Met onze mode komt u net zo
goed voor de dag als voor de nacht.
Vuolsi cos!
cola dove si
puotecio che
si vuole...
G0ED<
KOOPJE
HEMA De normaalste zaak van de wereld
iebelink omvat hele oeuvre
streekroman die er geen is
te v
27.75
Sinéad O'Connor
legt haar ziel bloot
11 )EKEN EN PLATEN CeidwOowuvnt
DINSDAG 27 MAART 1990 PAGINA 11
Irving Wallace
FOTO:SP
Wallace maakt
slechte beurt
Irving Wallace: „Relatie op hoog ni
veau". Uitgave Centerhoek. Prijs
ƒ29,90.
Met „Relatie op hoog niveau"
heeft Irving Wallace een
slechte beurt gemaakt. De
Amerikaan, die al een aantal
aardige, onderhoudende boe
ken op zijn naam had staan,
heeft met zijn laatste produkt
een slap, verhaaltje afgeschei
den. Thema's als het liefdesle
ven van een Amerikaanse pre
sident zijn sinds John Kenne
dy natuurlijk altijd leuk lees
voer. Maar wat Wallace Ken
nedy's latere opvolger Under
wood laat beleven is allemaal
wel wat erg onwaarschijnlijk.
Hij komt in contact met en
raakt verliefd op de vrouwelij
ke en natuurlijk beeldschone
president van het zuid-Aziati
sche ministaatje Lampang. Tot
zo ver gaat het nog wel, maar
de verhaaltrant van Wallace is
dermate knullig dat de story
aan alle kanten gaat ramme
len. Als er dan ook nog eens
sprake" is van veel druk- en
(ver)taalfouten is er slechts
één conclusie: niet kopen!
FRANK WERKMAN
Lang damesnachthemd
243515:
Wit katoenen damesondergoed. Mt 38-50. Camisole Pak met 6 hydrofiel- of oogjesluiers. 100% katoen.
Ztt 7.25 Slip33- Goedgekeurd door NVvH. 14.25
Gestreept katoenen meisjesondergoed. Mt 104-164. Katoenen heren-ribondergoed. In wit, skin en blue. Mt
Slip4.-/4.50. Hemd 5.-/5.50. Set7.50/8.50 4-8.SlipSrTS"5.75 Hemd7.75T-shirt 10r?5f9.75 zo herkent u aanbiedingen in de Hema
"En nog altijd aan één taal genoeg?"
Zeist 03404-22844
Oen Haag 070-3818400
Amstelveen020 - 436147
Maastricht 043-258227
WTS VERTALINGEN
Het juiste woord op de juiste plaats.
(In meer dan veertig talen).
N DE OVERKANT VAN DE RIVIER
Y
link: „Aan de overkant van
Uitgeverij Meulenhoff.
39,50.
jaar is het geleden dat
'.iebelink zijn laatste ro-
,Schaduwen in de mid-
publiceerde. Voor elk
stilte geeft hij zijn lezer
jerdéénentwintig bladzij-
is Siebelinks omvang-
werk. Of het ook zijn
1 ngrij
eel nieuws, aan the-
of inzichten, bevat het
niet, hoogstens een uit
ing van zijn oude oeuvre.
l!< uitdieping is hoofdzakelijk
anken aan het historisch
kter van de roman. Het
aal begint in 1906 met de
t van de boerenzoon
Innemee naar het dorpje
aan de IJssel. Hij koopt
;n boerderij, trouwt met
joerendochter Hanna en
rekt bij haar drie kinde
twee zoons. Johan en Lex,
in dochter, die ook Hanna
jt genoemd.
personages zijn de le-
van het gezin Puyman,
>t strenge calvinisme van
nee Poort aanhangt, en
in het gezin Proosdij, het
katholieke in de her-
ide gemeente.
(igenlijke hoofdpersoon is
ia wier levensgeschiede-
de roman vertelt. Haar
in Bahr, de jaren waarin
s kindermeisje werkt in
L1 >ez*n van haar oom, die
goedlopende werf heeft,
aar huwelijk met Simon
2 nan, de veerman van
van wie ze twee kinde-
crijgt. Het verhaal eindigt
of meer met haar dood in
^ren tachtig.
ir de gek
aijrdaad, „Aan de overkant
|de rivier", heeft op het
gezicht veel weg van
streekroman. De toon
op het verhaald wordt,
met een boven het verhaal
staande verteller, de vele na
tuurbeschrijvingen en histori
sche details lijken deze indruk
nog eens te bevestigen. Gaan
deweg echter blijkt dat Siebe-
link zijn lezers voor de gek
houdt. De karakters worden
steeds meer uitgediept, de plot
en de stijl krachtiger.
