Ipielberg bang voeling "net publiek te missen Huishoudbeurs mikt op trends jaren negentig .HOE ZIT DAT DAN?' Nieuwe loonbelasting verklaring verwarrend UNST/RTV CeidócSomtmt ZATERDAG 17 MAART 1990 PAGINA 21 ER-REGISSEUR WIL ER EEN TIJDJE TUSSENUIT jmïYNrQ+owor» Qniol_ eoed. de duisternis van de film wil. Misschien is hii de >IDEN Steven Spiel domineerde de Hol- oodse filmwereld van jaren tachtig. Na zijn tekaartje Jaws' in de zeventig, begon hij nieuwe decennium 'E.T.' - nog steeds de succesvolle film gemaakt werkte door de 'Indiana Jo- •trilogie heen, kreeg Oscarnominaties voor Color Purple', regis- e 'Empire of the Sun' oor velen gezien als belangrijkste werk - vond daarnaast nog de een scala van populai- films te produceren, 'Back to the Future' 'Who Framed Roger ibit'. ishaa otaal is Spielberg verant- rdelijk (als regisseur of lucent) voor 7 films in de aller tijden, het einde van de jaren tig kwam echter een film op alle punten beduidend jkt van de Spielbergethiek liefde, een lach en opti- ne. De film is duister, (1^ irmoedig en cynisch, en ken n populairder geworden dan steer t werk van Spielberg dan 'E.T.' uitgezonderd: 'Bat- nan' was een triomf van ictie, design en atmos- zo vertelt Spielberg, ar voor mij was de inten- van de film onduidelijk, mij betekende de film en donkere schaduwen .Nicholson was natuurlijk vSstisch. Maar afgezien van 1 ac n lolson en de sets ontging ij volkomen. Omdat de n Amerika zo aansloeg - ^^floewel minder in Europa - ^^Bt ik: 'misschien ben ik ^^Pvoeling kwijt". -kef Amerikaanse publiek \andere richting ingeslagen Spiel berg, of was 'Batman' \oon een uitzondering moet een paar jaar wach- ivoor je weet waarvoor het liek nog meer warmloopt. tsclinan' was in Amerika een en kwam en ging al weer zoals de meeste rages. 3 r kinderen vonden de film goed, de duisternis van de film sprak ze aan. Willen de kinde ren van de jaren negentig duisternis en zwarte humor? Als dat zo is kan ik wel inpak ken, want dat soort films kan ik niet maken. Dan zal ik an der werk moeten zoeken". Wat, bijvoorbeeld? „Ik zou het niet weten. M'n zoon opvoeden, meer kinderen krijgen. Ik heb het afgelopen jaar twee films gemaakt, 'Al ways' en 'The Last Crusade', en ik heb tegen mezelf gezegd: 'Twee films in een jaar, ik ben 42 jaar, wat doe ik mezelf aan? Waar is de kwaliteit van het leven?' Ik neem dit voorjaar en deze zomer vrij - eind mei komt de baby". De aanstaande moeder is Kate Capshaw, tegenspeelster van Harrison Ford in 'Indiana Jo nes and the Temple of Doom'. Spielberg is eerder getrouwd geweest met de actrice Amy Irving, bij wie hij een vier jaar oude zoon heeft, Max. „Amy heeft Max de ene week, ik de andere. Dan ben ik een full time vader". Chip Spielbergs eigen vader was een elektrotechnicus en maak te deel uit van het team van wetenschappers dat de eerste computers ontwikkelde. Op een dag kwam hij thuis bij zijn gezin in Arizona en toonde zijn kinderen een chip. „Dit is de toekomst", zei hij. De elfja rige Steven pakte de chip en slikte hem door, hetgeen mis schien een veklaring is voor zijn uitzonderlijke begaafd heid. Dat zijn vader een wor kaholic was heeft zeker een invloed gehad op zijn eigen houding ten opzichte van zijn „Mijn vader had een heel plan voor me uitgestippeld. Ik moest electrotechnicus of dok ter worden, en dus stond hij erop dat ik op school de vak ken volgde die daarvoor nodig waren, zoals wis- en scheikun de, waarin ik verschrikkelijk slecht was. Natuurlijk ging ik precies de andere kant op en trad in mijn moeders voetspo ren. Zij is concertpianiste en ik koos voor de artistieke bena dering van het leven. Ik wil Max dit niet aandoen. Van mij hoeft hij de filmindustrie niet in. Hij moet later doen wat hij wil. Misschien is hij de film wereld dan wel zo zat dat hij kiest voor electrotechniek". Onlangs is Spielbergs laatste film 'Always' in Amerika in première gegaan. Het idee voor de film, een remake van de Spencer Tracy-film 'A Guy Named