MAXI
SUPER
Poolse communisten gaan
verder onder nieuwe naam
FOTO
lust lijkt terug te
teren in de Kaukasus
Roemeens Front
belooft dialoog
met oppositie
Lafontaine voor SPD zeer
geschikt als bondskanselier
tfBL
Ifeues Forum kiest voor hereniging en vrije markteconomie
HüITENLAND
CeidócSoiucMit
MAANDAG 29 JANUARI 1990 PAGINA 5
eertien doden bij geweld Kosovo
[STINA De Joegoslavische politie
ttt gisteravond tijdens onlusten in de zui-
jke stad Suva Reka in de provincie Ko-
ties van Albanezen die protesteerden tegen
beperkingen van de autonomie van de pro-
t vincie. De laatste dagen wordt fel geprotes-
zeker vier etnische Albanezen doodge- teerd tegen de bepalingen van de noodtoe-
iten. Hiermee komt het totale aantal stand, voor vrije verkiezingen, het aftreden
htoffers van het geweld van het afgelo- van lokale leiders en vrijlating van politieke
weekeinde op veertien, aldus ooggetui- gevangenen. Zaterdag gebruikte de politie
Lf* Het Joegoslavische persbureau Tanjug de wapenstok en traangas om stenen gooi-
gisteren dat „de officiële organen in Ko- ende menigten te verspreiden bij demon-
mCnpn Hat Hp situatie in de nrnvineie straties in tenminste acht steden in de Dro-
k b<
eig
dramatische wending neemt en kan lei
tot grootschalige onrust".
^u^°v°, een zelfstandige provincie binnen
VV republiek Servië, is al tientallen jaren
toneel van etnische onlusten. Er wonen
miljoen etnische Albanezen en 200.000
en Montenegrijnen. In maart vorig
kwamen de spanningen tot een uit-
iting: 28 mensen werden gedood bij ac-
meri
Gro
o ;en pocketuitgave
ian i 'Satanic Verses'
■rhoj
jrfai yjDEN Er komt geen
1 cetuitgave van Salman
^hdies 'Satanic Verses'. Dit
't zijn uitgever Viking Pen-
besloten, zo meldt het
blad The Observer. Het
t is genomen vanwege
°Sln ;tige bedreigingen door is-
itische fundamentalisten,
bedrijf zei dat de pocket
zal worden uitgebracht zo-
er een risico voor lijf en
•n bestaat voor het perso-
werknemers in boekwin-
of het publiek. Rushdie
is wel voorstander dat de
:et wordt uitgegeven. Hij
ondergedoken sinds de
rmalige Iraanse geestelijke
r Ayatollah Khomeini alle
lims opriep de in India ge
in schrijver te vermoorden.
vincie. In de hoofdstad Pristina gingen
40.000 mensen de straat op. In Pee, waar een
dode viel, wierpen de ongeveer 2000 beto
gers barricades op en werd een auto van de
plaatselijke partij-afdeling in brand gesto
ken. De andere vijf doden vielen in Oraho-
vac. De politie heeft verklaard dat het vuur
werd geopend door de demonstranten en
dat ze heeft teruggeschoten uit zelfverdedi
ging-
Britse baby na
15 dagen terecht
LONDEN De Britse politie
heeft een baby teruggevonden
die op 11 januari, 36 uur na
haar geboorte, uit het Lon-
dense St. Thomas-ziekenhuis
was gestolen. De politie vond
Alexandra na een tip bij een
35-jarige vrouw in Bruford,
ten noordwesten van Londen.
De verdwijning van de baby
was vijftien dagen lang voor
paginanieuws in de Britse
kranten. Televisie en radio
zonden oproepen van de ou
ders van het meisje uit om
hun dochter terug te brengen.
De ontvoerster van de baby is
in hechtenis genomen.
Veel slachtoffers bij
veerbootramp Bangladesh
DHAKA In het zuiden van Bangladesh
is gisteren een overvolle veerboot gezon
ken na een aanvaring op de rivier de Lo-
halia. Daarbij zouden 150 mensen zijn ver
dronken. De veerboot had zeker 200 passa
giers aan boord, meer dan driemaal het
toegestane aantal. Vijftig van hen slaagden
erin naar de kust te zwemmen nadat de
boot kapseisde, de anderen worden nog
vermist. Volgens een ambtenaar was de
dichte mist de oorzaak van de aanvaring.
Het was het derde ongeluk met een veer
boot in Bangladesh in twee weken tijd.
Meer dan 100 mensen verdronken op 15 ja
nuari na een aanvaring op de rivier de
Shitalakhya, 40 kilometer van de hoofd
stad Dhaka. In dezelfde rivier kwamen een
week later 40 mensen om toen hun boot
kapseisde.
