Maastrichtse kunstbeurs
bevestigt „prijsgekte"
„Hedda Gahler kan nog steeds mee
'Veronique gaat meer eigen nieuws brengen
Fazioli- vleugel ontleent
klank aan woudreus
HERMAN KRIKHAAR DOET ER NIET AAN MEE
^Manuscript Sartre over
Tlaubert wordt geveild
Leidse Courant: voor meer dan nieuws alleen. Een krant voor u!
AGCUNST/RTV
QeidcaQowiant
VEIIDAG 9 MAART 1990 PAGINA 15
Zilveren Knip voor
tom jl^im Bosboom
^STERDAM De Zilveren Knip
1 an dit jaar is toegekend aan Wim
!D osboom, presentator van nieuws- en
w, tmsumentenprogramma's op radio en
tn»!elev's'e De prijs bestaat uit een zil-
eren portemonnee en is bestemd voor
en persoon of instelling die zich op
ijzondere wijze verdienstelijk heeft
;maakt voor de Nederlandse consu
lent. „Via programma's die opvielen
oor degelijkheid en betrouwbaarheid,
'onikjaar waarin de humoristische nuance
alk iet ontbrak, heeft Bosboom de kriti-
wt »he zin van de Nederlandse consu-
v°' [ïent geprikkeld", aldus het juryrap-
ort bij de prijs. Bosboom krijgt de
deu nip op 28 maart bij de opening van de
[uishoudbeurs in de Amsterdamse
AI-
1 'J
4
Einstein-film
weer terecht
COLUMBIA De filmspoel
met unieke opnamen uit het
leven van Albert Einstein, die
vorige week uit een bestelauto
was gevallen, is weer terug in
het filmarchief van de Univer
siteit van South Carolina. Een
inwoner had de filmspoel te
zamen met drie andere pakjes
uit de bestelauto in het cen
trum van Columbia gevonden.
„Wij zijn enorm blij dat we
deze film terug hebben. Zij is
onvervangbaar", aldus Glenn
Smith, hoofd van het filmar
chief. De opnamen tonen Ein
stein bij verschillende gelegen
heden» in de jaren dertig.
Toneelgroep Amsterdam: „Hedda
Gabler" van Henrik Ibsen. Regie:
Marcelle Meuleman. Met Catherine
ten Bruggencate als Hedda en o.a.
Joop Admiraal, Hugo Koolschijn.
Theater aan de Haven, gisteren.
Herhaling vanavond en op 17 maart
in het LAK-theater in Leiden.
Die Hedda Gabler had het
maar moeilijk. Hoe graag be
vond zij zich in „onze krin
gen", waar gesproken werd
over „onze interesses", maar
hoe veel liever had zij zich vol
overgave in een romantische
relatie gestort. Durfde zij
Henrik Ibsen geeft in „Hedda
Gabler" de hoofdpersoon veel
trekjes mee van hoe de vrou
wen toen, anno 1890, geweest
moeten zijn. Zij konden zich
niet vrijvechten, maar moes
ten thuis, beschermd door
„een goede partij", het leven
aangenaam maken. Een ver
lichte echtgenoot kon voor
enig soelaas zorgen, maar die
waren -net als nu- schaars.
De generaalsdochter Hedda
Gabler kiest Tesman tot man
en manipulatie als middel om
macht en dus vrijheid te krij
gen. Een saai en somber leven
wacht haar, tot ex-minnaar
Lovborg voor de dag komt
met een dom vrouwtje en een
wereldschokkend manuscript.
Gabler vernietigt uit jaloezie
Levbergs leven, raakt in de
macht van een derde en be
sluit dan zelfs maar de moed
tot zelfmoord op te brengen.
Marcelle Meuleman heeft met
Catherine ten Bruggencate als
Hedda Gabler geluk gehad. De
actrice speelt de motieven van
haar personage helder en
krachtig. Haar Hedda beheerst
het toneel tegenover echtge
noot (Tiel Groenestege), ex-
minnaar (Hugo Koolschijn) of
rivale (Tania van der Sanden).
Wat wel verbaast, is een plot
selinge versnelling en vooral
een verandering in toon.
