar
zich alleen nog maar met de kunst
bezighoudt, doet dan ook van alles.
Op elke grote manifestatie in Rot-
De sprookjesachtige 'poolparts', een overblijfsel van 650 jaar Delfsha- terdam is ze altijd wel te vinden,
ven, maakt Yvon Koopman van honingraatkarton. Haar kunstautomatiekje op Teatro