Modrow: „Ik vraag niet
op mijn knieën om geld
•Na verkiezingen zal alles beter worden
^eer doden bij
rust in Nepal
Contact met
Giotto hervat
TELEURSTELLING IN DDR OVER HOUDING BONN
W0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
Onrust Kosovo
vlamt weer op
Brand in banden
wordt milieuramp
AITENLAND
QeidóaQowumt
DINSDAG 20 FEBRUARI 1990 PAGINA 5
|/HMANDU Bij ongeregeldheden in
zijn gisteren opnieuw doden geval-
'ijf mensen kwamen om toen ae po-
n de stad Bhaktapur het vuur open-
een stenengooiende menigte die
de tweede dag demonstreerde voor
yoering van een meerpartijenstelsel.
tweehonderd mensen werden gear-
:rd. De regering verklaarde zich
tesloten de „extremisten" uit te scha-
De Nepalese oppositie had voor gis-
opgeroepen tot een algemene sta-
Dm haar eisen voor democratie te on-
:unen. In verschillende provinciale
i in de Kathmandu-vallei waren
els en markten gesloten én lag het
er vrijwel stil.
PARIJS Het Europese ruimte
vaartbureau ESA heeft gistermiddag
zoals voorzien na vier jaar het contact
hervat met de sonde Giotto, die in
april 1986 op een afstand van 500 kilo
meter van de kern van de komeet
Halley vloog. Deze hervattihg bete
kent het begin van het reactiveren
van de sonde.
Als alle apparatuur goed blijkt te
functioneren, zal de sonde op weg
kunnen worden gestuurd voor een
ontmoeting met de komeet van Grigg-
Skjellrup in juli 1992. Giotto bevindt
zich op het ogenblik op 100 miljoen
kilometer van de aarde.
Kind uit Pompeii
Dit marmeren beeldje, dat een jon
getje op een dolfijn voorstelt, werd
zaterdagmiddag opgegraven bij het
Huis van Casti Amanti in Pompeii.
Het beeldje, dat bij de uitbarsting
van de Vesuvius in 79 na Christus
net als de rest van de stad onder de
as werd bedolven, was waarschijnlijk
bedoeld voor een fontein, maar kon
door de vulkaanuitbarsting niet wor
den aangebracht. De vondst was on
der meer belangrijk doordat er nog
resten verf op zaten. Aangenomen
wordt dat het Huis van Casti Amanti
werd bewoond door een bakker. De
laatste keer dat een dergelijke
vondst werd gedaan, was in 1977,
toen een bronzen beeld werd opge
graven.
FOTO: EPA
Onderzoek relatie orgiën
en Bende van Nijvel
BRUSSEL De Belgische minister
van Justitie Wathelet heeft gisteren
aangekondig een onderzoek in te stel
len naar „de roze baletten", de sexor-
giën waaraan begin jaren zeventig
Belgische politici,rechters en minder
jarige jongens aan zouden hebben
deelgenomen. Mogelijk zijn enkele
deelnemers gechanteerd en getuigen
van de orgiën vermoord door leden
van de „Bende van Nijvel". Ook dat
zal in het onderzoek worden meege
nomen. De Belgische politicus Vanden
Boeynants werd vorige week door een
callgirl ervan beschuldigd actief aan
„de roze balletten" te hebben deelge
nomen. Vanden Boeynants heeft een
aanklacht tegen haar ingediend.
Triest dagrecord:
39 moorden in Rio
RIO DE JANEIRO Het
aantal moorden in Rio de Ja
neiro heeft in het afgelopen
weekeinde een nieuw record
bereikt. Binnen 24 uur wer
den in de hoofdstad van Bra
zilië 39 mensen om het leven
gebracht, zo meldden de Bra
ziliaanse kranten gisteren.
Over het hele weekeinde
vielen in Rio en omgeving 57
doden, van wie de meesten
werden doodgeschoten. Het
vorige dagrecord, met 37 do
den, dateerde van april 1988.
luid gejuich van duizenden belangstellenden zijn vannacht
duitse arbeiders met bulldozers begonnen de Berlijnse Muur
ufi Brandenburger Tor neer te halen. De „mooiste" stukken
ten zorgvuldig gelicht. De DDR wil ze verkopen, tegen een
die kan oplopen tot zo'n 200.000 gulden voor een stan-
o, Ipaneel van 3,6 bij 1,20 meter en een gewicht van 2,6 ton.
