Felle hervormde discussie
over Arme kant van Nederland
£eidócSoiwcm
brieven van leze
kerk
wereld
r>*>
Cyprische kérk dreigt
parlementsleden
in de ban te doen
boekwijzer
Boekje met teksten zuster
Antoinette van Pinxteren
Project voor christelijke 'handreikingen' basisvorming
Progressieve horzelfunct»
mtr Ceidóc
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£«idóe<2omant
MAANDAG 19 FEBRUARI 1990 PJ{
Grieks-Orthodoxe bisschop na 21 jaar wachten gewijd
PRESOV Na 21 jaar wachten ontving de Grieks-Orthodoxe
bisschop Jan Hirka zondag de bisschopswijding. Reeds in 1969
werd hij door paus Paulus VI benoemd tot Grieks-Orthodoxe
bisschop van Presov in Oost-Slowakije.
De met Rome geünieerde kerk werd, net als in de Oekraine en
in Roemenië, op last van Stalin gedwongen in de Orthodoxe
Kerk op te gaan. De uit Slowakije afkomstige curiekardinaal
Jozef Tomko was de hoofdcelebrant tijdens de viering die door
duizenden gelovigen werd bijgewoond en direkt door de
Tsjechoslowaakse televisie werd uitgezonden. De wijding in
een plaatselijke sporthal werd bijgewoond door bijna alle
rooms-katholieke bisschoppen van Tsjechoslowakije, de kardi
nalen Macharski uit Polen en Paskai uit Hongarije.
Kardinaal Ratzinger: lering trekken uit val communisme
ROME Het westen kan van de val van de communistische
regimes in Oost-Europa leren dat het geloof in de wetenschap
en de materiële vooruitgang ter discussie moeten worden ge
steld, zo vindt kardinaal Joseph Ratzinger, hoofd van de Vati
caanse congregatie voor de geloofsleer.
Mgr. Ratzinger hield een toespraak in de Sapienza-universite-
wit te Rome. Dat het marxisme als economische theorie is mis
lukt, is mede te wijten aan de ongelovigheid van de aanhan
gers. Een der belangrijkste krachten achter de veranderingen
in Midden- en Oost-Europa is de bevrijdende kracht van de
godsdienst geweest. Door hun geloof relativeerden de mensen
de macht van de communistische regimes, aldus de kardinaal.
Iedereen wordt
dichter, tot de meest
prozaïsche mens toe,
als de liefde hem
bevangt.
Mgr. Willebrands foto: anp
Mgr. Willebrands
geeft steun aan
mgr. Simonis
in kwestie
Helmerhoek
HILVERSUM Kardi-
naai Simonis heeft voor
zijn verbod van oecume
nische eucharistievierin
gen steun gekregen van
kardinaal Willebrands,
zijn voorganger als aarts
bisschop van Utrecht. „Ik
keur dat af," zei mgr.
Willebrands vrijdag voor
de KRO-tv over de geza
menlijke vieringen in de
Oecumenische Geloofsge
meenschap Helmerhoek
in Enschede.
Het hervormde avondmaal en
de RK eucharistie zijn twee
verschillende zaken, aldus
Willebrands. „Aan iedere sa
cramentsviering gaat het ge
loof vooraf. Je kunt niet vie
ren wat je niet gelooft," zei hij
over deelname van protestan-
tefi aan de eucharistie.
De verschillen tussen avond
maal en eucharistie zijn vol
gens Willebrands „oplosbaar".
In dit verband verwees hij
naar de grotere aandacht in
de Nederlandse Hervormde
Kerk voor de betekenis van
het sacrament. Het avond
maal wordt er vaker gevierd
dan vijftig jaar geleden.
„Maar die diepgaande ver
schillen los je niet op door er
over heen te stappen."
De eucharistie heeft voor de
rooms-katholieken een ande
re geloofsinhoud dan het
avondmaal voor protestanten.
Dat heeft te maken met het
wezen van de eucharistie, het
sacrament en de visie op de
Kerk. „Dan kan men wel zeg
gen: dat interesseert mij niet,
maar dan zegt men eigenlijk:
mijn geloof interesseert me
niet", aldus kardinaal Wille
brands die vreesde voor chaos
als men dat niet onderkent.
