Kwakkelwinter stelt veel
bedrijven voor problemen
Computer als leuk
beleggersspeeltje
GELD GOED
HET GROTE TREINNIEUWS
VAN 1990 IS EEN AUTO.
Rolls Royce en
Fokker samen
in lease-bedrijf
ËeicUc (Sou/unit
BONDEN WILLEN
STEUN OVERHEID
VOOR EUROMETAAL
Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
ZATERDAG 3 FEBRUARI
1990 PAGIN^l
'Nederlands'
restaurant
in Moskou
AMSTERDAM/MOSKOU
De Nederlandse restaurantke
ten Pinoccio (en Pizzeria)
opent in navolging van Mac-
Donald's een vestiging nabij
het Rode Plein in Moskou.
Daarmee gaat de franchise-or-
ganisatie voor het eerst de
grens over. De vestiging krijgt
vijfhonderd zitplaatsen. Pinoc
cio heeft nu zeven vestigingen
in ons land, te weten in Am
sterdam, Enschede, Arnhem
(2), Apeldoorn, Tiel en Nijme
gen. In april wordt een vesti
ging geopend in Den Bosch en
van de zomer één in Maas
tricht.
Het Amerikaanse concern Gil
lette wil met een Russische
partner een fabriek voor de
produktie van scheerappara-
ten en scheermesjes bouwen in
de Sovjetunie. Met het project
is een investering gemoeid van
vijftig miljoen dollar. De part
ner van Gillette is Leninets in
Leningrad, die 40.000 werkne
mers heeft.
De Moskovieten kunnen zich
vanaf maart vergapen aan
personal computers uit het
Westen. Dan opent een Ameri
kaans computerbedrijf in het
hart van Moskou de deuren
van een computerwinkel. De
roebel wordt daar echter niet
geaccepteerd. De computer
winkel wordt^opgezet door Mi
chael Tseytin, die in 1980 de
Sovjetunie verliet en in New
Jersey computerwinkels opzet
te.
„Ultimatum"
werkgevers
wegvervoer
UTRECHT De werkgever
sorganisaties in het wegver
voer, NOB, PCB, KVO en
FNK (ongeveer 60.000 werk
nemers), hebben de vervoers-
bonden gisteren een „ultima
tum" gesteld. Ze hebben een
„eenmalig" nieuw cao-voorstel
gedaan. Als de bonden er niet
voor 7 februari op reageren,
zullen zij hun leden een advies
geven over de aanpassing van
de lonen om „de werknemers
niet de dupe te laten worden".'
Het cao-overleg is half decem
ber vastgelopen.
Rabobank helpt
Poolse bank
UTRECHT Rabobank Nederland gaat de
Poolse Bank Gospodarki Zywnosciowej (BGZ)
helpen bij het opzetten van een nieuwe struc
tuur. geënt op de coöperatieve structuur van
de Rabobank. De Nederlandse bank geeft BGZ
(„Bank voor de voedselvoorziening") steun bij
het opzetten van de organisatie, het perso
neelsbeleid en bij de opleiding van personeel.
De Nederlandse bank zal tevens helpen bij het
opzetten van een klantgerichte instelling van
de Poolse bank. Drie topmensen van de Poolse
bank hebben zich de afgelopen week in ons
land op de hoogte gesteld van de organisatie bij
de Rabobank. De Poolse bank is 51 procent in
handen van de staat en voor 49 procent in
handen van de Coöperatieve Unie.
UTRECHT De bonden willen dat de over
heid munitiefabrikant Eurometaal in Zaandam
financiële steun geeft zodat het bedrijf kan
overschakelen op het maken van andere pro-
dukten. Volgende week zullen ze dit aan de
orde stellen in een gesprek met de vaste com
missies voor defensie en financiën van de
Tweede Kamer. Bestuurder G. van den Heuvel
van de Industrie- en Voedingsbond CNV heeft
dit gisteren meegedeeld na afloop van overleg
tussen de bonden en staatssecretaris Van
Voorst tot Voorst (dëfensie). Eurometaal heeft
vorige week collectief ontslag aangevraagd
voor 115 van de 930 werknemers.