Als Lovbergs dood bekend
wordt, krijgt het verdriet van
de personages een ronduit
koddig effect. Hun timing lijkt
gehaast, hun toon klinkt nog
luchtiger dan voorheen. Dat
doorbreekt de strakke opzet
die het stuk helder, zij het iet
wat oppervlakkig verstaan
baar maakt bij dit honderdjari
ge jubileum. „Hedda Gabler"
is nog steeds geen klucht en al
hoeven wij ons niet te onder
werpen aan echtgenoten of
conventies, angst en jaloezie
zijn nog steeds slechte raadge-
PETER SNEL
Teleacprijs voor dr. R. Hajer
DEN HAAG r De Teleacprijs is dit jaar voor het eerst
toegekend. De prijs, een bedrag van tienduizend gulden,
is vanmiddag door Tweede Kamervoorzitter Deetman
uitgereikt aan de econoom dr. R. Hajer. Deze onderschei
ding wordt eens in de twee jaar uitgereikt aan een per
soon of instelling die zich bijzonder verdienstelijk heeft
gemaakt op het terrein van de volwasseneducatie. Hajer
heeft volgens de jury meer dan dertig jaar lang een grote
bijdrage geleverd aan het tot stand brengen van samen
werking tussen allerlei vormen van ontwikkelingswerk,
vorming, scholing, opleiding en onderwijs voor volwasse
nen. Hajer (61), die economie en staatswetenschappen
heeft gestudeerd, begon zijn loopbaan als cursusleider aan
de Volkshogeschool Allardsoog in Bakkeveen. Daarna
was hij achtereenvolgens docent aan de academie voor so
ciale en culturele arbeid in Groningen, directeur-secreta
ris van het Nederlands Centrum van Volksontwikkeling
en universitair hoofddocent aan het Instituut voor Sociale
Pedagogiek en Andragogiek in Nijmegen. De Teleacprijs
werd in 1988 ingesteld ter gelegenheid van het 25-jarig
jublieum van de stichting Teleac.
MAASTRICHT Al is
hij een wat vreemde
eend in de bijt, hij voelt
zich er als een vis in het
water. Herman Krikhaar
(59), de Amsterdamse ex-
galeriehouder en schil
der, die op de grote
kunst- en antiekbeurs in
het MECC in Maastricht,
die dit weekeinde van
start gaat, exposeert met
een hommage aan Vin
cent van Gogh.
De titel: „Un chemin diffici
le", een moeilijke weg. „Niet
te koop", zegt hij er meteen
bij. Althans in Maastricht
niet. Ook deze zomer niet
wanneer hij 31 doeken gaat
tentoonstellen in een nieuw
museum in Zuid-Frankrijk
(Hyères) tussen Toulon en
Marseille. Maar daarna wel.
„Twintigduizend gulden voor
die grote doeken", zegt Krik
haar. „De kleinere kosten
minder. Maar de koper moet
me daarbij schriftelijk garan
deren dat ik ze eventueel
over tien jaar voor 40 mille
mag terugkopen".
We spreken over Brueghel
de Oudere, Jan van Goyen
en Willem de Kooning. Na
men die vanaf morgen tot 18
maart in het Maastrichtse
congrescentrum MECC terug
te vinden zijn. Een 'super-
beurs' op het gebied van
kunst en antiek. Vorig jaar
bezocht door 25.000 bezoe
kers, die er voor zo'n 100
miljoen gulden kochten. De
organisatoren rekenen dit
jaar op meer, want de inter
nationale kunsthandel zit in
de lift.
Statistici hebben uitgere
kend, dat er wereldwijd jaar
lijks voor zo'n 100 miljard
gulden aan kunst (oud en
modern) en antiquiteiten
wordt omgezet. De beide vei
linghuizen Christie's en So-
theby nemen daarvan circa
10 miljard voor hun reke
ning. De overige veilinghui
zen worden voor hetzelfde
bedrag „aangeslagen", waar
door de particuliere kunst
handel goed is voor 80 mil
jard.
