FNVop naar het miljoen HP CONSUMENT EET MEER VERBORGEN VETTEN Voormalige leiders SED binnenkort voor rechter Politie slaat betoging van Albanezen in Kosovo uiteen uit de weekblad Zelfkastijdin HU deBjJbE DE TIJD BINNENLAND BUITENLAND CeidócSouoant DONDERDAG 25 JANUARI 1990 PAqjI" Natuur en Milieu kraakt energiebeleid Andriessen DEN HAAG Het energiebeleid van minister Andriessen (economi sche zaken) krijgt van de stichting Natuur en Milieu een „zware onvol doende". Het bedrag van 6Q miljoen gulden dat het kabinet jaarlijks extra voor energiebesparing wil uittrek ken om de CÓj-uitstoot terug te dringen, noemt Natuur en Milieu in een brief aan de Kamer „volstrekt onvoldoende". Als 70 procent van de C02-reductie uit energiebesparing moet komen, moet voor steun- en isolatiesubsidies ten minste 400 mil joen per jaar op tafel komen. Ook moet Andriessen het onderzoek naar het gebruik van zon- en windenergie „eindelijk op peil" brengen. Nog onvoldoende plaatsen voor zwakzinnigen DEN HAAG Zuid-Holland is al- thans voorlopig blij met de 459 plaat sen voor zwakzinnigen die de provincie door staatssecretaris Simons (WVC) zijn toebedacht. Dit aantal komt bovenop de 388 die hij al eerder had mogelijk ge maakt. De provincie wil nu in de regio's Rijnmond, Gouda en Den Haag nieuwe inrichtingen bouwen. Dat zal nog dit voorjaar in de commissie volksgezond heid worden besproken. Gedeputeerde W. Aalbers maakt overigens wel enige kanttekeningen: „Voorlopig blijven er zonder aanvullende maatregelen nog gro te tekorten bestaan. Ik zal er bij de staats secretaris op aandringen verdere uitbrei dingen mogelijk te maken, niet alleen in internaten, maar ook in gezinsvervan gende tehuizen en dagverblijven". Landelijk onderzoek naar longontsteking bij seropositieven UTRECHT Op initiatief van het Aca demisch Ziekenhuis Utrecht (AZU) en het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam (AMC) start 1 februari een landelijk onderzoek naar de mogelijke preventie van longontsteking bij mensen die besmet zijn met het aidsvirus HIV (seropositieven). Twintig procent van deze patiënten sterft aan de longontste king. In zestig procent van de gevallen is het de eerste manifestatie van de ziekte. Er is nu nog geen goede methode die de longontsteking kan voorkomen. Aan het onderzoek doen 400 tot 500 patiënten mee, die minimaal één jaar worden ge volgd. Dief bezorgt buit na 23 jaar terug NIJMEGEN In een rooms-katholieke kapel in Nijmegen is gisteren een an tieke afdruk van een koper gravure gevonden, die 23 jaar geleden was gestolen uit een gemeentelijke instelling. Op de achterkant van de af druk, van de hand van de Nijmeegse kunstenaar Hen drik Hoogers (1747-1814), was de volgende mededeling geschreven: „Drieëntwintig jaar geleden meegenomen tij dens een personeelsfeest. Van deze daad heb ik echt spijt. Ik hoop dat u het op de juiste plek terugbrengt". CFO: maximaal 150 cellen in gevangenissen DEN HAAG De ambtenaren bond CFO meent dat huizen van bewaring en gevangenissen in de nabije toekomst geen grotere ca paciteit mogen hebben dan 150 cellen. Met kleinschalige inrich tingen kan volgens CFO-bestuur- der E. Grootendorst veel beter ingespeeld worden op verander de maatschappelijke ontwikke lingen, bijvoorbeeld een geringer of groter aanbod van gedetineer den. Ook in de personeelssfeer kan volgens de CFO bij klein schalige inrichtingen flexibeler gereageerd worden. Dales: spionage door Oostblok niet verminderd DEN HAAG De gebeurte nissen in Oost-Europa