„Samenwerking KLM met ALM
mag niet in gevaar komen"
'Gezonde toekomst'
Gorbatchow-sigaret
Vier oplossingen mogelijk voor Duitse monetaire unie
pInomie
ARKTEN
Drexel
failliet
Beurs van Amsterdam
CeidócSotvtant
WOENSDAG 14 FEBRUARI 1990 PAGINA 7
op tabak en
weer in de lift
De geldomzet van de
ïistPel is in 1989 ten °Pzichte
Jhiet 4 procent gestegen. Een
A deze omvang heeft sinds
rtn meer plaatsgevonden. Zo-
'idl food-sector 3,7 procent)
I non-food-sector 5 pro-
k-A in 1989 de omzet duidelijk
y» warenhuizen en postorder-
,rdaarentegen daalde de om-
ij^spectievelijk 2,1 en 5,4 pro-
in?6 food-sector deden zich in
v3rrassende omzetstijgingen
nJde kruideniers 3,9 pro-
[soislaëers 4-8 procent), de
noinche 4,2 procent) en de
2,7 procent).
IBM PRODUCEERT
16-MEGABIT-CHIP
NEW YORK Het Amerikaanse con
cern IBM is er als eerste computerbe
drijf in geslaagd een chip met een ge
heugencapaciteit van 16 megabit te pro
duceren. De commerciële produktie
voor toepassing in computers zal over
anderhalf tot twee jaar beginnen. De
chip kan de informatie bevatten van
1600 pagina's tekst op een oppervlak
kleiner dan een postzegel. De informa
tie kan worden opgeroepen in een re
cordtijd van l/25e seconde. De intro
ductie van de nieuwe chip van het
dram-type (dynamic random access
memory) komt minder dan een jaar na
de eerste toepassingen van de revolu
tionaire halfgeleider van 4 megabit van
IBM, waarvan de geheugencapaciteit
viermaal zo klein is.
Osram terug in
Oost-Duitsland
MÜNCHEN De Westduitse
gloeilampenfabrikant Osram
(van Siemens) heeft plannen
voor technische en commer
ciële samenwerking met het
Oostduitse bedrijf Narva,
waarin na de Tweede Wereld
oorlog fabrieken zijn opgegaan
die daarvoor van Osram wa
ren. Het streven is een meer
derheidsbelang in de lampen-
divisie van Narva te verkrij
gen. Dit Oostduitse 'Kombinat'
heeft dertien fabrieken met in
totaal 16.000 werknemers. De
jaaromzet bedraagt drie mil
jard Ost-mark. Daarvan komt
zestig procent uit de lampendi-
Overheid trage betaler
DEN HAAG Het betalingsgedrag in
Nederland is in 1989 verbeterd. Een uit
zondering vormen over het algemeen de
overheidsdiensten die de rekening zeer
laat betalen, zo meldt het bedrijfsinfor
matie- en incassobedrijf Graydon uit
Den Haag. Vergeleken met 1988 is de
betalingsdiscipline „aanzienlijk verbe
terd". Ook ten opzichte van het begin
van 1989 valt er nog een verbetering
waar te nemen. Dit wordt veroorzaakt
door de groei van de economie en „de
betere begeleiding van debiteuren".
Begin vorig jaar werden de betalingster
mijnen door 17 procent van de onderne
mingen en overheden overschreden met
meer dan negentig dagen. Aan het eind
van dat jaar was dat percentage gedaald
tot ongeveer 13 procent.
INMARSAT KRIJGT
11 TON OFFERTES
DEN HAAG Inmarsat, de organisa
tie die een nieuwe serie communicatie
satellieten in de ruimte wil brengen, is
bedolven onder offertes van satelliet
bouwers uit de gehele wereld. Op haar
hoofdkwartier in Londen is een hoe
veelheid papier met een gewicht van
11.000 kilo binnengekomen. De organi
satie, die de verbinding per satelliet
verzorgt voor schepen, vrachtwagens
en andere mobiele eenheden, heeft
tachtig man ingezet om alle offertes te
kunnen verwerken. Het karwei zal ze
ker vier maanden in beslag nemen. Te
gen het eind van dit jaar zal Inmarsat
het contract ter waarde van meer dan
twee miljard gulden met de 'winnaar'
ondertekenen. Het gaat in totaal om de
bouw van negen satellieten.
