Mandela
wil snel
resultaten
De Pol Pot van de Arabische wereld
opman Ost-CDU geeft
met Stasi toe
Estland en Letland kiezen parlementen
Republikaner willen in Beieren revanche
- rTENLAND
QtidóaQowumt
ZATERDAG 17 MAART 1990 PAGINA 7
enslang bij verstek
or Argentijnse officier
JS Een gerechtshof in Parijs heeft gisteren de Argen-
kü marine officier Alfredo Astiz bij verstek tot levenslange
Ïinisstraf veroordeeld. Astiz is schuldig bevonden aan de
ing en het martelen van twee Franse nonnen. In de zaal
d applaus uit toen de rëchtfer zijn oordeel uitsprak. Ali-
on en Leonie Duquer werden in 1979 ontvoerd toen zij
waren naar de Plaza de Mayo, waar met de 'Dwaze
>rs' geprotesteerd werd tegen de verdwijning van gevan-
iindsdien is niets meer van beide nonnen vernomen. Al-
Astiz, destijds 27 jaar, was infiltrant in de beweging van
ivaze Moeders'. Later hebben gevangenen gezien hoe hij
rteling van beide nonnen persoonlijk ter hand nam. Astiz
ig steeds een belangrijke functie bekleedt in de Argentijn-
rine, werd in 1987 in Argentinië vrijgesproken van de
ering van het Zweeds meisje Dagmar Hagelin.
Traditioneel
cadeau
Prinses Diana
neemt een ca
deau in ont
vangst van twee
Nigeriaanse vrou
wen, die in de
traditionele kle
ding gehuld zijn.
Samen met haar
man Charles
brengt ze een
bezoek aan dit
Afrikaanse land.
FOTO: AFP
Europa wil verbod
op tabaksreclame
BRUSSEL De Europese Com
missie zal aan de EG-landen voor
stellen om met ingang van 1992
alle reclame voor tabaksprodukten
te verbieden. De commissie volgt
hiermee het Europees Parlement
die daarom had gevraagd. Als het
aan de commissie ligt wordt recla
me voor tabaksprodukten via
kranten, radio, televisie, aanplak
biljetten verboden. Het indirect
aanprijzen van rookwaren op bij
voorbeeld aanstekers is dan ook
niet meer toegestaan. In Italië en
Spanje geldt al een algeheel recla
meverbod. Jaarlijks worden in de
twaalf landen van de Gemeen
schap meer dan 500 miljard siga
retten verkocht.
Nederlandse hoogleraar
vervoert valse dollars
GENEVE Een 43-jarige Nederlandse pro
fessor, die op 21 februari met anderhalf mil
joen dollar uit Belgrado naar Zwitserland
reisde, wordt voorlopig in Genève in hech
tenis gehouden. De Nederlander wordt er
van beschuldigd vals geld te hebben inge
voerd. Ongeveer tien procent van de ander
half miljoen dollar die hij bij twee banken
had gedeponeerd, bleek vals. De stapeltjes
bankbiljetten waren verpakt in wikkels van
de Republic National Bank die een vestiging
heeft in New York. De hoogleraar heeft ie
dere betrokkenheid bij de vervalsing ont
kend. Hij heeft alleen gemeld dat hij sinds
enkele jaren geldtransacties verzorgt voor
Derde-Wereldlanden. Over zijn opdrachtge
vers, die hem meestal grote sommen geld
toevertrouwen, heeft hij tot nu toe niets los
gelaten.