„Er worden dan ook onge
looflijk grote bedragen voor
objecten betaald, die in Maas
tricht te zien zullen zijn",
zegt beursvoorzitter Clemens
van de Ven (Den Bosch), die
zelf een specialist op het ge
bied van zuid-Aziatische ke
ramiek (Chinees porselein) is.
Hij voegt er aan toe dat de
beurs in Maastricht naast een
pure koperbeurs meer en
meer als museum wordt on
derkend. Mensen, voor wie al
dit moois financieel onbe
reikbaar is, lopen graag langs
en door de 120 stands om
deze topstukken op zich te la
ten inwerken. Met name op
het gebied van Hollandse en
Vlaamse meesters uit de 17e
eeuw is Maastricht de onbet
wiste topper in de wereld.
Hetzelfde geldt voor oude ta
pijten, waarvan er 250 te zien
zullen zijn. Voor het overige
aanbod mag de beurs zich
verheugen in een vierde
plaats op de wereldranglijst,
die wordt aangevoerd door
de Parijse Biennale, gevolgd
door de kunstbeurzen van
Londen en New York.
Associaties
Herman Krikhaar wordt er
niet warm of koud van. Toch
vindt hij het 'heel leuk' om
met zijn Van Gogh-impres-
sies in Maastricht te expose
ren. In zijn atelier in het
zuid-Franse Salernes ont
stonden deze exuberante doe
ken vorig jaar zomer. Vijfen
dertig stuks in totaal, die een
zekere onderlinge verwant
schap vertonen. Geen mooie
schilderijen, maar met krach
tig neergezette penseelstre
ken associatieve doeken met
in een aantal gevallen geab
straheerde elementen uit het
Van Gogh-oeuvre. Vrolijk
heid en drama gaan hand in
hand. Sinds kort is hij begon
nen met beeldhouwwerk. Hij
laat een foto zien waarop hij
aan het werk is met een
bronzen beeld. Half vliegtuig,
half vogel. Associaties met
Van Goghs kraaien? Eenzelf
de herinnering duikt op in
Krikhaars tweeluik 'Homma
ge a Vincent': een gekwelde
figuur gaat gebukt voor
waarts, terwijl boven zijn
hoofd een vliegtuigvleugel
met menselijke gezichten als
straalmotoren komt aanstor
men. Daarnaast een groot,
streng exotisch masker in
een landschap, waarin een
gevelde gestalte zich probeert
op te heffen onder een don
kere lucht met zwarte kraai
en. Voorboden van de
Krikhaar staat er niet lang
bij stil. Hij praat en praat.
Over het prachtig licht in Sa
lernes. Over Ierland waar hij
naar toe wil om te schilde
ren. „Het isolement weet je.
Het isolement lokt me. Dan
pas kan ik werken. In Ne
derland kan ik geen penseel
vasthouden. Wel beelden ma
ken. Maar Ierland trekt me.
Van Gogh had ik ook 40 jaar
geleden kunnen schilderen.
Daar heb ik geen Van Gogh-
jaar voor nodig".
Toch hebben de organisato
ren van de Maastrichtse
kunstbeurs het Van Gogh-
jaar aangegrepen om Herman
Krikhaar als hedendaagse
smaakmakende schilder en
alom bekende galeriehouder
'in te lijven'. Honderden
twintig kunsthandelaren en
antiquairs doen mee deze
keer. Niet alleen uit Europa,
maar ook uit de Verenigde
Staten. Eén van de topstuk
ken is een landschap van Jan
Brueghel, waarvoor ander
half tot twee miljoen gulden
wordt gevraagd door de Lon-
dense kunsthandelaar John
ny van Haeften. Uniek is een
grote grisaille van Rob Kat
tenburg van Willem van de
Velde de Oudere. Prachtig is
ook een rivierlandschap van
Jan van Goyen, dat voor 1
miljoen kan worden gekocht
bij Douwes Fine Art. Een
doek van de Fransman Corot
wordt voor ruim 5 miljoen
gulden aangeboden door Ri
chard Green uit Londen en
een stilleven van Willem
Heda moet bij Heide Hübner
uit Würzburg 1 miljoen
D.Mark opbrengen. Eén mil
joen (maar dan gulden) moet
ook Carel Willink's „Af
scheid van Mathilde" op
brengen bij L. Brons uit Am
sterdam.
