'Confessionele scholen
krijgen nieuwe kansen'
Lubbers: minderheden serieus nemen
kerk
wereld
Religieuzen Tsjechoslowakije voor bijna onmogelijke taak
De 'hardheid' van Lubber;
brieven van lezei
1
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
EcidócSommit
DINSDAG 27 MAART 1990 PAGI
Wereldraad bereidt nieuwe assemblee voor
GENEVE De voorbereidingen voor de zevende assemblee
van de Wereldraad van Kerken in 1991 zijn in volle gang. Niet
alleen in Genève, waar gisteren het voorlopige programma
werd gepresenteerd, ook in Canberra, waar afgevaardigden
van de ruim driehonderd lidkerken in februari zullen samen
komen. Het thema van de nieuwe assemblee luidt: 'Kom, Heili
ge Geest - vernieuw de hele schepping'. Mevrouw Jean Skuse,
belast met de coördinatie wees er op dat de rooms-katholieken
(er komen twintig officiële waarnemers) er zoveel mogelijk bij
zullen worden betrokken.
De Westduitse theologe Margot Kassmann zei over de biieen-
komst van het conciliair proces in Seoul dat de besluiten aldaar
..een oecumenische katechismus vormen inzake sociaal-ethi
sche vragen waarover binnen de oecumenische beweging over
eenstemming bestaat". Zij vormen de basis voor de komende
activiteiten in de kerken.
De spanning tussen plaatselijk en wereldwijd werd in Seoul
zeer duidelijk, aldus Kassmann. Eerst moeten de kerken regio
naal en per continent trachten vast te stellen wat zij aan het
geheel hebben bij te dragen, voordat gemeenschappelijk han
delen mogelijk is. Seoul was slechts een begin en meer niet, zo
zei Kassmann. Dit begin moet op de algemene vergadering van
de Wereldraad, volgend jaar in Canberra, en daarna worden
voortgezet. Tijdens de korte discussie erkende de Zwitserse
voorzitster van de stuurgroep die de bijeenkomst in Seoul heeft
voorbereid, dr. Marga Btlhrig, dat op aandringen van de RK
Kerk de woorden „conciliair proces" uit het slotdocument wa
ren weggelaten.
Wij minachten veel
om onszelve niet te
minachten.
Litouwse kerk
teleurgesteld
over Vaticaan
(Van onze correspondent Aart
Heering)
ROME Vertegenwoordi
gers van de Litouwse katho
lieke kerk zijn teleurgesteld
over de geringe Vaticaanse
steun voor hun natie in het
conflict met de Sovjetunie. Na
het besluit tot afscheiding
hebben Litouwse ballingen er
in Italië er bij Johannes Pau-
lus op aangedrongen, dat hij
zich over de kwestie uit zou
spreken. Afgelopen zondag -
in zijn wekelijkse toespraak
tot de gelovigen op het Sint
Pietersplein - heeft hij dat
ook gedaan, maar zijn met
spanning afgewachte bood
schap bleef steken in alge
meenheden en bracht niet de
onvoorwaardelijke steun,
waar de Litouwers op hoop
ten.
De paus riep beide partijen op
om niet te hard van stapel te
lopen en in gezamenlijk over
leg een 'rechtvaardige en
vreedzame oplossing' te vin
den. Zonder daarbij aan te ge
ven in welke richting die op
lossing zou moeten gaan. In
theorie zou de paus de eerste
moeten zijn om de beslissing
van het parlement van Vilni
us te onderschrijven. Het Va
ticaan heeft namelijk nooit de
inlijving in 1940 van Litou
wen bij de Sovjetunie erkend
en de vooroorlogse Litouwse
republiek beschikt nog altijd
over een diplomatieke verte
genwoordiging bij de Heilige
Stoel. Mgr. Andanas, de rector
van het Litouws pauselijk
priestercollege in Rome en
voorzitter van de Litouwse
gemeenschap in Italië, is
daarom verbaasd over de ge
reserveerde houding die de
paus tegenover zijn voor 80%
uit katholieken bestaande
volk aan de dag legt. Maar
Karol Wojtila is uit buigzamer
hout gesneden dan Andanas
voor wie het communisme in
welke vorm dan ook de 'in
carnatie van de duivel' blijft.
