Marjan Berk: „Wij leveren
slechts een basis-idee"
In Klarendal lijkt de situatie opgeklaard
„Die Winterreise
in alle grootheid
Theater „La Strada confronteert mooi
KUNST/RTV
EcldócGomu/nt
DONDERDAG 1 MAART 1990 PAGI1
S5
Rabbani verkoopt
zijn Oude Meesters
AMSTERDAM Het veilinghuis Sothe
by's in Amsterdam toont op 12, 13 en 14
maart schilderijen van Oude Meesters
afkomstig uit het bezit van Mahmoud
Salim Rabbani, de oud-consul van Ku-
wayt en Jordanië in Den Haag. De zoge
noemde Rabbani-collectie bestaat uit zes
tien schilderijen en wordt op 11 april in
Londen geveild. Rabbani heeft zijn col
lectie tussen 1955 en 1980 opgebouwd, al
dus het veilinghuis. De verzameling was
eerder te zien in Milaan, München en
Frankfurt en wordt na Amsterdam nog
tentoongesteld in Brussel. De verkoopex
positie van de waardevolle collectie is
dagelijks in het veilinggebouw aan het
Rokin in de hoofdstad te bezichtigen van
10.00 tot 16.00 uur.
Eddie Murphy opnieuw beschuldigd van plagiaat
NEW YORK De Amerikaanse
scenarioschrijver Michael Greene
wil 70 miljoen gulden schadevergoe
ding van acteur Eddie Murphy, om
dat de film „Harlem Nights" zou zijn
gebaseerd op een script, dat hem vo
rig jaar door Greene was toege
stuurd. De door hem bij de federale
rechtbank ingediende aanklacht is
ook gericht tegen filmmaatschappij
Paramount Pictures, die de film
heeft uitgebracht. Volgens Greene
zijn er ongeveer honderd scènes uit
de film die overeenkomen met scè
nes uit zijn scenario, genaamd „A
Halloween to Remember". Het script
van Greene handelt evenals dat van
„Harlem Nights" over een ongeveer
achtjarig weesjongetje in de jaren '30,
dat wordt grootgebracht door crimi
nelen. Beide verhalen draaien om
een plunjezak vol geld en in beide
verhalen heeft Murphy het aan de
stok met oudere figuren, aldus Gree
ne.
Greene stuurde Murphy het script
naar zijn zeggen begin vorig jaar toe,
maar de acteur zou geen interesse
hebben getoond. De advocaat van
Paramount heeft de beschuldiging
van de hand gewezen en gezegd dat
de gelijkenissen tussen beide scena
rio's zo algemeen zijn, dat ze in hon
derden films kunnen worden aange
troffen.
De rechtbank oordeelde in januari
dat Paramount het idee voor de film
„Coming to America" had gestolen
van columnist Art Buchwald. Hoofd
rolspeler in die film is Eddie Murp
hy.
Wereldomroep levert
programma's aan CNN
HILVERSUM De televisie-afdeling van de Wereldom
roep, in het buitenland bekend als Radio Netherlands Tele
vision (RNTV), gaat nieuwsbijdragen leveren aan CNN
World Report. Dit is een programma van de Amerikaanse
nieuws- en actualiteitenzender, waarin wekelijks bijdragen
van buitenlandse televisiestations worden getoond, die gaan
over het land in kwestie. De bijdrage van de Wereldomroep
bestaat dan ook uit een wekelijks nieuwsonderwerp vanuit
Nederland. CNN zal het Nederlandse nieuws iedere zondag
avond wereldwijd op de buis brengen. Ook in Nederland
kan het programma worden bekeken, voorzover CNN via
de kabel te ontvangen is. De eerste bijdrage wordt waar
schijnlijk in mei uitgezonden. CNN (Cable News Network) is
het internationel televisie-kabelstation van TBS (Turner
Broadcasting System) in Atlanta. CNN World Report is een
internationaal uitwisselingsprogramma van nieuwsbijdragen
door 150 televisie-organisaties in 120 landen.
