UNIEK
Uur der waarheid breekt
aan voor Opera Bastille
Indringend spel
Duijne en Prenen
anita Tikaram
en rivier zonder
troom versnelling
Yeronique stopt met
erotisch programma
Befaamd psycholoog
Bettelheim overleden
oncert Tanita Tikaram. Vreden-
ur9. Utrecht. Gisteravond. Herha-
Vanavond.
DONDERDAG 15 MAART 1990 PAGINA 7
Concert door Roeland Duijne (cello)
en Paul Prenen (piano) met werk
van Van Beethoven, Schumann,
Cas8adó, Fauré en Prokofiev. Ge
hoord in de Kapelzaal van K&O op
14 maart.
De uitvoering van enkele
hoogtepunten uit de literatuur
voor cello en piano, vertolkt
door een muzikaal door en
door bezield duo, ondervond
gisteravond in de Kapelzaal
een ruime belangstelling. Niet
verwonderlijk, want pianist
Paul Prenen en Roeland Duij
ne, die zijn succesvolle televi
siedebuut al achter de rug
heeft, zijn beide uitnemende
musici die de kunst verstaan
om de muziek op zo'n manier
te laten spreken dat die voor
de luisteraar werkelijk inzich
telijk wordt.
Indrukwekkend in dit opzicht
waren vooral Robert Schu-
manns 'Phantasiestücke', opus
73, en Gabriel Fauré's 'Elégie,
opus 24. De uitvoering van
Schumanns werk werd volle
dig gedragen door een tech
nisch feilloze en prachtig be
vlogen musiceertrant, die zijn
waarde bovenal in het slotdeel
'Rasch und mit feuer' bewees.
Behalve de genoemde - fraai
breed gespeelde - 'Elégie' van
Fauré trok Van Beethovens
grote sonate in g, opus 5-2, met
zulke spelers natuurlijk niet
minder de volle aandacht. Dit
in opzet sober en indringend
uitgevoerde werk boeide even
wel wat minder doordat het
door de cello wat ver doorge
voerde contrast tussen piano
en forte soms een bestudeerde
indruk maakte. Deze nog maar
nauwelijks vroegromantisch te
noemen muziek leek zich te
gen een dergelijke benadering
van hoogromantische snit te
verzetten; de toch tamelijk
complexe partituur verdroeg
het slecht wanneer zeer zacht
gespeelde passages vrijwel
wegvielen bij de toch nog al
tijd vollere pianoklanken.
De opmerkelijke suite voor
cello solo van Gaspard Cassadó
(1897-1966) eiste van Roeland
Duijne het uiterste aan tech
niek? inventiviteit en vermo
gen tot muzikale expressie. De
combinatie van springerige
ritmiek, afgewisseld met rusti
ger en langere noten wordt ge
makkelijk een hindernis om
tot een samenhangende inter
pretatie van zo'n 'sardana' of
'intermezzo e danza finale' te
komen. Voor Van Duijne ble
ken deze moeilijkheden echter
evenzovele goed benutte kan
sen om de spanning op te voe
ren.
Het spel van beide musici ken
merkte zich door een grote
mate van verstaanbaarheid die
met name de melodieuze sona
te, opus 119, van Serge Proko-
viev een spits en gaaf karakter
verleende.
TOM STRENGERS
Frankrijk krijgt Picasso-collectie
PARIJS Frankrijk komt in het bezit van een aanzienlijke
collectie werken van wijlen Pablo Picasso na een akkoord over
de successierechten met de dochter van Picasso's in 1986 overle
den weduwe Jacqueline. Het ministerie van cultuur deelde
woensdag mee dat de collectie 49 schilderijen, 38 tekeningen, 24
schetsboeken, twee beeldhouwwerken, 19 keramieken, zeven li
thografieën en 240 prenten omvat. De waarde van de collectie
wordt geschat op meer dan honderd vijf tig miljoen gulden.
