Ameland
bezorgd om
veiligheid
VOLDOENDE RESERVES BIJ VERZEKERAARS VAN STORMSCHADE
BINNENLAND
£cidóc(3outtMit
ZATERDAG 3 MAART 1990 PAGIffl
Naar een eerste
voorzichtige schat
ting hebben de
stormen die ons
land de laatste we
ken teisterden, be
halve dodelijke on
gevallen ook meer
dan een miljard
gulden schade ver
oorzaakt. In hoe
verre kunnen de
verzekeraars deze
verplichtingen nog
wel aan?Raakt de
pot na acht ramp
zalige stormdagen
inmiddels niet in
zoverre leeg dat
gedupeerden am
per nog schadeloos
gesteld kunnen
worden. Of staan
burgers en bedrij
ven grote premie
verhogingen te
wachten?
DEN HAAG Een
woordvoerder van een der
grootste Nederlandse ver
zekeringsmaatschappijen
Delta Lloyd, haastte zich
vorige week voor de tele
visiecamera te vertellen
dat het allemaal zo'n vaart
niet zou lopen. Zijn maat
schappij had voldoende
reserves opgebouwd om
aan elke storm het hoofd
te kunnen bieden.
Bovendien zou elke catastrofe
voor een deel worden gedekt
door een herverzekerings
maatschappij, een internatio
nale multinational, waar maat
schappijen als Delta Lloyd op
hun beurt zijn verzekerd.
Maar hoe is het met de mid
delgrote en kleine verzeke
ringsmaatschappijen gesteld?
Directeur mr. R.J.K. Pellink-
hof van de in Amersfoort ge
vestigde Levob Schadeverze
keringen bevestigt dat zijn
vennootschap deze weken ste
vig schade heeft geleden. Le
vob is een middelgrote onder
neming en landelijk aftief op
gebied van ziektekosten-, le
vensverzekeringen, motorijtui
gen- en opstalverzekeringen.
Van de 500 verzekeringsmaat
schappijen die ons land telt,
staat Levob op de 35e plaats.
En in totaal int Levob zo'n 100
miljoen gulden per jaar aan
schadepremies.
Pellinkhof: „De schadeclaims
zijn voor Levob fors, maar be
slist niet desastreus. Net als
vrijwel alle Nederlandse ver
zekeringsmaatschappijen heb
ben wij een herverzekerings
contract afgesloten, waarop we
de laatste twaalf tot vijftien
jaar overigens geen beroep
hoefden te doen. Ook wij heb
ben uiteraard de nodige reser
ves opgebouwd. En al zullen
deze nu wel een deuk oplopen,
ons verzekeringsbedrijf is der
mate solvabel, dat van proble
men geen sprake is".
Ook De Amersfoortse laat de
zelfde optimistische geluiden
horen. Economisch-directeur
E.J. Schilstra: „Zoveel rampen
achter elkaar is uitzonderlijk.
Maar daar staat tegenover dat
we ook veel goede jaren heb
ben gedraaid. En zo zit de hele
verzekeringswereld in elkaar:
je moet reserveren voor slech
tere tijden".
Voor de middelgrote bedrijven
is het minder doorzichtig hoe
veel schade nu precies door
hun verzekerden is aangege
ven. Pellinkhof schat dat Le
vob zo'n twee tot drie miljoen
gulden aan opstalschade zal
uitkeren en dat is al een kwart
van de jaarlijkse premie-in
komsten. Collega-verzekeraars
zouden echter al dertig pro
cent moeten uitbetalen.
Bij de Amersfoortse is alleen
het aantal schademeldingen
bekend. Dat waren er na de
eerste storm van 25 januari,
4400 en de laatste week zijn
daar nog eens 500 meldingen
bijgekomen. Bovendien komen
de prijsopgaven voor herstel
trager binnen dan' normaal.
Aannemers, loodgieters en au
tobedrijven zijn de afgelopen
weken zo overstelpt door
werk, dat mensen zelfs staan
te dringen voor een rij nieuwe
dakpannen of een nieuwe mo
torkap en er weinig tijd over
schiet voor de administratieve
afhandeling van de schades.
Spectaculaire schadegevallen
zijn tot dusver niet bij de re
gionale maatschappijen ge
meld. De ernstigste gevallen
zijn enige compleet afgebrande
huizen en bedrijfspanden, af
gewaaide of omgekrulde da
ken en vernielde auto's en ca-
Daken en caravans
Met de catastrofes voor de
glastuinbouw hebben deze
maatschappijen niets van
doen. Tachtig procent van de
glastuinbouw is verzekerd bij
een werkmaatschappij van.de
Hagelunie in Den Haag, waar
alleen al na de eerste storm
12.000 schademeldingen (in to
taal voor zo'n 125 miljoen gul
den) binnenkwamen.
