Drukte tijdens krokusvakantie
voorbode toeristische chaos
Zniner
M1E'90^
mr
HP
uitdeweekbladt
ELSEVIER
d0EN
„Het wordt straks
gezellig in de trein
Het ethisch vacuün
DE TIJD
BINNENLAND
EcülóeSomont
DONDERDAG 22 FEBRUARI 1990 PAG]
VVD-kamerlid
„aangevallen,,
door „meneer
de minister'"'
(Vervolg van
de voorpagina)
Bij de beantwoording van
de zestig vragen van Jor-
ritsma stond Maij-Weggen
gisteren eerst uitgebreid
stil bij het goede werk dat
haar liberale voorgangster
Smit-Kroes had verricht.
„Deze begroting draagt
nog haar stempel", zei
Maij-Weggen. „Hij ademt
de geest van herbezinning
en kwaliteit. Inzicht en
moedige beleidsvoorstel
len. Ik denk met respect
aan haar. Een markante
en moedige vrouw heeft
het politieke toneel verla
ten. Smit-Kroes werk nu
niet meer voor veertien
miljoen mensen, maar als
adviseur van de Europese
Commissie voor 340 mil
joen mensen. Ik weet niet
of dat de bedoeling was
toen de VVD haar het bos
instuurde".
Jorritsma reageerde als door
een wesp gestoken. „Ik vind dit
nogal beledigend!", siste zij in
de interruptiemicrofoon. „Ik
voel me echt aangevallen!". En
toen Maij-Weggen daarop
triomfantelijk begon te lachen:
„De minister lacht over een ka
binetscrisis! Dat vind ik onge
past!". Maij-Weggen bleef ech
ter overstoorbaar: „Welnee, ik
lach niet over de kabinetscri
sis". Jorritsma: „Dat zie ik: u
lacht om uw eigen grapje".
'Meneer de minister'
De vijandigheden in de Kamer
liepen zo hoog op dat voorzitter
Deetman regelmatig als een
schoolmeester tussenbeide
moest komen, aangezien Jor
ritsma en Maij-Weggen elkaar
steeds weer in de rede vielen.
Deetman, zichtbaar ontdaan
door zoveel verbaal geweld,
versprak zich enkele malen:
„Meneer de minister, nu is me
vrouw Jorritsma aan het
woord!".
Jorritsma ergerde zich aan het
gemak waarmee Maij-Weggen
een voorschot nam op de finan
ciering van het investerings
plan Rail-21 van de Nederland
se Spoorwegen. Hoe gaat de
minister ervoor zorgen dat dit
plan binnen tien jaar wordt uit
gevoerd, wilde zij weten. „Ik
begrijp niet dat dat mogelijk is
als nog maar voor drie jaar een
financiële regeling is getrof
fen".
Maij-Weggen: „Ik begrijp niet
dat mevrouw Jorritsma het
niet begrijpt. Over die financie
ring moeten we in principe nog
een afspraak maken".
Jorritsma: „Principes regelen
lijkt me wat al te eenvoudig".
Maij-Weggen: „Laat dat maar
aan mij over!".
Nieuwe ideeen
Toen het systeem van rekening
rijden ter sprake kwam meen
de Maij-Weggen uit de
woorden van Jorritsma te
proeven dat de VVD er al van
uitgaat dat het systeem er
komt.
Jorritsma: „Wat mijn intentie is
zeg ik zelf wel. Ik wil graag
weten hoe er over denkt".
Het kwam tot nieuwe stekelig
heden toen Maij-Weggen de
-Kamer hartelijk bedankte voor
een reeks nieuwe ideeën om de
groei van het verkeer terug te
dringen.
Jorritsma greep daarop naar de
microfoon: „Van uzelf heb ik
anders nog niets nieuws ge
hoord".
Waarop Maij-Weggen weer te
rugbeet: „U beschuldigt mij an
ders voortdurend van nieuwe
ideeën. Dan mag ik toch wel
zeggen dat de Kamer met nieu
we ideeën komt?".
