'We groeiden op
zonder jong te zijn'
Kamerlid 'duikt onder'
uit angst voor boeren
De Koning tegen fusie VNO en NCW
'Verplicht boer tot braak leggen grond
FDP eist van
Kohl snelle
erkenning
Oder-
Neissegrens
Greenpeace: Londen blijft
afval in Noordzee dumpen
BINNENLAND/BUITENLAND
ÊcidócSouocmt
DINSDAG 27 FEBRUARI 1990 PAGINA
Angola bombardeert
hoofdkwartier Unita
LISSABON De Angolese luchtmacht
heeft het afgelopen weekeinde een aan
val uitgevoerd op het hoofdkwartier
van de verzetsbeweging Unita in Jamba
in het zuidoosten van Angola. Twee
jachtbommenwerpers van de Angolese
luchtmacht voerden een „strafexpedi
tie" uit om de Unita ertoe te dwingen
een vredesplan van president Eduardo
dos Santos te accepteren, aldus een com
muniqué van de Angolese legerstaf. Dos
Santos en Unita-leider Jonas Savimbi
waren het in juni vorig jaar eens gewor
den over een bestand, dat echter in au
gustus door Unita werd opgezegd. Het
regeringsleger zette in december een of
fensief in tegen Unita, dat tot dusver
aan beide zijden duizenden levens heeft
geëist.
Schooldirecteur
mag even twee
functies vervullen
DEN HAAG Een directeur
van een basisschool of een
school voor (voortgezet) spe
ciaal onderwijs kan tijdelijk
benoemd worden tot directeur
op een andere school. De mi
nisterraad is akkoord gegaan
met een voorstel hiertoe van
staatssecretaris Wallage van
onderwijs. De maatregel is be
doeld voor het geval scholen
plannen hebben voor een fusie
en op een van die scholen on
dertussen een vacature ont
staat voor de directeursfunctie.
De problemen die dit nu nog
oplevert, zullen zo verdwijnen.
Oproep Mandela
haalt niet uit
JOHANNESBURG In de
Zuidafrikaanse provincie Natal
zijn zeker dertien mensen ge
dood bij botsingen tussen elkaar
bestrijdende zwarte groeperin
gen. Dat gebeurde binnen 24 uur
nadat Nelson Mandela een drin
gende oproep had gedaan tot be
ëindiging van het onderlinge
zwarte geweld. De ANC-leider
deed zijn oproep in Durban voor
een menigte van naar schatting
100.000 mensen. Hij zei ook dat
het onderlinge zwarte geweld in
Natal de strijd tegen de apart
heid in de weg stond. De afgelo
pen vier jaar zijn in Natal bij ge
welddadigheden zeker driedui
zend doden gevallen.
Een
prachtduik
Onder de
afbeelding van
een reuzen-dolfijn
duikt John Steve
met een prachtig
uitgevoerde
radslag in het
water. Alsof hij de
dolfijnen wil
overtreffen. In
ieder geval was
deze duik
voldoende om de
eerste prijs in de
wacht te slepen
tijdens zwem-
kampioen-
schappen in
Michigan.
foto: ap
Jonge zadelrob
op kust
Terschelling
PIETERBUREN
Op de kust van Ter
schelling is zondag
een jonge zadelrob
aangetroffen. Vol
gens Leni 't Hart van
de Zeehondencrèche
in Pieterburen is dat
een zeldzaam dier,
dat normaal gespro
ken in de Noordelij
ke IJszee voorkomt.
Het dier is uitgeput
en sterk vermagerd
opgenomen in de
Zeehondencrèche.