De paus hecht aan de goede
betrekkingen met de Sovjetu
nie, die al concrete resultaten
beginnen op te leveren in de
netelige kwestie van de Oek-
raiense geünieerde kerk (de
katholieken met oosterse ri
ten). De enkele miljoenen
geünieerden die door Stalin
gedwongen bij de orthodoxe
kerk waren gevoegd en daar
door van hun bisschoppen en
kerken werden beroofd, krii-
gen deze binnenkort terug, als
tenminste de verhoudingen
tussen Kremlin en Vaticaan
niet verslechteren. De Vati
caanse diplomatie moet dus
uiterst behoedzaam manoeu
vreren om zowel de kool als
de geit te sparen. Zij mag de
Litouwse gelovigen niet open
lijk afvallen, maar evenmin
de pas twee weken geleden
aangehaalde en nog fragiele
diplomatieke betrekkingen
met de Russen in de waag-
schal stellen.
Ramadan vandaag
begonnen
Ramadan In de islamiti
sche wereld is vandaag de ra
madan, de islamitische vas
tentijd, begonnen, nadat gis
teravond in Noord-Jemen de
nieuwe maan aan de hemel
was gezien. Ook in Saudi-
Arabie deelde de staatsradio
mee dat de sikkel van de
nieuwe maan door twee men
sen was gezien. Koning Fahd
en kroonprins Abdullah wen
sten de moslims in de wereld
in de komende maand „zegen,
genade en goedheid" toe.
beroepingen
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Vriezenveen M. Zoete-
wey te Berkel en Rodenrijs. Aange
nomen naar Arnhem H.J. Ruis te
Utrecht; naar Arnhem mw.B.J. La-
zonder te Utrecht; naar Raalte H.
Bousema te Bargum. Beroepen te
Linschoten R.H. Kieskamp te Leer
dam
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Culemborg dr. K.
Sprönk te Monnickendam, die dit
beroep heeft aangenomen; te Doe-
tinchem drs.D.A. Bos te Bennebroek
Aangenomen naar 's-Gravenhage-
Oost als geestelijk verzorger van de
St. Bronovo/Nebo mw.drs.T. Koop
man, geestelijk verzorger van het
Beatrixverpleeghuls te Culemborg.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Bedankt voor Gouda en voor Zuidla
ren (tweede pred.plaats) H. Drost te
Rotterdam-Oost; voor Meppel J.J.
Poutsma te Hardenberg. Bedankt
voor Meppel J.J. Poutsma te Har
denberg. Beroepen te Wlnsum-
Obergum A.L.Th, de Bruijne te Nij-
verdal; te Zeist voor de geestelijke
verzorging in De Wijngaard J.C. Post
te Spakenburg-Zuid.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te Baarn C. Westerink te
Den Helder. Bedankt voor Rotter
dam-West R. van Beek te Veenen-
daqj (Pnielkerk).
TEGEN DE TREND VAN INDIVIDUALISERING EN SCHAALVERGROTING
AMERSFOORT Con
fessionele scholen die het
minst ernst maken met
de identiteit, krijgen het
in allerlei opzichten het
moeilijkst om te blijven
voorbestaan als confessio
nele school.
Die voorspelling deed drs. K.
de Jong Ózn., voorzitter van
de'Unie School en Evangelie,
tijdens een werkvergadering
van de Unie in Amersfoort.
De eigenheid van confessio
nele scholen is te vinden in
allerlei aspecten van het
schoolleven, aldus De Jong.
Bijvoorbeeld in het gods
dienstonderwijs, de leerstof en
in het gemeenschapskarakter
van de schoolgemeenschap.
De hedendaagse mens heeft
volgens onderzoek het meest
behoefte aan 'ergens bij ho
ren' en aan 'van betekenis
zijn'. Deze verlangens zouden
volgens De Jong weieens te
maken kunnen hebben met
het individualisme en bij het
in toenemende mate vragen
hebben bij de zin van het be
staan. „Hier kom je een be
langrijke opdracht tegen voor
de confessionele school: de
leerlingen deel laten uitma
ken van een gemeenschap
waar ze bij horen, waarin ze
zich gekend weten. En ook:
de leerlingen laten zien dat
een leven vanuit de bijbel,
met God, de moeite waard is".
