Fred Matser:
enken met je hart
Vier stichtingen voor meer harmonie
final
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1990 PAGINA 27
'Wijfjesschaap' luidt de omschrijving van
47 horizontaal, drie letters. Als dat niet
'ooi' moet zijn.
De opbrengst van de puzzelactie waarop
onze krant de liefhebbers van het verbale
speurwerk dit vooijaar onthaalt is bestemd
voor het milieu. Vandaag staat de derde
van de in totaal tien afleveringen in de
krant. Organisatrice is niet de redactie,
maar uitgeefster SijthoffPers die hiertoe de
handen ineen sloeg met de Stichting
Milieubewustzijn. Van die laatste club had
u nog niet eerder gehoord. Welnu, de man
achter de Stichting Milieubewustzijn blijkt
ten minste zo intrigerend als heel die
puzzelmarathon. Fred Matser is zijn naam
en hij heeft de beschikking over massa's
geld. Die gebruikt hij voor zichzelf en zijn
gezin, maar vooral om de wereld een beetje
harmonieuzer te maken.
ILVERSUM - Waar het allemaal
im gaat is macht, zo menen de
D-koonaangevende dames en vooral
leren in deze wereld. Controle, be-
ieersing - dat zijn de drijfveren in
/etenschap en techniek, in de eco-
omie, in de politiek. Waarin con-
:tiseert zich macht? In geld. Als
:ld de toetssteen voor succes is in
it leven, dan is de Hilversummer
:red Matser zeer succesvol. Het be-
ijf dat hij hielp uitbouwen tot
:n van 's lands belangrijkste pro
jectontwikkelingsmaatschappijen,
:n waarvan hij de enige eigenaar is,
ide vorig jaar een omzet van
>nd de tachtig miljoen gulden, bij
n netto-winst van 2,7 miljoen,
hter. Volgens Matser gaat het in
—«dit leven volstrekt niet om macht.
Eerder om het exacte tegendeel er-
ij ontvangt zijn bezoeker in een kan-
toorrruimte met vriendelijke kleuren,
lachte bankjes en een grote glassculp-
uur boven de salontafel. Kijkt de ander
rsindringend aan, en formuleert zonder
spoor van twijfel: „Iedereen die in het
eigen innerlijk afdaalt, ontdekt dat het
lart even wezenlijk is als het hoofd. Nu
wordt het belang van het hoofd, van het
denken, algemeen aanvaard. Maar voor
het hart hebben we meestal te weinig
oog. Het hart is liefde. Het klopt uit lief
de. Als je helemaal tot de kern gaat, zul
je zelfs inzien dat niet het denken, maar
de liefde de drijvende kracht achter alles
is. Ons hiervan bewust worden zie ik als
de bedoeling van ons verblijf op deze
planeet. De zin van het leven is leren lief
;e hebben".
[„Allicht niet op een romantische, on
praktische manier. Je moet je bol erbij
houden. Maar je moet niet in dat hoofd
[blijven steken. Je moet leren denken
'oor je hart heen. Dat leren gebeurt
tukje bij beetje. Heb je het aan het eind
'an je leven nog niet helemaal in de ga
in, of helemaal nog niet, dan kom je
'eer terug. Hier of misschien op een an-
lere planeet. Heb je het dan nóg niet
loor, dan kom je opnieuw terug. Net zo
lang tot je volledig bewust bent gewor
den en samenvalt met de Liefde, het
3 Licht, God - hoe je dat ook wilt noe
men".
Negentien
Fred Matser is 44 jaar. Hij heeft dik in-
njgeplant donker haar, borstelige wenk
brauwen en een wilskrachtige kin. Een
Spaanse macho zou iemand zeggen die
hem van opzij ziet. En face straalt hij
rust en belangstelling uit. Hij was negen
tien toen hij, wegens ernstige ziekte van
zijn vader Johan Matser, als directiese
cretaris toetrad tot Johan Matser Pro
jectontwikkeling b.v. Op zijn 23e werd
hij mededirecteur en op zijn 28e alge
meen directeur. Op zijn 34e concludeer
de hij: genoeg is genoeg en trok zich te
rug uit de dagelijkse leiding van het be
drijf. Vrij van materiële zorgen is hij
sindsdien actief op het humanitaire vlak
en werkt hij aan zijn spirituele ontwik
keling.
„Ik heb anderhalf jaar gestudeerd bij de
filosoof en hoogleraar parapsychologie
Henry van Praag, die in november 1988
is overleden. Maar leerling van één be
paalde leidsman voel ik me niet. Jezus,
Boeddha, Krishnamurti, Moeder There
sa, Bhagwan, de Wijze Tuinman - alle
maal wijzen ze, op hun eigen manier,
naar dezelfde bron. Te weten ons eigen
innerlijk. Uw ogen wijzen mij daarheen.