Joe' uit 1944, kwam meer dan tien jaar geleden van acteur Richard Dreyfuss, die per se de mannelijke hoofdrol wilde spelen in de film. „Als je iemand anders neemt voor de rol van Pete vermoord ik je", zou hij tegen Spielberg gezegd hebben. In 1980 werd een scenario schrijver aangetrokken, maar van een film is het toen niet gekomen. Spielberg: „Ik was er emotioneel gezien nog niet rijp voor. Ik kon ook geen hoofdrolspeelster vinden". In middels heeft Spielberg zijn vrouwelijke hoofdrol gevon den in de persoon van Holly Hunter, de actrice die naam gemaakt heeft als tegenspeel ster van William Hurt in de film Broadcast News. „Ik ken de haar niet, maar toen ik tien minuten van Broadcast News gezien had wist ik: „Zij is het, ik heb mijn cast". Stoppard Het gesprek komt op toneel schrijver Tom Stoppard, die indertijd ook een paar versies van Always geleverd heeft (voor het uiteindelijke scena rio tekent Jerry Belson). Sinds 'Empire of the Sun' werken Stoppard en Spielberg regel matig samen. „We vullen elkaar goed aan. Ik heb Tom laten zien hoe je een verhaal met beelden kan vertellen, hij heeft mij laten zien hoe je een verhaal met wat dialoog kan vertellen. Hij maakt heel interessante dialo gen, niet ter zake, maar om de zaak heen: de mensen zeggen niet openlijk en duidelijk wat ze bedoelen. Laat het publiek het zelf uitzoeken. Geef de mensen aanwijzingen en be vestig later dat ze het goed hebben". Het enthousiasme dat Stop- pards naam oproept lijkt een bevestiging dat Spielberg niet van plan is het bijltje erbij neer te gooien na het succes van Batman. Verre van dat: Spielbergs bedrijf heeft plan nen voor een serie films voor een wat rijper publiek, dat volgens de statistieken weer naar de bioscoop gaat. Geruchten gaan dat Spielberg van plan is het theatersucces van de jaren tachtig, de musi cal Phantom of the Opera, te verfilmen. De musical is ge schreven door een Engelsman die veel gemeen heeft met Spielberg: zijn lengte, zijn banksaldo, zijn appartement in de Trump Tower en zijn talent - Andrew Lloyd Webber. „Andrew en ik zijn in vele op zichten dikke vrienden, maat jes, broers. We zien elkaar heel vaak. We denken hetzelfde, we maken ons druk om dezelf de dingen, we lijken erg op el kaar. We hebben het over Phantom of the Opera gehad, maar <ik wil niet echt een to taal gezongen libretto verfil men. Ik zou een moderne maar traditionele musical wil len maken waarin zowel ge praat als gezongen wordt. Ik vond Phantom fantastisch - geniaal -, maar het libretto zit me dwars voor de film. Maar je zult zien: ik krijg vast ongelijk wanneer de film een maal uitkomt en een enorme miljoenenklapper wordt". Een grief die vele mensen te gen Spielberg koesteren is dat hij de rechten koopt van boe ken en toneelstukken om ze vervolgens niet te verfilmen. Op zichzelf geen misdaad na tuurlijk, maar zo krijgen ande ren ook niet de kans dat te doen. Een van de juweeltjes in Spielbergs schatkist was Peter Pan. „Peter Pan is nu terug naar Disney. IK wilde de film niet maken omdat Max toen net geboren was. Ik wilde een pappa zijn, en niet de hele dag zeven kinderen aan touwen voor een blauw doek regisse ren. Ook had ik Peter Pan ge bruikt als inspiratiebron voor 'E.T'. Ik had het gevoel dat een verfilming van Peter Pan gezien zou worden als een ver volg op E.T. of als jatwerk uit mijn eigen film". In de hoogtijdagen van 'E.T.' ging het gerucht dat Spielberg 1 miljoen dollar per dag ver diende. Het was niet waar, maar hij maakte zich er wel zorgen over. „Ik werd er echt een beetje paranoïde van, dacht dat de belastingen zou den opbellen van: 'Is dat waar? Waar blijft ons geld dan?' Als Spielberg zich ergens zor gen over moet maken, dan zijn dat de hooggespannen ver wachtingen van het bioscoop publiek. Iedereen verwacht dat alles wat hij aanraakt in goud verandert. Waarschijn lijk is dit vooral de oorzaak dat hij dc filmwereld tijdelijk de rug toekeert voor een meer huiselijk leven. Indien het