sele
entrale Borssele in Zeeland ligt vrijwel de gehele maand
ktil vanwege de jaarlijkse wisseling van splijtstofmateri-
I werknemers die tijdens de operatie in 'gecontroleerd ge-
'ken, beginnen de dag met het aantrekken van speciaal
jd. Daarna mogen ze in speciale overkledij verder het
J FOTO: ANP
LEIDEN - Prijzen slacht
er kg geslacht gewicht
en slotvet, inklusief BTW
D l/V). Aanvoer slachtrunde-
larvan mannelijk 10. Man-
wal 7,20-8,00, Mannelijk
75-7,20. Handel rustig en
lager. Vrouwelijk 2e kwali-
J6S, 3e kwaliteit 5,50-5,90
e| nlteit 5,00-5,75. Handel
rijzen lager.
_i Kleren per stuk inklusief
Der gebruiksrunderen 101,
1 askalveren 17. Melk- en
k, Ie soort 2150-2850, 2e
1-2150. Handel flauw en
aaer Melkvaarzen 1e soort
35 en 2e soort 1400-2000.
tig en prijzen lager. Kalf-
soort 2100-2800 en 2e
-2150. Handel stil en prij-
aa Guste koeien 1e soort
en 2e soort 1250-1900.
sedelijk prijzen gelijk. Enter-
vebo-2300. Handel rustig en
iner. Pinken 1250-1800. Han-
in Graskalveren 800-1200.
lelijk en prijzen gelijk.
kalveren voor de mesterij,
S%TW Aanvoer roodbont
1. alveren extra kwaliteit 825-
t valiteit 600-775 en 2e kwa-
,0 00. Handel rustig en prij-
Vaarskalveren extra kwali-
5, vaarskalveren 1e kwali-
00 en vaarskalveren 2e
R 00-425. Handel slecht en
sijer. Aanvoer zwartbont 994.
n en extra kwaliteit 550-600,
en 1e kwaliteit 450-500,
ïnen 2e kwaliteit 250-350.
sijcht en prijzen lager Vaars-
i $xtra kwaliteit 450-525, 1e
'5-400 en 2e kwaliteit 220-
el slecht en prijzen lager,
leesrassen 200. Vleesras-
n iliteit 950-1150 en 2e kwa-
00. Handel redelijk en prlj-
z
n sr kg levend gewicht, inklu-
Aanvoer slachtvarkens 623.
ens 2,75-2,85, zeugen 1e
60-2,67 en 2e kwaliteit
n Handel goed en prijzen ho
pen en lammeren per kg.
ewicht inklusief BTW: Aan-
Slachtschapen 4,25-6,00.
ei lelijk en prijzen gelijk. Ooi-
1 tg 8,75-10,00. Handel goed
gelijk. Ooien boven 20 kg
Handel goed en prijzen Iets
t nmen tot 22 kg 9,00-10,00,
'32-25 kg 9,00-10,00. Handel
3 irijzen gelijk. Rammen bo-
0 7,75-9,00. Handel goed en
lts hoger. Zuiglammeren
n I. Handel redelijk en prijzen
ipen en lammeren per stuk
>l 3TW: Slachtschapen 150-
- i tot 20 kg 175-195, Ooien
;kkg 185-200, Rammen tot 22
0, Rammen 22-25 kilo 215-
amen boven 25 kg 220-260.
eren 150-180.
tlichapen en lammeren per
h usief BTW: Aanvoer 100
pidelammeren 140-195. Han-
k en prijzen gelijk. Aanvoer
'l bokken 43 stuks. Geiten en
er stuk 20-110. Handel vlot
Til hoger. Totaal 3542 stuks.
jveilingvereniging Westland
225 super 5.80-830; Bos-
SM/gr HB 0,36-0,75; Krulsla
6-1,43; Radijs 1/2 s middel
Radijs 2 gr. zakje 0,44-
15 super d/p 0,54-0,70; Sla
J 0,67-0,71; Andijvie 3,75-
llrenkool 0,64-0,64; Bospeen
»0-6,80; Ijspegels 1,50-1,95;
0,18-0,22; Paksoi 2,55-2,95;
>n bos 0,32-0,54; Radijs 1/2
r0,48 ---
Sp
(35.
