na ie
Nr. 11
Lettergroepenpuzzel
jVij"
■W."q
ZATERDAG 17 MAART 1990 PAGINA 31
Oplossing vorige puzzel
^BjaaaHamaii a a
13 ai a ra arana
aaa tanrannn a n
a
a ia
nataa
De winnaars van de puzzel nr. 10 zijn:
J.W.H. v.d. Brink, V. Wijckersloothplein
113, 2341 BC Oegsgeest.
A.E. v.d. Wiel, Buizerd 7, 2171 PK Sas-
senheim.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 11 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
LEIDSE COURANT,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
In elk vakje dienen twee letters te worden in
gevuld, waardoor woorden van navolgende
betekenis verkregen kunnen worden.
HORIZONTAAL:
1. Krijgstuchtelijke
straf
3. Slagzin (Engels).
5. Lang wit
miskleed.
7. Dichting van een
weefsel.
8. Steekvlieg.
10. Grote rivier.
12. Vrucht.
13. Land in Afrika.
15. Eetgerei.
16. Soort hekwerk.
18. Signaalhoorn.
19. In goede
lichamelijke
conditie.
20. Wreedaard.
22. Wederkerend
voornaamwoord.
25. Adellijk.
27. Strak,
onbeweeglijk.
28. Paar.
29. Stad in Syrië.
31. Ringvormig
koraaleiland.
33. Menigte.
34. Muziekteken.
36. Hartstocht.
37. Krijgswezen ter
zee.
VERTICAAL:
1. Grote
oorlogsvloot.
2. Dierenverblijf.
3. Nauwe doorgang
tussen huizen.
4. Niet op dezelfde
wijze.
6. Overtreffende
trap van goed.
7. Geen geluid
gevend.
9. Stad in
Euthiopiê.
11Deel van een
vliegtuig.
12. Gevangenis
(bijzondere stijl).
14. Bedrieglijke
slimheid.
15. Lichaamsdeel.
17. Op zekere plaats.
18. Licht
ontvlambare
stof.
20. Niet adellijk.
21. Gemalen
produkt.
23. Meubelstuk.
24. Vulkanisch
massief in Oost-
Turkije.
26. Hand
vergrootglas.
28. Klokvormige
tempel met een
boeddhabeeld.
29. Overal.
30. Stand, houding.
32. Olievet.
33. Telwoord.
35. Schaapkameel.
In welk(e)
antwoord(en)
komt de
lettergroep
MP voor?
Van Gogh nauwelijks
doorgedrongen in filatelie
Behalen schilderijen van Vincent
van Gogh de hoogste prijzen op
veilingen, het aantal postzegels met
afbeeldingen van zijn schilderijen
is beduidend lager dan dat van col
lega's - met lagere opbrengsten -
zoals Rembrandt of Titiaan. Tot
dusver zijn er wereldwijd van de in
het Brabantse Zundert geboren
schilder ruim 60 zegels verschenen.
Maar alleen al in 1988 (vier eeu
wen na de geboorte van de schilder
Titiaan) verschenen er een slordige
500 zegels van de Italiaan.
„En de belangstelling voor Van
Gogh in het honderdste sterfjaar is
eigenlijk ook heel weinig. Ik weet
alleen dat Nederland zegels uit
geeft", vertelt J. H. Heindijk, ver
zamelaar van zegels met schilderij
en. Hij is de man achter de exposi
tie op 6 maart tijdens de presenta
tie van de Nederlandse Van-Gogh-
zegels in Zundert.
Volgens de filatelist is Van Gogh
nog nauwelijks in de filatelie door
gedrongen vanwege zijn betrekke
lijk 'jonge' geschiedenis. De 'oud
jes' zoals Rembrandt uit de Hol
landse school (zeventiende eeuw)
hebben al diverse jubilea achter de
rug. Van Gogh komt nog maar net
kijken, al is hij in 1853 geboren.
Heindijk: „En PTT's geven heus
geen zegels uit naar aanleiding van
een veiling in Amerika waar een
Van Gogh voor 78 miljoen weg
gaat".
Een beetje wrang is dat wel. Juist
Van Gogh deed veel met de post.