De meest voorkomende scha
des voor de overige maat
schappijen hebben te maken
met het dak. Afgewaaide dak
pannen en grind op auto's, af
gebroken antennes en omver
getrokken bomen, die even
eens voor de nodige brokken
zorgden. Verder hadden ra
men en dakkapellen veel van
de storm te lijden, evenals
schuren, overkappingen en
andere bouwsels.
In rustiger tijden moet de ge
dupeerde wachten met her
stelwerkzaamheden tot een
expert van zijn verzekerings
maatschappij de schade heeft
getaxeerd. De laatste weken
worden echter andere normen
gehanteerd.
Pellinkhof: „Het zou ondoen
lijk zijn om iedereen met een
kapot dak maar te laten wach
ten tot wij het sein op groen
zetten. Daar zou nu te veel tijd
mee gemoeid zijn. We hebben
nu als vuistregel genomen dat
elke gemelde schade onder de
2000 gulden ongezien gerepa
reerd mag worden.
„Mocht het dan zo zijn dat de
schade tijdens het werk tegen
valt, dat moeten de mensen
natuurlijk wel even contact
met ons opnemen. Maar voor
de rest proberen we ook de
middelgrote schades zonder
veel discussies zo vlug moge
lijk te regelen. Achteraf sturen
we steeksproef-gewijs dan wel
een expert langs om de zaak
de controleren. Want de erva
ring leert nu eenmaal dat er
soms van de gelegenheid ge
bruik wordt gemaakt om iets
méér te vernieuwen dan de
storm rechtvaardigt. Als zink
poreus ,s of een dakkapel is
bijvoorbeeld zo verrot, dat elk
zuchtie wind het bouwsel kan
wegblazen, dan wordt niet of
maar ten dele uitgekeerd".
Alleen WA
Veel schade aan auto's en ca
ravans kan evenmin op verze
keringen worden verhaald.
Wanneer objecten namelijk al
leen WA zijn verzekerd ko
men vernielingen door vallen
de bonen of pannen voor ei
gen rekening.
Pellinkhof: „Veel mensen heb
ben ei geen weet van, maar
voor een paar tientjes premie
méér kadden ze wel deze kos
ten vergoed gekregen. Wani
met «en mini-casco-dekking
zijn calamiteiten, als ongeval
len net dieren, brand- en
stormschade meeverzekerd".
Nieuwbouw
Een ls voor de verzekerings
maatschappen is dat ze er tot
voor kort van uitgingen dat
nieuwe, brandveilige gebou
wen minder kans lopen i
beschadigd te worden,
blijkt dat juist deze pand
met storm en rukwinden v
kwetsbaarder zijn dan de t
ditioneel gebouwde huizen
de jaren dertig. Het zijn ji
de nieuwbouw-panden wa
van de daken en dakbedi
king de storm niet hebb
overleefd. Evenals de nieu'
aluminium-constructies in
glastuinbouw veel eerder in
stormwind bezwijken dan
oude staalconstructies.
Reden voor de Hagelunie
binnenkort een enquête ond
de leden te houden, om te zi
welke glasconstructies zich I
beste hebben gehouden. 0
de overige verzekeringsma
schappijen zullen gezamenl
met preventiebureau's een
derzoek gaan instellen
schadegevoelige en kwetsba
bouwconstructies en -matei
len beter te kunnen lokali
ren.
Volgens Pellinkhof en Scl
stra is het niet denkbeeldig
juist deze nieuwe panden d
voor een extra-risicodragen
premie in aanmerking kom<
HELMA VAN DEN BFjf
Vooral de Waddeneilanden hebben het weer zwaar te
verduren gehad. Ameland liep de meeste schade op,
al was het alleen al met het oog op de toeristen. Je
zult je auto toch maar aan de haven van Holwerd
hebben laten staan... Nee, reclame voor een goedkope
overtocht vormde die storm van het begin van de
week niet. Dat de autokassa van rederij Wagenborg
ter hoogte van Pieterburen werd teruggevonden, kan
nauwelijks een troost vormen.
Toch was het in zee spoelen van auto's maar een inci
dent. Het afkalven van de duinen is het grote pro
bleem. Over vele kilometers verdweneh vele tiental
len meters.
AMELAND In buien is
het windkracht negen. De
vuurtoren van Hollum
schudt soepel heen en
weer. De vuurtorenwach
ter is op zijn post. Normaal
zit hij 's winters thuis,
want hij is met z'n twee
overgebleven collega's
wegbezuinigd naar z'n
pieper. Nu is hij opgeroe
pen om uit te kijken naar
28 containers die ergens
stuurloos in de buurt op
de Noordzee zwerven.