Fa. M. W. Hazeveld
Westvest 17, Tel. 015-123656 DELFT
C. van Kapel
Hugo de Grootstraat 122, Tel 015-120817 DELFT
Camée Bang&Olufsen Center
Van Hoytemastraat 53. Tel 070-3249400 DEN HAAG
Praalder b.v. Bang&Olufsen Center
Theresiastraat 153, Tel. 070-3474259 DEN HAAG
Studio 25 Ton Kuylenburg Bang&Olufsen Centers
Plaats 25. Tel. 070-3609900 DEN HAAG
Stuut Bruin Bang&Olufsen Center
Prmsegracht 40, Tel 070-3604506 DEN HAAG
Fred Jasper hlfi-video-tv
Lei,weg 924 a en b. Tel 070-3299891 DEN HAAG
Radio Krenning
Appelstraat 143, Tel 070-3684710 DEN HAAG
Bouwman
Van Hogendorpplein 29. Tel 01820-17990 GOUDA
Expert Willemsen b.v.
Keizerstraat 76, Tel. 01820-15248 GOUDA
Radio Koenen b.v.
Langestraat 253-255, Tel. 01748-13136 's GRAVENZANDE
Glasbergen audio-video
Leidsekade 1Tel 070-3201303 LEIDSCHENDAM
Expert Koppenol Bang&Olufsen Center
Herenstraat 10. Tel 01740-31141 NAALDWIJK
Radio Jan de Lange Bang&Olufsen Center
Molenstraat 49. Tel 01719-11500 NOORDWIJK
Hoogeveen Beeld Geluid
Zuidemde 16a, Tel. 01713-2891 ROELOFARENDSVEEN
Duijvestein (v.h. Joh. Kroon)
Huis te Landelaan 490, Tel. 070-3934411 RIJSWIJK
Club Lease
Kon. Julianaplein 14, Tel. 070-3866104
Kurvers HiFi
Parkweg 68a, Tel. 070-3873114 VOORBURG
Heemskerk b.v.
Dorpsstraat 33". Tel. 01828-12218 WADDINXVEEN
AVC Bang&Olufsen Center
Langstraat 54, Tel 01751-16083 WASSENAAR
Duynisveld
Herenstraat 88. Tel 01742-2540 WATERINGEN
Luik verkoopt Piacasso niet
LUIK Onder druk van de publieke opinie
en enkele nationale politici ziet het stadsbe
stuur van de Belgische stad Luik ervan af het
begrotingstekort te bestrijden met de verkoop
van Picasso's 'de familie Soler'. Het Luikse
gemeentebestuur wilde het werk nog deze
maand verkopen, voor een verwacht bedrag
van 80 miljoen gulden, overigens op een te
kort van drie miljard gulden. Ook zouden an
dere werken uit de nogal verwaarloosde mu
sea eraan moeten geloven, volgens een plan
van de schepen van cultuur, Magotte. De ver
koop van de Piacasso zqu zelfs de rente van
schulden niet kunnen opvangen. Hoe het
bankroet moet worden afgewenteld is nog
onduidelijk, maar dat de schilderijen niet
worden verkocht, staat nu vast. Gepleit
wordt voor een lijst van 'nationale schatten'
die niet verkocht mogen worden, om de vrije
markt van Europa 1992 voor te zijn.
ADVERTENTIE
dus van Bang&Olufsen
Bang&Olufsen
INST/RTVCcidócOomont
Cristina Deutekom gaat weer zingen
AMSTERDAM Cristina Deutekom
gaat weer zingen en mogelijk zelfs weer
in opera's optreden. Dit heeft de sop
raan gisteren in Amsterdam bekend ge
maakt na de overhandiging van een
platina plaat aan de Spaanse tenor José
Carreras, die gisteren een recital gaf in
het Concertgebouw.
La Deutekom vertelde dat zij in mei/ju
ni kerstliederen gaat opnemen voor een
CD die in december moet uitkomen.
„Als dit zonder problemen verloopt dan
ga ik waarschijnlijk weer in opera's zin
gen. Ik gun natuurlijk Nederland de
première van mijn rentree", aldus de
zangeres die al vele jaren in Spanje
woont.
Zoals bekend heeft Cristina Deutekom
in 1985 een zware operatie ondergaan.