Siebelink heeft bewust ge
bruik gemaakt van elementen
uit het streekroman-genre om
een psychologische roman'
over zijn eigen familie te
schrijven, want wanneer Han-
na's zonen op het toneel ver
schijnen, keren zoveel passa
ges uit zijn vorige werk terug
dat ieder die dit ook maar
enigszins gevolgd heeft onmid
dellijk weet dat de schrijver
over zichzelf schrijft, of beter
gezegd, een roman heeft ge
schreven waarin zijn eigen
moeder de hoofdrol speelt.
Het is ook niet moeilijk in Si
mon Puyman Siebelinks vader
te herkennen en in zijn beide
zonen, evenals in zijn zwagers
Lex en Johan, de actieve en
passieve broer die in zoveel
van Siebelinks roman en ver
halen de hoofdrol spelen.
Levensvijandig
Meer nog dan in zijn vorige
werk toont Siebelink in „Aan
de overkant van de rivier"
zoals veel anti-katholieke
schrijvers, op het geloof of de
clerus te schelden. Hij laat ge
woon zien hoe de aanvankelijk
vrolijke en levenslustige Si
mon na enkele jaren huwelijk
alsnog in de ban van het ge
loof van zijn vader komt en
vanaf dat tijdstip verandert in
een bangige, sombere en zie
kelijke man.
Hij verwaarloost het veer en
geeft teveel geld aan de ande
re volgelingen van dominee
Poort. Op zijn sterfbed is hij
nog niet zeker van Gods gena
de. Het christendom dat zijn
leven vergalt is niet eens in
staat hem een rustige dood te
bezorgen. Ook het naïeve ka
tholieke optimisme van de
Proosdij's blijkt niet levensvat
baar. Óndanks het feit dat
twee zonen priester worden is
God het gezin niet genadig;
tbc, koudvuur, dood, niets
blijft het bespaard.
Simon gaat ten onder aan een
relict uit het verleden, maar
de omgeving waarin hij leeft
bezwijkt aan de uitwassen van
de moderne tijd. De uitvoerige
natuurbeschrijvingen uit het
begin van het boek worden
minder en vooral minder fraai
naarmate het verhaal vordert.
Oeverafkalving door water
sport en massa's dode vissen
door giflozingen. De rivier
sterft met de bewoners op zijn
oevers mee.
Hanna is de enige die alles
overleeft: crisis, ziekte, oorlog.
Zij is dan ook een vrouw met
een uitzonderlijk sterk karak-
Vrouwen zijn bij Siebelink al
tijd al veel stabieler en ver
standiger dan mannen, maar
met Hanna heeft hij toch wel
een geheel nieuw personage
tot leven gewekt.
In de tweede helft heeft het
boek al bijna alle streekroma
nachtige trekken verloren, op
ééntje na: de buiten het ver
haal staande verteller. Pas aan
het eind blijkt dat Siebelink
ook hiermee zijn lezers voor
de gek heeft gehouden.
Hanna's levensgeschiedenis
blijkt te zijn opgetekend door
haar kleindochter Marije die,
zwanger van Hanna's zoon
Erik, die ook nog een traves
tiet blijkt te zijn, na de dood
van haar grootmoeder in het
voormalige veerhuis is gaan
wonen. Met de elementen tra
vestie en incest is ook de oude
Siebelink, van „Nachtschade"
en „Weerloos" weer terug.
Een fraai geschreven roman,
waarmee Siebelink in een gro
te boog zijn gehele oeuvre om
vat en tot de wortels ervan te
rugkeert.
JEROEN KUYPERS
Filosofie
en democratie
Het begrip democratie heeft
een politieke geschiedenis
maar een minstens zo interes
sante filosofische geschiedenis.
Allerlei filosofen uit een
ver verleden en uit onze eigen
tijd hebben er over nage
dacht en hebben er over ge
schreven.
Ter gelegenheid van het twee
de lustrum van de Faculteit
der Wijsbegeerte van de Ka
tholieke Universiteit Brabant
in Tilburg, verscheen een bun
del met de veelzeggende titel:
„Filosofie en Democratie".
Daarin vertellen de diverse
auteurs vooral wat anderen
bijvoorbeeld Aristoteles, maar
ook Lyotard te vertellen
hebben over. allerlei aspecten
betreffende het onderwerp. Zo
vertonen de artikelen een
bonte verscheidenheid: van de
vraag naar een democratische
staatsvorm in een vertechni-
seerde samenleving tot en met
staatsdefinities van Cicero en
Augustinus. Een boek dus dat
mensen wil aanzetten tot een
wijsgerig zicht op de samenle-
Vmg LUSSEN KOOISTRA
(ADVERTENTIE)
Panty voor grote maten. 20 of 30 denier. In div.
kleuren. Mt 42/44-48/50. 3.90 "1
3 voor jL\J
Herenpyjama in div. kleurstellingen. 65%
polyester/35% katoen. Mt. 46/48-54/56.