Grote delen van zijn leven zijn
juist gereconstrueerd aan de hand
van brieven. Overigens zijn die zó
waardevol - voor historici en Van-
Goghliefhebbers - dat ze waar
schijnlijk nooit op een postzegel
tentoonstelling te zien zijn als on
derdeel van de thematische verza
meling 'Van Gogh'.
ZAKKEN VULLEN
Nederland is met twee zegels in het
verleden (de NVPH-nummers 350
en 645) en de twee van 6 maart
een relatief gulle uitgever van Van-
Goghmateriaal. Niet zo verwonder
lijk gezien het feit dat de schilder
een Nederlander was. Frankrijk -
in dat land schilderde hij de meeste
werken - gaf ook een zegel uit.
De meeste andere landen met
schilderijen van Van Gogh op
postzegels hebben geen andere bin
ding met de schilder dan een finan
ciële, het vullen van de staatskas
met de opbrengst van de op zich
populaire zegels die aan het thema
'schilderijen' gewijd zijn. Nogal wat
verzamelaars met sympathie voor
kunstgeschiedenis sparen schilderij
en en schilders op zegels.
Een groep eilanden in het Cari-
bisch gebied maar ook diverse Ara-
Nederland scoort wereldwijd aardig met (vanaf 6 maart) vier Van Gogh-zegels
bische en Afrikaanse landen maken
handig gebruik van die spaarwoe-
de. Heindijk heeft het aan zijn por
temonnee gemerkt. Hij had een
tijdje een abonnement op alle nieu
we zegels met het thema schilderij
en. Dat heeft hij resoluut ingetrok
ken op het moment dat een Afri
kaanse republiek met een serie ze
gels met goudopdruk uit kwam die
hem op enige honderden gulden
kwam te staan.
GIGANTISCH
Overigens is het haast ondoenlijk
om alle zegels die met schilderijen
te maken hebben te sparen. Hein
dijk schat het totale aantal op zeker
20.000 stuks. Hij heeft ze nog niet
allemaal. Het heeft de gepensio
neerde (nu 73) jaren gekost om te
inventariseren wat er allemaal was.
Ladderwedstrijd
Vandaag de zesde ronde van de lad
derwedstrijd. Alvorens u de nieuwe
vraagstukken aan te bieden, volgen
hier eerst de uitwerkingen van die van
de vorige ronde.
17. (Prins) 1.21-17 27x38 (op- 12x21
2.39-34 enz.) 2.17x8 2x13 3.48-43
38x49 4.40-34 29x40 5.39-34
40x29 6.50-45 49x40 7.45x1 met
winst.
18. (Burggraaf!) 1.42-38 18x27
2.32x21 23x43 3.48x30 16x27
4.25-20 24x15 5.41-37 35x24 6.37-
32 27x38 7.49-43 38x40 8.45x1
13-18 9.1x20 15x24 10.50-44 enz.
met oppositiewinst.
19. (Pennings) 1.17-12 8x26 2.36-31
26x46 3.27-21 16x27 4.47-41
46x37 5.42x15 23x32 6.48x19
39x48 7.49-43 48x39 8.19-14 9x20
9.15x44.
20. (Prins) 1.34-30 n.k. 2.40-34 27x38
of 35x24 3.48-43 38x40 4.28-22
17x30 5.45x12 24x33 6.12-8 3x12
7.42-38 33x31 8.36x9.
In dit vraagstuk zou wit ook goed
1.42-38 kunnen spelen, zoals enkele
inzenders terécht opmerkten. Met een
gezonde schijf meer moet wit dan ook
kunnen winnen.
Na deze ronde ziet de stand er als
volgt uit:
1. Buisman, Oldebroek 329,5; 2. Scho-
neveld, Almen 317,5; 3. Prins, Zwolle
310,5; 4. Van den Belt, Zwolle 295; 5.
Pruijs, Emmeloord 292; 6. Van de
Brink, Heerde 257,5; 7. Cloosterman,
Schipluiden 248; 8. Visser, Deventer
224,5; 9. Knotters, Zwolle 212; '10.
