Een gevecht tussen techniek en emotie P finale Michael Bolton zonder stem is als een vogel zonder vleugels CeidócSouocwit' V '«•P.. V NEDERLAND ONTDEKT HET HEILIGE VUUR VAN FLAMENCO de Spaanse kust allemaal ziet optreden! maar al te vaak rotzooi. Commercieel ei niet oprecht". Pacopena Ook met Nederlands bloed in de aderen kan de passie voor de flamenco ontwaken. UTRECHT - De Spaanse flamen co-zangeres Carmen Linares sprak na een bezoek aan ons land al eens van „Utrera del Nortre", het Utre- ra van het noorden. Haar vergelij king tussen Utrecht en het Andalu- sische flamenco-paradijs Utrera lijkt inderdaad niet overdreven. In Nederland, en in Utrecht in het bijzonder, valt de laatste jaren steeds vaker het klaaglijke het vir tuoze snarenspel en overdonderen de voetengestamp van de flamenco te beluisteren. Ontwikkelt Neder land zich tot een volk van ware toegewijden, de 'afficionados'? „Ook Spaanse flamenco-vertolkers heb ben in de gaten gekregen dat in Neder land iets gaande is", erkent Rini Kers ten. Sinds een jaar geeft hij in zijn Cen- tro Flamenco Puro in Utrecht lessen aan Nederlanders die zich, gegrepen door het heilige vuur van de Andalusische kunst, in de flamencodans willen bekwamen. De keus voor Utrecht is geen toeval: al drie jaar draait in muziekcentrum Vre- denburg met ongekend succes een serie flamencoconcerten van Spaanse groot heden. Een Nacht van de Flamenco, vo rig jaar in het muziekcentrum, was zelfs binnen enkele weken uitverkocht. In het Spaans cultureel centrum Casa d'Espag- na worden regelmatig gespreksgroepen over flamenco gehouden. En een merk waardige rol speelt nog Casa Sanchez, het eenvoudige, maar op en top Spaanse eethuis van Manoio Sanchez, die met grote regelmaat bevriende landgenoten in zijn zaak ontvangt om er, na menig alcoholisch glaasje, spontaan in een An- Een beginnersgroep, die pas voor de vierde keer de hakken op de houten vloer zet. Maar het ziet er al heel professioneel uit. FOTO'S: CEES VERKERK dalusische 'cante jondo' uit te barsten. De studio van Kersteiis Centro Flamen co Puro is ingericht met zwarte gordij nen; in een hoek wat leren banken, grote lappen paarse stof, ouderwetse schemer lampjes en tafeltjes met gekrulde poten. Aan de randen van de dansvloer staan wat houten stoelen, met rechte leunin gen. „Een flamencostoel mag niet te ge makkelijk zitten", leert Rini Kersten zijn navolgers. Dat verstoort alleen maar de fiere, rechte houding die onverbrekelijk bij de flamencodanser hoort. „Ach", rechtvaardigt Kersten de wat rommelige aanblik, „in Spanje zie je in dit soort zaaltjes niet meer dan een tl-buis en een plastic tafeltje". Geroffel Deze avond zet een beginnersgroep van vijftien vrouwen en één man pas voor de vierde keer de hakken op de houten dansvloer. Kersten begint met een Far- ruca-dans. Vaste gitaristen, „de twee beste leerlingen van Paco Pena op het Rotterdams conservatorium", zetten moeiteloos de begeleiding in. Zestien paar hakken roffelen, met slechts een en kel misstapje, op oorverdovende wijze op de houten planken. Hier en daar wordt, nog wat verlegen, een hoofd in de nek geworpen. Wanneer een van de dan seressen een oorbel verliest, moedigt Kersten aan: „O, dat is heel echt. De stukken horen er vanaf te vliegen!". De avond is een ware beproeving voor de beginners. De dansstijlen soleares, tan- guillo, alegrias en de complexe bulerias volgen elkaar in hoog tempo op. Overi gens niet voor iedereen even makkelijk te volgen. Wanneer Kersten vraagt hoe veel tellen de maten van een bulerias heeft, roept een van de cursisten moede- loos: „Ach, die gitaristen doen maar wat!". Rini Kersten ziet duidelijk een opleving van flamenco in Nederland. Hij ver klaart het door flamencofilms als Car men van Carlos Saura, en het succes van een populaire maar verder weinig met ware flamenco uitstaande groep als de Gipsy Kings. „Flamencodans is een gevecht tussen techniek en emotie. Dat gevecht boeit me. Het is een geweldige uitdaging mensen over een streep te trekken en te laten tonen wat ze