zijn geen reden voor inkrimping van de Binnenlandse Veilig heidsdienst (BVD). Er zijn nog geen aanwijzingen dat dat de spionage door Oosteuropese landen is verminderd, aldus minister Dales (binnenlandse zaken) gisteren in de Tweede Kamer. „Helaas is de feitelijke situatie zo, dat aantasting van Neder landse belangen nog aan de orde is", aldus Dales tijdens een debat over de veiligheids diensten. De minister zei dat niettemin de politieke veran deringen in Oost-Europa niet zonder gevolgen kunnen blij ven v.oor de BVD. Zij verzekerde de Kamer dat ze ook een creatieve bijdrage aan de ontspanning tussen Oost en West wil leveren. Het bestaansrecht van de BVD staat volgens de minister niet ter discussie. „De bedreiging van de democratische rechts orde komt niet per definitie alleen uit Oost-Europa. Het Koude Oorlog-denken is al enige tijd voorbij". Dales wees onder meer op het belang van non-proliferatie van atoom-, biologische en chemische wapens en op het voorkómen van terrorisme als taken voor de BVD. Het be strijden van corruptie bij de overheid is volgens de minis ter primair een taak van de politie, in het bijzonder de rijksrecherche. (Van onze sociaal- economische redactie) AMSTERDAM De FNV, de grootste vakcen trale in Nederland, heeft er het afgelopen jaar een record aantal leden bij ge kregen. Het ledental groeide in 1989 met 36.000 naar een totaal van 968.000. In '87 en '88 kreeg de FNV er respectievelijk tien- en twin tigduizend leden bij. Voorzitter Stekelenburg 'zei gisteren bij de opening van het nieuwe FN V-gebouw in Amsterdam te verwachten dat zijn federatie, waarbij zeventien bonden zijn aangesloten, nog dit jaar haar miljoenste lid kan inschrijven. Ook in de jaren zeventig had de FNV al eens zo veel leden. De ambtenarenbond AbvaKa bo leverde vorig jaar de mees te nieuwelingen, 13.510. Met 272.000 leden is de AbvaKabo de grootste FN V-bond. Overeenkomsten Na het dieptepunt in de begin jaren tachtig, met hoge werk loosheid en flink ledenverlies, dreef de FNV mee op de gol ven van de aanzwellende eco nomie. De zeventien FNV- bonden boekten de afgelopen jaren succes bij de cao-onder handelingen, het ledental groeide fors en de vakcentrale steeg in aanzien. Koningin Beatrix en FNV-voorzitter Stekelenburg lachen uitbundig om een grap van Youp van 't Hek die gisteren optrad bij de opening van het nieuwe FNV-gebouw in Amsterdam. Vandaar dat Stekelenburg tot zijn prominente gehoor, onder wie koningin Beatrix en tal van politieke kopstukken, kon zeggen: „Er zijn overeenkom sten tussen de maatschappelij ke rol van het staatshoofd en die van de vakbeweging. De belangrijkste daarvan is de in tegratie-functie. Want welke verschillen er ook mogen be staan tussen Nederlanders, de koningin is het symbool van onze nationale eenheid. U, als moderne majesteit, bent er voor iedereen. Ook de vakbe weging probeert de maat schappelijke samenhang te be vorderen". Voor een verdere vergelijking haalde Stekelen burg een passage aan uit de kersttoespraak van de konin gin: „Ieder zal voor zichzelf kunnen nagaan, wat hij of zij echt wil bezitten. Het meerde re is er om te delen". Dat had zo uit de mond van een FNV- bestuurder kunnen komen, al dus Stekelenburg. Cabaratier Youp van 't Hek presenteerde zich vervolgens als zijn eigen yuppie-broer, een „amusements-onderne- mer: „Want Youp mocht niet komen van de Rijksvoorlich tingsdienst, omdat hij twintig grappen over het koningshuis wilde vertellen. Youp zal het wel jammer vinden dat hij er