Hoge verwachtingen vanj
overleg waterverdragen
DEN HAAG/BRUSSEL Er zit volgei
minister Hanja Maij-Weggen van Verkei
en Waterstaat schot in de besprekingen ovi
de waterverdragen met België, een kwest
die al vijftien jaar sleept. Binnen enke
maanden hoopt de minister concrete resu
taten te kunnen melden, zo is vanuit het d
partement meegedeeld. Vorige week vrijdi
werd tijdens bilateraal overleg op het mini
terie van buitenlandse zaken besloten e<
aantal werkgroepen in te stellen dat zii
over de problematiek van de waterverdr
gen gaat buigen. De werkgroepen staan 01
der leiding van de Belgische oud-secretari
generaal van het» ministerie van openba
werken Poppe en de Nederlandse oud-pr
mier Biesheuvel. Van beide zijden is de b
reidheid uitgesproken op korte termijn t
zaken te komen.
Tientallen trekkers op weg naar het ministerie van verkeer en waterstaat, waar een aantal boere
gisteren protesteerde. foto: milan konvalini(
(Vervolg van de voorpagina)
LHEE Omdat hij zich
bedriegd voelt door boze
boeren, heeft het Tweede-
Kamerlid J. van Noord
(CDA) gisteren besloten
voor onbepaalde tijd zijn
boerderij in het Drentse
Lhee te verlaten. Uit in
formatie van onder meer
het openbaar ministerie
en de politie was geble
ken dat de veiligheid van
het kamerlid niet langer
gegarandeerd kan wor
den. Vorige week bezet
ten tientallen woedende
boeren enkele uren de
boerderij van Van Noord.
Voor hun eigen veiligheid
houden openbaar ministerie
en politie de gangen van een
aantal andere mensen, onder
wie landbouwvoormannen
scherp in de gaten, omdat ook
zij doelwit van de actievoer
ders kunnen zijn. Ook is er
sprake van extra politiebewa
king. Minister Braks van land
bouw vindt de ontwikkelingen
absoluut onaanvaardbaar. Hij
roept naar aanleiding hiervan
de akkerbouwers op met hun
acties te stoppen. Braks
spreekt van een ernstige be
dreiging van onze parlemen
taire democratie.
De Bovag, de organisatie van
garagebedrijven, overweegt
een kort geding aan te span
nen als gevolg van de bezi
ting van de Rijksdienst vo
het Wegverkeer in Veenda
De Bovag meent dat de afgi
van kentekenbewijzen erns
belemmerd wordt door de b<
renacties. Momenteel wordt
gewerkt met noodkentekenl
wijzen (een tijdelijk nummi
bord), maar volgens de Bov
komt het eind daarvan snel
zicht als de acties nog enki
dagen duren. Juristen van
Bovag gaan onderzoeken v
gedagvaard moet worden.
Mogelijke blokkades
broodfabrieken heeft in
noorden gisteren geleid tot i
hamsteren van brood,
meeste winkels waren in e
uurtje van al hun brood af.
EUROPARLEMENTARIËR WOLTJER:
DEN HAAG De boeren zijn
met hun acties voor een hoge
re graanprijs aan het verkeer
de adres. Zelfs als minister
Braks van landbouw en pre
mier Lubbers aan de wensen
van de boeren tegemoet zou-
'den willen komen, hebben ze
nog geen poot om op te staan.
Het landbouwbeleid, ook het
Nederlandse, wordt gemaakt
in de Europese Gemeenschap.
De afspraak die de Raad van
landbouwministers twee jaar
geleden over de graanprijzen
maakten ligt tot 1992 vast.
Produceren de Europese boe
ren gezamenlijk meer dan 160
miljoen ton graan in een jaar,
dan gaat de prijs met drie pro
cent omlaag. Tot nu toe is dat
twee keer gebeurd, in 1988 en
in 1989. En het ziet er naar uit
dat de boeren ook dit jaar
meer dan de toegestane hoe
veelheid zullen produceren.
De grote boeren in Frankrijk,
met kwalitatief zeer goed
graan en lage produktiekosten,
liggen voorlopig niet wakker
van de prijsdcding. Voor de
Nederlandse akkerbouwer ligt
dat heel anders. De grondprij
zen in ons land zijn veel hoger
dan in Frankrijk, waardoor de
bedrijven en dus ook de omzet
kleiner zijn.
