itouwen kiest voor
mafhankel i jkheid
«inn» iiHttmto ti|
Brandt moet voorzitter worden
van 'Raad van Duitse Eenheid'
E
rotest in
Jvjetunie
iet zo
assaal
Rustig verloop verkiezingen Nicaragua
Ex-dissident
Havel in hol
van de beer
oemeense minister: Securitate wordt een soort FBI
1ITENLAND
f.
QeidóaQowuvnt
MAANDAG 26 FEBRUARI 1990 PAGINA 5
rikaansc miljonair
s (70) overleden
YORK De Amerikaan-
_iulti-miljonaire uitgever
ilm Forbes is zaterdag aan
[hartaanval overleden in
buitenverblijf in New Jer-
i'orbes is 70 geworden.
yrermogen van Forbes lag
i de een miljard gulden,
flijkt athans uit de lijst van
jnderd rijkste mensen in
renigde Staten die elk jaar
1 door de miljonair uitgege-
blad wordt gepubliceerd,
die onder meer een
in Colorado, een eiland
kasteel in Frankrijk na-
yas vader van vijf zonen
i dochter.
Malcolm Forbes.
Honecker verdacht van
kapitale verduistering
HAMBURG De Oostduitse officier van
justitie verdenkt de voormalige communisti
sche partijleider Erich Honecker ervan een
fortuin te hebben vergaard gedurende de
periode dat hij in de DDR aan de macht
was. Het Oostduitse openbaar ministerie
heeft de berichten hierover in het Westduit-
se weekblad Der Spiegel bevestigd. Het gaat
om 75 miljoen D-mark, geld dat Bonn in de
afgelopen jaren aan de Oostduitse regering
betaalde voor de vrijlating van politieke ge
vangenen. Honecker zou de miljoenen op
een privérekening bij de Duitse Handels
bank in Oost-Berlijn hebben gezet.
Het gerechtelijk onderzoek naar Honecker
is nog niet afgerond, maar aangenomen
wordt dat hij volgende maand voor de rech
ter komt wegens verraad en corruptie.
Oostduitse spion Wolf
wil asiel in Moskou
LONDEN De Oostduitse meester
spion Markus Wolf, die ook in de
spionageromans van John le Carré
voorkomt, heeft in Moskou asiel aan
gevraagd nu het communistisch
bewind in zijn land is gevallen en de
Berlijnse Muur is neergehaald. Het
Britse zondagsblad Sunday Express
meldde dat Wolf, die meer dan dertig
jaar aan het hoofd stond van de Oost
duitse geheime dienst, op 12 februari
naar de Sovjetunie was vertrokken
om mogelijke strafvervolging te ont
lopen. Een van Wolfs meesterzetten
was de infiltratie van Günther Guil-
laume op de post van persoonlijk se
cretaris van oud-bondskanselier Wil
ly Brandt, die in 1974 moest aftreden
nadat Guillaume was gearresteerd.
Albanees
vermoord in
Brussel
BRUSSEL Een Al-
banese leider uit het
Joegoslavische Kosovo
is gisteren in Brussel
in zijn auto doodge
schoten. Het slachtof
fer, Enver Hadri (49),
stond te wachten voor
een stoplicht, toen een
auto met twee mannen
naast hem stopte. Een
van hen vuurde met
een pistool twee scho
ten af. Hadri was
voorzitter van het Co
mité voor de verdedi
ging van de mensen
rechten in Kosovo.
Massaal protest in Sofia
SOFIA In de Bulgaarse hoofdstad Sofia
zijn gisteren tienduizenden Bulgaren de
straat op gegaan uit protest tegen het lang
zame tempo van de hervormingen.
Ooggetuigen schatten dat er tussen de
50.000 en 200.000 mensen op de been waren
tijdens de grootste demonstratie tegen de
communistische partij sinds de val van de
vorige partijleider, Todor Zivkov, novem
ber vorig jaar. De betogers hadden span
doeken bij zich met teksten als: „Genoeg
nachtmerries" en „Vrijheid en Gerechtig
heid". Op één stond te lezen „Geef Simeon
een kans". Simeon II (53) is de ex-koning
van Bulgarije. Hij verliet als kind zijn va
derland toen de communisten de macht
overnamen en leeft nu in Spanje. Een aan
tal Bulgaren is een handtekeningenactie
begonnen om hem te vragen terug te ko-
KOU Litouwen
een grote stap gezet
veg naar onafhanke-
eid van de Sovjetunie,
s het resultaat van de
•mentsverkiezingen,
aterdag in deze Balti-
Sovjetrepubliek zijn
uden. De verkiezin-
hebben een grote
winning opgeleverd
de nationalistische
•ging Sajudis.
evolking van Litouwen
aterdag voor het eerst uit
partijen kiezen, doordat
mmunistische partij in de
iliek haar machtsmonop-
heeft opgegeven. Sajudis
zelf niet deel aan de ver-
igen, maar steunde kan
didaten van diverse bewegin
gen, partijen en organisaties
die afscheiding van Moskou in
hun programma hebben staan.