Toch breekt - relatief gezien
- een aantal schetsen van de
Nederlander Willen) de
Kooning alle records. Ze
worden verkocht door de
Een van de werken van Herman Krikhaar, die met een hom
mage aan Van Gogh te vinden is op de kunstbeurs die mor-
foto: pr
gen begint in Maastricht.
Eindhovense galerie Contem-
po. Het gaat daarbij om een
snelle schets (Torso), die De
Kooning in 1954 van een
vrouwenfiguur maakte en
die 60 bij 50 cm meet. Vraag
prijs voor deze tekening, die
zich in het privé-bezit van
Elaine de Kooning bevond:
een half miljoen gulden! Op
dit thema is De Kooning
doorgegaan met een reeks
van zes abstracte tekeningen
(waaronder eentje, die hij
met de ogen dicht maakte) en
waarvoor thans prijzen wor
den gevraagd, variërend van
twee tot acht ton. Na Maas
tricht zullen ze worden geëx
poseerd in het kapitaalkrach
tige Tokio. Met andere
woorden: Maastricht doet
volop mee aan de, prjzeneufo-
rie (lees: prijzengekte), die op
dit ogenblik de (internatio
nale kunstmarkt kenmerkt.
Waarbij Douwes nu alvast
aantekent, dat beleggingen in
zgn. kleine, relatief onbeken
de Hollandse meesters een
lucratieve zaak kan zijn.
KLAAS GOINGA
MECC Maastricht: 10-18
maart kunst- en antiek
beurs met o,a. Pictura. Geo
pend van maandag t.e.m.
vrijdag van 12.00-21.00 uur.
gulden inclusief uitgebrei
de catalogus.
Bizarre Symfonie in première
jg )EN HAAG In Theater aan de Haven in Scheveningen gaat
ip 22 maart de muziektheaterproduktie „Bizarre Symfonie" in
1 j iremière. Gebaseerd op toneelteksten van de Italiaan Franco
leaglia voeren actrice Dea Koert en fluitiste Saskia Coolen in
en decor van Paulette Boschung de voorstelling op die is gere-
ee [isseerd door Rosamaria Rinaldi. Het theaterwerk is ontstaan uit
samenwerking tussen een toonkunstenares, een bewegingsactri-
e, een regisseuse en een vormgeefster. Het is een produktie van
let Gebeuren in Den Haag en de Stichting Recorders, waarvan
Poolen een van de oprichters is. Bizarre Symfonie vertelt het
evensverhaal van een vrouw die herinneringen ophaalt aan
laar geliefden. Ze had er velen en allemaal zijn ze gestorven. Is
Ie vrouw een lafhartige moordenares of een tragische fantaste.
!n ieder geval heeft ze elke greep op het leven verloren.
^PARIJS Een manuscript van de Franse schrijver Jean-Paul
tuj lartre over Gustave Flaubert wordt maandag in Parijs geveild.
nj( Verwacht wordt dat het manuscript met de titel „De idioot van
bejde familie" tussen de 50.000 en 60.000 gulden zal opbrengen. Het
manuscript dat 1150 pagina telt, bevat 95 procent van de tekst
zoals die in 1972 is gepubliceerd. Ook bevat het manuscript, dat
j een psycho-analytische studie van de Franse schrijver Flaubert
wordt genoemd, variaties op bepaalde passages van de verhan
deling. Ook zullen andere verhandelingen van Sartre, geschre
ven tussen 1970 en 1972, te koop worden aangeboden.
onderscheiding voor David Lean
Sir David Lean, regisseur van wereldwijde succesfilms als Doctor Zhivago, Lawrence of Arabia, The
Bridge of the River Kwai en, meer recent, A Passage to India, toont zich blij met de onderscheiding
die hij gisteren ontving van de Amerikaanse filmindustrie voor zijn oeuvre. Links George Stevens jr,
organiator van de galavond waarop Lean deze „life achievement award" kreeg uitgereikt.foto: ap
HILVERSUtó Veroni-
(}ue gaat vanaf 15 april
leer eigen nieuws bren-
sn. Het commerciële,
iri Nederlandstalige satelliet-
gei station heeft vanaf die da-
'g'tum namelijk ook de he
rschikking over ëen eigen,
votien man sterk journalis
ed tenteam in Luxemburg,
ei Deze ploeg zal zich vooral
ee gaan bezighouden met het
h nieuws uit Straatsburg,
"ar Brussel, Luxemburg en
de het Oostblok.
