„Duitse eenwording
dit jaar al mogelijk"
Qeidóa Soiwant
YS belooft
Roemenië
160 miljoen
Van den Broek: Zuid-Afrika kritisch blijven volgen
Kamer: LOTA moet acties
tegen Zuid-Afrika staken
„Viva Mandela, viva Amsterdarj
BINNENLAND /BUITENLAND
MAANDAG 12
FEBRUARI 1990 PJf]
Tientallen gewonden bij
schietpartij Gazastrook
JERUZALEM Israëlische troepen heb
ben zaterdag in de Gazastrook ten minste
63 Palestijnen verwond. Ziekenhuizen in
de Gazastrook noemden de gevechten één
van de bloedigste van de afgelopen mhan-
den. De meeste Palestijnen werden neerge
schoten bij vechtpartijen die ontstonden
toen troepen een huis in het vluchtelingen
kamp bij Rafah aan de Egyptische grens
binnenvielen. In het kamp hielden bewo
ners juist een rouwbijeenkomst voor een
Palestijn die woensdag door het leger was
gedood. Volgens kampbewoners schreeuw
den sommige soldaten „Ismailiya" toen zij
schoten, een verwijzing naar de aanval op
een Israëlische toeristenbus in Ismailiya in
Egypte waarbij negen toeristen omkwa
men.
Eerste commerciële
Sovjet-ruimtemissie
MOSKOU Een door twee kosmonauten
bemande Sojoez TM-9 capsule is gisteroch
tend met succes gelanceerd vanaf de lan
ceerbasis Baikonoer in de Sovjetrepubliek
Kazachstan. Het is de eerste commerciële
ruimtemissie van de Sovjetunie. De Sojoez-
bemanning zal voor het eerst gebruik gaan
maken van de zogeheten Kristall-module,
door de regeringskrant Izvestia omschre
ven als de eerste ruimtefabriek die in het
ruimtestation Mir technologische en bio-
technologische materialen zal gaan ver
vaardigen. De Kristall wordt op 30 maart
gelanceerd. Verwacht wordt dat deze ruim
temissie nu eens niet, zoals tot nu toe ge
bruikelijk, vele miljoenen roebels zal ver
slinden, maar juist winst in het laatje zal
brengen.
Enorme belangstelling
voor elektrische auto
CHICAGO De belangstelling voor de ex
perimentele elektrische auto van General
Motors (GM) is over de hele wereld „verba
zingwekkend", zo heeft topman Roger
Smith van de grootste Amerikaanse auto
producent verklaard. ,,We worden gebeld
door klanten van Parijs tot Perth (Austra
lië)", aldus Smith. Volgens hem ziet het er
naar uit dat GM de Impact binnen drie
maanden in produktie zal nemen. De Im
pact is het eerste met batterijen uitgeruste
model dat speciaal voor produktiedoelein-
den is ontworpen. De nieuwe vinding kan
GM helpen bij het terugwinnen van zijn
marktaandeel in de Verenigde Staten en bij
het opkrikken van de inzakkende winstcij
fers.
Acties bedreigen
overleg Suriname
PARAMARIBO De Nederlandse en
Surinaamse ambtenaren die vandaag in
Paramaribo over de bilaterale ontwik
kelingssamenwerking praten, houden er
rekening mee dat het overleg wordt op
gehouden door acties van de stafmede
werkers van de stichting Planbureau
Suriname. Zaterdag begon de staf een
langzaam-aan-actie om structurele ver
anderingen op het planbureau, dat het
beleidsoverleg organiseert, af te dwin
gen. Het is niet bekend hoe de agenda
van het overleg, dat tot en met vrijdag
duurt, eruit ziet.
De wederopbouw van het Surinaamse
binnenland zou hoog op de prioriteiten
lijst van Nederland staan.
Zeker zestien doden na
vulkaanuitbarsting
op het eiland Java
JAKARTA Een uitbarsting van de vulkaan
Kelud op het Indonesische eiland Java heeft
zaterdag aan zeker zestien mensen het leven
gekost. Ruim drieduizend inwoners uit de om
liggende dorpen rond de 1.700 meter hoge vul
kaan, die op ongeveer 650 kilometer van de
hoofdstad Jakarta ligt, zijn na de uitbarsting
geëvacueerd.
