Kloof coalitie zal steeds zichtbaarder worden
Lucas Reijnders: „Verlaging van
de stralingsnorm is niet genoeg"
Cfiidóe Sotvumt
JORIS VOORHOEVE GROEIT ALS OPPOSITIELEIDER:
r>r>
'Poencontracten' prikkel
voor sociale partners
BINNENLAND
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1990 PAGül
DEN HAAG Na een
uur lang alle vragen om
standig en soms bijna op
dicteersnelheid te hebben
beantwoord ziet VVD-
fractieleider Joris Voor
hoeve zich opeens genood
zaakt de verslaggevers op
besliste toon terecht te
wijzen.
„Ho ho, nee nee, wat u daar
zegt klopt niet. Het is niet zo
dat de VVD nu opeens als op
positiepartij mooi weer speelt
tegenover de boze graanboe-
ren. Ook toen wij met het
CDA in de regering zaten heb
ben we het herhaaldelijk voor
de akkerbouwers opgenomen,
maar het CDA wilde nooit
luisteren en minister Braks
bleef ook doof voor onze argu
menten". „Die mensen hebben
het echt heel slecht, hoor",
vervolgt hij. „In veel gevallen
is het armoe troef. Er zijn in
ons land zo'n dertienduizend
akkerbouwbedrijven en het
merendeel daarvan lijdt voort
durend zware verliezen. Braks
heeft dat jarenlang gebagatel
liseerd. Telkens als wij de
noodklok luidden, zei hij: „Het
loopt zo'n vaart niet. Er is
geen reden tot bezorgdheid".
„Een paar uur geleden had ik
een aantal boeren uit de noor
delijke provincies op bezoek.
Ze waren nog steeds overstuur
van het gesprek dat ze woens
dagavond met Braks hebben
gehad.. „De minister is een
veeboerenman. De graanboe-
ren kunnen hem niks sche
len", zeiden ze verbitterd. Ik
heb alle begrip voor de klach
ten van de akkerbouwers. Het
is natuurlijk niet goed dat ze
wegen hebben geblokkeerd,
maar je moet dat zien als een
wanhoopsdaad. Ze moeten
echt een financieel steuntje in
de rug hebben, anders gaan ze
op den duur allemaal naar de
knoppen. De graanprijzen
worden weliswaar in EG-ver-
band vastgesteld, maar de Ne
derlandse overheid kan daar
best wat bovenop doen, bij
voorbeeld een toeslag per hec
tare graan. En dan moet Braks
niet aankomen met het ver
haal dat dat van de andere
EG-landen niet mag, want de
Duitse regering doet het ook!"
Glad als een aal
Nu het kabinet-Lubbers/Kok
ruim drie maanden aan de re
gering is, lijkt de 44-jarige Jo
ris Voorhoeve al aardig aan
zijn nieuwe rol als oppositielei
der gewend. Bijna elke week
weet hij wel met waarschu
wingen en vermaningen aan
het adres van de nieuwe ploeg
in het nieuws te komen. Begin
deze week fulmineerde hij tij
dens een spreekbeurt nog te
gen het financiële kader van
het regeerakkoord, dat volgens
hem geen spatje ruimte biedt
voor het opvangen van de nu
al opdoemende tegenvallers.
Voorhoeves voorspelling: het
kabinet is gedwongen tot extra
bezuinigingen, durft dit echter
niet aan en zal daarom beslui
ten de lasten voor de burgers
te verzwaren.
Toch heeft Voorhoeve de laat
ste tijd ook een paar keer in
het openbaar verzucht dat er
helaas nog te weinig onder
werpen waren waar de VVD
eens lekker de tanden in kon
zetten. „Tja, dat was nu een
maal de realiteit. Tijdens de-
wittebroodsweken van een ka
binet gebeurt er meestal niet
zoveel bijzonders", verklaart
de fractieleider. „Dan is er nog
bijna uitsluitend sprake van
vage voornemens. Dit kabinet
was de afgelopen maanden zo
glad als een aal, haast niet aan
te pakken. Nu pas beginnen
we in de fase van de concrete
besluiten te komen. De ko
mende maanden wordt het
voor ons dus steeds aardiger".