KLM wil aankoop MD-11-vliegtuigen
AMSTELVEEN De KLM-directie wil tien vliegtuigen van
het type MD-11 kopen bij de Amerikaanse vliegtuigfabrikant
McDonnell Douglas. De KLM neemt ook een optie op nog eens
vijf van deze vliegtuigen. De KLM wil verder nog eens twee
Boeing 747-400 vliegtuigen bestellen.
Voordat de KLM definitief overgaat tot bestellingen, moet de
voorgenomen vlootuitbreiding worden behandeld in de raad van
commissarissen en in de ondernemingsraad van de KLM. Als de
definitieve keuze valt op de MD-11, zullen de vliegtuigen wor
den afgeleverd tussen eind 1993 en 1995. De MD-11 heeft net als
de bekende DC-10 een brede romp en drie motoren. Hoewel de
DC-10 als basis heeft gediend voor de ontwikkeling de MD-11, is
dit echter in vrijwel alle opzichten een geheel nieuw vliegtuig.
Het eerste exemplaar maakte in januari van dit jaar zijn eerste
vlucht. Het vliegtuig zal in de KLM-uitvoering plaats bieden
aan ongeveer 260 passagiers en 19 ton vracht.
De KLM heeft ook gekeken naar de tweemotorige Boeing 767
en de viermotorige Airbus A340, maar de MD-11 is, aldus een
woordvoerder, „het best passende vliegtuig" in de vloot.
DEN HAAG „Wanneer
je in kerstballen handelt,
kun je met vrij grote ze
kerheid voorspellen dat
het volgend jaar Kerstmis
wordt en je dus ballen
zult verkopen. Maar in de
schaatsenhandel ben je
natuurlijk afhankelijk van
de vorst". De heer Zand-
stra van de gelijknamige
schaatsenfabriek in het
Friese Joure noemt zich
zelf „optimist tot in de
vrieskist", maar het huidi
ge kwakkelwintertje moet
wel heel snel omslaan, wil
zijn handel in schaatsen
nog enige winstcijfers te
zien geven.
„De winter is vergangen",
constateert Zandstra droogjes.
En dat levert problemen op
voor verscheidene bedrijfstak
ken. Schaatsfabriek Viking
bijvoorbeeld ziet de gevolgen
van de derde achtereenvolgen
de zachte winter met lede
ogen aan. Woordvoerder Vos
wacht de laatste weken van
deze maand nog even af, maar
een aanvraag voor arbeidstijd
verkorting voor vijf van de
vijftien werknemers zit er dik
in, zegt hij. „Dit jaar haalt
onze produktie nog maar de
helft van het vorige jaar, en
toen was het al de helft van
het jaar daarvoor", aldus Vos.
Nog slechts 15.000 paar schaat
sen verlaten dit jaar de Vi
king-fabriek. Drie jaar terug
waren dat er nog 90.000. Vos:
„Onze mensen vullen hun da
gen nu met het oplappen van
kneusjes. Van vier paar
schaatsen wordt één goed paar
gemaakt. Maar eindeloos hou
je dat niet vol".
Uitkomst biedt wel de produk
tie van „skeelers" (spreek uit:
skieiers), rolschaatsen met vier
wieltjes op een rij. „De belang
stelling voor skeeleren neemt
gelukkig toe, vooral in landen
als de Verenigde Staten", zegt
Vos.
Concurrent Zandstra ziet voor,
zijn twintig arbeidsplaatsen
minder gevaar, hetgeen vol
gens de directie vooral te dan
ken is aan de sinds 1825 in ere
gehoudeh traditie „slechts een
stuiver uit te geven wanneer
je een kwartje verdiend hebt".
En, hoe optimistisch: „Wan
neer we volgend jaar een
strengere winter krijgen, zijn
er in vier jaar tijd heel wat
kindervoetjes gegroeid..." Een
Extra tijd door het uitblijven van vorstverlet is voor veel
bouwbedrijven zeer welkom.
ongunstige winter heeft voor
het volgende jaar zo zijn zon
nige kanten..."