Het Indonesische persbureau Antara meldde
dat de vulkaan stof, zand en stenen had uitge
braakt over een afstand van zeker vijftig kilo
meter. Bij de voorlaatste eruptie van de vul
kaan in 1966 kwamen 280 mensen om het le
ven en werden 25 dorpen verwoest.
BUKAREST De Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken Baker heeft gis
teren tijdens een kort bezoek
aan Roemenië financiële hulp
geboden voor een bedrag van
160 miljoen gulden.
Een definitieve verbetering
van de betrekkingen tussen
Roemenië en de VS wil Baker
echter laten afhangen van de
uitkomsten van de eerste vrije
verkiezingen in Roemenië.
„Wij willen benadrukken dat
de verbetering van de relatie
tussen de VS en Roemenië af
hangt van vrije en eerlijke
verkiezingen en respect voor
de rechten van de minderhe
den", aldus de bewindsman.
Baker zei ook dat Washington
de mogelijkheid bestudeert om
Roemenië en andere Oosteuro-
pese landen de status te geven
van meestbegunstigde han
delspartner. Hij zei echter dat
dit eveneens afhing van de
verkiezingen en de verdere
„ontwikkeling naar vrijheid
en democratie".
Eerder in dit weekeinde had
Baker in Sofia een ontmoeting
met de Bulgaarse president
Mladenov en met de oppositie.
Tegen journalisten aldaar zei
Baker dat Washington zich
niet langer zal verzetten tegen
toelating van Bulgarije tot de
internationale handelsove
reenkomst GATT, het Inter
nationaal Monetair Fonds en
de Wereldbank. Maar dan
moest wel eerst in Bulgarije
het particulier bezit en een
vrije-markteconomie gegaran
deerd zijn, aldus Baker. Een
beslissing over economische
hulp van Washington zal pas
na de verkiezingen van mei in
Bulgarije genomen worden.
KOHL NA BEZOEK AAN MOSKOU:
BONN/MOSKOU Nu
de Sovjetunie dit week
einde de weg heeft vrijge
maakt kan volgens bonds
kanselier Helmut Kohl de
eenwording van de beide
Duitse staten nog dit jaar
een feit worden. De
bondskanselier zei dit gis
teren in een vraaggesprek
met het televisiestation
ZDF.
Zowel Kohl als de Westduitse
minister van buitenlandse za
ken Hans-Dietrich Genscher
verklaarden gisteren dat de
Bondsrepubliek en de DDR na
18 maart tot overeenstemming
zullen pogen te komen. Ver
volgens moet dan in de herfst
een conferentie met de vier
Geallieerde Mogendheden
worden gehouden. Aan deze
conferentie moeten Frankrijk,
Groot-Brittannië, de Verenig
de Staten, de Sovjetunie de
overwinnaars van de Tweede
Wereldoorlog en de twee
Duitslanden deelnemen. Daar
na krijgen de leden van de
Conferentie over Veiligheid
en Samenwerking in Europa
(CVSE) een plan voor de here
niging van de beide Duitslan
den gepresenteerd. Aan de
CVSE nemen alle Europese
landen, behalve Albanië, als
mede de VS en Canada, deel.
Bondskanselier Kohl zei voor
het ZDF niet uit te sluiten dat
de kiesgerechtigden in de
DDR deel zullen gaan nemen
aan de parlementsverkiezin
gen in de Bondsrepubliek op 2
december.
Hans-Dietrich Genscher zei
gisteren in een interview met
de Westduitse televisiezender
ARD dat Sovjet-president
Gorbatsjov en andere hoge
functionarissen een verenigd
Duitsland een aanwinst vin
den voor „een stabiele onder
linge verhouding die onont
beerlijk is tussen Oost en
West'Genscher herhaalde
dat de Bondsrepubliek gekant
is tegen het voorstel van de
DDR om Duitsland na de een
wording neutraal te maken.
Bondskanselier Kohl verklaar
de in het interview met het
ZDF dat dit ook in Moskou in
middels „geen thema meer is".