Deters, Deventer 190; 11. Van de
Beek, Wijhe 175,5; 12. Stoelwinder,
Apeldoorn 153,5; 13. Huisjes, Gorssel
150; 14. Alfring, Beerta 142,5; 15. Le
lieveld, Leidschendam 131; 16. Chris-
tiaans, Zutphen 121; 17. Schokker, Ol-
demarkt 114,5; 18. Ten Katé, Zwolle
105; 19. Groenenberg, Amersfoort
100,5; 20. Heuveling, Ermelo 94,5; 21.
Haijtink, Brummen 86; 22. Nieuwen-
hof, Wapenveld 81,5; 23. Lamberts,
Brummen 70; 24. Van Os, Ermelo 62;
25. Koopman, Finsterwolde 56.
Winnaar is dus geworden de heer
Buisman uit Oldebroek. Van harte ge
feliciteerd, en u kunt uw prijs ver
wachten.
Dan volgen nu de opgaven van de zes
de ronde. De cijferstanden:
21. PENNINGS.
Zwart (7): 7, 8, 9, 10? 13, 26 en 28.
Wit (8): 20, 22, 24, 30, 33, 37, 41
en 43.
22. PRINS.
Zwart: 7, 8, 17, 19, 23, 24, 25, 27,
29, 30 en 36.
Wit: 28, 33, 35, 38, 39, 40, 42, 43,
45, 47 en 50.
23. PRINS.
Zwart (11): 12, 15, 16, 17, 18, 19,
21, 22, 24, 27 en 28.
Wit (12): 26, 33, 34, 35, 36, 37,
38, 41, 42, 43, 48 en 50.
Deze partij-achtige beginstand geeft na
de afwikkeling een mooie slotstelling.
24. BURGGRAAFF.
Zwart: 2, 10, 11, 13, 14, 18, 19,
20, 23, 24, 31 en 36.
Wit: 22, 26, 30, 34, 35, 37, 39, 40,
41, 42, 43 en 47.
Aan het slot volgt nog een klein eind
spelletje.
De oplossingen weer binnen vier we
ken naar mijn adres: W. van der
Kooij, Maaspoortweg 137, 5235 KC
Den Bosch.
ijn at
«Lsf .St* "W i
'it H
O O O
m m 0
jèi
m u
24. BURGGRAAFF
Daarbij is maar één methode suc
cesvol, gewoon alle catalogi doorlo
pen. Een monnikenwerk. Dat toch
al uiterst nauwkeurig en tijdrovend
werkje breidt hij uit met aanvullen
de informatie over de schilder en
schilderij. De bibliotheek van het
Rotterdams museum Boymans-
Van Beuningen is daarbij, een
waardevolle informatiebank. Hein
dijk lachend: „Als mijn vrouw gaat
winkelen in de stad duik ik altijd
het museum in".
Hoechst en claimen
Een aardig biedprobleem kreeg de
Zweed Nilsson voorgeschoteld in de
wedstrijd tegen Oostenrijk, de win
naars van de negende editie van het
Hoechsttoernooi. Deze weinig tot de
verbeelding sprekende kaarten hield
hij vast als zuid:
Deze bieding zag hij langskomen (O/
OW):
WEST NOORD OOST ZUID
Berger Lindkvist Meinl Nilsson
1 KI*) pas
1 Ru**) dbl.***) pas pas
2 Ha 2 Sch dbl. 7»
16+.
ruitens!
Wat te bieden?
Nilsson besloot tot 34 en dat ging ge
doubleerd 2 down. Waarom paste hij
niet gewoon? In de 4-3 fit spelen in
plaats van in de 5-2 fit is zeker een ni-
veautje lager te prefereren.
O/OW
NOORD
H 10 5 4
A V
A H 10 3 2
10 9
WEST
OOST
7 3
A V B 6
»H97
6 5 4 r 3 2
7 4
V 9 8 6
B 8 3
A H V
ZUID
9 8 2
y B 10 8
B 5
+76542
De arbiter was ook nog nodig, want
oost kwam met 4H uit. Noord had
weliswaar als eerste de ruitens ge
toond, maar niet geboden! Leider zuid
besloot toen maar dummy te worden
en partner noord dit spel te laten spe
len.
Aan de andere tafel ging het bieden:
WEST NOORD OOST ZUID
Fallenius Fucik Nilsland Erhard
1 K.1*) pas
16+.