Ui Algemeen directeur Freddy
?e Thyes: „RTL-Veronique wil in
)s»de toekomst voor zijn twee
in nieuws-bulletins en „De Ont-
i bijtshow" minder afhankelijk
■0 zijn van persbureau's. Aange-
n< zien al het materiaal van de
d( verschillende CLT-zusters
u (waarvan Veronique er een is)
'n Luxemburg binnenkomt,
kan zij vrijelijk putten uit een
k( enorme nieuwsbron. Hierdoor
ki -u Veronique in staat zijn
;1j evenwichtige, Europese
nieuws-uitzendingen te bren-
I
gen, met vaak een exclusief
karakter".
De komende maanden zal Ve
ronique vooral gebruiken om
het programma-aanbod, waar
van twintig procent is geco
deerd, sterk te verbeteren.
Tachtig procent van het Vero-
nique-budget wordt hiervoor
ingezet. Zo is bijvoorbeeld
twintig miljoen uitgegeven
voor de aankoop van films en
series en komt de voetballief
hebber op 28 maart aan zijn
trekken met de rechtstreekse
interland Sovjet Unie - Neder
land.
Programma-directeur Ruud
Hendriks: „Bij ons zal je altijd
een a-programmering vinden.
Wij hebben dus geen herhalin
gen in de zomermaanden. Die
zomer duurt bij ons overigens
maar heel erg kort. Het win
terseizoen eindigt eind juni en
begint alweer op 1 september.
Wij bouwen de programma's
niet af in april, zoals in Hilver
sum gebruikelijk is, maar star
ten in die maand met de „Sur
prise Show" van Henny Huis
man en „Showmasters" van
Sandra Reemer. In april is ook
Ron Brandsteder voor het
eerst op Veronique met een
groot amusementsprogramma:
„Ron's Hollywood Show"
waarin de Video-8 Awards
worden uitgereikt. Ron keert
daarna in het najaar weer te
rug. Films die we de komende
maanden uitzenden zijn onder
meer „Jaws 2", „Aliens",
„Taxi Driver" en „Platoon".
Freddy Thyes: „Wat de films
betreft sluiten wij meestal
langlopende contracten af met
de distributeurs, veelal voor
jaren. In Luxemburg hebben
we dan ook de bschikking
over duizenden films".
Ruud ter Weijden
Ruud Hendriks: „En een aar
dig nieuwtje is misschien dat
Ruud ter Weijden in de week
van 17 tot 23 mei Mare Jaobs
vervangt in „De Ontbijtshow".
Het gaat vooralsnog om een
eenmalige gebeurtenis".
Om de 24 uur zendtijd blijvend
te kunnen vullen is een con
tract afgesloten met Channel
E, dat is gevestigd in Londen.
De educatieve programma's
van deze ondernemer worden
vanaf begin april vijf dagen in
de week uitgezonden tussen
half tien en tien uur en her
haalt tussen twaalf uur en half
een. Channel E is onderdeel
van het zogenaamde Delta
programma van de Europese
Commissie en is opgezet om na
te gaan welke mogelijkheden
er zijn te komen tot breed op
gezette educatieve satelliet-te
levisie.
Veronique, dat over drie jaar
zijn eerste (bescheiden) winst
hoopt te boeken en dan een
Nederlands marktaandeel ver
wacht te hebben van vijfen
twintig procent, gaat de ko
mende periode wat actiever
vanuit het moederland aan het
werk. Het Luxemburgse jour
nalistenteam en de „Count
down Over Europe"-uitzen-
dingen op zaterdagmiddag zijn
een eerste stap, maar in de zo
mer komt er een kwis van
daan en in het najaar wordt er
een drama-serie opgenomen.