AT-and-T Bell komt
met foton-computer
HOLMDEL De Ameri
kaanse computerfirma AT-
and-T Bell heeft vandaag
een prototype gepresenteerd
van een nieuwe computer
die het bedrijf momenteel
ontwikkelt. Het gaat om
een computer die werkt op
fotonen in plaats van elek
tronen, en daardoor veel
krachtiger zou zijn. Het zou
voorlopig gaan om een zeer
eenvoudig prototype, maar
wetenschappers hebben ge
zegd dat dergelijke compu
ters in de toekomst wellicht
duizenden malen sneller
kunnen werken dan de hui
dige.
Ingen gedood
lor IRA-bom
DONDERRY Bij een
(aanslag van het Ierse Re-
jikeinse leger (IRA) in de
tdierse stad Londonderry is
;ren een 16-jarige jongen
iod. Er vielen acht gewon-
De aanslag werd gepleegd
ins de 'Bloody Sunday'-her-
ng, toen 18 jaar gele-
Britse soldaten 14 ka-
[ru3eke demonstranten doods-
De IRA heeft inmid-
spijt betuigd over het over-
an de jongen. De bom-
zou louter zijn gericht
>n de bij de demonstratie
ezige veiligheidstroepen.
OUD-COMMUNISTISCHE PARTU VALT IN TWEE KAMPEN UITEEN
WARSCHAU De com
munistische partij van Po
len is vandaag officieel
opgeheven. Er zijn twee
nieuwe partijen gevormd
die de nog wankele parle
mentaire democratie een
bredere basis willen ge
ven.
De hoofdstroom van de com
munistische partij gaat verder
als Sociaal-Democraten in de
Republiek Polen. Naam, sta
tuut en partijprogram werden
gisteren op de tweede dag van
het driedaagse congres met
een overweldigende meerder
heid aanvaard. Hiermee is of
ficieel een einde gekomen aan
de communistische Poolse
Verenigde Arbeiderspartij
(PZPR), die Polen 41 jaar lang
regeerde voordat zij in augus
tus vorig jaar de macht over
droeg aan een door vakbewe
ging Solidariteit geleide rege
ring. Meer dan honderd afge-
De hervormingsgezinde Tadeusz Fiszbach is in druk gesprek op
het congres van de PZPR waar hij gisteren de oprichting van de
Sociaal-democratische Unie aankondigde. Fiszbach is vice-voor-
zitter van het Poolse parlement. foto: epa
vaardigden die ontevreden
zijn met deze nieuwe partij,
verlieten voor het eind van
het congres de zaal en sticht
ten een concurrerende partij.
Hun Sociaal-Democratische
Unie onder leiding van Ta
deusz Fiszbach heeft de steun
van arbeidersvoorman Lech
Walesa. Volgens Fiszbach is de
tijd van ..kunstmatige een
heid" voorbij en dient rigou
reus te worden gebroken met
alles wat communistisch is. Hij
zei ernstige twijfels te hebben
over de democratische gezind
heid van communisten die on
der een nieuwe naam aan de
regering kunnen blijven deel
nemen en vindt dat dat de ge
loofwaardigheid van de rege
ring niet ten goede zal komen.
Fiszbach raakte zijn baan als
partijleider in Gdansk kwijt
nadat hij in 1980 de beroemde
akkoorden van Gdansk had
ondertekend, die de geboorte
akte vormden van het onaf
hankelijke vakverbond Solida
riteit.
Nieuwe generatie
Fiszbachs aanhangers vrezen
echter dat hun Unie terrein
verliest aan Aleksander Kwas-
niewski, die de meeste kans
maakt om voorzitter van de
vernieuwde PZPR te worden.
Tijdens de opening van het
congres zaterdag maakte de
eerste secretaris van de partij,
Mieczyslaw Rakowski, tot ie
ders verrassing bekend dat hij
niet bereid was het leiderschap
op zich te nemen van de
nieuw op te richten sociaal-de
mocratische partij. De 65-jari-
ge Rakowski zei dat het tijd
was dat „een nieuwe genera
tie" het leiderschap van de
partij zou overnemen.
Ex-minister van jeugdzaken
Kwasmewski zei geen moeite
te hebben met het ontstaan
van verschillende facties. „Er
is plaats voor wel drie partijen
die met elkaar samenwerken",
zei hij. Maar die kunnen dan
niet om Solidariteit heen, dat
de PZPR in juni een verplette
rende nederlaag toediende en
thans de regering leidt.