„aal drie kilometer Muur moet tegen de vlakte.
jur FOTO: AP
TEGA HOUDT NICARAGUANEN EEN MOOIE TOEKOMST VOOR
ie
(Van onze correspondent
Rink Drost)
OOST-BERLIJN „Ik
kan de teleurstelling van
veel burgers in de DDR
begrijpen die zich afvra
gen of we nu geen broe
ders en zusters meer zijn.
Echter, meer dan steeds
opnieuw haar uiterste best
doen kan mijn regering
niet. Ik zal niet op mijn
knieën gaan om een der
gelijke solidariteitsbijdra
ge te vragen. Wat er na de
achttiende maart uit komt
zal wel blijken".
De Oostduitse minister-presi
dent Hans Modrow klonk gis
teren in Oost-Berlijn duidelijk
teleurgesteld als gevolg van
het uitblijven van directe hulp
van de Bondsrepubliek in de
vorm van een 'solidariteitsbij
drage' tussen de tien en vijf
tien miljard mark. Hij legde
voor de Ronde Tafel verant
woording af over het bezoek
van een grote regeringsdelega
tie onder zijn leiding aan de
bondsregering in Bonn, vorige
week. De Ronde Tafel is het
gespreksforum waarin alle
oude en nieuwe politieke groe
peringen in de DDR zijn ver
tegenwoordigd.
Duidelijke kritiek had de re
geringsleider op de uitlatingen
van kanseliersadviseur Horst
Teltschik over een ophanden
zijnd bankroet van de DDR,
die deze nota bene in het afge
lopen weekeinde heeft her
haald. Modrow: „Het noodza
kelijke maximum aan politie
ke verantwoordelijkheid ver
eist ook, dat de burgers van de
DDR niet door doelbewuste
stemmingmakerij uit kringen
van de bondskanselarij onge
rust worden gemaakt. Ik be
doel daarmee de beweringen
dat ons land kennelijk dezer
dagen niet meer in staat zou
zijn aan zijn betalingsverplich
tingen te voldoen en de bewe
ring dat de Volkskammerver-
kiezing opnieuw naar voren
geschoven zou worden. Ik heb
in Bonn dit gebrek aan ver
antwoordelijkheidsgevoel aan
de kaak gesteld. Een veront
schuldiging of een ophelde
rend woord hebben we offi
cieel echter niet gehoord".
In Bonn stuit de waardering
die de Oostduitse regering aan
het bezoeksresultaat geeft op
onbegrip. In het weekeinde al
verklaarde bondsminister Hel
mut Haussmann dat Modrow
zich ondankbaar opstelt bij
„het grootst denkbare ge
schenk dat de Bondsrepubliek
hem mee kon geven, de Duitse
Mark". Gisteren zei regerings
woordvoerder Dieter Vogel in
Bonn voor de pers: „Modrow
weet kennelijk niet het aanbod
van een monetaire unie en een
economische gemeenschap op
zijn waarde te schatten. De
geëiste directe hulp in de
vorm van een solidariteitsbij
drage is van aanzienlijk min
der gewicht dan wat nu is aan
geboden".
Bundeswehr
Na de Duitse eenwording zul
len geen troepen van de
NAVO of de Westduitse Bun
deswehr worden gestationeerd
op grondgebied van de huidige
DDR. Minister van buiten
landse zaken Hans-Dietrich
Genscher heeft gisteren over
eenstemming bereikt met zijn
collega van defensie Gerhard
Stoltenberg. Beide bewindslie
den gingen op verzoek van
bondskanselier Kohl om de ta
fel zitten om hun verschillen
van inzicht over de militaire
positie van Oostduits gebied,
die de regeringscoalitie van
CDU/CSU en FDP het afgelo
pen weekeinde onder forse
spanning zette, bij te leggen-
.„Moskou's vrees voor een te
sterk Duitsland moet niet wor
den onderschat", zo zei Gen
scher. In de verklaring die
beide ministers na hun beraad
uitgaven, staat dat geen mate
rieel of manschappen van de
NAVO naar Oostduits gebied
zullen worden overgebracht.
