„Klimaat voor theologiestudie
gunstiger dan 15 jaar geleden"
£&tdóc<3ou/ta/r
brieven van lezeii
Paus in Afrika
CHARISMA TV WIL TELEVISIEZENDTIJD
kerk
wereld
West- en Oostduitse
bisschoppen voor
het eerst bijeen
De gelukkigste man van Rome: kardinaal Agostino Casaroli
I
£eidóe Qowuvnte
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidócSouocMit
VRIJDAG 26 JANUARI 1990 PA(jj£f
DOORN De Stichting Charisma TV, die is opgericht door
mensen uit de kring van de Pinkstergemeenten en de Volle
Evangeliegemeenten, heeft bij het Commissariaat voor Media
een aanvraag ingediend voor het verkijgen van televisiezend
tijd voor „charismatische programma's". De stichting wil een
vergunning als kleine zendgemachtigde volgens artikel 36 van
de Mediawet.
Artikel 36 geeft het commissariaat de bevoegdheid zendtijd toe
te wijzen aan kerkgenootschappen en genootschappen op gees
telijke grondslag, dan wel aan een rechtspersoon waarin deze
genootschappen of enkele daarvan samenwerken.
Om de aanvraag te ondersteunen heeft voorzitter G.A. Panhui-
se van Charisma TV de ongeveer 80.000 leden van de Pinkster
gemeenten en Volle Evangeliegemeenten aangeschreven. Pan-
huise hoopt op 15 februari de benodigde steunbetuigingen te
hebben. Zes personen uit de kring van de Pinkstergemeenten
hebben zitting genomen in de Raad van Advies van de nieuwe
stichting. In de brief waarin hij om steun voor Charisma TV
vraagt, schrijft Panhuise dat de oprichters van Charisma TV de
Evangelische Omroep beslist niet in de wielen willen rijden.
Zij beschouwen deze omroep als „een zegen voor Nederland"
en zullen lid ervan blijven. Maar er ontbreekt een dimensie in
de programmering van de EO: die van de genadegaven. In de
EO-programma's wordt volgens de oprichters van Charisma
TV aandacht voor de boodschap van de Pinksterbeweging sy
stematisch geweerd.
TV-portret mgr.
Willebrands
HILVERSUM De tachtigjari
ge kardinaal Willebrands is eind
december 1989 afgetreden als
president van de Vaticaanse
Raad voor de Eenheid. Eigenlijk
had hij al vijf jaar geleden
moeten stoppen, de leeftijd
waarop kardinalen hun werk
beëindigen, maar de paus vroeg
hem echter langer te blijven.
Inmiddels is er een opvolger
voor hem gevonden: Mgr. Cassi-
dy, vorheen pro-nuntius in Den
Haag, heeft de voorzittershamer
overgenomen.
Ad Langebent, maakte een por
tret van mgr. Willebrands (van
avond Ned. 1 18.25 uur). Hij
noemde zijn werkstuk 'Opdat zij
allen één zijn', dit als eerbetoon
aan de oecumenische activitei
ten van de kardinaal. Mgr. Wil
lebrands besteedde namelijk het
grootste deel van zijn leven aan
de oecumene, eerst in Neder
land, later ook op internationaal
niveau in de Vaticaanse Raad
voor de Eenheid der Christe
nen.
Zo speelde hij een belangrijke
rol tijdens het Tweede Vati
caans Concilie, met name op het
punt van de godsdienstvrijheid.
Hij knoopte contacten aan met
leiders van verschillende chris
telijke kerken en bereidde de
ontmoetingen voor die de huidi
ge paus en zijn voorganger Pau-
lus VI hebben gehad met deze
kerkleiders.
Zijn woord is daad; het
maakt geschiedenis
KRITIEK DR. NOORD A OP HERVORMD- GEREFORMEEREE PLANNEN
AMSTERDAM Het
klimaat voor theologie is
aan de universiteiten
gunstiger dan tien, vijf
tien jaar geleden. Aan al
lerlei faculteiten merkt
men dat religie een be
langwekkende factor in
de samenleving en dus
voor het onderzoek is.
Dat maakt aansluiting
van de theologische stu
die bij andere universitai
re vakken makkelijker.
Tot deze conclusie is VU-
theoloog en IKON-voorzitter
dr. S.J. Noorda gekomen bij
zijn besprekingen met andere
faculteiten in het kader van
de reorganisatie van de Am
sterdamse theologische facul
teit.
