Thuiszorg is fijn, maar niet goedkoop"
Kok: geen extra
bezuinigingen
aagse politie vrijuit
j aanslagen ambassade
o-overleg NS opgeschort
30.000 nieuwe maar
onofficiële woorden
JENLAND
CeidócSouAcuit
WOENSDAG 21 MAART 1990 PAGINA 3
VAN DER STEUR VAN ZIEKENFONDSRAAD:
CL VEEN „Tot
is niet gebleken dat
rg goedkoper is
rg in de gevestigde
Niettemin zijn
nenten met thuis-
moeite waard,
ïensen worden lie-
%s verpleegd dan in
^kenhuis of in een
•ghuis", aldus J.B.
r Steur, beleidsme-
[er van de nationa-
;enfondsraad.
cenfondsraad is van
naf 1 mei dit jaar in
land intensieve 'thuis-
te voeren. Dit gebeurt
a lging van experimen
tje regio's Amsterdam,
en, West-Brabant en
Pjïh Vlaanderen, die
>1 zijn verlopen.
Het ministerie van WVC heeft
40 miljoen gulden beschikbaar
gesteld voor het plan: 18 mil
joen voor continuering van het
werk in de proefregio's en 22
miljoen voor de rest van het
land. Het geld komt in eerste
aanleg terecht bij de zieken
fondsen. Die kunnen het ver
volgens beschikbaar stellen
voor professionele hulp door
kruiswerk, gezinszorg of parti
culiere organisaties en voor
eventuele onkosten van vrij
willigers en familieleden.
Van der Steur: „Er zal per pa
tiënt een 'zorgplan' moeten
komen, waaruit conclusies
worden getrokken voor beno
digde hulp. Als iemand 15 tot
20 uur hulp nodig heeft per
dag en je weet dat het kruis
werk normaal gesproken maar
één tot anderhalf uur beschik
baar heeft, dan moet er aan
vullende zorg komen. Dan zou
geregeld kunnen worden via
pools van verpleegkundigen of
via medische uitzendbureaus.
Ook particuliere bureaus kun
nen eventueeel extra hulp le
veren. We stellen daarbij wel
de eis dat de continuïteit en
kwaliteit van de zorg gewaar
borgd moet zijn".
Drie maanden
Thuiszorg is bedoeld voor zie
kenhuis-patiënten die na een
ingreep thuis mogen genezen,
voor terminale patiënten die
thuis willen sterven of voor
mensen die wachten op opna
me in een verpleegtehuis. De
zorg mag vooralsnog een ter
mijn van drie maanden niet
overschrijden. „Die termijn
van drie maanden hebben we
afgegrendeld, omdat anders de
financiële gevolgen niet zijn te
overzien", zegt Van der Steur.
Hij kan zich echter voorstellen
dat thuiszorg in de toekomst
ook mogelijk moet worden
voor chronisch zieken en
chronisch gehandicapten.
Een voorwaarde voor hulp in
huis is dat er een zekere
„mantelzorg" aanwezig is. Dat
wil zeggen: hulp van familiele
den of vrijwilligers. Professio
nele hulp wordt gezien als een
aanvulling.
Wat de kosten van thuiszorg
betreft heeft de raad van zie
kenfondsen bepaald dat ver
zorging binnen een regio niet
meer dan gemiddeld ƒ200 per
dag mag kosten. Per patiënt
mag niet meer worden uitge
geven dan ƒ350 per dag. Als
een behandeling meer kost is
een patiënt aangewezen op een
gevestigd instituut. „We
moeten voorkomen dat een
woning een klein ziekenhuis
wordt", aldus Van der Steur.
Overigens is tot nu toe niet ge
bleken dat thuisverpleging
kan leiden tot een bezuiniging
in de gezondheidszorg. „Bij de
experimenten in de vier re
gio's hebben we 55.000 ver-
pleegdagen geteld en die heb
ben vooralsnog niet geleid tot
minder kosten. Weliswaar ble
ven er heel direct bedden over
in ziekenhuizen en verpleeg
huizen, maar die werden opge
vuld met mensen die op de
wachtlijst stonden".