Westduitse boeren
blokkeren steden
KIEL Ruim 11.000 boeren uit de
noordelijke Westduitse deelstaat Sles-
wig-Holstein hebben gisteren, net als
hun Nederlandse collega's, hun on
vrede geuit over de Europese land
bouwpolitiek. Met 4500 voertuigen
blokkeerden zij de wegen in vijftien
steden uit protest tegen de lage
graanprijzen en de groeiende concur
rentie van landbouwprodukten uit
niet-EG-landen. Karl Eigen, voorzit
ter van de boerenbond in Sleswig-
Holstein, riep in een toespraak in Lü-
beck de regering in Bonn op zich te
verzetten tegen de voorgenomen ver
laging van de EG-graanprijzen. Het is
de bedoeling dat op 26 maart in tal
van EG-landen de boeren de straat
op gaan.
itin/P'
-BERLIJN Opnieuw
Oostduitse politicus aan
oravond van de verkie-
in opspraak gekomen
ge contacten met de
De partijscretaris van
l-CDU, Martin Kirchner,
nde gisteren dat hij voor
ehate veiligheidsdienst
[ewerkt.
1 ler gaf wel toe dat hij
et begin van de jaren
gesprekken heeft ge-
met de geheime politie
kader van zijn kerkelij-
ictie. Hij is Oberkirchen-
de lutherse kerk en de
medewerker van bis-
Werner Leich van Thü-
i in het zuidwesten van
R.
volking van Oost-Duits-
eeft langzaam meer ver-
1 gekregen in het eigen
land, zo blijkt u,it een opinie
onderzoek dat vlak voor de
verkiezingen is uitgevoerd.
Een kleine driekwart van de
bevolking (71 procent) ver
klaarde de toekomst weer met
enig vertrouwen tegemoet te
zien, dat is tien procent meer
dan begin februari. De Oost
duitse premier Hans Modrow
bleek met 75 procent duidelijk
de populairste politicus te zijn.
De tweede en derde plaats wa
ren voor SPD-leider Ibrahim
Bohme en CDU-voorzitter
Lothar de Maizière, die respec
tievelijk 43 en 24 procent be
haalden.
Van de Westduitse politici
kreeg bondspresident Richard
von Weizsacker met 83 pro
cent de meeste instemming; op
de tweede plaats kwam met 54
procent de vice-voorzitter van
de SPD, Oskar Lafontaine en
op de derde plaats kwam
bondskanselier Helmut Kohl
met 37 procent.
In het centrum van Oost-Ber-
lijn stonden gisteren mensen
in een lange rij voor een win
kel waar een speciaal boek
met dienstopdrachten van de
Stasi werd verkocht. In het
boek is onder meer de dagor
der afgedrukt waarin minister
Mielke opdracht gaf tot het
sluiten van de grens tussen
West- en Oost-Berlijn in het
weekeinde van 7 oktober, toen
de DDR haar 40e verjaardag
vierde. Ook bevat de bundel
een verslag van de nervositeit
die de Stasi ervoer rond de
steeds massaler wordende
maandag-demonstraties in
Leipzig.
STOCKHOM/JOHAN-
NESBURG ANC-leider
Nelson Mandela hoopt dat
de onderhandelingen die
op 11 april tussen de be
vrijdingsbeweging ANC
en de Zuidafrikaanse re
gering van president De
Klerk beginnen snel re
sultaten zullen opleveren.
..Als de gesprekken niet spoe
dig iets opleveren zijn we snel
uitgepraat", zei Mandela die in
Stockholm op bezoek is. „We
zijn niet van plan om vele ja
ren te gaan te wachten op
toegang tot het landsbestuur".
Voor deelname aan de officië
le onderhandelingen zal de
Zuidafrikaanse regering be
halve het ANC ook andere or
ganisaties van zwarten uitno
digen. De Klerk wil praten
over een nieuwe grondwet, die
hét zwarten mogelijk maakt
aan de regering deel te nemen.
Hij is echter tegen een systeem
van algemeen kiesrecht, dat
het ANC en andere anti-apart
heidsgroeperingen voorstaan.
De Klerk wil dat de blanken
bij belangrijke politieke beslis
singen het vetorecht krijgen.