Deze opdracht plaatste De
Jong in felle woorden tegen
over 'de trend van vandaag,'
namelijk het streven van ae
overheid om een school die
naarmate ze meer gediplo
meerde leerlingen en meer
leerlingen aflevert die op de
arbeidsmarkt passen, beter te
bekostigen (meer geld geeft).
„En dat dan op scholen die
steeds groter moeten worden,
steeds meer en beter bedrijfs
matig moeten worden geleid,
die zelf ook de markt op
moeten alsof ze zeeppoeder
verkopen. Straks krijgen we
nog in de Ster-reclame naast
aandacht voor 'verbeterde
Dreft', die voor 'verbeterde
mavo!' aldus De Jong.
De trend van de verzakelij
king in het onderwijs kan
door het confessioneel onder
wijs niet genoeg worden ge
wantrouwd, aldus De Jong.
De Unie-voorzitter hekelde in
dit verband het CDA dat naar
zijn oordeer niet kritisch ge
noeg is op de extreme schaal
vergroting, die in het onder
wijs dreigt plaats te vinden.
Pluriformiteit
De werkvergadering van de
Unie ging over pluriformiteit
in het protestants-christelijk
onderwijs. Er is sprake van
een nieuwe verzuiling van dat
onderwijs en wel in de rech
terflank. Zo ontstaan er evan
gelische scholen, die het net
weer anders doen dan refor
matorische scholen en die zijn
op hun beurt weer anders dan
de 'gewone' protestants-chris
telijke scholen.
Dat beeld steekt schril af te
gen de secularisatie-ontwik
keling van de laatste tiental
len jaren in de Nederlandse
samenleving als geheel, zo liet
de Amsterdamse godsdiens
tsocioloog prof. dr. G. Dekker
(VU) zien. Hij herinnerde er
aan hoe de godsdienstigheid
in ons land vermindert; hoe
de godsdienst steeds meer
wordt teruggedrongen in het
privé-domein en dat de gods
dienst steeds meer wordt aan
gepast aan de samenleving.
De veranderingen zijn enorm
snel gegaan. Nog in de jaren
vijftig bestond er bij protes
tanten vrees voor rooms-ka-
tholieke 'overheersing'; de
hervormde theoloog Van
Niftrik had bij wijze van spre
ken visioenen van de brand
stapel en voorspelde massale
emigratie van protestanten
wanneer 'Rome' de meerder
heid in Nederland zou wor
den.
Nu is het niet meer de twee
deling: rooms-katholiek en
protestant die geldt in ons
land, maar die van kerkelijk
of onkerkelijk.
Consensus
Tegenover de individualise
rende tendensen in onze sa
menleving blijkt de behoefte
naar consensus; naar een hou
ding waarin mensen het over
dingen eens kunnen zijn.
Steeds meer mensen beseffen
Prof. dr. g. Dekker
FOTO: PERS UNIE
dat er grenzen zijn aan de in
dividualisering. Ze zien dat
ondanks dereguleringsproces
sen de overheid voor steeds
meer wetgeving zorgt omdat
er steeds minder gemeen
schappelijke vanzelfsprekend
heden zijn in onze samenle
ving voor het doen of laten.
Temidden van allerlei groepe
ringen, is de christelijke le
vensbeschouwing eigenlijk de
enige die een totaal-concept
geeft voor het totale leven,
een samenhangende visie kan
bieden voor het leven van
mensen en voor een samenle
ving. In die zin zou je kunnen
spreken van een crisis in de
seculariteit en ligt er volgens
prof. Dekker een nieuwe kans
voor confessionele organisa
ties.
LÜTSEN KOOISTRA
BRNO De orde van de hos
pitaalbroeders van St. Johan
nes de Deo in Tsjechoslowa
kije staat na meer dan veertig
jaar vervolging onder het
communistische regime voor
een bijna onmogelijke taak.
„Het wordt bijzonder moeilijk
de orde opnieuw op te bou
wen - al betekent dat niet dat
we daarvoor niet erg ons best
gaan doen", aldus de prior-ge
neraal van de orde, Brian
O'Donnell, na een bezoek van
drie dagen aan Tsjechoslowa
kije.
