„Eerlijk verdeelde welvaart enige oplossing voor milief znmer M DE'90 Sauerland even in ban van de winter Onenigheid in Westduitse regering over rol NAVO „Albert Heyneken is bij o, een bekende Nederlander; BINNENLAND CcidócSouoont MAANDAG 19 FEBRUARI 1990 i I Man doodgeschoten in Amsterdams café AMSTERDAM Door een schietpartij in een horecagelegenheid in Amsterdam is gisteren een 35-jarige Joegoslaaf ge dood. Het slachtoffer bevond zich op dat moment in het gezelschap van veertien andere Joegoslaven en vijf vrouwen. Aan het fatele schot ging een vechtpar tij vooraf, waarbij één van de andere aanwezigen door een bierglas aan het gezicht werd verwond. Vier mannen zouden de neergeschoten man per auto naar een ziekenhuis hebben gebracht, waar hij aan zijn verwondingen over leed. De politie heeft deze vier mannen aangehouden. Ook in de horecagelegen heid werden nog twee mensen gearres teerd. Joegoslavië wil af van valuta-handel met Oostbloktoeristen (Van onze correspondent Gert van Wijland) BELGRADO De regering van Joegoslavië heeft toeristen uit het (voormalige) Oostblok een uitvoerverbod voor buitenlands geld opgelegd. Met deze maatregel hoopt Joego slavië een einde te maken aan het weglekken van westerse va luta: sinds de dinar in Joegosla vië vrij inwisselbaar is tegen bij voorbeeld dollars en Duitse mar ken, is er een levendige zwarte valutamarkt ontstaan, waarbij harde valuta naar Polen, Rus land en Hongarije worden ge smokkeld, zonder eerst in Joego slavië te zijn uitgegeven. Een van de maatregelen om de inflatie terug te dringen die de Joegoslavische regering begin dit jaar heeft ingevoerd, is dat de Joegoslaven hun dinars kunnen wisselen tegen elke munt die ze willen. Als vaste koers geldt daarbij rond de 7 dinar voor een Westduitse mark. Premier An ton Markovic wil voorkomen, dat de gelijktijdig ingevoerde open-marktpolitiek tot een flore rende zwarte handel in valuta zou leiden, maar had daarbij bui ten de 'toeristen' uit het Oosten gerekend. Inwoners van het Oostblok, die hun zloty's, roebels en florinten niet vrij kunnen wisselen tegen de toch zo fel begeerde westerse valuta, komen naar Joegoslavië om geld te kopen. Ze wisselen een aantal dinars of verkopen wat ze bij zich hebben. Tsjechi sche kampeerspullen liggen goed, Pools bont en gereedschap zijn gewilde artikelen op de Joe goslavische markt. Volgens een woordvoerder van de Centrale Bank zal elke niet- westerse toerist in de toekomst gevraagd worden, hoeveel valu ta hij bij binnenkomst bij zich heeft. Bij het verlaten van Joe goslavië mag dan niet meer dan dit bedrag worden uitgevoerd. De Joegoslaven zelf zien echter op voorhand al voldoende mazen in het net en geloven niet dat de geldstroom afdoende zal kunnen worden ingedamd. Volgens een anonieme Joegoslavische „geld handelaar" lossen de maatrege len niets op. „In het uiterste ge val steken we zelf de grens over om daar onze handel te drijven. Elke Joegoslaaf mag sinds 1 ja nuari zoveel buitenlands geld uitvoeren als hij wil". Volgens hem is zelfs financieel voordeel te halen uit de nieuwe maatrege len: „Nu kunnen we roepen dat we meer gevaar lopen, dat we speciaal voor hen het geld over de grenzen moeten smokkelen. Dat drijft de prijs op. Zo kunnen we 10 dinar voor een mark vra gen". Half miljoen Nederlanders op vakao DEN HAAG Nederlanders gaan volgende week massaal op vakantie. Volgens schattingen van de ANWB gebruiken een half miljoen Nederlan ders de krokusvakantie om er een paar dagen of meer op uit te trekken. Vooral de traditionele wintersportge bieden in het buitenland krijgen een stroom Nederlandse bezoekers te ver werken. Naar verwachting 300.000 landgenoten gaan