Na klaveraas uit en harten na ging Fu
cik slechts 1 down, wat voor Oosten
rijk 5 impen opleverde. Had Nilsson
op 2 schoppen gepast, dan zou de
Zweedse winst wel eens +570 hebben
kunnen zijn en dat had het toernooi
nog wel eens een andere wending kun
nen geven. Zweden werd nu twee ron
den voor het eind door Oostenrijk af
gedroogd. Met dit spel als „kentering"
was de finale mogelijk nog spannender
geweest dan nu.
CLAIMEN
Tijdens een oefenmatch van de Leidse
vereniging Crash kwam dit spel op ta
fel:
NOORD
A B 10 8 2
V B 3
V 10 8 3
A 4
ZUID
5 4
V A 6
AHB9854
H B 6
Zuid belandde in 6 ruiten (Oost heeft
na noords 1 schoppen met twee harten
gevolgd) en west startte braaf met har
ten 2, via oosts 8 voor zuids aas. Zuid
haalde de troeven in twee rondjes
(oost was met 1 troef begonnen) en
speelde twee keer klaver (op de tweede
klaver deed oost een harten weg). En
nu? (Maak een speelplan alvorens ver
der te lezen).
Zuid claimde op dit moment voor 1
down. Toen ze later op het zitsel op
merkzaam werd gemaakt, verzocht ze
de arbiter de score te wijzigen in 6 rui
ten contract, want in feite kon ze het
amper verkeerd doen, want het spel
lag zo:
WEST
H V 6
V 2
6 2
V 1098732 5
NOORD
A B 10 8 2
V B 3
V 10 8 3
A 4
OOST
9 7 3
r HV 10 98754
7
ZUID
5 4
A 6
AHB954
H B 6
Of ze nu in schoppen was gaan snij
den of slaan, de twaalf slagen zouden
altijd binnen zijn gekomen. Aanvan
kelijk voelde de arbiter wel iets voor
zuids argumenten, maar later („in ho
ger beroep') werd zuids claim uiter
aard afgewezen, immers:
1. Voor het maken van een contract
moet gewerkt worden.
2. Mogelijk had zuid als speelplan wel
iets anders gekozen: oost ingooien
met harten en hopen dat die geen
schoppen durft naspelen of spelen
op dwang, zoals aan een van de an
dere tafels gebeurde.
In het bekende boek „The only chan
ce" van Eric Jannersten zijn talloze
van deze spellen verzameld. Wanneer
je dat leest, volgt er een heel duidelij
ke conclusie: blijf spelen tot de laatste
kaart. Er kan altijd nog iets ongeloof
lijks gebeuren.
Correspondentie: p/a Leharstraat 10,
2162 AC Lisse.
Linares
Het sterk bezette toernooi te Linares
(Spanje) is naar verwachting gewon
nen door wereldkampioen Kasparov.
Na zeven ronden leek hij op weg naar
een nieuwe superprestatie; met over
tuigend spel behaalde hij 6 uit 7. Zijn
vroegere landgenoot Boris Goelko
weerstond echter het furieuze aanvals-
spel van de wereldkampioen en wist
hem één van zijn zeldzame nederlagen
toe te brengen.
B. GOELKO-G. KASPAROV
Konings-Indisch
I.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6
5.D 0-0 6.Le3 c6 7.Ld3 e5 8.d5 bS!?
De scherpste methode om het sterke
witte centrum aan te tasten. Kasparov
had dit al, met succes, tegen Timman
gespeeld, een partij die ik ook in deze
rubriek heb laten zien.
9.cxb5 cxd5 10.exd5 e4!
Met dit tweede pionoffer blies Kaspa
rov tegen Timman deze variant nieuw
leven in. Op herovering van de pion
spelen leidt tot goed spel voor wit:
10...Lb7 1 l.Pge2! Pxd5 12.Pxd5 Lxd5
13.Pc3 Lb7 14.Le4!
Wit doet er verstandig aan de tweede
pion niet te nemen, zowel na ll.fxe4
Pg4 12.Dd2 f5 als na ll.Lxe4 Pxe4
12.fxe4 Dh4+ heeft zwart voldoende
compensatie voor het materiaal.
