Guido de Moor was voorbestemd voor Den Haag
IjOEK OYER LEYEN EN LOOPBAAN VAN EEN „HAAGSE KOMEDIANT"
service
GUIDO DE MOOR
Markant spel van Philippe Entremont
Alle grote namen
in Concertgebouw
Al 280.000 bezoekers voor 'Koko Flanel'
Vrijheid
üwiJNST/RTV
CcidócSoiwcmt
DINSDAG 6 MAART 1990 PAGINA 15
o-giederlandse zanger
3 fuce Low overleden
niginJNCHEN De Neder-
3ndjdse zanger van ever-
ligiilens en countrymuziek
atselfce Low is zondag in een
vanfeenhuis in Munchen over-
'HSsjen. Hij was 78 jaar. De
ëaatjger, wiens naam volgens
^ra| burgerlijke stand Ernst
'eei?Jlke was, had in de jaren
?°^JF vooral succes met cow-
Skedje, In de jaren '70
i Infakte hlJ. een come_back
thouft godsdienstige liederen.
3reiende son8s van Low ziJn
ïels f hangt een paardehoofd-
;pel]| aan de muur", „Tabak
(rum", „Noach" en „Giste-
h wilde ik bidden".
Expositie over
Otto van Rees in Utrecht
UTRECHT Galerie Quintessens in
Utrecht wijdt nog tot 1 april een tentoon
stelling aan Otto van Rees (1884 - 1957). Met
dertig schilderijen wordt een representatief
beeld gegeven van de internationaal geo
riënteerde avant-gardist, die van betekenis
is geweest voor de ontwikkeling van de Ne
derlandse schilderkunst. Vijftien jaar gele
den bood het Centraal Museum in Utrecht
een overzichtstentoonstelling over Van
Rees. Behalve dit museum bezit ook het
Haags Gemeentemuseum een representatie
ve collectie van het werk van Otto van Rees
en zijn vrouw Adya. Zij woonden onder
meer in Parijs en Ascona, waren in 1916 in
Zürich betrokken bij de dada-beweging, ex
perimenteerden met technieken en stijlen.
Terug in Utrecht speelde Van Rees nog een
rol in de religieuze kunst.
Zangeres Marianne Faithfull
naar Amsterdam
AMSTERDAM Zangeres Marianne Faith
full treedt op 13 mei op in theater Carré in
Amsterdam. Ze wordt begeleid door haar
band, waarvan deel uitmaakt Barry Reynolds,
die niet alleen gitaar speelt maar ook samen
met Marianne Faithfull componeert. De voor
verkoop start op 24 maart op diverse adressen.
^Marianne Faithfull werd in de jaren zestig op
18-jarige leeftijd wereldberoemd met het door
de Rolling Stones gecomponeerde nummer „As
tears go by." De zangeres raakte daarna in de
vergetelheid, maar mede dankzij drie lang
speelplaten oogstte zij opnieuw succes in de
vvroege jaren tachtig. Daarna brak opnieuw
een periode van stilte aan tot aan het eind van
de jaren tachtig. Op 17 april van dit jaar wordt
een nieuw album van Marianne Faithfull ver
wacht. Daarna zal ze, in mei, naar ons land ko
men voor één optreden.
Studie Van Gogh
voor/100.000,-
DEN HAAG Bij veilinghuis
Glerum aan het Westeinde in
Den Haag is gisteren een schets
in potlood van Vincent van
Gogh verkocht voor 100.000,-
getiteld 'Studie van twpe man
nen met spade, op de rug gezien'.
De schets, die is aangekocht door
de gemeente Zundert, maakte
Van Gogh op 14-jarige leeftijd in
1867, onder invloed van zijn
toenmalige tekenleraar. Op de
achterzijde staat een van de twee
afgebeelde mannen nog eens. De
schets was een van de stukken
van negentiende en vroeg-twin-
tigste eeuwse schilderijek, teke
ningen en grafiek die bij Glerum
onder de hamer kwamen.