Jorritsma: „Plónnen heb ik ge
hoord. Maar er wordt nog niets
ingevoerd".
Maij-Weggen: „Als ik met idee-
en kom, kunt u ervan uitgaan
dat ik ze ook stevig uitvoer".
Achter de groene gordijnen
werd op dat moment al gefluis
terd dat het vermoedelijk nooit
meer goed zal komen tussen
Jorritsma en Maij-Weggen.
PAUL KOOPMAN
Rechters verontrust
over politie-plannen
HAARLEM De rechtbankpresidenten
zijn verontrust over de plannen voor de in
deling van de politieregio's. De grenzen val
len straks samen met de nieuwe arrondisse
mentsgrenzen. In een brief aan de minister
van justitie vraagt namens hen de Haarlem
se rechtbankpresident mr. Van den Haak
het plan nog eens te heroverwegen. In be
dekte termen kritiseren de presidenten de
snelheid waarmee opeens de knopen in het
slepende politievraagstuk zijn doorgehakt.
Volgens de rechters moet ook gekeken wor
den naar de schaalgrootte van de arrondis
sementen. Ook verrraadt de summiere toe
lichting op de plannen niets over de perso
nele en materiële consequenties voor de
rechterlijke organisatie, aldus de rechters.
KNMG: „Euthanasiecijfers
een gemiste kans"
UTRECHT „Een gemiste kans en
een negatieve bijdrage aan de dis
cussie rond euthanasie". De artsen
organisatie KNMG zegt dit over een
onderzoek dat het bureau Interview
op verzoek van de VARA bij 500
Nederlanders van 18 jaar en ouder
heeft uitgevoerd. Op grond van dit
onderzoek komt het bureau tot de
conlusie dat het aantal gevallen van
euthanasie in Nederland zeker twee
keer zo groot is als tot nu toe wordt
aangenomen. Maar volgens de
KNMG gaat het onderzoek uit van
onjuiste definities en zijn de onder
zoekers vervolgens zeer slordig met
die definities omgesprongen, zodat
aan de conclusies geen enkele waar
de kan worden toegekend.
STER-reclame past
haar tarieven aan
HILVERSUM De STER gaat per 1
april haar tarieven voor televisiereclame
aanpassen aan de kijkdichtheid die op Ne
derland 1 en 2 wordt gehaald en per 1 ok
tober aan de nieuwe zendtijdindeling van
de twee zenders. Volgens directeur
Smeekes is dit nodig omdat onder druk
van de concurrentie van RTL-Veronique
adverteerders in de eerste helft van het
jaar voor tientallen miljoenen guldens
contracten dreigden te annuleren. Met
name Nederland 2, de zender die de mees
te concurrentie ondervindt van de ster
renprogramma's die sinds vorige week op
Veronique te zien zijn, zou de meeste
schade hebben opgelopen. Het gemiddelde
tariefniveau blijft gehandhaafd.
Rallye-vissen
gaat gewoon door
DEN HAAG Hoewel de rechtbank
in Assen heeft bepaald dat rallye-vis
sen dierenmishandeling is, komt deze
vorm van vissen nog op flinke schaal
voor. Dat zegt de Nederlandse Vere
niging tot Bescherming van Dieren.
Het rallye-vissen wordt vooral beoe
fend in de noordelijke provincies.
Doel is op een dag zoveel mogelijk
vis te vangen. De buit wordt meestal
verkocht aan visverwerkende bedrij
ven of visafslagen. Om voldoende te
kunnen vangen trekken de vissers
(veelal per bus) van het ene water
naar het andere. Tijdens de tocht
stoppen zij de vis levend in droge
plastic zakken.
NEDERLANDERS TREKKEN ER WEER MASSAAL OP UIT
BREDA Als de NOS
een gulden zou krijgen
voor elke keer dat deze
week pagina 750 van Te
letekst wordt geraad
pleegd, kon de omroepbij
drage waarschijnlijk in
één keer worden afge
schaft. Tienduizenden Ne
derlanders werpen er da
gelijks - vaak zelfs enkele
keren en met toenemende
vertwijfeling - een blik
op. Ligt het er nog en zo
ja, hoeveel?