publiek hem toe zou staan ook eens te falen, zou hij in de toekomst minder de platgetreden paden hoeven volgen, hetgeen zijn films ze ker ten goede zou komen. Want Spielberg heeft een gave waar slechts weinig anderen op kunnen bogen. IAIN JOHNSTONE (c) The Times, Londen Folkloris tisch totaaltheater Het Folkloriatiech Danstheater met „Mare Nostrum" in het Circusthea ter, vrijdagavond. Het seizoenprogramma van Het Folkloristisch Dansthea ter blijkt ditmaal te zijn uit gegroeid tot een vrijwel alle somvattende enscenering, waarin uiteenlopende podi umdisciplines als bonte stuk ken van een legpuzzel op hun plaats vallen. De leden van dit om subsi diaire redenen helaas wat uitgedunde ensemble moeten wel over een uitstekende conditie beschikken om al deze dansen „Rond de Mid dellandse Zee" zo speels en tegelijk zo uitgediept gestalte te geven. Het blijft niet bij dansen alleen. Om al deze wortels van de westerse be schaving bloot te leggen, zonder dat de in verrassend hoog tempo uitgebeelde Turkse, Griekse en Romein se veroveringstochten alleen maar een opeenvolging van kleurige plaatjes werden, moet er deze keer zowel, scè- nisch als muzikaal ongeloof lijk veel cultuurhistorisch werk zijn verzet. Stuk voor stuk blijken de leden van dit gezelschap niet alleen dan sers, maar ook acteurs en zelfs zangers. Temidden van even handzame als multi functionele decors en veelal over meerdere speelvlakken verdeeld, wisselen de reidan sen elkaar af. Telkens op nieuw verrassende staaltjes van individuele virtuositeit. De regie heeft zelfs voorzien in krijgshaftige marionetten in vol ornaat en de weelde aan historische kostuums kreeg nog een extra thea traal accent door fraaie dia's. Op papier lijkt het allemaal soms wat te veel van het goede, maar op het podium, waarop een vijftal muzikan ten in grote instrumentale verscheidenheid voor een al tijd veilige klanksteun zorgt, vloeit deze bijna niet aflaten de plastische emotie uit de kustlanden vrijwel naadloos ineen tot een kleurig conglo meraat. Dit programma „Mare Nostrum" zal zeker een hoogtepunt vormen in de nu al meer dan 25 speel seizoenen van deze even hardwerkende als gediscipli neerde groep. FRANK DELBOY DNSUMENTENINFORMATIE behangstripper die met één nd te bedienen is, met de an- re hand kan het behang ver- derd worden. foto: pr f] hernieuwde lehang- tripper i twee jaar onderzoek testen heeft Black ïcker een behangstrip- r ontworpen die ge hikt is om thuis zelf be ng van de muur af te len. Door middel van te stoom wordt het de behangplaksel los weekt en daarna kan t behangpapier verwij- d worden. Het 1,5 kilo ïgende apparaat heeft afneembare water- ik met een reservoirin- •ud voor 15 minuten irken. De tank is door- 'htig zodat het waterni- 'au van gewoon leiding- iter constant te contro- 'en is. Volgens de fabri- it is het apparaat bin- |n 60 seconden op een iperatuur van 125 gra- Celsius. Het verwar mingselement is met een ermostaat beveiligd. De Iviesprijs is 149 gulden. De 45e Huishoudbeurs mikt voornamelijk op de trends van de nog maar pas begon nen jaren negentig. Het be langrijkste thema is 'Huis Interieur, wonen in de jaren '90. Op 60.000 vierkante meter vloeroppervlak omvat het aanbod produkten, diensten en voorlichting over vrijwel elk aspect van het dagelijks leven met onder meer meubi lair en andere interieurpro- dukten, keukens, badkamers, sanitair, vloeren en vloerbe dekking, verlichting, huishou delijke apparaten, doe-het- zelf- en tuinartikelen, beveili ging, mode, cosmetica, toeris me en recreatie, vrijetijdsbe steding, hobby en speelgoed, alsmede huisdieren. Er zijn 576 exposanten. Vorig jaar trok de beurs 290.297 bezoe kers, een aantal dat de organi satie thans ruimschoots hoopt te passeren. Thema's De beurs presenteert ook een aantal noviteiten. Sommige zijn nieuw voor de Neder landse markt en andere zijn nieuw voor de exposanten. Zoals altijd wil de organisatie van de beurs trendsettend be zig zijn, een afspiegeling