Mijn ogen wijzen u daarheen. Dóór
moeten we zoeken". r
„Anders gezegd: we moeten kijken onder
onze eigen steen. Van jongsaf wordt ons
geleerd dat de wijsheid te vinden is on
der de steen van de ander. Het kind
krijgt ingeprent dat de ouders 'het' we
ten. De adolescent moet luisteren naar
zijn leraren. De volwassene denkt dat
andere volwassenen - grote schrijvers,
Nobelprijswinnaars, spirituele zwaarge
wichten - de wijsheid bezitten. Maar
wat we zoeken ligt onder handbereik, en
zelfs nog dichterbij. In uzelf, in mijzelf'.
Unicef
In 1983 belandde Fred Matser in Genè-
ve. Daar was hij werkzaam als manager
in het kader van een Unicef-project ter
bestrijding van kindersterfte als gevolg
van een vorm van uitdroging die samen
gaat met diarree. In 1986 keerde hij naar
Nederland terug en begon met iets dat
ook projectontwikkeling mag heten,
maar dat met woningen en bedrijven
weinig te maken heeft. Bij deze projec-
ten gaat het erom 'harmonie' te bevorde
ren, en wel in drie opzichten. Binnen de
mens; tussen de mens en zijn omgeving;
en tussen mensen onderling. De prpjec--
ten resulteerden in een reeks stichtingen
(waaronder de Stichting Milieubewust
zijn; zie elders op deze pagina) waaraan
Matser ook in financiële zin forse bijdra
gen leverde en die hij de komende jaren
met geld zal blijven voeden. Daarbij
gaat het om bedragen van bij elkaar mil
joenen guldens.
Afgezien wellicht van goodwill voor zijn
bedrijf ziet hij daar in commercièle zin
niets van terug. Nobel dus? Volgens
hemzelf is het onontkoombaar, een na
tuurwet zelfs, dat iemand die geleidelijk
aan tot innerlijk evenwicht komt deze^
harmonie ook naar zijn omgeving gaat
uitstralen. Dit verschijnsel, benadrukt
hij, kan iedereen overal om zich heen
waarnemen.
Een man die geestelijk in de knoop ligt,
brengt dat tot uiting door te vitten en te
snauwen, cynische opmerkingen te ma
ken en heel de sfeer te verstoren. Wan
neer zo'n iemand weer in het reine raakt
met zichzelf, dan hernieuwt zich zijn be
langstelling voor vrouw en kinderen,
vrienden, collega's. Gesteld nu dat deze
ontwikkeling naar innerlijk evenwicht
zich voortzet. In dat geval blijven ook
de aandacht en zorg voor de omgeving
toenemen. Is de mens om wie het gaat
tevens financieel bemiddeld, dan ligt het
voor de hand dat hij ook die financiële
middelen betrekt bij de zorg voor zijn
omgeving. Kijk naar Piet Derksen, die
zelfs honderden miljoenen guldens weg
schonk aan de Stichting Levend Water.
Praktisch
Zo werkt de liefde, weet Fred Matser.
Die er in één adem aan toevoegt dat
praktische aanwending van de financiële
middelen van het grootste belang blijft.
Gegrepen door smartelijke beelden uit
Etiopié heeft hij in het verleden ook wel
eens zijn chequeboek gepakt voor een
project waarvan achteraf bleek dat de
geste hem weliswaar 'een goed gevoel'
had gegeven, maar dat niemand er wij
zer van was geworden: „Je moet wel blij
ven denken, natuurlijk. Maar met je
hart".
Vermoedelijk is het zijn hardnekkig be-
nadrqkte realiteitszin die verklaart dat
op Matsers initiatieven ook mensen heb
ben ingehaakt die de doorsnee krantele
zer minder met liefde associeert dan met
macht. In het bestuur van de Stichting
Milieubewustzijn hebben zulke mannen
zitting als H. Bode, de oud-vice-voorzit-
ter van de FNV, S. van Eijkelenburg, de
oud-voorzitter van het NCW, en W.
Schmelzer, oud-minister van buitenland
se zaken. Bekeerlingen tot de 'onvoor
waardelijke liefde' zoals Fred Matser die
bok belijdt in zijn brochure 'Basisfiloso-
fie', waarin de grondslag van 'zijn' stich
tingen is verwoord?
Fred Matser houdt kantoor in een ruimte met vriendelijke kleuren en zachte bankjes. „De zin van het leven", zegt hij, „is leren lief te
bebbe" FOTO DIJKSTRA
"Gr
estresst
Fred Matser: „Vijftieri jaar geleden
ciacht ook ik dat alles in 'het leven draait
'om geld. Ook ik vond het normaal om
gestresst te zitten schuiven in mijn direc-
teursstoel. Nerveus in de weer met con
trole, met macht. Maar alles stroomt, al
les verandert. Alleen dwazen veranderen
nooit van mening".
