P Gezamenlijke kerkorde hervormden gereformeerden stuit op grote bezwaren Plannen voor bijzondere leerstoel islam ÊeidaeScMwaj' brieven van lez kerk wereld beroepingen boekwijzer JiT CcldócSou^cMit| GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CeidaeSoutcmt DONDERDAG 15 FEBRUARI 1990 Pi- Kritiek kerk op negeren Honecker door communisten BERLIJN De voorzitter van de Evangelische Kerken in de DDR, bisschop Werner Leich, heeft scherpe kritiek geuit op de houding van de PDS, de vroegere SED, tegenover de gevallen staats- en partijleider Erich Honecker. Voor de communistische partij houdt het feit dat iemand uit de partij is gezet, kennelijk de onvoorwaardelijke vernietiging van de mens in. Leich rea geert hiermee op de protesten tegen de opname van Honecker in een herstellingsoord van de protestante kerk. Hoewel de PDS over genoeg tehuizen beschikt om Honecker op te nemen, werd Honecker geen onderdak verleend. „Wellicht hoopt de partij daarmee de verloren aanhang terug te winnen". De Ho- neckers hebben na Honeckers ontslag uit het ziekenhuis on derdak gekregen bij de Oostberlijnse predikant Holmer. Bisschoppen in alle diocesen van Tsjechoslowakije VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II heeft gisteren de laatste vijf bisschoppelijke vacatures in Tsjechoslowakije in gevuld. Voor het eerst sinds het einde van de Tweede Wereld oorlog zijn nu alle 13 bisschoppelijke zetels in het land bezet. In een verklaring maakte het Vaticaan duidelijk dat de vijf be noemingen bewust zijn doorgevoerd voorafgaande aan het pau selijk bezoek aan Tsjechoslowakije, in april van dit jaar. De vijf bisschoppen gaan vacatures opvullen in Roznava, Kosice, Ces- ke Budejovice, Brno en Banska Bystrica. In het laatste geval betreft het vervanging van een bisschop die vanwege zijn leef tijd de functie heeft opgegeven. In de overige vier betreft het een invulling van vacatures na vele jaren. De communisten hebben benoemingen zeker 15 jaar lang tegengehouden. Hoed u voor hen die u kleine confidenties doen; zij hebben tot doel u grotere te ontlokken. Chevalier de Méré Paus volgend jaar weer naar Polen VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II bereidt zijn vierde reis naar zijn va derland Polen voor, zo maak te hij woensdag bekend. Dit bezoek zal waarschijnlijk vol gend jaar juni plaats vinden. Daarmee houdt paus Wojtyla zich aan het schema dat hij sinds zijn benoeming tot paus in 1978 elke vier jaar Polen bezoekt. Het eerste pausbe zoek aan Polen vond in juni 1979 plaats. In juni 1983, toen Polen zuchtte onder de staat van beleg, bezocht hij zijn va derland opnieuw. Daarbij gaf hij krachtige morele steun aan de verboden vakbond So lidariteit. Zijn derde bezoek vond in juni 1987 plaats. Naar alle waarschijnlijkheid zal de paus Tsjechoslowakije in april van dit jaar en Hongarije vol gend jaar in de herfst bezoe ken. Vorig jaar juli heropen den Polen en het Vaticaan de diplomatieke betrekkingen die na de Tweede Wereldoor log waren verbroken. Gereformeerde Kerken Beroepen te Kamerik (part-time) mw.drs.G. Polderman, kand. te Am sterdam. die dit beroep heeft aange nomen. te Valkenburg (Z-H) drs.l.A. Padmos, kand te Amsterdam; te Voorthuizen drs.J. van Opstal te Beetsterzwaag. Aangenomen naar Meppel drs. W.J. Molenaar te Lemmer; naar Delfzijl A. Landman, kandidaat te Amsterdam. Beroepbaarstelling mw. drs. G. Pol derman. kandidaat te Amsterdam. Beroepen te Kollum drs.C.W. Neef te Vriezenveen Christelijke Gereformeerde Kerken Beroepen te Katwijk aan Zee J. Vee- nendaal-te Barendrecht. LUNTEREN De Her vormde en Gereformeer