Klachten
Kortom, de boeren willen dat
de politiek de prijsdaling van
zes procent ongedaan maakt.
Ook pleiten zij voor een toe
slag van 500 gulden per hecta
re waardoor het inkomen
weer wat zou aantrekken.
'Den Haag' verwijst boeren
met klachten naar 'Brussel' en
kijkt toe.
„Het gaat erom de overschot
ten in de graansector terug te
dringen", zegt Eisso Woltjer,
landbouwwoordvoerder in het
Europees Parlement voor de
PvdA. „Daarvoor moet er
eerst een regeling komen
waarbij de boeren verplicht
worden een bepaald percenta
ge van hun grond braak te
leggen. Het graanoverschot
slinkt daardoor en de prijzen
herstellen zich. Wie zich niet
aan braaklegging houdt moet
een soort 'superheffing' beta
len, wie zijn grond wel uit pro
duktie neemt krijgt een hecta
retoeslag".
„Zolang de braaklegregeling
vrijwillig is, leidt een hectare
toeslag in feite alleen maar tot
een verhoging van de kilop
rijs, terwijl de produktie niet
vermindert. Onder de land-'
bouwministers is er niet één
die voor een verplichte braak
legging pleit. Ook Braks niet.
Dat kan hij niet, omdat hij dan
niet meer geloofwaardig is in
de landbouwraad". Woltjer
verwijst daarbij naar de strijd
die eind jaren zeventig en be
gin jaren tachtig rond de melk
is gevoerd.
„Braks heeft zich toen steeds
onverkort ingezet voor een
marktgericht prijsbeleid in de
EG. Dat betekent: als er te
veel geproduceerd wordt, dan
gaat de prijs omlaag. Bij een
tekort kan de prijs zich weer
herstellen. Braks verwachtte
namelijk dat Nederland de an
dere boeren gemakkelijk uit
de markt zou kunnen concur
reren. Alleen: voor de akker
bouwers gaat die vlieger niet
op. In vergelijking met de
Franse boeren dreigen ze het
loodje te leggen. Maar nu kan
Braks met goed fatsoen niet
meer terugkomen op zijn pl
dooi voor een meer markt
richt prijsbeleid. Zo krijgt 1
derland dus een koekje van
gen deeg. Maar wel ten ko
van de boeren, die er in inl
men op achteruit gaan".
Hypocriete discussie
Woltjer vindt dat er nu m
eens een einde moet kom
aan die „hypocriete discuss
over een marktgericht prijsl
leid. Er zijn concrete oploss
gen nodig. Maar een soort 'i
perheffing' is in de graantte
niet mogelijk. Als je aan
graanprodukfcje een maximi
verbindt, zullen de boei
overstappen naar andere
wassen, waardoor de mark
voor aardappelen, uien, ei
ten, bonen enzovoort insl
ten. Daarmee verschuif je
probleem", aldus Woltjer.
„Daarnaast is het ook v
moeilijker te controleren of
boeren zich aan hun cont
gent houden dan in de zuiv
sector. De melk gaat vrijv
allemaal rechtstreeks naar
zuivelfabrieken. Er wo
nauwelijks direct aan de ci
sument geleverd. Terwijl
graanboeren aan allerlei v
schillende handelaren ver
pen. Dat is niet bij te houd
Wat wel controleerbaar is,
de grond. De overheid
precies nagaan hoe groot i
stuk grond is en hoeveel gri
daarop wordt verbouwd. Da
om pleit ik voor een verplid
braaklegregeling met een
perheffing' en daartegeno'
een hectaretoeslag. Dat is
simpel als 't maar zijn kan"
ELSBETH KEÖ
HAMBURG De West-
duitse liberale partij (FDP)
heeft van coalitiegenoot
CDU/CSU duidelijkheid
geëist over de Oder-Neisse-
grens. Bondkanselier Kohl
moet de Poolse westgrens
snel erkennen.