De aanlooptijd van het kabinet
leverde de liberalen eigenlijk
maar één sappige kluif op: het
voorstel tot verhoging van het
huurwaardeforfait, dat inmid
dels tot grote vreugde van
Voorhoeve „dankzij de vast
houdendheid van de CDA-
fractie in de Eerste Kamer" in
de prullenmand is beland.
„Een zware nederlaag voor
Lubbers", constateert Voor
hoeve met een stem waarin
duidelijk een gevoel van vol
doening hoorbaar is. „Voor de
premier was het echt een pres
tigekwestie. Hij kwam er in
het vorige kabinet al mee op
de proppen, in juni 1988. Wij
hebben toen duidelijk gemaakt
dat een hoger huurwaardefor
fait voor ons absoluut onbe
spreekbaar was en Lubbers
heeft zich daar toen morrend
bij neergelegd".
Waarom werpt de VVD zich,
als het om woonlasten gaat, al
tijd alleen maar op als be
schermer van de huiseigena
ren en niet van degenen die
jaar in jaar uit de huur zien
stijgen? Voorhoeve knikt be
grijpend. Dat wil hij wel even
uitleggen. „De overheid geeft
jaarlijks ontzettend veel geld
uit aan de huursector. Wij wil
len die uitgaven terugdringen,
vooral waar het de subsidies
op de bouw van woningwet
woningen betreft. De logische
consequentie daarvan is echter
dat de huren gemiddeld met
twee a drie procent per jaar
moeten stijgen. Het is nu een
maal niet anders. Overigens
willen wij absoluut niet tornen
aan de individuele huursubsi
die! Die moet blijven, want
mensen met lage inkomens die
hun huur niet kunnen betalen
mogen we riiet in de kou laten
staan".
Strategie
Onlangs heeft de VVD een
soort 'oppositie-strategie' afge
sproken om het derde kabinet-
Lubbers aan te vallen, te be
vechten en te corrigeren en
daarbij tevens de liberale
standpunten duidelijk voor het
voetlicht te brengen. „Die stra
tegie concentreert zich op vier
hoofdpunten", onthult de frac
tieleider. „Ten eerste vinden
De oppositieleider. Bijna elke week met waarschuwingen en vermaningen aan het adres van de
nieuwe ploeg.
FOTO: DIJKSTRA
VVD-kamerfractie in dienst te
nemen. Het lukte niet omdat
er allerlei regeltjes in de weg
stonden. „Het was net of je een
pudding aan de muur moest
proberen vast te spijkeren",
zei Voorhoeve toen.
Uit België
Naast het leger van wao'ers is
er nog een groep van langdu
rig werklozen die om andere
redenen geen werk krijgt.
„Sommigen hebben daar zelf
schuld aan", meent Voorhoe
ve. „Ze komen niet opdagen
als het Arbeidsbureau ze op
roept voor een heroriënte-
ringsgesprek of ze weigeren de
banen die hun worden aange-
bodèn. De één doet dat omdat
de baan hem niet aanstaat en
ander is van mening dat-ie er
wij dat de aanpak van de
werkloosheid doeltreffender
moet, ten tweede zullen wij
hameren op extra inspannin
gen op het gebied van de cri
minaliteitsbestrijding, in de
derde plaats eisen we verdere
lastenverlichting voor burgers
en bedrijven en tenslotte zul
len we minister Kok zeer kri
tisch volgen om te zien of hij
erin slaagt de overheidsuitga
ven verder gezond te maken".
Ten aanzien van het eerstge
noemde punt willen de libera
len bijzondere aandacht vra
gen voor de bestrijding van de
zogeheten 'verborgen werk
loosheid'. Net als het eerderge
noemde thema 'graanboeren'
is ook dit een onderwerp
waarmee de VVD in het vori
ge kabinet bij haar coalitie
partner CDA geen voet aan de
grond kreeg. Voorhoeve: „Het
gaat hier zowel om vrouwen
die graag willen werken maar
zich nooit bij een Arbeidsbu
reau hebben gemeld, als om
degenen die uit het arbeids
proces zijn verdwenen omdat
ze gedeeltelijk arbeidsonge
schikt zijn verklaard. Een deel
van die wao'ers snakt naar
werk, maar veel werkgevers
willen ze niet hebben en als ze
het wél willen, stuiten ze gek
genoeg op een muur van bu
reaucratische en financiële re
gels. In deze situatie mogen we
niet berusten".