Sneeuwbanden
Een ander voorbeeld: banden
fabriek Vredestein uitte deze
week zijn ongenoegen over de
afzet van sneeuwbanden. Door
het uitblijven van sneeuw
bleef de afzet in de tweede
helft van vorig jaar wederom
aanzienlijk achter bij de prog-
FOTO: SP
noses. Resultaat: een verlies
voor Vredestein over 1989. In
de eerste helft van dat jaar be
haalde de fabrikant al een ne
gatief resultaat van 14,8 mil
joen gulden. Een woordvoer
ster van het bedrijf weigerde
hier iets aan toe te voegen,
maar duidelijk is dat deze win
ter het bedrijf niet in de koude
kleren is gaan zitten.
Ook de bouwwereld kampt
met problemen na het uitblij
ven van geplande vorstperio
des. Woordvoerder De Ruijter
van het Algemeen Verbond
Bouwbedrijven (AVB): „Be
drijven komen in moeilijkhe
den wanneer je in een produk-
tieschema rekening houdt met
enkele weken vorstverlet.
Wanneer die uitblijven,
moeten materialen en arbeids
plaatsen op andere tijden gele
verd worden. Het is maar de
vraag of dat alles wel mogelijk
is". Maar algemeen secretaris
Meerbach van het Nederlands
Verbond van Ondernemers i
de Bouwnijverheid (NVOB) is
optimistischer: „Bedrijven
hebben in de laatste drie jaar
ervaring opgedaan met zachte
winters. De produktie in de
bouwsector is op jaarbasis mo
menteel zeer hoog te noemen.
Extra tijd door het uitblijven
van vorstverlet is dus zeer
welkom om dat niveau te be
houden".
Volgens Meerbach zijn het
vooral de kleine bouwbedrijf-
jes die mogelijk in problemen
komen, maar „mij is daarvan
tot nog toe niets ter ore geko
men".
Erwtensoep
Maar zo somber als boven
staande bedrijven is men niet
in de erwtensoepbranche. Wie
mocht verwachten dat de afzet
van typisch winterse gerech
ten als erwtensoep en rook
worst ernstig zou stagneren,
heeft het mis. Woordvoerder
Coppes van Unox: „Zowel de
soep als de rookworst zijn al
lang niet meer specifieke win-
terprodukten. Ook buiten dat
seizoen is de afzet goed".
JEAN-PIERRE GEELEN
Hoe is het mogelijk, dat er
nog mensen zijn die zonder
computer een plezierig leven
menen te kunnen leiden?
Hoezo, zult u zeggen, met een
eenvoudige schrijfmachine,
papier, balpen en een stompje
potlood functioneer ik perfect.
Oh ja, en dan mijn telefoon
nog. U bent dus volgens de
moderne opvattingen uiterst
Crimitief uitgerust en u komt
ij het nemen van belangrijke
besluiten hinkend achteraan.
Ik kan het ook anders zeggen:
u probeert u nog in leven te
houden met de technieken
van een halve eeuw geleden.
Om nog maar niet te spreken
van de tijd die u verliest en
die u beter aan prettiger za
ken zoudt kunnen besteden.
Hoe subliem het genot van de
computer is, kunt u zo nu en
dan lezen in de beursrubriek
van dit blad. Dan is de com
puterinstallatie van de Am
sterdamse effectenbeurs weer
eens op tilt geslagen en ligt de
hele handel stil. Het Handel
Ondersteunend Systeem
(HOS) is dan het Handels
Ontwrichtend Systeem ge
worden.
Ik bied u één troost: over een
jaar of vijf behoren alle be
staande computers tot de in
dustriële archeologie. AT&T
is dan met de supersnelle di
gitale fotonencomputer aan de
markt. De prijs? Geen flauw
idee, maar als u daarnaar
vraagt behoort u niet tot de
doelgroep, zoals de moderne
winkelier pleegt te zeggen.
U vraagt nu hoe ik ertoe kom
u zo provocerend te benade
ren. Wie de verlokkende ad
vertenties van kruideniers,
computerleveranciers en be
leggingsadviseurs leest, komt
al snel tot de conclusie dat
een computer het allerver-
rukkelijkste en onmisbaarste
stuk van uw huishouding is.
Ouderwets
Mijnheer de kruidenier neemt
hier en daar proeven door
huisvrouwen in de gelegen
heid te stellen hun bood
schappen per computer op te
geven. Vervolgens worden
deze dan ook nog keurig
thuisbezorgd op precies de
zelfde ouderwetse manier als
in 1930. Alleen de leveran
ciers v,an goedkope personal
computers worden er vermoe
delijk beter van, omdat hun
markt niet meer zo veel voor
stelt.