Welzijn
Volgens de beleidsmedewer
ker van de Ziekenfondsraad
levert thuiszorg vooral 'wel
zijn' op voor de betrokken pa
tiënten. „Ze beantwoordt aan
hun behoefte thuis te zijn, in
plaats van in een clean zieken
huis. Doordat ze in hun eigen
omgeving zijn ervaren ze vaak
meer kwaliteit. Het kan ook
zijn dat ze in een ziekenhuis
meer zorg krijgen dan nodig
is. Thuis kun je misschien toch
nog wat doen, met een beetje
hulp van de familie".
Hij benadrukt dat een goede
zorg vereist dat gezinszorg,
kruiswerk en huisartsen de
geboden hulp op elkaar af
stemmen. „In de proefregio's
is dat gebeurd, met positief re
sultaat. Gelukkig werken ge
zinsverzorging en kruiswerk
nationaal al samen. Ook op re
gionaal niveau wordt gewerkt
aan fusies".
Thuisverpleging heeft in de
visie van de Ziekenfondsraad
behalve met direct persoonlij
ke welzijn te maken met het
creëren van een 'keuzemoge
lijkheid' - naar het ziekenhuis
gaan of thuisblijven - en met
het leveren van 'zorg op maat'.
Van der Steur: „Er was altijd
kritiek op ziekenfondsen dat
ze te weinig flexibel waren.
Als iemand zei: geef maar
geld, we verzorgen een fami
lielid wel thuis, dan kon dat
niet. Het systeem was zo dat
uitgebalanceerde zorg alleen
in instellingen kon worden ge
geven". Hij voegt er aan toe:
„Zorg in huis zal in de toe
komst steeds belangrijker wor
den, maar dat betekent niet
dat iedereen het wil. Je hebt
mensen die zeggen: laat mij
maar naar een ziekenhuis
gaan, ik wil die sores thuis
niet".
Buitenlandredactrice Joos Persoon overleden
LEIDEN/DEN HAAG Na
een ziekbed van bijna een
jaar is afgelopen nacht in het
Academisch Ziekenhuis Lei
den op 28-jarige leeftijd Joos
Persoon overleden,-redactri
ce van deze krant.
Joos Persoon trad na haar
opleiding aan de School voor
de Journalistiek in 1982 bij
onze krant in dienst. Tot
halverwege de jaren tachtig
was zij werkzaam op de re
gio-redactie, daarna op de
redactie buitenland, waar ze
zich ontwikkelde tot een
specialiste op het gebied van
de Derde-Wereldproblema
tiek.
Eind 1988 begin 1989 maakte
Joos Persoon in haar eentje
een maandenlange, avon
tuurlijke reis door de bin
nenlanden van Afrika, een
opmerkelijke onderneming.
Uit Afrika' stuurde ze de
krant tal van indringende
reportages die de zaterdag-
bijlage Finale kleurrijk sier
den. Al snel na haar terug
komst op de redactie open
baarde zich een, naar uitein
delijk bleek, fatale bind
weefselziekte. De familie en
onze redactie blijven in ver
slagenheid achter.
.V «u
HT Er is nog geen zicht op
joord in het cao-overleg tus-
Nederlandse Spoorwegen en
/oersbonden CNV en FNV.
irond werden de besprekingen
ort. Vandaag zou de NS de
laten weten of het bedrijf
i beter bod komt. De bonden
jan bekijken of dat bod aan-
if geeft verder te onderhande-
i niet, dan dreigen er acties. De
dt een totale loonsverhoging
procent in twee jaar, waarvan
cent als eenmalige uitkering.
ekent voor 1990 een verho-
1,25 procent structureel en
llicent eenmalig. De vakorgani-
e sen vier procent meer loon in
een cao van vijftien maanden. Drie
kwart daarvan moet gaan naar een
loonsverhoging per 1 januari van dit
jaar. Ook zou de NS het invaliditeit
spensioen niet willen verbeteren en
niets willen doen aan meer compen
satie in vrije tijd voor onregelmatige
diensten. De 2350 hoofdconducteurs
eisen snel maatregelen van de NS om
de agressie in de treinen in te dam
men. De conducteurs willen dat er op
alle beruchte lijnen (vooral in het
westen van het land) een tweede con
ducteur wordt geplaatst. Daarnaast
willen ze onder meer terugdringing
van de kaartverkoop in de trein,
meer ondersteuning van de spoor
wegpolitie en een betere bereikbaar
heid middels portofoons.