Vorige week vertelde Voor
hoeve in een interview met
dagblad Trouw dat hij zelf te
vergeefs had geprobeerd een
wao'er als medewerker van de
UTRECHT De milieu
organisatie Greenpeace
heeft een heel simpele en
effectieve oplossing voor
de problemen in de Britse
opwerkingsfabriek in Sel-
lafield: sluiten. Professor
Martin Gardner ontdekte
dat er wellicht een ver
band bestaat tussen leuke
mie bij kinderen van
werknemers van de fa
briek en de straling waar
aan hun vaders in de
kernreactor van Sellafield
hebben blootgestaan.
Greenpeace protesteert al ja
ren tegen de opwerkingsfa
briek Sellafield. De organisatie
vindt het zinvoller Sellafield
te sluiten, dan om - zoals de
directid zegt - de werknemers
te adviseren geen kinderen
meer te verwekken. Bas Bruy-
ne van Greenpeace: „Meer
dan vijftig procent van de
werknemers daar is beneden
de 35 jaar. Je kan niet tegen
die mensen zeggen dat ze zich
niet meer mogen voortplanten.
Je moet niet zeggen: stop de
voortplanting, maar stop de
opwerking".
Bas Bruyne: „Het onderzoek
van Gardner heeft directe
consequenties voor de gehele
nucleaire industrie. Er is dui
delijk aangetoond dat de inter
nationaal geaccepteerde nor
men voor radioactieve straling
veel te hoog zijn. Elke dosis
straling die opgelopen wordt,
is een bijdrage aan het risico
op kanker. Er moet veel meer
voor de werknemers worden
gedaan. Er moet gezorgd wor
den dat zij geen straling meer
oplopen en er moet meer aan
begeleiding worden gedaan".
Greenpeace wil dat de Neder
landse overheid net zo'n on
derzoek als dat bij Sellafield
instelt naar de gevolgen van
het werken in de nucleaire in-
SUSKE EN WISKE
DE BEZETEN BEZITTER
Standaard Uitgeverlj/Wavery Productions
dustrie. Bovendien vindt
Greenpeace dat de Nederland
se overheid zo snel mogelijk
de bestaande contracten voor
opwerking van Nederlands be
straalde reactorbrandstof in
Sellafield verbreekt. De mi
lieu-organisatie zal over bo
venstaande zaken een brief
schrijven aan de vaste kamer
commissie voor gezondheid en
milieubeheer.
Opzienbarend
Prof. Lucas Reijnders van de
Stichting Natuur en Milieu
noemt de uitkomsten van het
onderzoek in Sellafield opzien
barend. Zijn conclusie: „De
kerncentrales in Nederland
kunnen hun poorten sluiten
als de internationale stralings
normen zover omlaag zouden
gaan als voor de veiligheid zou
moeten".
Volgens Reijnders wordt de
kans op leukemie bij eenvijfde
van de internationaal toegesta
ne stralingsnormen al aanzien
lijk vergroot. „De schoonma
kers van de kerncentrales be
horen tot de grootste risico
groep. Zij lopen de hoogste
stralingsnorm op, van 50 milli-
siefert per jaar.
Dodewaard
De internationale stralingsnor
men gelden niet alleen maar
voor mensen die in kerncen
trales werken, maar ook voor
mensen die bij voorbeeld met
röntgenstralen werken. Overi
gens is een aantal jaren gele
den een onderzoek gedaan on
der zwangere vrouwen die
met röntgenstralen in aanra
king waren geweest. Een aan
tal kinderen van hen bleek la
ter leukemie te hebben.-Daar
om is toen besloten dat bij
zwangere vrouwen geen rönt
genonderzoeken meer gedaan
mochten worden.