niet is. Hier kun je eindelijk eens Bert de Vries zien la chen". De moppen mochten volgens Van 't Hek niet wor den getapt omdat de koningin dan „voor de camera's van het NOS-Journaal in lachen zou uitbarsten". Na zijn optreden begeleidde Van 't Hek de ko ningin bij een wandeling door het gebouw. Harde woorden aan kabinet en werkgevers bleven gisteren uit. In FNV-kring werd erop gewezen dat je zoiets nou een maal niet doet als de koningin erbij is. Die aanwezigheid werd zeer op prijs gesteld. Ste kelenburg: „Wij beschouwen dit als - vooruit dan maar - de kroon op ons werk". DEN HAAG Het afgelopen jaar heeft de Nederlander ge middeld driehonderd gram minder bakboter en margarine gebruikt, de zogenaamde 'her kenbare' vetten. Daarentegen is de consumptie van 'verbor gen' vetten zoals in koekjes en snacks toegenomen. „De light trend heeft weinig effect gehad op de afzet van oliën en vetten, omdat de 'ge middelde' Nederlander meer zogeheten gemaksvoedsel is gaan eten", concludeerde J. Vlielander, voorzitter van het Produktschap voor Margarine, Vetten en Oliën (MVO), van daag in zijn nieuwjaarstoe spraak in Den Haag. Het MVO heeft het afgelopen jaar dan ook meer vetten en oliën aan de levensmiddele nindustrie geleverd voor de produktie van voorgebakken friet, chips, koekjes en kant en-klaar maaltijden. De Ne derlander at gemiddeld in 1989 driehonderd gram meer van deze verborgen vetten in ge maksvoedsel. Volgens Vlielander zijn de herkenbare vetten (boter op brood, jus) door de light trend minder gebruikt. „Uit cijfers van het Produktschap voor Zuivel blijkt dat er per hoofd van de bevolking driehonderd gram minder boter is gekocht, vooral minder braadboter. De eventuele acties voor beper king van het vetgebruik zullen zich moeten richten op de 'verborgen' toegevoegde vet ten', aldus de voorzitter. „Maar de voedingsdeskundigen hoe ven niet bezorgd te zijn, want in het totaal is het vetgebruik van de 'gemiddelde' Nederlan der gelijk gebleven". Verder sprak Vlielander zijn bezorgdheid uit over een wets voorstel van de Europese Commissie.'Hierin staat dat de huidige EG-bescherming voor granen aan de buitengrenzen moet worden verlaagd en ge deeltelijk vervangen door een importheffing op graanver- vangers, oliën en vetten. Het MVO is blij met de toena me van de export na de stag natie in 1988. De oliën en vet ten gingen in 1989 vooral naar de Sovjetunie, China en Malei- INTERIM-PRESIDENT GERLACH KONDIGT VERTREK AAN OOST-BERLIJN Voor malige leiders van de Oostduitse communisti sche partij SED, tegen wie gerechtelijke onderzoeken lopen wegens vermeende corruptie, hoogverraad en machtsmisbruik, kunnen in de eerste helft van fe bruari verwachten offi cieel in staat van beschul diging te worden gesteld. Dit^ heeft minister van justitie Kurt Wünsche gisteren ge zegd. De meeste verdachten, ongeveer vijftien, onder wie de voormalige partijleider Erich Honecker, zijn voorlopig in hechtenis genomen. Wün sche liet merken zich ervan bewust te zijn dat sommige mensen vinden dat de officiële aanklachten erg lang op zich laten wachten. Wegens de ernst van de beschuldigingen „is een lange voorbereidings tijd echter noodzakelijk" zei Wünsche, en ook „omdat de meeste betrokkenen niet bij zonder bereid zijn mee te wer ken". De Oostduitse interim-presi dent Manfred Gerlach kondig de gisteren zijn vertrek van het politieke toneel aan. Hij zei geen kandidaat te zullen zijn bij de op 6 mei te houden par lementsverkiezingen. Kort daarna ontnam hij dertien