Vrouw in rolstoel verkracht
HULSBERG Een invalide vrouw, die
in haar rolstoel op weg was naar haar
woning in Hulsberg is gisteravond op
brute wijze door twee mannen -ver
kracht. Voglens de politie is het voorval
dermate ernstig dat de Maastrichtse offi
cier van justitie sterk overweegt het re
gionale recherche bijstandsteam met het
onderzoek te belasten. De dertigjarige
vrouw, die bij haar moeder op bezoek
was geweest en zich met haar rolstoel
naar haar eigen woning begaf, werd ge
volgd door twee mannen in een busje. In
een onbebouwde omgeving reden zij de
rolstoel klem. De invalide vrouw sloeg
om en werd door de twee mannen in het
busje gesleurd. Na de verkrachting zag
het slachtoffer kans kruipend haar rol
stoel te bereiken. Toevallige voorbijgan
gers brachten de vrouw naar de politie.
De daders zijn in het busje ontkomen.
Politiepetten voor Roemenië
DEN HAAG Een ludieke actie met
een ironisch tintje: B. Koers, wachtmees
ter eerste klas van de Apeldoornse rijks
politie, biedt vier originele politiepetten
van Oosteuropese origine aan. Koers
reed begin dit jaar mee in een hulpkon
vooi naar Roemenië. Tijdens zijn reis
door Hongarije en Roemenië wist hij
voor een habbekrats de hand te leggen
op twee Hongaarse politiepetten, een pet
van een Roemeense verkeersagent en -
na het drinken van 'een' glaasje cog
nac - zelfs een pet van een Roemeense
politieofficier. Koers biedt de petten mo
menteel in verscheidene Nederlandse po
litievakbladen aan. Hïj hoopt dat de pet
ten - symbool van communistische on
derdrukking - als verzamelobject een
flink bedrag zullen opbrengen. Met het
geld van de openbare verkoop wil Koers
;de Roemeense bevolking steunen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Ondanks
te verwachten zware te
genvallers zijn geen extra
bezuinigingen nodig. Dat
zei minister Kok (finan
ciën) gisteren in de Eerste
Kamer bij de behandeling
van de rijksbegroting over
dit jaar.
Het Centraal Planbureau
(CPB) verwacht voor 1991 te
genvallers ter waarde van drie
miljard gulden. Daardoor zou
het financieringstekort veel
hoger uitkomen dan de bedoe
ling is. Door de hoge rente en
de verminderde belastingin
komsten krijgt de staatskas
forse klappen. Daarnaast is het
kabinet meer geld kwijt omdat
de uitkeringen en ambtena
rensalarissen hoger worden
dan verwacht.
Gezien de sombere vooruit
zichten maakten alle senaats
fracties zich ernstige zorgen
over de financiële huishouding
van de rijksoverheid in het al
gemeen en de hoogte van de
staatsschuld in het bijzonder.
De PvdA-fractie wilde zelfs
dat Kok meer bevoegdheden
krijgt binnen het kabinet om
zo de uitgaven in de hand te
kunnen "houden. Maar dat ging
Kok te ver. „We kunnen op
een verstandige manier beleid
ontwikkelen zonder dat de fi
nanciële randvoorwaarden op
zij moeten worden gezet", al
dus Kok. „We moeten zuinig
en doelmatig met het geld om
gaan. Ik zie het als mijn per-
sonlijke opdracht om de uitga
vendiscipline in de hand te
houden".
Het kabinet houdt vast aan
zijn streven het financierings
tekort in 1994 terug te hebben
gebracht tot 3,25 procent van
het nationaal inkomen. Ook de
verlaging van de staatsschuld
blijft voor het kabinet een
zaak van hoge prioriteit, aldus
Kok. Hij gaf hierin CDA-sena-
tor Boorsma gelijk.