anders niet kwijt kunnen", zegt Kersten. Na zijn opleiding aan het Arnhems conser vatorium, negen jaar geleden, reisde hij geregeld af naar Spanje om de kunst van de echt groten af te kijken. Wij nuchtere Hollanders kunnen ons best bekwamen in zo'n gepassioneerde, warmbloedige maar complexe kunstui ting als flamenco, vindt Rini Kersten. „Voor goede flamencodans moet ik leer lingen vaak wat minder gereformeerd maken", zo zegt hij. „Ik roep vaak tegen mijn leerlingen: je moet eens wat ordi nairder worden. In flamenco moet een vrouw sensueel zijn. Helaas is dat weg- geémancipeerd in Nederland. Je moet er vaak hard aan werken de gêne over het gebruik van de heupen en het bovenli chaam weg te krijgen. Het loslaten van die lichamelijke remmingen is vaak het moeilijkst". Dat flamenco enkel voorbehouden zou zijn aan Spanjaarden, noemt Kersten een fabeltje. „Ik heb veel Spaanse vrien den die wel eens in mijn studio komen kijken. Ze zijn vaak verbaasd over de oprechtheid van de leerlingen. Sommi gen dansen beter dan Spanjaarden, zeg gen ze. En vergeet niet dat in Spanje ook heel wat wordt afgeknoeid. Wat je aan Zo stellig als Kersten is echter niet Pac< Pena, de vermaarde flamenco-gitarist die met zijn geraffineerde spel wereld wijd aanzien geniet. Aan het Rotterdam] conservatorium heeft hij de supervise over de enige professionele opleidinj voor flamenco-gitaristen in Europa „Flamenco leren spelen is mogelijk vooi iedereen", zegt hij, „maar de Andalu sièrs zullen altijd een voorsprong hebbel op Nederlanders". Voorwaarde v< buitenlandse aspirant-vertolker i: gens Pena zoveel als mogelijk in Zuid Spanje te vertoeven om je de cultuur ei- 1 gen te maken. „Wie beschikt over talentn creativiteit en het vermogen de ideeëne en cultuur achter flamenco te begrijpet en tot onderdeel van zichzelf te makei kan een goed flamencovertolker woi den". Zijn opleiding aan "het conservatoriunj waar nu zo'n vijfentwintig studenten aai deelnemen, levert volgens Pena „de bes mogelijke kwaliteit". Maar hoe goed '2 best mogelijk' is, weet hij nog niet. „He duurt nog twee jaar voor de eersten zu len afstuderen. Sommigen hebben e kleurrijk, stabiel gitaarspel, maar an<_ ren zullen onverbiddelijk zakken. Miji opleiding is enkel bedoeld als platforn voor de studenten. Een platform waaroj ze zichzelf kunnen zijn en tegelijk el& menten kunnen inbouwen uit de lange vaste tradities van de kunst. Maar fla menco valt niet te leren op een school Alleen het leven zelf produceert flamen co. Het gevoel en de filosofie achter de muziek zijn niet te beschrijven, je moei het horen en zien gebeuren". Verslaving Negen jaar geleden werd Rini Kerstei gegrepen door het heilige vuur van fla menco. Op het conservatorium in Arn hem kwam hij in aanraking met di danslessen van Juan Antonio. „Meteei dacht ik: dit wil ik ook. Flamenco is ee: verslaving voor me geworden, ik sta mee op en ga er mee naar bed. Ik vim er iets in terug dat ik op geen anden manier kan uiten. Een sterk gevoel, e« soort begeestering die je niet kunt uitleg gen. Flamenco moet je zien gebeurei om te begrijpen wat ik bedoel". Momenteel vertoeft Kersten voor eet maand in Madrid om er lessen te vi op uitnodiging van zijn voorbeeld Ciro „Toen ik hem voor het eerst ontmoetl was hij sceptisch over die Hollander di flamenco wilde dansen. Later werd hi toch enthousiast. Leuk natuurlijk, mat ik besef ook wel dat ik nooit een echti virtuoos zal worden". Kerstens ideaal is zoveel mogelijk Spanje te zijn. „Zeker zo'n zes maanden per jaar. Ik zou makkelijk een soort le boer kunnen worden, maar dat wil i niet. Nooit maak ik reclame, toch bij ven de leerlingen zich aanmelden. Mijl centrum is bedoeld als open huis voo iedereen die met flamenco bezig ii Laatst nog, op een zondagmiddag, om moette ik in het restaurant van Manol Sanchez wat Spaanse vrienden. Na v gedronken te hebben gingen we n« mijn studio en de hele middag en avq zijn we uit onze bol gegaan. En datj toch het mooiste wat er is". JEAN-PIERRE GEELI Tijdens de Grammy-regen dit jaar