Tja, en dan de beleggingsadvi
seurs. Door miin werk pleeg
ik nogal wat beleggings- en
andere gespecialiseerde bla
den te lezen. Als u actief wilt
beleggen, kunt u niet buiten
een behoorlijke computer, zo
wordt keer op keer betoogd.
Een (extreem) voorbeeld van
de mogelijkheden:
„Met een nieuw en uniek sy
steem kunt u nu uw PC via
uw tv-antenne gedurende de
gehele dag zonder telefoon of
databankkosten de beurskoer
sen laten bewaken en bijzon
dere situaties laten melden".
Het is in deze soort adverten
ties allemaal even uniek en
eenvoudig. Vutters en pensi
oentrekkers slaan hun vrije
tijd met deze apparatuur
dood. Dat wel, maar je hoort
nooit iets van de bijbehorende
„interessante koerswinsten".
Nou ja, als je niets anders om
handen hebt, zijn het best leu
ke speeltjes. Daarbij mag niet
uit het oog worden verloren
dat de beurskoersen door het
massale gebruik van de ge
computeriseerde wijsheid in
de desbetreffende program
ma's in toenemende mate be
ïnvloed worden. De verkre-
gen informatie leidt tot „self-
fulfilling prophecies"(zichzelf
waarmakende voorspellin
gen).
Andere uitwas
Een geheel andere moderne
uitwas van de effectenhandel
is natuurlijk de in Amerika zo
populaire en gevreesde com-
puterhandel die bijvoorbeeld
automatisch start als het Dow
Jones Indexcijfer voor 30 in
dustrieaandelen door een be
paald niveau heenbreekt en
de grote institutionele beleg
gers pakketten aandelen in de
verkoop gooien.
Aardig is ook de 'softwarebi
bliotheek', die de belegger de
middelen in handen geeft
voor het bereiken van zijn
doel: vermogensaanwas. Dat
gebeurt onder het motto
„stressen of thuisbeurzen".
Thuisbeurzen is net zo'n loze
reclamekreet als thuisbankie
ren. Het vreemde aspect hier
bij is natuurlijk, dat de grote
beleggingsadviseurs, die over
gedetailleerde kennis over de
onderzochte bedrijven heten
te beschikken, zo vaak de
plank misslaan. U weet hoe
jubelend iedereen over de
economische ontwikkeling
van ons land spreekt. De eco
nomie kan niet stuk. De groei
gaat in 1990 onverminderd
voort en een grote meerder
heid van de directeuren is
buitengewoon optimistisch ge
stemd. Daardoor lopen de
koersen van werkelijk sterke
ondernemingen vrijwel auto
matisch op of blijven ze in
een zwakke beurs op aan
vaardbare niveaus.
Hoe reageert de effectenbeurs
op blij nieuws? Het hangt af
van de stemming van de grote
institutionele beleggers. Die
kijken wat verder dan zelfs
de 'beleggingsadviseurs', die
in sommige gevallen niets
meer zijn dan ordinaire zak
kenvullers.
On veran twoord
Sommige Nederlanders aarze
len overigens zo lang met het
nemen van beleggingsbeslui-
ten dat hun beleggingsfiloso
fie al weer doorkruist wordt
door de volgende recessie. En
dan ziin er die anderen, die
zich al te gemakkelijk laten
verleiden tot het nemen van
onverantwoorde beleggings-
besluiten.
Voorbeelden? Ongetwijfeld
herinnert u zich nog de ge
weldige fanfares waarmee vo
rig jaar de aandelen van een
flink aantal Nederlandse on
dernemingen open zijn ge
gaan. De koersontwikkeling
van de meeste van die jonge
fondsen is bedroevend. Gi
gantische advertentiecampag
nes, uitvoerige persconferen
ties, persontbijten plus typo
grafisch goed verzorgde be
leggingsanalyses van de emit
terende banken helpen op
wat langere termijn niet de
koersen van die aandelen op
peil te houden. Het aanbod is
kennelijk groter dan de vraag
en het vertrouwen in de gang
van zaken op langere termijn
taant dan. Ook zijn er beleg
gers die in het eerste uur geld
in de desbetreffende fondsen
steken voor het binnenhalen
van een snelle, eenmalige
koerswinst.