Toen de communisten in 1948
de macht grepen, waren er
ongeveer vijftig religieuze or
den en congregaties in
Tsjechoslowakije. Twee jaar
later werden ze op last van de
regering opgeheven en wer
den hun bezittingen geconfis
queerd. De meeste religieuzen
werden gevangen genomen,
naar werkkampen gezonden
of gedwongen slavenarbeid te
verrichten. Slechts enkele
communiteiten overleefden
de vervolging, waaraan eind
vorig jaar een einde kwam.
Volgens waarnemers zijn van
de duizenden religieuzen in
1948 nog slechts 1.000 paters
en broeders en ongeveer 4.000
zusters in leven.
O'Donnell, die in Rome
woont, werd in Brno verwel
komd door een kleine groep
ordeleden in versleten bruine
habijten. Hun stemmen tril
den van ouderdom en ontroe
ring, toen zij bij de ingang
van hun klooster de hymne
van de broeders ten gehore
brachten. De jongste broeder
is de zeventig al gepasseerd,
de oudste is bijna negentig. De
meesten was het sinds 1950
verboden hun werk in het
naast het klooster gelegen zie
kenhuis voort te zetten, maar
ze mochten wel in het kloos
ter blijven wonen. Het zie
kenhuis werd door de staat
Panorama van Brno
de broeders waren getekend
door de ontberingen die zij de
afgelopen 40 jaar hebben
moeten ondergaan, maar hun
geloof en loyaliteit aan hun
orde hadden zij weten te be
waren. Allen maakten en
thousiast plannen voor de toe-
FOTO: CTK
komst. „Allereerst willen wij
het klooster en de kerk van
Brno overnemen en ze tot een
bejaardenhuis verbouwen",
aldus broeder Ladislav, die
acht jaar geleden in het ge
heim tot overste werd be
noemd. „Daarna willen wij
graag onze bezittingen in Val-
tice terugkrijgen".
Volgens een nieuwe wet heb
ben religieuze orden en con
gregaties vijf jaar de tijd om
in beslag genomen bezittingen
op te eisen. Het klooster en
het ziekenhuis in Valtice bij
de grens met Oostenrijk wer
den in het begin van de ze
ventiende eeuw gesticht. Van-
daaruit bouwden de broeders
kloosters en ziekenhuizen in
Oostenrijk, Bohemen, Mora-
vië, Slowakije en Hongarije,
gebieden die toen deel uit
maakten van het Habsburgse
keizerrijk.
O'Donnell deelt het enthou
siasme van broeder Ladislav,
maar ziet nog veel problemen.
„Onze belangrijkste probleem
is nieuwe leden te winnen.
Alle orden in de wereld kam
pen daarmee, maar het is een
bijzonder nijpende kwestie in
een land waar elke vorm van
godsdienstonderwijs meer dan
40 jaar verboden is geweest".
DEN HAAG Premier Lubbers reageert vandaag in inter
pellatie, aangevraagd door het Kamerlid Andrée van Groen
Links, nader op zijn uitlatingen voor de IKON-radio over een
minder softe" aanpak van werkloze minderheden.
Van Es stoort zich vooral aan de uitlating van de premier dat
bepaalde minderheden de sociale verzorgingsstaat -buiten
hun schuld- verkeerd zijn gaan vertalen. Ze denken dat ze
niet hoeven te werken als ze hun boterham van een ander
krijgen, aldus Lubbers. De Groen Links-afgevaardige vindt
dat „tamelijk boude beweringen", omdat hij daarmee de sug
gestie wekt „alsof culturele minderheden alhier het iyel pret
tig vinden dat zij niet hoeven te werken
Hieronder volgt de letterlijke tekst uit het interview dat als
aanleiding had de winst van de Centrumpartij en Centrumde
mocraten bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Vraag: De Centrum-Democra
ten hebben in zekere zin hun
macht versterkt. Als u dat
eens in aanmerking neemt en
dat afzet tegen het beleid van
sociale vernieuwing. Heeft
dat invloed op elkaar?
Lubbers: „Jazeker. Dat heeft
invloed. Allereerst dit: men
spreekt over de versterking
van de Centrumpartij. Als ik
Nederland op dit punt verge
lijk met andere landen mogen
we best zeggen dat we goed
scoren. Het valt nog wel mee
in Nederland. Dat is één.
Ten tweede, moeten we dan
maar achterover gaan zitten?