- Is de mening dat althans enige mate
van controle en beheersing een ingebak
ken voorwaarde van het leven is. niet
heel goed verdedigbaar? Het ademhalen
gaat vanzelf maar voor elke droge boter
ham zal ik toch - in tegenstelling tot de
vogeltjes op het veld - moeten zaaien en
maaien?
„Een mens moet zaaien - dat is zeker.
Maar hij kan dat vanuit verschillende
houdingen doen. Hij kan de aarde be
schouwen als zijn tegenstander, haar het
mes op de keel zetten en haar dwingen
haar vruchten af te geven. Met bakken
kunstmest bijvoorbeeld, agressieve ma
chines, allerhande ogenschijnlijk slimme
manipulatie".
„De andere houding is de aarde als part
ner te beschouwen. Wie dat laatste doet
zaait met zorg en eerbied. Daar kunnen
ook kunstmest en machines aan te pas
komen, maar de zorgzame zaaier wil de
aarde niet uitmergelen en haar niet
dwingen. Hij wil haar helpen, in partner
schap, tot bloei en tot vrucht te komen.
Is dat ook een vorm van beheersing? Ik
dacht het niet. Het is meegaan met de
stroom van het leven. Het is met de
stroom meezwemmen, in plaats van er
tegenin".
Meezwemmen
„Wat ik bezig ben te leren is dit: als je
meezwemt draagt de aarde, en heel het
leven, ongelooflijk veel méér vrucht dan
wanneer je tegenspartelt. Wij zijn zwem
mers in een stroom van liefde. Uiteinde
lijk wordt iedereen meegezogen. In dit
leven, in een volgend leven, misschien
pas over honderd levens. Maar als je
daar nu toch heen moet, waarom zou je
je verzet dan maar liever niet direct sta
ken?".
- Fred Matser verzet zich niet meer?
„Ik verzet me nog honderd keer per dag!
Ik leef bij lange na niet in overeenstem
ming met hoe ik zie dat je zou moeten
leven. Ik word boos, raak geërgerd, ge
haast - net als iedereen. Om de haver
klap moet ik mezelf tot de orde roepen:
Fred, oppassen, het gaat weer mis. En
het vervelende van mij is dat ik me voor
zo'n fout dan nog eens ga generen ook.
Waarmee ik dus dubbel in de fout ga.
Eerst verzet ik me ergens tegen en daar
na verzet ik me tegen het feit dat ik me
ergens tegen verzet. Maar altijd vind ik
de weg weer terug. Zoals we tenslotte al
lemaal de weg weer terugvinden naar
waar we uiteindelijk zullen uitkomen: de
liefde".
WILLEM SCHEER
„Je kunt", aldus
Matser, „de aarde ook
als partner
beschouwen. Wie dat
doet zaait met zorg en
eerbied. Daar kunnen
ook kunstmest en
machines aan te pas
komen, maar de
zorgzame zaaier wil
de aarde niet
uitmergelen en haar
niet dwingen. Hij wil
haar helpen, in
partnerschap, tot bloei
en tot vrucht te
komen".
FOTO: SP
HILVERSUM - Fred Matser is
een zoon van de overleden Johan
Matser die zich in 1939 in Hilver
sum als makelaar vestigde. Deze
makelaardij groeide na de oorlog
uit tot Johan Matser Projektont-
wikkeling b.v., een bedrijf dat de
afgelopen decennia zo'n 55 winkel
centra en 15.000 woningen in ons
land bouwde. Fred Matser is er de
uitsluitende eigenaar van. Tot 1980
was hij algemeen directeur van de
onderneming en sindsdien is hij er
als gedelegeerd commissaris aan
verbonden. Hij is tevens directeur
van Sofam Beheer b.v., een bedrijf
dat onroerend-goedbelangen van
i onder anderen hemzelf en zijn fa-
1 milieleden behartigt.
I Enkele jaren geleden begon Matser met
het op poten zetten van uiteenlopende
I ideële organisaties. In oktober vorig jaar
schreef hij een brochure, getiteld 'Basis-
filosofie', waarin hij de spirituele achter-
I grond van deze organisaties verwoordt.
De essentie van de brochure luidt aldus:
„In de loop van de jaren ben ik steeds
meer tot het inzicht gekomen dat alles
met alles samenhangt en dat de drijven
de kracht achter alles onvoorwaardelijke
liefde is.
Een andere manier van uitdrukken van
die onvoorwaardelijke liefde is dit te be
noemen met balans of harmonie:
harmonie in de mens zelf;
harmonie tussen de mens en zijn om
geving;
harmonie tussen de mensen.
De drie harmonieën hangen onderling
ten nauwste samen".