Onderwerp van deze nationale
bezorgdheid is sneeuw: pagina
750 van Teletekst biedt 22 tv-
pagina's lang informatie over
de sneeuwhoogten in de Al
penlanden. In een voor niet-
wintersporters som£ onbegrij
pelijke cijfercode wordt voor
velen het krokusvakantieple-
zier bij voorbaat bedorven. De
te vroeg invallende lente doet
de vorige week gevallen
sneeuw spreekwoordelijk snel
smelten. En toch gaan de win
tersporters vanaf morgenmid
dag massaal in auto's en bus
sen op pad. In de file voor de
grens, in de file op de Auto
bahn en in de rij voor de ski
lift: Nederland gaat op winter
sport.
Psycholoog Ton van Egmond,
als docent verbonden aan de
Nationale Hogeschool voor
Toerisme en Verkeer in Bre
da, lijkt niet echt ingenomen
met het vooruitzicht van el
lenlange files, lange vertragin
gen en overvolle bergdorpen.
Niet alleen omdat hij volgende
week zelf ook op vakantie
gaat; hij is vooral beroepsmatig
bezorgd over de ontwikkelin
gen van het toerisme.
Aan het begin
Van Egmond: „We staan nog
maar aan het begin van het
Ton van Egmond: „Over een
jaar of drie kom je op de
meest exotische plekken je
buurman tegen".
FOTO: SP
toerisme als volwaardige, we
reldwijde bedrijfstak en nu al
worden we geconfronteerd
met de schadelijke effecten er
van. Kijk volgende week maar
in de Alpen. Daar zitten de
dorpen in de topweken aan de
grenzen van hun capaciteit.
De meeste Nederlanders zitten
vanwege schoolgaande kinde
ren aan de komende krokus
vakantie vast. Dus nemen zij
de drukte, de files en de rijen
bij de liften op de koop toe".
,,'s Avonds zoekt men elkaar
op. Dat is het gezelligheidsas
pect van de wintersport. Ik
durf de stelling aan dat Neder-,
landers in Oostenrijk betere
innemers zijn dan skiërs. Maar
overdag zouden ze het natuur
lijk graag wat rustiger zien. En
zij niet alleen. Vandaar die
enorme druk op de autoritei
ten om uitbreidingen van
voorzieningen toe te staan, ter
wijl het milieu dat niet meer
kan hebben".
„Nu is het zo dat de regerin
gen in de Alpenlanden stevig
in hun schoenen staan. Maar
in'andere landen waar het toe
risme voet aan de grond krijgt,
zijn de overheden heel wat
minder standvastig. Daar zie je
een wildgroei ontstaan, zoals je
die bijvoorbeeld aan de Spaan
se Costa's hebt gehad. Ik zal
een voorbeeld noemen. Een
kennis is in Benidorm op zoek
geweest naar gemeentelijke
plannen voor de uitbreiding
van de toeristische voorzienin
gen. Die bestaan niet, zijn er
nooit geweest. Neen, als ik
naar de toekomst van het toe
risme kijk, naar de situatie dat
nog veel meer mensen op va
kantie willen, is de balans niet
positief".
Steeds duurder
Vroeger was de krokusvakan
tie een week waarin vrijwel
uitsluitend kapitaalkrachtige
landgenoten de sneeuw op
zochten. Maar de wintersport
is mede door de komst van de
goedkope buspendels 'gedemo
cratiseerd': het exclusieve is er
allang af. Tegenwoordig is de
krokusweek in veel opzichten
een proeftuin waar de reisin
dustrie haar nieuwe bestem
mingen uitprobeert: de Domi
nicaanse Republiek, Thailand
en Kenya.