voormalige SED-leiders hun politieke onderscheidingen. Zo verloor Honecker twee Karl Marx-medailles, de hoogste onderscheiding in de DDR. In Leipzig hebben gisteren honderden politiemensen ge demonstreerd om hun solidari teit te betuigen met de hervor mingsgezinde oppositie. Tij dens de demonstratieve tocht door de stad, die werd begeleid door het geloei van sirenes, droegen de agenten spandoe ken mee met teksten als „wij zijn ook het volk" en „de poli tie is niet de Stasi". In Dresden legden arbeiders gedurende een uur het werk neer om te waarschuwen te gen het voortduren van de greep van de communisten op de macht, en tegeh een her vatting van de praktijken van de geheime politie Stasi. Vol gens de organisatie werd aan de staking deelgenomen door werknemers in 200 bedrijven en kantoren, waaronder enige luxe hotels, straatvegers en le den van het Dresdner Philhar- monisch Orkest. aÜSKE ENWISKE DE BEZETEN BEZITTER (c) Standaard Ultgeverl|/Wavery Productions Demonstrerende politiemensen op de marktplaats in Leipzig. FOTO: AP „Harde kern werklozen kan worden gehalveerd" DEN HAAG Drs. R van den Berg, de nieuwe direc teur-generaal van de arbeids voorziening, acht het mogelijk de langdurige werkloosheid (nu 150.000 personen) de ko mende vier jaar te halveren. Van den Berg, afkomstig van Akzo, zegt dat in een vraagge sprek met het NCW-blad 'De Werkgever'. Hij baseert zijn verwachting op de nieuwe bestuursvorm van de arbeidsbureaus, waar voor overheid en sociale part ners gezamenlijk verantwoor delijk zijn, en een strengere aanpak van weigeraars (sanc tiebeleid). Door gebruik te ma ken van de kennis en ervaring van werkgevers en werkne mers moet het volgens hem mogelijk zijn vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen, aldus Van den Berg. De groei van de groep langdu rig werklozen is volgens Van den Berg voor een groot deel veroorzaakt door onze wijze van arbeidsbemiddeling en door het sociale stelsel, dat on voldoende financiële prikkels bevat om weer aan het werk te komen. Van den Berg laat zich niet uit over de vraag of de uitkeringen te hoog zijn. BELGRADO In Pristi- na, de hoofdstad van de Joegoslavische provincie Kosovo is een aanvanke lijk klein studentenprotest gisteren uitgegroeid tot een massa-demonstratie. De betoging werd uit elkaar geslagen door oproerpolitie, uitgerust met rubberkogels, traangas en waterkanonnen. De betogers eisten meer demo cratie, vrije verkiezingen, een meerpartijenstelsel, vrijlating van alle politieke gevangenen en opheffing van de noodtoe stand. Ze dreigden met een al gemene staking als de leiding van de provinciale communis tische partij vrijdag niet aan hun eisen is tegemoetgeko men. De schattingen over het aantal betogers lopen uiteen van tien- tot veertigduizend. De betoging begon in de mor gen toen enkele honderden studenten zich voor het hoofd kwartier van de CP in Pristi- na verzamelden. Later op de dag werd de partijleider van de CP in Kosovo, Rahman Mo- rina, uitgejouwd toen hij de studenten opriep tot kalmte. Hoewel de noodtoestandsmaat regelen die in februari vorig jaar na betogingen werden in gevoerd, al aanmerkelijk ver soepeld zijn, wordt nog steeds streng de hand gehouden aan het verbod op politieke bijeen komsten. In enkele andere steden iri Kosovo werden ook demon straties gehouden die kleiner in omvang waren. Aanvankelijk trad de politie niet op. De charges tegen de demonstranten duurden onge veer tien minuten, waarbij de agenten voor fascisten werden