Dat geldt ook voor de troepen
van de Bundeswehr, die niet
rechtstreeks onder het NAVO-
commando vallen. „Het veilig
heidsbeleid zal worden
vastgesteld met de vrij geko
zen regering van Oost-Duits-
land en met de vier mogend
heden die verantwoordelijk
zijn voor Duitsland", aldus een
passage in de verklaring, die
een duidelijke zege voor Gen
scher inhoudt.
Uit een opiniepeiling van het
Westduitse televisienet ZDF
gisteravond blijkt dat 78 pro
cent van de bewoners in de
Bondsrepubliek voor een here
niging met de DDR is. 71 pro
cent spreekt zich uit voor Ber
lijn als hoofdstad van Duits
land, als de Bondsrepubliek en
de DDR eenmaal verenigd
zijn. 67 procent vindt echter
dat het herstel van de Duitse
eenheid te vlug gaat.
n onze correspondente
Annemarie Heijn)
JAGUA 'Daniel en
,io, jouw kandidaten
de vrede', ,is een van
^talloze leuzen van het
^inistisch Front FSLN.
en wederopbouw
ïen de inzet van de
:s^iezingen die aan-
amde zondag in Nicara-
worden gehouden,
kunnen 1.750.550 Ni-
juanen nieuwe ge
nteraden, een nieuw
(ement en een nieuwe
olident kiezen,
ie
el Ortega en Sergio Rami-
ïu president en vice-pre-
t van Nicaragua, voeren
5 aan de lijst van de
inisten. De verkiezings-
agne is volop aan de
Half Nicaragua lijkt
te lopen met een T-shirt,
^iif rugzak in de kleuren
uet FSLN: rood met
Vanaf reusachtige re-
ïborden grijnst Daniel,
ar >p zijn arm zijn dochtertje
ila, de voorbijgangers toe.
es zal beter worden", be-
president Daniel Ortega
iezers. „Stem daarom op
"''korte rit door de hoofd-
maakt al snel duidelijk
r nog een hoop te verbe-
valt. Er is weinig bijge-
'd de laatste jaren; de
te wijken maken een ver-
erde indruk. Er rijden
ig auto's. De bussen zijn
vol en het is normaal
:n in de stad te zien lif-
En hoewel op de markt
volop groente, fruit en
k p te koop is in tegen-
f Ing tot een paar jaar gele
den zijn de prijzen voor
veel Nicaraguanen onbetaal
baar. Een veel gehoorde
klacht is dat door de inflatie
alles zo duur geworden is.
Deze slechte economische situ
atie is koren op de molen van
de belangrijkste politieke te
genstander van het FSLN, de
UNO. „Ze hebben tien jaar de
tijd gehad en het is ze niet ge
lukt! Ons lukt het wel!", be
looft Violeta Chamorro, de
presidentskandidaat van UNO.
UNO is de partij van lijst 1 en
UNO betekent ook letterlijk
één. Dit geeft aanleiding tot
eindeloos veel woordspelingen.
„Wij zijn allemaal UNO",
roept Donja Violeta de menig
te toe tijdens een demonstratie
in het stadje Masaya. De een
heid binnen UNO is echter ver
te zoeken. Het is dan ook een
monsterverbond van veertien
partijen liberale, conserva
tieve, christen-democratische
en communistische partijen
met als enig concreet gemeen
schappelijk doel, de sandinis
ten te verslaan in de verkie
zingen van 25 februari. Vanaf
de oprichting van UNO vorig
jaar is er onderling geruzie
over de verdeling van de
macht en van de dollars.
Verbeterd
Volgens de UNO vormen de
'onbekwaamheid, corruptie en
het militarisme' van de sandi-
nistische regering de oorzaak
van de economische proble
men. La Prensa, de krant van
Violeta Chamorro en spreek
buis van de oppositie, heeft ie
dere dag op de voorpagina wel
een negatief verhaal over
voedselschaarste, gebrek aan
medicijnen of hoe duur het le
ven is.