Volgens woordvoerder Ruud
Kool van de kerncentrale in
Dodewaard is er geen vergelij
king te trekken tussen de op
werkingsfabriek Sellafield en
de kerncentrale in Dode
waard. Sellafield is een veel
groter complex. Volgens Kool
is het in Dodewaard niet
slecht gesteld met de stralings
niveaus. „In het verleden zijn
er weieens hogere stralingsni
veaus bereikt, 'maar dat is nu
niet meer het geval. In Dode
waard bereikt men lang niet
de niveaus van Sellafield. We
doen het optimale voor onze
medewerkers om het oplopen
van stralingsdoses te voorko
men. Er is overigens ook niets
bekend van kinderen met leu
kemie van Dodewaard-mede-
werkers".
Borsele
Woordvoerder Villerius van
de kerncentrale in het Zeeuw
se Borsele kan nog geen com
mentaar geven op de gebeurte
nissen rond Sellafield. Hij kan
wel zeggen dat men in Borsele
ruim onder de internationale
stralingsnormen zit. „De ge
middelde streefdosis voor een
groep is vijf millisiefert per
jaar. Maar de laatste jaren is er
nog maar sprake van twee tot
drie millisiefert per jaar".
Ook Borsele streeft naar een
zo laag mogelijke stralingsdo
sis. „Bovendien hebben we
nog een eigen stralingscontro
ledienst die alles in de gaten
houdt", aldus Kool.
Binnenkort komt er een nota
van de regering over de stra
lingsnormen. Prof. Lucas
Reijnders van Natuur en Mi
lieu verwacht dat de interna
tionale stralingsnormen om
laag zullen gaan. Maar ook
dan is het werken in een
kerncentrale nog steeds niet
veilig, aldus Reijnders.
MARIANNE MICHIELEN
in verhouding tot z'n uitkering
te weinig op vooruit gaat. Ik
was laatst op bezoek bij een
tuinbouwveiling in Breda.
Daar vertelde men mij dat er
veertig vacatures waren op de
inpakafdeling: groenten in
kratten doen en dergelijke.
Niemand te krijgen. Even la
ter hoor ik van een wethouder
van Breda dat er in zijn stad
6500 werklozen zijn. Dan sta je
toch wel even met je ogen te
knipperen. Zóveel werklozen
en geen mens die op de veiling
wil werken! Uiteindelijk heb
ik begrepen dat de veiling ar
beidskrachten uit België heeft
moeten halen!"
„Het is de hoogste tijd", zegt
de VVD-voorman met nadruk,
„dat er consequent sancties
worden toegepast op onwillige
werklozen. Daar zullen we bij
het kabinet op blijven aan
dringen. Wat wij willen is dit:
wie niet reageert op een op
roep van het Arbeidsbureau
om te komen praten, moet een
bescheiden korting op z'n uit
kering krijgen. Die korting
kan trouwens weer ongedaan
worden gemaakt als men bui
ten z'n schuld niet heeft kun
nen komen, want zo streng
willen we ook weer niet zijn".
„Vervolgens moet er dit ge
beuren: als iemand een aange
boden baan op oneigenlijke
gronden afslaat, als iemand
onvoldoende sollicitatie-activi
teiten vertoont en als iemand
een scholingsprogramma wei
gert, moet de uitkering ook
omlaag. Overigens bestaan die
sanctie-mogelijkheden al enige
tijd hoor, maar ze worden heel
vaak niet toegepast, vooral
niet in de stedelijke gebieden.
Zo komen we in de strijd te
gen de werkloosheid veel te
langzaam vooruit. Er moet
vaart in komen!"
Oude liefde
Heeft het Voorhoeve niet be
vreemd dat het CDA de laatste
tijd opvallend vaak het
spreekwoord 'oude liefde roest
niet' heeft toegepast? Het CDA
heeft immers de afgelopen
drie maanden zowel in de Eer
ste als in de Tweede Kamer
enkele malen nadrukkelijk de
zijde van de VVD gekozen.
Voorhoeve schiet in de lach.