Buiten het cultuurpaleis waar
het congres bijeen was kwam
de politie in actie tegen hon
derden anti-communistische
betogers. In Gdansk drongen
zo'n zeventig activisten het
plaatselijke partijkantoor bin
nen, waar zij partijleden aan
troffen die documenten in
brand staken.
DSKOU Goed bewa-
nde Armeense en Azer-
dzjaanse strijders zijn
feonnen zich terug te
kken uit het grensge-
tussen de Armeense
publiek en de enclave
jchitsjevan, opdat het
Irjet-leger en de veilig-
dstroepen van het mi-
Iterie van binnenlandse
ten de orde in het ge-
1 kunnen herstellen.
erugtrekking begon nadat
jet-militairen en veilig-
Istroepen zaterdag onge-
veertig leiders van „ex-
;istische" groepen in Azer-
Izjan gevangen hadden ge
ien. Ze zouden van plan
DËrdI geweest regeringsgebou-
gevangenissen te vero-
:n in een poging om de
.'ht in de Sovjet-republiek
"ijpen.
leider van de com-
listische partij in Azerbajd-
WKR Ajaz Nijazi Moetalibov,
;Rf"IL claarde gisteren onderhan-
ngen te willen openen met
socratische krachten" om
risis in de republiek te
winnen. Maar in zijn tv-
toespraak van tien minuten
repte hij met geen woord over
het Volksfront, welks nationa
listische leiders na de Sovjet-
inval in Bakoe van 19 januari
zijn gearresteerd.
Eerder al liet het Volksfront
vanuit Bakoe weten dat het
bereid is met Sovjet-functiona
rissen „van overeenkomstig
niveau" te onderhandelen. Het
Volksfront zou hebben aange
boden de orde te handhaven,
stakingen af te gelasten en ar
beiders dubbele diensten te la
ten draaien teneinde de verlo
ren uren te compenseren.
Aanstaande woensdag zullen
vertegenwoordigers van de
Volksfronten in Armenië en
Azerbajdzjan in Riga, de
hoofdstad van Letland, vre
desonderhandelingen begin
nen. De Azerbajdzjanen ver
binden aan het doorgaan van
deze voorlopige onderhande
lingen evenwel de voorwaarde
dat Armenië niet langer aan
spraak zal maken op de encla
ve Nagorno-Karabach.
Anti-russisch
Intussen lijkt de rust in de
Azerbajdzjaanse hoofdstad
Bakoe weer te zijn terugge
keerd. Volgens het Azerbajd
zjaanse ministerie van binnen-
leger. Sporadisch werden nog
schoten gehoord, maar het
openbaar vervoer kwam lang
zamerhand weer op gang. Vol
gens het Volksfront wordt er
echter nog steeds gestaakt.
In Moskou werd zaterdag ge
demonstreerd tegen de inzet
van Sovjet-troepen in Azer
bajdzjan. Ook in Turkije wa
ren er betogingen tegen het
optreden van het Sovjet-leger
waarbij onvoorwaardelijk
steun wordt betuigd aan de
Azerbajdzjanen en de stem
ming uitgesproken anti-rus
sisch was. De Turkse kranten
hebben zaterdag op de voorpa
gina uitvoerig aandacht ge
schonken aan een verklaring
van de Sovjet-ambassadeur in
Ankara waarin deze vroeg om
een „objectievere en minder
partijdige" berichtgeving over
de gebeurtenissen in Azerbajd-
In Den Haag hebben zaterdag
middag ruim tweeduizend
mensen gedemonstreerd tegen
de Russische inval in Azer
bajdzjan. De optocht was geor
ganiseerd door het Solidari-
teitscomité Nederland Azer
bajdzjan.
.mint*
Big Mac in Moskou
Vol studie kijkt het personeel in spè toe hoe zij de hamburgers moet verpakken en ze bij de toe
komstige Sovjet-klanten aan de man moet brengen. Aanstaande woensdag kunnen de inwoners
van Moskou kennis maken met de Big Mac als het eerste, en voorlopig 's werelds grootste, filiaal
van McDonald's zijn deuren in de hoofdstad van de Sovjetunie opent. Ook de rest van de Sovjetu
nie zal binnenkort de geneugten van de hamburger leren kennen. De Amerikaanse fastfood-keten
is vast van plan de Sovjet-markt van 290 miljoen potentiële klanten te veroveren. foto: ap
-12i
ervolg van de voorpagina)
IST-BERLIJN De oppo-
y fgroep Neues Forum heeft
•tjhaar congres in Oost-Ber-
niet alleen ingestemd met
name aan een coalitierege-
onder leiding van pre-
Hans Modrow. Ook sprak
ich uit voor Duitse hereni-
en de invoering van een
markt-economie. Dit tot
fenoegen van de linkse
minderheid, die nu volgende
maand in februari een eigen
congres zal houden. Haast alle
oprichters van de beweging,
voornamelijk intellectuelen uit
Oost-Berlijn maken er deel
van uit. Zij willen de DDR als
een zelfstandige socialistische
staat behouden.