De beweging steunde ook kan
didaten van de communisti
sche partij die zich vorig jaar
van Moskou heeft losgemaakt.
Van de negentig zetels in de
Opperste Sovjet van de repu
bliek die bij de eerste verkie
zingsronde te verdelen waren,
gingen er slechts achttien naar
niet door Sajudis gesteunde
kandidaten: negen daarvan
gingen naar Moskou-getrouwe
communisten, de negen ande
re gingen naar onafhankelijke
communisten. De officiële uit
slag van de verkiezingen
wordt pas over enkele dagen
verwacht. In 45 kiesdistricten
zal over veertien dagen een
tweede stemronde worden ge
houden. In zes districten is een
nieuwe stemming nodig, om
dat de opkomst onder de vijf
tig procent is gebleven.
De leider van de onafhankelij
ke communistische partij, Al-
girdas Brazauskas, kreeg 91,7
procent van de stemmen in
zijn kiesdistrict, waarbij hij de
kandidaat van Sajudis, Alfre-
das Smajlis, versloeg. Deson
danks moet de landelijke uit
slag van de verkiezingen een
klap zijn voor Brazauskas. Hij
brak kortgeleden met het
machtscentrum in Moskou om
een complete nederlaag van de
communisten te voorkomen.
Hij heeft met zijn onafhanke
lijke opstelling echter niet het
succes kunnen boeken dat
Moskou wellicht tot toegeef
lijkheid had kunnen stemmen.
De uitslag betekent immers
dat de Litouwse bevolking
maar een ding wil: zo snel mo
gelijk weg uit de USSR.
Hoe het nu verder moet is
overigens onduidelijk. Alleen
tanks zouden de afscheiding
nog kunnen tegenhouden. Het
enige waar Moskou op kan ho
pen is dat de economische ban
den tussen Litouwen en het
omvangrijke Sovjet-achterland
zo zijn gegroeid, dat Litouwen
zonder deze hulpeloos zou blij
ken te zijn.
In de Sovjetrepubliek Molda
vië zijn gisteren ook verkie
zingen gehouden. Het volks
front in deze republiek zei op
een overweldigende meerder
heid te rekenen. In Kirgizië en
Tadzjikistan konden de bur
gers eveneens volksvertegen
woordigers kiezen. Verwacht
wordt dat in deze Centraalazi-
atische republieken de com
munistische partijen de ver
kiezingen zullen winnen.
KOU Al met al
in het nog enige hon-
Jduizenden mensen,
l|isteren in Moskou en
len andere steden
Ie Sovjetunie betoog-
voor verdergaande
;|ormingen. Maar door-
e|de autoriteiten tevo-
hadden gewaar-
d bij eventueel ge-
ke^hard op te zullen
in, zijn waarschijnlijk
veel meer mensen
igebleven.
•otestacties, die zich uit-
:n van Leningrad aan de
liee tot aan Vladivostok
le Stille Oceaan, verlie-
;in het algemeen zonder
tenten. Alleen in Moskou
de politie op tegen beto-
De politie maakte daar
linde aan een demonstra-
aarvoor geen toestem-
was verleend.
•rotest richtte zich vol-
het persbureau Tass in
jevallen tegen de plaatse
autoriteiten en de com-
itische partij. In Moskou
de betogers het aftreden
le leiders van de commu-
he partij en een radicale
•rming van het Sovjet-sy-
De menigte was samen-
ien op de ringweg rond
:ou en stond over een
van een kilometer op de
If rijstroken tellende weg.
A
I
Geüniformeerde politie vormt een lijn tussen demonstranten en toeschouwers gisteren in Moskou.
Toch viel de opkomst hier,
zo'n 100.000 mensen, tegen.
Hervormingsgezinden van di
verse pluimage hadden van de
betoging een grote protestactie
willen maken voor de verkie
zingen van aanstaande zondag
en rekenden op een half mil
joen betogers.