komend weekeinde op wintersport. Naast de 300.000 wintersporters bren gen 125.000 Nederlanders een korte krokusvakantie in eigen land door. Nog eens 70.000 Nederlanders hebben een zon- of stedenvakantie geboekt, aldus de ANWB. Oostenrijk is veruit het wintersportland in de kn tie. Ruim 60 procent van] •landse wintersporters brei korte vakantie door. De bliek is met 20 procent tweede, terwijl 10 proci wintersporters naar Zwitse De overige 10 procent g£ een ANWB-woordvoerder se andere landen. Vorig seizoen zijn volgensi ruim 1,2 miljoen Nederig wintersport geweest. De pr] dat dit aantal dit seizoen p zou worden, maar door het?' van de sneeuw de afgelof zegden veel wintersporters lerlaatste moment hun vak. NIEUWE VOORZITTER RMNO, PROF. DR. HANS OPSCHOOR: AMSTERDAM Als het aan prof. dr. Hans Op- schoor ligt, zal de Raad voor het Milieu- en Na tuuronderzoek (RMNO) vanaf nu meer dan ooit van zich doen spreken. Opschoor (45) is namelijk de nieuwe voorzitter van dit adviesorgaan van de regering en hij heeft on conventionele ideeën, die zijn economische achter grond verraden. „Wie gehoord wil worden, moet op de trommel slaan", is Opschoors opvatting en dat deed de RMNO volgens hem tot nog toe te weinig. „Weten schappers zien het nog altijd als onfatsoenlijk om public re lations te bedrijven. Dat moet snel veranderen, wil je werke lijk enige invloed krijgen". Een andere verklaring voor het nogal geruisloze bestaan van de adviesraad schuilt vol gens Opschoor in het gegeven dat „het voorzitterschap van dit soort clubs meestal werd bekleed door oudere heren die meer de zachte weg van over leg met ambtenaren in de wandelgangen voorstonden". Vervolgens komt hij meteen ter zake. Opschoor: „Als ik om me heen kijk, zie ik een obses sie voor modeverschijnselen als de klimaatproblemen. Het broeikas-effect, de afbraak van de ozonlaag; ongetwijfeld belangrijke zaken, maar vol gens mij zijn er milieuproble men die om meer aandacht vragen. Op langere termijn gaat bijvoorbeeld de vraag spe len hoe je landen als China en India zover krijgt dat ook zij milieuvriendelijker gaan in vesteren. Het is begrijpelijk dat ook in de Derde Wereld elk huishouden een ijskast wil, maar de productiecapaciteit van de aardbol is eindig, even als de mogelijkheid om maar cfk's in het milieu te blijven pompen. Het wordt dus tijd voor een rechtvaardiger ver deling van onze welvaart. Wanneer dat niet vóór de helft van de volgende eeuw is gere geld, zijn de problemen echt niet te overzien". De „obsessie" van wetenschap pers voor de klimaatproblema tiek begrijpt dr. Opschoor wel: „Het klimaat is een onzeker en mondiaal probleem. Dat vin den onderzoekers interessant. Ze zijn vaak zo beroepsgede- formeerd dat ze alleen om die twee redenen al onderzoek willen doen. Er valt meer eer aan te behalen dan aan een studie naar de vervuiling van de Noordzee of de Rijn. Zulke problemen worden al gauw als te regionaal afgedaan". De benoeming van Opschoor, tot 1 april aanstaande nog di recteur van het Instituut voor Milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit in Amster dam, tot voorzitter van de RMNO werd in een persbe richt 'bijzonder' genoemd. Niet alleen door zijn relatief lage leeftijd, maar meer nog door zijn achtergrond als econoom. Prof. dr. Hans Opschoor: „De verdeling van onze welvaart is vooral een kwestie van solidariteit". FOTO: DIJKSTRA Een politieke benoeming mag genstelling tot biologen, die door het bedrijfsleven maar al te vaak als lachwekkend be schouwd werden omdat ze praten in termen die een ma nager niets zeggen". volgens Opschoor niet worden genoemd, al is hij toe vallig wel net als zijn 'bazen' Alders en Ritzen lid van