Hoogleraar wil
meer privacy
in ziekenzaal
AMSTERDAM Het meubi
lair in ziekenhuizen en ver
pleeginrichtingen is voorna
melijk ontwikkeld vanuit het
handelen van artsen en ver
pleegsters. Een voorbeeld is
het bed waarvan het verstel
bare mechaniek gemakkelij
ker door de verpleegkundige
dan door cje patiënt zelf te
hanteren is. Prof. ir. A.J.H.
Haak, hoogleraar ontwerpen
en inrichting van gebouwen in
Delft, kwam vanmiddag met
dit voorbeeld op een congres
.van de Stichting Sympoz in
Amsterdam over privacy in de
gezondheidszorg. Zelf sugge
reerde hij de al tientallen jaren
gangbare nachtkastjes op zie
kenzalen te vervangen door
andere kasten. Op het ogen
blik kunnen om een bed wel
gordijnen worden dichtgetrok
ken, maar een gesprek met de
dokter is voor alle andere pa
tiënten woordelijk te volgen.
En als de patiënt uit een be
hoefte aan privacy de gordij
nen ook tussen de visites door
sluit, voelen de overige patiën
ten zich duidelijk buitengeslo
ten.
Haak denkt aan hangende,
scharnierende kasten aan
weerszijden van het bed, „een
soort boekenkasten met ach
terwanden". Op de planken
kunnen allerlei spullen wor
den neergezet en een deel er
van kan met deurtjes worden
afgesloten. De patiënten kun
nen de kasten zelf naar zich
toe draaien. De normale stand
zou de „privacy-stand" moeten
zijn, zei Haak. „De patiënt kan
dan zelf beslissen deze visuele
privacy op te heffen om te
voorkomen dat de groep hem
als a-sociaal beschouwt".
KLM verhoogt
schadevergoeding
bij overboeking
AMSTERDAM De KLM
gaat per 1 mei een hogere
schadevergoeding geven aan
passagiers die de dupe zijn van
overboeking. De passagiers
krijgen niet alleen meer geld,
ook wordt een systeem inge
voerd waarbij vrijwilligers ge
vraagd wordt hun plaats af te
staan aan passagiers met meer
haast. Overboeking van vluch
ten vindt in de regel plaats
voor zo'n tien procent. De
nieuwe regeling geldt, in te
genstelling tot de huidige, voor
passagiers over de hele wereld,
behalve in de Verenigde Sta
ten en Canada.
Double-breasted
kostuums van
wolmenging
In uni en subtiele
streepdessins
325,-
Uniek pretpark
in Nijmegen
NIJMEGEN Als de finan
ciering ter grootte van tien
miljoen gulden rond komt ver
schijnt er op de Nijmeegse
Waalkade een uniek pretpark:
Noviomagie. In de middel
eeuwse Stratemakerstoren
wordt dan middels computera
nimaties en hologrammen een
rondreis door het Nijmeegse
verleden uitgebeeld. Dat idee
is ontwikkeld door het bureau
Archeoplan uit Leiden en het
Nijmeegse architectenbureau
Kraaijvanger.
I Per jaar licht twee
van de studenten het
ie van onderwijs voor
joen gulden op. Minis-
sch Ballin van justitie
iteren in een rede voor
iritudenten van de Rijks-
teit Leiden bekendge-
iat deze groep de aan-
mulieren voor een stu-
willens en wetens on-
vult. De bewindsman
de resultaten bekend
onderzoek in Zwolle
Jtuderende kamerbewo-
ar het misbruik van de
'jkiefinanciering. Het on-
is verricht in samen-
tussen gemeente en
^inspectie. Studenten
[op te geven dat zij op
zitten, terwijl zij nog
men of een studiebeurs
;n terwijl zij al zijn g
|et studeren, aldus de
Hij voegde er aan toe
jloor de studenten inge-
ïgevens tot nu toe niet
gecontroleerd. Samen
collega Ritzen van on-
beziet hij nu de moge-
n om de wet te verbe-
)verigens blijken veel
m moeilijkheden te
met hun administratie.
1.000 studenten krijgen
land geen studietoelage
e niet voor de gestelde
!s( 'an 7 maart hebben be-
.jodat ze staan ingeschre-
een erkende oriderwijs-
g. De betrokken stu
krijgen een maand de
>ewijs alsnog te leveren.
hee dat niet, dan zal het
studiefinanciering met
van 15 april geheel
ingetrokken. De te
staalde gelden moeten
irden terugbetaald. De
envakbond LSVB heeft
gereageerd vanwege het
waarmee de minister
derwijs administratieve
[afwentelt op studenten.