to nen van de ontwikkelingen die zich in onze maatschappij voordoen. Het thema 'Huis interieur' is het kloppend hart van de tentoonstelling en vooral gericht op de één- of tweepersoons huishoudens. Via een speciale woonstijl route, die door de vormge- vings-afdeling voert, krijgt de bezoeker een goed beeld van wat de industrie en top-ont- werpers voor de komende ja ren in petto hebben. Belang rijke onderwerpen zijn de speciale informatiepaviljoens 'Huizen en Verhuizen', het Woontheater, 'Veilig Wonen, Doe-het-zelf en 'Koken in Ne derland'. Woontheater Het belangrijkste onderdeel van 'Huis Interieur' wordt het Woontheater. Het woon nieuws wordt optimaal in beeld gebracht en toegelicht via speciale kamers, als voor beelden van toekomstige woonkamers. Maar ook de moderne keuken, bad-en slaapkamer' tonen het effekt van kleur- en materiaalge bruik. Eén kamer heeft als thema de 'emotie van het licht', een andere 'puzzelen op de vierkante meter'. Daarmee wordt duidelijk gemaakt hoe Eén van de meubels die het leven in de jaren negentig moet veraangenamen, een zogenoemde zit-lig stoel. foto: dijkstra creatief en ruimtelijk men kan omgaan met kleine ruim tes. Het Woontheater biedt ook een spel waarmee een nieuw interieur kan worden gewonnen. Twaalf dagen lang, inclusief twee weekeinden en drie avonden, kan men veel infor matie opdoen over bij voor beeld 'Huizen en Verhuizen' en 'Veilig Wonen'. Verhuizen is helemaal in. Zoeken naar een andere woonstek is een favoriete bezigheid voor tal van Nederlanders. Maar ver- Opmars picknickmand In oude films zie je ze nog weieens: de picknickmandjes met thuis klaar gemaakte heerlijkheden om op te eten in de vrije natuur. Tegen woordig zijn die van riet of ander natuurlijk produkt ge maakte mandjes en koffertjes vervaardigd van kunststof en heel fuktioneel ingedeeld. Mi- lieu-onvriendeliik materiaal dus, maar zo n 'picknick mand' van Mepal (Lochem) van 198,-smijt je natuurlijk niet zo gauw bij het grof-vuil. De mand is voor vier perso nen ingericht, inclusief een peper- en zoutstel, fruitmesje, kurketrekker en diverse voorraaddozen. Meer infor matie: tel. 05730 - 52332. De picknickmand met inhoud. huizen is geen pretje, niet iets wat je regelmatig doet. Of toch? Er wordt veel vaker verhuisd dan een aantal jaren geleden. Het maakt nauwe lijks wat uit of het nu gaat om de eerste huurwoning, een fraai appartement of een koopwoning. We verhuizen veel gemakkelijker dan 'vroe ger', ondanks de rompslomp en niet in de laatste plaats, de kosten. In het paviljoen van dit the ma zijn verschillende instan ties, zoals het Garantie-insti tuut voor de Woningbouw KEMA, Consumentenbond en het ministerie van VROM vertegenwoordigd en omdat verhuizen vakwerk is, pre senteren zich ook de erkende verhuizers. Veilig wonen Veiligheid in huis krijgt veel aandacht. In preventief op zicht is er nogal wat te sleute len aan het beveiligen van het huis en de woonomgeving. Het Bureau Voorkoming Mis drijven geeft op maat gesne den adviezen, zeker indien een tekening of plattegrond van de woning wordt meege nomen. Men krijgt gratis ad vies en meteen wordt natuur lijk wel de aandacht gevestigd op tal van slimme, onopval lende apparaatjes voor bevei liging van het persoonlijk be zit via elektronische appara tuur. Het traditionele hang en sluitwerk wordt overigens niet vergeten. Openingstijden De 45e Huishoudbeurs, ge- orgaijsieerd door RAI Ge bouw bv in Amsterdam, wordt gehouden van woensdag 28 maart tot en met zondag 8 april. Van 4 tot en met 8 april vindt te vens de Negen Maanden Beurs plaats. De tentoon stellingen zijn dagelijks van tien tot vijf uur ge opend. Toegangsprijs vol wassenen f 15,- p.p. Kinde ren van 4 t/m 11 iaar en houders van Pas'65 betalen 12,50 entree. Op een aan tal dagen zijn de beurzen ook 's avonds geopend; kosten 10,- en 7,50. Treinplus Toegangsrege ling is van toepassing. Creatieve vrijetijdsbesteding staat dit keer in het teken van 'SAIL 90', het