Niet iedereen is het eens met
de zienswijze van UNO. Vol
gens Dora, een vrouw van 25,
is er wel degelijk veel verbe
terd de afgelopen tien jaar. Ze
woont in het dorp Tipitapa,
even buiten de hoofdstad. De
straten zijn er ongeplaveid,
straatverlichting is er niet.
Dora wpont met haar moeder,
zus en vier neefjes in een huis
je met twee kleine kamers,
met als enig meubilair wat
stoelen en een oude ijskast.
Overdag werkt ze als dienst
meisje in Managua, 's avonds
gaat ze naar school.
,,'s Avonds studeren was on
denkbaar tijdens het regime
van Somoza", vertelt Dora,
terwijl ze de komst van de
verkiezingskaravaan van vice-
president Sergio Ramirez in
Tipitapa afwacht. „Sinds het
FSLN aan de macht is, kan ie
dereen in Tipitapa naar school.
Jong en oud. We hebben hier
nu tot en met de vierde klas
middelbare school". Behalve
een school heeft Tipitapa ook
een gezondheidscentrum ge
kregen. Het consult is gratis,
voor de medicijnen moet een
kleine bijdrage worden be
taald. „Het belangrijkste: er is
een eind gekomen aan de re
pressie in Tipitapa".
Contra's
Het sociaal-ecomomisch on
derzoek INIES beschouwt de
strijd tegen de contra's, die in
1982 begon, als belangrijkste
oorzaak van de economische
crisis. „In 1985 begonnen we
de gevolgen van de oorlog
flink te voelen. Meer dan de
helft van het budget ging naar
de oorlog, wat betekende dat
er flink moest worden bezui
nigd op een groot aantal ande
re posten, zoals de subsidies
voor het openbaar vervoer en
het basisvoedselpakket", ver
telt Wilma Ubau van INIES.
Behalve de contra-oorlog had
ook het handelsembargo dat in
mei 1985 door de Verenigde
Staten werd afgekondigd cata
strofale gevolgen voor de eco
nomie van Nicaragua. „We
schatten dat de Nicaraguaanse
economie minstens twaalf mil
jard dollar schade is toege
bracht als gevolg van de oor
log en het handelsembargo",
aldus Wilma Ubau.
De oorlog tegen de contra's
heeft niet alleen economische
gevolgen. Vorig jaar vielen er
minstens 572 burgerslachtof
fers bij hinderlagen en aanval
len van contratroepen op boe
rencoöperaties. Januari dit
jaar nog werden twee nonnen,
een Nicaraguaanse en een
Amerikaanse, dodelijk slacht
offer van een actie van de
contra's. Het was voor veel Ni
caraguanen dan ook moeilijk
te verteren dat het parlement
vorige week besloot 1.190 con
tra-strijders en leden van de
Nationale Garde van voorma
lig dictator Somoza verant
woordelijk voor zware repres
sie, folteringen en moorden
vrij te laten.
Minstens zo moeilijk te verte
ren is het feit dat een groot
aantal politici die vroeger So
moza steunden en een aantal
ex-contra's zich nu bevinden
onder de gelederen van de
UNO. De rechterhand van
mevrouw Chamorro, Alfredo
Cesar, behoorde vorig jaar nog
tot de politieke leiding van de
contra's. En tijdens een ver
kiezingsbijeenkomst van de
UNO in de stad Matagalpa
sprak 'commandant Johnson',
een van de militaire leiders
van de contra's die onlangs de
wapens neerlegde.
Levensbelang
De verkiezingen van 25 febru
ari moeten niet alleen een
nieuwe president, parlementa
riërs en gemeenteraadsleden
opleveren. Het belangrijkste
doel is eèn einde aan de oorlog
te maken. Het oordeel van de
internationale gemeenschap
over het precieze verloop van
de verkiezingen zal minstens
zoveel gewicht in de schaal
leggen als de uitslag ervan. Is
dat oordeel positief en zijn de
verkiezingen eerlijk verlopen,
dan zullen de Verenigde Sta
ten onder grote druk komen te
staan om de financiering van
de contra's stop te zetten en
het handelsembargo op te hef
fen, wie ook mogen winnen.