was Mi chael Bolton een van de gelukkigen, maar het was niet de eerste erkenning voor de zanger/componist die de ziel voedt. Thel- ma, de weduwe van soul-zanger Otis Red ding, noemde zijn uitvoering van 'Doek Of The Bay', terug te vinden op zijn vorige el pee 'The Hunger', haar absolute favoriet, met uitzondering natuurlijk van de versie van haar man. Bolton, vader van drie dochters, mag geregeld naast Diana War ren, 's werelds succesvolste popsongschrijf ster, op de bank plaatsnemen om samen met haar te componeren. Maar ook solo boert hij niet slecht. Zo schreef hij hits voor Joe Cocker, Kiss, The Pointer Sisters, Barbra Streisand en Cher. Zeven jaar gele den begon hij aan zijn opmars naar de top. Na zijn magere jaren, is hij nu bezig aan zijn vette jaren en geniet daar met volle teugen van. Een kijkje in de wereld van een Amerikaanse tekstschrijver, die ook als solo-artiest rijpe vruchten plukt. AMSTERDAM - „Nee, gemakkelijk heb ik het niet gehad. Daarom ben ik zo blij met het succes van de single 'How Am I Suppose To Live With- hout You' en de elpee 'Soul Provider'. Je moet je echt door een enorme berg radiostations heen werken om die eerste plaats in de nationale hit parade te bereiken. Pas als duizend radiostations zo'n acht keer per dag het nummer laten horen, maak je kans om boven aan te komen, beginnen mensen het nummer in verband te brengen met je naam. Ik heb drie we- V :V ken nummer één gestaan, kun je nagaan wat voor klus dat is geweest", zegt Michael Bolton. De Amerikaanse zanger, componist en tekstschrijver heeft het zich gemakkelijk gemaakt in de met zon overgoten hotel kamer in hartje Amsterdam. Het enige dat hem stoort, is een lichte verkoud heid. Michael: „Vroeger maakte ik mij daar veel zorgen om, nu word ik alleen ongerust als ik een opgezwollen keel pf opgezette klieren heb. Stel je voor dat ik niet zou kunnen zingen! Gelukkig ben ik lange tijd niet ziek geweest en dat ver baast mij eigenlijk een beetje als je ziet hoe weinig slaap ik krijg. Ik heb het nog nooit zo druk gehad. Maar ik krijg het alleen al benauwd bij het idee dat ik niet •zou kunnen zingen. Zonder stem voel ik mij een vogel zonder vleugels die vanuit zijn nest moet toekijken hoe anderen ge nieten. Ik gebruik mijn stem altijd maar vooral als ik schrijf'. H ardrockgroep Zeven jaar geleden begon Boltons tij te keren. Michael: „Daarvoor had ik op lo kaal niveau, in mijn geboortestreek Con necticut, wat succes met mijn eigen hard- rockgroep. HoewelIk stond constant in het rood bij de bank en kreeg vrijwel wekelijks te horen dat ze gerechtelijke stappen zouden ondernemen om het aangezuiverd te krijgen. Op het moment dat ik bijna omkwam van de honger heb ik een tijdje zangles gegeven". Blozend voegt hij daar aan toe: „Er wa ren veel meisjes bij. Later hoorde ik dat ze helemaal geen ambitie hadden om zangeres te worden. Ze wilden alleen door mij worden versierd. Uiteindelijk kocht mijn huidige manager het contract van de manager die ik toen had en met wie ik alles behalve gelukkig was. Vanaf dat moment ging ik bergopwaarts. De meeste schrijvers moeten echt jaren zwoegen om naam te maken. Omdat niemand ze kent, kunnen ze niet in zee met bekende zangers en als ze eindelijk, meestal voor veel te weinig geld, een compositie zijn kwijtgeraakt aan iemand van naam, dan komt dat op zo'n onop vallende manier op een elpee terecht, dat nog niemand weet wie ze zijn. Bij mij liep dat anders, eigenlijk direct na dat ik een nieuwe manager had, werden mijn nummers door bekende artiesten Starship, Joe Cocker. Ik ben nu ook meestal zelf de produ cent. Zo heb ik onlangs nog met Cher in de studio geze ten. In dezelfde tijd nam ook mijn solo-carrière een onge kende vlucht dank zij mijn versie van 'Dock Of The Bay' en mijn eigen compositie 'That's What Love Is All About'. Ik moet daar mijn uitgeversmaatschappij dank baar voor zijn, want ze gaven mij geld om nummers te schrijven, maar lieten mij ge noeg ruimte om ook aan mijn solo-carrière als artiest te bouwen. Je begrijpt dat ik