„O nee, dat vind ik allerminst
verbazingwekkend. Ik had
zelfs niet anders verwacht,
want op een flink aantal pun
ten staat het CDA een heel
eind van de PvdA vandaan.
Deze coalitie heeft dan ook
een wat kunstmatig karakter.
Wacht maar af: er zullen de
komende tijd nog veel méér
verschillen boven tafel ko
men".
„Tot nu toe zijn die onderling
afwijkende gezichtspunten een
beetje toegedekt, want men
wil nog geen gedonder in de
nog zo verse coalitie. Maar de
kloof zal steeds duidelijker
zichtbaar worden, zeker als
men in juli de begroting en het
dekkingsplan voor 1991 moet
gaan opstellen. Dan zal men
tot de ontdekking komen dat
de gemaakte sommen niet
kloppen. Dit kabinet is vorig
jaar november aan een zeil
tocht begonnen in de veron
derstelling dat men de hele
reis wind mee zal hebben. Een
veel te optimistische en dus
foute gedachte, want het schip
is net onderweg en men heeft
nu al tegenwind. Het kabinet
zal zichzelf tegenkomen en dat
geldt ook voor de coalitie als
geheel en voor individuele be
windslieden zoals mevrouw
Maij, die door haar optreden
alom weerstanden opwekt".
Op 21 maart aanstaande wor
den de gemeenteraadsverkie
zingen gehouden. Zal de VVD
erin kunnen slagen de neer
waartse populariteitslijn tot
stilstand te brengen of mis
schien zelfs weer iets naar bo
ven om te buigen? „Het wordt
een zware klus voor ons", er
kent Voorhoeve. „Gelukkig
bleek die opiniepeiling van
een paar weken geleden,
waarin we opeens kleiner wa
ren geworden dan D66, een
onverklaarbare inzinking van
zeer tijdelijke aard te zijn. Een
week daarna zaten we alweer
fors hoger. Ik heb geen zin om
voor 21 maart een voorspelling
te doen, maar ik ga wel uit
van de stelling: hoe langer dit
kabinet er zit, des te meer
groeikansen we hebben".
DICK VAN RIETSCHOTEN
ELSBETH KEGGE
CAO-ONDERHANDELINGEN TOPZWAAR
DEN HAAG Het kwam
toch nog een beetje onver
wacht, de aanval van de woe
dende FNV-voorzitter Johan
Stekelenburg op de werkge
vers, die zich tijdens de cao
onderhandelingen zeer dwars
zouden opstellen. De werkge
vers hebben theoretisch nog
een kans het vertrouwen van
FNV en CNV terug te winnen.
De komende weken gaan de
cao-onderhandelingen door bij
onder meer de banken, NS,
KLM, DSM, Akzo, Philips en
in de zuivel, in totaal nog on
geveer een miljoen werkne
mers. Dat het topzware onder
handelingen worden, staat
vast.
Drie maanden geleden heerste
er nog euforie. Werkgevers,
vakbeweging en kabinet spra
ken met elkaar af frontaal de
aanval op de werkloosheid te
openen. Op 1 december 1989,
aan de vooravond van de
nieuwe cao-rondes, plaatsten
de verschillende vertegen
woordigers hun handtekening
onder wat in Haags jargon het
'gemeenschappelijk beleidska
der' (GBK) is gaan heten. Af
gesproken werd via een 'be
heerste' loonontwikkeling de
werkgelegenheid te bevorde
ren en de werkloosheid te be
strijden. Wat is er terecht ge
komen van deze afspraken?
„Ondanks, en met nadruk niet
dank zij de werkgevers toch
nog heel wat", vindt Jacob
Draijer, cao-coördinator bij de
FNV. Zijn CNV-collega Anton
Westerlaken is „zeker niet on
tevreden" maar hekelt even
eens de houding van de werk
gevers.