Harmonie in de mens zelf:
Harmonie binnen het individu wil Fred
Matser bevorderen met de op zijn initia
tief tot stand gekomen Stichting Mensen
voor Mensen I. Dank zij een schenking
uit Matsers vermogen heeft deze stich
ting vorig jaar april in Hilversum het
Centrum voor Integrale Gezondheids
zorg De Nieuwe Vaart kunnen openen.
Vijftien behandelaars werken er, in een
gebouw dat op zichzelf al twee miljoen
gulden heeft gekost. Sommige behande
laars hebben een reguliere opleiding, de
meesten zijn van alternatieve huize,
maar allen laten zich leiden door het
streven om eerst en vóoral cliènten te le
ren zichzelf te helpen. Ter dekking van
de exploitatiekosten draagt Matser in de
aanloopfase enkele tonnen per jaar bij.
De bedoeling is dat het centrum vanaf
1992 zichzelf zal kunnen bedruipen.
„Maar dat gaat een behoorlijke dobber
worden", aldus de initiatiefnemer.
Harmonie tussen de mens en zijn omge
ving:
Aan deze dimensie van de harmonie
moet de Stichting Milieubewustzijn bij
dragen. Dit is de stichting die als partner
van Sijthoff Pers optreedt bij de actie
'Puzzelen voor het Milieu'. De op
brengst van deze puzzelmarathon be
landt in eerste instantie op de giroreke
ning van de Stichting Milieubewustzijn,
maar wordt vervolgens doorgesluisd
naar drie andere van oudsher bekende
organisaties: de Vogelbescherming, de
Stichting Het Zuidhollands Landschap
en de Vereniging tot Behoud van Na
tuurmonumenten.
De Stichting Milieubewustzijn is vorig
jaar door Matser in het leven geroepen.
Daarbij is bepaald dat zij vijf jaar lang,
dus tot en met 1993, de beschikking
krijgt over een derde van de netto-winst
van Johan Matser Projektontwikkeling,
met een minimum van drie ton per jaar.
Een derde van de netto-winst van vorig
jaar betekende een negen ton. Geënthou
siasmeerd door de doelstelling van 'Mi
lieubewustzijn' heeft inmiddels ook het
bedrijf Zadelhoff Makelaardij de ver
plichting op zich genomeft om, naar
Matser meedeelt, „in aanzienlijke mate
financieel bij te dragen". Net als de heer
E. Wintzen. mede-oprichter van B.S.O.
in Utrecht (systeemontwikkeling).
Twee aandachtsvelden staan voorop bij
de Stichting Milieubewustzijn, die mo
menteel twee full-timers, een part-time-
medewerker en een aantal projectmede
werkers in dienst heeft. Het eerste is
'bouwen en milieu', dat een concrete uit
werking heeft gekregen in een opdracht
aan de universiteiten van Amsterdam en
Eindhoven om onderzoek te verrichten
naar het gebruik van minder milieube
lastende materialen. Het rapport van de
onderzoekers wordt in mei verwacht.
Het tweede aandachtsveld is het milieu
bewustzijn te bevorderen bij kinderen in
de leeftijd van negen tot en met twaalf
jaar, die, aldus Matser „nog een groot
vermogen hebben om met weinig oor
deel te ervaren".
En hier wordt het ingewikkeld, want in
verband met dit aandachtsveld bestaat
weer een andere stichting, genaamd Pea
ce Child Nederland. Deze club is, naar
Amerikaans voorbeeld, door Fred Mat
ser opgericht in samenwerking met Ria
Lubbers, de echtgenote van de minister
president. Op initiatief van Peace Child
wordt thans op 1100 scholen in Neder
land de milieu-musical „D'rop of d'ron-
der" gerepeteerd die aan het eind van
het lopende schoolseizoen zal worden
opgevoerd.
Harmonie tussen de mensen:
Een stichting die deze dimensie gaat be
hartigen moet nog van de grond komen,
maar de naam is al bekend: Mensen
voor Mensen II. Bij haar activiteiten zal
het gaan om verbetering van de commu
nicatie tussen bevolkingsgroepen die el
kaar onvoldoende verstaan. Daarbij kan
worden gedacht aan het kweken van we
derzijds begrip tussen autochtone Neder
landers en mensen die deel uitmaken
van een etnische minderheid. Maar ook
aan validen en invaliden, mannen en
vrouwen, volwassenen en kinderen.
Bij wijze van voorschotje op 'Mensen
voor Mensen II' zijn de Nederlandse in
validen Hans Overbeek en Simone
Poortman (bekend van de NCRV-actie
Drempels Weg) vorige week naar Suri
name gereisd om zich een beeld te vor
men van het leven van invaliden daar.
Een televisieploeg onder leiding van
René Eijbersen maakt er een verslag
van.
£eicUc6outa/nt