De Hervormde Kerk en Ge
reformeerde Kerken verklei
nen volgens Noorda met hun
plannen voor een geheel ei
gen predikantenopleiding, de
aanwezigheid van de theolo
gie aan de universiteit, dus in
de cultuur. Wat deze kerken
doen is volgens Noorda het
paard achter de wagen span
nen.
Gisteren heeft het college van
bestuur van de Universiteit
van Amsterdam ingestemd
met het eerste deel van het
reorganisatieplan, dat Noorda
voor de Amsterdamse theolo
gische faculteit heeft opge
steld.
Er komt één propedeuse,
waarna er twee leerroutes
volgen: een literair-histori-
sche met hoogleraren voor
Oude Testament, Nieuwe Tes
tament en kerkgeschiedenis,
en een sociaal-wetenschappe
lijke met hoogleraren voor
godsdienstsociologie en -psy
chologie, een halve hoogle
raarsplaats systematische the
ologie en een halve hoogle-
Dr. S.J. Noorda
foto: pers unie
raarsplaats Radicale Reforma
tie. In het oorspronkelijk plan
was een hele hoogleraars-
plaats voor de systematische
theologie opgenomen.
De Hervormde en Gerefor
meerde plannen zijn volgens
Noorda „een heel gevaarlijke
ontwikkeling voor de univer
siteiten. De kans bestaat dat
de kerkelijke opleidingen de
openbare faculteiten in de
houdgreep krijgen". De facul
teit wordt afhankelijk van
wat de kerken nog uit haar
programma willen gebruiken.
Noorda noemt het heel iro
nisch dat terwijl de universi
teiten op basis van het rapport
van de verkenningscommissie
godgeleerdheid nog maar
nauwelijks begonnen zijn de
kwaliteit van onderwijs en
onderzoek te verbeteren, de
kerken dit doorkruisen met
een plan dat daar helemaal
geen rekening mee houdt. Uit
de verkenningscommissie
kwamen de openbare theolo
gische faculteiten met alle
kritiek toch duidelijk als de
beste naar voren. „De kerken
willen de bordjes helemaal
verhangen. Dat lijkt me een
riskante zaak," aldus Noorda.
Noorda moet nu met de Her
vormden, Lutheranen en
'Doopsgezinden overleggen
over mogelijke aansluiting
van hun predikantsopleiding
aan de nieuwe structuur van
de Amsterdamse theologische
faculteit. Omdat de Hervorm
de Kerk er met haar eigen
plan nog niet uit is, zal de on
zekerheid daarover nog een
paar maanden duren, aldus
Noorda.
Het tweede, niet-openbare
deel van zijn opdracht is het
aantrekken van nieuwe do
centen en het laten afvloeien
van een deel van de oude do
centen. „Uit alles bleek dat er
een nieuw huis nodig was. Af
gezien van de persoonlijke
pijn heeft de faculteit daar
con amore mee ingestemd.
Een verstandige koers."
BERLIJN De rooms-
katholieke bisschoppen
van de DDR en de Duitse
Bondsrepubliek zullen in
maart voor het eerst geza
menlijk vergaderen. De
bijeenkomst heeft op 7 en
8 maart plaats in Augs
burg, zo kondigt de Ber-
lijnse bisschoppenconfe
rentie, waarin de bis
schoppen in de DDR sa
menwerken aan.
Het Vaticaan heeft de Duitse
deling nooit erkend. Slechts
twee van de zes bestuurlijke
eenheden in de DDR zijn offi
cieel een bisdom: Berlijn en
Dresden. Hun hele grondge
bied lag, op West-Berlijn na,
in het gebied van de DDR. De
apostolische administratie
Görlitz behoorde voor 1945 tot
het toen Duitse bisdom Bres-
lau (nu het Poolse Wroclaw).
De drie andere apostolische
administraties Schwerin,
Magdeburg en Erfurt-Meinin-
gen maakten voor 1945 deel
uit van de nu in de Duitse
Bondsrepubliek gelegen bis
dommen Hildesheim, Ósna-
brück, Fulda, Würzburg en
Paderborn. Deze worden
evenals Görlitz bestuurd door
een apostolische administra-
In hun verklaring zeggen de
bisschoppen dat het besluit
van het Vaticaan in 1976 om
de Berlijnse bisschoppencon
ferentie in te stellen geenszins
het doel had vooruit te lopen
op de eenheid van de beide
Duitse staten. „De eenheid
van de bisdommen Berlijn,
Osnabrück, Paderborn, Hil
desheim, Fulda en Würzburg
werd ondanks de grens be
waard, maar tegelijkertijd
werd de zielzorg in de gebie
den van de DDR veilig ge
steld", aldus de bisschoppen.