ami
)na|JN HAAG „Er is
i voen stad in Nederland
rkeè zijn toneelspelers zo in
Bmefeit kan nemen als Den
nge|ag" schrijft Hans van
steijBstreenen, directeur van
pla Koninklijke Schouw-
n k|rg, in het voorwoord
m het gisteravond ten
iop gehouden „Guido de
iet por, portret van een
on lags komediant". Een
™iets van leven en car-
an re van de op 19 septem-
nstrr 1989 op 52-jarige leef-
;ing 1 veel te jong gestorven
Lai teur, door Haagsche
iidd (urant-journalist Coos
™èfsteeg'
kenjiido de Moor was een kome-
ona*nt. Buiten theaterkringen
•or (tekent dat vaak: Aansteller,
?rk®ppenmaker. Aan het toneel
mjat het voor: vakman, all-
i ophnd theaterdier, iemand die
ischfh in alle genres als een vis
evot het water voelt. Hij werd
udeporen in Den Haag in een
le vtistiek gezin (vader kunst
en. nilder Christiaan de Moor)
read was voorbestemd om in Het
Schiagje te gloriëren. „We wis-
n op de toneelschool alle-
de tal dat Guido later directeur
len h de Haagse Comedie zou
wijrtrden. Dat had-ie gewoon
dorp zijn gat hangen" zei klas-
ar noot Willem Nijholt. Na zijn
aarddexamen lag er al een tele-
I. lm van Paul Steenbergen
CDpr De Moor klaar. Met het
elhingende verzoek te bellen,
Laijndat er onzerzijds veel be-
itenigstelling bestaat". Een luxe
>-frjd\e tijd. Dan zat je goed. De
s (oor zou echter beginnen bij
ouijet Rotterdams Toneel. Daar
i sat ook actrice Trins Snijders,
enigen jaar eerder van de toneel
school gekomen. Er was wat
it lussen die twee. Trins Snijders
Coos Versteegs boek: „Toen
i hem zag, had ik iets van: oh
Steunfonds
vernoemd naar
De Moor en
Steenbergen
DEN HAAG Directeur
van de Koninklijke
Schouwburg Hans van
Westreenen maakte giste
ren bij de presentatie van
het boek over Guido de
Moor de oprichting be
kend van een steunfonds,
dat vernoemd is naar twee
van de grootste acteurs
•van de Haagse Comedie:
Guido de Moor en Paul
Steenbergen. Het is de be
doeling dat uit het De
Moor Steenbergenfonds
jaarlijks een prijs wordt
gegeven aan een talentvol
jong acteur of actrice, „van
wie verwacht mag worden
dat ze mogelijk eenzelfde
carrière in het theater
kunnen opbouwen als de
naamgevers aan het
fonds", aldus Van West
reenen. Daarnaast worden
uit het fonds gelden vrij
gemaakt voor de renovatie
van de Koninklijke
Schouwburg.
Dubbelorkest
ïetiet Mahler's
tegende
negende symfonie van Mahler
r de symfonie-orkesten van het
ininklijk Conservatorium Den
i het Sweelinck Conservato-
n Amsterdam. Dirigent Kent Na-
to. Schönbergzaal van het Ko-
iklijk Conservatorium, Den Haag.
rhalingen vanavond in het Con-
rtgebouw te Amsterdam en mor-
navond in Vredenburg te Utrecht.
IJdel
Op de Vrije School in Den
Haag speelde de jonge De
Moor al toneel. Eric Schneider
- tegenover wiens Faust hij la
ter zijn Mefisto zou neerzetten
bij de Appel - zat er twee klas
sen hoger: „Het best kende ik
hem van de interscholaire
voordrachtsavonden. We kwa
men elkaar altijd op de slota-
vond tegen en dan won ik. Hij
werd telkens tweede. Dat is
wel een keer of vijf gebeurd.
Zijn grote triomf was, toen hij
werd aan genomen bij de Am
sterdamse toneelschool en ik
werd afgewezen". Dat toela-
tinsgexamen aan de Toneel
school, nog tijdens zijn dienst
tijd, liep bijna mis. De Moor
kreeg twee weken zwaar ar
rest omdat hij alle brandblu-
sapparaten had leeggespoten.
Na veel soebatten werd hij on
der begeleiding van de militai
re politie in een busje naar
Amsterdam gebracht.