uitgemaakt. Naast de actualiteit over Oost-Europa nu ook de vraag hoe 'linkse' ont wikkelingen in de ge schiedenis geplaatst moeten worden. Daar over zijn de eerste te genstellingen al ont staan. Arie Kuiper (De Tijd) haalt daarom fel uit naar de mensen die nu ook menselijke en fatsoenlijke meningen over de Amerikaanse oorlog in Vietnam en de apartheid in Zuid-Afrika als links en dus ver dacht op de vuilnisbelt gooien". De onzinnige zelfkastijding van links. Bulgarije is een van de wei nige Oostbloklanden waar de afloop nog onduidelijk is. „We hebben een locomotief, die uit intellectuelen, kunstenaars, schrijvers, we tenschappers, acteurs en journalisten bestaat. Zij trek ken op het moment de ver anderingen erdoor. Maar wie er in de trein zitten is onbekend. De gevoelens van het 'gewone volk' kun je al leen maar raden". Vrij Ne derland ontmoet zo'n gewo ne man die in één zin het le ven van miljoenen samen vat: „Vijftig jaar is als een dag zo monotoon voorbijge gaan, pas de laatste zestig dagen leef ik echt!" De schrijver Belcampo - pseudoniem van Herman Schönfeld Wichers - werd op 5 januari op een boeren kar naar zijn laatste rust plaats gebracht. In de kleu- renbijlage aandacht voor deze opmerkelijke schrijver, arts, zwerver, versierder. Een vriend: „Hij was niet bij te knippen tot loyaal huisva der". In Medisch Centrum West (elke dinsdagavond 4 mil joen kijkers) is de arts Eric Koning ook niet van het soort 'loyale huisvaders'. Hans Galesloot, de schrijver van de succesvolle serie, heeft niet lang nagedacht over de vaste karakters. „Een beetje doorsnee van willekeurig welke groep in de gezondheidszorg stopte ik in mijn systeem en mijn geest bracht daar lijn in". onderwijs draaide o 'jv< de omstreden vierja soo maatregel terug. Da'd kunnen 3200 onden'O weer aan de slag, ma,en nisch genoeg is er vot^ al lang weer werk. If V beidsmarkt voor afinie deerden van de pabo'sfe'^ risant: het ministerieP T dat we binnen enkele!®" een tekort aan 11.000 p0' en meesters hebben. ■EC Hoe ons gedrag door reclame wordt beïnvloed, wordt weer eens duidelijk gemaakt door de verkoopcijfers van Seven-Up. Dit doorzichtig bubbelende suikerwater mocht zich het afgelopen jaar in een toenemende be langstelling verheugen. En die cijfers liepen gelijk op met de introductie van de nietszeggende stripfiguur Fido Dido (spreek uit Faido Diedo) in de campagne. Dus onbruikbaar voor de radio. „Fido heeft geen woorden nodig om uit te leggen wat- ie-wil. Als-ie een stemmetje zou hebben, zou dat bij veel mensen een illusie wegne men". Lucht dus. In de Haagse Post ook aan dacht voor nertsen, die ge fokt worden vanwege hun bont. „Het doden is mis schien niet de leukste kant van de zaak, maar het hoort erbij". Nee, echt leuk is het pas om te zien of de reu daadwerkelijk de magere teef - onderzoek heeft uit gewezen dat een magere teef vruchtbaarder is - be springt. „Ik maak van de pa ring een aantekening". Dat linkse denkers de afge lopen tijd in de problemen zijn geraakt door de ver schuivingen in Oost-Europa maakt Arie Kuiper niet boos. Neen, het zijn „enkele warhoofden uit de jaren zes tig" die het bloed onder zijn nagels vandaan halen. „Om dat bij hen is doorgedrongen dat communistische dictatu ren niet deugen, moet ieder een 'rechts' worden". Hij ci teert Renate Rubenstein die in 1982 al zei: „Het is toch treurig dat de mensen zich eerder bezighouden met de vraag of iets links of rechts is dan met de vraag of het waar of niet waar is". Misschien dat die warhoof