Simons: niet meer geld
voor hartoperaties
P
1
Pronk acht
Westen niet
superieur
Ook Van der Stoel tegen
voorkeursbehandeling DDR
Fundamentalisten strijden
voor onafhankelijk Kashmi
e
Eerste overeenkomst op vroeg hervatte Stai
BINNENLAND
EcidócSomont
DINSDAG 23 JANUARI 1990 PAGljXE
Vrees voor aanslag
tegen Bush groeit
NEW YORK Amerikaanse veilig
heidsagenten vrezen dat een cocaïne
kartel gaat proberen om president
George Bush te vermoorden als hij
volgende maand 15 februari
deelneemt aan een anti-drugstop in
de Colombiaanse stad Cartagena.
Volgens het Amerikaanse televisie
station CBS onderzoekt de geheime
dienst een groot aantal rapporten
over een mogelijke aanslag op Bush.
„Berichten dat het kartel grond
luchtraketten heeft bemachtigd wor
den zeer serieus genomen", aldus
CBS. In een rapport staat dat een
drugskartel van plan is het vliegtuig
van Bush neer te halen met een SA-7
schouder-luchtafweeraket, als de pre
sident in Cartagena landt.
Drugskartel laat gijzelaar vrij
BOGOTA De door Colombiaanse drugshandelaren
ontvoerde zoon van een naaste adviseur van president
Barco is gisteren vrijgelaten. Diego Montöya Escobar
werd 20 december ontvoerd door leden van het drugs
kartel Medellin. Hij verklaarde dat zijn vrijlating een
bijdrage aan de vrede moet leveren. Escobar is de vijf
de gegijzelde die het drugskartel vrijlaat sinds het vori
ge week met een vredesplan is gekomen. Het machtige
drugskartel zegt daarin bereid te zijn een eind te ma
ken aan het vermoorden en ontvoeren van prominente
figuren en de export van cocaïne te stoppen. Ook wil
het afstand doen van zijn wapens, explosieven, vlieg
veldjes en drugslaboratoria. In ruil daarvoor willen de
handelaren wettelijke garanties voor hun terugkeer in
de samenleving. De Colombiaanse regering heeft ge
zegd dat de drugsbaronnen een eerlijk proces kunnen
krijgen, maar dat er geen sprake kan zijn van een
„deal". Sinds de regering in augustus de drugshandela
ren de oorlog verklaarde hebben de drugsbaronnen
meer dan 250 aanslagen gepleegd waarbij rond 200
mensen om het leven kwamen.
Oplaadbare batterijen
gescheiden ingezameld
DEN HAAG De gescheiden inza
meling van oplaadbare nikkel-Cadmi-
um (NiCad) batterijen die na gebruik
worden afgedankt, wordt sinds giste
ren door een campagne bevorderd.
Doel van de actie is te voorkomen
dat deze batterijen met het milieube-
dreigende cadmium worden .gestort
of in verbrandingsovens terechtko
men, aldus de Stichting batterijen.
Door recycling kunnen kostbare
grondstoffen voor hergebruik wor
den teruggewonnen. De batterijen
kunnen worden ingeleverd bij de de
tailhandel en de gemeentelijke depots
voor klein chemisch afval (KCA).
Die depots gaan het afgedankte pro-
dukt apart van andere typen batterij
en aanbieden voor hergebruik.
Extra plaatsen in
zwakzinnigenzorg
UTRECHT Staatssecretaris Simons
(volksgezondheid) wil 1.421 extra plaat
sen realiseren in zwakzinnigeninrich
tingen. Daarmee wil hij de wachtlijsten
zo snel mogelijk verkorten, aldus een
woordvoerder van het ministerie van
welzijn, volksgezondheid en cultuur.
Een aantal instellingen, zoals het Colle
ge 'voor Ziekenhuisvoorzieningen, de
Ziekenfondsraad en de Nationale Zie
kenhuisraad, had de staatssecretaris al
in die richting geadviseerd. De uitbrei
ding is mogelijk door een wijziging van
de gedragslijn met betrekking tot aan
vragen voor capaciteitsuitbreiding. Als
ook de provinciale besturen meewer
ken. kunnen de 1.421 plaatsen er in de
periode 1991-1994 komen.