Het Oostduitse persbureau
ADN meldde gisteren dat de
steun van Gorbatsjov aan de
eenwording van Duitsland be
tekent dat de Sovjetunie een
einde wil maken aan de na
oorlogse verdeling van Duits
land.
De Oostduitse Sociaal-Demo
craten (SPD) maakten gisteren
bekend onderhandelingen met
Bonn over de eenwording te
zullen houden als zij na de
verkiezingen in de DDR op 18
maart de regering zouden vor
men. De Oostduitse premier
Hans Modrow komt morgen in
de Bondsrepubliek aan, waar
hij zal praten over een ge
meenschappelijk muntstelsel
en een gezamenlijke economie.
Concrete afspraken op econo
misch en politiek gebied zullen
echter pas worden gemaakt na
18 maart, zo was al eerder be
kend gemaakt.
Neutraal
Het opmerkelijke van het
bliksemgesprek afgelopen za
terdag in Moskou was vooral
dat Gorbatsjov zijn minister
van buitenlandse zaken, Edu-
ard Sjevardnadze, niet wilde
steunen in diens visie dat een
herenigd Duitsland neutraal
moet zijn. Dat standpunt dat al
onder Stalin door de Sovjets
werd aangehangen, had Sje
vardnadze nog geen uur voor
de aankomst van Kohl en
Genscher in Moskou op zater
dag uitgesproken. Een dag te
voren had Sjevardnadze even
wel nog gezegd wel iets te zien
in het plan-Genscher, dat het
nieuwe Duitsland bij de
NAVO wil trekken met de ga
rantie, dat er geen NAVO-
troepen in de vroegere DDR
zullen worden gestationeerd.
Aan deze voor Sjevardnadze
zeer ongebruikelijke besluite
loosheid maakte Gorbatsjov
voorlopig een einde door dit
weekeinde de Duitsers het
groene licht te geven, zij het
met de waarschuwing, dat de
stabiliteit in Europa door dit
alles niet in gevaar gebracht
mag worden. De Duitsers ver
zekerden dat zij nauw contact
met Moskou zullen blijven on
derhouden over de verdere
De Westduitse kanselier Helmut Kohl, rechts, tijdens het gesprek
Sovjet-leider Gorbatsjov over de Duitse eenwording.
in het Kremlin in Moskou met
FOTO: AP
voortgang van het project en
onaangename verrassingen
zullen voorkomen. Ook gaf
men de garantie, dat er niet
meer gestreefd zou worden
dan naar de hereniging van de
huidige BRD met de huidige
DDR, met andere woorden: de
oude Duitse gebieden in Polen
zullen niet bij het herenigings
concept betrokken worden.
NAVO
President Bush van de Vere
nigde Staten heeft de berich
ten over Kohls gesprek met
Gorbatsjov „met grote vreugde
en genoegdoening" vernomen,
zo heeft de secretaris-generaal
van de Navo, Manfred Wör-
ner" verklaard. Bush is zich
bewust van de „historische be
tekenis van de resultaten", al
dus Wörner na afloop van de
tweedaagse besprekingen die
hij met de Amerikaanse presi
dent heeft gevoerd.
Wórner zei er op te vertrou
wen dat men een oplossing zal
vinden voor de veiligheids
vraagstukken waarin rekening
wordt gehouden met de belan
gen van alle betrokkenen en
ook met de legitieme veilig
heidsbelangen van de Sovjetu
nie. De secretaris-generaal zin
speelde er gisteren op dat een
herenigd Duitsland deel van
de NAVO kan uitmaken zon
der „militaire integratie" van
het huidige Oostduitse grond
gebied.
Volgens Vitali Tsioerkin, naas
te adviseur van Sovjetminister
van buitenlandse zaken Edoe-
ard Sjevardnadze, is „een her
enigd Duitsland als volwaardig
lid van de NAVO volstrekt
onacceptabel". Tsjoerkin zei
dit gisteravond in het Canade
se Ottawa na een eerste bijeen
komst van de ministers van
buitenlandse zaken van het
Warschau Pact aan het begin
van de Open Skies-conferen-
tie.