De leden van Neues Forum
waren dit weekeinde in Oost-
Berlijn bijeengekomen om een
programma voor te bereiden
voor de verkiezingen. Vastge
steld is dat zo spoedig mogelijk
tot een economische en mone
taire unie met de Bondsrepu
bliek gekomen moet worden.
Na de verkiezingen moeten de
inwoners van beide staten zich
in een referendum uitspreken
over hereniging. Het program
ma, waarin ook gepleit wordt
voor milieubescherming en
meer sociale voorzieningen
voor de bevolking, werd met
176 tegen 77 stemmen en vier
onthoudingen aangenomen.
De Oostduitse SDP werden za
terdag op hun congres toege
sproken door de erevoorzitter
van de Westduitse SPD, Willy
Brandt, voormalig burgemees
ter van West-Berlijn en archi
tect van de „Ostpolitik".
Brandt bood in zijn toespraak
aan ook erevoorzitter van de
Oostduitse zusterpartij te wor
den. Hij riep de tienduizenden
deelnemers aan politieke bij
eenkomsten dit weekeinde op
in hun land te blijven en mee
te werken aan het herstel van
de economie en de betrekkin
gen met het westen.
De voormalige partijleider van
de DDR, Erich Honecker, is
vandaag na zijn ontslag uit het
ziekenhuis gearresteerd.
Hij is overgebracht naar het
huis van bewaring Berlin-
Rummelsburg. De 77-iarige
Honecker moet mogelijk te
recht staan wegens hoogver
raad. Volgens artsen is de 77-
jarige Honecker te ziek voor
gevangenschap, ook al is een
nieroperatie succesvol verlo-
Een van de Roemeense betogers vergelijkt de stalinistische
praktijken van het Front met het optreden van Hitier. foto: AP
BUKAREST President
Ion Iliescu van Roemenië
heeft gisteravond alle lei
ders van de oppositiepar
tijen uitgenodigd voor een
dialoog. Iliescu maakte dit
bekend vanaf het balkon
van het hoofdkwartier
van het Front van Natio
nale Redding op het Plein
van de Overwinning.
Op het plein hadden ruim
15.000 betogers zich verzameld
om te protesteren tegen de
monopoliepositie van het
Front dat zichzelf als interim-
regering heeft geïnstalleerd.
„Wij hebben geen machtshon
ger en willen ons niet met ge
weld opdringen", zei Iliescu
die zich nauwelijks verstaan
baar kon maken. Toen de inte
rim-president op het balkon
verscheen, werd hij op een
luid boe-geroep onthaald. De
verzamelde menigte
schreeuwde hem toe op te
krassen .en dreigde hem te
pakken. „Treed af, treed af,
anders grijpen we je". Een
veel gehoorde kreet was oqk:
„Pak de helikopter", een ver
wijzing naar de vlucht van di-
cator Ceausescu.
Regeringsgezinde betogers gin
gen hier tegenin en verklaar
den hun steun aan Iliescu.
„Iliescu, we zijn met je", aldus
hun leuze. Maar hun aantal
was gering en zij moeSten in
het gekrsdceel het onderspit
delven.
Hoewel voor- en tegenstanders
van het Front elkaar voor rot
te vis uitscholden, kwam het
niet tot geweldpleging Ook
toen de demonstranten door
een kordon van militairen
heenbraken, vielen er geen ge
wonden. De formatie herstelde
zich en de toegang tot het
hoofdkwartier van het Front
werd weer afgegrendeld.
De leiders van de grootste op
positiepartij, de Nationale Boe
renpartij, de Nationale Libera
le Partij en de Sociaal Demo
cratische Partij hadden gister
middag een ontmoeting met Ii-
escu. Volgens een woordvoer
der van de Boerenpartij heb
ben zij van het Front geëist
dat het tot de verkiezingen
van mei ruimte maakt voor
een coalitie die meer groepen
in de samenleving vertegen
woordigt.
Oppositiegroepen hebben kri
tiek op het besluit van het
Front om mee te doen aan de
verkiezingen van 20 mei. De
oppositie wijst erop dat het
Front niet gekozen is en dat
veel van zijn leiders hoge
openbare functies bekleedden
tot zij bij Ceausescu in ongena
de vielen.