Ouderen gaan er iets
op vooruit in toekomst
DEN HAAG De inkomenspositie van
de toekomstige ouderen wordt waar
schijnlijk iets beter, maar die verbetering
zal de komende twintig jaar zeer beschei
den zijn: gemiddeld tussen de 0 en 0,8
procent Dat blijkt uit een rapport van
het Sociaal en Cultureel Planbureau.
Volgens auteur drs. E. Pommer is de ou
dere van de toekomst beter opgeleid en
beschikt deze over betere pensioenvoor
zieningen. Daarom wordt er algemeen
vanuit gegaan dat de inkomenspositie er
iets op vooruit gaat.
Onberekenbare factoren als de hoogte
van de aow-uitkering en de ontwikke
ling van de reële rente kunnen echter
een grote rol spelen.
CPB-directeur Zal|es1
hoogleraar VU iss<
DEN HAAG Drs. G. Zalm,
teur van het Centraal Planl
(CPB), is per 1 februari benoe
bijzonder hoogleraar economii
litiek aan de faculteit econo
wetenschappen en econometrie
de Vrije Universiteit in Amsti
Zalm zal zich, blijkens zijn
dracht, gaan bezighouden met
ven van een „historiserend,
rend en institutioneel overzichsi
de economische politiek en n
analyseren van de relatie tussi
nomische theorie en economis
leid. De leerstoel is ingesteld d
stichting Het Vrije Universiteitj
en wordt in deeltijd vervult
Zalm (37) is sinds 1 februari
jaar directeur van het CPB.
mr
Minister Pronk, foto: dijkstra
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het feit dat bij
de ontwikkeling van de Derde
Wereld tot dusverre weinig'
vorderingen zijn gemaakt is
het gevolg van westerse arro
gantie en dominantie. Ook in
de jaren negentig speelt het
superioriteitsgevoel ons par
ten, aangezien nu zelfvoldaan
gesproken wordt over het fail
lissement van de plan-econo
mieën en het succes van de
vrije-markteconomie. Maar su
perioriteit is een illusie. Het is
de taak van de wetenschap
dergelijke illusies door te prik
ken.
Dit zei minister Pronk van
Ontwikkelingssamenwerking
gisteren bij de officiële instal
latie van -de Raad van Advies
voor het Wetenschappelijk
Onderzoek in het kader van
Ontwikkelingssamenwerking,
kortweg RAWOO. De RA-
WOO werd door Pronk zelf in
1977 in het leven geroepen,
maar moest ruim twaalf jaar
wachten op erkenning, tot
Pronk op het departement te
rugkeerde.
Volgens Pronk is de afgelopen
tijd in de wereld veel gebeurd
dat om nieuw onderzdek en
nieuw beleid vraagt. „Ik hoef
de complexere tweedeling tus
sen rijk en arm, het milieupro
bleem en de veranderde oost-
westrelaties maar te noemen.
Wat betekent de internationa
le ontspanning voor de ont
wikkelingslanden? Daar ligt
een onderzoeksterrein braak".
In september wil Pronk een
notitie naar de Tweede Kamer
sturen waarin het 'nieuwe'
ontwikkelingsbeleid van het
centrum-linkse kabinet uiteen
wordt gezet. Het milieu, de
verstedelijking in de Derde
Wereld en internationale eco
nomische relaties zullen daar
bij opnieuw tegen het licht
worden gehouden, verklapte
Pronk alvast. Vanmiddag en
morgen bespreekt hij in de
Tweede Kamer de begroting
van ontwikkelingssamenwer
king.
Van die begroting moet Pronk
dit jaar overigens 75 miljoen
gulden extra afstaan voor de
opvang van asielzoekers in ons
land. Dit bedrag komt boven
op de al eerder afgesproken
bijdrage van 225 miljoen' die
Pronk voor de asielzoekers
moet betalen. Premier Lub
bers heeft dit gisteravond in
een brief aan de Tweede Ka
mer meegedeeld. Mocht het
aantal buitenlanders dat zich
in Nederland wil vestigen dit
jaar nog verder toenemen dan
wordt verwacht, zodat het ex
tra bedrag van 75 miljoen on
toereikend zal zijn, dan hoeft
minister Pronk voor de meer
kosten niet per se alleen op te
draaien,
DEN HAAG Staatsse
cretaris Simons van volks
gezondheid is niet van
plan om ogenblikkelijk
meer geld beschikbaar te
stellen aan de ziekenhui
zen voor dotterbehande
lingen en hartoperaties.