Nee, ik vond het rapport van
de WRR (Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbe
leid, red.), met als centrale in
valshoek: ook daar sociale
vernieuwing, gericht beleid,
evenwicht tussen rechten en
plichten, een prima stuk".
„En ik vind dat we dat dat
ook zo in de sociale vernieu
wing moeten gaan doen. Dat
betekent heel concreet naar
de minderheden: die groepen
serieus nemen; die kunnen
dezelfde bijdrage leveren aan
de Nederlandse samenleving
als anderen. Daar zitten na
tuurlijk handicaps tussen, taal
etc. Maar die zijn overwin-
baar. We moeten echt in de
praktijk komen tot kansen en
mogelijkheden voor hen,
maar het moet evenzeer in de
praktijk komen tot een min
der softe benadering".
„Er moet meer een lijn ko
men van: we spreken ook
aan. Het is niet alleen het pro
bleem, de wroeging en het te
kort van de hier geborenen
dat de werkloosheid te hoog is
onder allochtonen. Omge
keerd moet het ook zo zijn dat
een groep van allochtonen
zegt: wij aanvaarden eenvou
digweg zelf niet dat zo'n groot
deel van ons werkloos is; wij
organiseren ons en wij gaan
er iets aan doen. Er zijn ook
twee mogelijkheden. Die twee
bewegingen moeten elkaar
ontmoeten. Maar 'minderhe
denbeleid' als zorgbeleid, als
alleen het voorkomen van
discriminatie, als het alleen
aanbieden van zaken, is on
toereikend".
„Minderhedenbeleid bgint
met elkaar volstrekt ernstig te
nemen in rechten. Degenen
die hier wonen hebben de
zelfde rechten, maar zij heb
ben ook dezelfde plichten. En
die zeer elementaire benade
ring moeten we inhoud ige-
ven; dat is ook een onderdeel
van sociale vernieuwing. En
dan voorspel ik u dat we erin
zullen blijven slagen ontwik
kelingen als die van de Cen
trumpartij terug te dringen,
klein te houden. Doen we dat
niet, dan gaan we hopeloos de
fout in. We zijn inderdaad
kritische grenzen gaan nade
ren en ik denk dat...
Hoe bedoelt u dat?
„We zijn kritische grenzen
gaan naderen in het aanvaar
den van te weinig integratie
en participatie. Integratie in
werken en participatie in de
samenleving. Dat wordt aan
vaard in de zin van: het is nu
eenmaal zo. De spanningen
die daaruit voortvloeien, doen
zich met name voor in bepaal
de wijken. Dan kregen we de
neiging -gelukkig zijn we dat
voorbij- om te zeggen: aan die
minderheden moeten we wat
doen, want dat is allemaal zie
lig. En dan gaan we aparte re
gelingen voor minderheden
in de oude wijken maken".
„Natuurlijk werden de Neder
landers die daar zijn opge
groeid, die daar geboren zijn,
daar razend van. Die zeiden:
waarom zij wel en wij niet?
Dan vergroot je de spaningen.
Heel goed bedoeld beleid ten
gunste van minderheden
komt dan precies in z'n tegen
deel te verkeren. Daarom
moeten we naar een volwas
sen benadering toe. En als ik
zeg: we naderen grenzen...
Die grenzen meet je in scheld
partijen, in vormen van dis
criminatie, in uitingen die
niet goed zijn en die ons ei
genlijk niet passen als Neder
landers met ons fundamenteel
democratisch gevoel".
-Ja, maar kennelijk ook met
een racistisch gevoel.
„En daarom zeg ik: we heb
ben grenzen benaderd. Want
het is toch onverdraaglijk dat
in Nederland het racisme zou
kunnen gaan woekeren?"
Premier Lubbers
FOTO: DIJKSTRA
-Nog sterker, het woekert.
„Jazeker, maar mijn stelling
is dat we grenzen benaderd
hadden, omdat er een foute
beleidsconceptie in zat. Men
sen met goede doelen, die
hadden het alleen maar over:
gij zult niet racistisch zijn, gij
zult meer mogelijkheden bie
den aan minderheden. En
vervolgens zeiden ze: dat was
het hele verhaal".