de synode zijn sterk ver deeld over de kerkorde van de Samen op Weg kerk. Slechts enkele ge reformeerden steunden gisteren in Lunteren tij dens de gezamenlijke vergadering van de Her vormde en Gereformeer de synode een voorstel om een commissie in te stellen die voor midden 1991 de kerkordelijke uit gangspunten van de Sa men op Wegkerk moet aangeven. Dit voorstel van de raad van deputa- ten Samen op Weg kreeg vrijwel alle hervormde synodeleden achter zich. Daarentegen stemden vrijwel alle gereformeerde synodele den voor een voorstel van mr. P. Ingwersen, die wil vast houden aan de tot nu toe ge volgde werkwijze met schet sen waarin telkens een be paald onderdeel van de here nigde kerk aan de orde wordt gesteld. Als er overeenstem ming over een bepaald onder deel van de kerkorde is be reikt, kan deze na raadple ging van de kerkelijke verga deringen tot geldend recht van de herenigde kerk wor den verheven. Een commissie ad hoe, waarin leden van de beide synoden alsmede van de synodebestu- ren zitting hebben, moet bin nen drie maanden een uitweg uit de impasse zien te vinden. Het hervormd moderamen (synodebestuur) wees in april vorig jaar het ontwerp-statuut af dat de aanzet zou moeten geven voor een kerkorde van de herenigde kerk. Het be stuur wilde dat er eerst over eenstemming zou zijn over de grondlijnen van de toekomsti ge kerk. De raad van deputaten (des kundigen) Samen op Weg, die het proces van hereniging van de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken coördineert, nam de suggestie van het moderamen over met uitzondering van vice-voorzit- ter Ingwersen. Deze had daar om voor de vergadering van woensdag een tegenvoorstel ingediend, dat, zo bleek, bij de gereformeerden op veel steun kon rekenen. De uitslag van de „peiling van gevoelen", zoals de gerefor meerde synodevoorzitter ds. E. Overeem het noemde om een officiële stemming te ver mijden, kwam daarom zeker niet onverwacht. Diverse Ge reformeerden hadden ernsti ge kritiek op het Hervormde moderamen. Zo bespeurde ouderling M. Vis (Stiens) bij de Hervormde Kerk geen enkele neiging om tot een oecumenische kerkor de te komen. Hij beschuldigde het synodebestuur van „machtsdenken" en riep de kerk op eindelijk eens greep te krijgen op het volgens hem veel te machtige landelijke apparaat. Vis bfepleitte dat de raad van depucaten de ko mende twee jaar zijn werk zaamheden zou staken en dat de synodebesturen uit de raad Worden verwijderd. Ds. P. Schravendeel (Fer- werd), deputaat voor de ker korde van de Gereformeerde Kerken, verweet de raad van deputaten niets met de studies over de kerkorde uit het ver leden te hebben gedaan. Hij betwijfelde of de commisie binnen anderhalf jaar de grondlijnen voor een kerkor de kan hebben opgesteld. Ook Ingwersen had daarover sterke twijfels. Ouderling G.J. Kaemingk (Heerde) stelde openlijk de vraag, of de beide kerken ooit verder zullen ko men dan een federatie, als een zaak als de kerkorde van de herenigde kerk zoveel pro blemen opriep. Hij stelde zich achter de zeven vooraan staande Hervormden en Ge reformeerden die vorig jaar vooral uit woede over de han delwijze van het Hervormd moderamen hun functies in het kader van Samen op Weg ter beschikking hebben ge steld. Het aantal hervormde syno deleden dat woensdag het woord voerde, was aanzienlijk geringer dan dat van de gere formeerde synodeleden. Zij stelden zich achter het voor stel van de raad van deputa ten. Het kerverse modera- menlid dr. J. Hoek wees erop hoe belangrijk het is ervoor te zorgen dat ieder kerklid zich in de kerk thuis blijft