Aan de Amsterdamse Marnix-
straat spreidt hij meteen het
speelse gemak ten toon dat la
ter zijn handelsmerk zou wor
den, maar dat hem tegelijk
dwars zou zitten. Een zeer jon
ge Erik Vos is er een van zijn
leraren. „Hij had een weerzin
wekkend gemak om meteen
alles te doen, zoiets van: zeg 't
maar en ik doe 't". Journalist
Eelke de Jong noteert bij De
Moors debuut dat hij „aan kor
daat uitziende doch tegelijk ro
mantisch aangelegde idolen als
Alain Delon en Jean-Paul Bel-
mondo doet denken". Wan
neer het Rotterdams Toneel
ophoudt te bestaan, komt De
Moor toch naar Den Haag en
Paul Steenbergen. Het eerste
opzienbarende succes krijgt hij
(en de hele Haagse Comedie)
via de Duitse gastregisseur en
toneelvernieuwer Peter Zadek
met Wedekinds 'Voorjaars
ontwaken'. Guido de Moor:
„Alle kunstjes die ik in de loop
van de tijd had aangeleerd
moest ik van hem weer afle
ren. Van al die theatereffectjes
werd hij ziek. 'Je bent ijdel als
de pest' riep hij".
Het werd het begin van De
Moors grote theatercarrière.
Met soms wel vijf hoofdrollen
per jaar. Binnen de Haagse Co
medie zou - anders dan elders
- een evolutie plaats vinden.
Leider Steenbergen voelde dat
een nieuwe tijd om nieuwe
vormen vroeg. Het HOT-thea-
Guido de Moor.
ter kwam. De Moor daarover:
„De jongeren die zo nodig
moesten, werden eerst als as
sistent betrokken bij de regies
van de ouderen. In de kritie
ken las je ineens dat bij stuk
X, geregisseerd door Paul
Steenbergen, duidelijk de in
vloed van Guido de Moor te
zien was". Guido de Moor ging
regisseren. Eerst in het HOT,
daarna de Koninklijke. Als ac
teur kreeg hij zijn eerste Louis
d'Or, voor de rol van Julien in
Anouilhs 'Maak Mevrouw niet
FOTO: MILAN KONVALINKA
wakker'. Hij werd medebepa
lend voor het gezicht van de
Haagse Comedie. Hagenaars
gingen 'naar Guido kijken',
waarbij de rol die hij speelde
er nauwelijks meer toe deed.
Hij regisseerde - mijlpaal -
voor het eerst de grote mees
ter, Paul Steenbergen - en tu
toyeerde hem ook voor het
eerst - in Horvaths 'Geschich-
ten aus dem Wienerwald'.
verdriet
De 'jonge hond' was serieus to
neelmaker geworden. Die in
Den Haag een merkwaardige
tijd tegemoet zou gaan. Succes
vol en bekritiseerd. Vormings
toneel, maatschappelijk enga
gement zijn de nieuwe tenden-
zen. De Haagse Comedie had
jarenlang de beste zaalbezet
ting van Nederland gehad,
maar een deel van de kritiek
leek de poten onder het gezel
schap te willen wegzagen en
de Raad van de Kunst betut
telde steeds meer. Het zelfver
trouwen van het gezelschap
wordt aangetast. Trins Snij
ders: „Dat hele proces heeft zo
aan hem gevreten. Hij ging
kapot van verdriet". In '73
was Steenbergen weggegaan,
Guido de Moor (inmiddels in
de gezelschapsraad) wil ook
veranderingen. Meer avon
tuur, meer durf. Voor hij het
weet is hij de nieuwe directeur
van de Haagse Comedie. De
aanvallen, vooral door Jac
Heijer in de NRC, gaan on
danks De Moors succesregie
van 'Amadeus' (met Willem
Nijholt als verrassing') door.
De Moor belde hem op: „Ik zei
iets van: 'Hardstikke bedankt
zeg voor je artikel'. Hij zei: 'O
ja, meen je dat nou?'. Ik zei:
'Ja, en als je (krachtterm) ooit
nog een keer zoiets schrijft,
ram ik je helemaal in elkaar!'
Daarna heb ik hem geloof ik
een jaar niet meer in de
schouwburg gezien".
Tragiek
De tragiek van Guido de Moor
zal dubbel worden. Hij maakt
zijn meest interessante theater.
Regisseert o.m. een opvallende
'Hamlet'. Maar met de Haagse
Comedie gaat het minder. In
'85 is Guido de Moor het moe.