Groot-Brittannië Pj
weert RTL-Plus
LONDEN In Groot-Brittannië worJ
commerciële zender RTL-Plus, het Duil
ge, oudere zusje van RTL-Veronique, m«
gang van donderdag van de kabel gelï
De Britse autoriteiten verbieden de ui
dingen van de zender omdat „program
voor volwassenen worden uitgezonden o
den dat ook kinderen kunnen kijken"?
heeft de 'Cable Authority' gisteren beF
gemaakt. „In de RTL-programma's woT
rond etenstijd naakte personen getoond I
het taalgebruik ruw. En om tien uur 'sf
tends verschijnen al blote jonge actricd^
het scherm", aldus de 'Cable Authority
zijn motivatie. Het is het eerste verbod cpnyD;
Britse kabel van een buitenlandse zender,
teraard kan bezitters van een schotel-antf UE
kijken naar RTL-Plus niet worden ontzq N1
„HÉ DAT KAN IK OOK", EEN MUSICAL OM ZELF TE SPELEN
„Hé, dat kan ik ook". Musical.
VARA-telavisie. Nederland 1 om
18.08 uur. Donderdag.
HILVERSUM „De Mini-
Playback Show" is het ver
foeilijkste wat er is. Juist voor
kinderen is zo'n programma
creatief dodend. Ze vallen als
zombies voor de buis en consu
meren wat zich voor hun ogen
afspeelt. Het is voorgekauwde
friet. Niet lekker dus en ook
altijd hetzelfde. Het zijn steeds
weer imitaties van Madonna,
Prince, Michael Jackson en
André van Duin terwijl het
zelf doen veel leuker is dan
het passief consumeren. Je
hebt veel meer lol, ook al is
het niet zo mooi", zegt Marjan
Berk, samen met Ruud Bos
schrijfster van de musical „Hé,
dat kan ik ook", die door de
VARA wordt uitgezonden.
Marjan weet wat het is om je
favoriete ster na te doen. Als
klein kind stond ze samen met
haar tante te tapdansen op
„Sweet Lollipop" van Shirley
Temple, het (toen) kinderster
retje dat twee jaar ouder is dan
zij. Maar de schrijfster, actrice
en muzikante werd geen
kloon, ontwikkelde haar eigen
talenten en kan inmiddels te
rugkijken op een rijke carriè
re. „Ik ben altijd padvinder
achtig bezig", laat de veelzijdi
ge Marjan Berk weten.
Haar laatste pennevrucht is de
kindermusical „Hé, dat kan ik
ook". Het is een werkproject,
want de musical is vooral be
doeld om kinderen in het ba
sis-onderwijs een handleiding
te bieden tot het zelf uitvoeren
van deze musical. „Duizenden
kelen op basisscholen schreeu
wen zich schor om nieuw ma
teriaal. Het is er gewoon niet.
Wij hebben nu de taak op ons
genomen om nieuw Neder
landstalig en hedendaags mu
sical-materiaal voor de basis
school te ontwikkelen. Het
gaat om musicals die iji de
gymzaal kunnen worden ge
speeld en die budgetair nau
welijks geld opslokken", laat
een VARA-woordvoerder we
ten.
Tekstboekje
Voor deze musical zijn dan
ook tekstboekjes plus een
handleiding voor de leraar en
een compact disc c.q. cassette
of elpee met de muziek op het
VARA-gram label te verkrij
gen. „Na gebleken succes wil
len we elk voorjaar een verse
kindermusical uitbrengen", al
dus de VARA die, in samen
werking met de Stichting Cer-
velaat. (uit Utrecht), de op
dracht aan Bos en Berk ver
strekte. „We hebben inmiddels
contact gezocht met Herman
van Veen, Harry Jekkers,
Henk Westbroek en Henk
Temming, maar niets is defini
tief. Het is in elk geval niet de
bedoeling dat Marjan Berk die
klus jaarlijks op zich neemt".
De kiem van deze musical, die
.tot stand kwam dankzij finan
ciële inbreng van onder meer
het Cobo Fonds, Stichting
Kinderpostzegels, WVC, het
stimuleringsfonds en de Stich
ting Nederlandse Koren, ligt
bij „Wordt er in de ruimte ook
gelezen". Marjan Berk schreef
deze musical in opdracht van
de CPNB voor de Boekenweek
van 1983. „Het is nooit de be
doeling geweest daar verder
iets mee te doen, maar de
CPNB werd overladen met
aanvragen. Uiteindelijk zijn er
elfhonderd bandjes verstuurd
en is er nog steeds vraag naar.