voelen. Dr. J. Weernekers, voorzitter van de raad van deputaten, erkende dat het voorstel van de raad in belangrijke mate was ingegeven door de angst dat de Hervormde Kerk, waarin de Gereformeerde Bond zich gereserveerd op stelt tegenover het Samen op Weg-proces, anders in stuk ken breekt. Computerprogramma helpt bijbel beter uit te leggen AMSTERDAM De eeu wenoude bijbel en de mo derne computer zijn uit stekend met elkaar te combineren:* steeds wor den nieuwe computer toepassingen voor de bij bel en bijbelwetenschap pen gevonden. Een voorbeeld daarvan werd gisteren getoond in Amster dam, aan de Vrije Universi teit: een computerschijfje met daarop een zoekprogramma voor vertalingen van he breeuwse woorden, zinnen en tekstfragementen uit het Oude Testament. De Vrije Universiteit, een software-bureau, uit Rotter dam (AND), dat de bijbel ook al op floppy zette, en het Ne derlands Bijbelgenootschap (NBG) ondertekenden giste ren een samenwerkingsver band om het programma op de markt te krijgen. Eerst op de Nederlandse markt en naar verwachting straks ook op de internationale markt. Het nieuwe zoekprogramma, met als naam: 'Electronic Concordance Applications', maakt het mogelijk om niet alleen (hebreeuwse) woorden die in de bijbel voorkomen te zoeken (wat ook kan via een boek, de zogeheten concor dantie en met een al langer bestaand concordantie-schijfje op de computer), maar ook tekstfragmenten en gramma ticale constructies te zoeken. In het programma wordt de betreffende (hebreeuwse) grondtekst getoond en enkele Nederlandse vertalingen (Sta tenvertaling, Groot Nieuws- bijbel, de vertaling 1951 en de Willibrord-vertaling). Er zijn plannen om het programma ook op floppy te zetten met Engelse en Duitse vertalin gen. Daardoor wordt de njarkt voor. het zoekprogram ma honderden malen groter. D.J. Coehoorn van het Trans ferpunt vhn de VU (voor de relatie universiteit en bedrijfsleven) denkt dat er in Nederland enkele honderden programma's verkocht kun nen worden; op de markt voor het programma met de Duitse en Engelse vertalingen zijn ettelijke duizenden poten tiële afnemers. Het belang van het zoekpro gramma is onder meer de be tere toegankelijkheid van be langrijke gegevens bij verta lingen en interpretatie van oudtestamentische teksten. De belangstelling van vaktheolo gen in binnen- en buitenland is erg groot. Daarom is beslo ten tot het op de markt bren gen van het programma in 'p.c.-formaat'. De databank die ten grondslag ligt aan het zoekprogramma was tot nu toe alleen beschikbaar op de grote computer van het uni versitaire rekencentrum in Amsterdam (Sara). De werkgroep Informatica van de Theologische Faculteit van de Vrije Universiteit, met dr. E. Talstra aan het hoofd, is al zo'n tien jaar bezig met 'bij belse toepassingen' van de computer. Alle woorden van de tekst van het oude testa ment werd geanalyseerd, waarna begonnen werd met de analyse van woordgroepen, zinnen en structuren van de tekst voor het zoekprogram ma dat nu voor gebruik op de p.c. geschikt is gemaakt. Het is overigens de bedoeling het p.c.