de PvdA. „Wij adviseren niet over een termijn van vier jaar, maar meer op lange termijn", aldus Opschoor. „De werkelijke ge dachte achter mijn benoeming is vast en zeker dat een eco noom in staat moet worden ge acht goed met het bedrijfs leven te communiceren. In te- Dat voordeel zal de nieuwe voorzitter van pas komen. Al in zijn studiejaren, toen Op schoor op de negende verdie ping van de Erasmusuniversi- teit dagelijks de rookpluimen van de Rijnmond aan het raam van zijn werkkamer voorbij zag trekken, begreep hij dat een bloeiende economie haaks kan staan op het behoud van een leefbaar milieu. „Naar mijn mening moet met de in dustrie de komende jaren nog een harde strijd gestreden worden. Dat kan door het bedrijfsleven niet onmiddellijk te bekritiseren op een milieu onvriendelijke investering die nog vijf jaar loopt, maar de be drijven nu al mee te laten den ken over hun houding binnen tien, twintig jaar. Daarnaast moet je een tegenmacht orga niseren: milieu-organisaties met goed onderbouwde rap porten steunen en de consu ment kritischer en weerbaar der maken". Onder zijn leiding moet de RMNO volgens Opschoor on der meer streven naar onder zoek dat aansluit op reeds be staande internationale studies. „In de wetenschap wordt nog te veel vanaf eilandjes ge werkt, waardoor te veel dub bel werk wordt gedaan", zegt hij. „Omgekeerd zouden ook onze onderzoeken meer moeten worden ingebet in in ternationale projecten". Daarnaast stelt Opschoor zich ten doel ook de maatschappe lijke, bestuurstechnische en economische kant van de mi lieuproblematiek te benadruk ken. „Een onderzoek naar de stijging van de zeespiegel is wel belangrijk, maar ik ben meer geïnteresseerd in de vraag hoe je een eventuele ne gatieve uitslag van zo'n onder zoek nou moet vertalen in be leid. Daar is behoefte aan, merk ik. Al die signalen die minister Maij-Weggen dage lijks uitzendt met haar nieuwe plannen om de automobilist aan te pakken, zie ik als een schreeuw om gefundeerd on derzoek". „Ik hoop met de RMNO een soort verinnerlijking te berei ken bij het publiek. Educatie en voorlichting zijn de instru menten om het milieubesef te vergroten. Dat zoiets kan wer ken, zie je wel aan de anti rookcampagnes en het gebruik van glasbakken. Twintig jaar geleden rookte nog iedereen en bestond een glasbak nog niet. Enkel de voorlichting heeft ons gedrag langzaam maar zeker omgebogen. Verin nerlijking betekent voor mij een beroep doen op het gewe ten van de manager en de con sument. In combinatie met dwangmiddelen, die de ver vuiler in zijn portemonnee ra ken, denk ik dat dat effect heeft". Enkele keren heeft de nieuwe voorzitter zijn werkgever mi nister Alders van VROM ont moet. „Hij geeft er blijk van geluisterd te hebben naar wat ik hem in korte gesprekjes heb ingefluisterd. Alders is vol en thousiasme begonnen in dit kabinet en hij heeft lef. Jam mer dat zo'n tachograaf-kwes- tie hem achtervolgt. Doodziek word ik daarvan. Niet van het idee van Alders, maar van de media die er bijna dagelijks nog aan memoreren. Typisch een geval van een mug opbla zen tot een olifant". „Het idee van een tachograaf voor de automobilist is zo gek nog niet. Het is volstrekt dui delijk dat de auto-gebruiker hard aangepakt moet worden. Zelf verplaats ik me dagelijks per auto en ik betrap me er vaak op de maximum snelheid te overschrijden. Ik weet hoe groot de verleiding is direct in de linker rijbaan te kruipen. Maar ik voel me er wel schul dig over, want ik besef ook dat negentig kilometer per uur re latief het minst schadelijk is voor onze bossen. Financiële dwangmaatregelen L daartegen. En of ders dan formeel had over een tacl spreken, vind ik m^ cundair belang". Gevraagd naar zijni visie klinkt Opschc tisch over de miliei die dagelijks op „Het energieverbri stoot van zuren en zal allemaal voor h< wel beheersbaar ki ven. De echte prol ik pas na die tijd li Nationaal Milieu PI zich voornamelijk op sche groei. Zolang vier of vijf procen Bruto Nationaal Inl milieuzorg besteden les wel goed, denkt „Maar volgens het Brundtland-rapport reldbevolking in 20! een half keer zo gr( nu. Om die bevolkii delen in dezelfde wij nu kennen, zal tie op wereldniveau groter moeten wo kan niet. Een soort fing op de produkti lieu-onvriendelijke zou misschien een bieden. De opbren zou in een mondia fonds kunnen kome verdeling van onze vooral een kwestie riteit. En ik ben so de vraag of wij die met de Derde Were willen brengen". JEAN-PIERRE Eeuwenoude graven Diemen geschonden DIEMEN Op een begraaf plaats in Oud-Diemen zijn dit weekend tien graven van en- kele honderden jaren oud ge- schonden. De begraafplaats staat op de nominatie om op gegraven te worden, om ver- g volgens te wordenopgedoekt of tot monument te worden verheven. Op het moment is het kerkhof sterk verwaarloosd en verzakt. De grafschenners hebben vol gens de politie niet veel moeite hoeven te doen om de graven open te breken. Wat zij precies hebben meegenomen is nog niet bekend. Eén van de tien geschonden graven. NEDERLANDERS REIZEN MASSAAL NAAR DUITSE SNEEUW WINTERBERG Terwijl de meeste mensen de hoop al hadden opgegeven en de ho telhouders de negatieve balans aan het opmaken waren, kwam het 'witte goud' toch nog. Een sneeuwlaag van tus sen de veertig en vijftig centi meter bedekte het afgelopen weekeinde het Duitse Sauer land. Voor het eerst sedert twee jaar konden de lange lat ten weer onder. De winter sportliefhebbers lieten de kans niet voorbij gaan en reisden vanuit ons land massaal af. Voor de neringdoenden was het een geschenk uit de hemel. „Heerlijk, eindelijk is het afge lopen met dat geweeklaag aan de stamtafel", verzucht de ser veerster van het Waldhotel Sternrodt in Bruchhausen. „Het blijft natuurlijk een waardeloze winter, maar we hebben tenminste nog een paar dagen sneeuw gezien". Winterberg is het centrum van de wintersport in het Sauer land, maar de goede skipistes liggen niet alleen daar. Het nadeel van Winterberg is dat het te bekend is. Filerijden, in een lange rij voor het buffet van het zelfbedieningsrestau rant, maar natuurlijk ook voor de sleepliften op de piste. Tegenover de toch wel gezelli ge drukte, ook in het centrum van Winterberg, steekt het sneeuwplezier in een klein plaatsje als Bruchhausen toch wel een beetje af. Maar wie voor het skiën komt, kan hier prima uit de voeten. Naast een 'baby-liftje' voor de beginners zijn er twee sleepliften van een ruime kilometer lengte en kan er een prima afdaling worden gemaakt. Maar tegen de middag zijn ook hier de wachttijden voor de lift opge lopen tot bijna twintig minu ten. Bovenaan de lift schenkt Fer- di Reichelt glühwein in plastic bekertjes. Met een blij gezicht. Over de duizenden Nederland se gasten heeft hij niets dan lof. „Zonder de Nederlanders zag het er slecht uit in het Sauerland. In zomer en winter zijn zij onze belangrijkste gas ten". Na een dagje skiën is het tijd voor de minstens zo belangrij ke après-ski. In de straten heb je helemaal niet het idee dat de sneeuw over een paar da gen wel weer verdwenen zal zijn. Even is Winterberg in de waan van de winter. Nauwelijks 01 op verkiezing AMSTERDAM I me van het aantal oi gemeenteraadsverki daalt sterk. Dit stel mene Nederlandse Ouderen (ANBO) n derzoek in Amsterd uit blijkt dat er bestaat dat na de raadsverkiezingen maart in Amsterdai cent van de raadslei de 50 jaar