De FNV, met bijna een mil
joen leden de grootste vakcen
trale in Nederland, heeft de
werkgeversorganisaties VNO
en NCW een ultimatum ge
steld. Binnen een week
moeten zij duidelijk maken of
ze het beleidskader nog wel
ondersteunen. Of houden de
werkgevers liever vast aan de
'vertrouwelijke' nota die VNO
en NCW op 11 oktober vorig
jaar verstuurden aan hun le
den? In dat stuk werd de vloer
aangeveegd met arbeidstijd
verkorting en het verlagen
van de vut-leeftijd. Uitgere
kend deze twee maatregelen
zijn voor de vakbeweging cru
ciaal om meer arbeidsplaatsen
te scheppen en de werkloos
heid terug te dringen. Ook
CNV-voorzitter Hofstede, die
300.000 werknemers vertegen
woordigt, eist opheldering.
Magertjes
Stekelenburg en Hofstede zien
zich gesteund door de politiek.
Eerst wilde minister dr. Bert
de Vries van sociale zaken en
werkgelegenheid er niets over
zeggen. Na veel trekken van
de Tweede-Kamerfracties
kwam het hoge woord er ein
delijk uit. „Magertjes", noemde
De Vries de werkgelegen
heids- en scholingsafspraken
in de recent afgesloten cao's.
Als zelfs De Vries, de voor
zichtigheid zelve, dit zegt,
moet er wel iets mis zijn. Het
is zo klaar als een klontje: aan
de verbetering van de mate
riële arbeidsvoorwaarden is
(veel) meer aandacht besteed
dan aan het scheppen en ver
delen van werk. In de volks
mond wordt dan al gauw ge
sproken over 'poencontracten'.
De bonden kan niet ontzegd
worden dat ze aan het begin
van de onderhandelingen een
poging hebben ondernomen
alle gemaakte afspraken waar
te maken. Maar de werkgevers
bleken niet erg happig te zijn.
Al snel leverden de meeste
bonden hun eis tot verder
gaande arbeidstijdverkorting
in voor loonsverhogingen. Met
uitzondering van de bouw,
waar momenteel door meer
dan tienduizend bouwvakkérs
wordt gestaakt voor een 36-
urige werkweek.
De cao-coördinator van de
FNV, Jacob Draijer, geeft toe
dat het loon meer accent heeft
gekregen dan de bedoeling
was: „Maar de koers is wat ons
betreft redelijk, er is op be
hoorlijke wijze aandacht aan
werkgelegenheid besteed. Je
mag niet alle cao's op een gro
te hoop vegen. In sommige be
drijfstakken, zoals de grootme
taal, moet eerst een systeem
worden opgesteld om een be
hoorlijke registratie te krijgen
van de vacatures en het aantal
werklozen. Het bij elkaar
brengen van vraag en aanbod.
In de bouw ligt het heel an
ders. Daar bestaat al zo'n stel
sel. Deze sector is duidelijk toe
aan het zeker stellen van
werk. Daarom is atv voor de
bouwbond zo belangrijk".
Stapsgewijs
De FNV wil in 1993 een 35-
urige werkweek in heel Ne
derland realiseren. Stapsge
wijs. Op dit moment geldt voor
15% van de werknemers al een
36-urige werkweek. De overi
ge 85% werkt 38 uur per week.
Draijer bestrijdt de opmerking
van minister De Vries dat de
cao's mager zijn. De Vries
vindt het echter, zo liet hij vo
rige week in de Tweede Ka
mer weten, nog te vroeg om de
sociale partners nu al op het
matje te roepen. Nu is onge
veer 60% van de cao's (1,3 mil
joen werknemers) afgesloten.
Eerst moeten volgens De Vries
alle andere arbeidsovereen
komsten volgen voordat hij
een oordeel velt.
De minister toonde zich overi
gens wél tevreden over de ge
middelde loonstijging die is af
gesproken. Deze komt volgens
berekeningen van het ministe
rie neer op gemiddeld 3%.
Daarvan gaat 2,6% naar een al
gehele salarisverbetering. De
rest wordt gegeven in de vorm
van eenmalige uitkeringen.