Van Egmond: „Dat is een ont
wikkeling die nauw aansluit
bij de trend om heel consump
tief op vakantie te gaan. Ik be
doel daarmee dat er een groei
ende groep mensen is die door
ontwikkelingen op de arbeids
markt netto misschien steeds
minder vrije tijd krijgt, maar
die in korte periodes steeds
duurder en steeds verder weg
op vakantie gaat. Het zijn in
die zin hele intensieve vakan
ties, ook al ligt men de hele
week op het strand van Mom-
bassa in Kenya. Het is de keu
ze van een categorie mensen
die haar tijd en geld hier en
nu wil besteden, niet bereid is'
te sparen voor later. Boven-
Sneeuwkwaliteit ijzig/pappig
DEN HAAG De sneeuwkwaliteit in het Alpengebied heeft
momenteel veel te lijden van de hoge temperaturen. De sneeuw
kwaliteit is hard en ijzig in de ochtend en later op de dag pappig,
aldus een ANWB-waarnemer. In de Dolomieten probeert jnen
met sneeuwkanonnen nog een strook kunstsneeuw aan te bren
gen om een dalafdaling mogelijk te maken, maar door de al ge
noemde hoge temperaturen zal dit spoedig niet meer mogelijk
zijn. Frankrijk biedt momenteel nog de beste wintersportmoge
lijkheden. Oostenrijk komt op de tweede plaats, daarna pas
Zwitserland. De verwachtingen voor de komende dagen zijn
niet optimistisch.
dien zijn verre landen door de
moderne voorzieningen die
daar worden gebouwd niet be
dreigend meer. Je kunt als
toerist vanuit je luxe hotel van
afstand naar de andere wereld
kijken. Je hoeft er niet mid-
Op deze wijze worden steeds
meer landen opengelegd voor
het toerisme. Van Egmond:
„Vooral sind 1985 is er sprake
van een explosieve groei. Als
de economische condities blij
ven zoals ze zijn, zie ik aan die
groei voorlopig geen grens. Nu
is het nog zo dat driekwart
van de toeristen afkomstig is
uit de westerse wereld. Maar
daarin zal spoedig verandering
komen. Japanners en Korea-
nen voegen zich in steeds gro
tere aantallen in de internatio
nale toeristenstromen".
Pionieren
Meer mensen steeds vaker on
derweg naar de verste uithoe
ken van de wereld; volgens
Van Egmond zullen er hier
door over enkele jaren nauwe
lijks nog 'niet-ontdekte be
stemmingen' bestaan. „Wie
echt wil pionieren moet snel
zijn. Over een jaar of drie kom
je op de meest exotische plek
ken je buurman tegen in ho
tels of appartementen
je eigenlijk niet kunt zien in
welk land je je bevindt".
Dat is dan ook de reden dat de
Bredase docent zich bijzonder
ergert aan het feit dat overhe
den wel het toenemende eco
nomische belang van het toe
risme onderschrijven, maar to
taal geen beleid op middellan
ge termijn ontwikkelen. De te
verwachten toevloed van
nieuwe toeristen voor massa
bestemmingen en de daar
haaks op staande, blijvende
vraag naar kleinschalige (luxe)
bestemmingen vraagt immers
om internationale coördinatie.
Van Egmond: „Tot nu toe is
alleen naar de plezierige kan
ten van het toerisme gekeken.
Ik zou niemand zijn vakantie-
plezier willen afnemen. Maar
nogmaals, als ik de congestie
zie die nu al optreedt, dan
houd ik mijn hart vast voor de
toekomst. Er zal veel meer re
kening moeten worden gehou
den met de gevolgen van het
toeristische gedrag voor het
ecologische, sociale en culture
le milieu in de ontvangende
landen. Dat is een gezamenlij
ke verantwoordelijkheid van
overheden, touroperators en
de toeristen zelf". Anders zou
het afschaffen van het toeris
me weieens de enige oplossing
kunnen zijn.
JOS TIMMERS
DEN HAAG Als vol
gend jaar zo'n 600.000 stu
denten gebruik gaan ma
ken van hun openbaar
vervoerkaart kan het nog
een vrolijke boel worden.