de beste nummers voor mij zelf hield. Dat doe ik trou wens nog steeds. Ik moet dan ook oppassen met wat ik IHgdHfl weggeef. Stel je voor dat het Sllifsl een hit is voor een ander. Je verdient er natuurlijk wel aan, maar het helpt je niet met de ver koop van je eigen albums en het opbou wen van je carrière als solo-artiest. Mijn manier va,n werken is nu dat ik alles vasthoud totdat ik mijn eigen elpee heb opgenomen. Als de creatieve sappen dan nog steeds rijkelijk vloeien, probeer ik ze onder te brengen bij succesvolle arties ten. Kiss, Barbra Streisand en James Ingram hebben materiaal van mij opge nomen. Op de laatste plaat van Cher staan vier van mijn composities. Ik hoef mij geen zorgen meer te maken over het betalen van de huur of hoe ik aan geld moet komen voor eten. Alleen al door haar succes ben ik voor een jaar verze kerd van een goed inkomen". Hitfront „Om te weten wat er op het hitfront ge beurt, hoef ik geen platen te kopen. Ik ben maar zelden in een platenzaak te vinden. Wat ik wel doe als ik in de auto zit of op reis ben, is naar de radio luiste ren. Ik heb het idee dat ik redelijk weet wat mensen willen horen. De stelling die ik hanteer is: als ik het niet leuk vind, dan vindt het publiek het ook niks. En ik ben de strengste criticus van mijn ei- Michael Bolton: „Ik heb geen zin om mijn tijd te verspillen aan zaken die niet succesvol zijn". gen materiaal. Het woord dat ik gebruik is: acceptabel. Als het niet acceptabel is, als ik zelf denk: dit is nauwelijks opwin dend, dan laat ik het liggen. Kijk, het le ven is al veel te kort. Ik heb geen zin om mijn tijd te verspillen aan zaken die niet succesvol zijn. Om een hoogstaande kwaliteit af te leveren, werk ik va^k sa men. Het liefst met een goede pianist, want ik speel weliswaar zelf piano en gi taar, maar ben vooral op het eerstge noemde instrument echt een groentje. Een goede instrumentalist, die een breed muzikaal vocabulair heeft, kan mijn ideeén snel vertalen en dat heeft een sti mulerende werking op mijn fantasie". „Meestal is het voor de mensen met ik schrijf een martelgang. Vraag dat maar aan Diana Warren, de succesvolste songschrijfster ter wereld. Als wij samen werken, probeer ik haar altijd af te hou den van het pophitmateriaal dat bij haai zo gemakkelijk komt bovendrijven. Veelal wordt ze helemaal gek van mij Dan zegt ze: Michael geloof mij maat we kunnen die song het beste zo doen ol die tekst loopt zus of zo het beste, m dat zeg ik: je kiest de gemakkelijl weg, je weet toch dat ik daar niet van hou". Oude vrienden toll ïige „Diana en ik zijn oude vrienden. Een uitgever heeft ons ooit geïntroduceerd. Ze bleek net zo gek te zijn als ik. Daar om kunnen we waarschijnlijk zo goed met elkaar opschieten. Ze is als een zus voor mij. Ik noem haar altijd mijn 'Sia mese twister'. Ik werk momenteel voor mijn volgende elpee samen van Lamont Dozier (bekend van het Motown-materi- aal Dozier-Holland-Dozier). Hoewel ik inmiddels negen nummer heb, zal hei publiek tot zeker volgend jaar moeten wachten voor hij uitkomt". „Voor mij lijkt het nog maar gisteren, dat ik op ieders deur klopte om mijn materiaal kwijt te raken. In die dagen zou ik blij zijn geweest met iedere ar tiest. Nu ben ik heel voorzichtig. Ik krijg zoveel aanvragen. Ben ik bijvoorbeeld met Anita Baker aan het lunchen in hel Sunset Hotel in Los Angeles waar ik veel verblijf, komt Cher langs. 'Michael kan ik met je praten over materiaal, word ik even later begroet door Bruce Spring steen of zit James Ingram een paar tafels verder en roept: 'Alles goed, Michael'. Eerst kon ik aan niemand mijn materi aal slijten en nu heb ik het zo druk, dal ik absoluut geen tijd meer heb om num mers te schrijven voor mensen met wit ik graag in zee zou gaan. Ik ben namelijk geen lopende-bandschrijver. Ik kan niei 's morgens in een of ander kantoor aan een bureau gaan zitten om 's avonds if ibbej concluderen dat ik vandaag weer drie goede songs heb geschreven". ASF HANS Plf 'ven

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 32