Volgens de secretaris-gene
raal van de Nederlandse Her
vormde Kerk, dr. K. Blei, is
er slechts sprake van accent
verschillen. Zowel in de RK
eucharistie als bij het protes
tants avondmaal gaat het om
de tegenwoordigheid van
Christus. „Of dat bij ons totaal
anders is dan in de RK Kerk,
durf ik niet een twee drie te
zeggen."
In het rapport 'Maaltijd des
Heren' van een rk-prote-
stantse commissie wordt zelfs
de vraag gesteld of de ver
schillen tussen avondmaal en
eucharistie nog wel kerk-
scheidend zijn, zo zei Blei.
Bovendien vond hij het ge
bruik van het woord chaos
door Willebrands wat te kras.
De opmerking 'wat de Kerk
leert' komt als een blok over.
Ook in de RK Kerk is er
meer beweging dan daarmee
wordt gesuggereerd. „De
Kerk is niet in de eerste
plaats de clerus en de hiërar
chie, maar wordt gevormd
door zowel geestelijken als ge
lovigen."
Ook in de uitspraken van het
RK leergezag zit volgens Blei
ruimte voor groei. „De gelovi
gen zijn niet volstrekt onmon
dig. Chaos suggereert alsof zij
stuurloos ronddobberen. Ook
de gelovigen hebben de Geest
ontvangen."
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Borne drs.A.P. Lieven-
se, kand. te Scherpenzeel; te Eelde
(toez.) J. Wagenvoort te Lelystad.
Aangenomen naar Veen M.B. den
Akker te Wagenlngen. Toegelaten
tot de evangeliebediening en be
roepbaar drs.A.P. Lievense, Valeria-
laan 46. 3925 RP Scherpenzeel; H.
Russcher, Noordpalen 40, 8321 CN
Urk; W. van Vlastuln, Bergweg 3,
3911 VA Rhenen; J. de Wit, Kerken-
land 21. 8081 WD Elburg.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Uithuizen K. Meijer te
Surhuisterveen.
Beroepbaarstelling mw.drs.H.J. Sa-
weiros-Elzenga, Uilenstede 184,
1183 AP Amstelveen.
AMSTERDAM „In de
Nederlandse Hervormde
Kerk woedt achter de
gordijnen een felle dis
cussie over de Arme kant
van Nederland, de geza
menlijke campagne van
de Raad van Kerken en
het bedrijfspastoraat
(DISK).
De notulen die ik van de ROS
(Raad voor overheid en sa
menleving) en de GDR (Ge
nerale diakonale raad) onder
ogen krijg, liegen er niet om.
De verhoging van de uitke
ringen wordt daar opgeofferd
aan de economie. Ook in die
kringen wordt gezegd: dat
kan niet."
Deze uitspraak deed ds. Ab
Harrewijn van DISK Amster
dam zaterdag in de hoofdstad
tijdens een congres over vrije
markt, armoedeproductie en
christelijke theologie, georga
niseerd door de Interfacultai
re werkgroep voor de studie
van de maatschappelijke theo
logie (Intermat).
In de Hervormde Kerk be
staat de neiging niet over de
financiële kanten te praten,
maar liever een beroep op de
mensen met een goed inko
men te doen en een oproep tot
matiging.
De verhoging van de uitke
ringen met bij voorbeeld 15
procent zou er toe leiden dat
het hele loongebouw begint te
wankelen. Goede sociale
voorzieningen zou de mensen
de mogelijkheid bieden om
slecht betaald werk te mijden.
Dat is voor ondernemers en
het CDA een schrikbeeld, al
dus Harrewijn. Daarom ziet
het CDA de armoede in Ne
derland als een individueel
probleem. De CDA-oplossing
is 1) werkgelegenheid, en dan
aangepast aan de markt en
verplicht, en 2) noodhulp.
Armoede heeft te maken met
economische machtsstructu
ren, aldus Harrewijn. Maar de
vraag wie onderaan komt,
wordt ook door andere oorza
ken bepaald, zoals gezondheid
(zieken zijn vaak de klos), pa
triarchale verhoudignen (er
zijn 170.000 bijstandsvrouwen)
en racisme (verhoudingsge
wijs zijn er in ons land veel
meer zwarten dan witten
werkloos).
Harrewijn, die zich tussen de
gepromoveerde sprekers dui
delijk niet op z'n gemak voel
de („ik heb niet eens m'n doc
toraal"), had in tegenstelling
tot zijn zeer geleerde mede
sprekers geen moeite zijn be
toog bij de praktijk aan te la
ten sluiten. Tot de ruim hon
derd aanwezigen op dit twee
de Intermat-congres zei hij:
„Ik verwacht dat op 19 mei
bij de manifestatie in Den
Haag tegen de verarming jul
lie allemaal een potje komen
intermatten."