Aardapp. Bintje 27-29, Ei-
i|17, Irene 21-22. Andijvie
"10 Aubergines 560-910.
75-82. Bospeen 640-690.
.sla Gl. 125-140. Eieren
Peen 45. Groene Sav. kool
iegels 170-192. Knolselde-
-59. Komkommers 72-178,
Stek 200-250. Krulsla 98-
215-285. Peterselie Bos
ipstelen Bos 12-56. Radijs
'3, Puntzak 64-72, Wltpunt
'Mtich 21-82. Rooldlof Rode
•50. Selderij Bos 14-39.
NEW YORK Het Ameri
kaanse effectenbedrijf Drexel
Burnham Lambert Group
heeft gisteren aangekondigd
dat het zijn faillissement zal
aanvragen. Eerder op de dag
werd duidelijk dat geen enkele
investeringsmaatschappij het
bedrijf wil overnemen of er
mee wil fuseren en met een
verse kapitaalinjectie van 300
miljoen dollar of meer uit de
problemen wil helpen. Drexel
heeft grote liquiditeitsproble
men en kan de betalingen op
minimaal 100 miljoen dollar
aan schuldpapieren niet meer
betalen. De laatste jaren bouw
de Drexel een enorm bezit aan
zogenaamde junk bonds op,
aandelen met hoog risico maar
ook met een hoge rente. De
dochter van Drexel die op de
beurs van Wall Street ope
reert, zou nog wel solvabel
zijn.
Van de Amerikaanse overheid
wordt alle medewerking ver
wacht om het faillissement
van Drexel in goede banen te
leiden, omdat andere grote ef
fectenbedrijven anders meege
sleurd zouden worden in de
ondergang van het bedrijf.
De reputatie van het bedrijf
kreeg een forse deuk toen in
1988 één van zijn topmannen,
Michael Milken, werd beschul
digd van fraude en misbruik
van voorkennis in de aande
lenhandel. Tegen Milken, die
vorig jaar juni Drexel verliet,
lopen nu 98 aanklachten.
Drexel ging ermee akkoord in
1988 om bijna 1,3 miljard gul
den aan boetes te betalen. Ter
wijl het bedrijf in 1986 nog een
winst realiseerde van bijna
een miljard dollar, leed Drexel
in 1989 40 miljoen dollar ver-
ANTILLIAANSE PREMIER LIBERIA-PETERS:
WILLEMSTAD De be
sprekingen over een nau
we samenwerking tussen
de KLM en de Antilliaan
se luchtvaartmaatschappij
ALM mogen niet in ge
vaar worden gebracht
door nieuwe luchtvaart
initiatieven op de route
Amsterdam-Willemstad.
Dat heeft de Antilliaanse
minister-president Libe
ria-Peters gisteren voor de
Curagaose televisie ver
klaard.
Volgens de premier zijn de ge
sprekken tussen de twee maat
schappijen zo ver gevorderd
dat gerekend mag worden op
een snelle afronding. Haar uit
spraken volgen op een bezoek
dat de Antilliaanse minister
van verkeer en vervoer, Louis
Gumbs, onlangs aan Neder
land bracht.
Gumbs sprak daarbij met Mar
tinair over charters vanuit Ne
derland naar de Antillen. Mar
tinair zou dan vliegen in op
dracht van het Van der Valk-
concern. Dat kocht enige
maanden terug het Plazahotel
in Willemstad en wil nu va
kantiereizen naar dit hotel in
Willemstad gaan verzorgen.
KLM en ALM hebben het al
leenrecht op de lijn Amster
dam-Willemstad.
De KLM-vertegenwoordiger
op Curasao reageerde vorige
week enigszins ontstemd op de
actie van minister Gumbs. On
duidelijkheid over de banden
tussen de Antilliaanse autori
teiten en Van der Valk belem
mert de voortgang van de be
sprekingen over samenwer
king tussen KLM en ALM, zo
verklaarde de KLM-vertegen
woordiger.
De bedoeling is dat KLM en
ALM heel nauw gaan samen
werken. Daarbij wordt naast
samenwerking op financieel
vlak ook gekeken naar moge
lijkheden om van Curasao een
regionaal knooppunt te ma
ken. „Hét is de intentie van
beide partijen de luchtvaart-
infrastructuur in het gebied zo
sterk mogelijk te maken", al
dus de KLM-woordvoerder.