Hij zei dit gisteren tijdens een
uitgebreide commissievergade
ring waarop verschillende ka
merleden de vrees uitspraken
dat het budgetsysteem door
enkele uitspraken in kort ge
ding wordt ondergraven.
Rechters hebben de afgelopen
tijd bepaald dat een ziekenhuis
dat al door zijn budget heen
was dotterbehandelingen moet
doen, terwijl in een ander ge
val het ziekenfonds hartopera
ties moet betalen die in het
buitenland zijn uitgevoerd.
Volgens Simons maken de
vonnissen zonneklaar dat de
aanspraken van verzekerden
voorrang hebben boven de
budgettaire mogelijkheden
van een ziekenhuis. Maar vol
gens hem ligt de verantwoor
delijkheid primair bij verzeke
raars en hulpverleners en
moet „de politiek" zich er niet
te snel mee bemoeien. Binnen
het ziekenhuisbudget kunnen
ook andere keuzes worden ge
maakt. Simons is wel van plan
de specialisten de vraag voor
te leggen of hun indicatiestel
ling voor dit soort ingrepen,
vergeleken bij het buitenland,
niet wat al te ruim is.
Tot 1994 heeft het kabinet
voor de gezondheidszorg bo
venop de door het vorige kabi
net al voorziene groei met 270
miljoen gulden, 680 miljoen
extra uitgetrokken. Een groot
deel van dat geld, waarvan 100
miljoen al in 1990 beschikbaar
komt, is bestemd voor het
wegwerken van wachtlijsten
en het verlichten van de
werkdruk.
De ziekenhuizen komen er.
wat dat laatste betreft bekaaid
af. De meeste fracties in de
Tweede Kamer vrezen, gezien
de werkdruk en de lage sala
rissen, een verdere aantasting
van de aantrekkelijkheid van
het beroep van verplegenden
en verzorgenden. Nu er bo
vendien minder jongeren op
de arbeidsmarkt komen, kan
dat grote problemen gaan op
leveren.
Simons zei dat hij met de zie
kenhuizen heeft afgesproken
dat er een onderzoek komt
naar de knelpunten en naar de
mogelijkheid om die - mede
gezien de grote regionale ver
schillen in de kosten van zie
kenhuiszorg - door een grote
re doelmatigheid en verschui
vingen in de besteding van de
beschikbare middelen op te
lossen. Daarna kan bij het
vaststellen van prioriteiten
worden bekeken of er na 1990
meer geld nodig is voor de zie
kenhuizen.
Ook Van Otterloo (PvdA) zet
te vraagtekens bij de doelma
tigheid. Hij wees daarbij op de
„ware medische wapenrace"
die tussen de ziekenhuizen is
ontstaan als het gaat om de
aanschaf van dure apparatuur.
Op die manier leidt concur
rentie niet tot kostenbespa
ring, zei. hij.
CDJA vraagt
om meer inzet
bij opvang
asielzoekers
DEN HAAG Het algemeen
bestuur van het CDJA. de jon
gerenorganisatie van het CDA,
gaat binnenkort CDA-gemeen-
tebestuurders per brief oproe
pen zich in te zetten voor de
huisvesting van asielzoekers in
hun gemeente.
Het CDJA zal zich daarbij
richten op gemeenten „die
zich weigerachtig opstellen
wanneer het gaat om het ver
zoek van het ministerie van
WVC om asielzoekers op te
vangen", aldus het CDJA.
Volgens de jongerenorganisa
tie kunnen protesten, zoals die
zich onlangs voordeden in het
Groningse Nuis, worden voor
komen wanneer meer ge
meenten bereid zijn om hun
bijdrage te leveren in de
vluchtelingenopvang.