Hoe lang duurt tegen W(e
een reis per openbaar i
van het Oostgroningse
Nieuw Beerta naar Den
Deze triviale vraag hee
enkele dagen geleden ii
bezig gehouden. Na eni -
speur- en rekenwerk k\
op een totale reistijd va
vier uur, vooropgesteld
alle vormen van vervot
trein, tram) keurig op i
zouden aansluiten. Aap
dit echter meestal niet
leek het me uiteindelijk
de duur van het traject
gemiddeld vijf uur te si
De aanleiding tot deze
berekeningen was twee
Allereerst het kamerde
over de begroting van
en waterstaat, waarbij
fracties van links tot re
voor de zoveelste keer
aangedrongen op verbe i
en uitbreiding van het
openbaar vervoer. De t
aanleiding was een aan
boekje van de historicu
Kikkert, dat mij bij toe
onder ogen kwam. Het
over reiservaringen vai r
bekende en minder bek
Nederlanders uit de voi
eeuw. Eén van die
Nederlanders was de
Groningse hereboer Ja#
Freerks Zijlker uit Niei 1
Beerta, die eind 1848 w
gekozen tot lid van de Li
Kamer. Tot aan zijn do t
1868 vertegen woordigdi'
aan het Binnenhof de e
districten Winschoten e
Appingedam. Gedurenc i
kamerlidmaatschap hie
Zijlker een dagboek bij 1
grotendeels bewaard is li
gebleven en voor Kikk
inspiratiebron vormde
het verhaal „Een Gron
reist naar Den Haag", j
In zijn dagboek beschrijf
Zijlker de eerste reis di
begin 1849 als pasgekozi
kamerlid van Nieuw B i
naar het hem onbekeni r
Haag maakte. Hij deed r
toen maar liefst vijf da, i
over! Na een emotionet J
afscheid van zijn vrou\ j
kinderen (hij zou minst i
half jaar wegblijven, w e
tussentijds even naar h s
gaan was er voor de
toenmalige parlementa.
niet bij) stapte hij op d
diligence die hem vani
woonplaats over wegen
kuilen en modderpoelei
de stad Groningen brat
Einde eerste etappe. De
volgende morgen monsl
het kamerlid aan op ee
diligence die Zwolle als
bestemming had. Het
landschap dat hem op c
dagreis werd voorgesch
kon Zijlker nauwelijks
„De streek aan den rijw
Groningen naar Zwol li
weinig wat bekoort: eei
weinig turfgraverij en
onbeduidende landbouw
schreef hij. Ook over h
gebied tussen Meppel e
Zwolle was de reiziger
spreken: „Staphorst en
Rouveen zijn ruwe, mo
Overijselsche plaatsen e
leveren niets op wat he
bevalt; sommigen noem
het Siberië van Nederli
Na een overnachting in
..logement van Kiesbrii
Zwolle zette Zijlker (wt
per koets) langs de IJssi
naar Arnhem. Arnhem
Waarom niet naar Utre
Om de eenvoudige redi
een tocht dwars door d
woestenij van de Velu\
risico's stak. Vele reizig
waren daar al gestrand
soms dagenlang opgeho
De route naar de Gelde
hoofdstad was dus veili
Bovendien had Zijlker
daaruit de volgende oei
een prima
stoomtreinverbinding n
Amsterdam. Amsterdan
Jazeker, want een spoot
Arnhem en Den Haag l
in die tijd nog niet. Toe
man uit Nieuw Beerta
vierde reisdag in een
eersteklasrijtuig van de
Rhijnspoorweg Maatsch
Mokum arriveerde misl
echter de trein van de
Hollandsche IJzeren Sp
Maatschappij die hem
Den Haag had moeten
vervoeren, zodat opniei
overnachting nood zake
was. Eenmaal in de res
aangekomen constateer
Zijlker niettemin met g
dankbaarheid dat hij al
een zeer voorspoedige
zonder bijzondere
ongemakken achter de
had.
Op dit moment, ruim
honderdveertig jaar lat
kunnen we ons nauwel
meer indenken hoe ien
dankbaar kan zijn als 1
in vijf dagen per opent
vervoer van Oost-Gron
naar Den Haag heeft w
verplaatsen. Kop op, gi,
kamerleden die al jare
vergeefs ijvert voor be
openbaar vervoer! Wal
niet! Leest het dagboek
uw negentiende-eeuwst
collega Zijlker en werp
gelouterd opnieuw in d