Een woordvoerder van de
KLM in Nederland kan nog
niet zeggen wanneer de ge
sprekken met de ALM zullen
worden afgerond.
Akkoord met
PTT over sociale
begeleiding
DEN HAAG De bon-
den en de directie van de
PTT zijn het eens gewor
den over een zogeheten
sociale begeleidingsrege
ling die van toepassing is
bij alle reorganisaties. Dit
akkoord houdt in dat niet
per reorganisatie met de
bonden onderhandeld
wordt over een sociaal
plan.
Deze overeenstemming werd
bereikt nadat een staking
dreigde bij PTT Contest, een
technisch bedrijf in Den
Haag. Daar zouden als gevolg
van reorganisatie 180 van de
ongeveer 500 banen moeten
verdwijnen. De regeling be
vat een salarisgarantie, die
inhoudt dat de financiële po
sitie van de medewerkers als
gevolg van reorganisatie niet
wordt aangetast. Medewer
kers worden weliswaar inge
schaald in de salarisschaal
van de functie waarop men
wordt herplaatst, maar het
verschil in salaris wordt als
toelage betaalbaar gesteld.
Het totaalbedrag wordt aan
gepast met de jaarlijkse
bruikelijke
Alle vacatures waarvoor
overcompleet personeel be
schikbaar is, zullen ook
daadwerkelijk worden ver
vuld door overcomplete
werknemers. De PTT ver
plicht zich gedurende twee
jaar alle moeite te doen om
overcomplete werknemers
binnen of buiten de PTT te
herplaatsen. Als dat lukt
wordt het dienstverband be
ëindigd.
Bij verhuizing als gevolg van
herplaatsing zal gedurende
vijf jaar een tegemoetkoming
worden verstrekt in even
tuele hogere woonlasten. Bo
vendien ontvangt de betrok
ken werknemer 15.000 gul
den bruto. Deze vergoeding
wordt gegeven naast de ver
huiskostenvergoeding op
grond van de cao.
PamflettenactiebijHeineken
Kaderleden van de Industriebond FNV en de Industrie- en voedingsbond CNV delen pamfletten uit
bij de Heineken-vestiging in Zoeterwoude waar de gisteren begonnen spontane stakingen door de
bonden zijn overgenomen. De staking, gericht tegen de reorganisatieplannen van de biergigant,
zorgde vanmorgen voor veel verkeersoverlast tussen Alphen en Leiden.
FOTO: ANP
OLDENZAAL Een uit
Oldenzaal afkomstig ro
kertje is bezig met een op
vallende opmars op de
Nederlandse sigaretten-
markt. Met de campag-
nekreet 'Glasnost voor ro
kend Nederland' poogt
producent Upper Ten Ta
bak de fervente en vooral
trendgevoelige roker over
te halen tot het inhaleren
van Gorbatchow-sigaret-
ten. Met kennelijk succes.
Volgens bedrijfsleider Giel Bij
ster is het personeelsbestand in
de afgelopen maanden met ze
ven medewerkers toegenomen
als gevolg van de verhoogde
produktie-omvang. Er zijn mo
menteel 32 personeelsleden
doende met de aanmaak van
sigaretten. De hoofdmoot
vormt daarbij overigens nog
altijd het goedkope merk
Texas.
Gorbatchow beweegt zich in
een duurdere prijsklasse: 25
filters in een hard-box voor
4,75 gulden. Dat is overigens
niet gedaan om een yuppie
achtige doelgroep te gerieven.
De kwaliteit van de sigaret
noopt tot deze prijsstelling, al
dus een woordvoerster van de
Verkoop Centrale van Tabaks-
produkten Holland (VCT) in
Amsterdam. Upper Ten in Ol
denzaal is het produktiebedrijf
van VCT.
Melange
De melange van Gorbatchow
bestaat uit 21 tabakssoorten,
waaronder enkele Russische.