Het betekent niet dat Neder
land uit het oog wordt verlo
ren, zeker niet als het gaat om
tussen de mazen in de wet te
blijven doorvaren.
Freddy Thyes: „Wij respecte
ren de Nederlandse wetge
ving. Zenden op zondag dus
geen Nederlandstalige reclame
uit en houden ons netjes aan
de wettelijk toegestane minu
ten per uur. In oktober 1991,
wanneer de Europese regelge
ving van kracht wordt, is dat
15 procent per uur".
Ondertussen bouwt CLT zijn
radio- en televisie-imperium
verder uit. Zo begint over een
paar maanden een pan-Euro-
pees klassiek radiostation on
der de vlag van RTL met uit
zenden (ook hier op de kabel
te ontvangen) en bouwt men
verder aan de plannen de
commerciële radio-tak uit te
bereiden naar onder meer
Oost-Europa. Plannen voor
een eigen televisie-gids, zoals
in Frankrijk met 2 miljoen
exemplaren wordt verspreid,
zijn er nog niet voor Neder
land en België. Een verdere
uitbreiding van de televisie
tak is wat dat betreft belang
rijker, aldus Thyes.
HANS PIËT
Lenny Kravitz in Utrecht
UTRECHT De pop-musicus Lenny Kravitz, die vooral be
kendheid geniet door zijn nummer „let love rule", doet tijdens
een Europese tournee op 4 mei ons land aan. Hij treedt dan op in
Muizekcentrum Vredenburg te Utrecht. De voorverkoop begint
zaterdag. Andreas Vollen weider, die de harp heeft geïntegreerd
in jazz- en popmuziek, treedt op 7 mei op in „Carré" in Amster
dam. Ook voor dit concert begint de voorverkoop zaterdag.
TROS geeft
documentaire
meer kans
HILVERSUM De
TROS gaat de komende
jaren opmerkelijk meer
zendtijd inruimen voor de
documentaire. De bedoe
ling is om onder de titel
„Aktua Laat" in elk geval
zes maal per jaar een
werkstuk van bijzondere
aard te brengen.
Het gaat hierbij vooral om
aankopen, hoewel het een
streven van de Aktua-redactie
is om van de zes documentai
res er in elk geval twee zelf te
maken. De eerste in de serie is
van Belgische makelij en heet
„De Rode Maffia". Hij gaat
over de florerende Russische
schaduwmarkt ofwel de zwar
te markt en wordt op 20 maart
uitgezonden. Het eerste eigen
werkstuk heet „De zwarte
driehoek", gaat over het mi
lieuprobleem in de Oostblok
landen en is in mei te zien. De
komst van ..Aktua Laat" (al
tijd laat op de avond) betekent
dat „Aktua-TV" zich wekelijks
geheel ficht op de actualiteit.
Toch blijft er ook in die uit
zendingen ruimte voor specia
le onderwerpen. „Ze zullen
echter nooit meer een heel
programma vullen, maar altijd
woeden omkleed door nieuws
onderwerpen", aldus de
TROS.
Monica van Paemel
gastschrijver
RU Groningen
GRONINGEN Monica van
Paemel wordt dit jaar gast
schrijver bij de Rijksuniversi
teit Groningen. Dit houdt in
dat ze enkele openbare colle
ges zal geven en een aantal
werk- en hoorcolleges voor
studenten. Van Paemel werd
in het gastschrijverschap voor
gegaan door Dick Hillenius,
Doeschka Meysing, H.C. ten
Berge en Willem Wilmink.
Van Paemel kreeg drie jaar
geleden de Belgische Staats
prijs voor Literatuur voor haar
roman De Vermaledijde Va
ders. Haar eerste boek, Ama
zone met het Blauwe Voor
hoofd werd in 1972 bekroond
met de prijs voor het Beste Li
terair Debuut.
Van boomstam tot vleugel. Docu
mentaire over Fazioli-vleugel. NOS-
televisie. Nederland 3 om 21.00 uur.
Vrijdag.