„Nee, dat was niet het hele
verhaal. Ik geloof dat we zelfs
moeten stellen dat ons hele
systeem van de verzorgings
staat -die hier geënt is op een
traditie van: je verdient als je
kan je eigen boterham, maar
kom je door omstandigheden
in de moeilijkheden, dan is er
een sociaal verzekeringssys
teem- door mensen uit andere
culturen vaak ook verkeerd
geïnterpreteerd werd".
„Dat was niet hun fout, dat
was de onze. Die mensen be
grepen het niet. Die zeiden: je
werkt om een boterham te
verdienen en als je die boter
ham van een ander krijgt,
dan hoef je natuurlijk niet te
werken, dat is toch kennelijk
de bedoeling van de Neder
landse samenleving..."
„Dan geloof ik echt dat daar
missignalen zijn gegeven. En
dat het signaal van: wij van
gen jullie goed op, want we
hebben toch onze bijstandswet
en onze uitkeringen en dat is
het verhaal.... Die aanpak
heeft de problemen bepaald
niet verkleind. Dat is ook niet
echt sociaal. Echt sociaal is
het om te zeggen: dit is'een
tussenstation, het kan nu he
laas niet anders, er zijn mis
schien nu nog te weinig bar
nen voor jou, gezien jouw ca
paciteit, maar daar moeten we
iets aan doen met scholing en
vorming...
-...en gezien je kleur....?
„...en gezien je kleur -want
mensen denken vaak dat ze
iets niet kunnen omdat ze die
kleur hebben- die handicap
moeten we met elkaar over
winnen. Maar het uitgangs
punt moet zijn: wèl ook aan
het werk. Ik durf rustig te
zeggen -het gaat me er niet
om het mooi te praten- dat ik
één en andermaal pleidooien
voor minderheden heb ge
voerd en dat doe ik nog
steeds. Ik voel me er zeer ver
want mee, omdat ik zelf in de
politiek gegroeid ben vanuit
de emancipatietraditie. Men
sen door laten komen die in
de achterstand stonden. Maar
in m'n botten zit ook dat je
pas echt doorbreekt in relatie
met die minderheden, als je ze
ook aanspreekt en niet alleen
iets biedt. De ene valkuil is:
de tekortkoming bij hen te
leggen, de andere is: de te
kortkoming alleen bij de sa
menleving te leggen. Laten
we heel eerlijk zijn: we heb
ben over en weer werk te
doen en laten we dat met el
kaar doen. Dan zeg ik: met el
kaar, met de minderheden.
Niet de ander, nee wij sa
men".
CcidócSouAOTta
IB/
Het fenomeen Centrumpartij en de positie van etj3^
minderheden zijn politiek zeer gevoelige onderwerpen
de twee in onderlinge samenhang ter sprake brengt b 5 ee
zich op glad ijs. In elk geval moet hij z'n woorden o iet
goudschaaltje wegen. Bepaalde groeperingen staan onm van
lijk klaar met het beladen woord 'discriminatie' en zijn waf
de kippen bij om de spreker aan de schandpaal te na
Premier Lubbers kan ervan meepraten. Hij wijdde het ir
lopen weekeinde in een radiointerview een bespiegelii ,ap
het verkiezingsresultaat van Janmaat en diens geestve ar s
ten. De groei van ultra-rechts was Lubbers eigenlij];
meegevallen.
In veel grote steden, waar buitenlanders het straatbe
de oude wijken beheersen, is onder de autochtone Nedk
ders een eng sfeertje ontstaan. Een ongezond vruchtbar
dingsbodem voor de vreemdelingenhaat die in het on
ringende buitenland helaas al op vrij grote schaal hee
geslagen. Het siert ons goede vaderland dat racistische
misten hier tot dusver niet echt vaste voet hebben gek
Maar, zei de minister-president, dat kan nog komel I
de immigranten hebben het voor een deel in eigen har
minderheden zullen nadrukkelijker moeten tonen dat
onze samenleving willen integreren. Zij moeten elke
vermijden, dat ze alleen maar zijn gekomen om te profL
van onze nog altijd relatief ruim bemeten sociale voori
gen.