Hij vertrekt als artistiek direc
teur. „Ik wil nog een beetje
rondkijken" zegt hij. En dat
doet hij. In Warschau regis
seert hij een Poolse 'Hamlet'
(publieksprijs), bij De Appel
speelt hij Mefistofeles. Hij
scheidt van Trins Snijders,
vertrekt bij zijn gezin. In de
Koninklijke kijkt hij naar 'In
wankel evenwicht': „Op het
toneel stond mijn vrouw to
neel te spelen met mijn vrien
din - en ik zat op rij zeven toe
schouwer te zijn. En dan dat
stuk. Ik heb het zelf nog aan
gekaart, maar nu rolde het in
al zijn meedogenloosheid over
me heen in een regie die zó kil
was en zo anders dan wat ik
ermee gedaan zou hebben, dat
ik voor het eerst de afstand
voelde tussen mij en mijn ver
leden. Daar stond mijn Haagse
Comedie, dat wat 25 jaar het
mooiste is geweest wat er be
stond, en ik zat ernaar te kij
ken en voelde mij de weggelo
pen echtgenoot".
De Moor krijgt weer een Louis
d'Or (Faust), van Paul Steen
bergen ontvangt hij de Steen
bergen-penning en er komen
nog twee kanjers van rollen:
Hofreiter in 'Het wijde land'
(Publiekstheater) en zijn laat
ste, Axel in 'Hebriana' bij het
nieuwe Haagse gezelschap. Het
Nationale Toneel. Hij is dan al
ziek. Het idee iets van zijn car
rière in boekvorm vast te leg
gen ontstaat. Guido de Moor
heeft eerst bedenkingen, ver
telt schrijver Coos Versteeg.
Maar krijgt gaandeweg plezier
in het idee. Zoveel „dat hij me
zo vaak mogelijk - zelfs wan
neer zijn conditie het feitelijk
niet toeliet - wilde spreken.
Hij wist dat de tijd drong".
Wie van die „Haagse komedi
ant" heeft genoten, hóórt deze
rijk geïllustreerde hommage in
huis te hebben.
BERT JANSMA
„Guido de Moor, portret van een
Haags komediant" kan besteld wor
den door overmaking van f. 32,50
(incl. fl. 5,- verzendkosten) op giro
- 268990 t.n.v. Koninklijke Schouw
burg met vermelding Boek Guido de
Moor.
Tevens is het verkrijgbaar bij het
bespreekbureau van deze krant, bij
de kassa van de Koninklijke
Schouwburg en bij boekhandel
Paagman en De Bijenkorf.
Voordelige aanbieding van het boek:
portret van een Haagse Komediant
lil, overvol was gisteravond
it podium van de Schönberg-
in het samenwerkingspro-
van het Koninklijk Con-
'atorium van Den Haag en
Sweelinck Conservatorium
Amsterdam. Niet minder
120 aankomende orkest-
auihsici die zich de afgelopen
at ègen onder leiding van Kent
[ano hebben gestort op de
leisende partituur van de
rejgende symfonie van Mahler,
resultaat? Verbluffend,
ler's laatste voltooide sym-
te is magistraal, expressief,
van uitersten, superieur,
p pspronkelijk, even rijk aan
ivoud als aan demonie, vol-
sommige musicologen een
is dat het opschrift zou
inen dragen: „Mitten wir
Leben sind von dem Tod
ifangen". Geen peuleschil
ervaren orkestmusici,
-lat moet het dan niet zijn
conservatorium-studen-
t pleit voor het niveau van
de conservatoria dat deze
mfonie in aanmerking kon
nen voor het instuderen,
dat het werk dan ook
tot klinken wordt ge-
icht moet een indrukwek-
mde prestatie genoemd wor-
in. Een prestatie waarvoor
fent Nagano tekende.
bracht het werk gister-
ritond, inclusief korte pauzes
Jssen de onderdelen, in tach-
g minuten en dat wijst op een
olking waarin ruimte was
tor het opbouwen en afwer-
i, zonder gejakker maar
zonder gezwijmel. Even-
Ichtig zette hij de vier delen
ter, met alle aandacht voor
diverse orkestgroepen
larbij hij de spreekbuis van
'ihler was, helder en overtui-
Het orkest reageerde
rfect en behoudens enkele
fakke plekken bij de eerste
plengroep onderstreepten de
wsici met volle inzet het ge-
Icht van hun opleiding.
ADRIAAN HAGER
door COOS VERSTEEG.
Op het hoogtepunt van zijn carrière overleed
Guido de Moor (1937-1989). Vele jaren was hij
dé gezichtsbepalende acteur/regisseur van de
Haagse Comedie. Maar liefst vier maal won hij
de 'Louis d'Or' de belangrijkste Nederlandse
theaterohderscheiding.