Zie daar de connectie met de
naam van de Sovjet-leider en
de gestileerde contouren van
het Kremlin op het pakje. Er
is overigens ook een wodka
met dezelfde naam op de
markt. En zulke sigaren zijn er
ook al. Gorbatchow is een ge
deponeerde merknaam: de
rechten moesten van een
Zwitsers bedrijf worden ge
kocht. De sigaret werd vorig
jaar april al geïntroduceerd,
maar kwam via een exclusief
verkoopkanaal binnen bereik
van de consument: de tax
freeshops op een aantal Euro
pese luchthavens. Sinds de
cember wordt er ook aan de
Nederlandse tabakswinkels
geleverd.
Inmiddels is ook de export van
de Gorbatchow-sigaretten op
gang gekomen. De Oldenzaal-
se rokertjes zijn al in Oosten
rijk en Zwitserland verkrijg
baar en de introductie in Bel
gië en Luxemburg staat voor
de deur. Ook in Polen is de si
garet al te koop. Is Gorbat
chow een trend? De woord
voerster van VCT vermoedt
van wel. De toekomst van het
filtersigaretje lijkt parallel te
lopen met de politieke toe
komst van de Sovjet-leider.
De woordvoerster heeft haar
directie al geadviseerd ook een
rokertje onder de naam Vin
cent van Gogh - 1990 op de
markt te brengen. Maar on
danks het Van Gogh-jaar lijkt
de VCTt-top daar nog weinig
voor te voelen. De Gorbat
chow-sigaret valt overigens
binnenkort ook in de Sovjetu
nie zelf waar te nemen. Het
ministerie van defensie heeft
zich tot de producent gewend
met het verzoek de Oldenzaal -
se sigaret onderdeel te laten
uitmaken van een expositie.
Noteringen van woensdag 14 februari 1990 (tot 10:45 uur)
86/87 5% st
88 255
88/520
88/5.-
88/5.40
88/2.45
87/88 1.65
88 14.40
ntc d90
88 10.-
88 5.00 d.
88/2.-
88/3.-
88 4.— 2V4% st
87/88 1.80
78 4.40+5% st.
88/1.-
88/429
88 /320
88 1.95
88/2.44
88/3.12
ho dd
116.90 4/1
137.00 3/1
141.90 3/1
41.503/1
40.40 3/1
158.60 4/1
63.603/1
81.80 9/1
176.509/1
80.50 2/1
68.009/1
80.30 3/1
43.80 3/1
138.30 4/1
121.3011/1
112.0016/1
85.00 11/1
42.009/1
32103/1
131.50 10/1
91.00 3/1
111.50 2/1
107.4011/1
80.50 3/1
50.30 4/1
53.60 3/1
46.70 16/1
150 80 3/1
75.60 9/1
90.80 4/1
51.109/1
99.0030/1
2920012/1
160.0011/1
47.803/1
46.80 2/1
111.80 4/1
80.803/1
110.804/1
59.50 2/1
49.20 9/1
16600 4/1
115.0010/1
39.70 14/2
68.5026/1
48.30 6/2
48.00 6/2
108.00 13/2
1142012/2
122.00 12/2
38.30 24/1
37.6024/1
153.30 12/2
56.40 2^/1
752018/1
166.5012/2
68.00 6/2
56.80 7/2
76.1016/1
32.90 12/2
123.80 24/1
107.50 7/2
104.00 7/2
77.1024/1
34.00 13/2
27.507/2
106.1012/2
64.801212
90.00 12/2
87.0012/2
672014/2
33.5012/2
35.80 7/2
34.00 7/2
135,50 24/1
68.70 12/2
80.30 26/1
47.50 13/2
81.50 2/1
267.00 24/1
141.90 2/1
41.5012/2
40.30 12/2
101.2029/1
77.70 24/1
100.007/2
57.90 12/2
43.10 13/2
145.20 12/2
98.50 13/2
33.20 5/1
61.00 2/1
43.4016/1
42.601/2
10820
114.50
12220
130.40
108.90
106.00
108.40 108.40
114.50 114.80
12230 12220
39.00- 39.00-
108.00 107.70 107.50
144.40 144.70 144.70
Slotkoers dinsdag 13 februari 1990
geveke 44.50
giessen 165.00
amst rubber 4.90 5.50
anl.verl 415.00S
atag hold c 101.00 101.00
aulOH r 88.00 86 00
auto ind pr 46.00 46.00
bam groep 90.00 89.00L
batenb.beh. 85.00 84.50
131.00
136.50
370.00
begemann
belindo c
berkel
blyd will
boer druk 331.00 332.00
bredere
breevast c
burg heybr
cred tyonn 53.00 53.00
cred ly d90 52.00 52.00
cvggbc 86 00 85.50
desseaux 249 00 249.00
dorp groep 33.00 32.80
econosto 341.00 337.00
emba 125.00 125.00
enral-non c 70.50 70.00
enraf-n aang
eriks hold c 126.80 123.00
flexovrt c 91.80 90.60
furness c 120.00 120.00
gamma hold 79.10 79.50
gamma h 5 pr 5.70 5.70
hes techn 13.00 13.10
hein hold 91.00 9120
hoek's mach 198.00 190.001
holland sea 1.13 1.12
holl.ldoos 438.00 43200
hbg 184.00 185.50
vd hoop 9 80 10.30
hunter d pr 4.80 4.80
ica hold c 17.40 HV
ihc caland 36.80 36.90
Indust.mij 215.50 216.00
md.mjj d90 212.00 211.00
infotheek c 24.90 24.30
ing bb kond 579.00 570.00
kas-ass c 45.00 45.50
kiene 1400.00 1400.00
krasnapols.