MlSSCHIEN zou de overheid iets minder voorzichti
de etnische groepen moeten omspringen, aldus de suj
van Lubbers. Misschien hebben we te zeer op eieren g(
zijn we te 'soft' geweest en moeten we onze aanpak bijl
De uitlatingen van de premier hebben een voorspelb.
vlov-reactie opgeroepen bij onder meer Groen Links
Nederlands Centrum Buitenlanders. Uit die kringen
Lubbers voor de voeten geworpen dat hij de aanwj
Centrumdemocraten en Centrumpartij ten onrechte
liseert. En erger nog, dat hij de etnische minderhet
schuld in de schoenen schuift.
Die verwijten komen ongetwijfeld voort uit respel
betrokkenheid bij het lot van een groep die tegen
dank aan de marge der samenleving bivakkeert. Maar €S|
le bewogenheid betekent niet dat men elke nuance i
oog moet verliezen en dat men iedere kritische kantte] |0p
als perfide stemmingmakerij mag kwalificeren. L
heeft in wezen namelijk helemaal niet zulke 'verschri ieid
ke dingen' gezegd.
Het is een feit dat gegeven de problematiek van
nische minderheden Nederland gelukkig tamelijk
reageert vergeleken met Duitsland, Frankrijk en Groo ig
tannië. Het is tevens een feit dat, als niet snel adequate1 w
regelen worden getroffen, in de grote steden in ons la
degelijk eenzelfde ongewenste, explosieve situatie ka j
staan als elders in de Europese Gemeenschap. Een di
kan alleen betrekking hebben op de vraag welke ma h
len het beste kunnen voorkomen dat etnische minde
een onoverbrugbare achterstand oplopen ten opzichte
Nederlandse bevolking.
HET kabinet gokt wat dit aangaat op een vrijwillige
ning van het bedrijfsleven en op een miraculeuze we
standing van de arbeidsbureaus. Het bedrijfsleven zo
verplicht moeten voelen een X-aantal buitenlanders ti
len en in dienst te nemen, desnoods met een rapportag
als moreel drukmiddel achter de hand. De arbeidsbi
nieuwe stijl moeten hun kaartenbak-mentaliteit kwij
en aan actieve arbeidsbemiddeling gaan doen, met na
bate van kansarme groepen. Wil dit minderhedenbelei
van slagen hebben, dan moeten de minderheden zelf
les op alles zetten. Zoals dat eveneens van 'autochtone
lozen' wordt verwacht.
tl
Die boodschap heeft Lubbers over het voetlicht
brengen. En dat mag. Men kan de premier hooguit 1L
nemen dat hij te vroeg is geweest met zijn verhaal. Di
heid houdt voorlopig vast aan betrekkelijk milde stru
maatregelen. Zolang dat het geval is, komt een 'har<
stelling ten opzichte van de minderheden wat
over. Laat eerst de scholingsplaatsen en banen er ma.
komen. Dan zal vanzelf blijken dat het kapittelen vi
tenlanders, met een appèl aan hun eigen verantwooi
heidsbesef, in veel gevallen overbodig is.
nai1101
bri
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezcj
stukken te bekorten.
Verkiezingen (2)
Alle politici breken zich het
hoofd over de slechte opkomst
bij de gemeenteraadsverkie
zingen. Maar weinig of niets
hoor je over de afschaffing
van de stemplicht. Want mijns
inziens zou een eventuele her
invoering daarvan tot een ho
gere opkomst kunnen leiden.
Er is nog een andere mogelijk
heid om de mensen te bewe
gen naar de stembus te gaan.
Namelijk door een regeling,
waarbij alle stemmen van
Jn
mensen die niet zijn e
opdagen, toch worden 1
teld en over de partije
den verdeeld naar rallc
het door de wel-stemm e
gebrachte aantal stemm !1
is democratisch, want11
een afspiegeling van M
van het echte kiezeno1
Verder verhoogt zo'n re:
de kiesdrempel voor k
ongewenste partijen. '"e
heeft wellicht tot gev nee
men de volgende keer ti
ver zelf gaat stemmen.
W. van den Burgh,
VOORBURG.
£cidóe Sowuvnt*!
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Postadres: postbus 9, 2501 CA 's-Gravenhage.
IB;
Tf
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 u. op za. van 14.00 tot 15Of^C
Abonnementsprijzen (inclusief 6 BTW.)
Bij automatische betaling:
per maand 24,85 per maand f.
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f.
per jaar f. 284,50 per jaar f.
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijsv
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 576 515
POSTBANK NV 663 050
Bij betaling per accept-gnc f V
et c