Hoe rap u de hele dag met uw
computer in de weer bent en
hoeveel Fingerspitzengeftlhl u
ook meent te hebben, tegen
de professionals met hun
voorkennis kunt u met uw
domme computer vol infor
matie, waarover Jan en alle
maal ook beschikt, nooit en te
nimmer op. Een computer
voor beleggingsadviezen?
Oké, als u hem met evenveel
plezier en onbevangenheid
gebruikt als uw ganzenbord,
monopoly, trivial persuit of
ander gezelschapsspelletje.
Inderdaad, ik denk dat u uw
computer net zo goed kunt
vervangen door twee dobbel
stenen. Het resultaat is dan
naar alle waarschijnlijkheid
even fraai.
WIM VAN DER MEULEN
AMSTERDAM Fokker
versterkt haar positie op
de markt voor het verhu
ren, verhandelen en fi
nancieren van vliegtuigen
door een samenwerking
aan te gaan met de Britse
vliegtuigmotorenfabriek
Rolls-Royce.
In beginsel is overeenstem
ming bereikt over een deelne
ming van 50 procent van
Rolls-Royce Partners Finan
ce (RRPF) in de Fokker-on
derneming Aircraft Financing
and Trading (AFT), zo heeft
Fokker gisteren bekendge
maakt.
RRPF heeft een eigen vermo
gen van 200 miljoen dollar en
draagt zo een zware steen bij
aan de financieringsmogelijk
heden voor het leasen van
vliegtuigen door AFT. De
twee jaar geleden opgerichte
AFT, die volgens een woord
voerder van Fokker winstge
vend is, biedt alle vliegtuigty
pen van Fokker in gewenste
uitvoeringen aan, in tegenstel
ling met GPA Fokker 100, die
alleen de Fokker 100 in stan
daarduitvoering ter beschik
king stelt.
AFT least ook onderdelen
voor vliegtuigen, zoals moto
ren, een z^iak waar GPA zich
niet mee bezig houdt. Tevens
heeft AFT nu de mogelijkheid
om verouderde vliegtuigen in
te ruilen en die kisten bij der
den te plaatsen. Fokker ver
groot met deze samenwerking
haar mogelijkheden voor het
afzetten van vliegtuigen aan
zienlijk, aldus Fokker.
Van de markt voor nieuwe
vliegtuigen komt nu ongeveer
een kwart voor rekening van
leasing, een leverings- en fi-
nancieringsvorm waarin Fok
ker grote mogelijkheden ziet.
De aandacht gaat vooral uit
naar de kleinere afnemers in
Zuid-Amerika, Afrika en Azië.
De woordvoerder van Fokker
wilde verder geen mededelin
gen doen over het bedrag dat
met de inbreng van RRPF is
gemoeid. Het is niet uitgeslo
ten dat ook andere onderne
mingen zich aansluiten, aldus
de zegsman.
(ADVERTENTIE)
Met luxe taxivervoer van en naar 't Centraal
Station wordt het reizen per trein nog aan
trekkelijker Daarom introduceert NS de Treintaxi.
Een zeer redelijk gepriisde service
waarmee u snel en comfortabel tot voor de deur
van uw bestemming wordt gebracht
Die Treintaxi staat sinds I februari voor u
klaar in dertig Nederlandse steden
En omdat u hem doorgaans met enkele
andere passagiers deelt, kost hij u slechts vijf
gulden per rit.
WAAR KOOPT U EEN KAARTJE VOOR DE
TREINTAXI?
De Treintaxi is er alleen voor treinreizigers.
En de kaartjes worden dan ook alleen verkocht
aan het NS-loket, op vrijwel ieder bemand statio
in Nederland.
Als u een taxibiljet koopt, moet u altijd
even uw treinkaartje laten zien. U moet dat
biljet dus vooraf aanschaffen.
Dat geldt niet alleen als u op het
station in de taxi stapt, maar ook als u van
huis wilt worden opgehaald.