CDJA-voorzitter Ad Koppejan
zegt overigens wel begrip te
hebben voor de weigering van
het plaatsje Nuis. Het ministe
rie van WVC k-wam met het
verzoek om daar op een bevol-"
king van 700 inwoners 200
asielzoekers te huisvesten.
„Daar kun je kanttekeningen
bij plaatsen", aldus Koppejan.
Maar er is volgens hem wel
degelijk een mentaliteitsver
andering nodig bij de Neder
landse bevolking. Gemeente
bestuurders van CDA-huize
zouden onder andere door
voorlichting hierin het voor
touw moeten nemen, vindt het
CDJA. Koppejan: „Vluchtelin
gen hoeven helemaal niet die
problemen op te roepen die
men vaak verwacht".
Het CDJA kon nog niet zeg
gen welke gemeenten weige
ren mee te werken aan de op
vang. Een woordvoerster van
WVC wilde geen plaatsnamen
noemen, omdat de zaak vol
gens haar „wat genuanceer
der" ligt. „Gemeenten hebben
soms hele plausibele redenen
om te weigeren. Bovendien
gaat het om vrijwillige mede
werking. Ze hoeven niet. Ove
rigens werkt de overgrote
meerderheid, circa 600 ge
meenten, wel mee aan de op-
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Oud-mi
nister Max van der Stoel
vindt niet dat de Europese
Gemeenschap de deur wa
genwijd open moet zetten
voor de DDR. „Als we dat
doen, kunnen we straks
met geen mogelijkheid
'neen' zeggen tegen de an
dere Oosteuropese landen.
Dan zitten we in één klap
met twintig landen in de
EG en dat lijkt me te veel
om als organisatie nog
slagvaardig te kunnen
zijn".
Van der Stoel zei dit gisteren
bij de presentatie van de Al-
fred-Mozerstichting, een orga
nisatie van de PvdA die gaat
nadenken over de wijze waar
op het 'nieuwe' Oost-Europa
het best geholpen kan worden.
Hij vindt het juist dat zijn op
volger, CDA-minister Hans
van den Broek, het afgelopen
weekeinde op een Euro-bij
eenkomst in Dublin de aan
dacht heeft gevraagd voor de
gevolgen van een voorkeurs
behandeling voor de DDR.
Van der Stoel keerde zich
daarmee tegen de Franse soci
alist Jacques Delors, de voor
zitter van de Europese Com
missie, die vindt dat de DDR
„haar plaats in de EG kan in
nemen op het moment dat zij
daarom vraagt". Volgens Van
der Stoel is dat onzin. In het
Verdrag van Rome, waarbij de
EG werd opgericht, staat met
zoveel woorden dat alleen lan
den die uitgenodigd worden,
het lidmaatschap kunnen ver
krijgen. „Er wordt daarbij
geen onderscheid gemaakt tus
sen West- en Oost-Europa".
Alleen als de DDR en de
Bondsrepubliek weer één land
zouden worden, komt de situa
tie anders te liggen. De DDR
wordt dan automatisch lid van
de EG. Maar ook over de een
wording van de beide Duits-
landen heeft Van der Stoel zo
zijn twijfels. „Het is natuurlijk
buiten kijf dat de twee volke
ren zelf over hun lot moeten
beschikken. Maar dat neemt
niet weg dat er ook voor hun
buurlanden grote belangen op
het spel staan".