Maar al was het dan niet de
overstelpende menigte waarop
men gehoopt had, de teksten
op de meegedragen spandoe
ken en van de sprekers logen
er niet om. De progressieve
parlementariër Joeri Afanas-
jev las een resolutie voor, die
onder massaal applaus werd
aangenomen, waarin de com
munistische partij wordt ver
zocht zich terug te trekken uit
hun machtsbunkers, met name
de regering, de KGB en het le
ger. Ook de informatiemidde
len moeten ontdaan worden
van de controle door het par
tij-apparaat een duidelijke
afkeuring van de hetze die in
de media tegen deze demon
straties was gevoerd. Politie en
leger waren gisteren in Mos
kou ook met veel machtsver
toon aanwezig.
In Minsk, de hoofdstad van
Wit-Rusland, waren volgens
Interfax, een bulletindienst
van Radio Moskou, zeker
100.000 mensen op straat. Ver
der werd gedemonstreerd in
Gorki, Voronej (Rusland), Do
netsk (Oekraïne), Sverdlovsk
(Oeral), Saratov, Jaroslav, Ka
zan, Sjebeksary (alle in Rus
land). In Leningrad kwamen
ondanks een eerdere afgelas
ting van een demonstratie,
toch 10.000 betogers opdagen.
In Tbilisi, de hoofdstad van de
republiek Georgië, kwamen
duizenden mensen bijeen voor
het regeringscentrum. Zij eis
ten het herstel van de onaf
hankelijkheid van Georgië,
dat gisteren precies 69 jaar ge
leden door het Rode Leger
werd bezet.
Boeren uit het dorp Los Chinamos, in de provincie Chontales staan in de rij bij een stembureau. De
provincie is een bolwerk van de Contra's. Zo'n negentig procent van de stemgerechtigde bewoners
heeft aan de verkiezingen deelgenomen. foto: ap
(vervolg van de voorpagina)
MANAGUA Op enkele
incidenten na is de ver
kiezingsdag in Nicaragua
rustig verlopen, 's Mor
gens om zes uur stonden
al lange rijen mensen te
wachten tot de stembu-
reau's open zouden gaan.
Uit alles bleek duidelijk
dat de Nicaraguanen de
verkiezingen uiterst se
rieus namen.
Van de ruim 4000 stembu
reaus in het hele land konden
er negen niet worden gebruikt
door de aanwezigheid van ge
wapende contra-strijders.
Twaalf bureau's moesten om
diezelfde- reden worden ver
plaatst.
Het FSLN diende bij de Kies
raad een klacht in dat de UNO
propaganda verspreidde bij
een aantal stembureau's, wat
bij de wet verboden is. De
UNO had een klacht over de
inkt die gebruikt werd om de
duim van degenen die gestemd
hadden, zwart te kleuren.
Deze inkt bleek in een aantal
gevallen wel degelijk afwas-
baar. Maar desondanks tonen
beide partijen zich tevreden
over het rustige verloop van
de verkiezingsdag en over de
grote opkomst van de kiezers.
Op de dag van de verkiezin
gen was een algeheel alcohol
verbod afgekondigd.
Zowel de voormalige president
van Amerika Jimmy Carter
als het hoofd van, de waarne
mers van de Verenigde Naties,
Elliot Richardson, zei te gelo
ven, dat de verkiezingen,
waarop werd toegezien door
zo'n 2.000 internationale waar
nemers, eerlijk waren vèrlo-
pen.
MOSKOU Het Tsjecho
slo waakse staatshoofd Va
clav Havel is vanmorgen
aangekomen in Moskou.
De dissident die president
is geworden, is op bezoek
in het hol van de Russi
sche beer.
Havel zal in zijn gesprekken
met president Gorbatsjov de
zelfde onderwerpen bespreken
die vorige week tijdens zijn
bezoek aan de Amerikaanse
president Bush aan de orde
kwamen: de toekomst van Eu
ropa, economische samenwer
king en de militaire situatie in
Europa. Het belangrijkste on
derwerp van gesprek zal ech
ter ongetwijfeld de terugtrek
king zijn van de 73.500 Sovjet
soldaten uit Tsjechoslowakije
die sinds de inval van 1968 in
het land zijn gelegerd. Van
daag is met de terugtrekking
een begin gemaakt.
Het was het verzet tegen die
inval en de repressie die daar
op volgde, die Havel en ande
ren bracht tot de oprichting
van de mensenrechtenbewe
ging Charta '77.
Meer dan 200.000 Tsjechoslo-
waken hebben gisteren op de
twee grote pleinen van Praag
de 42e 'verjaardag' herdacht
van de communistische
machtsovername op 25 februa
ri 1948. Zij riepen leuzen als:
„Weg met totalitaire regimes"
en „Weg met het communis
me".