HILVERSUM Voor zijn op-
volprezen violen wist Stradi
varius waar hij het hout van
daan moest halen. Hij koos
voor het keiharde sparrenhout
uit het Val di Fiemmebos,
naad- en nerf-arm, een garan
tie voor resonans, als het ware
zingend hout.
De Italiaan Paolo Fazioli wist
dus waar hij moest zijn, toen
hij tien jaar geleden besloot
zijn eigen vleugels te bouwen.
Wat dat aan voorbereidingen
vergt laat hij zien in de aan
zijn ambities gewijde NOS-do-
cumentaire „Van boomstam
tot concertvleugel".
Hij ging nog een stapje verder
dan Stradivarius. Die liet spar
ren kappen op halverhoogte
van een heuvel. Maar hoe ho
ger, hoe droger het hout, wei
nig poreus, hoogst klankvast.
Fazioli trof op de top van de
heuvel exemplaren van 300
jaar oud aan. De kruinen van
deze eeuwenoude woudreuzen
reiken tot in de hemel. Dat be
looft een hemelse klank. Dat
bleek bij proeven, zeker als ge
kozen werd voor het hout in
de kern van de stam, waar
voor de buitenste laag werd
afgepeld.
Over de hele wereld staan er
nu pas enige honderden Fazio-
li-vleugels, allemaal hand
werk, omdat het bouwproces
van elk instrument van fase
tot fase letterlijk in de hand
wordt gehouden. Beroemdhe
den als Vladimir Ashkenazy,
Murray Perahia, Andras
Schiff en Alfred Brendel lie
ten zich er al lovend over uit.
Elke aanslag brengt precies
over wat er in een spelende
vinger is gelegd.
Enrico Pace toetst het klankvermogen van de Fazioli-vleugel.
Enrico Pace, vorig jaar de Ita
liaanse winnaar van het in het
Utrechtse muziekcentrum
Vredenburg gehouden Franz
Liszt-concours, toetst in deze
documentaire met stukken
van Schumann en Schubert
zijn eigen interpretatie van
deze werken aan de mate van
ontvankelijkheid van een Fa
zioli-vleugel. Enigszins beden
kelijk begonnen zie je per me
lodische passage ziin gezicht
opklaren. Tijdens het Liszt-
concours won hij bij de jury
vooral het pleit, omdat hem
het vermogen is gegeven in
zijn oogopslag tot uitdrukking
te brengen wat hij in zijn mu
ziek laat spreken.
Bouwer Fazioli deelde bij de
opnamen die vreugde. Hij ver
kocht niet alleen dit instru
ment voor de prijs van 160.000
gulden via een sponsorende
bank aan het Utrechtse mu
ziekcentrum, maar hij hecht
vooral aan een volle, ronde,
warme klank. En die hoorde
hij in Utrecht, waar pianosolis
ten voor optredens voortaan
kunnen kiezen uit een Stein-
way, een Bösendorfer of een
Fazioli. De eerste Fazioli in
Nederland.
Paolo Fazioli behoort niet tot
de categorie der wonderkinde
ren, maar van kindsbeen af
kon hij met ziin vingers niet
van de piano afblijven. Hij be
zocht het conservatorium. Zijn
vader zag een muziekcarrière
echter niet zitten. Die vond
een ingenieursopleiding een
geschikter uitgangspunt voor
een maatschappelijke carrière.
Paolo haalde zijn ingenieursti
tel, maar combineerde zijn
voorkeur voor vleugels met
zijn technische bekwaamhe
den.
De NOS-documentaire handelt
over het fabrieksproces in Fa-
zioli's eigen werkplaats. Werk
lieden en deskundigen met al
lemaal hun eigen bekwaam
heid werken elk onderdeel
millimeterprecies uit, zowel in
techniek als klank vastheid, en
passen dat soepel in elkaar.
Het eigen karakter van een
vleugel staat of valt met de
zangbodem onder de horizon
tale snaren. Nerven en naden
worden daarvoor studieus in
ogenschouw genomen De
hoge en de lage noten vragen
om een nauwsluitend in har
monie liggend nervenbestand
Dan gaat de Fazioli-vleugel
klankverfijnend zingen.
TON OLIEMULLER