De meer geleerde sprekers
hadden duidelijk moeite met
de vraag: hoe worden we
praktisch. „Als we in mijn
partij, de CPN, er niet uit
kwamen, werd er gezegd:
,niet kletsen, maar lopen'," al
dus dr. Dick Boer, tot voor
kort predikant bij de Neder
landse Oecumenische Ge
meente in Berlijn en (nog)
verbonden aan de theologi
sche faculteit van de Univer
siteit van Amsterdam.
Het meest fatale dat volgens
hem momenteel in Nederland
gebeurt, is „dat de linkse in
tellectuelen meekletsen in het
postmodernistisch debat en
dat ze niets meer onthullen."
Met dat laatste verwees hij
naar het pleidooi van de Uru-
guayaanse theoloog dr. Julio
de Santa Ana dat wetenschap
pers de taak hebben de oorza
ken van de armoede bloot te
leggen.
Door de ineenstorting van het
'reëel bestaande socialisme' is
er op dit moment geen alter
natief voor het kapitalisme, zo
erkende Boer. In de DDR
speelt zich volgens hem een
„wanhopige euforie" af over
wat het Westen te bieden
heeft. Wanhopig omdat de
DDR zelf totaal bankroet is.
Die wanhoop klinkt ook door
in de roep 'Deutschland, einig
Vaterland'. Euforisch omdat
de DDR-burgers nog niet we
ten wat hen boven het hoofd
hangt. Daar komen ze pas
achter „als de politiek kwalij
ke beslissingen (de aansluiting
van de DDR bij de Bondsre
publiek) al lang zijn geval
len." zo zei Boer.
NICOSIA De Grieks-
orthodoxe kerk op Cy
prus dreigt leden van het
parlement te excommuni
ceren, nadat daar vrijdag
een wet is aangenomen
die bepaalt dat een bur
gerlijke huwelijksvol
trekking voortaan vol
doende is. De Grieks-or
thodoxe synode had met
alle mogelijke middelen,
tot aan een verloren be
roepszaak bij het Hoog-
gechtshof toe, getracht
aanvaarding van de wet
te voorkomen.
Het parlement verdenkt de
kerk ervan dat zij haar mono
polie op huwelijken en echt
scheidingen voornamelijk
wilde houden, omdat zij nu
een belangrijke bron van in
komsten zal moeten missen.
Maar de synode hield vol dat
het niet om het geld te doen
is. „Het is onze plicht duide
lijk te stellen dat de kerk niet
zal buigen voor de arrogantie
van enige wereldlijke macht
en de schapen van de christe
lijke kudde niet aan de barm
hartigheid van wolven zal
overlaten," aldus een verkla
ring van de synode. Daarin
werd ermee gedreigd dat de
parlementariërs die voor de
wet stemden en personen die
als getuigen optreden bij een
huwelijk voor de burgerlijke
stand uit de kerk zullen wor
den gestoten.
Volgens een parlementslid
zijn vooral echtscheidingen
een onuitputtelijke inkom
stenbron voor de kerk, omdat
kerkelijke rechtbanken zich
dan vaak hoge bedragen aan
steekpenningen laten betalen.-
Het parlement wil met de
nieuwe wet echter op de eer
ste plaats de huwelijksprak
tijk op een lijn brengen met
die op het Griekse vasteland
en in andere EG-landen. In
Griekenland werd enkele ia-
ren geleden al besloten dat
een burgerlijk huwelijk vol
doende is.
Teksten over
secularisatie
Secularisatie is een van tref
woorden in het theologisch en
kerkelijk gesprek. Dat ge
sprek wordt gevoerd op syno
daal niveau maar ook ervaren
in de praktijk van iedere dag
in het leven van individuele
christenen en in de praktijk
van confessionele organisa
ties.