Het ANC heeft zich bereid
verklaard met de regering te
praten, maar wil pas officieel
onderhandelen wanneer de
sinds 3,5 jaar geldende nood
toestand is opgeheven en alle
politieke gevangenen zijn vrij
gelaten. Mandela liet in Zwe
den over de ferme opstelling
van het ANC geen onduide
lijkheid bestaan. „De regering
moet onze voorwaarden voor
een gesprek serieus nemen",
aldus Mandela.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Baker zal
volgende week in Kaapstad de
Zuidafrikaanse president De
Klerk en in Namibia ANC-lei-
der Mandela ontmoeten. Baker
maakt donderdag een stop in
Kaapstad om De Klerk te
spreken die niet naar Namibia
wil komen, waar een dag
eerder de Namibische onaf
hankelijkheid wordt uitgeroe
pen. Baker is wel daarbij, net
als Mandela die op zijn beurt
weigerde de Amerikaanse mi
nister op Zuidafrikaans grond
gebied te ontvangen.
In Zuid-Afrika zijn gisteren 70
zwarte gevangenen in honger
staking gegaan die een week
geleden gearresteerd werden
tijdens onlusten in zwarte
woonwijken. Zij eisen dat zij
in staat van beschuldiging
worden gesteld of worden vrij
gelaten, zo heeft het hulpcen
trum voor gevangenen meege
deeld.
Een zwarte politieagent die in
de Zuidafrikaanse provincie
Natal was gearresteerd op ver
denking van moord op zijn
blanke meerdere, is gisteren
doodgeschoten toen hij pro
beerde te ontsnappen. Volgens
de politie probeerde Roy
Ngcobo te ontsnappen toen hij
naar een andere plek werd ge
transporteerd.
Najaarscollectie
De zomer moet nog beginnen als in Parijs de najaars- en wintercollectie wordt gepresenteerd. Wie
wil trouwen is geheel in stijl in de witte zijden jurk van Anne Marie Beretta (links). Voor de wat
warmere herfstdagen lijkt de zachtpaarse korte jurk met jasje en hoed met sluier een aantrekkelijk
alternatief. De laatste creatie is ontworpen door de Westduitser Karl Lagerfeld.
FOTO'S: AP
(Van onze correspondent
Alexander Miinninghoff)
MOSKOU In de Balti-
sche republieken Estland
en Letland worden mor
gen voor de eerste keer
parlementsverkiezingen
gehouden. Vooral in Est
land speelt de mogelijk
heid dat het land zich bin
nenkort naar Litouws
voorbeeld onafhankelijk
zal verklaren een belang
rijke rol in de campagnes.
In Estland doen zestien partij
en mee, waaronder de Mos-
kougetrouwe CPSU, het Est-
landse Volksfront, de bewe
ging Interdvizjenije die voor
de Russische minderheid in
het land opkomt, de Groenen
en de Demokraten. Anders
dan in Litouwen hebben de
Estlandse communisten geen
poging gedaan om een eigen
Estlandse CP te stichten die,
losgemaakt van Moskou, voor
de plaatselijke bevolking aan
aantrekkingskracht zou win
nen. Het lijkt zeer waarschijn
lijk dat de CPSU in Estland
een fikse nederlaag gaat lijden.
In totaal gaat het om 105 par
lementszetels, waarvoor zich
392 kandidaten hebben ge-
In Letland liggen de zaken
voor het Volksfront, dat naar
zelfstandigheid streeft, nog in
gewikkelder omdat daar in de
loop der jaren de immigratie
van ethnische Russen zulke
grote vormen heeft aangeno
men dat de Letse bevolking in
de minderheid is geraakt.
Voor de 201 parlementszetels
staan hier 388 inwoners kandi
daat.
In de Russische republiek, de
Oekraïne en Witrusland word
morgen de tweede stemmings
ronde gehouden voor de parle
menten. De tweede ronde is
nodig omdat er in de eerste
ronde, die op 4 maart plaats
vond, zoveel kandidaten met
vrijwel identieke programma's
meedongen naar de zetels dat
de kiezers er onmogelijk een
duidelijke keus uit konden
maken. Nu gaat het tussen de
twee hoogst geëindigden van
twee weken geleden.