Ook Rita Süssmuth (CDU), de
voorzitter van de Westduitse
Bondsdag, herhaalde gisteren
nog eens dat de parlementen
van DDR en BRD de Oder-
Neissegrens moeten erkennen
vóór de eenwording van beide
Duitslanden. Bondskanselier
Kohl heeft eergisteren in Was
hington g^gd dat er pas na
de herenigmg van beide Duits-
landen door een 'geheel Duit
se' regering definitief uitsluit
sel gegeven zal worden over
de huidige oostgrens van de
DDR.
Hildegard Hamm-Brüchner
van de FDP noemde de onze
kerheid over de grens tussen
de DDR en Polen 'ondraag
lijk'. „Wij willen geen hereni
ging als de kwestie over de
grens met Polen niet definitief
geregeld is, dat wil zeggen als
wij de Oder-Neissegrens niet
op zijn laatst na de verkiezin
gen van 18 maart in de DDR
erkennen", waarschuwde zij.
De Amerikaanse krant The
Washington Post schreef na
het bezoek v^i Kohl aan pre
sident Bush dit weekeinde, dat
de bondskanselier op twee
paarden wedt. „Hij zegt in het
buitenland dat de huidige
grenzen gehandhaafd blijven,
terwijl hij het aan het rechtse
Westduitse electoraat overlaat
om te zeggen of zij opnieuw
bekeken moeten worden", al
dus The Post in een commen
taar.
Afwijzend
Moskou heeft intussen op
nieuw afwijzend gereageerd
op een NAVO-lidmaatschap
van een verenigd Duitsland,
zoals de Amerikaanse presi
dent en de bondskanselier
zondag in Washington over
eenkwamen. „De Sovjetbelan-
gen worden zelfs geschaad als
het grondgebied van de huidi
ge DDR wordt gedemilitari
seerd", aldus een commentaar
van het Sovjetpersbureau Tass.
Ook de Oostduitse premier
Hans Modrow heeft zich gedis
tantieerd van de opstelling
van Bush en Kohl. Hij hekelde
vooral de uitspraak van de
bondskanslier dat de kwestie
van de Oder-Neissegrens met
Polen pas definitief geregeld
zal worden door een 'vrij ge
kozen, geheel Duitse regering'.
(Vervolg van de voorpaigna)
LUSAKA Thandi her
innert zich een vrouw die
haar kinderen in een ko
lenhok opsloot om ze te
beschermen. De politie
schoot met traangasgrana
ten. Toen de moeder te
rugkwam waren de kin
deren gestikt. „Zulke din
gen maakten me woe
dend. Het enige wat ik
wilde was weggaan om te
rug te komen en deze do
den te wreken. De mees
ten van ons wilden alleen
maar terugkomen om te
vechten".
„Je kunt zeggen dat mijn poli
tiek bewustzijn onderontwik
keld was. Het enige dat ik wist
van het ANC was Nelson
Mandela en dat het verboden
was. Maar we wisten dat ze
mensen met auto's het land uit
brachten". En zo klom Thandi
op een zaterdagmorgen, met
niets anders dan de kleren die
ze aanhad, in één van die au
to's; tegen het vallen van de
avond ging ze de Zuidafri-
Blanken
„Toen we aankwamen kregen
we eerst een oriëntatiepro
gramma. Ze legden ons de ge
schiedenis en politiek van het
ANC uit - en dat de strijd niet
het aanvallen van blanken,
maar van het apartheidssys
teem was. We hoorden dat er
ook blanken waren die hun le
ven hadden gegeven voor de
strijd, zoals Bram Fischer (een
Afrikaner die in de jaren ze
ventig in de gevangenis over
leden is - G.D)".
„We mochten daarna kiezen
voor school of voor een mili
taire training. Ze probeerden
de jongeren ertoe over te ha
len naar school te gaan, maar
de keuze was aan jou". Thandi
koos voor school en werkte
daarna in Lusaka, waar het
hoofdkwartier van het ANC
is, en in een drukkerij in Dar
Es Salaam (Tanzania), waar ze
toezicht hield op de produktie
van ANC-literatuur en pam
fletten.