32r75 i
Katoenen jongensondergoed. In wit, blauw en
groen. Mt' 104-176. Slip 4.75/5.25. Hemd
5 -/5.50. T-shirt 7.-/7.50. Set Q O R
vanaf Oi
Tricot damesnachthemd. 65% polyester/35% katoen. In 2
modellen en verschillende bloemdessins. Mt 38/40-50/52.
Uni piqué of fantasie tennispolo's. 100% katoen
of 55% katóen/45% polyester. Div. kleuren en
dessins. Dames mt 38/40-46. Heren mt
50/52-58.29r75"/32r75*
Naadloze cross-beha. In wit en ivoor. Mt 75-80A, 75-85B/C
en 80-90D. 7.75 2 voor
Skinhéad O'Connor is niet
meer. De Ierse zangeres, die
zo heerlijk op allerlei tenen
kon trappen, heeft haar tur
bulente verleden achter zich
gelaten. „I do not not want
what I haven't got" is haar
motto nu en dat is een be
hoorlijke verandering voor
een meisje dat haar tanden
liet zien op het moment dat
het niet ging zoals zij dat
graag wilde.
Maar we worden allemaal
wat ouder en vooral wijzer.
Waarom zou Sinéad O'Con
nor een uitzondering zijn.
„Ik ben niet meer, zoals ik
eerst was", laat de 23-jarige
zangeres in de eerste regels
van het openingsnummer
„Feel so different" weten en
verliest zich in de composi
ties die volgen in moeder
liefde, politiek en de strijd
die liefde nu eenmaal in zich
draagt. Maar de veranderin
gen bij deze „keizerin van de
stem" zijn niet alleen muzi
kaal hoorbaar, ook visueel is
ze niet langer de opstandige
tiener.
Minder speels
,,I do not want what I ha
ven't got" is een wat minder
speelse plaat dan zijn voor
ganger „The lion and the co
bra" (uit 1987). De tweestrijd
die omsloten lag in de titel
en die vooral vocaal krach
tig was uitgewerkt, heeft
plaatsgemaakt voor emotie.
„I do not want what I ha
ven't got" is opgebouwd uit
een simpel instrumentarium,
waardoor vooral Sinéads
glorieuze stem kan bloeien
en groeien. Ze laat zich niet,
zoals op „The lion and the
cobra" meeslepen door de
instrumenten, maar zoekt
vocaal haar eigen weg.
Daarmee gunt ze de luiste
raar een kijkje in haar ziel
en is het soms moeilijk de
opgeroepen emotie te onder
drukken.
Sinéad O'Connor strooit rij
kelijk met haar talent. Niet
alleen als schrijfster, zange
res, en instrumentalist, maar
ook als produéer. Nu deed ze
dat op haar debuut ook al,
maar niet zo trefzeker als
deze keer. Het getuigt van
moed en ook van een zelf
verzekerdheid om je compo
sities met zo weinig instru
menten in t,e. kleuren. „Feel
so different" wordt gedragen
door strijkers, „I'm stretched
on your grave" bestaat ei
genlijk alleen uit drums.
Dualisme
Het dualisme van de tekst
wordt opvallend uitgewerkt,
vooral door de zang. Hier
door wordt het nummer een
naar een Oosterse sfeer nei
gende compositie, maar
krijgt aan het einde door het
gebruik van viool een folk-
uiterlijk. „Three Babies" is
even zachtmoedig als het on
derwerp. De dik in de strij
kers gezette song, met zijn
emotionele sfeer, staat haaks
op „The emperor's new clo
thes", die met zijn volle ge
luid van bas, gitaar en
drums een rock roll-com-
positie is. Maar dat ze ook
zonder instrumenten kan
overtuigen bewijst ze met
het titelnummer. A-capella
geeft ze een krachtige ver
klaring af.
Het zijn vooral persoonlijke
teksten waarmee ze haar
luisteraar boeit. De rust van
het moederschap klinkt er
in door, hoewel de pijn van
de liefde aanwezig blijft. Een
deel van het materiaal moet
ook beïnvloed zijn door haar
filmrol in „Hush a bye
baby". De film, die binnen
kort in première gaat, is een
aangrijpend verhaal over de
ellende van een jonge moe
der en de dood van haar
baby, waarbij vooral de hy
pocrisie van katholiek Ier
land aan de kaak wordt ge
steld. „Three Babies" zou
een directe verwijziging
kunnen zijn. Sinéad kan het
niet laten toch nog even te
schoppen. Ze doet dat met
„Black boys on mopeds",
waarin Thatcher er van
langs krijgt.
„I do not want what I ha
ven't got" is een hartver
warmende plaat, die een
volwassen (ook muzikaal)
wat rustigere Sinéad laat ho
ren, een kleinood in bange
dagen.
HANS PIËT