In de Russische republiek
werden van de 1068 parle
mentszetels er maar 113 met
een bezet op 4 maart. Onder
de gelukkigen bevonden zich
veel vertegenwoordigers van
het partij-apparaat in de pro
vincie en de kleinere steden.
Daar hebben de bonzen nog
steeds de touwtjes in handen.
Maar in de grotere centra lij-,
ken de progressieve kandida
ten de beste kansen te hebben.
Voor alle verkiezingen geldt,
dat er onder de kandidaten
maar bitter weinig vertegen
woordigers van de arbeiders
klasse zitten. Hun aantal komt
nergens boven de tien procent.
Het zijn vooral de vertegen
woordigers van de intellectue
le beroepen en het partij-appa
raat die belangstelling voor
deelname aan de politiek to
nen. Het aantal vrouwen dat
meedingt is helemaal bedroe
vend laag: gemiddeld nog geen
acht procent.
am Hoessein, in gebed
iet pistool op de heup.
FOTO: AP
LONDEN De Mesopo
tamische heersers zijn al
tijd scheutig geweest met
doodvonnissen. Hammoe-
rabi, koning van Babyion
van 1792 -1750 v. C. en de
eerste wetmaker onder
hen, decreteerde dat ie
mand voor het bouwen
van een onveilig huis op
gehangen kon worden.
President Saddam Hoes
sein van Irak verkondigde
eerder deze week dat fa
milieleden van overspeli
ge vrouwen hen of hun
minnaars kunnen ver
moorden zonder voor ver
volging te hoeven vrezen.
Maar Hammoerabi schreef zijn
wetten tenminste nog in steen,
te kostbaar om iedere keer
naar de grillen en grollen van
de heerser te veranderen.
Vandaag de dag is een wet
„een stukje papier", volgens
president Saddam op de televi
Irak executeerde deze week de Britse journalist Farzad Ba-
zoft, oorspronkelijk een Iraniër. Het vonnis werd uitgespro
ken door president Saddam Hoessein. Wie is deze man,
wiens weg naar en aan de top bezaaid is met lijken?
sie in Bagdad, „waar ik één of
twee zinnen opschrijf en die
onderteken met 'Saddam
Hoessein'".
Te oordelen naar zijn besluit
om de ruïnes van Babyion
neer te halen om ze in Disney-
landstijl te herbouwen, met
zijn beeltenis ingelegd in de
muren, zijn Hammourabi en
Nebukadnezar Saddams grote
inspiratiebronnen. Hij wil de
geschiedenis ingaan als een
heerser van hun formaat.
Of deze droom te realiseren is,
valt nog te bezien. Maar Sad
dam heeft, nu al twee grote
misdaden op zijn naam staan:
de invasie van Iran die het be
gin was van de Golfoorlog in
1979, een oorlog die, waar
schijnlijk meer dan een mil
joen levens gekost heeft; en de
zenuwgasbombardementen op
Halabja twee jaar geleden,
Bewapend
In 1937 als wees geboren in de
stad Takrit in centraal Irak,
werd Saddam Takriti door een
oom opgevoed. Hij ging op ze
venjarige leeftijd naar school,
bewapend met een pistool dat
hij van familie had gekregen.
Een jaar later ging hij naar
Bagdad voor de rest van zijn
opleiding.
In 1958, na de omverwerping
van de monarchie, heeft hij
korte tijd gevangen gezeten
voor de moord op een commu
nistische onderwijzer in Tak
rit, een tegenstander van zijn
oom in de parlementsverkie
zingen. Hij had de reputatie
van een nauwgezet en brutaal
moordenaar, en daarom kozen
de leiders van de Socialistische
Baathpartij hem om een aan
slag te doen op het leven van
Iraks militaire dictator gene
raal Qasim. Volgens Saddams
geautoriseerde biografie be
schouwde hij de opdracht als
een grote eer. De aanslag mis
lukte echter en Saddam
vluchtte, gewond aan zijn
been, naar Syrië.