Coos Versteeg sprak in de laatste weken voor
De Moors dood bijna dagelijks met hem over
zijn werk, over zijn leven. Die gesprekken vor
men, in combinatie met herinneringen van fa
milie, collega's, vrienden en vriendinnen, de
basis van 'Guido de Moor - portret van een
Haagse komediant'.
'Guido de Moor - portret van een Haagse ko
mediant' beschrijft in 152 pagina's het leven
en de carrière van èén van de grootste Neder
landse acteurs van deze tijd. Het boek bevat
ruim 140 foto's, merendeels van theaterfoto
graaf Pan Sok, maar ook vele opnamen uit
particuliere collecties.
Een overzicht van Guido de Moors rollen en
regies maakt deze uitgave compleet en on
misbaar voor iedere toneelliefhebber.
[R E D U C T I E B 0 N"1
J voor het boek:
I GUIDO DE MOOR
I portret van een Haagse Komediant
J door Coos Versteeg.
Normale prijs f 27,50
Tegen inlevering van deze bon is het
boek, vanaf dinsdag 6 maart aanstaande,
verkrijgbaar voor slechts f 22,50. Het boek
is te koop aan de balies van:
- Stadsvestiging Haagsche Courant/
dagblad Het Binnenhof, Spuistraat/hoek
Spui in Den Haag, geopend van ma. t/m
vr. 9-17 uur.
- Sijthoff Pers, Koopmansstraat 9,
Rijswijk.
- Goudsche Courant, Markt 26, Gouda.
HAAGSCHE COURANT/
DAGBLAD HET BINNENHOF
U kunt het boek ook per post ontvangen. U bestelt het
boek door overmaking van f 27,50* (incl. verzendkosten)
op gironummer 663050 t.n.v. Sijthoff Pers, Den Haag.
Vermeld duidelijk: boek Guido de Moor
Bij verzending per post geldt geen gereduceerde prijs.
Het Nederlands Kamerorkest speelt
in de Philipszaal met Philippe Entre
mont als dirigent en solist werk van
Strauss en van Beethoven. Maan-
dagavond.
De bekende pianist Philippe
Entremont is niet de eerste die
naast zijn solisten-loopbaan na
enige tijd ook het dirigeerstok
je heeft opgenomen. Dat is in
de eerste plaats voor de kun
stenaar een verrijkende erva
ring en leidt bovendien op den
duur tot een veelzijdiger car
rière. Het komt natuurlijk
voor dat een solist vindt dat de
dirigent die voor het orkest
staat van andere uitgangspun
ten uitgaat dan hijzelf, kortom
dat de samenwerking niet op
timaal is.
Wanneer zoals gisteravond in
de Philipszaal pianist Philippe
Entremont van achter de pia
no met èen of twee handen, al
naar gelang die beschikbaar
zijn, het orkest dirigeert, heeft
hij zelf alles in de hand. Hoog
stens moest hij hier en daar
een inzet aan het orkest zelf
overlaten omdat hij geen han
den over heeft om die aan te
geven. Er ontstond een in alle
opzichten hechte samenwer
king, zowel wat betreft de
tempi, de dynamiek en inzet
ten, als de interpretatie.
Entremont houdt het eerste pi
anoconcert in C, op. 15 koel en
helder, met een zeer scherpe
accentuering van de ritmiek
en van sommige contrasten.
Daardoor kregen de beide
snelle hoekdelen een markant
en pittig profiel en werd het
langzame middendeel enigs
zins in deze richting meege
trokken en klonk minder ly
risch dan gebruikelijk. Ener
zijds ging dit uit van de solist
dirigent die het eerder char
mant dan innig speelde, an
derzijds is de klank van het
orkest, de kale violen voorop,
ook niet direct bevorderlijk
voor een zoet romantisch mo
ment.
Het Nederlands Kamerorkest,
dat ik lang niet meer hoorde,
blijkt zich niet tot een veer
krachtig en gedisciplineerd
ensemble te hebben ontwik
keld, althans gerekend nar de
prestaties van deze avond.
Weliswaar waren de prestaties
na de pauze bij Beethoven be
ter dan ervoor bij Strauss,
maar toch was de algehele in
druk die van een nie£ erg ho
mogeen ensemble waar de
kale vioolklank zijn stempel
op drukt. In de toneelmuziek
„Der Bürger als Edelman"
rijgt Strauss talloze tierlantij
nen, grapjes en zoete melo
dieën aan elkaar op een ma
nier zoals alleen hij dat kan.