Ruim twee jaar geleden heeft zij „defi
nitief" een punt achter haar zangcarriè
re gezet. José Carreras kreeg de platina
plaat voor de verkoop in Nederland van
ruim 47.000 exemplaren van zijn „Misa
Criolla", een populair-klassieke opname
van de Argentijnse componist Ariel Ra
mirez. Met Cristina Deutekom maakte
de Spaanse tenor in 1975 zijn Neder
landse debuut. Dat was in het Rotter
damse Ahoy tijdens een belcanto-con
cert met het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest onder leiding van Roberto
Benzi.
Carreras, die zelf onlangs hersteld is
van een ernstige ziekte, gaf gisteren een
uiterst succesvol optreden in het Con
gresgebouw. De tenor werd begeleid
door de Italiaanse pianist Lorenzo Ba-
vaj. Het was zijn derde optreden in ons
land sinds 1975.
66 wil kunst -
ïderwijs
tzonderen
in arbeidswet
ff HAAG De Arbeidswet
1919 moet worden aange-
t om het kinderen uit het
istonderwijs mogelijk te
Üen in het kader van hun
eiding voor publiek op te
den. D66 dringt hierop aan
schriftelijke vragen aan
linet.
Jeiding voor de vragen is
optreden van de arbeidsin-
;tie tegen Jeugdtheater
ooi Hofplein in Rotterdam,
inspectie maakte begin fe-
ari proces-verbaal op tegen
j. leiding van het theater, om-
Blde bepalingen over werk-
Ben van jongeren zouden
overtreden. Vooral de
le leerlingen, tussen 10 en
jaar, worden daarvan de
het theater wordt per jaar
lien keer een toneelvoor-
ling voor publiek gehouden
iet kader van de opleiding,
eerdere gelegenheden gaf
arbeidsinspectie daarvoor
gunning. Onlangs werd die
ter geweigerd, twee weken
r de première van een pro-
tie, waaraan drie maanden
gewerkt. Volgens D66 ge-
rde dat zonder opgaaf van
wijst er op dat het gaat om
ctiviteiten, van commer-
e exploitatie van jongeren
jeen sprake. De partij vindt
vreemd dat sportactivitei-
waarbij kinderen voor pu
it optreden, niet onder de
ieidswet vallen, en kunst-
idingen wel. De school
ft 450 leerlingen die les
jgen van 23 docenten. Van
iet vierde jaar staat om het
deelname aan een eigen
leelproduktie op het rooster,
jongsten in het vierde jaar
11. Het toneelstuk wordt
jteld in het eigen theater.
HILVERSUM RTL Veronique stopt met het programma Club
Verotique. Op 27 maart zal het voor het laatst te zien zijn. Het
besluit van Veronique is niet ingegeven door de protesten tegen
het programma, maar is genomen omdat er nauwelijks adver
teerders te vinden zijn die zendtijd rond Club Verotique willen
kopen. Gemiddeld kijken 600.000 mensen naar Club Verotique.
Het programma heeft veel weerstand opgeroepen bij vrouwen
organisaties, die behalve op Club Verotique ook gebeten zijn op
het soortgelijke programma Pin Up Club van Veronica. Een
groep Nijmeegse vrouwen heeft zelfs de actiegroep Pin Down
opgericht. Grootste bezwaar is dat vrouwen in deze program
ma's tot lustobject worden gereduceerd. Ook zouden vrouwen na
de uitzendingen door hun partners gedwongen worden tot
sexueel contact. Het wordt tijd dat Veronica en Veronique een
modernere kijk krijgen op de vrouw en haar sexualiteit, aldus
de actiegroep Pin Down.
Elk Bang&Olufsen
TV/videosysteem is een
centrale voor
satellietontvangst en
videobeelden in uw hele huis.
3 jaar garantie
De Beolink 1000 afstandsbe
diening is uw sleutel tot een
bijzondere beleving. Muziek en
beeld zijn overal in huis op te
roepen met een enkele
In een huis met een
Bang&Olufsen Beolink
systeem beschikt u over
centrale hifi en video.
Net zo vanzelfsprekend
als centrale verwarming.
toetsdruk. Dat kan geen ander
merk u bieden. U bent bij ons
welkom voor een demonstratie.