zal zijn. I percentage op ong terwijl ruim 29 proce Amsterdamse bevol' staat uit 50-plusser: zorgwekkend dat oui| saai worden uitgeslf politieke functies", woorvoerder van dei bond. „Vorig jaar bl# er nog nooit zó weinij in de Tweede Kami gezeten". BONN In de Westduit se regering is onenigheid ontstaan over de rol die de NAVO in een verenigd Duitsland zou moeten spe len. Minister van defensie Stoltenberg liet vrijdag weten dat troepen van de NAVO na een Duitse een wording gelegerd zouden kunnen worden op wat nu nog Oostduits grondge bied is. Deze uitlating kwam hem op scherpe kritiek te staan van minis ter van buitenlandse za ken Genscher, die vond dat de Sovjetunie daarmee onnodig verontrust werd. Stoltenberg bracht daar weer tegenin dat hij niet had gepleit voor een uit breiding van de rol van de NAVO, maar slechts het vervangen van Sovjet militairen door Duitse troepen aan de orde had willen stellen. Het Westduitse leger is 490.000 man sterk, terwijl de DDR een leger van 170.000 man heeft. Daarnaast zijn in de DDR nog eens 380.000 man Sovjet-troe pen gelegerd, terwijl de NAVO in de Bondsrepubliek meer dan 300.000 man heeft. Bonn heeft naar verluidt be loofd het leger met 100.000 man in te zullen krimpen, en Oost-Duitsland zou zijn leger moeten opheffen in het kader van het twee-fasenplan voor de Duitse eenwording, waaro ver de vier geallieerde mo gendheden het vorige week in principe eens werden. Genscher vindt dat de DDR gedemilitariseerd moet wor den en Duitsland in zijn ge heel lid moet worden van de NAVO. De Sovjetunie heeft zich steeds op het standpunt gesteld dat een verenigd Duitsland neutraal moet zijn. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Baker en de secretaris-generaal van de NAVO, Manfred Wörner, zei den gisteren in een Ameri kaans tv-programma dat de stabiliteit in Europa alleen ge diend is met een Duitsland dat vast verankerd is in de veilig heidsstructuur van de NAVO en niet met een neutraal Duitsland, dat losstaat van de rest van de Europa. De Westduitse historicus pro fessor Fritz Fischer heeft dit weekeinde gezegd dat Bonn de hoofdstad van een toekomstig verenigd Duitsland moet wor den. Berlijn herinnert volgens hem teveel aan de Pruisische traditie, aan Bismarck en vooral aan alles wat met het Derde Rijk van doen heeft. Bonn is volgens hem het sym bool voor de aansluiting van Duitsland bij het Westen. „En wij willen toch met het Wes ten verbonden blijven", aldus .Fischer in een interview voor de „Bonner/Kölner Rund schau". van de DDR begonnen met het neerhalen van de Berlijnse Muur bij de Brandenburger Tor. De DDR is van plan dit Hans-Dietrich Genscher, de minister van buitenlandse za ken van de Bondsrepubliek. FOTO: EPA deel van de Muur geheel te slopen waardoor men ongehin derd van de Reichstag in West-Berlijn via de Branden burger Tor naar Oost-Berlijn lopen. SUSKEENWISKE DE BEZETEN BEZITTER Die indiaan heeft ieluk, tante. Ik heb het in de kranr jelezenvanuit helicopters uordt op de inboorlingen feschóten om hen van hun uoorije- bieden Ir vtrdruven. 7o kruien de irote maatschappüen vrij spel om het ocruoud te vernieï/ien (c) Standaard Uitgeverlj/Wavery Productions ADVERTENTIE Dinsdag 6 maart verschijnt bij deze krant Het modebeeld in de jaren'90 belooft afwisselender en veel persoonlijker te worden dan ooit tevoren, leder kiest zijn eigen stijl, combineèrt naar hartelust en maakt de eigen creatie compleet met een persoonlijke keuze uit tal van accessoires. De kleurrijke bijlage ZOMERMODE'90, geeft niet alleen een preview op deze zonnige zomermode, maar biedt modehuizen en boetieks een uitstekende ambiance om hun collecties te presenteren aan een breed