Over het thema wordt veel
geschreven. Enkele interes
sante bundels zijn: 'Seculari
satie: noodlot of opdracht' en
'Uitzien naar God'. In de eer
ste wordt een uitstekend
overzicht gegeven van de
stand van zaken in het debat,
zowel sociologisch (Laeyen-
decker) als theologisch (De
Knijff). Houtepen probeert
aan te geven hoe de kerk kan
uitstijgen boven de geseculari
seerde werkelijkheid om haar
heen en A. Camps (ofm) stelt
vragen over de effecten van
het geseculariseerd denken en
doen in onze samenleving in
de derde wereld. Besteladres:
Protestantse Stichting tot Be
vordering van het Biblio
theekwezen en de Lectuur-
voorlichting in Nederland,
Parkweg 20A in Voorburg.
Tel. nr. 070-3871007.
Ter gelegenheid van het
twintigjarig functioneren als
studentenpastor in en rond de
Erasmus Universiteit in Rot
terdam van Ben Vredebregt,
verscheen het boekje: 'Uitzien
naar God' (A.W.J. Houtepen
en H. Steendam, red.). De on
dertitel luidt: 'perspectieven
aan de secularisatie voorbij'
(die is, zo blijkt uit diverse bij-
dragen, wel wat pretentieus;
de meeste van de veertien au
teurs schreven meer of min
der uitgewerkte 'gedachten'
neer, waarvan sommige min
of meer verrassend). Door de
veelheid van invalshoeken
(onderwijs, gezondheidszorg,
economie, theologie ep pasto
raat krijgt het thema een bre
de context en wordt het in
zicht in de complexiteit ervan
verdiept. Uitgave Meinema,
prijs 21,90.
Verkenning
en bezinning
De reeks 'Verkenning en be
zinning' van de Israël-orga-
nen van de Gereformeerde
Kerken, de Christelijke Gere
formeerde Kerken en de Her
vormde Kerk, heeft een af
sluiting gekregen met de pu
blicatie van drie afleveringen.
Medio dit jaar verschijnt een
nieuwe reeks in samenwer
king met Kok in Kampen.
De laatste drie boekjes uit de
serie zijn resp. 'Mezbith en
Kotsk' (over. Abraham Joshua
Heschel) door drs. Rien van
der Vegt; 'Weet tegenover
Wie je staat' (enkele facetten
van het Joodse gebed) door
dr. Pinchas H. Peli en 'Domi
nee Eliëzer Kropveld (Over
Israël en de kerk) door ds. M.
Drayer. De brochures kosten
per stuk vijf gulden en zijn te
bestellen bij het Dienstencen
trum, bureau Kerk en Israël,
Postbus 202, 3830 AE Leus
den. tel.nr. 033-943244.
Joods Wereldcongres: conflict met RK Kerk is voorbij
NEW YORK Voor het Joods
Wereldcongres WJC is het
conflict met de Rooms-Katho-
lieke Kerk over het omstrre-
den klooster in Auschwitz
voorbij. Dit zei een woord
voerder van het Joods We
reldcongres, Elan Steinberg,
in New York in reactie op de
aankondiging dat de eerste
steen wordt gelegd van het
nieuwe gebedscentrum buiten
het voormalige concentratie
kamp Auschwitz.
De Poolse minister-president
Tadeusz Mazowiescki zal van
daag volgens plan WJC-voor-
zitter Edgar Bronfman ont
moeten. Dan zullen ze officieel
het begin van de bouw aan
kondigen, aldus Steinberg.
Amerikaanse deskundigen en
hun Poolse collega's proberen
met steun van een stichting
enkele door instorten be
dreigde overblijfselen van het
kamp Auschwitz te restaure
ren. Op de foto een voorbeeld
van zo'n op instorten staand
gebouw.
foto: AP
DEN HAAG „Een
vrije dochter van God,
een vrije dochter van de
kerk", zo werd zuster An
toinette van Pinxteren na
haar overlijden op 25 mei
1988 genoemd.
Bij de Raad van Kerken in
Amersfoort werden afgeloen
weekend de eerste exempla
ren aangeboden van het boek
'Al gaande zal je kracht ver
meerderen', een bundel tek
sten van Van Pinxteren
(1918-1988). Zij was 10 jaar
lang voorzitster van de 'sectie
De Vrouw in kerk-en samen
leving van de Raad van Ker
ken in Nederland. Onder bis
schop Bluyssen was zij gedele
geerde voor de oecumene in
het bisdom Den Bosch.