SUSKE EN WISKE
DE BEZETEN BEZITTER
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavery P
Ziekenhuis steunt Foster Parents
met verkoop placenta's
DEN BOSCH Het Carolus Ziekenhuis in Den Bosch steunt
het Foster Parent^ Plan, dat kinderen in de Derde Wereld fi
nancieel adopteert, met de opbrengst van de verkoop van pla
centa's. Het ziekenhuis verkoopt, op voorwaarde dat de patiënt
er akkoord mee gaat, placenta's aan een Belgisch farmaceutisch
bedrijf. Het bedrijf gebruikt ze voor de produktie van medicij
nen. Op initiatief van de afdeling Verloskunde van het zieken
huis, gaat voor elke verkochte placenta - per jaar zijn het er
ongeveer vijfhonderd - een gulden naar het Foster Parents
Plan. Volgens ziekenhuis-directeur Meuleman is het in Neder
land algemeen gebruik dat placenta's aan farmaceutische bedrij
ven geleverd worden. Dat een gedeelte van de opbrengst daar
van aan de Derde Wereld ten goede komt noemt hij „een prima
ISLAMABAD Srinagar,
de hoofdstad van de
Indiase deelstaat Jammu
en Kashmir, is net als de
evenknie Bakoe in de
Sovjet-republiek Azer
bajdzjan een stad in oor
log. Brandende gebou
wen, militair vertoon, een
uitgaansverbod en inge
houden woede onder de
moslim-bevolking ken
merken Kashmir, ooit een
favoriet toeristenoord in
India.
Sinds 1988 is het mis in Kash
mir. Vooral het Jammu- en
Kashmir-bevrijdingsfront, zoe
kend naar de wortels van de
islam, laten een spoor van
bloed na. De guerrilla-bewe
ging maakt het leven in de
deelstaat onmogelijk voor ie
dere niet-moslim of voor iede
re gelovige die niets moet heb
ben van fundamentalisten.
Het dodental heeft weliswaar
niet de proporties van Azer-
bajdzjan, maar honderd doden
in achttien maanden was voor
de regering in Delhi voldoen
de om het leger erop af te stu
ren. De afgelopen weken is
Kashmir het toneel van een
feitelijke afscheidingsoorlog,
die ooit begon als een oproer
omdat New Delhi te weinig
werkgelegenheid bood aan de
deelstaten. „De bevrijdingsoor
log gaat door. Tot het bittere
einde", voorspelt G.M. Shah,
een voormalig premier van de
deelstaat.
Het recente optreden van Sov
jet-troepen in de moslim-repu
bliek Azerbajdzjan sterkt de is
lamitische vrijheidsstrijders in
Kashmir in de overtuiging dat
ze vooral niet moeten opge
ven. Of zoals de Pakistaanse
historicus Naseem Anwar Beg
het zegt: „Hoe zeer een staat
zich ook zal verzetten, slaven
zullen uiteindelijk op eigen
kracht de vrijheid herwinnen.
In Kashmir is dat al niet an-
In Kashmir is iedereen er in
tussen van overtuigd dat de
oorlog tegen de regering van
de nieuwe premier Singh in
New Delhi pas begonnen is.
„De Kashmiri's bewapenen
zich", meldt ook de Pakistaan
se regering.
Bezet
Kashmir was ooit, voor in 1947
het islamitische Pakistan werd
afgescheiden van het voorna
melijk hindoeïstische India,
een onafhankelijke moslim
staat. De leider van die staat,
sheik Abdullah, zocht echter
om economische en opportu
nistische redenen aansluiting
bij India. Zo. werd de deelstaat
geboren, echter niet nadat een
Kashmiri's in Pakistani
lijkt hij zijn 'land' gra|
de twee Duitslanden,
Samla-akkoord
De Pakistaanse regerii
Benazir Bhutto en de
cember aangetreden
regering van Singh staj
de moeilijke taak een
oorlog om Kashmir te
den. Beide landen hel
twee keer oorlog gevi
dit gebied, wat uitei
niets meer opleverde
zogenaamde Samla-
dat zegt dat er voor K
en andere disputen tu;
kistan en India in de t<
oplossingen moeten koi
de traditie van de Vei
Naties. Daarvan is het
gens nooit gekomen
hun houding en pas hi
democratie tonen
De president van het Pakistaan
se Kashmir, Abdul Qayyum
Khan, is eenvoorstander van
een oplossing via de Verenigde
Naties. Toch sluit hij een„een
spontane oplossing" van het
conflict niet uit. foto: ap
Tientallen
doden na strijd
met leger
SRINAGAR Militante
moslims hebben, on
danks een uitgaansver
bod, gisteren opnieuw
slag geleverd met Indiase
troepen in de deelstaat
Kashmir. Volgens de po
litie zijn, sinds de ge
welddadigheden dit
weekeinde uitbraken, al
zeker 48 doden en 400
gewonden gevallen. Naar
schatting 1500 bewapen
de moslims zijn in de
hoofdstad Srinagar ac
tief.
deel daarvan bij Pakistan te
recht was gekomen. Zo zijn er
twee Kashmirs, die Pakistanen
steevast „bevrijd" en „be
grensd" Kashmir noemen.