Het komt hem slecht uit. Z'n
juttersbloed kriebelt heftig. Ei
genlijk had hij op het strand
moeten lopen. Want het is een
beetje feest aan de westkust
van Ameland, 's Ochtends
stortte een opengebarsten con
tainer met speelgoed zijn ga
ven rijkelijk aan de vloedlijn
uit. Nu rapen de Amelanders
plastic parachutisten, compu
terspelletjes, portemonnees,
elektrische klokken en fiets
wielen. Vuilniszakken vol ver
zamelen de eilanders, maar er
zijn er ook die het grootschali
ger aanpakken. Met trekker
en aanhanger of met de ter
reinwagen karren ze door het
zand. Op Ameland vermaken
ze zich voorlopig wel. Want
twee batterijtjes er in en het
computerspelletje werkt. Le
chat et les souris, heet het. Kat
en muis. En er wordt nog van
alles uit de golven verwacht.
Huisraad, cacao, allerlei Chi
nees spul. En wat te denken
van die twee witte BMW's die
per container geheel zelfstan
dig zee hebben gekozen
Ameland is in spanning.
Dertig meter
In het gebouw van Rijkswa
terstaat in Nes maakt dienst
hoofd Tonny Overdiep zich
zorgen over de duinafslag. „De
veiligheid is in het geding",
stelt hij onomwonden vast.
Aan de westkust is sinds janu
ari zes tot twaalf meter duin in
zee verdwenen. De duinen aan
de noordkust, ter hoogte van
Nes en Buren, hebben over
een afstand van negen kilome
ter tien tot vijfentwintig meter
prijs moeten geven. Op som
mige plaatsen zelfs dertig me
ter. „Daar moet je dit jaar wat
aan doen".
In 1980 werd aan de noordkust
2,5 miljoen kubieke meter
zand opgespoten, voor de dui
nen langs en aan het strand.
Theoretisch zou deze maatre
gel voor acht jaar voldoende
zijn, maar dank zij het redelij
ke weer was nieuwe zandsup-
pletie in 1988 niet nodig. In de
planning verscheen het jaartal
1992. „We verliezen jaarlijks
vijf tot zeven en een halve me
ter duin, soms tien meter,
maar dat is ingecalculeerd.
Door het plaatsen van rijs-
houtschermen en het planten
van helm pak je in het voor
jaar heel wat terug. Vorig jaar
hadden we een prachtig jaar.
We hebben toen op die manier
zestigduizend kubieke meter
deze week op Ameland.
Het juttersbloed ki
zand gewonnen. Dat kost ons
een gulden per kubieke meter;
als je spuit een tientje
Door de uitzonderlijk hoge
waterstand van de laatste da
gen bijna 2,5 meter pakt
het nu allemaal wat anders uit.
„We zijn nu al door de oude
duinvoet heen van vóór de
zandsuppletie. Dat betekent
dat de veiligheid ten opzichte
van 1980 is achteruitgegaan.
Er zal nog dit jaar nieuw zand
moeten worden aangevuld. De
kosten daarvan komen in de
orde van grootte van twintig
miljoen gulden". Vandaar dat
Overdiep zijn hoofd schudt
over de toezegging van minis
ter Maij-Weggen dertig mil
joen extra ter beschikking te
stellen voor de gehele Neder
landse kust. „Een druppel op
een gloeiende plaat".
Deltakering
Door de getijdebeweging heeft
het afslaggebied zich oost
waarts verplaatst. Ameland zal
in de toekomst zowel aan de
oost- als westkant aangroeien
met twee grote zandplaten.
Dat betekent dat het eiland in
het midden een natuurlijke
wil tot breken vertoont. Vroe
ger is dat ook al eens gebeurd.
Er zouden zelfs schepen dwars
door het eiland gevaren heb
ben In 1840 werd bij Nes al
eens een stuifdijk aangelegd,
die nu onderdeel vormt van de
zogenaamde deltakering. Die
deltakering wordt gevormd
Grote stukken auin zijn verawenen.
FOTO: HARRY TIELMAN
door en natuurlijke duinen-
formate die in de lengte over
het eilind loopt en in tweede
instante de dorpen beschermt.
Wanner de buitenste duinen
rij zou doorbreken, houdt de
delta-lering de Noordzee als
nog tegn. Alleen campings en
kampeirboerderijen zijn dan
het slagtoffer. Maar wie her
innert .ich niet de twee hotels
die een prooi van de Noordzee
werder... Het laatste verdween
in 1971 Sinds het begin van
deze e«uw heeft de kust zich
hier hcnderdtachtig meter te
ruggetrokken.