landre gl c 60.00 60.00
maas beh c 98.80 98.50
macintosh 41.30 41.00
maxwell 685.00 685.00
medicoph. c 6520 6520
medic c d90 63.00 63.00
mefia int 5.05 5.00
mend gans 3600.00 3600.00
mhv a'dam 18.60 18.60
moeara 1215.00 1215.00
moeara opr 16000p. 160000.
moeara cop 16100.0 15800.0
moeara wb 16850.0 16850.0
vd moolen 29.00 2920
nagronc
nat.lnv.bnk
nbm-amstel
10000.0L 9750.001
333.70 334.00
1122.00 1122.00
oldetft c
omnium eur
orco bank c
polygram
polynorme
porcfles
sarakreek 30.50 30.50
schev.-ems 0.95 ONG
al bar* c 19.60 19.40
text twen the 348.00 348.00
tulip comp 36.50 36.50
tw kabelh c 14320 142.10
ubbink 84.00 8220
urulever 146.00 147.50
uni 7 pr. 1100.00 1100.00
uni 7 c pr 111.001 111.00
uni.6 pr 87.00 87.00
uri.4 pr 63.10 63.10
union 24.10 24.50
ver.glas nb
vnu 7 pr
v.trans.hyp.
verloc
vosk stevc
350.00 347.00
2200 2200
700.00+
wgnr-tljl c 178.50 179.00
west invest 2270 22.70
west-lnv wb 55.001 55.00L
westersuik 75.00 75.00
1,% ital.lire (10.000)
1,49 jap.yen (10.000)
5,53 joeg.din. (100 nieuw)
1,63 noorse kroon (100)
30,30 oost.schill. (100)
114.25 port.escudo (100)
3,31 spaanse pes. (100)
48,50 turkse pond
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 25350 - 25850 24980 - 25480 onbewerkt 285 - 355 285 - 355
bewerkt 27450 .27080 bewerkt 400 400
60 3/4 611/2
76 1/4 763/8
18 3/4 19
38 7/8 39
58 3/4 591/8
77 5/8 777/8
17 3/4 175/8
50 507/8
72 1/4 713/4
60 1/8 60
VOLGENS INFORMELE EG-STUDIE:
(Van onze
correspondent Jo Wijnen)
BRUSSEL Het zou zeer
raadzaam zijn om voor het
tot stand brengen van een
Duitse economische en
monetaire unie een soort
overgangsperiode in te
lassen. Maar een dergelij
ke oplossing is, om politie
ke redenen, niet meer
haalbaar.
De Bondsrepubliek heeft, on
der de druk der omstandighe
den, al voor het in gang zetten
van een versneld uit te voeren
plan voor een inter-Duitse mo
netaire unie gekozen, aldus
het rapport dat deskundigen
van de Europese Commissie in
Brussel onder leiding van de
Deen Henning Christophersen
hebben opgesteld. Het werk
stuk circuleert op dit ogenblik
in de zogenaamde Bange-
mann-groep die de consequen
ties van de Duitse monetaire
eenwording voor de Europese
Gemeenschap bestudeert.