Zelf ben ik zes maal haar een
uitvoering ervan geweest, tot
in Meppel toe, waar de musical
zittend werd gespeeld", aldus
Marjan Berk.
Initiatief
Het initiatief is afkomstig van
de Stichting Nederlandse Ko
ren, die bemerkte dat het kind
de drang tot zang en dans ver
liest, ook omdat er geen mate
riaal voor handen is. „Er
wordt veel te weinig gezongen
op scholen, dat bemerkte ik al
in 1983", zegt Marjan Berk.
„Zelf hield ik altijd van het
canon zingen. Daarom heb ik
die vorm ook in de musical
verwerkt. Ik hield ook van de
tweede stem, zong die vaak
toen ik nog op de Eerste Lage
re Meisjesschool in Amersfoort
zat. Bij ons thuis was er altijd
muziek. Mijn moeder was
mezzo-sopraan en zelf heb ik
zes jaar piano-les gehad en in
diverse groepen gezeten. Ik
heb, dankzij mijn kinderen,
nog steeds van die ellendige
orkestjes in mijn kelder. Ik
moet heel wat doorstaan. De
heer en mevrouw Toondoof,
het klagerige echtpaar dat ik
in „Hé, dat kan ik ook" heb
verwerkt, zijn dan ook geen
toeval. Ik weet er alles van".
De basis voor de musical
vormt een aantal cliché's uit
de muziek-industrie. Marjan:
„Ik ben altijd aardig bij de tijd
gebleven dankzij mijn kinde
ren (de oudste is 34 jaar, de
jongste 17). Ik heb voor de
musical dan ook allerlei mu
ziekvormen gebruikt van de
smartlap tot de rap, maar ge
zien mijn leeftijd wordt het nu
misschien tijd voor een bejaar-
de-musical".
Wat de kijker krijgt voorge
schoteld is een stuntelige clip.
„Deze musical moest niet te
glad zijn. We hebben expres
geen „Kinderen voor kinde
ren-kwaliteit nagestreefd,
want als het er te goed uitziet,
zinkt bij de scholier al snel de
moed in de schoenen. Je moet
hem echter juist animeren zelf
aan het werk te gaan. Wij la
ten dan ook slechts één van de
manieren zien waarop de mu
sical zou kunnen worden uit
gevoerd. Maar we hopen dat
elke school voor een eigen in
terpretatie van het materiaal
kiest".
Flinterdun
Het heeft lang geduurd voor
dat dit flinterdunne verhaaltje
zich voor hun ogen afspeelt".
met een explosieve uitwer
king, kon worden geprodu
ceerd. De kosten lagen rond de
drie ton en sponsors en geld
schieters stonden, ondanks de
namen van Marjan Berk en
Ruud Bos, niet te dringen.
„Allerlei fondsen stellen voor
waarden voordat ze hun fiat
geven. Ze willen eerst een
script lezen, voor ze beslissen
en daar nemen ze de tijd
voor", aldus de VARA. „We
verwachten echter dat het de
komende jaren gemakkelijk
zal zijn geld bij elkaar te krij
gen, ook bij sponsors, omdat
we kunnen voortbouwen op
deze eerste produktie. Boven
dien hebben we de nodige er
varing opgedaan, waardoor
een volgend project goedkoper
FOTO: SP
kan zijn".
Ruud Bos is verantwoordelijk
voor de audities van deze kin
dermusical. Hij ging ervoor
naar een aantal Amsterdamse
scholen. Daarbij glipten een
ettertje en een brombeer door
de tnazen van het net. Marjan:
„Het blonde jongetje, dat mee
speelt, hebben we regelmatig
moeten neerslaan en dat er
een meisje was dat bromde,
hoorden wij pas bij de eerste
opnamen. We hebben van
haar een running gag ge
maakt. Ze is degene die roept:
„dit is voor mij te hoog" of „dit
is voor mij te laag". Hoewel
niemand een hoofdrol speelt
in deze musical, voelde ze zich
een ster".