Door de zwakke plekken op te
vullen met zand, heeft Rijks
waterstaat van de kering een
aaneengesloten geheel ge
maakt Aanvankelijk kwam
dat zand uit zee, maar Om mi
lieuredenen gebruikt men
sinds v.jf jaar plaatselijk afge
graven duinzand. Daardoor
zijn tegelijkertijd unieke natte
duinvalleien ontstaan. Overi
gens mist de kering nog zijn
oostelijke voltooiing. Daar be
staan problemen doordat het
om particulier terrein gaat.
Schuin talud
De westkust heeft sinds 1800
honderten meters prijs gege
ven. 0«it stonden hier zware
duinen. Nu wordt het polder
land n»g slechts beschermd
door etn smalle rij. Na de
Tweede Wereldoorlog werd er
voor de kust 135.00 vierkante
meter aan zinkstukken met
bestorting neergelaten. „Er ligt
voor een kleine veertig mil
joen gulden in het water. We
koesteren die door een jaar
lijkse controle met peilboten.
Het ziet er gunstig uit doordat
de stromingspatronen veran
deren. Toch hebben we vele
meters duin verloren. We
kunnen nu niet meer achter
uit. We hebben het minimale
grensprofiel bereikt".
In 1979 werd er 300.000 kubie
ke meter zand opgespoten. In
twee jaar was tachtig procent
verdwenen. Deze methode
bleek in een zeegat niet te
werken. Er werden toen rijen
ronde palen aangebracht, lood
recht ir zee, tot in de duin
voet. Na de afgelopen stormen
kunnen er een paar auto's te
gelijk tussen het duin en de
palen doorrijden... Rijkswater
staat gaat de palen zo snel mo
gelijk aanvullen.
„Voor het recreatieseizoen
moet het klaar zijn. Tussen de
badgasten werken is geen
doen", 2egt Overdiep. Tegelij
kertijd zorgen bulldozers en
kranen er voor dat alle nu
loodrecht oprijzende duinen
weer een schuin talud krijgen.
Vervolgens worden er stuif-
schermen aangebracht
plant men helm. „De toeJ
denkt dan: wat een mooi i'
nenrijtje... Hij merkt niet
het tientallen meter achterC,^
is gegaan. Trouwens, niet
leen het duin is afgeslaj
ook het strand is veria;
Door de stroming langs
kust wordt er geen zand
zet. Bij vloed komt de zee
dus nog dichterbij de duinvi
Maar dat herstelt zich
vooijaar bij noordoostenwii
In het najaar zal het opspi
van zand moeten gebeuren,
daar tenminste geld voor
schikbaar komt. Overdiep
wacht het wel. De tijden
men overwoog de WaddenLje
landen hun natuurlijk 1
laten ondergaan liggen
achter ons. „Je moet niet
het oog verliezen dat de eil
den een natuurlijke bufljna
vormen die de Fries-Groniijjiie
se kust beschermt. Was
niet, dan zouden de
daar een heel stuk moejjjei
worden verhoogd".
De gemeente Ameland
er net zo over. Vandaar d;
en W deze week aan de mi
ter van Verkeer en Waterst
een brief hebben geschr»
met het dringende ve:
nog dit jaar de zandsuppn
uit te laten voeren. Volgerej
gemeente kan er op een aad
plaatsen worden gespro)
van een onveilige situatie.
meentesecretaris Jan de Vr
„Maar wat heeft minisjTc
Maij-Weggen in de knip?'
De gemeentesecretaris treéfro
nog om alle narigheid rond
geparkeerde auto's die bij
veerhaven in Holwerd in elk
werden gespoeld. „Je kunt
zo weinig aan doen. Je ho
het en je staat machteloos. 1 ak
is een trieste zaak. Als het v
hogen van de dam daar al
twee of drie jaar was uit
steld, zou er veel minder scl
de geweest zijn. Nu gaat
werk het komend seizoen
ginnen. Het mooiste zou
als een deel van de parke
plaats ook verhoogd werd"
Boven in de vuurtoren ki
belt nog steeds het jutte;
bloed. Op Terschelling blijk V£
regenjacks, overhemden
joggingpakken te zijn aan
spoeld._ De vuurtorenwach
herinnert zich die contaii
met 28 ton appels die Amela
bereikte. „Eerste klas appi
verpakt als eieren, 35 guld
per doosje. De Spar verkoi
geen appel meer en de bakl
had appeltaart in de aanb
ding".
De zee schuimt als nooit tei
ren. Nog nergens een cont
ner te zien.
BAREND STRAI