Ooit kiest u voor mooist
b Carreras neemt bloemen in ontvangst na zijn optreden in
Concertgebouw. Eerder nam hij een gouden plaat in ont-
gst uit handen van Cristina Deutekom, die daarbij bekend
kte weer op de podia te zullen terugkeren. FOTO: anp
I Van Gogh te koop
Deze zor
jt vermoedelijk in Parijs
stoel geveild die veelvul-
is gebruikt door Vincent
Gogh toen die in 1884 en
in Nuenen woonde. De
il is op 31 maart 1927
'it door de vader van de
lige verkoper. Deze Deur-
e huisarts verkeerde des-
veelvuldig in Nederland-
kunstenaarskringen. Zijn
praktijkwoning in
ie is nu ingericht als ge-
sentelijk museum. Bij de
iel is een notariële acte ge
legd waarin staat dat het in-
rdaad de stoel is die in Nue-
n veelvuldig door Van Gogh
;rd gebruikt als hij schilder-
Volgens de verkoper is er
nuit Japan, de Verenigde
aten en Frankrijk al belang-
illing getoond voor de zetel.
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS Na bijna negen
jaar controverse en een
'valse start' ter opluiste
ring van de Bicentenaire-
viering slaat eindelijk het
uur der waarheid voor de
prestigieuze Opera-Bastil-
le. Met de nog nimmer in
zijn geheel uitgevoerde
opera „Les Troyens" van
de Franse componist Hec
tor Berlioz wordt zater
dagavond het eerste, hal
ve, operaseizoen geopend.
De twaalf voorstellingen zijn
al bijna uitverkocht, evenals
de reprise van Janaceks „Ka-
tia Kabanova" en wat aanvul
lende concerten. Eigenlijk een
noodprogramma, want in mei
gaat de opera alweer dicht
voor revisie en allerlaatste
werkzaamheden. In oktober
zal dan het eerste, volledige,
seizoen beginnen met als grote
vedette Placido Domingo in
Verdi's „Otello".
Voor de almachtige opera-di
recteur Pierre Bergé (tevens
president-directeur van het
modehuis Yves Saint-Laurent)
zijn het spannende dagen. Met
een daverend succes van „Les
Troyens" hoopt hij de critici
de mond te snoeren en een
punt te zetten achter de vele
personele, financiële en poli
tieke stubbelingen die het ope
raproject tot nu toe hebben ge
kenmerkt. Een verzoening,
twee weken geleden, met de
ontslagen dirigent en artistiek-
direkteur Daniel Barenboim
mislukte. Berge's aankondi
ging dat de populaire dirigent
wellicht terug zou keren bleek
voorbarig en werd door Ba
renboim ontkend. Zijn plaats
vervanger, de jonge Koreaan
Myung-Wung Chung, mocht
van dit zoveelste minidrama
het zijne denken. Chung heeft
overigens andere zorgen, want
het opera-orkest is nog steeds
onderbezet en zou met name
solisten missen. Daarnaast
blijkt het revolutionaire en
hyper-ingenieuze systeem
voor decorwisselingen onder
kinderziekten te lijden en
heeft het technisch personeel
al met de eerste staking ge
dreigd. Desondanks wil Pierre
Berge alleen optimistisch zijn.
„De ontmoeting tussen Chung
en orkest was liefde op het
eerste gezicht, fantastique",
Beeld van de repetities voor „Les Troyans" in de Opera Bastille, dat zaterdagavond wordt uitgevoerd. Dan zal duidelijk worden of
het miljoenenproject voldoet aan de verwachtingen. foto: epa
zegt de maecenas en persoon
lijke vriend van president Mit
terrand.
Modern en populair
Het kapitale muziektheater
(kosten: 900 miljoen gulden)
aan de Place de la. Bastille
moest de bekroning worden
van de socialistische cultuur
politiek onder Francois Mitter
rand. De nieuwe opera zou,
volgens de president, „modern
en populair" zijn. Critici heb
ben in de taaie (vierenhalf
uur) en nagenoeg onbekende
ouverture weinig populairs
kunnen ontdekken. Omdat
tijdgenoten 'Les Troyens' on
uitvoerbaar achtten (de parti
tuur weegt acht kilo!) heeft
Berlioz zelf nooit de integrale
uitvoering van zijn opera mo
gen meemaken. Alleen de
laatste drie actes werden in
1863 uitgevoerd en zonder veel
succes.