Houdt u er verder even rekening mee
dat u binnen de stadsgrenzen moet blijven,
want daarbuiten komt de Treintaxi niet.
DE FOLDER TREINTAXI- LIGT VOOR U KLAAR
We kunnen u hier niet alles over deze
nieuwe NS-service vertellen
Wilt u bijvoorbeeld de Treintaxi bellen om
afgehaald te worden, dan is het zaak om eerst even
na te lezen hoe u vooraf een kaartje kunt krijgen.
En hoe u ervoor kunt zorgen dat uw taxi
op tijd voor de deur verschijnt. U kunt daarom
het beste even de gratis folder 'Treintaxi' halen
op het station of bij het postkantoor
Dan weet u precies wat de Treintaxi voor u
kan betekenen
DE TREINTAXI. VUF PIEK PER BlUET BU T NS-LOKET.
TREINTAXI'S RIJDEN VANAF HET CENTRAAL STATION IN. ALKMAAR INCL. ST. PANCRAS, APELDOORN, ASSEN, BREDA INCL. PRINSENBEEK EN TETERINGEN,
DEN BOSCH INCL VUGHT, ROSMALEN EN VLIJMEN. DEN HELDER INCL HUISDUINEN, DEVENTER INCL. DIEPENVEEN EN SCHALKHAAR, DORDRECHT, EDE
WAGENINGEN INCL BENNEKOM, EINDHOVEN, ENSCHEDE INCL. UNIVERSITEIT TWENTE, GOES INCL KLOETINGE EN STREEKZIEKENHUIS, GRONINGEN.
HAARLEM INCL OVERVEEN EN BLOEMENDAAL, HEERLEN INCL SCHAESBERG. HENGELO INCL UNIVERSITEITfWENTE. HILVERSUM INCL LOOSDRECHT
EN S GRAVELAND. HOORN LEEUWARDEN, LEIDEN INCL OEGSTGEEST EN LEIDERDORP. LELYSTAD. MAASTRICHT, MIDDELBURG, NIJMEGEN. ROERMOND
INCL LINNE. HERTEN, MAALBROEK, MELICK. HERKENBOSCH EN HORN. ROOSENDAAL. TILBURG. ZAANDAM. ZUTPHEN INCL WARNSVELD ZWOLLE
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 25150 - 25650 25180 - 25680 onbewerkt 280 - 350
bewerkt 27250 27280 bewerkt 390
Geruchten stimulans voor
Elsevier en Wolters Kluwet"
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs kon giste
ren in een vaste stemming af
sluiten. De koersen werden
positief beïnvloed door de
sterke stijging op de beurs van
Frankfurt en de niet al te te
leurstellende opening van
Wall Street.
Het geruchtencircuit werd gis
teren beheerst door de moge
lijke contacten tussen de uitge
vers Elsevier en Wolters Klu-
wer. Het verdwijnen van een
„anti-Elsevier"-commissaris
uit de raad van Wolters gaf de
geruchten opnieuw voedsel.
Wolters was daarom geduren
de de dag vast gestemd en ein
digde als koploper onder de
hoofdfondsen. Wolters klom
naar een slot van 47, een
winst van f 3,20. Het hoogste
punt stond vrijdag op 47,50.
Elsevier snelde 1,90 omhoog
naar ƒ81,20. Collega VNU
stond daarentegen langs de zij-
'lijn en leverde in deze vrien
delijke markt vijf dubbeltjes in
op 101,90.
De internationals vertoonden
.net als de voorgaande djt'
geen uniform beeld. Pftj
zette zijn opmars voort
een sterke winst van fV
f 45. Koninklijke Olie
f 1,40 aan op 146,20. Unil
haalde 152,40, een plus
één gulden. Akzo ging«
scheiden omhoog op 12^
een groei van f 0,50. K
moest van de beleggers J>-
naar beneden op 42,30.
Veel interesse bestond erj"
ide havenfondsen VOC?
|Nedlloyd. VOC mocht ƒ1.
.omhoog op 37,20 en ft
Itransportconcern trok
jaan op 89,20. KNP waFj!
isterkste daler van de tQe
fondsen. KNP sloot op
ieen achteruitgang van /J{
IBorsumij bleef gedurende
idag in de min Staan meCj
verlies van 0,60 op 69,ft