Zij zijn vastbesloten „al het
noodzakelijke te doen om de
in moeilijke tijden behouden
eenheid te verdiepen en haar
in overeenstemming met de
nieuwe mogelijkheden verder
vorm te geven".
De paus kreeg bij aankomst op de Kaapverdische eilanden di
verse cadeaus aangeboden, waaronder een (vredes)duif die hij
onmiddellijk de vrijheid hergaf. foto: ap
VATICAANSTAD
Paus Johannes Paulus II
is gisteren donderdag op
de eilandengroep Kaap-
verdie beginnen aan een
achtdaagse reis naar Afri
ka. Het is voor de zesde
keer dat de paus dit voor
de Rooms-Katholieke
Kerk zo belangrijke con
tinent bezoekt.
De paus zal reis vijf Sahel-
landen bezoeken en op
nieuw de aandacht vragen
voor het lot van de door
droogte en armoede geteis
terde bewoners van dit ge
bied. Na zijn bezoek aan de
eilandengroep zal hij achter
eenvolgens Guinee-Bissau,
Mali, Burkina Faso en
Tchad aandoen.
De aartsbisschop van Oua
gadougou, Paul Zougrana,
verklaarde in het Italiaanse
katholieke blad „30 Giorni"
dat de paus een nieuwe op
roep voor heel Afrika moet
doen omdat de aandacht van
de Westerse wereld alleen
naar Oost-Europa dreigt uit
te gaan. „Dit is niet het mo
ment om Afrika in de steek
te laten", aldus de bisschop,
die er aan toevoegde dat de
paus zijn morele autoriteit
moet laten gelden om de
wereld te wijzen op de no
den van Afrika.
Johannes Paulus, die later
dit jaar nog een reis naar
Afrika zal maken, heeft bij
zondere interesse voor het
continent vanwege de snelle
groei van het aantal katho
lieken.
De Afrikaanse katholieke
kerk telt meer dan 75 mil
joen aanhangers of ongeveer
13 procent van de totale be
volking van het continent.
Aan het begin van de eeuw
was slechts een procent van
de Afrikanen katholiek.
Het Vaticaan maakt zich
zorgen over de toegenomen
activiteit van moslimfunda
mentalisten in sommige
Afrikaanse landen. De paus
hoopt met zijn bezoek een
bijdrage te leveren aan een
betere verstandhouding tus
sen moslims en katholieken.
ROME Kardinaal
Agostino Casaroli is mo
menteel een van de meest
gelukkige inwoners van
Vaticaan-stad. Als hoofd
van de Vaticaanse diplo
matie heeft deze frêle
prelaat, die men zijn 75
jaar niet aan ziet, meer
dan wie ook bijgedragen
tot de toenadering tussen
de Katholieke Kerk en
het voormalige oostblok,
die afgelopen december
zijn beslag kreeg in het
bezoek van Gorbatsjov
aan paus Johannes Paulus
II.
Sindsdien ontplooit de diplo
matie van het Vaticaan een
koortsachtige activiteit om de
eens verloren gegane maar nu
dankzij de perestrojka weer
binnen bereik gekomen kerk
provincie in oude glorie te
herstellen.
De Ost-politiek van het Vati
caan begint al in 1961 met de
benoeming van mgr. Casaroli
tot onderminister van buiten
landse zaken met als bijzonde
re taak de verbetering van de
relaties met Oosteuropa. Na
jaren van wederzijdse verket
tering is de tijd dan rijp voor
een eerste schuchtere dialoog
tussen de moederkerk en het
reëel bestaande socialisme.
Stalin is al weer acht iaar
dood en zijn opvolger
Chroetsjov predikt niet meer
de wereldrevolutie, maar de
vreedzame coëxistentie van
kapitalisme en communisme.
Aan de andere kant legt ook
het hoofd van de katholieke
kerk, paus Johannes XXIII,
meer begrip voor andersden-
Kardinaal Casaroli
kenden aan de dag dan zijn
voorgangers. Het Tweede Va
ticaans Concilie zal daarop die
veranderde visie ook vastleg
gen.