Berge: „Het is nooit de bedoe
ling geweest alleen populaire
klassiekers als 'Carmen', 'La
Traviata', 'Tosca' en 'La Bohè
me' op te voeren. Ik wil aanto
nen dat een operahuis populair
kan zijn zonder open deuren
in te trappen. 'Populair' is hier
in de ontvangst en de prijs van
de plaatsen, want eenderde
daarvan kost minder dan zes
tig gulden. Het grote probleem
van de oude Opera was dat het
theater zich verschool achter
pluche, marmer en beelden.
Het grote publiek heeft dat de
cor vaak afgeschrokken omdat
men zich er niet op zijn gemak
voelde. De Opera-Bastille wil
dat soort drempels wegnemen
en eigenlijk net zo toeganke
lijk zijn als een bioscoop. Je
moet je niet speciaal op opera
hoeven te kleden".
De kritiek op zijn beleid van
het vaste opera-publiek „dat
tussen Salzburg en Bayreuth
navigeert" interesseert Berge
nauwelijks. „Ze zijn welkom,
maar de mensen die naar de
opera gaan om vervolgens bij
Maxims te eten en hopen daar
dan bekende gezichten te zien
laten me koud. Ik richt me
meer op een nieuw publiek
dat onbevooroordeeld wil ont
dekken en misschien, wie
weet, van een onbekend werk
gaat houden".
CD-kwaliteit
De 2716 gelukkigen, overigens
meest genodigden, die zater
dagavond de première kunnen
bijwonen zullen ongetwijfeld
met een scherp oor luisteren
naar de computergestuurde a-
koestiek van de grote zaal. Tij
dens het het officiële ope
ningsconcert op 14 juli waren
er problemen. Het koor werd
op nogal pijnlijk wijze over
speeld door het orkest. Achter
af wijten de ingenieurs de ge
luidsproblemen aan de ijdel-
heid van de dirigent. Om beter
op de televisie te komen had
hij de orkestbak veel te hoog
laten opschroeven en ontstond
er als het ware een muur tus
sen koor en publiek. Maar vol
gens Berge is de akoestiek nu
perfect. „Sergiu Celibidache
heeft hier een concert gediri
geerd en was razend enthou
siast. „U kunt er niets aan
doen, maar weet dat u een go
dengeschenk heeft". Dit is de
mooiste akoestiek die ik van
mijn leven heb gehoord", was
zijn commentaar. De volgende
dag heeft hij de ingenieurs
ontmoet. Leonard Bernstein
zei precies hetzelfde."
Over de fenomenale kosten
van het totale project en het
jaarlijkse budget van 165 mil
joen gulden kan algemeen-di-
rekteur Berge geen moment
wakker liggen. „Wie daaraan
tilt moet maar eens kijken
naar onze defensieuitgaven.
Vraag is of de Franse belas
tingbetaler daar zo blij mee
ter mist is een krachtige stem,
die haar materiaal zou kunnen
voorzien van dè nodige varia
tie.
Haar eerste van twee Neder
landse concerten blijft dan ook
steken in een ingehouden
schoonheid. Nooit spettert ze
er muzikaal eens lekker op los,
nooit probeert ze vocaal eens
echt te glunderen. Wat dat be
treft is ze zo Engels als de hete
aardappels waarmee ze praat.
Maar op die stem is alles terug
te voeren. Doordat Tanita's
stembereik slechts zeer be
perkt is, kan ze muzikaal niet
experimenteren. Daardoor
moet ze steeds weer terugval
len op meer romantisch mate
riaal, dat niet al te dik in de
instrumenten is gezet, anders
komt haar stem er niet over
heen. Het gevolg is dat haar
concerten aan een zekere mate
van eentonigheid lijden.
Het getuigt van durf (of heet
dat overmoed) om ondanks
deze beperkingen alle aan
dacht voor jezelf op te eisen.