den ook het artikel in de Tijd over Oost-Timor willen lezen. „Toen president Su harto in 1987 een algemene amnestie afkondigde voor Fretilin-strijders die zich wilden overgeven, werden velen neergeknald. Ze zijn dus nu bang om zich over te geven en blijven maar in de bergen", aldus de Indone- sisch-Chinese priester Tan. Overigens heeft de priester ook forse kritiek op de be vrijd i ngsbe weging. Staatssecretaris Wallage van Professor Goudzwaari in HN-magazine uit d bevrijde Oost-Europa voor de economie va genoeg zal kiezen. „N meen oprecht dat ze* groeiloze economie nij len lusten, en ik gee daar groot gelijk in", even verderop geeft n nieuwe inhoud aan d| grip: „Het is geen li druk, maar een tijdpad is een pad, waarop hfB maat van de volkshu^, ding niet ligt bij de ab eis van een stijging \j materiële levensstanj maar bij de aanwezj van voldoende basisj ren voor allen, voIcLa werk voor allen, bij dn vooraf voor de natuur,P een effectieve samejior king met de arme lafcef En de Amsterdamse h( raar verwacht dat ..eLn slaagde perestrojka, wa', die niet doorschiet na. limietloze expansie, 1 send dicht bij een ecoHO] van het genoeg uitltei' Geen ijzersterk wetens pelijke redenering, 0D( meer een hartekreet. S Ikon-pastor Hans Stof in de recente ontwilFn gen in onder meer Roefde de hand van God. irt heel de wereld zijn e^s vele mensen, die 'doorLgr gen' krijgen. Berichte? uit die andere, groteij reld van God dus. (Ier aarde verkeert in een ipr ke fase, maar vanuit djest, tere wereld worderot krachten bijgezet om f) in tale vernietiging te v( men en de aarde l mensheid naar een hQ] meer liefdevolle en vredige vorm van lei stuwen". Alsof Michail Gorbato bijna is uitgerangeei portretteert de GroeilE Sovjet-leider. De pis v Gradov: „Gorbatsjov tiei kunnen vergelijken rira2 in de Sovjetunie zeer fra de sprookjesfiguur IvEte ka-Doerasjok. Die zitaai op de kachel, dat ical warmste plek in iedei d sisch huis, en iedereen&eb dat hij een idioot itita 'doerak', dat is de lettiste vertaling in het Nedei 1: Hij zegt dingen die ni(so< begrijpt, maar intusse I grijpt hij precies wat s, 1 hem heen aan de hanktte De Oostduitse schi ti Chrfsta Wolf reageert)pp vraag die zij in een val. werken, Kindheitsn aan haar tijdgenoten vj. a de oorlog stelde: 'Waa ben jullie al die tijd eif geleefd?' „Mijn gere' identificeerde zich al?a' heel sterk met de schappij hier, doordatr®e de jaren veertig gedw waren ons intensief er caal met het fascistisch leden bezig te houdf Maar nog steeds hadd' de hoop dat hier krt°a zouden doorbreken c kern van de droom vpn socialisme dichterbij arr) brengen. Natuurlijk vjre hoop sterker in de eeihje Ook een Roemeens^ geeft antwoord op dei A van Wolf. „Wij zijn ljnc Roemenië van een rcj( dankbaar voor alle hinc Nederland en ander^j. den. Maar onze nj__ vechten nu soms al o cadeaus. Als ik pre£ was geweest, had ik g£ deau van jullie aangen We zijn immers zelf woordelijk voor onzeL: tie, voor ons econorf^ politieke en morele fa^. ment. Elk voedselp^ elke sinaasappel, ells chocola dat we krijgen^ schande voor ons. Eei^ schande". K De Amsterdamse l£i Ruud Krol dacht vanfc zitter Cordier van Kjg chelen succes toegewfi krijgen, maar kreeg dedeling zijn boeltje li dellijk te pakken. Zitt| vier Nederlandse spdB Rutjes, Koeman, HB en Bosman - daar „Ik wil het chique houUj, mijn leven en de voet^ reld is zo klein dat je0o vroeg of laat toch wije gen komt". arr LUCAS BOf e

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 4