De commissie-deskundigen
vinden dat eerst een aantal
economische hervormingen
moet worden doorgevoerd, al
vorens tot een monetaire ge
lijkschakelingsoperatie in de
beide Duitslanden kan worden
overgegaan. Zo beveelt de
groep een aanpassing van het
prijssysteem aan, dat op dit
ogenblik een totaal vertekend
beeld geeft van de werkelijke
waarde van de goederen en
produkten. Voorts wordt een
grootschalige privatisering van
de staatsondernemingen aan
bevolen. Ten slotte wil de
groep een grondige hervor
ming van het krediet- en be
lastingsysteem in de DDR.
Hoewel de Christophersen-
groep zegt geen concrete aan
bevelingen te hebben willen
doen en ook geen positie te
hebben willen kiezen in het
debat over de Duitse monetai
re unie, draagt ze drie formu
les aan die bij de operatie zou
den kunnen worden gebruikt.
Eenvoudigste
De inwisseling van één DM te
gen één Oostmark is de een
voudigste oplossing, maar doet
geen recht aan de werkelijke
waarde van beide munten en
brengt tal van onzekerheden
met zich mee. De sociale effec
ten ervan zijn ingrijpend. Bo
vendien is de één-tegen-één
oplossing zeer inflatiebevorde-
rend. Bedrijven in de DDR
moeten als gevolg van deze
aanpak hun prijzen drastisch
verhogen, hetgeen tot faillisse
menten en een grote werk
loosheid zal leiden. De Bonds
republiek moet haar geldhoe-
veelheid met ongeveer 16 pro
cent uitbreiden, hetgeen tot
aanzienlijke begrotingstekor
ten en tot inflatie zal leiden.
Een en ander zal West-Duits-
land wellicht tot het sluiten
van grote leningen in het bui
tenland dwingen. Ook de Eu
ropese Monetaire Unie (EMU)
zal onder grote druk komen te
staan.
De inwisseling van één DM te
gen twee Oostmarken doet
meer recht aan de werkelijke
economische verschillen in
beide landen. Investeringen in
de DDR kunnen gemakkelij
ker worden gedaan omdat de
kosten ervan aanzienlijk lager
zijn. Het bedrijfsleven in de
DDR zou zijn prijzen op onge
veer het huidige niveau kun
nen handhaven, waardoor een
grote werkloosheid kan wor
den voorkomen. De inflatie in
de DDR neemt evenwel toe.
Bovendien moet de Bondsre
publiek tot een forse aderla
ting bereid zijn om de salaris
sen in de DDR zo aantrekke
lijk mogelijk te houden. Die
salarissen hebben immers geen
logische relatie met de werke
lijke prijzen en produktiekos-
ten. 'Aantrekkelijke' salarissen
zijn evenwel nodig om de
stroom van 'vluchtelingen'
van de DDR naar de Bondsre
publiek in te dammen.
Ingewikkeld
Bij inwisselingen van beide
munten op een puur weten
schappelijke basis moeten
eerst de werkelijke verschillen
in economische produktiviteit
in de beide Duitslanden wor
den vastgesteld. Deze oplos
sing zal de ongemakken van
de twee eerder genoemde op
lossingen wegnemen, maar ze
heeft als belangrijkste nadeel
dat ze zeer ingewikkeld en tij-
Het instellen van èen over
gangsperiode is de meest ver
kieslijke oplossing. Tijdens die
overgangsperiode kan de Bun
desbank de nu in de DDR gel-
HonHp munt vervangen door
een nieuwe Oostmark die
recht doet aan de werkelijke
waarde van goederen en dien
sten. Dat maakt een geleidelijk
naar elkaar toegroeien van de
beide economieën mogelijk.
Volgens de leden van de
Christophersen-groep is die
oplossing door de politieke
omstandigheden evenwel ach
terhaald. De makers van het
stuk zeggen de indruk te heb
ben dat „de toepassing van
deze formule door de burgers
van de beide Duitslanden nog
Het stuk van de Christopher
sen-groep moet overigens al
leen maar als een soort vinge
roefening worden gezien die
door de uit zes EG-commissa-
rissen bestaande Bangemann-
groep zal worden gebruikt.