Voor haar „onvermoeibaar
streven de positie van de
vrouw in de Rooms-Katholie-
ke Kerk te verbeteren" werd
Antoinette van Pinxteren in
1986 onderscheiden met de
Harriët Freezerring. Zij zag
deze onderscheiding, zo zei ze
bij de uitreiking, als een er
kenning van de bijdrage van
vrouwelijke religieuzen in de
brede stroom van de vrou
wenbeweging en in de strijd
voor gelijkberechtiging van
vrouwen, ook in de kerken.
In het boek staan onder meer
enkele die Van Pinxteren, lid
van de Congregatie van
Dochters van Maria en Joseph
(zusters van de Choorstraat),
voor de KROradio heeft ge
houden. Verder zijn er onder
de titel 'Vrouwen in bewe
ging' zes lezingen en artikelen
bijeengebracht, waarin Van
Pinxteren aan de hand van de
bijbel, vrouwen uit de kerkge
schiedenis en ook uitspraken
van mannen probeerde aan te
geven waarom zij zich zo
sterk tegen de ongelijkwaar
digheid van man en vrouw in
de kerk verzette.
UTRECHT De invoering
van de basisvorming in het
voortgezet onderwijs is een
geweldige kans voor hét pro
testants-christelijk onderwijs
om z'n eigen gezicht te laten
zien, ook in de leerstof. Om
scholen behulpzaam te zijn bij
het 'tekenen' van dat eigen
gezicht, worden de komende
drie jaren handleidingen ge
produceerd.
Dat bleek in Utrecht waar
een informatieve en 'werven
de' bijeenkomst plaats vond:
de stichting Sibco, met als
voorzitter drs. K. de Jong
Ozn., had docenten uit het
voortgezet onderwijs uitgeno
digd naar Utrecht te komen
om geinformeerd te worden
over de plannen. Bijna negen
tig mensen hadden aan de uit
nodiging gehoor gegeven.
De stichting werd opgericht
door mensen in de kring van
de christelijke onderwijsorga
nisaties en heeft geld van de
overheid gekregen (600.000
gulden). Er werd medewer
king toegezegd van onder
meer de SLO in Enschede en
enkele christelijke opleidings
instituten. In geld uitgedrukt
beloopt het totale budget 1,2
miljoen gulden.
Per vak in de basisvorming
worden brochures gemaakt
waarmee docenten en teams
concrete handreikingen krij
gen om levensbeschouwelijke
aspecten van het vak syste
matisch aan de orde te stellen.
Die handreikingen moeten
worden geschreven door do
centen. Ruim dertig onder
wijsmensen kunnen dankzij
het geld van het ministerie
gedurende een jaar iedere
week een dag besteden aan
het project.
Volgens De Jong krijgt het
confessioneel onderwijs met
de basisvorming een geweldi
ge kans het eigen karakter
van het christelijk onderwijs
te laten zien tot in de leerstof.
Op den duur, aldus De Jong,
zou het er weieens van kun
nen komen dat ten dienste
van het christelijk onderwijs
voor bepaalde vakken, eigen
.leerboeken gemaakt worden.
Naar verluidt worden in an
dere 'zuilen' van onderwijs
land ook plannen gemaakt zo
als de stichting Sibco die ont
wikkelt.
MARX heeft ooit een klasseloze heilstaat bedaclj
zo is de laatste maanden duidelijk in Oost-Europ
ken toen de proletariërs de kapitalisten hadden v
kwam die heilstaat niet van de grond omdat de eise
mens gesteld te hoog waren. In plaats van de com11
sche partij als voorhoede in een staat die zorgde vooE
heid van en voor allen, werd die partij een nieuwe
DAARDOOR ontstond een nieuwe vorm van ong<
met grote en kleine nieuwe baasjes, die hun mach]
bevoorrechte positie misbruikten om bureaucratisch;
te spelen of om de eigen zak te spekken. Als er morj I
vrije verkiezingen gehouden zouden worden in de v.
ge Europese koloniën van de Sovjetunie, dan zou
communistische partijen, zo ze nog bestaan, wordei
HET is interessant te zien hoe dat deel van 'progrei
derland, dat altijd begrip heeft gehad voor wat in h
gen genoemd werd 'socialistische alternatieven in
ten', nu denkt over het failliete communisme. Somt
derlandse communisten bestaan het om zich te ve
omdat nu het 'echte socialisme' een kans krijgt. Zi
zich blijkbaar al die jaren in de luren laten leggen
echt socialisme.