In de jaren zestig werkt mgr.
Casaroli, die in 1967 door
Paulus VI tot minister van
buitenlandse zaken wordt be
noemd, aan een normalisering
van de verstandhouding tus
sen kerk en staat in Honga
rije. De primaat van dat land,
kardinaal Mindszenty, heeft
zich in de Amerikaanse am
bassade verschanst. Uit die
tijd dateert ook het herstel
van de diplomatieke betrek
kingen met Joegoslavië en de
eerste oriënterende gesprek
ken met de Russische minis
ter van buitenlandse zaken
foto: ap
Gromyko. In 1971 is mgr. Ca
saroli in Moskou om namens
het Vaticaan het nucleaire
non-proliferatie-verdrag te
ondertekenen. Bij die gele
genheid pleit hij bij de Russi
sche autoriteiten voor meer
religieuze vrijheid, zoals hij
dat in - de volgende jaren ook
zou doen in vertrouwelijke
gesprekken met de Poolse en
Oostduitse leiders.
Door orthodoxe geesten is in
die jaren de diplomatieke op
stelling van mgr. Casaroli be
kritiseerd, maar de waarde
ring voor zijn taktvolle optre
den is tegenwoordig alge
meen. De Unita, de krant van
de Italiaanse communistische
partij, publiceerde in novem
ber een uiterst lovend artikel
naar aanleiding van mgr. Ca-
saroli's 75e veijaardag. En
paus Johannus Paulus II, die
hem in 1979 tot Segretario di
Stato (kabinetshoofd) be
noemde, omschreef kortgele
den de gebeurtenissen in
Oosteuropa als 'de vrucht van
een geduldig zaaien door de
vertegenwoordigers van de
Kerk, in het bijzonder door
kardinaal Casaroli'. De paus
stelt een onbeperkt vertrou
wen in zijn regeringschef, die
hem op al zijn buitenlandse
reizen vergezelt en daarom in
Vaticaanse kringen wel eens
jaloers als onderpaus wordt
betiteld.
Pas na het op gang komen
van het vernieuwingsproces
in de Sovjetunie openen zich
echt nieuwe horizonten voor
het katholicisme in Oosteuro-
pa. Het Vaticaan ondersteunt
daarom van meet af aan de
perestrojka. Een jaar geleden
verklaarde kaedinaal Casaroli
ten overstaan van alle bij de
Heilige Stoel geaccrediteerde
ambassadeurs, dat Gorbatsjov
in 1988 de wereld fundamen
tele vernieuwing had ge
bracht. Ook nu overal in de
Sovjetunie het nationalisme
losbreekt, is die houding on
veranderd. Naar aanleiding
van de onlusten in Azerbajd-
zjan publiceerde de Osserva-
tore Romano, Vaticaanse dag
blad, een verklaring van on
omwonden steun aan Gor
batsjov. Nu gaat het daar wel
niet om katholieken maar om
moslims, maar de van ouds
her katholieke en Lutheraan-
se inwoners van de rebelse
Baltische staten werden door
de paus zelf al tot voorzichtig
heid gemaand.
De Vaticaanse steun aan Gor
batsjov heeft uiteraard een
prijs en die is bedongen tij
dens zijn bezoek aan Woytila.
Het betreft met name de posi
tie van de Oekrainse kerk.
Deze katholieke kerk met
oosterse riten werd in 1946
door Stalin gedwongen sa
mengevoegd met de Grieks-
orthodoxe kerk, maar heeft
deze maand door tussenkomst
van Gorbatsjov haar zelfstan
digheid weer teruggekregen.
Dat levert echter praktische
problemen op, bijvoorbeeld
omdat de Oekrainse en de or
thodoxe gelovigen nu beiden
aanspraak maken op de kerk
gebouwen in hun regio. Om
daarvoor een oplossing te vin
den is een Vaticaanse delega
tie van 12 tot 17 januari in
Moskou geweest. De groep,
waarvan ondermeer mgr.
Cassidy, de voorzitter van de
pauselijke raad voor christelij
ke eenheid en zijn voorganger
kardinaal Willebrands deel
uitmaakten, heeft daar met
vertegenwoordigers van beide
Russische kerken gepraat. De
resultaten van de besprekin
gen zijn nog niet bekend ge
maakt, maar het uitgebrachte
sobere communique doet ver
moeden, dat er nog flink wat
gepraat zal moeten worden
voor deze netelige kwestie is
opgelost. Ook verder valt er
voor de Vaticaanse diploma
ten nog heel wat te doen in de
Sovjetunie.