Ook voor de vijf musici zijn
geen sterrollen weggelegd. Ze
zijn aangenomen in een bege-
leidersrol en vervullen die
naar behoren. En als ze even
mogen schitteren zijn het ei
genlijk alleen gitarist Bob
Chismore met zijn sfeervolle
partijen en violiste Helen
O'Hara die roem oogsten.
Maar over de rest van de
groep valt ook weinig goeds te
anneer het publiek na an-
"half uur in wild enthou-
,asme een tweede toegift
I't weten af te dwingen bij
ita Tikaram, kan de Engel-
jmgeres niets anders doen
in herhaling treden,
ar zingen jullie nu wel
■ee", vraagt ze verlegen glim-
chend wanneer de eerste ak-
oorden van „World Outside
op our Window" in een bomvol
esu hechts Vredenburg opnieuw
en de geluidsboxen komen,
w its veranderen aan de opge-
ert ane indruk doet het niet. Ta-
15,6 ita Tikaram is een kabbelen-
Bn s rivier zonder stroomvers-
i i eUingen.
id lis
Tanita aan het begin van
jet concert wordt gevangen
'°°r het licht van de schijn-
J? 'erpers oogt ze zo mogelijk
jog exotischer dan de indruk
!n die is achtergebleven door
g® naar clips, platenhoezen en fo-
10s' schaar is namelijk in
det haar van dé zangeres ge-
kt. Hierdoor kan ze haar pu-
b"ek nu traktéren op een
«ge-koppie, die haar een
yd -ouise Brooks-achtige uitstra-
or ing geeft. Toch blijft ze tege-
ns jjkertijd ook het schoolmeisje,
tot flat haar romantische gevoe-
'n-' e"s vastlegt in soms aansteke-
rt «jke composities. Wat ze ech-
universiteit van Chicago, waar
hij professor was in de psycho
logie en psychiatrie. Volgens
Bettelheim moesten geestelijk
gestoorde kinderen voortdu
rend aandacht krijgen van
deskundigen en niet na een
paar uur therapie worden
overgelaten aan verplegend
personeel. Bettelheim zelf
werkte dan ook dagelijks van
's morgens vroeg tot 's avonds
laat op zijn school. Bettelheim,
een jood, kwam na zijn studie
bij Freud terecht in Dauchau
en Buchenwald waaruit hij in
1939 werd vrijgelaten. Hij emi
greerde naar de VS. In 1944
nam hij de Orthogenic School
over en bezorgde haar wereld
faam. Ook elders werden scho
len gesticht op basis van Bet-
telheims opvattingen.
Tanita Tikaram, met nieuw kapsel, tijdens haar concert gister
avond in Vredenburg Utrecht. foto: ANP
melden, vooral de drummer is
heel zwak.
Toch levert het concert soms
wonderschone momenten op.
„Twist In My Sobriety", „Con
sider The Rain" en het slechts
door Helen O'Hara onder
steunde „Valentine's Heart",
waarbij de tekst uit de grond
van haar hart kwam, zijn een
paar voorbeelden. Maar zelden
zit er tempo in.het concert en
bijna voelbaar is hoe het pu
bliek zich inhoudt om vervol
gens waar het wel kan, mee te
klappen.
Wanneer Tanita Tikaram vol
gend jaar terugkeert, zal dat
gepaard moeten gaan van een
muzikale koerswijziging. Ge
beurt dat niet, dan zal haar
ster net zo snel dalen als hij
CHICAGO Bruno Bet
telheim, psycholoog en
schrijver die nog onder
Sigmund Freud studeerde
en bekend werd door zijn
werk met geestelijk ge
stoorde kinderen, heeft in
een verpleeghuis in de
Amerikaanse staat Mary
land, zelfmoord gepleegd.
Volgens vrienden was
Bettelheim onlangs ge
troffen door een beroerte.
Bettelheim, die ook bekend
heid verwierf met zijn Freudi
aanse interpretaties van volks
sprookjes, leidde van 1944 tot
1973 de Sonia Shankman Or
thogenic School voor geestelijk
gestoorde kinderen aan de