tl
In de lijn van hun denken klonken de laatste wef
wat stemmen in christelijke kringen. Zij vrezen de o
heid en hardheid van het kapitalisme en blijven pleit
een socialistische weg, waarbij een samenleving moet
van mensen met gelijke rechten en mogelijkhedenP
werkloosheid en armoe. P
Natuurlijk is er een risico dat OosteuropeaneiL
regen in de drup komen. De basis van de westerC
markteconomie is democratie. Met andere woorden: l
het vrije-marktsysteem leidt tot excessen, tot te gra,
lijkheid, nieuwe armoede en onverantwoorde werki
dan is er de stembus en de vrije pers om daar waL
doen. Terwijl in het oostblok het zogenaamde socialil
het monopolie van de waarheid had, kunnen in eet
cratie de kiezers ervoor zorgen dat een eventueel g^
nieuwe tweedeling in de maatschappij onmogelijk w;
maakt. t
Het Oosteuropese communisme heeft in al zijn vox j
wezen een onmenselijk systeem te zijn dat allermins
heid en recht bracht. Dat systeem kan niet verbou£
den tot een 'humanitaire markt', maar alleen mai
schaft. Die Derde-Wereldlanden, die nog fanatiek
op de communistische weg neem China, Vietnan
pië en Cuba leveren trieste illustraties voor die i
De vrije-markteconomieën daarentegen hebben i<
hele breedte van de samenleving meer welvaart er®
opgeleverd, mits men in staat was hun permanente,
tot te grote ongelijkheid en te weinig plaats voor c
ken, in te perken. Daarbij moet de overheid een r< i
en vrije media een gewetensfunctie vervullen.
ZlJ die er zich op voorstaan 'progressief' denkende
te zijn en daarom blijven pleiten voor het 'socialistisc c
natief' kunnen die pleidooien beter staken. De 'alten
die hun voor ogen staan hebben bewezen niet te we
kunnen zich beter met sociaal-democraten en aai
van andere partijen gaan wijden aan een horzelfunc
wereld van de vrije-markteconomie. Daar ligt ook
een opdracht voor elke christelijke politiek: mensen
ten als unieke schepselen, maar tegelijk een schild z
de arme en de zwakke.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor inge2
stukken te bekorten.
Roofdieren en
aasgieren
Nu de macht van het commu
nisme in de wereld tot be
heersbare proporties begint in
te krimpen neemt ook de
angst voor deze ideologie in de
wereld af. Het is natuurlijk
daaraan te danken dat presi
dent De Klerk van Zuid-Afri-
ka zijn land nu met spoed in
de richting van de democratie
stuurt. Tanend communisme,
minder angst voor communis
me: het lijkt allemaal bijzon
der verheugend, zo op het oog.
Wanneer we echter even na
gaan waarop nu precies com
munisme en de angst daarvoor
zijn gegrondvest, dan zou het
wel eens kunnen zijn dat het
allemaal wat minder verblij
dend is.
Communisme komt, kort en
'grof' gezegd neer op het eer
lijk verdelen van geld en goed
en dientengevolge het afschaf
fen van persoonlijk bezit (in
theorie althans). Vooral dat
laatste is oorzaak van de angst
in het kapitalistische Westen.
Groter nog dan de vrei
gen vrijheid te zullen]
zen is die voor het verj
geld en bezit. L
Wie nu meent dat ik If
warm pleidooi houd
communisme vergist zj
tegendeel: ik ben geeh
stander van deze ia|
Maar ook ben ik tegen I
pitalisme, een ideolor
voor de halve weref
king als een regelrecht!
geldt. De armoede in dij
Wereld is een gevolg i
buiting door kapitalist!
heel wat landen in df
Wereld communistischP
worden is een gevolg i
aard van het beestje: hi
talisme is een roofdiefc
neer dat beest zijn db
werk heeft gedaan stlt
aasgier, het commj.
neer. Zal het communis
nog terugkeren, luidtj
vraag? Neen, zeker nl
mers: de roofdieren zij»
aasgierep aan het o|
Maar dat is nog geen rif
daarom heel blij te z|
roofdieren. F
P.J. v.d. Lucht, r
VOORSCHOTEN.
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). j
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244. f
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.
Postadres: postbus 9, 2501 CA 's-Gravenhage.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 vein ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u. II
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.0|
Abonnementsprijzen (inclusief 6 BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girojj
per maand f. 24,85 per maand f.
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal
per jaar f. 284,50 per jaar
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijsvjf
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 576 515
POSTBANK NV 663 050