Deze conferentie, waarop
Navo en Warschau Pact pra
ten over het toestaan van in-
spectievluchten boven eikaars
grondgebied, werd al voor de
officiële opening beheerst door
het vraagstuk van de Duitse
hereniging.
In baarmoed
geopereerde
toch overledt)
LONDEN MiehêL.
lio, de eerste baby F
baarmoeder van zijfr
een hartoperatie onigs
zaterdag in de armeiri
ouders in een Londeü]
huis overleden. Micf
in de 31e week dat zij
zwanger was geopei
dat zijn hartklep
functioneerde. Vijfti
later werd een tweern
uitgevoerd. Toen Mi
weken te vroeg werfc,
bleek een derde oper
zakelijk. Na de gebT
den complicaties ot
longen en nieren e*
baby snel achteruit. 1
met de ouders beslot!
sen de apparatuur,
het kind in leven wqj
den, uit te zetten.
Chirac blijft F'1
van neo-gaul*
LE BOURGET a
Chirac is met ruimee]
heid herkozen tot r
van zijn eigen ner
sche partij. Op het j11
gres van de RPR,
Le Bourget, kreeg hjn
van twee derde vai^
afgevaardigden. De j
makende motie vanl
len' Pasqua en Ségif'
iets meer dan dertijn
van de stemmen.
De door de twee exj£
bekritiseerde partijlij-
gedreigd te zullen t
wanneer hij niet het
wen zou krijgen vait
ste twee derde van
vaardigden. Die lin
net gehaald.
De herverkiezing k'
niet verbloemen datr
de gaullistische partL
gekende onrust heerf
poogde zich boven L
gewoel te verheffeny
algemeen betoog ovLj
en de ideeën van CL
Gaulle die weer ace
den zijn. Zijn ojr
noemde hij geen
Maar terwijl de wei.
laire Séguin nog wi^
floten door een groof-
de 25.000 militanten, j-
uitgekookte Charle,
toch herhaaldelijk aj0
uiteindelijke score vj
bellen' 31,4 proce"
veel hoger dan vervf|
NEDERLAND REAGEERT BLIJ OP VRIJLATING MANDELA
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG In Neder
land is het afgelopen
weekeinde verheugd ge
reageerd op de vrijlating
van ANC-leider Nelson
Mandela. Minister Van
den Broek van buiten
landse zaken sprak van
een „bijzonder moment".
„De tijd is rijp voor posi
tieve signalen", zo zei de
minister. Hij waarschuw
de echter tegelijkertijd
niet alle kritische maatre
gelen tegen Zuid-Afrika
te laten varen. „We
moeten voorzichtig blij
ven. De apartheid is nog
niet opgeheven".
Alle politieke partijen in ons
land begroetten de vrijlating
van Mandela met vreugde. De
partijbijeenkomsten van PvdA
en D66 werden zaterdag on
derbroken om de aanwezigen
van de historische gebeurtenis
in kennis te stellen. Volgens
de partijen kan de vrijlating
van Mandela een nieuwe stap
in de richting van definitieve
afschaffing van de apartheid
zijn. CDA-fractievoorzitter
Brinkman zei zaterdag een
eventuele normalisatie van de
betrekkingen met Zuid-Afrika
niet uit te sluiten. „Bij voort
gaande stappen, gericht op af
schaffing van de apartheid, zal
de Nederlandse regering con
form het regeerakkoord in
overleg met EG-partners
moeten gaan werken in de
richting van geleidelijke nor
malisatie van de betrekkingen
„Ontiegelijk blij" schudt burgemeester van Thijn een van de demonstranten de hand.
met Zuid-Afrika", aldus
Brinkman.
Volgens Brinkman gloort de
hoop op een betere toekomst
in Zuid-Afrika. Hij zei te ho
pen dat ook de andere beloften
van president De Klerk, waar
onder opheffing van de nood
toestand, nu zo snel mogelijk
worden uitgevoerd. De CDA-
fractie hoopt dat na de vrijla
ting van Mandela zo snel mo
gelijk de besprekingen over de
staatkundige toekomst van
Zuid-Afrika zullen beginnen.