Om de eerlijkheid van de ver
kiezingen vast te stellen,
wordt Nicaragua nu over
stroomd door internationale
waarnemers. In totaal worden
er zo'n 1.500 verwacht. Er zijn
slechts drie officiële delegaties:
van de Verenigde Naties, de
organisatie van Amerikaanse
staten en een groep prominen
te politici onder leiding van
voormalig president Jimmy
Carter.
„Dit zijn volgens mij de meest
bekeken verkiezingen in de
wereld", aldus Angelica Hunt,
woordvoerster van de commis
sie van de Verenigde Naties
die toezicht moet houden op
het verloop van het kiesproces
in Nicaragua, ONUVEN. Vol
gens ONUVEN is er tot nu toe
geen enkele reden om aan te
nemen dat de verkiezingen op
25 februari niet eerlijk zullen
verlopen. Angelica Hunt wei
gert echter te speculeren over
de uitslag en wat er daarna zal
gebeuren. „Maar dat het hele
kiesproces en de verkiezings
dag zelf van levensbelang zijn
voor dit land, daar bestaat
geen enkele twijfel over. De
toekomst van Nicaragua hangt
voor een groot deel af van wat
er volgende week zondag ge
beurt".
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
Twee dagen later gaat de Vrijheid weer onder zeil, nu
drie koppen aan boord: Rob, Van Noort en Skip natuurlijk,
weer is buitengewoon mooi, haast té mooi voor deze stre-
Twee dagen na het passeren van Punta Arenas nadert de
eid de plek, waar zich 350 jaar geleden het drama met Ja-
Claeszoon van llpendam heeft afgespeeld. „Je leest in die
f journalen altijd, dat het hier zo spookt", zegt Rob, „en de
keren dat ik Straat Magelheas heb gepasseerd, klopte dat ook
wel. Zulk prachtig weer heb ik nog nooit meegemaakt."
„Als het weer maar niet omslaat", zegt Olivier van Noort; „een
beetje goed weer kunnen we best gebruiken." Rob kijkt bezorgd
naar de lucht. Hij vertrouwt het ook niet erg en de volgende dag
begint de barometer snel te vallen. Het weer slaat om!
PRISTINA Tienduizenden
etnische Albanezen zijn giste
ren in de Joegoslavische pro
vincie Kosovo de straat opge
gaan om te demonstreren voor
meer democratie en de vrijla
ting te vieren van de vooraan
staande Albanese dissident
Adem Demaci. De grootste be
toging was in Decani, waar
20.000 mensen op de been wa
ren naar aanleiding van de
vermeende mishandeling van
een scholier van Albanese af
komst door een lid van de
veiligheidstroepen
Nadat eerder federale autori
teiten dergelijke voorstellen
hadden gedaan, hebben nu
ook de communisten in het
Joegoslavische leger zich uit
gesproken voor ae oprichting
van een nieuwe orthodox-
communistische partij in de
deelrepubliek Slovenië.
De Canadese brandweerlieden leveren een, op het oog, hopeloze
strijd tegen de vlammen die steeds weer in de bandenmassa op
wakkeren.
FOTO: AFP
HAGERSVILLE Nog steeds hangen er dikke zwarte rook
wolken boven het Canadese Hagersville (Ontario), waar 14 mil
joen oude banden al een week in brand staan. Door de brand,
die vermoedelijk is aangestoken, dringen giftige stoffen de lucht
en de bodem in en de gevolgen voor het milieu kunnen aanzien
lijk zijn. Een methode om de brand snel te blussen, is er niet,
aldus de deskundigen en sommigen vrezen dat het nog wel
maanden kan duren voor de brand uitgewoed is. Zeshonderd
van de vierduizend inwoners van het gebied vlak bij de opslag
plaats van oude banden hebben hun huis al moeten verlaten
vanwege de giftige rookwolken.
door Alexander Münninghof
Criminaliteit
MOSKOU Toen ik drie jaar
geleden in Moskou aankwam,
was de algemene houding van
de buitenlandse kolonie ten
aanzien van de militia-
mannen, die in hun
wachthuisjes bij de ingang van
onze luxe-ghettos staan
opgesteld, afwijzend. Die lui
zijn er alleen maar om ons op
de vingers te kijken en te
rapporteren met wie we
omgaan, was de gangbare
opinie.