HANS PIËT
Documentaire „Het geheim van Kla
rendal", VARA-tv, Ned. 1 om 23.10
uur, vanavond'
HILVERSUM De situatie in
de Arnhemse wijk Klarendal
lijkt aanzienlijk opgeklaard,
nadat een half jaar geleden de
bewoners grote schoonmaak
hielden onder de junks, de
dealers en de heroïnemeisjes.
Maar zijn de oorzaken van dit
verval ook weggenomen?
Dat staat nog te bezien, zo stelt
de documentairemaker Hans
Polak van VARA-tv vast in
zijn werkstuk „Het geheim
van Klarendal", vanavond op
Ned. 1 om 23.10 uur. Om het
niet met klare bewijzen te sta
ven, maar kennelijk een rol
spelende feit kan men niet
heen, dat met de gemeente
raadsverkiezingen in het voor
uitzicht er van hogerhand al
tijd wat krachtdadiger wordt
opgetreden. Een politicus is
ook maar een mens.
Bovendien ziet men het ook in
andere steden gebeuren, dat
de overlast elders de kop op
steekt, nadat een bepaalde
buurt daarvan is opgeschoond.
Elders uit Arnhem zijn hier
over nog geen geluiden verno
men, maar -zegt Polak- net als
in Klarendal kan het zwijgen
plots doorbroken worden door
het spelen van eigen rechter.
Dit lijkt het geheim van Kla
rendal te zijn. Van oudsher, zo
wordt in gesprekken met ou
dere bewoners en kenners van
de buurt vastgesteld, wordt
Klarendal getekend door soli
diteit en solidariteit. Iedereen
kende iedereen, burenhulp
De situatie in Klarendal tijdens de vinnigste dagen.
was de gewoonste zaak van de
wereld en wat men sociale
controle noemt werd door ie
dereen als een goede zaak ge
accepteerd.
Verandering
In deze situatie kwam veran
dering, toen Klarendal nieuw
bouw kreeg en andere bewo
ners aantrok, ook veel buiten
landers. Die nieuwelingen, on
der wie junks, brachten hun
eigen leefstijl mee en pasten
niet zonder meer in in de
leefstijl van de Klarendallers.
Die junks trokken dealers aan,
alsmede verslaafde meisjes.
Klachten daarover namen de
laatste jaren toe. Er werd een
gemeentelijk beleid opgesteld
om hieraan een einde te ma
ken, maar de wettelijke moge
lijkheden voor de politie om in
te grijpen bleken onvoldoende
toereikend.
dealers, meisjes en junks en
een spelend kind werd gesto
ken door een achteloos op
straat geworpen spuit, liep het
Klarendalse volk te hoop te
gen de veroorzakers van de
overlast. Tolerantie sloeg om
in volkswoede.
De situatie lijkt opgeklaard,
maar geheel helder mag men
die nog niet noemen. Geen
van de aangesproken Klaren
dallers laat het achterste van
zijn tong zien.
Er hqerst in Klarendal nog
zo'n grote solidariteit, dat men
in geval van diefstal geen aan
gifte doet bij de politie als men
het vermoeden heeft, dat de
dader een Klarendaller is.
Verder beschikken veel(?)
Klarendallers tegen een zacht
prijsje over geheelde video- en
audio-apparatuur. Typisch
Klarendalse junks worden
door de wijkbewoners in de
gevangenis bezocht, geestelijk
opgebeurd en na terugkeer op
nieuw in hun midden opgeno
men, waar zij verder blowen.
Dezen vertellen de documen
tairemaker niet gedeald te
hebben, maar slechts te heb
ben bemiddeld tussen gebrui
kers en handelaren met geen
ander doel dan hun eigen
graantje mee te pikken. Ook
zijn er in de wijk jonge vrou
wen komen wonen die niet
veel moeten hebben van de so
ciale controle door de buurt.
Zij willen hun eigen leven lei
den.