Ook de voormannen van de
PvdA en D66, Kok en Van
Mierlo, lieten zich in soortge
lijke bewoordingen uit. Maar
ook zij waarschuwden voor al
te veel optimisme. Eerst zal
moeten worden afgewacht hoe
snel president De Klerk zijn
beloften zal omzetten in da
den.
VVD-fractieleider Voorhoeve
trok de meest verregaande
conclusies uit de gebeurtenis
in Zuid-Afrika. Volgens de
VVD-voorman moet de Euro
pese Gemeenschap positief re
ageren door de sancties tegen
Zuid-Afrika te versoepelen.
Hij noemde in dit verband
vooral het verlenen van visa
aan Zuidafrikaanse functiona
rissen. De vrijlating van Man-
DEN HAAG Nu president
F.W. de Klerk zijn goede wil
heeft getoond, moeten de
LOTA-gemeenten (Lagere
Overheden Tegen Apartheid)
hun acties tegen Zuid-Afrika
zo spoedig mogelijk staken.
Dat is althans het standpunt
van de meerderheid van de
Tweede Kamer.
De LOTA-vereniging daaren
tegen meent dat de sanctie-
maatregelen van kracht?
moeten blijven zolang de
apartheid nog niet is afge
schaft en dat de Kamer nu
eindelijk eens de sanctiewet
moet behandelen. De vereni
ging stuurde zaterdag na de
bekendmaking van de vrijla
ting een brief met felicitaties
naar Nelson Mandela. In de
brief vraagt de LOTA of Man
dela vindt dat ook lagere over
heden, zoals de Nederlandse
gemeenten verenigd in de
LOTA, een rol moeten blijven
spelen in het sanctiebeleid te
gen Zuid-Afrika. Het ant
woord van Mandela zou niet
alleen van belang zijn voor
ons, maar ook voor de Neder
landse regering bij de bepaling
welk beleid zij ten aanzien van
Zuid-Afrika heeft te voeren,
aldus de LOTA. Binnenkort
gaat een delegatie van de ver
eniging naar Zuid-Afrika. Gis
teren en vandaag zijn door een
groot aantal LOTA-gemeen
ten, waaronder Den Haag en
Leiden, ANC-vlaggen op de
stad- en gemeentehuizen uit
gestoken.
dela noemde Voorhoeve een
belangrijke stap, omdat alle
groeperingen in dat land nu
kunnen gaan werken aan de
uiteindelijke opheffing van de
apartheid in Zuid-Afrika.
A,mbassadeur
De Zuidafrikaanse ambassa
deur in ons land, de heer
Nothnagel, noemde de vrijla
ting van Mandela gisteren een
„dramatische stap in de ge
schiedenis van Zuid-Afrika".
„Ik ben bijzonder verheugd.
De vrijlating was ook bijzon
der noodzakelijk geworden",
aldus Nothnagel voor de
IKON-radio. De ambassadeur
zei zich wel gestoord te hebben
aan de 'kritische' houding van
de anti-apartheidsbewegingen
in Nederland na de rede waar
in president De Klerk de vrij
lating van Mandela en de lega
lisatie van het ANC aankon
digde. „Ik vind het werkelijk
jammer dat die reacties zo ne
gatief waren", aldus de ambas
sadeur.
De kaartjes voor de musical
„Sarafina, music of libera
tion", door kinderen uit Sowe-
to gespeeld, gingen gisteren
drastisch in prijs omlaag ter
viering van Mandeia's vrijla
ting. De kinderen volgden de
vrijlating op televisie, barstten
in gejuich uit en sommigen
huilden stille tranen.
Bij de Anti-Apartheids Bewe
ging Nederland (AABN) en
het Comité Zuidelijk Afrika
was de afgelopen dagen sprake
van grote blijdschap. Maar het
is nog te vroeg om nu al de
sancties tegen Zuid-Afrika in
te trekken, vinden de organi
saties. Eerst moet de apartheid
volledig zijn verdwenen.
Het enthousiaste geknal
van champagnekurken
veranderde het anders
zo rustige hoofdkwartier
van de Anti-Apartheids
Beweging Nederland in
Amsterdam dit
weekeinde in een
compleet gekkenhuis.
Met oorverdovend
gekrijs werd zaterdag de
mededeling ontvangen
dat Nelson Mandela
werd vrijgelaten.