publiek. Ronald te Boekhorst, bereikbaar onder nummer 071-122 244 informeert u graag nader over de adverteermogelijkheden in deze special. CcidócGomarvt BEZOEK SOVJET-SCHOLIEREN: f DEN HAAG Na twee cola's en éen cheeseburger van McDonald in Den Haag zijn Sovjet-scholie ren niet spraakzamer dan normaal. En iets sterkers drinken willen ze niet. „Ach, het is hier wat on wennig voor hen", zegt Madelief Keyser (17), scholiere van het Montes- sori Lyceum. Madelief en haar zestien jaar genoten van 5-vwo zijn on langs met Aeroflot - „de Lada- line" - teruggekeerd uit Mos kou. Voor een tegenbezoek landden zaterdag op Schiphol 15 leerlingen uit de Sovjetunie met een docent, vertaler en reisleider. „Kunnen ze bij ons even échte glasnost proeven", zegt Madelief. Aan de tafel in café Schlem- mer krijgen twee van de vier Russische scholieren het tij dens de kennismaking al te kwaad vanwege de hoeveel heid sigarettenrook. „Kunnen we niet ergens anders naar toe?", vraagt Roubine Vladis lav (17). Madelief oppert naar McDonald te gaan. „Da, da" klinkt het in koor door de donkerbruine kroeg. „Ham burgers hebben wij sinds kort ook in Moskou, maar je moet er wel lange tijd voor in de rij staan". Drugswinkels Roubine zit op de middelbare school „Bores Okrestin" in Minsk. Hij is blij in ons land te zijn. „Dat kan dank zij Gor- batsjov en de perestroika". Roubine is nog nooit in het buitenland geweest. Hij heeft wel vaak met familie vakantie gevierd aan de Zwarte Zee. Zenchik Alia (16) vertelt in gebrekkig Engels, dat zij op haar school in het dorp „heel veel" over Nederland heeft ge leerd. Over wat ze zoal weet: „De oorlog met de Spanjaarden duurde tachtig jaar. Wim van Oranje was een dapper man, en jullie hebben meer drugs winkels dan banken in Am sterdam". Lena Gataulina (17) vult haar klasgenote aan en zegt biermaker „Albert Hey neken" te kennen. Van het blikje uiteraard. De Haagse scholieren ljggen dubbel van het lachen bij dit soort opmerkingen. „Het is echt kicken met die Russen", aldus Margreet ter Bruggén (17). Volgens haar hebben de autoriteiten in de Sovjet-Unie de jongelui die ons land bezoe ken geselecteerd op hun schoolprestaties. Roubine, Jane, Zenchik en Lena zijn dè wijsneuzen van hun klas en scoren allemaal vijven. „Dat is daar het hoogste cijfer", ver duidelijkt Margreet. „Ze moeten hier een goede indruk achterlaten, vandaar dat ze van die bollebozen sturen. Bij de rondleidingen op Sovjet- scholen, waar ook kleuters een uniformpje dragen, werden ons steeds de schriften van top-leerlingen getoond. De beste draagt een gekleurde band, net als bij Judo, maar dan om hun linkerarm. Pres taties worden beloond. Bij voorbeeld met een reisje Ne derland. In aula's vai hangen ook steevast 1 de beste leerlingen u i leden". I Armenië De Haagse Montesso - gen verbleven 8 dage kou en Minsk op ur van de Sovjet-ambasp rig jaar kwam de schj nieuws door een gel ling voor Armenië. F sterdams bureau ar# op verzoek van de Si^ reisorganisatie Spod overtocht. Maar liefs?1 scholieren meldden zf na bij de schoolleid. Vijftien m/v mochter ting mee. Drie nach# bij gastgezinnen oven overige tijd werd doo| in een riant hotel in met disco. b De Haagse scholiereC allemaal de indruk, dk naar de Sovjet-Uniev organisatoren volledig is gezet. Madelief: „Zo zijn di zinnen door Moskoi om ons te onderhoud| terwijl ze allemaal ei huis en auto met hadden. Daar klopt want de doorsnee dat niet. Wij hebben te, bij de bureaucr. geerd. Er werd ook veel moeite gedaan zo'n positief moge! van het land te gevei druk van de Sovjet volkomen verward, belazerd, maar enorm vriendelijke JOËL BA'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 4