-zoekprogramma eerst in 'beschermde sfeer' te laten ge bruiken. Het belang van het Neder lands Bijbelgenootschap is on der meer de eventuele moge lijkheid om ook andersom met de gegevens te werken: vanuit de Nederlandse verta lingen kijken naar de grond tekst. Schietgebed tussen de gevechten door Twee christelijke militieleden die zwaar bedreigd zijn door de christelijke generaal Aoun plegen een schietgebedje in een kerk in Oost-Beiroet. De gevechten tussen de christenen in Libanon hebben inmiddels al aan zeker vijfhonderd mensen het leven gekost. FOTO: AFP Ds. B. Wallet herkozen als synodepraeses LUNTEREN Ds. B. Wallet (52) uit Utrecht is gisteren herkozen als praeses (voorzitter) van de generale synode van de Nederlandse Her vormde Kerk, een functie die hij vanaf 21 april 1988 bekleedt. De Rotterdamse predikant dr. G.H. van de Graaf werd herkozen als assessor-primus (eerste vice-voorzitter). Als niéuwe leden van het mode ramen (dagelijks bestuur van de Hervormde synode) wer den gekozen mevrouw J.M. de Boer-de Leeuw uit Am sterdam als asesssor-secunda en de predikant dr. J. Hoek uit Veenendaal als assessor- tertius. Zij volgen respectie velijk mevrouw M. Baldee- Hordijk en ds. A. Tromp op, van wie de zittingstijd als sy nodelid was verstreken. Wallet, van 1984 tot 1989 sy nodelid, is voor de tweede maal als 'boventallig' lid tot praeses gekozen. Dat kan volgens de kerkorde nog één maal, als tenminste tweeder de deel van de synode daar mee instemt.De verkiezingen vonden plaats voorafgaande aan de combisynode, de geza menlijke synodevergadering van de Hervormde en de Ge reformeerde Kerken, te Lunteren. San Antonio en Manila in Wereld en Zending De zomer van 1989 leverde heel wat zendingsstof op: de Wereldraad van Kerken orga niseerde in San Antonio de Wereldzendingsconferentie en in Manila vond enkele maanden later de conferentie plaats van het Lausannecomi- té voor Wereldevangelisatie. Het onderwerp van beide conferenties was dezelfde: de missionaire verantwoordelijk heid van christenen, maar de uitwerking ,was nogal ver schillend. Het onderscheid tussen beide 'groepen' christe nen wordt wel gekarakteri seerd met de begrippen: 'oe cumenische' en 'evangelische' christenen. In het blad 'Wereld en Zen ding', het oecumenisch tijd schrift voor missiologie en missionaire praktijk, wordt een poging gedaan de beteke nis na te gaan van 'San Anto nio' en 'Manila' voor de con crete situatie in eigen land. Het nummer (1989-4) is te verkrijgen door storting van 10,- op gironummer 5635338, t.n.v. Wereld en Zending, Amsterdam. AMSTERDAM Het Amster dams Centrum Buitenlanders wil in 1991 een bijzondere leerstoel voor de islam instel len aan de theologische facul teit van de Universiteit van Amsterdam. Voor de financie ring hiervan richt het centrum volgende maand de stichting Bijzondere leerstoel islam op. De Algerijnse islamoloog Mo hammed Arkoun is volgens het centrum de geschiktste kandidaat. Arkoun is hoogle raar Arabische taal- en letter kunde aan de Sorbonne te Pa rijs. Hij is een veelgevraagd gastdocent in Europa en het Midden-Oosten. „Arkoun ge niet het vertrouwen van zeer uiteenlopende islamitische or ganisaties. Bovendien is hij binnen de wetenschappelijke wereld een begrip", aldus Cherribi. Arkoun zal niet alleen een voorbeeld kunnen zijn voor buitenlanders in Nederland, maar ook voor Nederlanders zelf. „Arkoun kan een belang rijke bijdrage leveren aan het opheffen van vooroordelen in de Nederlandse samenleving. Tijdens de Rushdie-affaire leek het alsof alle moslims fa natici zijn. Arkoun zou met zijn gezag de discussie kunnen verhelderen." De oprichting van de stichting is de eerste stap naar een post doctorale vrije studierichting islam aan de Universiteit van Universiteit. Op dit moment is islamologie slechts een onder deel van verschillende studie richtingen, zoals theologie en Arabische talen. veede g jongeren bestaat de behoefte aan een korte univer sitaire opleiding voor imam," aldus dr. K. Wagtendonk, uni versitair docent islamologie aan de theologische faculteit. Hij voegt eraan toe dat het ka der voor zo'n opleiding nog