Je moet ervan houden, maar
dat gaat wel een stuk gemak
kelijker als de muziek homo
gener, vloeiender en met meer
esprit wordt gespeeld. De diri
gent gaf alles degelijk en dui
delijk aan maar leek ook niet
goed ingesteld op dit vrolijke
allegaartje van oud met een
krullerige nieuwe facade.
ERIK BESIER
AMSTERDAM Onafhankelijk van impresariaten
heef-t het Amsterdams Concertgebouw vrijwel alle gro
te namen van de wereld uitgenodigd in het seizoen
1990-'91 op te treden.
Een van de hoogtepunten daaruit moet worden het concert dat
de Staatskapelle Dresden onder leiding van Bernard Haitink
komt geven op 16 april 1991, als onderdeel van de serie Zes We
reldberoemde Symfonie-orkesten van het Concertgebouw. De
andere orkesten van naam zijn het Cleveland Orchestra onder
leiding van Christoph von Dohnény, het St. Louis Symphony
Orchestra o.l.v. Leonard Slatkin en het Philadelphia Orchestra
met Riccardo Mutti. Bovendien zijn uitgenodigd zes grote Baro-
korkesten, waaronder het English Chamber Orchestra onder lei
ding van Jeffrey Tate, die volgend jaar chef-dirigent wordt van
het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Ook is er een serie Re
citals door grote Solisten, met Mitsuko Uchida, Isaac Stem, Itz-
hak Perlman, Vladimir Feitsman en Kiri te Kanawa. De En
glish Baroque Soloists brengen concertante uitvoeringen van
Mozarts opera's La Clemenza di Tito en Idomeneo.
DEN HAAG De Vlaamse
speelfilm „Koko Flanel" met
in de hoofdrol de komiek Ur-
banus is een groot succes aan
het worden in de Nederlandse
en Vlaamse bioscopen.
Naar schatting heeft de film
na dit weekeinde in ons land
al 280.000 bezoekers gehad in
anderhalve week draaitijd.
Terwijl de eerste Urbanusfilm,
'Hector' - ook een succes - in
totaal 780.000 bezoekers trok
in ons land.
In de Krokusvakantieweek
versloeg 'Koko Flanel' de pre
mièrefilms 'Born on the fourth
of July' en 'Shirley Valentine'
zelfs met ruime voorsprong.
Volgens een woordvoerster
van de Nederlandse distribu
teur, de Motion Picture Group,
geldt het succes niet alleen de
Randstad, maar het hele land:
„In provincieplaatsen als Gou
da, Den Bosch sneuvelen de
records. Bioscoopeigenaren
hebben dit tijden niet meege
maakt.
Ergens in het zuiden moest
'Koko Flanel' volgens contract
plaatsmaken voor de première
van 'Born on the fourth of
July' en naar een kleiner thea
ter verhuizen. Daar deed de
film het zelfs beter dan de
Amerikaanse concurrent. Dus
verhuist 'Koko Flanel' weer
terug.
Het zal na de vakantie wel wat
minder druk worden, maar er
wordt nu al gereserveerd voor
de volgende weekeindes".
'Koko Flanel' wordt overigens
in grotere theaters en met veel
meer kopieën uitgebracht dan
'Hector' indertijd. Men geloof
de in Nederland toen niet zo
in een mogelijk succes van de
Urban us-komedie.
Suzanne Vega
naar Den Haag
DEN HAAG Dichteres/zan
geres Suzanne Vega zal als on
derdeel van een tournee door
Europa Den Haag aandoen. Ze
treedt op 11 mei op in het Con
gresgebouw. De voorverkoop
begint zaterdag op diverse
adressen. Suzanne Vega werd
door haar debuutalbum in 1985
bekend over de hele wereld.
(ADVERTENTIE)
dinsdag 13 maart verschijnt
|deze krant met een speciale
Ipagina
m w mmm
door René de Cocq
Vrijheid blijheid - het klinkt
zo aangenaam, het klinkt zo
tolerant. Maar de vrijheid van
de een betekent lang niet altijd
ook de blijheid van de ander.
Dat was zo'n beetje de
uitkomst van de
televisiediscussie die we
zaterdagavond (en vanmiddag
in de herhaling) bij de NCRV
beleefden over het fenomeen
'sex op de buis'.