Tijdens haar werk op de druk
kerij was ze geïnteresseerd ge
raakt in de journalistiek en
ging studeren in Boekarest en
in Moskou. De eerste keer dat
ze contact had met haar fami
lie was in 1985, toen ze naar
Zambia terugkeerde om de
voor haar studie vereiste prak
tijkervaring op te doen - als
verslaggever voor de Zambi-
aanse Daily Mail - en naar
huis belde.
„Ik huilde, mijn moeder huil
de. ze konden niet geloven
dat ik het was. Ik kon ze niet
vertellen dat ik in de Sovjetu
nie studeerde, omdat de tele
foon misschien afgeluisterd
werd. De boers (politie) viel
mijn familie lastig. In 1979
pakten ze mijn vader op en
sloegen hem in elkaar. Dus ik
zei alleen maar dat ik studeer
de en dat ik ze over drie jaar
weer zou bellen".
Nadat ze haar studie had afge
maakt keerde Thandi terug
naar Lusaka en werkt daar nu
in het hoofdkwartier van het
ANC. Tijdens haar jaren in
ballingschap zijn er momenten
geweest dat zij het beeld van
haar moeder niet uit haar
hoofd kon zetten. De moeder
die ze die ochtend in 1976 ver
laten had zonder gedag te zeg-
gen.
Nu, voor het eerst in veertien
jaar, staat ze zichzelf de luxe
toe te denken aan een terug
keer naar haar familie - hoe
wel dat nog wel een paar jaar
zal duren. „In ballingschap
zijn er zoveel problemen. Je
bent niet thuis, om maar i
te noemen. Toen we vertrok
ken waren we nog maar kin
deren die door hun ouders be
schermd werden. We groeiden
op zonder jong te zijn. We leef
den in de wetenschap dat we
elk ogenblik gedood konden
worden. In zekere zin hebben
we onze levens geofferd. En,
zelfs nu vraag ik me af of het
genoeg is. Wanneer ik hoor
over de blanke conservatieven
in Zuid-Afrika krijg ik visioe
nen van het fascisme in de ja
ren dertig. Het wordt voor ons
hard werken om deze mensen
te helpen zich aan te pasi
aan de nieuwe sitatie. Voor mij
hoeven de Afrikaners het land
niet te verlaten. Waar kunnen
ze naar toe? Zij zijn ook hier
geboren. Voor mij is het het
belangrijkste dat iedereen
rechtvaardig behandeld wordt.
Gebeurt dat niet, dan hebben
we alleen onszelf daarmee".
GAYE DAVIS
Akkoord over
vertrek van
Sovjet-troepen
MOSKOU De Sovjetunie
zal haar 73.500 manschappen
voor 1 juli 1991 uit Tsjechoslo-
wakije terughalen.
Sovjet-minister van buiten
landse zaken Edoeard Sjevard-
nadze en zijn Tsjechoslo-
waakse collega Jiri Dienstbier
hebben hierover overeenstem
ming bereikt. Dat heeft de
Tsjechoslo waakse president
Vaclav Havel in Moskou be
kendgemaakt. Het bezoek van
Havel en Dienstbier aan Mos
kou valt samen met het begin
van de Sovjet-terugtrekking.
Gorbatsjov was na afloop van
gesprekken lovend over zijn
niet-communistische ambtge
noot uit' Praag. „Havel is een
man die open staat voor alle
problemen, een realist met oog
voor de toekomst", aldus Gor
batsjov. Volgende maand zal
Moskou ook met Hongarije
een overeenkomst onderteke
nen over het vertrek van de
50.000 Sovjet-militairen.
Een spoorwegambtenaar in de Tsjechische regio Moravia geeft het signaal voor een vrije doortocht
van een trein met Sovjet-tanks. Gisteren is het Sovjet-leger begonnen met terugtrekken van troe
pen en materieel uit Tsjechoslowakije. FOTO: ap
DEN HAAG Voormalig
CDA-bewindsman J. de Ko
ning is een verklaard tegen
stander van een mogelijke fu
sie van de beide werkgevers
centrales VNO en NCW. Als
beide organisaties opgaan in
een nieuw verband verdwijnt
het „eigen geluid" van het
christelijke NCW, zo vreest De
Koning.