grootscheepse nautisch evenement dat in au gustus in Amsterdam plaats vindt. Tenslotte is er veel voorlich ting over allerlei zaken. In het 'voorlichtingscentrum' is onder meer informatie te krij gen van de Stichting Languit, de belangenclub van extreem lange mensen, juiste voeding, het milieu, emancipatiezaken, werken bij land-, zee- of luchtmacht en de Derde We reld. Als gevolg van de invoering van de belastingherziening, het zogeheten „plan Oort", per 1 januari '90 diende ie dere werknemer een nieuwe loonbelastingverklaring in te vullen. Dit was nodig vanwege de ta riefgroepenaanpassing in het nieuwe stelsel. Ook deze ver andering leidde helaas niet tot de beoogde vereenvoudiging van „Oort". In de voor-„Oor- tse"situatie was sprake van vier tariefgroepen, terwijl thans de keuze moet worden gemaakt uit zes groepen. Eind vorig jaar werd iedere werk nemer door de fiscus verrast met het nieuwe formulier, waarbij men op de achterzijde uit een soort labyrint door middel van ,ja-neen"vraag- spelletje geacht werd de juiste tariefgroepindeling te ontdek ken. Om „onderweg" niet de weg kwijt te geraken kon men de vijf bladzijden rijke toelichting bij het formulier raadplegen. Over vereenvou diging gesproken! Miljoenen Nederlanders en aanverwante belastingplichti ge lotgenoten togen aldus aan de slag. Velen klaarden de klus, al dan niet met specialis tische hulp. Zo ook dacht Karei Jansen het „labyrint" met goed ge volg te hebben doorlopen. Ka- rel was als tweeverdiener in gedeeld in tariefgroep 1, met een belastingvrije voet van f 7.415.- per jaar. Bij het lezen van de nieuwe loonbelasting verklaring veronderstelde Karei, daar er in zijn fiscale status niets was veranderd, in het „Oortse" tijdperk, weder om keuze 1 te moeten maken. Hij vulde derhalve het „laby rint", met de ,*ja/neen"-toet- sing niet in en werd als ge volg daarvan keurig inge deeld in tariefgroep 1. Met hem maakten vele belasting- fdichtigen deze voor de hand iggende, dure, gedachtenfout. Salarisvermindering Bij de ontvangst van de eerste salarisstrook „Nieuwe stijl Oort" was Karei met stom heid geslagen. Nog afgezien van de voor hem onbegrijpe lijke opbouw van het bruto- nettosalaris-trajekt, bleek het bedrag dat normaliter op zijn bankrekening werd overge maakt (het netto-bedrag) aan zienlijk lager uit te komen dan vroeger. Volgens infor matie van de boekhouder van zijn werkgever zou Karei er door de belasting- en premie- verlaging netto zo'n 100.- per maand op vooruit moeten gaan. Dit, nog afgezien van de 1% algemene loonsverhoging per 1 januari 1990. De oorzaak van de netto te rugval in salaris was na uitleg van de boekhouder snel ge vonden. Door de, onjuiste, in deling in tariefgroep 1, is de daarbij behorende belasting vrije som nihil. In de oude si tuatie gold bij tariefgroep 1, zoals gezegd, een belasting vrije som van 7.415.-. Voor Karei Jansen en met hem waarschijnlijk vele misleidde lotgenoten, betekende de onjuiste indeling in groep 1 al gauw ruim 200.- per maand extra heffing aan loonheffing (loonbelasting en premie volksverzekering), c.q. het zelfde bedrag minder netto loon! Korrektie Om de, te* goeder trouw, ten onrechte onjuiste tariefgroe pindeling ongedaan te maken en de korrekte indeling (voor Karei als tweeverdiener in ta riefgroep 2, met een belasting vrije voet van 4.568.-) te be werkstelligen, dient zo snel mogelijk een nieuwe loonbe lastingverklaring te worden ingevuld, met de juiste inde ling. Bij de eerstvolgende sa larisbetaling zal dan, conform de juiste indeling, de adekwa- te loonheffing worden inge houden. Over de verstreken periode van onjuiste inhou ding kan binnen twee maan den na inhouding, een be zwaarschrift bij de inspekteur de belastingen worden inge diend, teneinde de te veel in gehouden loonheffing terug te krijgen. J. RAKERS A™ i van The Color Purple. 1®' Steven Spielberg instrueert Whoopie Goldberg tijdens de opnamen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 21