Het in Pakistan gelegen Kash
mir heeft een eigen regering
met een heuse president, die
niet nalaat te doen alsof het
geweld in bezet Kashmir hem
een gruwel is. Deze president,
Abdul Qayyum Khan, is een
voorstander van de nette op
lossing, via het keurige forum
van de Verenigde Naties, maar
hij is ook niet vies van wat hij
„een spontane oplossing" voor
dit te lang lopend conflict
noemt. „In Oost-Europa heeft
de democratiseringsbeweging,
voortkomend uit het volk, ook
gewerkt", zegt hij. Net als veel
onderhandelingstafel
uit de wereld helpen'^11
een Westerse waarneilëC
Islamabad. ?er'
Ier
Zo eenvoudig is de zaalOU
niet meer want in grotLei
van het Indiase KashmLy
ben de strijders van her
dingsfront hun rel
macht gevestigd, tot in l, Zi
ge wijken van Srinagar i ov
dat betekent dat bars, ttoa]
en bioscopen zijn gtae
drankvoorraden zijn (vetl
tigd en vrouwen, desno4fsc
geweld, weer achter hij
ers zijn opgeborgen. InL aj
mir vecht de Indiase rinno
niet alleen tegen eén
dingsbeweging, maar
gen moslim-fundamenj
die zich overal op de
toenemende mate onvi
lijk tonen.
F
Moslim-verzet
Benazir Bhutto, in eig^
juist bezig met poginger
beralisering van de
wetgeving en een zeki
vrijding van de vrou\ï
bepaald niet te trapped"
een oorlog te beginnen fn c
nieuw bastion vol kfju'
die net als de binnenlaif Jc
positie vinden dat een!
eigenlijk niet kan reger
De grootste zorg is eclm€
impulsieve bevolkinjfve
Kashmir. „Als bezet
ontploft, dan slaat da.
naar bevrijd Kashmir f'es
is een oorlog met In<pen
meer te vermijden", vr^
Pakistaanse functional,
beschuldigt Pakistan elw(
van wapens te leverenf
opstandelingen.
Met tientallen doden
laatste twee weken,
treden deelstaatregeriji
noodtoestand, verhoog'
raatheid aan de greq
een volhardend en
moslim-verzet, is een|j
sing a la Azerbajdzjan' j
meest te vrezen. 1
GENEVE Eerder dan ver
wacht zijn gisteren in Genève
de Amerikaans-Sovjetrussi-
sche besprekingen hervat over
beperking van strategische
kernwapens (Start).
De belangrijkste onderhande
laars van beide partijen, de
Amerikaan Richard Burt en
de Sovjetrus Joeri Nasarkin
kwamen bijeen in de Ameri
kaanse missie in Genève. Ze
ondertekenden meteen een
overeenkomst die wederzijdse
inspecties mogelijk maakt van
proeflanceringen van kernra
ketten voor de lange afstand.
De eerste voltallige zitting van
de delegaties zal waarschijnlijk
volgende maand plaats heb
ben, na de besprekingen tus
sen de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken James
Baker en zijn Sovjet-ambtge
noot Edoeard Sjevardnadze.
Oorspronkelijk zouden de on
derhandelingen, die 8 decem
ber werden onderbroken, pas
worden voortgezet na de mi
nisteriële ontmoeting in Mos
kou op 6 en 7 februari. Naar in
Genève werd gezegd was het
op Amerikaans verzoek dat
deze dertiende ronde in' het
Start-overleg eerder begon.
Gehoopt wordt dat er een ak
koord uit de bus rolt J
in juni president Bush f
jetleider Gorbatsjov e(
conferentie houden. V
mers in Genève betwijpt t
dit mogelijk is; doel isSmi
men tot een halveringen-
kernwapens voor de l<f°cf
stand. et '5