Zes maanden later vertrok hij
naar Cairo om rechten te stu
deren. Minder dan drie jaar la
ter was hij alweer terug in
Irak na de val van Gasim en
raakte daar onmiddellijk ver
wikkeld in een aantal samen
zweringen tegen de partners
van de Baathpartij in de rege
ring en zijn persoonlijke riva
len binnen de partij.
Volgens de geautoriseerde bio
grafie was Saddam op een ze
ker moment in 1964, toen het
leger de Baathpartij uit de re
gering had gezet, van plan de
kamer van het kabinet en het
presidentiele paleis binnen te
vallen en „iedereen, militair of
burger, neer te knallen". Het
plan mislukte echter doordat
een mede-samenzweerder bin
nen het paleis overgeplaats
werd.
Onderwereld
De daaropvolgende vier jaar
maakte hij deel uit van de on
derwereld en leverde hij de
wapens voor de straatgevech
ten van zijn partij met tegen
standers. Hij klom snel op bin
nen de partij doordat hij zijn
rivalen intimideerde of elimi
neerde. Zijn uiteindelijk suc
cesvolle machtsovername in
1968, toen hij de feitelijk ster
ke man werd van het regime,
had al lang in zijn bedoelingen
Een kenmerkend „stukje pa
pier" dat hij in deze periode
uitvaardigde, was een decreet
waarin hij het gebruik van
achternamen door burgers
verbood. Zo .werd Saddam
Takriti bekend als Saddam
Hoessein (naar zijn vaders
voornaam) en werd de compu
terisering van het archief van
de geheime politie bijna onmo
gelijk vanwege de grote aan
tallen mensen met dezelfde
naam. Een interpretatie van
de wet was dat president Sad
dam niet wilde laten zien zien
hoeveel leden van het kabinet
familie van hem waren.
In juli 1979 werd Saddam for
meel president en zette al snel
een invasie van Iran op touw.
Met de brandende ambitie de
oude Perziche vijand van de
Arabieren te vernederen,
maakte Sadam één van de
kostbaarste fouten in de ge
schiedenis. De aanvankelijk
snelle opmars in Iran kwam
binnen een paar weken tot
staan en het getij keerde ten
gunste van de Iraniërs. De
volgende acht jaar stierven
waarschijnlijk meer dan een
miljoen mensen aan beide zij
den en werden ongeveer vijf
tig steden verwoest.
Het is een graadmeter voor
zijn overlevingsnstincten dat
hij erin slaagde aan de macht
te blijven zelfs toen het erop
leek dat de Iraanse troepen de
overwinning zouden behalen.
Voor de Golfoorlog waren de
ongeveer drie miljoen Koer
den in de noordelijke hooglan
den van Iran in opstand. Na
de oorlog kregen zij militaire
steun van Iran, waardoor zij
zich de toorn van Saddam op
de hals haalden - hoewel hij
zelf de rebellerende Koerden
in Iran geholpen heeft. Op 16
maart 1988 gaf hij de lucht
macht orders voor een enorme
zenuwgasaanval op de stad
Halabja.
De wereld kreeg beelden te
zien van dode kinderen, oude
mensen en huisdieren, ver
spreid over de straten van de
stad. Gorbatsjov en Mitterrand
gingen echter gewoon door
met de verkoop van oorlogs
vliegtuigen en de Britse rege
ring verdubbelde Iraks han
delskredieten, een vorm van
subsidie.
In de loop van de tijd gingen
echter steeds meer stemmen
op tegen de steun die de Wes
terse leiders de „Pol Pot van
de Arabische wereld" geven.
Misschien dat door de executie
van de Britse journalist Farzad
Bazoft die stemmen nu ook
een gehoor vinden.