Op het Plein van de Oude
Stad riep president Havel de
menigte op de „trieste erfenis
van 42 jaar communisme" af te
wijzen. Hij kondigde aan dat
het parlement, dat op 8 juni
gekozen zal worden, een
„mandaat voor slechts twee
jaar zal krijgen", zoals is vast
gelegd in de ontwerpkieswet
van de regering van nationale
eenheid. „De taak van het
nieuwe parlement is het op
stellen van een nieuwe grond
wet", aldus de president.
Havel sprak vanaf het balkon
van het Kinsky-paleis, dezelf
de plaats waar president Kle
ment Gottwald in 1948 de
„overwinning van de partij"
bekendmaakte. Het land is er
volgens Havel slecht aan toe.
„Maar ik kan u verzekeren dat
wij de vrijheid zullen verdedi
gen die we kortgeleden heb
ben bevochten. Ons wapen is
dat recht en gerechtigheid aan
onze kant staan", zo zei Havel
onder luid applaus.
OOSTDUITSE SPD HEEFT TIJDSCHEMA VOOR EENWORDING
LEIPZIG De Oostduit
se Sociaal-Democraten
(SPD), die volgens peilin
gen meer dan vijftig pro
cent van de stemmen zul
len halen bij de verkiezin
gen in de DDR op 18
maart, hebben in Leipzig
een tijdschema opgesteld
voor de eenwording van
de beide Duitslanden. Zo
willen zij „een chaotische
annexatie door Bonn"
voorkomen.
Volgens de SPD-DDR moet in
april de conferentie beginnen
waaraan de beide Duitslanden
en de vier geallieerden (De
Sovjetunie, de Verenigde Sta
ten, Frankrijk en Groot-Brit-
tannië) deelnemen. In diezelf
de periode zullen door parle
mentariërs uit beide Duitslan
den een „Raad van Duitse
Eenheid" worden opgericht,
onder voorzitterschap van
Willy Brandt, die unaniem ge
kozen werd tot ere-voorzitter
van de Oostduitse Sociaal-De
mocraten. Brandt is al ere-
voorzitter van de Westduitse
Sociaal-Democraten. Deze
Raad moet een nieuwe grond
wet ontwerpen voor een here
nigd Duitsland, gebaseerd op
de Westduitse Basiswet. Ver
volgens zal de nieuwe grond
wet door een referendum aan
het Duitse volk worden voor
gelegd waarna verkiezingen
uitgeschreven moeten worden
voor één Duits parlement.
Het SPD-congres in Leipzig
eindigde emotioneel toen
Brandt vanaf het balkon van
de stadsopera in Leipzig een
juichende menigte van meer
dan 100.000 enthousiaste Oost
duitsers toesprak en hen op
riep vooral in de DDR te blij
ven en niet te vertrekken naar
de BRD. Op het congres zei
Brandt in een rede: „De trein
van de Duitse eenheid rolt, nu
moeten we ervoor zorgen dat
er niemand onder de wielen
terecht komt".
Modrow
De Oostduitse communistische
partij, die zichzelf heeft omge
doopt tot de Partij voor Demo
cratisch Socialisme (PDS),
hield gisteren een partijcon
gres in Oost-Berlijn. Daar kon
digde premier Hans Modrow
aan dat hij de lijst van de PDS
aan zal voeren bij de verkie
zingen. Zijn beslissing, die
stormachtig werd toegejuicht
door de zeshonderd afgevaar
digden, kwam als een verras
sing omdat hij in zijn toe-
spraak eerder uitvoerig was
ingegaan op de nadelen van
zijn lijstrekkersschap. Modrow
wees de afgevaardigden erop
dat de PDS volledig moet bre
ken met het verleden om ge
loofwaardig te zijn. Hij bena
drukte dat hij zelf sinds 1958
deel had uitgemaakt van het
centraal comité van de com
munistische partij. „Alles wat
ik heb geprobeerd te verande
ren in de politiek, is onvol
doende geweest", aldus Mo
drow, die heeft bedongen dat
zijn portret niet op de verkie
zingsaffiches verschijnt en dat
hij slechts één week voor de
verkiezingen één toespraak zal
houden. De PDS organiseerde
gisteravond een demonstratie
voor een soeverein Oost-Duits-
land waaraan meer dan 50.000
mensen deelnamen. Op de bij
eenkomst verklaarde de voor
zitter van de partij, Gregor
Gysi, dat hij tegen een „anne
xatie" van de DDR was en
zich wilde inzetten voor het
behoud van de sociale voorzie
ningen. De twee Duitse staten
moeten hervormd worden en
veranderen in een gedemilita
riseerd, vooruitstrevend en de
mocratisch Duitsland", aldus
Gysi.