ontbreekt. „Eerst moet het wetenschap pelijk kader opgeleid worden hetgeen jaren kan duren. We staan nog aan het prille begin, zeker gezien de achterstand van buitenlandse jongeren op onderwijsgebied." Bovendien spreken de tweede en derde generatie immigrantenkinde ren wel vloeiend Nederlands, maar wetenschappelijk ge vormde imams die de Neder landse taal beheersen, zijn dun gezaaid. Import-imams Gebruik maken van imams uit het buitenland is volgens Wag tendonk geen oplossing. „De jongste generaties buitenlandse jongeren zijn zo verneder landst, dat Palestijnse of Egyp tische import-imams' geen brug kunnen slaan. Misschien lukt dat nog wel bij het over dragen van gebedsrituelen en gezangen, maar bij het bespre ken van ethische kwesties komt de boodschap niet over". Ook onderlinge kwesties tus sen de etnisch verdeelde mos lims staan een gemeenschap pelijke imamopleiding in de weg. „De universele islam wordt etnisch beleefd. De Turkse, Marokkaanse en Suri naamse moslims vormen geen blok." Het lijkt hem niet on denkbaar dat er daarom in plaats van één zelfs drie oplei dingen zullen ontstaan. „Over de inhoudelijke invulling van de tweejarige beroepsopleiding tot imam moet de discussie nog gevoerd worden. Daarbij ko men de etnische barrières om de hoek kijken." Alle moslimgroeperingen zijn het er over eens dat een derge lijke opleiding er moet komen zijn, aldus woordvoerder A. Unal van de Stichting plat form islamitische organisaties in Rotterdam. „In het stedelijk overlegorgaan hebben verte genwoordigers van vijf ver schillende moslimorgansiaties zitting. Zij discussiëren welis waar over de aanpak en de uitvoering, maar zij zijn una niem van mening dat de be hoefte aan een dergelijke op leiding reeël is en dat dergelij ke plannen srteun verdienen." De Universiteit van Amster dam kan volgens Wagtendonk alleen de wetenschappelijke onderbouw leveren, waarop een imamopleiding moet steu nen. Met het instellen van een bijzondere leerstoel aan de Amsterdamse universiteit zal naar zijn mening in die eerste behoefte zijn voorzien. Bonn in te hoog marstei>j In de buurstaten van de beide Duitslanden graad zorgdheid over wat in die omringende landen veel|e1 zorgvuldige woordkeus niet de 'hereniging' maar o ging' wordt genoemd. In de Bondsrepubliek is|0, slechts sprake van de 'Wiedervereinigung', een voor velen de gevoelswaarde heeft van een teru£ i de Duitse grenzen van vóór de oorlog. h< WELLICHT wordt de groeiende zorg ook gevoe*" irritante zelfverzekérdheid van de Westduitse b^» lier Helmut Kohl die steeds meer de indruk trac!? ken dat hij al premier is van het nieuwe, verenit land. Zeker is dat Kohl dat groeiend onbehagenjc door zijn hardnekkige weigering de garantie te een verenigd Duitsland de huidige Poolse westgi kennen. Zijn minister van buitenlandse zaken heeft dat overigens wèl gedaan tijdens de minister^ tie in Canada van navo en Warschau Pact. GEEN wonder dat het meest verontruste geluid de Poolse premier Mazowiecki. Hij heeft gisteren de eis gesteld dat zijn land wórdt betrokken bij d( Zesmogendhedenconferentie over de Duitse e< waartoe een dag eerder in Canada was besloten, wordt gevoerd tussen de vier overwinnaars uit Wereldoorlog de Verenigde Staten, de Sovjetui Brittannië en Frankrijk en de beide Duitslam wiecki wil erbij zijn als „de veiligheid van Duitslaj ter sprake komt", belangen die naar zijn oordeel Pj derden kunnen worden behartigd. De afwijzende rf^ daarop onmiddellijk van Westduitse zijde volgde, k r wiecki slechts gesterkt hebben in zijn overtuigingiii Niet alleen in Polen en andere Oosteuropese lane de