In de dagen dat filmer Polak
in de wijk opereerde, kwamen
ook leden van de CDA-Ka-
merfractie op bezoek onder
leiding van Gualthérie van
Weezel. Deze zegde in een
buurtberaad alle medewerking
toe, zelfs zo vlot dat er in de
zaal hilariteit ontstond. Zo
werkt dat niet, moeten de Kla
rendallers hebben gedacht.
Daarom blijven zij er op ge
spitst hun eigen zaakjes te blij
ven klaren, eigen rechter of
niet. Dat zit in het karakter
van die wijk.
TON OLIEMULLER
3RT
Liederencyclus ,Die Winterreise' van
Schubert in de serie Schubertiade
door de bas Robert Holl en de pia
nist Rudolf Jansen. Gisteravond in
de Kleine Doelenzaal, Rotterdam.
Volgende concert op 7 maart met
meerstemmige liederen.
ROTTERDAM Absoluut
hoogtepunt van de zesdelige
serie Schubertiade was de ver
tolking van Die Winterreise
door de bas Robert Holl en pi
anist Rudolf Jansen, gister
avond in de Kleine Doelen
zaal.- Wat te schrijven over het
volmaakte? Welke superlatie
ven zouden in staat zijn om de
schoonheid van de muziek, de
zang en de begeleiding in
woorden te vangen? Het reci
tal was een onderdompeling in
melodische pracht, een opper
ste verrukking, een ode aan
het pure bel canto. De verlei
ding is groot om stil te staan
bij al die vier en twintig tek-,B
sten van Wilhelm Müller die
door de begenadigde Schubert
zo wonderschoon muzikaal in
het hart zijn getroffen. Om de
indringende pracht in psycho
logische benadering te be
schrijven door een vocalist die
-zo lijkt het- de top van zijn
kunnen heeft bereikt, een top
van mondiaal niveau. De bele
vingswereld van dichter en
componist is de beleving|pp<
reld van vocalist en begehp'"
geworden, een perfecte tiN2(.
eenheid. leens
Robert Holl zegt over N2
Winterreise': „Ik kan m)nistei
bewogenheid en geschokt bl
van de vrienden van Schi|«ach
bij de eerste confrontatie Pc
goed voorstellen. Maar tpi
mij als zanger is Die Wir
reise het grootste, meest I BB<!
geniale, meest ontroerdEv
van de gehele liedkunst) BB(
inhoud is aangrijpend en iAlec
lijk actueel. Ook in dezel Bul
vluchten veel mensen ,inPrd-^
zichtloze eenzaamheid'. WE
zouden de cyclus kunnen |Korr
als een aansporing, de eef RTI
men in onze wereld wat ifsH
te helpen. Dan zal dit geif RTI
werk niet alleen worden|,®n'
consumeerd, maar ook wel
lijk een rol in ons leven
spelen". punt*
Vanuit deze gedachte kir-
de weergave gisteravond
stand. De toehoorders win||
overrompeld en enthour
tegelijk, met het gevoel dl°
niet weet of je moet lachefe Rac
moet huilen. Na afloop vai
interpretatie vielen b|io R
kunstenaars elkaar in del"96"
men, emoties zochten eenPpo!
weg. Een onvergete^adio
avond.
ADRIAAN HA0«O i
Museum daagt Amsterdam voor rechteC
AMSTERDAM Het particuliere museum Overholland aan^gy
Museumplein heeft de gemeente Amsterdam in kort geding v
de rechter gedaagd. Het verzet zich tegen de bouw van een ')I0 i
Goghdorp' op het Museumplein tijdens de Van Gogh-tentd4 vc
stelling. De beheerder van Overholland vreest dat het l1"93
Goghdorp een 'commercieel circus' wordt waarvan het hiq(0
ondervindt en schade lijdt. De gemeente zou ook eerst over 18.(
gen met het museum of manifestaties als het Van Gogh-dcei"
moeten worden toegestaan. Dat is, zo staat in de dagvaard)""
niet gebeurd. Behalve de gemeente is ook het Haagse pr-buip|0
Winkelman en Van Hessen gedagvaard. Dat organiseert het fi6.o
Goghdorp. Het kort geding dient 6 maart voor de president po H
de Amsterdamse rechtbank.