II.Pxe4 Pxd5 12.Lg5 Db6.
In genoemde partij Timman-Kasparov
speelde Kasparov 12...Da5+ 13.Dd2
Dxd2+ 14.Lxd2 Lxb2 15.Tbl Lg7
16.Pe2 Pd7, maar bij goed spel houdt
wit dat zeker remise. Vandaar dat de
wereldkampioen kiest voor een scherp
alternatief.
13.Dd2 Pd7 14.Lc4 P5f6 15.Pxf6+
Lxfó!
Maar weinig spelers zouden in dit type
stelling hun mooie „Koningsindische"
loper ruilen. Met de tekstzet wordt de
witte koning naar de onveilige dame
vleugel gedwongen. Na 15...Pxf6
16.Le3! Te8 17.KÏ2 staat wit geweldig,
nu faalt dit op: 15...Lxfó 16.Le3? Te8
17.KJ2 Txe3! 18.Dxe3 Ld4 enz.
16.Lxf6 Pxf6 17.Pe2 Te8 18.0-0-0 d5!
19.Ld3!
Na 19.Lxd5 Pxd5 20.Dxd5 Lf5 is de
witte koning nergens veilig meer.
19...a6 20.bxa6.
Zie diagram 1.
Eén van de weinige momenten dat
Kasparov een scherpe stelling mishan
delt, verdient een diagram. Na het ge
wone 20...Lxa6 kan wit zijn stelling
goed verdedigen met 21.Pc3, maar
zwart behoudt compensatie voor de
pion. Misschien overmoedig geworden
door zijn fantastische spel in de eerste
zeven ronden, denkt Kasparov hard te
kunnen toeslaan.
20...d4? 21.Kbl.
Ik vermoed dat Kasparov deze simpe
le zet niet overwogen heeft. Na
21.Lc4? Lxa6 zou 20..d4 een nuttige
extra zet zijn geweest.
21...Te3?!
Behalve dat na deze zet even
22...Txd3 en 23...Lf5 dreigt, komt het
verder neer op tijdverlies. Betere kan
sen bood 21...Pd5 met het plan
22...Pb4.
22.Lc4 Lxa6 23.Lxa6 Txa6 24.Pxd4
Te8 25.Pe2 Tb8 26.Pc3 Db4.
Zwart heeft niets meer voor zijn twee
pionnen en probeert met zijn volgende
zetten wit, die in hevige tijdnood zat,
in verwarring te brengen. Het échte
schaken is voorbij.
27.Thel Td6 28.Dc2 Tdbó 29.Te2 Df4
30.h3 Tc6 31.Dd2 Df5+ 32.Kal Tb7
33.Dh6 Tc8 34.Ted2 Da5 35.De3 Kg7
36.g4 Te8 37.Dd4 Td7 38.Df2 Tc7
39.Td3 Ta8 40.Dd2 hó 41.Td6 Tc4
42.Td4 Tac8 43.Kbl De5 44.f4 Deó
45.De2 Txd4 46.Txd4 Db6 47.Dd2
Da6 48.Dd3 Dc6 49.a3 Dg2 50.Td6
Tb8 51.De2 Dhl+ 52.Ka2 Te8 53.Dd3
Tel 54.Dd4.
Zwart gaf het op.
OPGAVEN
Oplossing vorige week:
Zie diagram 2.
S. KINDERMANN-R. FRICK
Stelling na de 26ste zet van zwart.
Na 27.Txe4! dxe4 28.Ld5 kon de
zwarte koning niet meer wegkomen.
NIEUWE OPGAVE
,Zie diagram 3.
K. BERG (Denemarken)-
N. DA VIES (Engeland)
Noorwegen 1990
Stelling na de 25ste zet van zwart.
Wit speelde hier 26.Dxa7? en kon na
26...De3+ 27.Kh2 Dxe5+ 28.Khl Dxf6
29.Da8+ Kd7 30.Dxf8 met moeite re
mise maken. Hoe had hij in de dia
gramstelling kunnen winnen?
Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock-
straat 113, 2613 DE Delft.
a£oidóe Qowuwi'