Onderzoek medicijnen dreigt in verval te raken
richt mede op aandringen van
de VVD-fractie. De bomexplo
sie bij de ambtswoning van de
Spaanse ambassadeur aan het
Haagse Lange Voorhout van 6
december veroorzaakte de no
dige bevreemding, daar de
ambtswoning in de ogen van
politiek en diplomatiek Den
Haag werd geacht zwaar te
worden bewaakt na de aansla
gen op andere Spaanse verte
genwoordigingen in de Hof
stad sinds 24 oktober.
De aanslag werd evenwel uit
gevoerd met een raketafwer-
pinstallatie, die was verborgen
op het dak van een auto in een
tas die met plastic was afge
dekt. Er gold ter plaatse geen
parkeerverbod. „Het gegeven
dat de afwerpinstallatie onop
vallend was geplaatst op een
autodak en het feit dat het af
vuren van raketten op afstand
een in Nederland niet vaak
voorkomende werkwijze is",
hebben beide bewindslieden
tot de conclusie gebracht dat
de door de Haagse politie ge
troffen maatregelen „voldoen
de en verantwoord" waren.
VOORBURG Minister Ritzen van onderwijs en zijn Vlaamse
collega Coens hebben gisteren niet het eerste exemplaar van een
„nieuwe", uitgebreide Woordenlijst van de Nederlandse Taal
(het bekende „Groene Boekje") in ontvangst genomen. De uit
breiding van de Woordenlijst is een eigen initiatief van uitgever
SDU die van mening is dat de uit 1947 stammende woordenlijst
hard aan uitbreiding en vernieuwing toe is. In de uitgebreide
lijst zijn 30.000 woorden meer opgenomen. Ze zijn verzameld
door dr. P. van Sterkenburg, directeur van het Instituut voor
Nederlandse Lexicologie die een databank met miljoenen Ne
derlandse woorden beheert. De nieuwe woorden zijn herken
baar aan een ruitje. Ritzen wilde het boekje niet in ontvangst
nemen omdat de discussie over de gewenste spelling nog volop
in beweging is. Binnenkort zal een commissie zich gaan buigen
over een officiële modernisering van de spelling.
procent van de
einten fraudeert
Prinsen dopen Boeings
Met een vlot gebaar doopt prins Constantijn op Schiphol de
naam hem genoemde Boeing 767 van Martinair. Zijn broer Johan
Friso, achter hem, had even eerder een fles champagne uitgego
ten over de Prins Johan Friso, eveneens een Boeing van Martin
air. Twee Boeings 747 van de maatschappij droegen al de namen
van hun vader en hun oudste broer. De nieuwe toestellen gaan
dienst doen op de transatlantische route en routes naar het Mid-
dellandse-Zeegebied.
FOTO: CORNÉ SPARIDAENS
AMSTERDAM Tweedui
zend verontruste wetenschap
pelijk medewerkers in het ge
neesmiddelonderzoek hebben
zich gisteren in een brief tot
de Tweede Kamer gewend
voor verbetering van hun
werk en meer steun van de
overheid. Als de huidige situa
tie niet verandert, verdwijnt
veel van dit voor de economie
belangrijk, hoogwaardig on
derzoek naar andere Europese
landen, zo beweren zij. Vol
gens de Groningse hoogleraar
dr. D. Meijer is 10 a 15 miljoen
(ADVERTENTIE)
gulden per jaar voldoende
voor de vernieuwing en mo
dernisering van onderzoekap-
paratuur. Daarnaast zal de
overheid nog eenzelfde bedrag
moeten uittrekken voor de
verbetering en v erbreding van
het top-onderzoek.
HAAG De Haagse
treft geen enkele
_4 bij de aanslagen
'orig jaar op de resi-
Y van de Spaanse
fcsadeur en andere
se vertegenwoordi-
i in Den Haag.
listers Hirsch Ballin van
en Dales van binnen
zaken meldden dit gis-
de Tweede Kamer
onderzoek dat is ver-