Van Gogh in Hong Kong
Een levensgroot zelfportret van Vincent van Gogh steelt momf
teel de show in Hong Kong, waar op een Van Gogh-festival ree
me wordt gemaakt voor de festiviteiten die in ons land in u
kader van het Van Gogh-jaar worden georganiseerd. Het portL
is gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Cornel Bierens L
bestaat uit drieduizend ansichtkaarten. L
FOTO: E
(ADVERTENTIE)
1 NEDERLANDS DANS THEATER
OVER THERE
„La Strada", aan vrije tonaalbawar-
king door Roaamaria Rlnaldf an
Guus Rakars van da film „La Stra
da" van Fadarico Fellini. Ragia: Ro
aamaria Rinaldi. Muziak: Nino Rota
door trio La Strada. Mat Halmart
Woudanbarg, Haddy Laatar an Joost
Prinaan. Koninklijka Schouwburg,
woanadag 28 fabruarl.
Rosamaria Rinaldi's regie van
Federico Fellini's „La Strada"
doet uiteraard denken aan die
film met Giulietta Masina en
Anthony Quinn uit 1954. Toch
heeft deze bewerking van Fel
lini's schets van het artiesten
milieu minder anekdote en
meer inhoud, of komt dat om
dat de film van zolang geleden
is?
Hoe zat het ook weer? Boeien-
koning Zampano koopt de
kleine Gelsomina en samen
trekken zij langs stad en land.
Zij heeft een aardappelgezicht,
kan niets en doet ook niets.
Toch kan Zampano niet zon
der haar. Als koorddanser en
goochelaar Matto onrust zaait
binnen hun verhouding,
maakt Zampano hem dood en
raakt zo Gelsomina kwijt.
Sterker nog dan in de film laat
regisseur Rinaldi de sleutelzin
van „La Strada" klinken. „Al
les en iedereen dient ergens
voor". Zampano en Gelsomina
horen bij elkaar. Waarom? Ja,
waartoe dient de artiest, de
mens, het konijntje uit de
hoed, het theater?
De existentiële beschouwing
die „La Strada" van Rinaldi is,
laat de vragen open. Wel le
vert dit theater een onderhou
dende avond op, al is er op het
spel iets aan te merken. Hel-
mert Woudenberg laat een
knappe krachtpatser zien, een
meelijwekkende aap, die maar
een kunstje kan. Heddy Lester
blijkt qua mimiek en gebaar
knap gecast, haar stem klinkt
iets te sophisticated om de sim
pele Gelsomina onnozel te la
ten zijn. Joost Prinsen vervalt
als Matto te veel in een ma
niertje.
Gelukkig verbindt de me
lancholie van Nino Rota's ge
niale muziek alles tot een aan
trekkelijk geheel. Het trio La
Strada, accordeon, viool en
bas, speelt Rota misschien iets
te strijdvaardig, te Brechti-
aans. Maar muziek en theater
is live en confronteert met de
uitstervende wereld van de ar
tiest. Waarvoor wij die nodig
hebben, wéten we.
PETER SNEL
Groot aantal topstukken o|j
Europese antiquarenbeurs!"
ïtjo
aéh
ieipn
vfert
AMSTERDAM Het belang
rijkste werk van Galilei, „Dis-
corsi e Dimostrazioni", dat in
1638 in Leiden werd gedrukt,
is één van de topstukken die
te koop is op de internationale
antiquarenbeurs in de RAI in
Amsterdam. Het boek, dat te
koop wordt aangeboden door
een antiquair uit New York,
wordt beschouwd als een van
de belangrijkste wetenschap
pelijke verdiensten op het ge
bied van de mechanica. Op de
beurs, die duurt tot en met t>o
terdag, zal nog een groot a»h
tal topstukken te bewondeija
zijn. Het aanbod varieert
vijf perkamenten zeekaart
van de VOC tot aan twee gi
vu res van Pieter Bast uit
1599 en 1601 met gezichten
Amsterdam. Ook zal er een i
lectie te zien zijn van zeldzai
wiegedrukken. Op de laatC
dag van de beurs kunnen iP
zoekers boeken, prenten i
kaarten gratis laten beoord
len op hun authenticiteit. f