In een gesprek met het CDA-
partijblad CD-Actueel van
deze week zegt hij het „van
wezenlijk belang" te vinden
dat dat eigen geluid van het
NCW behouden blijft. De Ko
ning gelooft dat er niet veel
terecht zal komen van het
handhaven van het eigen ka
rakter van beide organisaties
op lokaal, regionaal en lande
lijk niveau als besloten wordt
tot een fusie. „Dat zei men
Een gemeenschappelijke voor
zitter zou volgens hem direct
i' grote moeilijkheden komen
als»hij zich als NCW-voorzitter
zou willen profileren. Argu
menten van levensbeschou
wing zijn voor het VNO im
mers niet doorslaggevend.
„Daar ligt een bron van wre
vel, wrijvingen axi misverstan
den. Dat betekent dat de voor
zitter uiteindelijk zal uitkomen
op één geluid en dat is waar
schijnlijk het VNO-geluid.
Daarmee is het geluid van het
NCW als christelijk-sociale or
ganisatie ten einde"
De Koning is tevens bang dat
het tot stand komen van één
werkgeversorganisatie tot po
larisatie kan leiden in de ver
houding tussen werkgevers en
werknemers. De „christelijk
sociale beweging" heeft vol
gens de CDA-politicus in ruste
juist aangetoond een „matigen
de invloed" te kunnen hebben
op 'de verhoudingen tussen
werkgevers en werknemers.
De Koning reageert in het ge
sprek vooral op een brief van
vijftien topondernemers, die
enige tijd geleden gepleit heb
ben voor een betere samen
werking tussen VNO en NCW.
Inmiddels hebben beide orga
nisaties een werkgroep in het
leven geroepen die de moge
lijkheden van nauwere samen
werking moet onderzoeken.
De werkgroep heeft overigens
niet tot taak de mogelijkheden
van een volledige fusie te on
derzoeken.
SUSKE EN WISKE DE BEZETEN BEZITTER
LONDEN De aankondiging van de»Britse regering dat na
1992 geen industrieel afval meer in de Noordzee terecht zal ko
men, berust op bedrog. Dat stelt de internationale milieuorgani
satie Greenpeace.
De Britse minister van landbouw, Gummer, maakte onlangs be
kend na 1992 geen vergunningen meer te verlenen aan bedrij
ven die industrieel afval in de Noordzee dumpen. Het spul moet
na die datum aan land verwerkt kunnen worden. De regering in
Londen maakt echter een uitzondering voor twee bedrijven, ICI
en Sterling Organics. En dat zijn juist de bedrijven, aldus Green
peace, die goed zijn voor 78 procent van de totale Britse dum
ping van industrieel afval. Minister Gummer 'hoopt' medio 1993
ook het afval van deze firma's op het land kwijt te kunnen,
maar zekerheid daarover bestaat nog geenszins.
De overige zeven Noordzee-staten hebben, conform de afspraak
die op de tweede Noordzee-conferentie in 1987 te Londen is ge
maakt, met ingang van dit jaar hun afvallozing in de Noordzee
gestaakt.
De houding van de Britten is steeds fel bekritiseerd. Zo is minis
ter Maij van verkeer en waterstaat half februari bij haar Britse
milieucollega, C. Patten, op bezoek geweest in een poging de
Britse overheid tot inkeer te brengen. Vorige week echter, tij
dens besloten mondeling overleg met de Tweede Kamer, moest
mevrouw Maij toegeven geen definitieve toezegging van Londen
gekregen te hebben.
Volgens Greenpeace verandert er weinig aan de Britse opstel
ling, gezien het feit dat alleen al ICI jaarlijks 165.000 ton che
misch afval in de Noordzee blijft gooien.