Met deze 'luchtige opmer
king trachtte verkeersmi
nister Maij-Weggen giste
ren de ongerustheid in de
Tweede Kamer over capa
citeitsproblemen van de
NS weg te nemen. „Het
kan nog gezellig worden in
de trein", zei de minister
tot D66-kamerlid Wolffen-
sperger en VVD-woord-
voerster Jorritsma, die bei
den zeiden te vrezen dat
werkforensen die hun auto
laten staan in de trein niet
meer op een zitplaatsje zul
len kunnen rekenen. Vol
gens Maij-Weggen wordt
er in samenspraak met het
streekvervoer alles aan ge
daan om extra bussen in te
zetten. Maar Jorritsma zag
daar weinig soelaas in.
„Die studenten zullen de
trein nemen, al staan ze er
als haringen in een ton",
voerde zij aan. „Daar zul
len de autoforensen die
naar de trein willen over
stappen blij mee zijn".
Studenten met een partner
of met kinderen hoeven
straks niet meer te betalen
voor de OV-jaarkaart dan
andere studenten, zo zegde
minister Ritzen (onderwijs)
gisteren in de Tweede Ka
mer toe.
SUSKE ENWISKE
DE BEZETEN BEZITTER
Niet alles ligt plat in de bouw.
Bij de bouw van een bollen
schuur in de kop van Noord-
Holland wordt gewoon doorge-
werkt. F0T0. ANP
Staking in bouw
breidt zich uit
UTRECHT Het aantal sta
kers in de bouw blijft oplopen.
In de loop van de gistermiddag
hadden zich 12.500 stakers op
ruim 1.000 plaatsen -bij de bon
den gemeld. Verwacht wordt
dat dat aantal deze week niet
ver boven de 13.000 zal ko
men, zo deelde een woord
voerder van het actiecentrum
mee. Tot nu toe hebben zich
volgens de woordvoerder wei
nig ernstige problemen voor
gedaan tussen stakende bouw
vakkers en hun werkgevers.
De zegsman sprak van „enkele
incidenten". Het kost de bon
den vooralsnog geen moeite de
werknemers aan het staken te
houden. Belangrijk daarbij is
dat de stakingsuitkeringen per
gestaakte week omhoog gaan.
De bodem van de stakingskas
sen is nog lang niet in zicht.
(ADVERTENTIE)
Dinsdag 6 maart verschijnt bij deze krant
Het modebeeld in de jaren'90 belooft afwisselender en veel
persoonlijker te worden dan ooit tevoren, leder kiest zijn eigen
stijl, combineert naar hartelust en maakt de eigen creatie
compleet met een persoonlijke keuze uit tal van a
De kleurrijke bijlage ZOMERMODE'90, geeft niet alleen een
preview op deze zonnige zomermode, maar biedt modehuizen en
boetieks een uitstekende ambiance om hun collecties te
n aan een breed publiek.
Ronald te Boekhorst, bereikbaar onder nummer 071-122244
informeert u graag nader over de adverteermogelijkheden in deze
CeidoeSou/ui/nt
Een nieuw gpt in de markt:
het ethisch vacuüm. Vrese
lijke term voor een aardige
bedoeling. Zaken doen met
schone handen, of zoiets.
Nieuwe kansen voor het
bedrijfsleven in Oost-Europa
natuurlijk; de paradox van
Vaclav Havel: de voormalige
satellietstaten zijn te helpen
door investeringen in de
Sovjetunie. En dat ene grote
Duitsland, dat wordt het
economisch snoepje van het
jaar. En de kunst danOok
voor het bedrijfsleven. Een
nieuwe religie in de week
bladen.
Geen boontjes uit Ethiopië,
geen pvc, geen bont. Een
nieuwe bedrijfsethiek? Henk
van Luijk, hoogleraar ethiek
aan Nijenrode, in De Tijd:
„Normen en waarden ontle
nen we steeds vaker aan het
publieke debat en aan dat de
bat kan het bedrijfsleven zich
niet onttrekken. Shell, met
zijn belangen in Zuid-Afrika,
weet daarvan mee te praten.