In 'Keek op de weekgaf Kees
van Kooten een paar weken
geleden al aan hoe dat zo'n
beetje werkt: moeder gaat naar
bed. vader laat de hond nog
even uit, drentelt nog wat door
het huis, zet 'om het ook eens
te ziende televisie nog even
aan en kijkt stiekem naar Pin
Up Club of Club Verotique.
Tot zover is het nog redelijk
onschuldig. Maar in 'Rondom
Tienmaakten we kennis met
het feit dat het dit seizoen in
ijltempo toenemende aantal
blootprogramma 's
verantwoordelijk kan worden
gesteld voor veel echt,
diepgaand relatieleed.
Vrouwen voelen zich
achtergesteld, beledigd zelfs,
door het gegeven dat hun man
kennelijk plezier beleeft aan
het bekijken van het jonge
bloot op de buis. De vrijheid
van de man gaat dan wel heel
duidelijk ten koste van de
blijheid van de vrouw.
Het is te hopen dat de makers
van de diverse 'club'-
programma's ook hebben
meegekeken naar Rondom
Tien. Dan zouden ze in elk
geval hebben kunnen leren
dat hun eenzijdige aanpak van
seksualiteit (alleen gericht op
het bloot-om-het-bloot, zonder
verdere erotische of
emotionele lading) veel
zinnige kritiek ontmoet. Maar
gezien de karrevrachten
flauwe woordspelingen
waarmee ze hun programma's
verbaal begeleiden zullen ze
voor dit soort argumenten
denkelijk niet gevoelig zijn.
Dat die programma's
seksistisch zijn, dat zal
niemand ontkennen. Daar zijn
ze voor gemaakt, dat is hun
bestaansgrond. Opmerkelijk
was dan ook de toch nog grote
tolerantie waarop ze ook in
deze discussie mochten
rekenen. Er waren maar
weinig tegenstanders die ze
echt om die reden zouden
willen verbieden. De meeste
tegenstanders zeggen toch
zoiets van 'je hoeft niet te
kijken', 'je kunt de tv toch
uitzetten
In het programma kwam ook
de heer Dorenbos aan het
woord, fervent bestrijder van
openbaar bloot, uitgaande van
de gedachte dat het evangelie
bloot verbiedt buiten de
echtelijke slaapkamer. Een
Don Quichotte, zou je zeggen,
en ik heb ook wel eens om
hem gelachen. Maar deze keer
dwong hij toch respect af, ik
moet het toegeven, vooral met
zijn openhartigheid over de
prikkels die ook hem niet
onberoerd laten bij het zien
van erotische beelden.
Seksisme, overigens, is niet
voorbehouden aan de erotisch
bedoelde magazines, films en
videobanden. Het komt ook
voor in programma's waar je
het in eerste aanleg niet zou
verwachten. Studio Sport
seksistischZeker, ook Studio
Sport is seksistisch. Twee
voorbeelden.
Het eerste komt uit de
aflevering van zondagavond,
waar in een reportage de
selecties werden
bekendgemaakt voor de
komende
shorttrackkampioenschappen.
Bij het opnoemen van de
geselecteerde dames kregen
we ze allemaal te zien, de
camera brengt de meisjes
'closein beeld. Bij de heren
volstond men met het noemen
van de namen.
Tweede voorbeeld: de mini-
reportage van Mart Smeets
naast de tenniswedstrijd
waarin Paul Haarhuis werd
uitgeschakeld. Hij liet de
camera inzoomen op Haarhuis'
vriendin op de tribune en
registreerde haar reacties,
minutenlang. Een leuke meid.
zo te zien. Smeets zou, daar wil
ik wat om verwedden, nooit
op de gedachte van zo'n
reportage gekomen zijn als het
ging om een minder mooi
meisje, en al helemóél niet als
het ging om damestennis en er
vriendjes op de tribune zaten.
Je ziet dat ook altiid bij Franse
tennisreportages. Iet straks
maar eens op bij 'Roland
Garros'. Elke keer als het spel
even stilligt zoekt de camera
naar spectaculaire juffrouwen
op de tribune. Akkoord, je ziet
dan ook wel close-ups van
heren, maar die worden
uitgezocht op hun
beroemdheid; dames halen de
televisie daar op hun uiterlijk.
Cameralieden en regisseurs
zijn, u raadt het al, voor 99
procent van het mannelijk
geslacht, en dat zal de kijker
weten ook.
I