Het herstel van de bisschop
pelijke hiërarchie in het hele
land moet worden voorbereid
Wladiwostok bijvoorbeeld
heeft ooit een bisschop gehad,
maar het is onbekend wat er
van de man is geworden
evenals het herstel van de di
plomatieke betrekkingen en
het voor 1991 geplande paus
bezoek.
De gebeurtenissen van afgelo
pen jaar in de rest van Oost
europa hebben ook daar een
geheel nieuw terrein geopend
voor de diplomatieke en spiri
tuele activiteiten van het Va
ticaan. „Een wereldmessianis-
me is ineengestort om plaats
te maken voor een spiritueel
verlangen", aldus de paus.
Zijn diplomaten zijn druk aan
het werk om in die behoefte
te voorzien. In de overvolle
agenda van de paus is nog een
gaatje gevonden voor een be
zoek aan Tsjechoslowakije,
waar hij is uitgenodigd door
de kersverse president Havel.
Het bezoek zal waarschijnlijk
plaatsvinden op 22 en 23 april.
Voor die tijd moeten echter
de na de communistische
machtsovername van 1948
verbroken betrekkingen nog
officieel worden hersteld. Bo
vendien heeft de paus in
Tsjechoslowakije nog vijf va
cante bisschopstoelen te bezet
ten. Voor het volgend jaar
staan er bezoeken aan Honga
rije en de DDR op het pause
lijke programma en ook met
die landen zullen voordien
nog diplomatieke vertegen
woordigingen worden uitge
wisseld.
Het meest intiem is tot nu toe
de relatie met het vaderland
van Karei Woytila, dat hij
sinds zijn verkiezing al drie
maal heeft bezocht en waar
mee het Vaticaan sinds de flu
welen revolutie van vorige
zomer al weer normale be
trekkingen onderhoudt. Ten
slotte heeft de paus een per
soonlijke afgezant, mgr. Cola-
suonno, naar Roemenië ge
stuurd direkt na de dramati
sche omverwerping van het
regime van Ceausescu. De
apostolische nuntius heeft de
eerste bijeenkomst van Roe
meense bisschoppen sinds
1950 bijgewoond en gepraat
met vertegenwoordigers van
het regeringsfront. In dit land
heeft de kerk het bijzonder
zwaar te verduren gehad, zo
dat ook hier voor het Vati
caan, dat de dingen nu een
maal van boven af pleegt te
Wespennest ook voor Teheran
De krachtige wijze waarop het Rode Leger in Bal
hoofdstad van Azerbajdjan, heeft ingegrepen en orde|
ken heeft gesteld in de haven van Bakoe, heeft zware
golven in het buurland Iran te weeg gebracht. In hi
worden gebedsbijeenkomsten gehouden en overal woi
zamelingen gehouden voor de Azeri's in Sovjet-Azerb
Vluchtelingen die de grens met Iran weten over te
krijgen een koran in handen gestopt en een foto
Iraanse leider Khamenei. Ze worden onthaald als
van de islam'.
HET medeleven onder de Iraanse bevolking zelf i
maar de Iraanse regering houdt zich zoveel mogelijk
vlakte. Moskou is officieel gemaand geen verder
meer aan te wenden in Azerbajdzjan. Maar er is geen
van een 'jihad', een heilige oorlog, zoals de Perzische r
in de vorige eeuw afkondigden bij elk door de Russen
richt bloedbad. De oproep van de opperste islamitische
in Sovjet-Azerbajdzjan aan alle islamieten ter wereld
verzetten tegen „de moord op de bevolking van Az
zjan" zal aan die houding niet veel veranderen.