.REST De Roemeense
$ter van defensie, Victor
.'ulescu, heeft plannen
ikondigd om de Securita-
dienst voor binnenland-
[jiligheid onder de terecht-
"de president Ceausescu,
2|e vormen tot een organi-
als de Amerikaanse FBI.
de mening van de minis-
.icunnen Securitate-leden
die zich niet schuldig hebben
gemaakt aan wreedheden, in
dienst treden van de nieuwe
binnenlandse veiligheids
dienst. Stanculescu, een luite
nant-generaal, wil bovendien
samenwerken met militaire
officieren die willen dat het
leger wordt gezuiverd van
aanhangers van Ceausescu. De
minister zei dat hij met deze
officieren een plan heeft opge
steld om 'die problemen' op te
lossen. Stanculescu maakte
verder bekend dat de voorlo
pige regering van plan is de
tunnels die door Ceausescu
zijn aangelegd om regeringsge
bouwen met elkaar te verbin
den, te behouden voor gebruik
in oorlogstijd. Het ondergrond
se labyrinth, waarin zich com
municatiecentra en opslag
plaatsen voor wapens, voedsel
en munitie bevonden, is een.
symbool geworden van het on
derdrukkende, paranoïde
bewind van Ceausescu. De
Roemeense regering heeft ver
der bij decreet maatregelen af
gekondigd om gewelddadige
demonstraties de kop in te
drukken. Zo krijgt de politie
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
71 in het schemerige licht onderscheiden Rob en Olivier
>aar zeer oude scheepswrakken. Door welke geheimzinnige
iten zijn deze schepen de grot binnengetrokken? Zou de
oeking van Jacob Claeszoon zich dan toch hebben voltrok-
Voorzichtig naderen beide mannen de wrakken. Spookach-
orden de overblijfselen van de schepen door het weinige
cht, dat nog in de grot doordringt, verlicht. Rob laat het
schijnsel van zijn lantaarn over de wrakken glijden. Kijk, daar is
nog de naam van één der schepen te lezen: de "Maria", afkom
stig uit Rotterdam. En tegelijkertijd slaakt Olivier van Noort een
kreet van verbazing. ,,De Maria!" roept hij uit, dat is het schip
geweest van mijn grootvader. Hij is in 1880 uit Rotterdam ver
trokken en nooit heeft iemand meer iets van het schip ge
hoord....".
bijstand van het leger en
wordt de bewaking bij over
heidsgebouwen en kantoren
van politieke partijen ver
scherpt. Aanleiding hiervoor is
de demonstratie van vorige
week voor het regeringshoofd-
kwartier in Bukarest. Betogers
drongen toen met geweld het
gebouw binnen en hielden
vice-premier Gelu Voican en
kele uren gegijzeld. Volgens
minister van binnenlandse za
ken, generaal Chitac, zijn in
verband met de actie 39 men
sen gearresteerd, maar is nog
niet duidelijk wie de organisa
toren zijn. De verdachten ris
keren, op grond van het nieu
we decreet, een celstraf varië
rend van zes maanden tot drie
jaar. Daarnaast kunnen ze
twee tot zeven jaar gevange
nisstraf krijgen vanwege het
gebruiken van geweld tegen of
het bedreigen van personen.
Tijdens de vergadering waarop
dit decreet werd aangenomen,
pleitte premier Petre Roman
voor een streng loon- en kre-
dietbeleid om de overgang
naar een markteconomie te
vergemakkelijken. Hij schetste
een somber beeld van de Roe
meense economie. Zo is de
produktie over januari ruim
een kwart kleiner dan in janu
ari 1989.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
Paniek op de beurs in Tokio
Een handelaar zwaait paniekerig met papieren vanochtend op de aandelenbeurs in Tokio. De
koersen zijn vandaag opnieuw fors gedaald. De Nikkei-index ging tot vanmiddag 2.447,79
punten achteruit, wat neerkomt op 7,02 procent, ver onder de grens van de 33.000 punten.
De Nikkei-index had over de hele vorige week al 2.570 punten verloren, bijna zeven procent.
Later op de dag herstelde de markt zich weer enigszins en steeg de Nikkei-index tot
33.128,18, nog altijd een teruggang van ruim 5 procent. foto: ap