Proces
Vandaag is in Bukarest het
proces voortgezet tegen de
naaste medewerkers van de
voormalige dictator Nicolae
Ceausescu: minister van bin
nenlandse zaken Tudor Postel-
nicu (59), oud-partijsecretaris
Emil Bobu (63) en twee gewe
zen politburoleden, Manea Ma-
nescu (74) en Ion Dinca (62).
Het viertal wordt ervan be
schuldigd mede verantwoorde
lijk te zijn voor volkenmoord
door tijdens de revolutie die
eefi einde maakte aan het
bewind-Ceausescu, duizenden
mensen de dood in te jagen.
De voornaamste beklaagde is
Emil Bobu, die na Ceausescu
en diens vrouw Elena de hoog
ste machthebber in de partij-
hiërarchie was.
Een advocaat die de aanklach
ten voor de rechtbank voorlas
zei dat de vier bekend hebben
schuldig te zijn, maar zelf leg
den de verdachten voor het
hof een dergelijk verklaring
niet af. De eerste zitting van
de militaire rechtbank werd
zaterdag na twee uur en drie
kwartier verdaagd.
Dinca zei tegen de rechters te
laf te zijn geweest zich te ver
zetten tegen de bevelen van
Ceausescu om demonstranten
in de stad Timisoara neer te
ontbranden die Ceausescu op
22 december ten val bracht
Hij noemde de volksopstand
„terecht". De arbeiders kwa
men slechts op voor hun rech
ten en vrijheden. Door het ge
brek aan voeding en energie
liep „het biologisch voortbe
staan van het volk gevaar".
„Ik ben medeplichtig, omdat
ik mij passief opstelde", aldus
Dinca.
(ADVERTENtlË)
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET RAADSEL VAN STRAAT MAGELHAES
1747 Wanneer de „Vrijheid" met de Braziliaanse vlag in
- dat eist de beleefdheid - de haven binnenvaart, ziet hij dat
owaar nog een Nederlands schip in de haven ligt. Het is een
•schip. Kijk, daar staan er op de brug al twee te zwaaien. Ja,
lebben het kleine zeilscheepje, dat de Nederlandse vlag
ft, al gezien! Rob wuift terug. „Hallo, schipper!" roepen ze nu
„.de brug af, „kom je vanavond een koud glaasje bier drinken
bij ons?" „Ik zal er zijn!" schreeuwt Rob terug, „ik heb in geen
maanden een glas bier gedronken". De loods moet er om grinni
ken. Hij heeft wel niet verstaan, wat er over en weer wordt ge
schreeuwd, maar hij mag die Flamengo's - zo noemen ze de Ne
derlanders in Brazilië - wel. En Rob voelt zich in deze kleine, ge
zellige havenstad al direct thuis.
(vervolg van de voorpagina)
SAARBRÜCKEN SPD-
secretaris Anke Fuchs liet
gisteren in een persver
klaring geen onzekerheid
meer bestaan: Oskar La
fontaine heeft met het
verkiezingsresultaat in
Saarland duidelijk ge
maakt wie de SPD-kandi-
daat voor het bondskanse
lierschap zal zijn.
De succesvolle politicus wil
de zich gisteravond in inter
views echter nog niet vast
leggen. Lafontaine wees op
de bedenktijd die hij voor
zichzelf had geclaimd en op
het overleg van het SPD-
presidium in Bonn, vandaag.
Ook de liberale FDP verloor
gisteren zwaar in Saarland.
Ze zakte van 10 op 5,6 pro
cent en zag haar zeteltal slin
ken van 5 naar 3. Opnieuw
struikelden de Groenen over
de 5-procent-drempel. De
partij kwam op 2,7 procent
van de stemmen, een winstje
van 0,2 procent. Sinds de
partijoprichting zijn de Groe
nen buiten de Saarlandse
Landdag gebleven. Het op
komstpercentage lag met 83,1
procent iets onder dat van
vijf jaar geleden.
Bondskanselier Kohl, tevens
CDU-voorzitter, hield de ne
derlaag van zijn partij in het
Saarland voor een regionale
gebeurtenis, die nog niets
zegt over de ontwikkelingen
in de gehele Bondsrepubliek.
De voorzitter van de Beierse
CSU, de Bonner minister
van financiën Theo Waigel,
beschuldigde Lafontaine van
demagogie. Hij verweet de
Saarlandse politicus met zijn
uitlatingen over het remmen
van de stroom landverhui-
zende DDR-burgers Republi-
kaner-thema's te hebben
overgenomen.