Joelend staken de
aanwezigen de ANC-
vlag uit de ramen.
Binnen de gelederen is
sprake van
„uitgesproken
blijdschap". Volgens de
AABN is dit de tweede
stap op de goede weg.
De eerste was de
erkenning van het ANC.
Het tot Mandelaplein omgedoopte Leidseplein werd gisteren overstroomd door duizendeP
siaste mensen.
F®
1»
AMSTERDAM De Fan
fare van de Eerste Lief
desnacht was er, het
Straat- c.q. Strijdorkest,
het koor Culture in ano
ther South-Africa en op
de maat van die muziek
gingen gisteravond zo'n
tienduizend mensen zin
gend, dansend en schreeu
wend van de Dam naar
het Leidseplein in Am
sterdam: „Amandla, viva
Mandela; de macht aan
het volk, leve Mandela!".
Even voor zessen waren ze
van alle kanten naar de Dam
gekomen; blanken en zwarten,
getooid in de kleuren van het
ANC groen, geel, zwart
en zwaaiend met spandoeken:
'Amsterdam groet Mandela',
'Vandaag Mandela, morgen
Zuid-Afrika'. Middenin de
door een „ontiegelijk blije"
burgemeester Van Thijn aan
gevoerde feestende massa
die op weg ging naar het Nel
son Mandela- (voorheen Leid-
se-, ooit ook Marco van Bas-
ten-) plein, werd een open
vrachtwagen meegewiegd,
vanwaar strijdliederen klon
ken en overwinningskrèten:
„Victory certain!".
Een delegatie van het kraak
pand Spuistraat 70 voerde per
bakfiets een politiek cabaret
op. Via luidsprekers lieten ze
een reactie horen van 'de di
recteur van Shell' die meldde
zeer verheugd te zijn over de
vrijlating van Nelson Mandela,
omdat de arbeiders van Zuid-
Afrika nu weer gewoon aan
het werk konden en niet lan
ger de straat op hoefden. En
terwijl de krakers een bandje
opzetten met de boodschap
'Sancties nu! Sancties nu!' pas
seerden ze een gevel met de
leus: 'René vrij, Amandla'; een
herinnering aan de Makro-
branden en het proces tegen
verdachte René R., de lieve
ling van de Amsterdamse
anarcho-scene. Was hij er nu
bij, op weg naar het Nelson
Mandelaplein? Dan kon hij
zien hoe de door hem verachte
politie een busje op het plein
had gestationeerd om reclame
te maken. 'Politiewerk is ook
kleur bekennen', stond erop.
Venters van de orthodox com
munistische VCN gingen in
tussen rond met hun krantje
Manifest ('Boycotacties juist nu
nodig') en er waren ook hot-
dogs verkrijgbaar.
Het Mandelaplein stroomde
langzaam maar zeker vol, er
werden fakkels aangestoken,
dansjes uitgevoerd en spreek
koren aangeheven: 'Viva Man
dela', 'Shell to heil', 'Sancties
nu'. De vrachtwagen die de
stoet muzikaal had vc
gen diende nu als pi-1
daarop verscheen di
landse vertegenwoorfj
het ANC. „Er moetj
gebeuren", zei hij. „i
ka is nog lang niet
nacht nog hebben dei
vijf van onze mensefc
We hebben jullie stee
jullie bescherming, jU-
ties. Viva Mandela, i
sterdam!". I
Volgende spreker:
Thijn, burgemeester
hadden de krakers-
Ze startten de bandi
nu! Sancties nu' en Ij
te schreeuwen. L
„Amsterdammers!",
Thijn. „Sancties nu!'r
publiek. „Amsterdam,
apartheidsstad is blijf
Thijn. „Hypocriet, hl
zei het publiek.
doorgaan met onze!
teit", meende Van Tl
blabla!", vond hetl
„Dank u voor uw a
antwoordde de burgJ
„Gaan we nou doen?|
ren?", vroeg een jona
gebeurde. De muzi#
weer op gang, er
een spandoek met 5
'Glorie marxisme-l|i
de mensen moestenf
om lachen en het fc
lang gezellig in de stil
STEVO AKfc