Het is aantrekkelijker open
bare ethische discussies voor
te blijven dan achteraf een
dubieus geacht beleid te
moeten verdedigen of bijstel
len". Wim Dooge, econoom,
filosoof en pr-adviseur te
Amstelveen: „Het valt mij op
dat er een piek in 'business
ethics' is in landen als Spaïije
en Italië, waar de kerk juist
nu aan betekenis inboet. Het
bedrijf biedt troost, het heeft
een credo en tien geboden,
het wil een bindmiddel en
schouwd is daar heel veel
van waar".
Bedrijfsethiek, is dat nou wel
of geen zaken doen met de
DDR? Fritz Raddatz, toon
aangevend criticus en essay
ist in de Bondsrepubliek: „De
DDR heeft het nazi-verleden
nog totaal niet verwerkt. Er
was al die jaren louter sprake
van een van bovenaf opge
legd antifascisme. Een inner
lijk besef van spijt en schuld
besef heeft in de DDR nim
mer plaatsgevonden":
Duitser voelt als buiterE
der wordt beoordeeld, te1
we mensen uit KazachJ
wier voorouders meer
tweehonderd jaar gel
ooit uit Zwaben naar de
ga zijn vertrokken, innig
armen". Sarcastich: „Ma;|
het is het bloed, hè?"
Bij de onafhankelijkheid
Suriname in 1975 was N<
land vastberaden geen
voor een Surinaams legi
geven. Maar op dit moi
betalen we nog altijd er
miljoenen per jaar
rissen van Surinaamse
tairen. Eén van de onder'
delaars van toen in VN:
waren als was in de hai
van de Surinamers. We
den uit een soort oerge
aardig gevonden wore
Veel meer mensen wille
liever niet meer over
ken. Ook niet Jan Pr
toen verantwoordelijk m'
ter en nu weer.
Pas nog in het Concei'
bouw, dank zij de nieuwr'
drijfsethiek die kunstspo:
ring heet: dirigent Chris
her Hogwood, een soort 1
se FraAS BrUggen (of am
om): „De geschiedenis va
kookkunst lijkt veel op!
van de muziek. Het lijkt'
daarom leuk een boel
schrijven. Een recept ui'
achttiende eeuw geeft je
structies hoe een produl
bereiden waar anderen
zier aan kunnen beleve,
dat is een duidelijke o'
eenkomst met muziek 1
ken. Maar het wordt
kookboek waarin staat d
naar Handels Water M
moet luisteren als je
stoofschotel hebt opstaan1'
Hier gaat de bedrijfsethiek
echt aan voorbij: het verzor
gingscentrum. In dit geval
dat aan het Haagse Bezuiden-
hout. Om tien uur 's och
tends al een potpourrie met
'onvergetelijke operette-me
lodieën' voor de nauwelijks
ontwaakte bewoners. Zoals
de heer Posman: „Ik had nog
liever m,'n poten gebroken
dan dat ik hier terecht was
gekomen. Ben je hier
's nachts al eens geweest?
Moet je eens op mijn kamer
komen liggen, dan ga ik wel
in de logeerkamer. Kan je
horen wat een klereherrie
het buiten is. Je moet wel
imbeciel zijn om zo'n huis als
'dit aan een verkeersweg te
bouwen".
HP is er zelf mee begonnen,
dus van de discussie over het
gelijk van rechts dan wel het
ongelijk van links of alle mo
gelijke combinaties daarvan
zijn we voorlopig nog niet af.
Een essay van Meindert Fen-
nema dit keer, politicoloog
aan de VU in Amsterdam:
„Er was iets grondig mis met
het communisme, zoveel is
duidelijk. In filosofische zin
was de belangrijkste fout on
getwijfeld de stelling dat po
litieke meningsverschillen 'in
laatste instantie' altijd econo
mische tegenstellingen weer
spiegelen. Elke politieke stel-
lingname is daarmee een
verdediging van het econo
misch eigenbelang. Wanneer
men vervolgens de economi
sche belangen van één groep
tot het algemeen belang ver
klaart, legt men de basis voor
een totalitaire filosofie".