Nu hoor je die geluiden bijna
nooit meer. De
misdaadstatistieken schieten
met zulk een angstwekkende
vaart omhoog (vorig jaar een
toename van 45 procent) dat
wij buitenlanders het een
veilig gevoel zijn gaan vinden
dat er een geüniformeerde in
de buurt is op wie we in geval
van nood een beroep kunnen
doen. Per slot van rekening
hebben wij de spullen die de
Sovjetburgers niet hebben, en
daarom zijn wij een
belangrijke doelgroep
geworden van de kleine
criminaliteit.
Vooral onze auto's moeten het
ontgelden. Mijn eigen Volvo is
alleen nog maar aan zijn vorm
als zodanig te herkennen. De
chromen letters met de
merknaam zijn er inmiddels af
gesloopt. Vraag me niet wat je
daar aan hebt, vermoedelijk
betreft het hier een
onbedwingbare begeerte om
een fetisj van die nog steeds zo
onbereikbare westerse wereld
te bemachtigen.
Een van de eerste dingen die
je bij aankomst in Moskou
leert is om 's avonds de
ruitewissers en de radio-
antenne van je auto af te halen
want die ben je anders
gegarandeerd kwijt. Maar hoe
kun je je wapenen tegen het
gespuis dat bij nacht en ontij
de ramen van geparkeerde
au tos eenvoudig inslaat en
meeneemt wat van zijn gading
is. Die brute force-aanpak lijkt
steeds meer in zwang te
komen. Onlangs waren vijf
auto's praktisch voor onze
deur op die ruwe manier
behandeld, een operatie die
toch een behoorlijk kabaal
gegeven moet hebben en
bovendien vrij veel tiid zal
hebben gekost, terwijl je je ook
kunt afvragen of de boeven
die zulke risico's durfden te
nemen wel helemaal nuchter
waren, wat de pakkans bij een
normale, alerte militia-reactie
toch vergroot had moeten
hebben. Maar helaas, de
daders bleven onvindbaar.
Een Amerikaanse collega, ten
einde raad na zijn afscheid
van zijn vierde autoradio,
heeft inmiddels twee
schijnwerpers en een tv-
monitor op zijn balkon
gemonteerd, waarmee hij zijn
bezit voortdurend in het oog
kan houden. Als hij gaat
slapen zet hij de video aan.
Het helpt wel, al schrok het
een Sovjetbovenbuurman toch
niet af om, tijdens het uitlaten
van zijn hond. met een
schroevedraaier de koplampen
te verwijderen van de auto
van een mede-Sovjetburger
die naast die van de
Amerikaan geparkeerd stond.
Kennelijk rekende de man er
op, dat de monitor slechts het
kapitalistisch bezit in het oog
hield en het jatwerk van
Sovjets onderling niet zou
registreren. Dat verklaart ook
de merkwaardige reactie van
de gedupeerde autobezitter,
die niet wilde geloven wat de
Amerikaan zei, ook niet naar
het bewijs op de video wilde
kijken en pas bij de dader, die
ook al jarenlang in diezelfde
flat woonde en die hij
persoonlijk goed kende, ging
aanbellen toen een andere,
Russische,, getuige hetzelfde
verhaal deed. Het
opmerkelijkste is misschien
nog wel, dat de relatie tussen
dader en bestolene daarna niet
aanwijsbaar verkoelde, als
betrof het een soort normaal
bedrijfsonge val.
En daar gaat het om: in dit
land van permanente
schaarste wordt op zulk een
enorme schaal geratst en
gepikt dat er een verschuiving
in de morele standaard heeft
plaatsgevonden. Een wat
ruimere interpretatie van de
begrippen mijn en diin dan bij
ons is het gevolg, ook alweer
begrijpelijk in een land waar
de staat namens de massa de
amorfe eigenaar is van alles.
En zo kan het gebeuren dat
een militia-man, bij het horen
van de zoveelste diefstal van
de centrale tv-antenne van ons
dak, schouderophalend als
eerste reactie heeft: ja, die
dingen zijn nergens meer te
krijgen. Dus die hadden ze
zefrer nodig.