zorg over het hoge tempo waarin en de manier Duitse eenwording vanuit Bonn wordt nagestreefn ons land neemt de bezorgdheid toe. De vier grootst^ in de Tweede Kamer, CDA, PvdA, VVD en D66, bij minister Van den Broek op aangedrongen met P zienswijze over alle aspecten van het Duitse eenworf ces in een nota vast te leggen. Vervolgens wil de K«i een debat over houden nog vóór de 18e maart, de diZ de eerste vrije verkiezingen in Oost-Duitsland. at r NEDERLAND moet naar het oordeel van de Kat 2 praten over de eenwording van de beide Duitslap stem van ons land zou kunnen meeklinken zowel vrr ropese Gemeenschap als de NAVO, maar beide or(v zijn in het nu voorgenomen scenario buiten spel Een „buitengewoon zorgelijke situatie" om WD-we^ der Weisglas te citeren. 1. Het ligt voor de hand dat de 'Grote Vier', die in 1* Duitsland op de knieën dwongen, ook nu de belang? spelen bij de formele beëindiging van de Tweede Wi< log, die nog steeds niet met een vredesverdrag is ajt De staatsrechtelijke, economische en politieke asp$ de Duitse eenwording raken Nederland en de and^' landen echter evenzeer. Om een blijvende stabiliteip den-Europa te verzekeren zou een verenigd Duitslaj dig met een gedemilitariseerde DDR, tot de EG en moeten behoren. Een bredere overlegstructuur isKj noodzakelijk. En als de totstandkoming daarvan tijd vergt, dan moet Bonn maar in een minder straf f de 'Wiedervereinigung' afmarcheren. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor inge stukken te bekorten. Schone stad Misschien helpt het dat de ge rechtvaardigde kritiek van een Delftse toerist die vindt dat Leiden nog steeds geen schone stad is, nu de krant daar melding van heeft ge maakt, zijn weg naar de ge meenteraad heeft gevonden. Ik wacht met grote belangstel ling af of: a. de gracht bij de Zijlpoort eindelijk eens wordt schoongemaakt en schoonge- houden, net als de gracht bij de Morspoort, b. de troep in de gracht vlak voor de Waag wordt opgeruimd, c. de vuilnis in de struiken langs de Willem de Zwijgerlaan wordt verwij derd. Leiden is een stad die de moeite waard is te worden schoongehouden. Er zijn vast wel mensen te vinden die een hernieuwde actie onder het motto „Leiden, een schone stad" willen steunen. L. Verrier, LEIDEN. Geen woord Grieks Naar aanleiding van de film recensie van 'Der Philosoph' door Bert Jansma in onze krant mag ik veronderstellen dat deze persoon, hoa. keld en veelzijdig B_ waarschijnlijk niet g)T gevormd is. Zijn 'pan namelijk fout. Het 1 'panta rhei', hetgeen voor 'alles stroomt'. woordsvorm rhei vil der meer terug in dia is waarschijnlijk in d( pantheïsme, maar die van het woord theo gens was in de tekst tieën' ook fout. Het tuurlijk 'Drie Gratiëi de kop van het arti het wel goed. J. Schilder, DEN HAAG. Zwaarden/ ploegscharen „Dan zullen zwaarden omgesmeed tot pl ren Mgr. Bar 1 maar een griezelig zicht te vinden, gezien le pleidooi in de rubrii en wereld' niet te sne gaan tot het verlagen defensieuitgaven. P.J. Gerritsen, WASSENAAR. Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, Rijswijk. Telefoon: 070-3190 933. Postadres: postbus 9, 2501 CA 's-Gravenhage Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 van ma. t/m vr van 18:00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.0Ö Abonnementsprijzen Occlusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-giro per maand 24,85 per maand f. per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. per jaar 284,50 per jaar f. 2 Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijsw 070-3902 702. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2