HAZHIR TEIMOURIAN
(c) The Times, Londen
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
788 Als in een droom strompelt Van Noort in de richting
gele licht. Verbaasd blijft hij staan, wanneer hij het reus
je afgodsbeeld aanschouwt. Én het is alsof hij boven het
n van de gasvlam een vreemde stem zijn naam hoort uit
ten. Hij gaat terug naar het wrak, sleept de kist van de
"iaard er uit en neemt ook zijn journaal mee. Bij het licht van
de vlam schrijft hij dan zijn wonderlijke belevenissen op.... - „Wat
een vreemd verhaal, vind je niet, Rob?" zegt Olivier van Noort,
wanneer hij het boek dicht slaat. „Ja, maar het klopt wél met de
rare geschiedenis die aan deze grot is verbonden", antwoordt
Rob, die nog steeds met de radio bezig is. „En wat staat er nu in
die andere boeken?", vraagt hij.
(Van onze correspondent
Rink Drost)
MÜNCHEN In het geweld
van de verkiezingsstrijd in
Oost-Duitsland wordt de aan
dacht morgen wel erg sterk af
geleid van de gelijktijdig te
houden gemeenteraadsverkie
zingen in de Westduitse deel
staat Beieren.
Toch stijgen ook die verkiezin
gen ver boven het lokale en
regionale belang uit. Interes
sant is namelijk de vraag hoe
de rechtsradicale Republika
ner uit de stembusstrijd te
voorschijn zullen komen. Par
tijvoorzitter Franz Schönhuber
zint op revanche na de vernie
tigende nederlaag in de deel
staat Saarland, vorige maand.
De uitgangspositie van de Re
publikaner is gunstig. Zij spe
len een thuiswedstrijd, want
Beieren is de bakermat van
deze partij. Bij de laatste ver
kiezing die in deze deelstaat
werd gehouden, die voor het
Europese parlement, behaal
den de Republikaner een klin
kend succes. In de gehele deel
staat kwamen zij op 14,6 pro
cent. In een aantal steden
schoten ze ver boven dit per
centage uit. In Rosenheim bij
voorbeeld kwamen ze op bijna
25 procent.
Voor het eerst deden de Repu
blikaner-in Beieren mee bij de
Landdagverkiezing in oktober
1986. Zij kwamen toen op 3
procent, nog duidelijk onder
de kiesdrempel van 5 procent.
Niettemin was dit percentage
goed voor een flinke uitkering
uit de verkiezingskostenpot
van de staat.
De zegetocht van de rechtsra-
dicalen begon vorig jaar in
West-Berlijn en zette zich
voort in verkiezingen in Hes
sen, Nord-Rhein-Westfalen en
Baden-Würtemberg. Onge
kend was het Republikaner-
succes in heel Duitsland bij de
Europese verkiezingen in mei
vorig jaar. Schönhubers op
mars leek onstuitbaar. Maar
vorige maand kwam in het
Saarland, waar de Republika
ner bij de Europese verkiezin
gen nog hoog hadden gescoord
in de kiezersgunst, een abrupt
einde aan de zegereeks. De
Republikaner bleven ver on
der de kiesdrempel. Bij vriend
en vijand werd de schitterende
verkiezingscampagne van de
sociaal-democraten onder de
ministerpresident en vermoe
delijke kanselierskandidaat
Oskar Lafontaine als de oor
zaak gezien. Schönhuber hield
het op een 'bedrijfsongeval'.
Hij zwoer, morgen in Beieren
sterk terug te komen.
In zoverre heeft hij deze keer
de wind tegen dat hij in de
meeste gemeenten zware con
currentie ondervindt van lo
kale partijen. Dat zet zich
voort tot in de grootste steden.
In de hoofdstad München bij
voorbeeld doen zo veel partij
en mee dat het stembiljet meer
dan één meter breed en 63
centimeter hoog is geworden.