MeT de opstand in het Russische Azerbajdzjan zittenLyge
atollahs desalniettemin lelijk in hun maag. Steunen Va
nationalistische streven van de Azeri's naar een onaf|erlij
lijke staat los van Moskou, maar met een 'verenigd! do
bajdzjan binnen de grenzen van Iran dan lopen ze tera
sico in hun eigen Azerbajdzjan geesten op te roepennet
vervolgens niet meer zullen kunnen beteugelen. Bov^ sc
zitten ze in het westen van Iran ook nog eens met de^lui
den, die ook al decennia lang vechten voor hun zelfslpülj
heid. (tas
f vli
ZOUDEN de Iraanse ayatollahs hun Doos van Pando:
gesloten kunnen houden, dan zouden ze voor hetzelt zit
lemma komen te staan als Gorbatsjov. De keuze zou djs(^
tussen óf een bloedig ingrijpen, óf de Azeri's en anderr1^
der laten gaan op de weg van onafhankelijkheid en af te
ding. De meest waarschijnlijke koers zou dezelfde zijn|yer'
in het begin van de jaren '80, toen Khomeini de Koe^nge
onafhankelijkheidsbeweging in bloed smoorde. in
l gla
Dat neemt niet weg dat Teheran voor een moeilijk^jJ1
staat. De Azeri's zijn sji'itische geloofsbroeders. Wanrj rai:
ayatollahs hun pretenties van 'beschermheren van de je vc
tische revolutie' gestand willen doen, dan kunnen ze %zit
ders dan de opstand steunen, althans in religieus qatie
Maar ook dat laatste is riskant, want voor een moslimj. E
een sji'itische revolutionaire moslim, is religie en Jrijv
hetzelfde. De ayatollahs hebben de afgelopen tien jaarj>ouv
zelf het voorbeeld gegeven. Het is daarom niet onbegrf
dat er in Iran allerlei groepen en organisaties zijn dfj r(
geroepen voelen de broeders uit Sovjet-Azerbajdzjan i
strijd tegen de Sovjetunie, „Satan nummer twee", tLje
helpen. j. E
nge1
Ook tegen deze achtergrond ziet de toekomst er
Russen in de Kaukasus niet erg rooskleurig uit. Als hj
tollah-regime de agitatie in eigen land niet in de haii-en
houden, zal het Sovjet-leger er nooit in slagen aan deLen
sche kant van de grens 'orde en rust' te herstellen. Da ka
zeker voor de feitelijke macht, die Moskou nu in vrijveen!
het gebied heeft moeten afstaan aan de nationalisten, turn
moment dat het Rode Leger zich zou terugtrekkeigevv
Azerbajdzjan weer als één man op.
r\ ier
LJOK Gorbatsjov staat derhalve voor een zware keqroor
kan Azerbajdzjan bezet houden met het risico in een jjuisi
Afghanistan-affaire terecht te komen, of onderhande ton
aangaan met de Azeri-nationalisten over een of anderidat
van autonomie. De vraag is echter of de nationalisten!waa
gebeurtenissen in Bakoe, daar nu nog vrede mee zulleje j
hen. Ek,
Brieven graag kort an duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezci
stukken te bekorten.
lm
elur
programma, gezien de <Von<
digheden terecht, nlierl
weersvoorspelling, die fen
rman Jol
Pulp
Nog maar een paar weken ge
leden werd in uw commentaar
het tv-station Veronique aan
gemerkt als een 'pulpzender'.
Ik was het met die benaming
toen al niet eens, maar het
leek me niet noodzakelijk er
op te reageren. Ik moest er on
willekeurig weer aan denken,
toen ik donderdagavond, via
diverse kanalen gewaar
schuwd voor de op handen
zijnde storm, om vijf uur naar
Veronique keek, in de ver
wachting dat er enig nieuws te
melden zou zijn. Volgens de
normale programmering
wordt er in de 5-uurshow bij
Veronique pas om half zes
aandacht aan het weer ge
schonken. Nu begon men het
gens
John EHe
staaltje profession er
De zogenaamde profeberc
in Hilversum kunnen, zjje;
bij het zien van het hjg 'v
journaal, nog heel wa[j v.
van de zogenaamde pijje'
der. Het 'nieuws' uit a
sum werd begonnen riL
bericht dat België ove
troepen terug te trekkef1^
Bondsrepubliek. Let wr®"(
gië. Dus niet eens de Ail^el
nen of Engelsen. Pas jsch
derde of vierde ondn^s
kwam de storm even t£ 45
ke en dan nog op een pt
alsof het om een soort? v<
ging. <ate
L. Mooiman, j H
DEN HAAG. jein*
tui
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Postadres: postbus 9, 2501 CA 's-Gravenhage.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 tg
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.0CB|
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girol
per maand f. 24,85 per maand
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. \pot
per jaar 284,50 per jaar
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties i
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244. \l
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. (T
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijsvjó
070 - 3902 702. f/ï
Bankiers
AMRO BANK NV 473 576 515 N-
POSTBANK NV 663 050 b=