Zondag viert, nou ja viert,
Suriname de tiende dag van
de revolutie. Wel van een
heel ander soort dan in Oost-
Europa. Bedrijfsethiek? Drs.
Prade van de Rekenkamer:
„Nog altijd viert de corruptie
in bijna alle gelederen hoog
tij. We hebben in ons laatste
rapport tien punten aangege
ven om het te voorkomen.
Maar er gebeurt niets mee.
Corruptie? Op dat punt heeft
Suriname aids". Bouterse:
„Het is zeer de moeite waard
geweest. Daarom moeten we
de dag ook blijven herden-
menvatting: bittere armoede,
schaamteloze weelde, corrup
tie, zwarte handel, burger
oorlog en meer dan een ver
moeden van cocaïnehandel".
Duitsers uit Rusland en Po
len keren massaal terug naar
de Heimat. Ze twijfelen geen
moment aan hun Duitse
identiteit. „In Rusland heb
ben we geen perspectief. Al
les is daar zo verwaarloosd
en kapot. Er is geen begin
nen aan. Bovendien zijn de
mensen die er nu wonen te
gen ons". Een Duitse sociaal
democraat: „Eigenlijk is het
van de gekke dat een Turk
die hier geboren is en zich
Jénos Herman vluchtte,
geleden, uit Roemenië, 1
hij bij terugkeer gesmok'
de bijbels gaf aan coll
predikanten. Als tolk ginj
recent mee met één vai'
voedselkonvooien. In
magazine: „De collab
teurs zijn nu niet opeerv
mocraten geworden. Dat1
looft toch niemand? De S 1
ritate niet meer georj
seerd? Hoe kun je dat
ven? Dat soort vertroc
ontbreekt tegenwoordig,
hebben immers Ceaus
ook vertrouwd. Ik ken
mensen uit de praktijk,
weet hoe ze zijn. Ze ken
geen grenzen en willen
baas spelen. Het gaat nu
hun eigen hachje, dus ze
nog fanatieker".
Bob Goudzwaard en Woi
van Dieren doen hun
ningsverschillen over de
wikkelingen in Oost-Eur
nog eens dunnetjes over.
Dieren: „Ik voorzie
groeiende Russisch-Japa
samenwerking, een niet
Siberische as. De Ameri
nen hebben dan het nal
ken; ze hebben niet eens
schijn van een concept v
zoiets". Goudzwaard: „Ik
nog met één punt. Oost-Ei1
pa wordt met de kleur r!
geassocieerd, het Westen -
zeg het voorzichtig - bl
zich gemakkelijk te verl'
den met de kleur zwart.
de overwinningsroes ten
zichte van Oost-Europa 1
ook niet weer fascistis
elementen oproepen? Met
dere woorden: rood heeft
faald, komt nu zwart w
op?"
Videokunst, is dat iets 1
de nieuwe bedrijfseth
Want de politiek moet
niets van weten. Jo
kunstenaars: „Geloof je i
kelijk dat in 1990 politic
kunst zijn geïnteressef
Spoel dat idee maar fijn
de wc". „De oude Drees
als stelregel dat een ver
gen ofwel onzin is en
niet behoeft te worden
vuld, ofwel redelijk is en
getoetst mag worden op
taaibaarheid. Dat verwoc
precies het onbegrip tui
kunstenaars en politici,
zijn twee verschillende m
taliteiten. Kunst gaat nati
lijk altijd over verlangi
over onbereikbare verl
gens, die verwezenl
moeten worden en nooit
vuld zullen worden; on
reikbare termen voor de
litiek en een terrein wi
mee de politiek zich m
niet bezig moet houden".
De Groene kijkt vast nl
het nieuwe Europa: „In
dergelijk Europa is g
plaats meer voor nuclei
gevechtswapens voor de 1
te afstand. Het zou t
waanzin zijn een kernwa
te richten op Vaclav Ha
György Konrad, Lech W
sa of Ibrahim Böhme?
NAVO en de EG moeten
snel aan bod komen, evei
de oostelijke buren. En
voordat de eenheid als pi
pakket op ons afdondert".
DICK HOFLA
